Escolma poética 8 marzo 2022
Sumario Montserrat Abelló.................................................................................................................................3 FALAN AS MULLERES................................................................................................................3 Maya Angelou......................................................................................................................................3 MULLER FENOMENAL...............................................................................................................3 Margaret Atwood..................................................................................................................................5 HELENA DE TROIA BAILA NA BARRA....................................................................................5 Juana Corsina........................................................................................................................................7 UNHA MULLER SABE.................................................................................................................7 MULLER, FEMME, NÓS...............................................................................................................8 Bernart Etxepare...................................................................................................................................9 EN DEFENSA DAS MULLERES..................................................................................................9 Carolina Ilica......................................................................................................................................11 ENTRELAZADAS........................................................................................................................11 Anna Kamienska................................................................................................................................12 AS MULLERES VELLAS............................................................................................................12 Valiaryna Kustava...............................................................................................................................13 CHAMADA DO GOZO................................................................................................................13 Audre Lorde........................................................................................................................................14 UNHA LADAÍÑA PARA A SUPERVIVENCIA..........................................................................14 Rochi Nóvoa Vázquez........................................................................................................................15 PROSTITÚESME TI CO TEU DE DEDO...................................................................................15 CÓDIGO CALADO......................................................................................................................16 Andrea Nunes Brións.........................................................................................................................17 A UMBELINA CRESPO (A CAUTIVA)......................................................................................17 Juliane Okot Bitek..............................................................................................................................18 PERSOAS......................................................................................................................................18 Elena Shvarts......................................................................................................................................19 ESTOU FARTA DO MEU ILLAMENTO.....................................................................................19 Nika Turbina.......................................................................................................................................20 BONECA.......................................................................................................................................20
Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
2
Escolma poética 8 marzo 2022
Montserrat Abelló ( (Tarragona, 1918 - Barcelona, 2014) FALAN AS MULLERES
Falan as mulleres, a súa poesía tenra e forte. Ben poucos paran a escoitar estas voces, que, trastornadas, unha nova linguaxe din nado ao fondo dos séculos. https://boni.wordpress.com/2017/02/01/094/
Maya Angelou (Misuri, 1928 - Carolina do Norte, 2014) MULLER FENOMENAL
As mulleres fermosas pregúntanse onde radica o meu secreto. Non son linda ou nada para vestir unha talla de modelo mais cando empezo a dicilo todos pensan que minto. E digo: o segredo está no longo dos meus brazos, no espazo das miñas cadeiras, na cadencia do meu paso, na curva dos meus beizos. Son unha muller fenomenalmente. Muller fenomenal, esa son eu. Achégome a calquera lugar o máis tranquila posible, como a ti che gusta, o memso que a un home. Os homes póñense de pé ou caen de xeonllos. Logo revolotean ao meu arredor, como unha colmea de abellas melíferas. E digo: é o lume dos meus ollos, e o brillo dos meus dentes, o movemento da miña cadeira, e a alegría dos meus pés. Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
3
Escolma poética 8 marzo 2022
Son unha muller fenomenalmente. Muller fenomenal, esa son eu. Os mesmos homes pregúntanse que ven en min. Esfórzanse moito mais non poden tocar o meu misterio interior. Cando tento mostrárllelo din que non logran velo. E digo: está na curvatura das miñas costas, o sol do meu sorriso, o porte dos meus peitos, a graza do meu estilo. Son unha muller fenomenalmente. Muller fenomenal, esa son eu. Agora comprendes por que a miña cabeza non se inclina. Non berro nin ando a saltos non teño que falar moi alto. Cando me vexas pasar deberías sentirte fachendosa. E digo: está no son dos meus talóns, as ondas do meu cabelo, a palma da miña man, a necesidade do meu cariño, por que son unha muller fenomenalmente. Muller fenomenal, esa son eu. https://southerncrossreview.org/71/angelou-woman.html
Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
4
Escolma poética 8 marzo 2022
Margaret Atwood (Canadá, 1939) HELENA DE TROIA BAILA NA BARRA
O mundo está cheo de mulleres. Se tivese oportunidade, quen me diría que teño que avergoñarme de min. Deixen de bailar. Consíganse un pouco de respecto e un traballo diúrno. Ben. E un soldo mínimo, e veas varicosas, oito horas paradas no mesmo lugar atrás dun mostrador de vidro enfaixadas ata o pescozo, no canto de andar espidas como un sándwich de carne. Vendan luvas ou algunha outra cousa. Non o que vendo eu. Hai que ter talento para comerciar con algo tan nebuloso e sen forma material. Explotadas, din. Si, como sexa, que a corten, pero podo elixir como, e lévome os cartos. Eu doulle valor. Como os predicadores, vendo a revelación; como as propagandas de perfume, o desexo ou o seu facsímile. O secreto é esperar o momento oportuno, como nas bromas ou na guerra. Volvo venderlles aos homes as súas peores sospeitas: que todo está en venda, e por partes. Xusto antes de que pase, míranme e ven ao asasino da motoserra, cando coxa, cu, mancha de tinta, fendedela, teta e mamila aínda están conectados. Que odio lles salta, adoradores meus con cheiro a cervexa! Iso, ou un amor medio durmido e sen esperanza. Vendo as cabezas en fila e os ollos dados volta, implorantes pero prestos a morderme os nocellos, entendo as inundacións e os terremotos, e a urxencia por pisar ás formigas. Eu sigo o compás, e bailo para eles porque eles non poden. A música ten o cheiro dos raposos, crepita como metal requentado Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
5
Escolma poética 8 marzo 2022
queima as fosas nasais ou é húmida como agosto, difusa e lánguida como unha cidade saqueada, o día despois, cando xa se cometeu o abuso e a matanza, e os sobreviventes andan buscando no lixo que comer, e só queda un cansazo abatido. Falando dese tema, o que máis me esgota é o sorriso. Iso, e finxir que non os oio. E non os oio, porque despois de todo para eles son unha estranxeira. A fala aquí é toda gutural e verrugosa, obvia como unha rebanda de xamón, e eu veño da provincia dos deuses onde os significados son melódicos e oblicuos. Non o fago con todos, pero achégache, que cho digo ao oído: Á miña mamá raptouna un cisne sacro. Crésme? Podes levarme a cear. É o que lles dicimos a todos os maridos. Seguro hai unha chea de paxaros perigosos soltos ao redor. E non é que alguén de acó vaia a entender aparte de ti. Aos demais gustaríalles mirarme e non sentir nada. Reducirme ás pezas que me compoñen como nunha fábrica de reloxos ou un matadoiro. Esmagar o misterio. Emparedarme viva dentro do meu corpo. Gustaríalles ver a través de min, pero non hai nada máis opaco que a transparencia absoluta. Miren —os meus pés non tocan o mármore! Como o alento ou un globo, elévome, floto no aire a quince centímetros no meu ovo de cisne, cegador, feito de luz. Non cres que son unha deusa? Próbame. Esta canción é un facho. Tócame e queimaraste. Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
6
Escolma poética 8 marzo 2022 https://paulatinygriego.wordpress.com/2019/08/15/margaret-atwood-helena-de-troya-baila-en-labarra-tradicion-clasica/
Juana Corsina (Ferrol, 1958) UNHA MULLER SABE
Unha muller sabe de calafríos, de noites silandeiras que engurran a alma e volven de algodón as esquinas dunha alcoba solitaria e húmida. Unha muller, sabe cando debe calar as caricias que se amorean nas mans e mentres, dorme os sentires, así, suavemente como sabe unha muller! Unha muller esperta na noite e sinte frío; está suando a pel, (anella de memorias e esquecementos) pero sinte o frío de quen coñece o destino dos soños. Unha muller, xamais dirá que soñou, limitarase a sorrir e nese sorriso talvez, logre acompañar a quimera do desexo cumprido e deixe, ao fin, de acariciar mañás solitarias e noites puerís. Unha muller non ignora cando debe de permitir aos beizos que derramen as palabras esquecidas. Mentres, -esa mullerseguirá morrendo porque sabe que debe morrer e non teme ao cérbero da néboa que arrola os murmurios da nana da vida. Unha muller sabe aleitar a vida porque ten os peitos cheos de verdades; de días e de noites alleas, de ortos e ocasos que arrola entre os brazos cansos, e aínda así, o seu peitos exceden manxares de silencios onde a soidade descobre a súa forza. Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
7
Escolma poética 8 marzo 2022
Veu o vento e mamou sabedoría e experiencias que, talvez, o furacán da intolerancia utilizou para combater contra a actitude desembocadora de tristezas. Pero, doce – mente, esa muller levanta a súa mirada e sorrí, sabedora de futuros que xestou escollendo as sementes ausentes de vaidades e falacias. Hai un espello mudo ao que ela fai falar, un movemento eterno que agarda, a melodía dun instante, un verso que a habita, unha cor que se esparexe, un parto, ao fin… onde a obra culmina en voz e expresión en feminino. Con sabres de seda, brande os seus sentires e alboróotase, o interior case durmido que esperta entre as brétemas esquecidas e vellas ladaíñas. Porque unha Muller sabe que, nunca, palidece a memoria e a liberdade de ser muller. Sábeo! https://juanacorsina.wordpress.com/category/femenino/
MULLER, FEMME, NÓS
Escoitade… As súas voces caladas, os silenciados berros, o queixume perdido e os sorrisos… rotos. Femme! Sensible á sospeita e ansiosa de identidade desvélase a muller, coa pel marcada de significados, e o peito á fronte doído de esperas, desafiando ao mundo para recoñecer nel o seu orgullo Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
8
Escolma poética 8 marzo 2022
de ser muller, de ser Muller! Corpo adornado con puntillas, que mostra o erotismo da femia en conxugada silueta mestura do saber e o concibir. Sentires arrebatados que sen limosneos recobran o seu espazo, e non dubida en compartilo co home ao que lle dá a vida, vida, vida, vida… Xenerosa ata a morte, a muller abre o seu útero de ilusións e vai parindo as esperanzas, en mil partos decididos que levan o seu baluarte entre rumoreadas sílabas e decididas voces. MULLER FEMME NÓS. https://juanacorsina.wordpress.com/2013/03/05/dia-de-la-mujer-8-de-marzo-mujer-femme-nosotras/
Bernart Etxepare (Navarra, ca. 1480-1545) EN DEFENSA DAS MULLERES
Non faledes mal das mulleres, polo meu amor; Se os homes as deixarades en paz, non cometerían faltas. Moitos homes murmuran das mulleres, amentándoas lixeira e deshonestamente. Máis lles valese estar calados, a muller non obra mal se non é polo home.
Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
9
Escolma poética 8 marzo 2022
Poucos cordos haberá que falen mal das mulleres, máis honesto é falar ben delas. Por que han de ser criticadas? Grandes e pequenos, todos nacemos delas. Culpar ás mulleres é fraca valentía, igualalas a todas por criticar a unha. Mellor se calase quen así se comporta, non merece que lle desen de mamar. Quen culpa ás mulleres debería pensar de onde nacemos el e todos os demais, preguntaríalle se el fíxoo de muller ou non. Só por ela, debería enxalzar a todas. A muller sempre é beneficio para o home, delas vimos todos ao mundo; se ela non nos criase, morreriamos ao nacer, e cando xa crecemos, aínda a necesitamos. Cando estamos sans, da súa man vestimos e comemos, cando doentes, estamos perdidos sen ela, cando morremos, quen nos chorará como unha muller? Necesitámola acotío, non hai ningunha dúbida. Onde non hai muller non vexo nada que me plaza, nin o home nin a casa están coidados, reina a desorde en toda a casa. Non quero o paraíso, se nel non hai mulleres. Xamais oín que unha muller atacase primeiro ao home, senón que é o home quen ofende á muller. A maldade provén sempre dos homes, por que se culpa entón á muller? Os homes deberían ter maior virtude, eu véxoa moito máis entre as mulleres; hai mil homes viles para unha mala muller, para un home virtuoso hai mil mulleres. Se fixesen caso aos homes, non habería unha boa, non poden deixar de acosalas a pouco que vallan. Pero hai moitas mulleres que os evitan, porque a virtude é moi superior nelas. Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
10
Escolma poética 8 marzo 2022
Nunca oín que a muller forzase ao home, é o home quen persegue como un tolo á muller. Se algunha se achega amorosamente a el, deberá o home culpala por iso? Deus ama á muller máis que nada no mundo; baixou do ceo por amor a unha delas. Foi unha muller quen o fixo irmán noso, e por ela son todas as mulleres dignas de encomio. Eu penso que a muller é cousa doce, cousa encantadora en todos os seus encantos, procura gran pracer de noite e de día. Gran vilanía é falar mal dela. Nada hai no mundo máis fermoso e pracenteiro como a muller espida baixo o home, rendida cos brazos abertos, para que o home faga con ela o que queira. Aínda que a fira co seu dardo no medio do corpo, queixarase menos que se fose un anxo. Relaxado o dardo e sandada a ferida, o poder do seu encanto reconcíliaos. Haberá alguén tan basto que non o recoñeza, e que sexa capaz de culpala por iso? Non é home ben nado quen así se comporta, porque non recoñece o ben que a muller lle fai. http://basquepoetry.eus/?i=poemak-es&b=1381
Carolina Ilica (Rumania, 1951) ENTRELAZADAS
A miña soidade unida á túa soidade. Fora posible nunca coñecerse e aínda atoparse. Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
11
Escolma poética 8 marzo 2022
Percorreron xuntas un solitario bosque de ofrendas con incontables brazos alzados ao ceo. Rolda de árbores milenarias nosas soidades tenras e frescas como os fungos. Xuntas viron o mar, o voluptuoso mar, arrolándose na randeeira das súas propias cadeiras, eternamente, penetrando e saíndo de si mesmo sensual como os caracois. Mentres máis cheo de ríos, máis sedento, máis solitario. Ociosas atopáronse as nosas soidades, ociosas bicáronse cos ollos. Porque o tempo non foi capaz de separalas en “antes” e “despois”. Aínda así, cada unha permaneceu, logo, máis soa que antes! https://poetassigloveintiuno.blogspot.com/2010/09/991-carolina-ilica.html
Anna Kamienska (Polonia, 1920-1986) AS MULLERES VELLAS
As mulleres vellas son novas curadas xa do dó por aqueles que morreron por aqueles que aínda viven. Tan só agora aprenderon ese modo de amar que consiste en non pedir nada a cambio.
Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
12
Escolma poética 8 marzo 2022
Tan só agora a través da limpidez do mundo lograron ver que dor e alegría son a mesma cousa. Tan só agora chegaron a ser criaturas cuxa fe está feita de confianza e de desexo. Tan só agora souberon ser fermosas coa beleza dunha apagada estrela de terra. As mulleres vellas míranse no espello Esa non son eu -berro- desde a miña pel engurrada. As mulleres vellas morren. A verdadeira mocidade atópase ao final do camiño. http://www.xoanleiceagabaltar.com/reflexiones/reflexion_2013_mayo.html
Valiaryna Kustava (Bielorrusia, 1984) CHAMADA DO GOZO
Dígalle, por favor, ao gozo que me devolva a chamada. É que hai tempo que non teño novas súas. E hai tempo que o meu teclado só ten teclas negras... Dígalle, por favor, ao gozo que estou a esperar a súa chamada (non lle explique, claro, que nin como nin durmo, que non vou a ningunha parte á mantenta e que collerei o teléfono mesmo no baño, non llo explique, aínda que sexa verdade) dígalle que é moi urxente, que realmente teño problemas. Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
13
Escolma poética 8 marzo 2022
Dígalle, por favor, ao gozo que esta é a súa última oportunidade: ou ben chama enseguida ou atoparei outra cousa, e que despois non veña en plena noite nin me pida entrar para xustificarse Non lle abrirei. Ei, quenquera que o vexa, que lle diga ao gozo que ten que chamarme urxentemente! É a súa última oportunidade! https://www.poemario.expert/llamada-del-gozo/
Audre Lorde (New York, 1934 - Saint Croix, 1992) UNHA LADAÍÑA PARA A SUPERVIVENCIA
Para esas de nós que vivimos na beira paradas sobre os extremos constantes da decisión cruciais e soas para esas de nós que non podemos permitirnos os soños pasaxeiros de elixir que amamos na porta indo e vindo de sol a sol mirando dentro e fóra ao mesmo tempo antes e despois buscando un agora que poida procrear futuros como pan na boca dos nosos fillos para que os soños deles non reflictan a morte dos nosos; Para esas de nós ás que nos estamparon o medo como unha liña tenue no medio da fronte que aprendemos a temer co leite materno e en virtude desta arma esta ilusión de atopar algunha seguridade os que pisan forte confiaban en poder calarnos. Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
14
Escolma poética 8 marzo 2022
Para todas nós este instante e este triunfo Non se esperaba que sobrevivísemos. E cando sae o sol temos medo de que non dure cando o sol se oculta temos medo de que mañá non salga outra vez co estómago cheo temos medo de empachar co estómago baleiro temos medo de non volver comer cando nos queren temos medo de que o amor desapareza cando estamos soas temos medo de que o amor non volva máis e cando falamos temos medo de que as nosas palabras non se oian nin sexan ben recibidas pero cando quedamos caladas seguimos tendo medo Así que é mellor falar acordándonos de que non se esperaba que sobrevivísemos. https://www.revistaaltazor.cl/audre-lorde-2/
Rochi Nóvoa Vázquez (Xunqueira de Ambía, 1975) PROSTITÚESME TI CO TEU DE DEDO
Prostitúesme ti co teu de dedo cando me acusas de claudicar por esixir os dereitos dos meus fillos. Pégasme si, pégasme cando te esqueces dos meus sentimentos e logo supricas perdón insultándome coma resposta aos meus silencios. Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
15
Escolma poética 8 marzo 2022
Nin PÉCORA, nin FULANA pero iso si tampouco CALADA nin SUMISA, nin COITADA. Deixo cada mañá no roupeiro o vestido do medo para non coleccionar tristezas regalar bicos velenosos nin almorzar intrigas. E ti tentas atarme e atragóaseche o meu nome cada vez que o pronuncias non te unas a min Non pero non tentes pararme alúmenos eu … Defendo unha causa. https://asescollaselectivas.wordpress.com/2013/02/22/rochi-novoa-vazquez/
CÓDIGO CALADO
Adoro cando me chaman compañeira aborrezo princesa gusto cando me miran se falo e quedan máis pendentes dos xestos . Sabes que Brancaneves era Liza? Coñeces a síndrome de Rebeca? escollo a frecuencia de sustitución simple e volto ao código Dorabella. Sei que se buscan medias laranxas pero o que se precisa é vitamina C conquistar unha muller é case como cazar unha presa pedantería masculina gravitando nos efectos da resaca chea de fastíos.
Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
16
Escolma poética 8 marzo 2022
Despois de todo, comprace saber que unha muller máis na vida dun home é un home menos , na vida dunha muller. Oscolum Infame¡ (Case) Todo o que precisas é amor. http://rochinovoavazquez.blogspot.com/search/label/Muller
Andrea Nunes Brións (Marín, 1984) A UMBELINA CRESPO (A CAUTIVA)
A miña “avoa vella” doíanlle as mans de lavar nas rochas de facer croché, calceta e bolillo. ulcerábanlle as tripas en outono, doíalle o amarelo. Camiñaba durante horas (de Marín a Moaña) collendo feixes de leña que logo vendía por medio kilo de fariña no Outerelo. O pasado era fregar o chan de xeonllos e limpar, todas as noites, os zapatos dos seus sete fillos. Equilibrando ameazas ou posibilidades. Batendo cos desafíos. O mercado era todo un acto público. Os homes de branco rapáronlle a cabeza e déronlle a beber, na praza do reloxo, aceite de ricino. https://asescollaselectivas.wordpress.com/2012/07/26/andrea-nunes-brions/
Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
17
Escolma poética 8 marzo 2022
Juliane Okot Bitek (Kenya,1966) PERSOAS
Vexo persoas fermosas en trens, automóbiles, aulas, paredes en sitios onde ninguén máis as ve. En subterráneos e dormitorios na radio e na tele, en estacións de servizo, en apartamentos nos troncos das árbores e nas plantas de interior nun póster que está no baño da casa dunha amiga. Fermosas persoas viven nas cubertas das novelas nas películas, na discoteca, en Playland, Milán, París, Londres, Nairobi, Lagos, Nova York. Belas persoas sorrín desde as tapas de Vogue, Ebony e O, Mirabelle, Flair e Chatelaine e desde o teito dun certo home mozo. Están as guapas con lunares nas súas fazulas dereitas e as súas fazulas esquerdas arriba dos seus beizos atractivos e pernas e pés e mans nos seos e as nádegas peitos e costas. Están aquelas con pestanas grandes, traseiros recheos beizos grosos, zapatos enormes, avultados abrigos e cousas para destacar algo que che revolve as tripas. Vexo fermosas persoas corpos delgados, beizos finos, voces débiles, risas diluídas pés delgados, pantalóns finos para os seus corpos finos que se balancean nos ventos de Chicago. E con todo creo na forza que xorde desde o veo ti, sorrindo Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
18
Escolma poética 8 marzo 2022
ti, a da roupa bereber; a graza coa que espantas as moscas mentres ensartas contas para vender Mama Maasai; a elegancia das túas costas espidas seos secos que se balancean a risa coa que botas atrás a cabeza e búrlaste do sol ti, nai das tenras cancións de amor acholi; e ti, ti a do tinguido ocre; ti a dos ollos con kohl e suave pel negra. Creo en ti, irmá. E aínda que fermosas persoas asolaguen as paredes do baño da miña amiga ningunha dixen ningunha ningunha é tan bela como ti. https://www.festivaldepoesiademedellin.org/es/Revista/ultimas_ediciones/81_82/okot.html
Elena Shvarts (Rusia, 1948-2010) ESTOU FARTA DO MEU ILLAMENTO
Estou farta do meu illamento. Oxalá puidese disolverme como unha pastilla efervescente na auga, oxalá puidese abandonar absurdamente as miñas dúas pernas, estar en todos lados e en ningures. Ser todo e ninguén. E nada. Ter forma de raíces de mandrágora e voar, pero non como os nenos cando se lanzan dunha pendente freando cos pés.
Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
19
Escolma poética 8 marzo 2022
Oxalá puidese non contemplar a través das ranuras verdes deste saco de ósos, non amar o aire que me penetra polas fosas nasais nin a posta de sol dándome nas costas, ou o amencer no rostro. Non xirar neste carrusel de lume. https://detrenzasoscuras.tumblr.com/post/43484745425/estoy-harta-de-mi-aislamiento-estoy-hartade-mi
Nika Turbina (Ucrania, 1974-2002) BONECA (1983)
Eu son como unha boneca rota. No peito esqueceron poñer un corazón E deixáronme innecesaria nun recuncho escuro. Son como unha boneca rota, só escoito, antes do amencer, ao sono quedamente borboriñar: “Dorme, querida, larga-longamente. Voarán os anos, e cando espertes, a xente quererá de novo cargarte en brazos, arrolarte, simplemente xogar, e latexará o teu corazón…” Só é horríbel esperar. http://faustomarcelo.blogspot.com/2016/10/poemas-de-nika-turbina.html
Equipo de Biblioteca e Club de Lectura “Pedra do Acordo”
20