Número 66
1º TRIMESTRE 2022
I.E.S. “San Paio” — Tui
B
O
L
E
T
Í
N
D
O
E
Q
U
I
P
O
D
A
B
I
B
L
I
O
T
E
C
A
Lecturas para FALAR da GUERRA e da PAZ ALONSO MONTERO, Xesús, Os escritores galegos ante a Guerra Civil española: 1936-1939 : textos e actitudes, Galaxia, Vigo, 206, 527 pp.
Alonso Montero rescata textos pouco coñecidos, algúns inéditos, que revelan o complexo e problemático mapa moral e político daqueles anos cando o ferro da morte, do medo e do silencio marcou a vida e os proxectos dos escritores do momento. Textos non frecuentados para achegármonos á personalidade política e ao labor literario de escritores como Otero Pedrayo, Vicente Risco, Álvaro Cunqueiro, Ramón Cabanillas, Iglesia Alvariño, Celso Emilio Ferreiro, Álvaro de las Casas…
BUI, Thi, Todo lo que pudimos, Kraken, Madrid, 2017, 330 pp. Unha mirada íntima á viaxe que realiza unha familia, desde o seu fogar destruído pola guerra en Vietnam ata a súa nova vida en Estados Unidos. Bui documenta o relato da arriscada fuxida da súa familia despois da caída de Vietnam do Sur nos anos 70 e as dificultades ás que se enfrontaron para construír as súas novas vidas, á vez que explora a angustia da inmigración e as consecuencias que deixa ese desprazamento nun neno e a súa familia. No corazón da historia de Bui escóndese unha loita universal: mentres se adapta á súa vida como nai novata, descobre os sacrificios interminables, os xestos desapercibidos e as profundidades do amor tácito: o que significa ter fillos. Aínda que lle parece imposible cargar cos roles de ser nai e filla simultaneamente, Bui segue adiante. Cunha prosa cativadora e poética e un debuxo impresionante, Bui examina a fortaleza da familia, a importancia da identidade e o significado do fogar. Todo lo que pudimos é unha viaxe en busca da comprensión que dota de inspiración a todos aqueles que loitan por un futuro mellor mentres desexan un pasado máis sinxelo.
CLIMENT CODINA, Núria, Marcus Marc e a ruta do coltán, Adapta Editorial, 2019, 87 pp. A explotación indiscriminada dos recursos e dos habitantes dos países do chamado terceiro mundo é fonte de conflitos que poden acabar en situacións de violencia máis ou menos extrema. Marcus Marc é un piloto de avión que viaxa por todo o mundo. En cada viaxe coñece a alguén que lle explica unha gran historia. Esta vez, unha avaría nun motor do avión lévao a realizar unha aterraxe de emerxencia no corazón do Congo, onde coñecerá a Kibwe, un mozo da rexión. Kibwe explícalle como se obtén o mineral necesario para fabricar os procesadores que fan funcionar moitos dos aparellos que usamos na nosa vida diaria. E faino explicándolle a súa propia vida.
P á x i n a
2
N ú m e r o
6 6 –
1 º
t ri m e s tr e
2 0 2 2
FREIRE, Paulo, Pedagoxía do oprimido, Kalandraka, Pontevedra, 2018, 268 pp.
Ensaio elaborado desde a experiencia do propio Freire, quen di compartir a autoría cos oprimidos do mundo, que falan pola súa voz. Obra dirixida aos homes que consideran necesario que o mundo debe ser transformado. Así, desde as primeiras páxinas, Freire identifícase con persoas, grupos e movementos que cuestionan, de xeito rigoroso, a sociedade existente e buscan un futuro máis promisorio e humano para todos. Neste libro móstrase a importancia da liberdade do ser humano, libertade que, segundo Freire, só pode conseguirse cunha educación que axude á xente oprimida a liberarse.
LIBENSON, Terri, Emmie es invisible, Alfaguara, Barcelona, 2017, 192 pp.
Unha marabillosa historia sobre o poder da amizade. Emmie é creativa, alegre pero extremadamente tímida. Katie é moi popular, algo atordada e chea de enerxía. Emmie e Katie son moi diferentes pero, cando unha nota secreta cae nas mans equivocadas, verán como as súas vidas se xuntan e cambian para sempre. Todos os namoramentos, humillacións, aburrimentos e pequenos grandes dramas que sufrimos aos doce anos, están concentrados nun só e sorprendente día nesta extraordinaria novela gráfica sobre a amizade, a autoestima, a empatía e o compañeirismo. Porque todos sentímonos invisibles algunha vez...
LEE, Harper, Matar a un ruiseñor, Penguin Random House Grupo Editorial, Barcelona, 2018, 272 pp.
Adaptación ao formato de novela gráfica. A acción transcorre en Alabama en 1933. Nunha época onde o racismo estaba á orde do día e na América profunda. A historia transmite grandes valores e mensaxes. O principal tema é o racismo. Atticus Finch é un avogado, moi valente para a súa época, que defendía a Tom Robinson, un negro acusado de violar a unha moza branca. Robinson tiña poucas esperanzas de gañar o xuízo porque naquela época os negros sempre eran culpables e rexeitados pola sociedade. A obra tamén reta ao lector para situarse e comprender a tesitura de Finch, porque que fariamos nós no seu lugar?: defender a un inocente a pesar das críticas e o odio do pobo, ou non defendelo para non gañarse inimigos pero quedar coa conciencia intranquila. Outro dos temas principais da historia son os prexuízos, que veñen da man de Boo Radley, ese personaxe misterioso que é clave no desenvolvemento da historia. E como non, prexuízo o que a xente branca tiña cara á poboación negra, crendo que son culpables ou mesmo mirando cara a outro lado cando se cometían graves inxustizas.
LLAURADÓ, Anna e GIRÓN, María, Tú también puedes, Ing Edicions, Barcelona, 2021, 53 pp.
Todo comeza cun conto que fala dun bosque en chamas e dun paporrubio que, pinga a pinga, tenta apagar, só, o lume. Cando Mía e os seus compañeiros de clase escoitan esta historia, danse conta de que eles tamén poden ser paporrubios e achegar a súa pinga para mellorar o mundo. “E eu que podo facer?” é a pregunta que esconde a esencia desta iniciativa que mostra a nenos e mozos que un mundo mellor é posible e anímaos a pasar á acción para facelo posíbel.
LLOR, Fernando e PORTO, Miguel, Subnormal, Retranca Editora, Pontevedra, 2021, 156 pp. A paz das aulas pode verse desfeita polo acoso escolar como se reflicte nesta novela gráfica que relata a historia real do bullying que sufriu o exxogador de baloncesto da ACB e cun físico portentoso, Iñaki Zubizarreta, durante a súa escolarización. A súa altura e forza física non serviron de nada ante a manda dos acosadores, que o levaron ao bordo da morte.
N ú m e r o
6 6 –
1 º
t ri m e s tr e
2 0 2 2
P á x i n a
3
MANZANO, Eva e GUTIÉRREZ SERNA, Mónica, Recetas de lluvia y azúcar, Thule Ediciones, Barcelona, 2020 (14 ed.), 60 pp. Todo un receitario de emocións que fai unha precisa descrición, completamente surrealista, das emocións: desde a simpatía ou o egoísmo ata a gratitude ou a tristeza. Doutra banda, ofrece receitas cos ingredientes necesarios e imaxinarios e como cociñalos para manexar as emocións, por exemplo, para non perder a esperanza, deixar de estar enfadado, ser cariñoso ou combater a preguiza.
PALACIO, R. J., Pájaro blanco : una historia maravillosa, Nube de Tinta, Barcelona, 2019, 234 pp.
Sara, avoa de Julian, conta ao seu neto a historia da súa adolescencia, a historia dunha xudía que de súpeto se ve inmersa nunha situación horrible e ten que esconderse, que por sorte atopa cun bo mozo e a súa familia (nun pobo francés ocupado polos nazis durante a Segunda Guerra Mundial) que se ofrecen a axudala, a pesar do risco que corren ao facelo. É unha historia narrada en formato de cómic, cunhas preciosas imaxes que fai unha comparación directa do que pasou nesa época co noso presente. Esta arrepiante e conmovedora experiencia demostra o poder da amabilidade para cambiar corazóns, construír pontes e mesmo salvar vidas. Como lle di a Julian a súa avoa: Sempre se necesita valor para ser amable, pero naqueles tempos bélicos, esa amabilidade podía custarche caro.
PERALTA VIDAURRETA, María, Cores prohibidas, La Mar de Fácil, Barcelona, 2019, 123 pp.
Cando si importa a raza e a cor da pel poden xurdir conflictos e sófrense situacións de persecución e desarraigamento, de violencia. Cantas guerras, ao longo da historia, son froito dos conflictos raciais! Amina ten que saír de Senegal porque ten unha filla albina (unha cor prohibida alí), xunto ao seu irmán, que é homosexual. Tras unha dura viaxe, en patera, cara a España, Amina comprenderá que a vida en España non é tan fácil e pracenteira como lle contaban... Só esperaba que aquí non houbese cores prohibidas mais...
PRESTON, Paul, La Guerra Civil española, Barcelona, Debate, 2016 (4ª ed.), 239 pp. Adaptación ao formato cómic, feita por José Pablo García, do libro de Preston ofrecéndonos unha historia en imaxes que pretende aproximar ás novas xeracións o relato común daquela traxedia colectiva, pero sobre todo contribuír a preservar a memoria do que ocorreu, algo imprescindible para o exercicio cotián das liberdades.
PRESTON, Paul, La muerte de Guernica, Barcelona, Debate, 2017, 95 pp.
Adaptación ao formato cómic, feita tamén por José Pablo García, dun ensaio de Preston sobre a destrución de Guernica sucedida o 26 de abril de 1937. A vila vasca foi a primeira cidade “aberta” practicamente arrasada durante un bombardeo. Foron tres horas de bombas e metralla en voos rasantes, un atroz ataque perpetrado en día de mercado, que máis tarde sería obxecto dunha terrible campaña de manipulación.
RÍOS, Isabel, Testemuño da Guerra Civil, Galaxia, Vigo, 2021, 369 pp. Despois de fuxir de golpes militares en España, na Arxentina e Chile, Isabel deixa constancia, neste libro de memorias, das tres grandes traizóns que marcaron a súa vida: a dos militares que derrocaron a República española, a dos Aliados que non interviñeron contra Franco tras a Segunda Guerra Mundial, e a que para ela supuxo a transición á democracia tras a morte de Franco. Isabel, unha das moitas vítimas da Guerra Civil Española, morreu botando en falta Galicia e convencida de que, de volver nacer, faría o mesmo.
P á x i n a
4
N ú m e r o
6 6 –
1 º
t ri m e s tr e
2 0 2 2
TUCKERMANN, Anja, Todo o mundo! A vida ten moitas cores, Hércules de Ediciones, A Coruña, 2017, 40 pp.
Todos descendemos dos nosos antepasados africanos e somos o froito de múltiples movementos migratorios. Desde sempre os seres humanos migraron por motivos moi diferentes: para coñecer novos lugares, por amor, para compartir saber ou habilidades ou para fuxir da fame, a guerra ou a persecución. Así se formaron as diferentes culturas e así se foron constituíndo as nosas sociedades multiculturales actuais. As nenas e nenos deste libro proceden de todas as partes do mundo e falan múltiples linguas, mais teñen en común vivir agora en Galicia. Algúns acaban de chegar, outros naceron aquí. A diversidad cultural pode ser moi enriquecedora, pero ás veces tamén é fonte de problemas orixinados polo descoñecemento e os prexuízos. Por iso, para asegurar unha boa convivencia, non hai nada mellor que coñecer aos nosos veciños na súa multiculturalidade.
VAELLO ORTS, Juan, Resolución de conflictos en el aula, Santillana, Madrid, 2003,106 pp. A escola tradicional consideraba a disciplina un fin en si mesmo e os problemas de conduta como ofensas persoais, desde unha visión impersoal e de desconfianza nas relacións alumno -profesor. O enfoque humanista considera a aprendizaxe desde un punto de vista psicolóxico e sociolóxico, insistindo nas relacións persoais, o respecto, a democracia ou o afecto. É dicir, trátase de ensinar e que aprendan, pero sen provocar aversión cara á aprendizaxe, e de conseguir disciplina, pero sen provocar odio; é así como lograremos unha convivencia pacífica nas aulas.
VV. AA., No te calles: seis relatos contra el odio, Nube de Tinta, Barcelona, 2018, 228 pp.
Un libro de relatos curtos contra o odio, o acoso, o racismo… Ninguén debería sufrir acoso, nin racismo, nin malos tratos físicos ou psicolóxicos, nin discriminación de ningún tipo. Todos e todas somos iguais sexa cal for a nosa relixión, raza, clase ou cultura. Estes contos transmiten todos eses valores e sobre todo conciencia de que o odio esta mal e é innecesario. Se ves que alguén comete unha inxustiza ao teu lado, que fas? Non mires cara a outro lado e se es ti o que a cometeu, tratas de solucionala? Loita contra o odio. Todos os días vivimos e escoitamos historias de discriminación cara aos indefensos ou os diferentes. Chegou o momento de tomar a palabra: Fagamos do mundo, entre todos, un lugar mellor.
e un petisco de CINE
THE GOOD TRAITOR (O embaixador Kauffman); Christina Rosendahl, Di-
namarca, 2020 Filme baseado en feitos reais. Henrik Kauffmann é o embaixador danés en Washington en 1939. Ao comezar a II Guerra Mundial a situación vólvese crítica, sobre todo despois de que as tropas alemás invadan e ocupen Dinamarca. Nese momento, Kauffmann toma unha decisión fundamental na historia: declararse o único representante verdadeiro dunha Dinamarca libre en oposición aos nazis.
JAGUAR; Ramón Campos, Gema R. Neira, Carlos Sedes, Jacobo
Martínez, España, 2021, serie de 6 episodios Ambientada nos anos 60, cando España albergaba nazis refuxiados despois da Segunda Guerra Mundial. Isabel Garrido, unha moza española que logrou sobrevivir ao campo de exterminio de Mauthausen, está tras a pista de Otto Bachmann, coñecido como o home máis perigoso de Europa. Descubrirá que non está soa na súa misión e unirase a un grupo de axentes en busca de xustiza. O seu nome en clave: Jaguar.
MÚNICH EN VÉSPERAS DUNHA GUERRA; Christian Schwochow, Gran Bretaña, 2021
Baseada no bestseller internacional de Robert Harris. Múnich. No outono de 1938, Europa está nas vésperas da guerra. Adolf Hitler prepárase para invadir Checoslovaquia, e o goberno de Chamberlain busca unha solución pacífica á desesperada. Nese ambiente tan tenso, o funcionario británico Hugh Legat e o diplomático alemán Paul von Hartmann van a Múnich para asistir a unha conferencia de emerxencia. Mentres empezan as negociacións, estes dous vellos amigos vense envoltos nunha rede de subterfuxios políticos e un perigo moi real. Ante a atenta mirada do mundo, poderá evitarse a guerra? E, se é así, a que prezo?