co P de Películas e de Poesía

Número 8

I.E.S. “San Paio” — Tui

21 MARZO 2021

co P de Películas e de Poesía ANTES QUE ANOITEZA / BEFORE NIGHT FALLS (Julian Schnabel, USA, 2000, 133´) Baseada na autobiografía homónima do poeta cubano Reinaldo Arenas (Tusquets Editores, Barcelona, 2010, 352 pp) que defendeu e logo criticou o goberno de Fidel Castro e a revolución de 1959, a película presenta os matices da súa vida, a súa infancia nos pobos de Oriente e Holguín e a súa vida adulta na Habana. Cando empeza a publicar os seus primeiros traballos, o poeta traba amizade con outros homes abertamente homosexuais.

A partir de aí, a vida do autor comeza a ser accidentada: entradas e saídas do cárcere, homoerotismo e un contexto político traizoeiro son os elementos que ambientan este relato. Unha película que retrata a un home cuxo afán de liberdade artística, política e sexual desafiou a pobreza, a censura, a persecución, o exilio e a morte.

O CÓNSUL DE SODOMA (Sigfrid Monleón, España, 2010, 110´) Película inspirada na biografía do poeta Gil de Biedma escrita por Miguel Dalmau Soler (Circe Ediciones, 2004, 508 pp) A vida de Gil de Biedma presenta certa contradición: por unha banda, pertence á alta burguesía e é executivo dunha importante multinacional; por outra, vive a súa faceta de poeta e homosexual que se rebela contra a súa contorna familiar e histórica. O sexo, o amor, a literatura e a loita política son as constantes dunha vida que atravesa unha época de rebeldía, violencia e descubrimento. O filme é tamén un retrato de Barcelona dos anos 60, no que desfilan personaxes emblemáticos da cultura e a sociedade catalá progresista.

HISTORIA DUNHA PAIXÓN / A QUIET PASSION (Terence Davies, Reino Unido,2016, 125´) Película centrada na idade adulta da poeta estadounidense Emily Elizabeth Dickinson. Esta poeta nada en 1803 pasou case toda a súa vida na casa dos seus pais en Amherst (Massachusetts) A mansión na que viviu serve de pano de fondo ao retrato dunha muller nada convencional da que se sabe moi pouco. Considerada unha nena con talento, un trauma emocional obrigouna a deixar os estudos. A partir dese momento, retirouse da sociedade e empezou a escribir poemas. A pesar da súa vida solitaria, a súa obra transporta aos seus lectores a un apaixonante mundo.

NERUDA (Pablo Lorraín, coprodución de Argentina, Chile, España e Francia, 2016, 107´) Chile, ano 1949. Tras a ilegalización do Partido Comunista, e durante o goberno do presidente Gabriel González Videla, o poeta Pablo Neruda é perseguido polas autoridades chilenas. Véndose obrigado a escapar, comeza unha fuxida cara adiante e un exilio que o premio Nobel toma case como unha festa, xogando co seu cazador, o xefe da policía Óscar Peluchonneau. Mentres é perseguido, Neruda comeza a escribir Canto general e convértese nun símbolo da liberdade e nunha lenda literaria.

A NOITE ESCURA (Carlos Saura, España, 1989, 89´) Película sobre a vida de San Juan de la Cruz. En decembro de 1577 Juan de Yepes Álvarez é detido polos seus intentos de reformar a orde do Carmelo (como tamén estaba a facer a monxa Teresa de Jesús, a quen se uniu para fundar a congregación dos carmelitas descalzos) O noso monxe é levado a un convento de Toledo. Alí comparece diante dun tribunal do Carmelo, para que se retracte da reforma. El négase a rectificar e é condenado polo prior e visitador da orde para ser encarcerado nunha estreita cela da prisión conventual. O frade é sometido a torturas. Durante os oito meses que dura a prisión, escribe unha parte importante da súa obra poética, unha das máis destacadas contribucións á lírica española de todos os tempos.

PATERSON (Jim Jarmusch, coprodución de USA, Francia e Bélxica, 2016, 113´) Recreación fílmica do diario do afable e tranquilo Paterson. Sete días na vida deste condutor de autobús estadounidense. Este home mozo, dunha gran cultura literaria, é tamén poeta e vive cunha muller encantadora en Paterson (Nova Jersey). A casualidade quixo tamén que a súa propia liña de autobús teña a dirección 23 Paterson. Cada mañá, o mozo fai a súa rutina: marcha ao traballo coa súa pequena friameira, conduce durante oito horas o autobús e, de cando en vez, escribe nun caderno sinxelos poemas de marcado carácter realista, á maneira do seu admirado William Carlos Williams, tamén criado en Paterson, ou como William Burroughs, que viviu na mesma localidade. Ao chegar a casa, le, ordena a súa biblioteca e cea coa súa esposa. Á noitiña, saca ao seu can para dar un paseo e toma unha cervexa no bar da esquina.

REMANDO AL VIENTO (Gonzalo Suárez, España, 1988, 96´) En 1816, o poeta inglés Percy Shelley, Mary Wollstonecraft –que pouco despois converterase en Mary W. Shelley, tras casar con Percy- e a medio irmán de Mary, Claire Clairmont, pasan unhas vacacións co tamén poeta inglés Lord Byron e o seu médico, en Suíza. Byron desafía aos seus invitados para escribir un relato de terror. Mary responde o reto coa semente dunha novela, que acabará titulando Frankenstein ou o moderno Prometeo. A escritora pensa que o monstro saído da súa imaxinación convértese en real e que as desgrazas que transcorren na súa contorna nos seguintes anos están causadas pola súa criatura. Nese período, a súa medio irmán dará a luz unha filla de Byron, da que se verá obrigada a vivir afastada, e os Shelley proseguirán coas súas viaxes por Europa. Existe o libro homónimo do propio Gonzalo Suárez (Plot Ediciones, 2005, 120 pp).

TOM &VIV (Brian Gilbert, Reino Unido, 1994, 115´) Baseada na historia de amor real que protagonizaron o poeta americano Thomas S. Elliot e a aristócrata Vivianne Haigh-Wood en Londres durante a Primeira Guerra Mundial tras coñecerse na Universidade de Oxford como estudantes. Como o poeta carece de fortuna, a parella decide fuxir para poder casar. Eliot conta coa protección do filósofo Bertrand Russell. O matrimonio instálase nunha modesta vivenda, e Eliot vese obrigado a aceptar un traballo nun banco para poder saír adiante. O poeta acaba publicando o seu primeiro libro, a fama e os éxitos de Elliot ocultan a vida da súa muller, vítima dunha enfermidade psíquica que se manifesta a través de continuos cambios de humor e que os médicos non acertan a diagnosticar.

VIDAS AO LÍMITE / TOTAL ECLIPSE (Agnieszka Holland, Reino Unido, 1995, 110´) Narración fílmica da historia da violenta e apaixonada relación entre os poetas franceses Paul Verlaine e Arthur Rimbaud. Verlaine é seducido por Rimbaud, xuntos foxen a Inglaterra e Bélxica, ata o momento que un irracional Verlaine dispara contra Rimbaud. Verlaine é apresado e encarcerado por este suceso e ademais é acusado de sodomía. Na prisión convértese ao catolicismo, mentres Rimbaud segue coa súa carreira poética. Unha vez que Verlaine é liberado reencóntranse en Alemaña para nunca máis volverse a ver. Rimbaud abandona a literatura e marcha a África, por culpa dun tumor nun xeonllo regresar a Francia, onde morre con 37 anos. Máis tarde, Verlaine coñece á irmá de Rimbaud, quen lle solicita os escritos de Rimbaud que conserve para a súa eliminación, ao que se nega Verlaine. Finalmente, Verlaine rememora o seu tempo con Rimbaud, e nunha visión narcótica, ve a Rimbaud expresándolle o seu amor e respecto.