Na fronteira do AMOR e da POESÍA

Page 1

Na fronteira do

e da

Poesía

Escolma lírica Día dos Namorados 2013


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

2

Índice poetas e poemas ALDREI, Iolanda (Compostela, 1968).................................................................................................4 ÁLVAREZ BLÁZQUEZ, Xosé Mª (Tui, 1915-Vigo 1985) ................................................................4 Amiga ............................................................................................................................................4 BENEDETTI, Mario (Uruguay 1920-2009)........................................................................................5 Enamorarse y no..............................................................................................................................5 Hagamos un trato.............................................................................................................................5 Ishtar/Ianna, deusa do amor e da guerra, A Raíña da Noite, British Museum.....................................6 BÉCQUER, Gustavo Adolfo (Sevilla, 1836– Madrid, 1870) ...........................................................7 RIMA XXXVIII ..............................................................................................................................7 BLANCO-AMOR, Eduardo (Orense, 1897 - Vigo, 1979) ..................................................................7 Romance a un amor de lonxe...........................................................................................................7 BOUZA BREY, Fermín (Ponteareas, 1901- Compostela, 1973).........................................................8 Tópico no porto................................................................................................................................8 CABANA, Darío Xohán (Terra Chá, 1952).........................................................................................8 Roy Lichtenstein (1923-1997), O bico, 1962. .....................................................................................9 CARDENAL, Ernesto (Nicaragua, 1925)..........................................................................................10 Epigrama........................................................................................................................................10 Imitación de Propercio, 1 ..............................................................................................................10 CERNUDA, Luis (Sevilla, 1902 – México, D.F., 1963) ...................................................................11 ¿Adonde fueron despeñadas..........................................................................................................11 Si el hombre pudiera decir.............................................................................................................11 CUNQUEIRO, Álvaro (Mondoñedo, 1911- Vigo, 1981)...................................................................12 SAN JUAN DE LA CRUZ (Ávila, 1542 – Úbeda,1591)...................................................................14 FONTE, Ramiro (Pontedeume, 1957 - Barcelona, 2008) .................................................................15 Estrela morta..................................................................................................................................15 FRAGA, Modesto (Fisterra, 1974).....................................................................................................16 GALA, Antonio (Córdoba, 1936).......................................................................................................16 René François Ghislain Magritte (1898-1967), Os amantes, 1928...................................................17 GARCÍA LORCA, Federico (Granada, 1898-1936)..........................................................................18 Soneto de la dulce queja ...............................................................................................................18 GIL DE BIEDMA, Jaime (Barcelona, 1929-1990)............................................................................18 Canción de aniversario...................................................................................................................18 Loca...............................................................................................................................................19 HERNÁNDEZ, Miguel (Alacant, 1910-1942) ..................................................................................21 Poema tradicional hindú.....................................................................................................................21 JIMÉNEZ, Juan Ramón (Moguer, 1881-Puerto Rico 1958)..............................................................21 Berceuse (canción de cuna) ..........................................................................................................21 Mañana de primavera sin ti............................................................................................................22 Tiziano (1489-1576), Venus e Adonis, 1554, Museo do Prado, Madrid. ......................................23 Zenobia..........................................................................................................................................24


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

3

Omar KHAYYAM (Persia, 1048-1131?)............................................................................................24 MACHADO, Antonio (Sevilla, 1875-Collioure 1939)......................................................................25 Amada, el aura dice.......................................................................................................................25 Inventario galante .........................................................................................................................25 MANUEL MARÍA (Outeiro de Rei, 1929- A Coruña, 2004)............................................................27 RABUÑAL, Henrique (Arteixo, 1962)..............................................................................................28 Carta de amor.................................................................................................................................28 RODRÍGUEZ FER, Claudio (Lugo, 1957)........................................................................................29 Moitísimo amor (algo salvaxe)......................................................................................................29 ROMANCE DEL CONDE NIÑO......................................................................................................30 SALINAS, Pedro (Madrid, 1891 - Boston, 1951) .............................................................................32 VARELA, Lorenzo (A Habana, 1916-Madrid, 1978)........................................................................32 Garcilaso de la VEGA (Toledo, 1499?-Niza, 1536) ..........................................................................33 Soneto X........................................................................................................................................33 VILLAR, Helena (Becerreá, 1940) e RÁBADE, Xesús (Cospeito, 1949).......................................33

Na fronteira do AMOR e da POESÍA é unha contribución do grupo de biblioteca e do club de lectura “Pedra do Acordo” do IES “San Paio” de TUI para celebrar lendo o Día dos Namorados 2013


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

4

IES “San Paio”

ALDREI, Iolanda (Compostela, 1968) Digo-te: olho por olho. e aínda máis, digo:olha-me que te olharei, e que as linhas olfativas furem glândulas, que os tatos pintem mapas e o sabor dos silêncios se confunda na sinfonía brava do interior. Digo-te: olho por olho luz por luz e cor por cor, ventlo teu que assente vento, pausa en tempo, tempo en dom, alento violeta dos inícios, miradas desdentadas digo, amor.1

ÁLVAREZ BLÁZQUEZ, Xosé Mª (Tui, 1915-Vigo 1985) Amiga —Ai, meu amigo, anda o vento rifando conmigo. —Ai, miña amada, non é o vento, que eu son quén che fala. —Ai, meu amor, anda a i-auga a cantarme arredor. —Ai, miña amante, ¿cómo coidas que a i-auga che cante? —Ai, meu amado, anda o sol a deitarme no prado. —Ai, miña amiga, íl non é, que son eu quén che obriga.2 Poemas de ti e de mín

1 2

AA. VV., Dezaoito, edición dos autores (Círculo Poético Aberto), Ourense, 2011, páx. 21. http://bvg.udc.es/indice_paxinas.jsp?id_obra=Podetied1&id_edicion=Podetied1001&cabecera= %3Ca+href%3D%22ficha_obra.jsp%3Fid%3DPodetied1%26alias%3D%22+class%3D %22nombreObraPaxina%22%3EPoemas+de+ti+e+de+min%3C%2Fa %3E&alias=&frase=AMOR&operadorBooleano=or&tipoBusca=palabra&formato=texto


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

5

IES “San Paio”

BENEDETTI, Mario (Uruguay 1920-2009) Enamorarse y no Cuando uno se enamora las cuadrillas del tiempo hacen escala en el olvido la desdicha se llena de milagros el miedo se convierte en osadía y la muerte no sale de su cueva

por el contrario desenamorarse es ver el cuerpo como es y no como la otra mirada lo inventaba es regresar más pobre al viejo enigma y dar con la tristeza en el espejo3

enamorarse es un presagio gratis una ventana abierta al árbol nuevo una proeza de los sentimientos una bonanza casi insoportable y un ejercicio contra el infortunio

Hagamos un trato Cuando sientas tu herida sangrar cuando sientas tu voz sollozar cuenta conmigo (de una canción de CARLOS PUEBLA)

Compañera usted sabe puede contar conmigo no hasta dos o hasta diez sino contar conmigo si alguna vez advierte que la miro a los ojos y una veta de amor reconoce en los míos no alerte sus fusiles ni piense qué delirio a pesar de la veta o tal vez porque existe usted puede contar conmigo

si otras veces me encuentra huraño sin motivo no piense qué flojera igual puede contar conmigo pero hagamos un trato yo quisiera contar con usted es tan lindo saber que usted existe uno se siente vivo y cuando digo esto quiero decir contar aunque sea hasta dos aunque sea hasta cinco no ya para que acuda presurosa en mi auxilio sino para saber a ciencia cierta que usted sabe que puede contar conmigo.4

3

http://www.poesi.as/mb97b02003.htm

4

http://mirincondepoemas.blogspot.com/2009/12/hagamos-un-trato-mario-benedetti.html


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

Ishtar/Ianna, deusa do amor e da guerra, A Raíña da Noite, British Museum5

5

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Queen_of_the_Night_%28Babylon%29.jpg

6


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

7

IES “San Paio”

BÉCQUER, Gustavo Adolfo (Sevilla, 1836– Madrid, 1870) RIMA XXXVIII Los suspiros son aire y van al aire! Las lágrimas son agua y van al mar! Dime, mujer, cuando el amor se olvida ¿Sabes tú adónde va?6

BLANCO-AMOR, Eduardo (Orense, 1897 - Vigo, 1979) Romance a un amor de lonxe Cando quixen, non quixeches, agora queres... i eu non.

Amor que chegas de novo ¿para que vesme a buscar? Ben soio estaba na calma, ben na miña soedá. Chegaches e meu silenzo ledo se puxo a cantar; chegaches e as ponlas secas diron en se engalanar. Chegaches e un pó de espranzas se acendeu na escuridá... ¡Meu silenzo treizonoume, treidora miña soedá!. ¿Amor que chegas de novo para que vesme a buscar? Coma na beira dun río ollaba a vida pasar. Magoado dos temporales pairaba no meu penar, os ollos cheos de estrelas as noites cheas de paz. A carón meu, toda a vida ben falangueira e lanzal.

Eu no meio do relanzo ben chovido de luar. Crebou un bico o silenzo coma quen creba un cristal. ¡Meu silenzo treizonoume, treidora miña soedá! O relanzo foi remuíño, nadies me botou a man. Amor que tornas de lonxe ¿para que vesme a buscar? Amor que de novo chegas ben inxeliño e falaz: Doente estouche de dúbidas e me non quero sandar, ¿túa alma de branco viste? De loito me vestirá. ¿Teus agarimos? Parellos dos que esquecidos xa están. Si tanto de mín te curas fai para me gorentar. ¡Amor que chegas de lonxe vaite para lonxe, vai!7

6

http://albalearning.com/audiolibros/becquer/rimaxxxviii.html

7

BLANCO-AMOR, Eduardo, Obra en galego completa. Poesía-Teatro. II, Galaxia, Vigo, 1992, pp. 34-5


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

8

BOUZA BREY, Fermín (Ponteareas, 1901- Compostela, 1973) Tópico no porto —"Ai amor; ai amor; ai amor!..." Na amura, o rapaz de abordo soletrêa no escordeão. O mar devala, devala... Panos de limão do sol mandam-lhe adeuses à praia. —"Ai amor; ai amor; ai amor!..." Um marinheiro assanhado mata ao longe ua canção. Cara à Estrela da Fartura arregala os olhos teixos o remador da falua. Bate à noite o coração lembranças, saudades, bágoas... —"Ai amor; ai amor; ai amor!..." 8

CABANA, Darío Xohán (Terra Chá, 1952) Por goza-lo teu corpo

Por goza-los teus beizos,

algunha vez andei

rosado caravel,

de cidade en cidade

por goza-las túas verbas

nun lentísimo tren.

de anterga lingua inxel.

Por goza-las túas horas

Por goza-lo secreto

de lento decorrer

escurísimo anel

pousándose nas cousas

entre a fraga sombriza

coma pole segrel.

centro da túa pel.

Por goza-los teus ollos

Por goza-lo teu corpo

que non cesan de arder

coma favo de mel

e as túas cálidas mans

ou atal río de auga

trementes de pracer.

gozosa de beber. 9

8

http://bvg.udc.es/indice_paxinas.jsp?id_obra=Se++++++2&id_edicion=Se++++++2001&cabecera= %3Ca+href%3D%22ficha_obra.jsp%3Fid%3DSe%2B%2B%2B%2B%2B%2B2%26alias%3D%22+class %3D%22nombreObraPaxina%22%3ESeitura%3C%2Fa %3E&alias=&frase=AMOR&operadorBooleano=or&tipoBusca=palabra&formato=texto

9

CABANA, Darío Xohán, Cantigas de amor vilao, Galaxia, Ronsel, 10, Vigo 1987, páx. 39.


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

Roy Lichtenstein (1923-1997), O bico, 1962.10

10 http://arthistory.about.com/od/from_exhibitions/ig/Double-Take/Two.htm

9


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

CARDENAL, Ernesto (Nicaragua, 1925) Epigrama Al perderte yo a ti, tú y yo hemos perdido: yo, porque tú eras lo que yo más amaba, y tú, porque yo era el que te amaba más. Pero de nosotros dos, tú pierdes más que yo: porque yo podré amar a otras como te amaba a ti, pero a ti nadie te amará como te amaba yo. Muchachas que algún día leaís emocionadas estos versos Y soñéis con un poeta Sabed que yo los hice para una como vosotras y que fue en vano11.

Imitación de Propercio, 1 Yo no canto la defensa de Stalingrado ni la campaña de Egipto ni el desembarco de sicilia ni la cruzada del Rhin del general Eisenhower: Yo sólo canto la conquista de una muchacha12.

11 http://www.poesi.as/ec0002.htm 12 http://culturaclasicaieslerma.blogspot.com.es/2011/06/imitacion-de-propercio-ernesto-cardenal.html

10


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

CERNUDA, Luis (Sevilla, 1902 – México, D.F., 1963) ¿Adonde fueron despeñadas... ¿Adonde fueron despeñadas aquellas cataratas, tantos besos de amantes, que la pálida historia con signos venenosos presenta luego al peregrino sobre el desierto, como un guante que olvidado pregunta por su mano? Tu lo sabes, Corsario; Corsario que se goza en tibios arrecifes, cuerpos gritando bajo el cuerpo que les visita, y sólo piensan en la caricia, sólo piensan en el deseo, como bloque de vida derretido lentamente por el frío de la muerte. Otros cuerpos, Corsario, nada saben; déjalos pues. Vierte, vierte sobre mis deseos, ahórcate en mis brazos tan jóvenes, que con la vista ahogada, con la voz última que aún broten mis labios, diré amargamente cómo te amo13.

Si el hombre pudiera decir Si el hombre pudiera decir lo que ama, Si el hombre pudiera levantar su amor por el cielo Como una nube en la luz; Si como muros que se derrumban, Para saludar la verdad erguida en medio, Pudiera derrumbar su cuerpo, dejando solo la verdad de su amor, La verdad de sí mismo, Que no se llama gloria, fortuna o ambición, Sino amor o deseo, Yo sería aquel que imaginaba; Aquel que con su lengua, sus ojos y sus manos Proclama ante los hombres la verdad ignorada, La verdad de su amor verdadero. 13 http://www.habanaelegante.com/Summer2002/BarcoPoesia.html

11


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

12

IES “San Paio”

Libertad no conozco sino la libertad de estar preso en alguien Cuyo nombre no puedo oír sin escalofrío; Alguien por quien me olvido de esta existencia mezquina, Por quien el día y la noche son para mí lo que quiera, Y mi cuerpo y espíritu flotan en su cuerpo y espíritu Como leños perdidos que el mar anega o levanta Libremente, con la libertad del amor, La única libertad que me exalta, La única libertad por que muero. Tú justificas mi existencia: Si no te conozco, no he vivido; Si muero sin conocerte, no muero, porque no he vivido14. Los placeres prohibidos (1931)

CUNQUEIRO, Álvaro (Mondoñedo, 1911- Vigo, 1981) A dama que ía no branco cabalo levaba un pano de seda bordado. Na verde fror as letras van de amor! O cabaleiro do cabalo negro levaba unha fita colléndolle o pelo. Na verde fror as letras van de amor! No meio do río cambiaron as vistas, el para o pano i ela prá fita. Na verde fror as letras van de amor! As vistas lles viron no río cambiar e o pano e a fita por se namorar Na verde fror As letras van de amor! Con amor vivirás!15 Dona do corpo delgado

14 http://personal.telefonica.terra.es/web/bibliotecaiescarmenlaffon/cernuda/poe_sielhombre.htm 15 http://bvg.udc.es/indice_paxinas.jsp?id_obra=Dodocode1&id_edicion=Dodocode1001&cabecera= %3Ca+href%3D%22ficha_obra.jsp%3Fid%3DDodocode1%26alias%3D%22+class%3D %22nombreObraPaxina%22%3EDona+do+corpo+delgado%3C%2Fa %3E&alias=&frase=AMOR&operadorBooleano=or&tipoBusca=palabra&formato=texto


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

William-Adolphe Bouguereau (1825–1905), Love on the Look Out, 189016

16 http://commons.wikimedia.org/wiki/File:William-Adolphe_Bouguereau_%281825-1905%29__Love_on_the_Look_Out_%281890%29.jpg

13


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

SAN JUAN DE LA CRUZ (Ávila, 1542 – Úbeda,1591) En una noche oscura con ansias, en amores inflamada, ¡oh dichosa ventura! salí sin ser notada, estando ya mi casa sosegada. A oscuras, y segura, por la secreta escala disfrazada, ¡Oh dichosa ventura! a oscuras, y en celada, estando ya mi casa sosegada. En la noche dichosa en secreto, que nadie me veía, ni yo miraba cosa, sin otra luz y guía, sino la que en el corazón ardía. Aquésta me guiaba más cierto que la luz del mediodía, adonde me esperaba quien yo bien me sabía, en parte donde nadie parecía. ¡Oh noche que guiaste! ¡Oh noche amable más que la alborada: oh noche que juntaste Amado con Amada. Amada en el Amado transformada! En mi pecho florido, que entero para él sólo se guardaba, allí quedó dormido, y yo le regalaba, y el ventalle de cedros aire daba. El aire de la almena, cuando yo sus cabellos esparcía, con su mano serena en mi cuello hería, y todos mis sentidos suspendía. Quedéme, y olvidéme, el rostro recliné sobre el Amado, cesó todo, y dejéme, dejando mi cuidado entre las azucenas olvidado17. 17 http://www.ciudadseva.com/textos/poesia/esp/cruzsan/noche.htm

14


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

15

IES “San Paio”

FONTE, Ramiro (Pontedeume, 1957 - Barcelona, 2008) Estrela morta Sei que non foi amor e, sen embargo, abriches Amarga flor carnívora de noites os meus labios, Deixándome beberte na túa sede escura, Facéndome afogar no teu mar dos enganos. O prestixio da estrela máis fermosa e maldita Acendías no ceo ruín das madrugadas, Nos calendarios grises nos que se abeira o inverno, E era doce buscarte polas rúas estrañas. Sei que non foi amor o que ti me ofrecías, Pero amaba o perigo das estrelas na noite, Que brillan nun instante e caen case sempre No baleiro, na nada, nas distancias, nos lonxes. Eu xoguei o que tiña para poder amarte, A bandeira romántica; na brétema os meus pasos, Sabendo que perdía meu corazón por terte, E alleo vagaría, sen goberno nos anos. Pisei a clandestina xeada desas horas Nas que morre o desexo. Pero entón xa levaba A mancha dos teus bicos impregnando os meus beizos, E cría que eran certas as palabras douradas. Franqueárasme a porta do teu longo desvelo, Desa paixón sen nomes, precipitada, cega, Abismos do teu corpo sobre min derrubaras, E unha torre danada nas miñas horas lentas. Caeron as camelias, no chan, apodrecidas, Marcharon, invisibles, murchas flores no aire: Veu un vento de marzo para queimarnos xoves Coas causas inocentes, cos ollos lostregantes. Pasou a vida longa, como pasan os ríos. As princesas do mal extinguíronse todas: A cidade borrounas do libro da lembranza, O teu nome está escrito naquelas follas mortas. Pero canto daría outra vez por mentirme, Cantos dos meus infernos baixaría a buscarte, Cantas albas desperto -ameazada lúaE que extensión de sombras e de luceiros fráxiles Pasaría por verte, outra vez, e mirarte. Coller estrelas mortas na nosa man non doe, Se aquelas non feriran coa súa luz tantas noites.18 18 http://www.galiciaespallada.com.ar/poesiaramirofonte.htm

Luz do mediodía (1995)


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

16

FRAGA, Modesto (Fisterra, 1974) A TANTO AMOR non chega o meu abrazo os meus dedos naufragan por te ofrecer o mundo se acaso unha palabra fose quen de tocarte de aloumiñarte os beizos con tenrura infinita 19 Ese estraño silencio

GALA, Antonio (Córdoba, 1936) No por amor, no por tristeza, no por la nueva soledad: porque he olvidado ya tus ojos hoy tengo ganas de llorar. Se va la vida deshaciendo y renaciendo sin cesar: la ola del mar que nos salpica no sabemos si viene o va. La mañana teje su manto que la noche destejerá. Al corazón nunca le importa quien se fue sino quien vendrá. Tú eres mi vida y yo sabía que eras mi vida de verdad, pero te fuiste y estoy vivo y todo empieza una vez más. Cuando llegaste estaba escrito entre tus ojos el final. Hoy he olvidado ya tus ojos y tengo ganas de llorar.20 19 http://bvg.udc.es/indice_paxinas.jsp?id_obra=OB_Esessi++1&id_edicion=OB_Esessi++1001&cabecera= %3Ca+href%3D%22ficha_obra.jsp%3Fid%3DOB_Esessi%2B%2B1%26alias%3D%22+class%3D %22nombreObraPaxina%22%3EEse+estra%F1o+silencio%3C%2Fa %3E&alias=&frase=AMOR&operadorBooleano=or&tipoBusca=palabra&formato=texto 20 http://www.elricondetatiana.net/mis_poetas_a/antoniogala.htm


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

René François Ghislain Magritte (1898-1967), Os amantes, 1928.21

21 http://revistaatticus.es/2010/03/23/los-amantes-de-rene-magritte-un-amargo-beso

17


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

GARCÍA LORCA, Federico (Granada, 1898-1936) Soneto de la dulce queja Tengo miedo a perder la maravilla de tus ojos de estatua y el acento que de noche me pone en la mejilla la solitaria rosa de tu aliento. Tengo pena de ser en esta orilla tronco sin ramas; y lo que mas siento es no tener la flor, pulpa o arcilla, para el gusano de mi sufrimiento. Si tu eres el tesoro oculto mio, si eres mi cruz y mi dolor mojado, si soy el perro de tu señorío, no me dejes perder lo que he ganado y decora las aguas de tu rio con hojas de mi otoño enajenado22.

GIL DE BIEDMA, Jaime (Barcelona, 1929-1990) Canción de aniversario Porque son ya seis años desde entonces, porque no hay en la tierra, todavía, nada que sea tan dulce como una habitación para dos, si es tuya y mía; porque hasta el tiempo, ese pariente pobre que conoció mejores días, parece hoy partidario de la felicidad, cantemos, alegría! Y luego levantémonos más tarde, como domingo. Que la mañana plena se nos vaya en hacer otra vez el amor, pero mejor: de otra manera que la noche no puede imaginarse, mientras el cuarto se nos puebla de sol y vecindad tranquila, igual que el tiempo, y de historia serena. 22 http://maritim3.wordpress.com/2008/03/19/tengo-miedo-a-perder-la-maravilla-garcia-lorca/

18


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

El eco de los días de placer, el deseo, la música acordada dentro del corazón, y que yo he puesto apenas en mis poemas, por romántica; todo el perfume, todo el pasado infiel, lo que fue dulce y da nostalgia, ¿no ves cómo se sume en la realidad que entonces soñabas y soñaba? La realidad -no demasiado hermosacon sus inconvenientes de ser dos, sus vergonzosas noches de amor sin deseo y de deseo sin amor, que ni en seis siglos de dormir a solas las pagaríamos. Y con sus transiciones vagas, de la traición al tedio, del tedio a la traición. La vida no es un sueño, tú ya sabes que tenemos tendencia a olvidarlo. Pero un poco de sueño, no más, un si es no es por esta vez, callándonos el resto de la historia, y un instante -mientras que tú y yo nos deseamos feliz y larga vida en común-, estoy seguro que no puede hacer daño23.

Loca La noche, que es siempre ambigua, te enfurece -color de ginebra mala, son tus ojos unas bichas. Yo sé que vas a romper en insultos y en lágrimas histéricas. En la cama, luego, te calmaré con besos que me da pena dártelos. Y al dormir te apretarás contra mí como una perra enferma24.

23 http://www.amediavoz.com/gildebiedma.htm#CANCI%C3%93N%20DE%20ANIVERSARIO 24 http://catedradepoesiaespanolacontemporanea.blogspot.com.es/2010/05/poemas-de-jaime-gil-debiedma.html

19


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

Adolphe-William Bouguereau, O nacemento de Venus, 1879, Musee d'Orsay, Paris. 25

25 http://www.elolimpo.com/94.el_nacimiento_de_venus.ico.html

20


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

21

IES “San Paio”

HERNÁNDEZ, Miguel (Alacant, 1910-1942) Besarse, mujer, Al sol, es besarnos En toda la vida.

Besarse a la luna, Mujer, es besarnos En toda la muerte.

Ascienden los labios Eléctricamente Vibrantes los rayos, Con todo el fulgor De un sol entre cuatro.

Descienden los labios Con toda la luna Pidiendo su ocaso, Gastada y helada Y en cuatro pedazos26.

Poema tradicional hindú. Embaixo, no bazar silencioso déitanse cansos os camelos sobre o tellado, soa, vólvome cara ao Norte e vexo o lóstrego do ceo e a gracia das túas pegadas no vento lonxe están os camelos e os prisioneiros do teu asalto. Volve a min amado ou morro.

JIMÉNEZ, Juan Ramón (Moguer, 1881-Puerto Rico 1958) Berceuse (canción de cuna) Boston 16 de marzo No; dormida, no te beso. Tú me has dado tu alma con tus ojos abiertos - ¡oh jardín estrellado!a tu cuerpo. No, dormida no eres tú... No, no, ¡no te beso! - ... Infiel te fuera a ti si te besara a ti... No, no, no te beso...-27 Diario de un poeta casado

26 http://mhernandez.narod.ru/ausencias.htm 27 http://www.ctv.es/USERS/cpralcoben/antologia/juanramonjimenez.htm


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

Mañana de primavera sin ti ¡Ay, mañana sin ti! ¿Para qué quiero yo la primavera si tú no estás aquí? ¡Estarás viendo el sol! En estos campos con verdores nuevos, tú con tu corazón. ¡Amor, amor, amor! (Torna len la brisa clara el corazón) ¿La brisa es tu reír? A veces sueño que la brisa loca te ha dibujado a ti. Voz de fino cristal. ¿Porqué si estás cantado entro dos luces no te escucho ya? ¡Ojos!.¡Mirada azul! ¿Porqué has dejado negra, para siempre, mi opaca juventud? ¡Amor, amor, amor! (Tornas en una onda de perfume al pobre corazón) Oh, ven, amor; ven, ven… El día huele a gloria, a verso claro y a carne de mujer. Todo se pone en flor. La campana, el pájaro, el agua se abren a mi ilusión. ¿Llorar, sólo llorar…? Si ella no viene, abril si ella no viene no vengas más. ¡Ay, mañana sin ti! ¿Para qué quiero yo la primavera si tú no estás aquí?28

28 http://www.poetasandaluces.com/poema.asp?idPoema=851

IES “San Paio”

22


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

Tiziano (1489-1576), Venus e Adonis, 1554, Museo do Prado, Madrid.29

29 http://www.museodelprado.es/coleccion/galeria-on-line/galeria-on-line/obra/venus-y-adonis-1/

23


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

24

Zenobia Me he convertido a tu cariño puro como un ateo a Dios. ¿Lo otro, qué vale? Como un pasado oscuro y andrajoso puede todo borrarse. ¡Borrarse, sí! Las rimas bellas que no cantan tu amor; sus matinales alegrías sin ti; sus tardes líricas en cuya paz no me miraste; las noches cuya clara luna llena no deslumbró tu candoroso ánjel. El cielo de tu gracia será el comienzo y el final. En balde quieren los lobos asaltar la cerca en donde tus ovejas blancas pacen. No quiero más que un oro y es el oro que emanan tus sentidos inmortales. ¡Solo tú, solo tú! Sí, solo tú. Yo no he nacido, ni he de morir. Ni antes ni después era nada, ni sería nada yo sino en ti. Y los rosales que has colgado en mi alma -¡con qué encanto!a este sol viejo y nuevo me entreabren sus rosas en que el cielo se repite cándido y múltiple en sus cálices30.

Omar KHAYYAM (Persia, 1048-1131?) Nada me aflixe xa. Levanta para ofrecerme viño! A túa boca é a rosa máis fermosa do mundo esta noite. Sirve viño!, que sexa carmín como as túas meixelas e faga máis leves os remordementos, como lixeiros son os teus rizos.

30 http://www.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/p280/01472741070147584199079/p0000002.htm#I_ 88_


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

MACHADO, Antonio (Sevilla, 1875-Collioure 1939) Amada, el aura dice... Amada, el aura dice tu pura veste blanca... No te verán mis ojos; ¡mi corazón te aguarda! El aura me ha traído tu nombre en la mañana; el eco de tus pasos repite la montaña... No te verán mis ojos; ¡mi corazón te aguarda! En las sombrías torres repican las campanas... No te verán mis ojos; ¡mi corazón te aguarda! Los golpes del martillo dicen la negra caja; y el sitio de la fosa, los golpes de la azada... No te verán mis ojos; ¡mi corazón te aguarda!31

Inventario galante Tus ojos me recuerdan las noches de verano, negras noches sin luna, orilla al mar salado, y el chispear de estrellas del cielo negro y bajo. Tus ojos me recuerdan las noches de verano. Y tu morena carne, los trigos requemados, y el suspirar de fuego de los maduros campos.

De tu morena gracia de tu soñar gitano, de tu mirar de sombra quiero llenar mi vaso. Me embriagaré una noche de cielo negro y bajo, para cantar contigo, orilla al mar salado, una canción que deje cenizas en los labios... De tu mirar de sombra quiero llenar mi vaso.32

...

...

31 http://www.poemasyamor.org/poema-amada-el-aura-dice-Antonio-Machado/#.URVWSvJ5-ho 32 http://antologiapoeticamultimedia.blogspot.com.es/2006/08/inventario-galante.html

25


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

Gustav Klimt (1862 – 1918), O bico, 1907-08, Österreichische Galerie, Viena 33

33 http://www.spanisharts.com/history/del_impres_s.XX/modernismo/klimt_beso.html

26


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

27

MANUEL MARÍA (Outeiro de Rei, 1929- A Coruña, 2004) ¿Non ollas a Primaveira? ¿Non ollas, amiga, como relumbra a estrela? ¿Non sintes este lume que nos queima e traspasa? É o tempo. O tempo loita en contra nosa mais temos de vencelo. O noso amor ten que loitar co tempo e co destiño das cousas que usamos acotío. Só o amor é puro. Só é verdade o amor. ¿Qué senso tería o mundo sin amor? ¿Qué senso teríamos nós sin o amor? ¿Pra qué ollamos, amiga, prás estrelas si non fan brilar mais o noso amor? ¿Pra qué as nosas verbas, os noso ollos si non estiveran abertos ó amor? ¿Pra qué queremos, amada, a nosa vida si non agroma néla o noso amor? Tan só o noso amor. O noso mundo mais noso e persoal que nos rodea. O noso amor, amiga. Este amor que nace en nós tan só e en nós remata.34 Entre a arxila e a luz (5, Noticia dun amor)

34 http://bvg.udc.es/indice_paxinas.jsp?id_obra=Enaareal1&id_edicion=Enaareal1001&cabecera= %3Ca+href%3D%22ficha_obra.jsp%3Fid%3DEnaareal1%26alias%3D%22+class%3D %22nombreObraPaxina%22%3EEntre+a+arxila+e+a+luz%3C%2Fa %3E&alias=&frase=AMOR&operadorBooleano=or&tipoBusca=palabra&formato=texto


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

28

IES “San Paio”

RABUÑAL, Henrique (Arteixo, 1962) Carta de amor Para Deli MEU AMOR: Na carne fláccida dos labios que te escalan, nos miolos que acenden candeas para te debuxar na distancia, no mapa de mazás que é a túa pel -miña-, no recuncho das cerdeiras que me nacen inocentes. En min habitas como memoria que grita, en min estalas oculta no tímpano da paixón que escoa, en min vives como sombra miña que amo sen desmaio, nos días que non te abrazo, nas noites eternas que te soño cálida e gozosa. Cando recibas a miña palabra, con dardos de seiva sincera, cando te apuñale o meu verbo coitado, pensa que son apenas o indicio do meu ser todo que te ama e implora, que te desexa sen máis ornamento que a tua presenza única, afincado no firmamento da miña saudade, elucubrada na arxila do meu desexo, vencida de amor, vencida de amor como o trigo limpo que che envío, adubado dun corazón enfermo de ti. Benditamente doente da sede de amarte, da fame de amarte sen máis armas que a carne fláccida dos labios que te agardan, da luz das candeas dos miolos e do mapa de mazás que devoro en soños na túa pel -miña-, zume do que máis amo: ti, meu amor.35 De O Cristal da sede 35 http://bvg.udc.es/indice_paxinas.jsp?id_obra=Ocrdase+1&id_edicion=Ocrdase+1001&cabecera= %3Ca+href%3D%22ficha_obra.jsp%3Fid%3DOcrdase%2B1%26alias%3D%22+class%3D %22nombreObraPaxina%22%3EO+cristal+da+sede%3C%2Fa %3E&alias=&frase=AMOR&operadorBooleano=or&tipoBusca=palabra&formato=texto


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

29

RODRÍGUEZ FER, Claudio (Lugo, 1957) Moitísimo amor (algo salvaxe) Wanna whole lotta love Led Zeppelin, "Whole lotta love" Shake it, shake it, wild thing The Troggs, "Wild thing"

Ámote como se fose o primeiro que ama neste mundo. Como unha besta salvaxe inventando a escritura do amor que non ten escritura. Ámote porque non teño como amarte nin sequera que amarte. Ámote con moitísimo amor. Berro dende o fondo do universo con profundo silencio, como un animal de luz caendo vertixinosamente por un burato negro. Dende un punto extinto no que xa non estou cando berro e escribo. Máis alá do real e do posible, explícame, inexplicable, ti que es imposiblemente verdadeira, explícame o inexplicable. Ámote en abismo de cometa irreversible, con tenrura feroz, sen entender xa nada desta luz en voráxine.36

Terra extrema de radiación amorosa 36 http://bvg.udc.es/indice_paxinas.jsp?id_obra=Teexdera1&id_edicion=Teexdera1001&cabecera= %3Ca+href%3D%22ficha_obra.jsp%3Fid%3DTeexdera1%26alias%3D%22+class%3D %22nombreObraPaxina%22%3ETerra+extrema+de+radiaci%F3n+amorosa%3C%2Fa %3E&alias=&frase=AMOR&operadorBooleano=or&tipoBusca=palabra&formato=texto


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

ROMANCE DEL CONDE NIÑO Conde Niño por amores es niño y pasó a la mar va a dar agua a su caballo la mañana de San Juan. Mientras su caballo bebe, él canta dulce cantar : todas las aves del cielo se paraban a escuchar. La reina estaba labrando, la hija durmiendo está : - levantáos Albaniña, de vuestro dulce folgar, sentiréis cantar hermoso la sirenita del mar, - No es la sirenita, madre, la de tan bello cantar, sino es el Conde Niño que por mi quiere finar. - Si por tus amores pena, ¡oh, mal haya su cantar! y porque nunca los goce, yo le mandaré matar. - Si le manda matar madre, juntos nos han de enterrar. El murió a la medianoche, ella a los gallos cantar ; a ella, como hija de reyes, la entierran en el altar ; a él, como hijo de conde unos pasos más atrás. De ella nació una rosal blanco, de él nació un espino albar ; crece el uno, crece el otro, los dos se van a juntar. La reina llena de envidia ambos los mandó cortar ; el galán que los cortaba no cesaba de llorar. De ella naciera una garza de él un fuerte gavilán, juntos vuelan por el cielo, juntos vuelan par a par.37 Anónimo 37 http://www.educa.madrid.org/cms_tools/files/334dd741-4a8a-4592-bb85649bce9d801f/vocow/02ro_nino.html

30


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

Sir Frank Dicksee (1853–1928), Romeo e Xulieta (1884), Southampton City Art Gallery 38

38 http://shakespeare.emory.edu/illustrated_showimage.cfm?imageid=59

31


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

32

SALINAS, Pedro (Madrid, 1891 - Boston, 1951) La forma de querer tú Es dejarme que te quiera. El sí con que te me rindes Es el silencio. Tus besos Son ofrecerme los labios Para que los bese yo. Jamás palabras, abrazos, Me dirán que tú existías, Que me quisiste: jamás. Me lo dicen hojas blancas, Mapas, augurios, teléfonos; Tú, no. Y estoy abrazado a ti Sin preguntarte, de miedo A que no sea verdad Que tú vives y me quieres. Y estoy abrazado a ti Sin mirar y sin tocarte. No vaya a ser que descubra Con preguntas, con caricias, Esa soledad inmensa De quererte sólo yo.39

VARELA, Lorenzo (A Habana, 1916-Madrid, 1978) - Amor, amor, amor, ¿onde vas, meu amor? - Vou pra cadea. - De ónde vés, meu amor? - Amor meu, meu amor, veño vindo de penar na cadea. Pras miñas cadeas vou, das miñas cadeas veño; eslabón por eslabón, xa máis que home son ferro. Meu amor, meu doce amor: máis que corazón espada, pólvora máis do que beixos, mais pólvora namorada.40 Homenaxes, Cantiga nova que se chama cadea 39 http://grandespoetasfamosos.blogspot.com.es/2009/01/pedro-salinas.html#laforma 40 http://bvg.udc.es/paxina.jsp?frase=AMOR&tipoBusca=palabra&operadorBooleano=or&id_obra=Ho++++ ++3&id_edicion=Ho++++++3001&formato=texto&pagina=3&cabecera=%3Ca+href%3D %22ficha_obra.jsp%3Fid%3DHo++++++3%26alias%3D%22+class%3D%22nombreObraPaxina %22%3EHomaxes%3C%2Fa%3E&maxpagina=3&minpagina=1


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

33

Garcilaso de la VEGA (Toledo, 1499?-Niza, 1536) Soneto X ¡Oh dulces prendas por mi mal halladas, dulces y alegres cuando Dios quería, juntas estáis en la memoria mía y con ella en mi muerte conjuradas! ¿Quién me dijera, cuando las pasadas horas qu’en tanto bien por vos me vía, que me habiades de ser en algún día con tan grave dolor representadas? Pues en una hora junto me llevastes todo el bien que por términos me distes, lleváme junto el mal que me dejastes; si no, sospecharé que me pusistes en tantos bienes porque deseastes verme morir entre memorias tristes.41

VILLAR, Helena (Becerreá, 1940) e RÁBADE, Xesús (Cospeito, 1949) Volves, amor, rispándome o silencio

A túa luz, amor, cega a ventana

e anoándome os pasos.

que o corazón lle abríu ás túas pasadas.

Volves, amor, guindarte dos meus ollos,

E estou aquí, horizontal, perdida:

recantándome os labios.

verso, pedra, deserto, nave e pranto,

Volves, amor, traendo ó meu sendeiro

cando te sinto, amor, risparme a pel

outravolta un romeiro...

nos chirlos dun paxaro.

Paisaxe que repite outra paisaxe, outra paisaxe azul sen horizonte.

E fuxirás. A túa primeira imaxe

E tí volves, amor, e todo o secas,

xa revoa no vento.

todo o asumes no bafo do teu nome.

Iraste, amor, o mesmo que un outono camiña cara ó inverno. E outra vez a paisaxe, onde non falte arbre, onde as liñas apreixen dimensiós e os ollos se sementen polo espacio...42

41 http://www.garcilaso.org/ 42 VILLAR, Helena e RÁBADE, Xesús, O sangue na paisaxe, Edicións do Cerne, Santiago, 1980, páx. 85


Na fronteira do AMOR e da POESÍA

IES “San Paio”

34

Por moito que eu falase as linguas todas dos homes e as dos anxos, se non tiver amor, non sería máis ca un bronce que resoa ou un pandeiro que repenica. Por moito que eu falase inspirado e comprendese tódolos misterios e máis toda a ciencia e tivese tanta fe que movese os montes, se non tiver amor, non sería nada. Por moito que eu reparta todo o que teño e me deixe queimar vivo, se non tiver amor, non me sería de proveito ningún. O amor é de corazón grande, é servicial. O amor non ten envexa, non ten fachenda, non se ensoberbece; non é malcriado, non busca a súa comenencia, non se alpòriza, non garda malicia; non simpatiza coa inxustiza, senón que se alegra coa verdade. Desculpa sempre, fíase sempre, espera sempre, atura sempre. O amor non pasa endexamais... (I Corintios, 13, 1-8)


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.