14 poemas para o 14 de febreiro
2
Sumario ANACREONTE...................................................................................................................................3 MANUEL BANDEIRA........................................................................................................................4 RUY BELO..........................................................................................................................................5 WILLIAM BLAKE..............................................................................................................................6 JOSEPH BRODSKY............................................................................................................................7 WILLIAM BUTLER YEATS...............................................................................................................8 EUGÉNIO DE ANDRADE..................................................................................................................9 PAUL ÉLUARD.................................................................................................................................10 EDWARD ESTLIN CUMMINGS.....................................................................................................11 THÉOPHILE GAUTIER....................................................................................................................12 NELLY SACHS..................................................................................................................................13 SAFO..................................................................................................................................................14 JAROSLAV SEIFERT........................................................................................................................15 TRISTAN TZARA.............................................................................................................................16
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
3
ANACREONTE (Teos, ca. 570-490 a. C.)
Do Amor (Oda III) Era mediada a noite cando o carro da Osa Maior, contra o Boieiro paseniño rousa. Cando os homes no brando leito repousan, do traballo fatigados. O Amor á miña porta cauteloso presentouse, golpeando as aldrabas. -Quen a tal hora -berreiá miña porta vén turbarme o sono? -Ábreme - contestoume o camiñante-; son un neno; non temas pola túa vida: azóutame a choiva, e na pechada noite perdinme. Ao escoitar as súas queixas, de compaixón estremeceuse o meu peito e acendendo a miña lámpada, abrín a porta e penetrou o raparigo. Traía o arco ao ombreiro colgado, e a alxaba chea de frechas. Sentados a carón do lume, quenteille as súas mans coas miñas e enxugueille o húmido cabelo. Mais el, quitado o frío quixo probar o arco, por se a corda rota da auga estaba. Tendeuno, e co dardo, feriume no corazón, con velenosa ferida, como un tabán rabioso. -Alégrate, amigo, hóspede -dixo rindo-; o arco estaba san, mais ti quedas ferido para sempre!1
1
Busto de Anacreonte, Museo dei Marmi, pazo Medici-Riccardi, Florencia
http://bibliotecadigital.jcyl.es/i18n/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=10073425
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
4
MANUEL BANDEIRA (Brasil, 1886 - 1968)
Madrigal Melancólico O que eu adoro em ti, Não é a tua beleza. A beleza, é em nós que existe. A beleza é um conceito. E a beleza é triste. Não é triste em si, Mas pelo que há nela De fragilidade e incerteza. O que eu adoro em ti Não é a tua inteligência. Não é o teu espírito sutil, Tão ágil e tão luminoso, Ave solta no céu matinal da montanha Nem é a tua ciência Do coração dos homens e das coisas. O que eu adoro em ti, Não é a tua graça musical, Sucessiva e renovada a cada momento, Graça aérea como teu próprio pensamento. Graça que perturba e que satisfaz.
Monumento a Manuel Bandeira, Río de Janeiro.
O que eu adoro em ti , Não é a mãe que já perdi, E nem meu pai. O que eu adoro em tua natureza, Não é o profundo instinto maternal Em teu flanco aberto como uma ferida. Nem a tua pureza. Nem a tua impureza. O que adoro em ti - lastima-me e consola-me! O que eu adoro em ti, é a vida!2 2
https://oindividuo.com/2007/01/28/madrigal-melancolico/
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
5
RUY BELO (Portugal, 1933-1978)
Povoamento No teu amor por mim há uma rua que começa Nem árvores nem casas existiam antes que tu tivesses palavras e todo eu fosse um coração para elas Invento-te e o céu azula-se sobre esta triste condição de ter de receber dos choupos onde cantam os impossíveis pássaros a nova primavera Tocam sinos e levantam voo todos os cuidados Ó meu amor nem minha mãe tinha assim um regaço como este dia tem E eu chego e sento-me ao lado da primavera3.
O poeta Ruy Belo nunha pintura Mural de Artur Ribeiro
3
https://circulodepoesia.com/2013/04/breve-muestra-de-poesia-portuguesa-del-siglo-xx/
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
6
WILLIAM BLAKE (Inglaterra, 1757 - 1827)
O verdadeiro amor pasa As miñas sedas e a miña fina vestimenta, os meus sorrisos e o meu aspecto lánguido o amor leva, e o lúgubre e fraco desalento tráeme teixos para adornar a miña tumba: tal é o fin que atopan os verdadeiros namorados. O seu rostro é belo como o ceo ao abrirse os briosos abrochos. Ah, por que lle foi dado un corazón que é xeado inverno? O seu peito é a venerada tumba do amor de todos, á que acoden os peregrinos da paixón. Traédeme pa e machada: traede a miña mortalla. Cando cave a miña fosa deixade que azouten os ventos e as tempestades; na terra xacerei, frío como a arxila. O verdadeiro amor pasa!4
Retrato de William Blake por Thomas Phillips
4
http://blogdelamasijo.blogspot.com/2016/02/william-blake-el-verdadero-amor-pasa.html
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
7
JOSEPH BRODSKY (Rusia, 1940 – 1996)
Canción de amor Se te estiveses afogando, acudiría a salvarte, a taparte coa miña manta e a ofrecerche té quente. Se eu fose comisario, arrestaríate e encerraríate nunha cela coa chave botada. Se foses un paxaro, gravaría un disco e escoitaría toda a noite o teu chío agudo. Se eu fose sarxento, ti serías o meu recruta e asegúroche que che encantaría a instrución. Se foses chinesa, aprendería o teu idioma, queimaría moito incenso, levaría a túa roupa rara. Se foses un espello, asaltaría o baño das señoras, daríache o meu lapis de beizos vermello e sopraríache o nariz. Se che gustasen os volcáns, eu sería lava en constante erupción desde a miña oculta orixe. E se foses a miña esposa, eu sería o teu amante, porque a Igrexa está firmemente en contra do divorcio5.
https://www.biography.com/people/joseph-brodsky-9227034
5
https://blogpoemas.com/cancion-de-amor-4/
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
8
WILLIAM BUTLER YEATS (Irlanda, 1865-1939)
Os teus ollos que outrora nunca se cansaron dos meus... «Os teus ollos que outrora nunca se cansaron dos meus, inclínanse hoxe con pesar baixo as túas pálpebras oscilantes porque o noso amor declina». E responde ela: «Aínda que o noso amor se desvaneza, permanezamos xunto ao bordo solitario deste lago, xuntos neste momento especial no que a paixón, pobre criatura cansa, cae durmida. Que afastadas parecen as estrelas, e que afastado o noso primeiro bico, e que vello parece o meu corazón!». Pensativos camiñan por entre murchas follas, mentres el, lentamente, sostendo a man dela, replica: «A Paixón consumiu con frecuencia os nosos errantes corazóns». Os bosques rodeábanos, e as follas xa amarelas caían na penumbra como esvaecidos meteoros, entón un animaliño vello e coxo trenqueleou camiño abaixo. Sobre el, cae o outono; e agora ambos se deteñen á beira do solitario lago unha vez máis. Volvéndose, viu que ela arroxara unhas follas mortas, húmidas como os seus ollos e en silencio recollidas sobre o seu peito e o seu pelo.
Busto de W. B. Yeats por Albert Power, Universidade de Texas
«Non te lamentes», dixo el, «que estamos cansos Porque outros amores espérannos, odiemos e amemos a través do tempo imperturbable, ante nós xace a eternidade, as nosas almas son amor e un continuo adeus»6.
6 http://amediavoz.com/yeats.htm#TUS%20OJOS%20QUE%20ANTA%C3%91O %20NUNCA%20SE%20CANSARON
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
9
EUGÉNIO DE ANDRADE (Portugal, 1923 - 2005)
O amor Estou a amarte como o frío corta os beizos. Arrincando a raíz ao máis diminuto dos teus ríos. Asolagándote de dagas de saliva esperma lume. Estou rodeando de agullas a túa boca máis vulnerable. Marcando nos teus costados o itinerario da escuma. Así é o amor: mortal e navegable7.
https://www.correiodoporto.pt/do-porto/pelo-jardim-de-eugenio-deandrade-de-joao-de-mancelos
7
https://www.zendalibros.com/5-poemas-eugenio-andrade/
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
10
PAUL ÉLUARD (Francia, 1895 - 1952)
A namorada Ela vive de pé sobre as miñas pálpebras Os seus cabelos están entre os meus Ten a forma exacta das miñas mans E a cor dos meus ollos que a miran Ela afúndese entre a miña propia sombra Como unha pedra no azul do ceo. Ela ten os ollos sempre abertos E impídeme durmir coa súa mirada A plena luz os seus soños luminosos Fan evaporar todos os soles Os seus soños fanme saloucar e rir E falar sen ter nada que dicir...8
Retrato de Paul Éluard por Dalí https://elpais.com/cultura/2017/05/10/actualidad /1494419915_438284.html
8
http://poemasenfrances.blogspot.com/2005/12/paul-eluard-lamoureuse.html
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
11
EDWARD ESTLIN CUMMINGS (EE. UU., 1894 - 1962)
Agora os dedos desta árbore… Agora (querida) todos os dedos desta árbore teñen mans,e todas as mans teñen xente; e cada persoa está (amor meu) en concreto máis viva do que cada mundo podería entender e agora son agora ti es e ambos somos un misterio que xa xamais ocorrerá, un milagre que nunca ocorreu anteriormente— e o noso agora brillante debe ser un entón o noso entón será unha tebra onde haberá dedos sen mans; e eu non te terei; onde serán as árbores (non máis que cada árbore sen follas) o seu silencio na neve perpetua —pero non teñas medo (a miña única, a miña fermosa a miña florecente) pois o entón é tamén un ata9
Autorretrato http://www.english.illinois.edu/maps/poets/ a_f/cummings/cummings.htm
9
http://www.estepais.com/articulo.php?id=1363&t=poemas-de-e-e-cummings
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
12
THÉOPHILE GAUTIER (Francia, 1811 - 1872)
Último desexo Hai xa tanto tempo que te adoro, dezaoito anos atrás son moitos días... es de cor rosa, eu son pálido, eu son inverno e ti a primavera. Lilas brancas como nun camposanto arredor das miñas tempas floreceron, e pronto invadirán todo o cabelo enmarcando a fronte xa murcha. O meu sol descolorido que declina ao fin perderase no horizonte, e no outeiro fúnebre, de lonxe, contemplo a morada que me espera. Deixa polo menos que caia dos teus beizos sobre os meus beizos un tardío bico, para que así unha vez estea na miña tumba, en paz o corazón poida durmir10.
Busto de T. Gautier por Jean Pierre Dantan, Casa de Balzac (París)
10
http://poemasenfrances.blogspot.com/2005/10/theophile-gautier-dernier-voeu.html
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
13
NELLY SACHS (Alemaña, 1891 - 1970)
Protéxense os amantes Protéxense os amantes tras as murallas do ceo. Un sopro secreto infúndelles espírito e eles traen as pedras á bendición e son aínda fogar de todo canto crece aínda. Protéxense os amantes e só para eles rechouchían os reiseñores e non morreron baixo a xordeira nin sobre as doces lendas dos bosques, e os corzos sofren por eles mansamente. Protéxense os amantes e achan a dor oculta dos solpores que sangra na rama dos salgueiros e riseiros na noite ensaian o morrer a morte doce na tristeza que flúe na nostalxia. Bicaranse os cumios dos montes cando os homes abandonen as súas cabanas da morte e coroen –como un arco da vellao consolo das sete cores dunha terra que sangra11.
11
https://poetassigloveintiuno.blogspot.com/2010/09/819-nelly-sachs.html
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
14
SAFO (Lesbos, ca. 650-580 a. C.)
Oda a Afrodita Inmortal Afrodita que sentas en trono resplandecente, filla de Zeus, sabia nas artes de amor, suplícoche, augusta deusa, non consintas que, na dor, pereza a miña alma! Descende ás miñas pregarias, como viñeches outras veces, deixando o pazo paterno, no teu carro de áureos tiros. Os teus lindos pardais baixáronte desde o ceo, a través dos aires axitados polo precipitado bater das súas ás. Unha vez xunto a min, oh deusa!, riseiros os teus beizos inmortais, preguntaches por que te chamaba, que pena tiña, que novo desexo axitaba o meu peito, e a quen pretendía suxeitar cos lazos do meu amor. Safo, dixéchesme, quen se atreve a inxuriarte? Se che fuxe, axiña te ha de buscar; se rexeita os teus obsequios, pronto chos ofrecerá el mesmo. Se agora non te ama, amarate aínda cando non o desexe. Ven a min agora tamén, líbrame dos meus crueis tormentos! Cumpre os desexos do meu corazón, e ti mesma sé a miña aliada!12
Busto de Safo. Museo Arqueolóxico de Estambul
12
http://www.hs-augsburg.de/~harsch/graeca/Chronologia/S_ante06/Sappho/sap_me01.html
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
15
JAROSLAV SEIFERT (República Checa, 1901 – 1986)
Canción de amor Oio o que non oen os demais, pés descalzos pisando veludo. Suspiros baixo o selo dunha carta, o estremecemento das cordas, cando non vibran. Ás veces, fuxindo da xente, vexo o que non ven os demais. O amor, vestido coa risa que se oculta nas pestanas, cubrindo os ollos. Cando aínda ten folerpas de neve nos bucles, vexo florecer a rosa na roseira. Oín ao amor partir cando uns beizos por primeira vez rozaron os meus. Quen, con todo, deterá a miña esperanza: nin sequera o medo ao desengano, para que aos teus xeonllos non se poña. A máis fermosa adoita estar tola13.
Tumba de Jaroslav Seifert. Detalle. Kralupy nad Vltavou (República Checa)
13
http://amediavoz.com/seifert.htm#Canci%C3%B3n%20de%20amor
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”
14 poemas para o 14 de febreiro
16
TRISTAN TZARA (Rumanía, 1896 – 1963)
Sementei no teu corpo, amada, a flor... Sementei no teu corpo, amada, a flor que espallará pétalos sobre o teu pescozo, fazulas e mans e fará brotar mañá os teus seos -primavera Gústanme as cellas e os teus ollos con escintileo de metais e os brazos ondulantes como as serpes, as ondas, o mar Do teu corpo quixera levantar palacios, arquitectónicos xardíns e terreais paraísos monumentais Quero enterrarme nas súas terras cando me morra Quero enterrarme na túa carne cando me morra No teu cabelo sinto o recendo dos acios de laranxas Nos teus ollos anubrados vexo sol e nos beizos desexos de comer Cos teus dentes quererás cortar carne da alma quererás cambiar as uñas en poutas Quixera morder os teus seos como morden o pan Os famentos que mendigan moedas na rúa Quixera que florecesen nas túas miradas xardíns arquitectónicos Aliñar o teu pensar aos soños terreais, mamie14.
Retrato de Tristan Tzara por Robert Delaunay
14
http://amediavoz.com/tzara.htm#HE%20SEMBRADO%20EN%20TU%20CUERPO
Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
IES “San Paio”