1
İÇİNDEKİLER. Başyazı
3
Ara Güler Biyografi.
4
Ustalarla söyleşi.
8
İyi bir fotoğraf eleştirisi nasıl yapılmalı?
10
Fotoğrafçılık nrdir?Türleri ve alanları nedir? 12
2
Doğru pazlama nedir? Nasıl yapılır?
13
Genç fotoğrafçılar için 9 tavsiye.
14
Fotoğrafçılıkta siyah beyaz zerafeti.
16
Soğuk havalarda çekim yaparken
18
İyi fotoğraf çekmek için 20 ipucu.
19
Minimal Fotoğraf ndir? Nasıl çekilir.
20
Hafıza kartları hakkında...
22
Fotoğrafçı gözüyle Bakabilmek...
24
Fotoğrafçılıkta mavi saat nedir?
26
Leyla Kaya 27 Şehir fotoğrafçılığı için ipuçları.
28
Serpil Bulut. 29 Yavuz Selim Bayrak
30
Olcay Reyent. 31 Geniş Açı Fotoğraf Grubu
BAŞYAZI Geniş Açı Fotoğraf Grubu Adına Merhalar. İlk sayımızın sizlerle bulışmasının heyecanıyla başlıyoruz. Fotoğraf adına daha iyiye, daha güzele ulaşabilmek, gelişmek, misyonumuzun ışığında vizyonumuza ulaşmak için ilk sayımızla içten merhaba. Tüm Fotoğraf Severlere Fotoğrafa Gönül verenlere, Fotoğraf Emekçilerine Gönülden merhaba. Geniş Açı Fotoğraf Grubu sadece sosyal medya ile sınırlanmaması gerektiğine inandığımız için yönetim olarak aldığımız karar doğrultusunda siz değerli takipçilerimize daha faydalı olmak bir nebzede olsa fotoğrafa katkı sağlamak adına huzurlarınızdayız. Sosyal medya fotoğraf gruplarında görmeye pek alışık olmadığımız dergi çalışması umarız diğer dost ve kardeş gruplarada örnek çalışma olarak faydalı olur. Geniş Açı Fotoğraf Grubu yönetici kadrosu başta olmak üzere tüm takipçilerimize ve emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Fotoğraf kareleri kadar güzel ve renkli günlerde buluşabilmek dileğiyle. Saygılarımla.
Süleyman ÜLKER
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
3
6 Ağustos 1928’de İstanbul’da doğdu. Lisedey1çalışırken ken film stüdyolarında sinemacılığın her dalında Muhsin Ertuğrul’un Tiyatro Kurslarına devam etti; çünkü yönetmen veya oyun yazarı olmak istiyordu. 1950’de Yeni İstanbul Gazetesi’nde gazeteciliğe başlarken aynı zamanda İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ne devam etti.
1958’de Time-Life, Paris-Match ve Der Stern dergilerinin yakın doğu foto-muhabirliği görevlerini üstlendi. 1954’de Hayat Dergisi’nde fotoğraf bölüm şefi olarak çalışmaya başladı. 1953’de Henri Cartier Bresson ile tanışarak Paris Magnum Ajansı’na katıldı ve İngiltere’de yayımlanan “Photography Annual Antalojisi” onu dünyanın en iyi 7 fotoğrafçısından biri olarak tanımladı. Aynı yıl ASMP’ye (Amerikan Dergi Fotoğrafçıları Derneği) tek Türk üye olarak kabul edildi.
4
1962’de Almanya’da çok az fotoğrafçıya verilen “Master of Leica” ünvanını kazandı. İsviçre’de çıkan Camera dergisinde kendisine özel bir sayı ayırdı. 1964’de Mariana Noris’in ABD’de basılan “Young Turkey” adlı yapıtında fotoğrafları kullanıldı.1967’de Japonya’da çıkan “Photography of the World” antolojisinde Richard Avedon ile birlikte bir dizi fotoğrafı yayınlandı. 1967’de Kanada’da açılan “İnsanların Dünyasına Bakışlar” sergisinde, 1968’de New York Modern Sanatlar Galerisi’nde düzenlenen “Renkli Fotoğrafğın On Ustası” adlı sergide; aynı yıl Almanya’da, Köln’de Fotokina Fuarı’nda yapıtları sergilendi.1970’de “Türkei” adında fotoğraf albümü Almanya’da yayımlandı. Sanat ve sanat tarihi konularındaki fotoğrafları ABD’de Time-Life, Horizon ve Nesweek kitap bölümlerince ve İsviçre’de Skira Yayınevi tarafından kullanıldı.1971’de Lord Kinross’un “Hagia-Sophia” (Ayasofya) kitabının fotoğraflarını çekti. Yine Skira yayınevince Picasso’nun 90. yaş günü için yayımlanan “Picasso Metamorphose et unite” adlı kitap için Picasso’nun foto-röpor-
tajını yaptı. 1972’de Paris Ulusal Kitaplıkta sergisi açıldı.1975’de ABD’ne davet edildi ve birçok ünlü Amerikalının fotoğraflarını çektikten sonra “Yaratıcı Amerikalılar” adlı sergisini dünyanın birçok kentinde sergiledi. Yine aynı yıl Yavuz zırhlısının sökülmesini konu alan “Kahramanın Sonu” adlı bir belgesel film çekti.1979’da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin “Foto Muhabirliği” dalındaki birincilik ödülünü aldı. 1980’de fotoğraflarının bir kısmı Karacan Yayıncılığın bastığı “Fotoğraflar” adlı kitabında basıldı.1986’da Hürriyet Vakfı’nca basılan Prof. Abdullah Kuran’ın yazdığı “Mimar Sinan” kitabını fotoğrafladı. Aynı kitap 1987’de “Institute of Turkish Studies” tarafından Ingilizce olarak yayınlandı.1989’da “Ara Güler’in Sinemacıları” kitabı basıldı. 1991’de Dışişleri Bakanlığı için Halikarnas Balıkçısı’nın (Cevat Şakir Kabaağaçlı) “The Sixth Continent” adlı kitabını fotoğrafladı. Bu arada bütün dünyayı gezerek foto röportajlar yaptı ve bunları Magnum Ajansı ile dünyaya duyurdu.Ismet Inönü, Winston Churchill, Indira Gandi, John Berger, Bertrand Russel, Bill Brandt, Alfred Hitchcock, Ansel Adams, Imogen Cunningham, Salvador Dali, Picasso gibi birçok ünlü kişi ile röportajlar yaptı ve fotoğraflarını çekti. En ünlüsü fotografcılara poz vermeyen Picasso röportajı.Yıllarca üstünde çalıştığı Mimar Sinan yapıtlarının fotoğrafları 1992’de Fransa’da, ABD ve İngiltere’de “Sinan, Architect of Soliman the Magnificent” adlı kitabı yayımlandı. Aynı yıl “Living in Turkey” adlı kitabı Ingiltere, ABD ve Singapur’da “Turkish Style” başlığıyla, Fransa’da “Demeures Ottomanes de Turquie” adıyla yayımlandı.1994’de “Eski İstanbul Anıları”, 1995’de “Bir Devir Böyle Geçti”, “Yitirilmiş Renkler ve Yüzlerinde Yeryüzü” fotoğraf kitapları yayımlandı. Ara Güler’in fotoğrafları Paris Ulusal Kitaplıkta, ABD’de Rochester Georg Eastman Müzesi’nde Nebraska Üniversitesi Sheldon Koleksiyonu’nda bulunuyor. Köln Mueseum Ludwing’de Das Imaginare Photo Museum’da fotoğrafları sergileniyor.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
5
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
Ara Güler Portfolyosu: Fotoğrafın Ustası
6
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
7
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
Sayın Süleyman ÜLKER, Röportaj Teklifimizi kabul etmenizden Dolayı Teşekkür ederiz. Yavuz Selim BAYRAK - Öncelikle sizi biraz yakından tanıyabilir miyiz? Bize kendinizden bahseder misiniz? Süleyman ÜLKER - Özel sektörden Emekliyim .İstanbul doğumluyum ve İzmir de yaşıyorum. Kısaca Özetlemiş olalım. YSB. - Fotoğraf çekmeye nasıl başladınız ? Sizi fotoğraf sanatına ilerlemeye yönelten etkenler nelerdi?? SÜ. - Fotoğraf çekmeye Ağabeyimin vasıtasıyla başladım.. Alman Arkadaşı İzmir’den sokak fotoğrafları görmek istemiş.. Benim gönderdiklerimi de çok beğenince vesile oldu. Fotoğraf Dünyasına bu şekilde adım atmuş oldum. YSB. - Size Göre Fotoğraf Neyi İfade ediyor Yani sizce Fotoğraf Nedir? SÜ. - Bana göre fotoğraf zamanı durdurmaktır.. O anı ölümsüzleştirmektir. Bir daha yaşayamayacağınız görüntüleri anları fotoğraflamak başka bir dünya bambaşka bir duygu. Daha sonra bu görüntüleri kendi gözünüzden fotoğraf severlerle paylaşmakta ayrı bir haz. Biraz klişe olacak belki Fotoğraf Hayattır Hayatın Merkezidir. YSB. - Kaç yıldır aktif olarak fotoğrafın içinde yer alıyorsunuz? SÜ. - Amatörlük dönemini saymazsak Sanatsal Anlamda 12-13 yıldır Fotoğraf çekiyorum. YSB. - Örnek aldığınız, etkilendiğiniz veya tarzı ile sizi kendine hayran bırakan fotoğraf sanatçıları var mı? SÜ. - Örnek aldığım diyemeyeceğim Fakat beğendiğim Fotoğrafçılar var tabi ki. Fakat herkesin kendi tarzı olması gerekir.
8
YSB. - Fotoğraf ustaların bir sırrı vardır, sizin sırrınız nedir? SÜ. - Sırrım takipçiliğim tabi buda sır olmaktan çıktı şu an :)
YSB. - Türkiye’de fotoğrafçılığın gelişmesi hakkında ne düşünüyorsunuz? SÜ. - Bence Türkiye Fotoğrafçılıkta iyi yerlerde.. Gün geçtikçe Fotoğrafçılık gelişiyor Sosyal medyanında bu gelişme ve etkileşimde yeri inkar edilemez. Özellikle Hafta sonları sokaklarda gruplar halinde Fotoğraf çekenlere sizlerde şahit oluyorsunuzdur. Son yıllarda Başarılı fotoğrafçılar yetişti.. YSB. - Bir yeri fotoğraflarken özellikle dikkat ettiğin noktalar var mı? Bize biraz tüyo verebilir misiniz? SÜ. - Özellikle Çekeceğim kadrajlayacağım mekan, obje, model neise açısını tespit ediyorum. Daha sonra kadrajımda girmesini istemediğim nesneleri ayıklamaya çalışıyorum bunuda elbette açımı yerimi değiştirerek objektifimin elverdiği ölçüde yapabiliyorum Ben neyi görmek istiyorum bu fotoğrafa bakan şunu görmeli anlamında nesneye odaklanıyorum. Ben Özellikle Model Mekan uyuşmasına dikkat ederim. İyi model iyi mekan.. Sonuçta iyi fotoğraf.. YSB. - Günümüzde Fotoğraf Sanatçısı unvanını almak bir hayli zor emek istiyor. Bu Unvanı Kazanabilmek için hangi zorluklarla karşılaştınız? Bu süreçten Biraz bahsedebilir misiniz? SÜ. - Hayatımızdaki Her Alanda Olduğu gibi Farklı olmak gerekir. Fotoğraflarda sıra dışılığı bulmak. Birçok Fotoğraftan veya Fotoğrafçıdan farkınız nedir insanlar neden sizin fotoğraflarınızı izlesin. Yılmamak gerekir ve her zaman yeni şeyler öğrenmek ve Çıtayı yükseltmek.. YSB. - Fotoğraflarınızda insan öğesini ve insana dair anlatımı sıklıkla görebiliyoruz. Size göre insan neden fotoğrafı çekilmesi gereken bir obje/varlıktır? SÜ. - Bana göre Fotoğraf yaşam demektir., yaşam deyince de İnsan gelir akla.. İnsan fotoğrafın içinde olursa Daha seyredilesi Olur Bence. Kadraja Aksiyon Katar.
YSB. - Geçmişte gerçekleştirdiğiniz veya ileride gerçekleştirmeyi düşündüğünüz projeleri bizlerle paylaşabilir misiniz? SÜ. - Geçmişte 2 kişisel sergim 1 defada iki kişilik sergim.. İleride Uluslararası yarışmalarda derece yapmak isterim.. YSB. - Sizce fotoğrafçılık eğitimi almak gerekli mi? SÜ. - Elbette Fotoğraf eğitimi olması güzel tabii ki en azından temel eğitim olmalı Yani Diyafram, Iso, Enstantaneyi bilmeden fotoğraf çekmek bir hayli zor olur auto moddan kurtulamaz kendi iç dünyasının kadrajlarını elde etmekte güçlük yaşar. Fakat Kişi kendide yaratıcı olması gerekir ki buda temel eğitimi aldıktan sonra kendi Tarzını oluşturmaya başlar ve kendiliğinden oluşmaya başlar zaten. İşin Aslı sevmekle başlar..
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
YSB. - Fotoğraflarınızda kompozisyonu çok etkin kullanıyorsunuz. Fotoğraflarınızı çekmeden önce bir hazırlık yapıyor musunuz? Yoksa sadece anı mı yakalıyorsunuz? Bu konuda yeni başlayanlara tavsiyeleriniz olabilir mi? SÜ. - Fotoğraf birazda yaratıcılıkla eş değerdedir. Az önce söylediğim gibi. Takip etmek Gözlemlemek ve hissetmek.. Yeni başlayanlar Bu söylediklerime dikkat etsin derim..
YSB. - Fotoğraf çekerken dikkat ettiğiniz unsurlar neler? SÜ. - Dikkat ettiğim konu Makinenin kullanım ayarlarıdır. Makineniz bir müddet sonra vücudunuzun bir parçası oluyor eğer doğru yere doğru açıya gözünüz odaklanmazsa ve gözünüzle bütünleşen makinenizi Doğru modda kullanmazsanız doğru neticeyide alamazsınız. Örneklemek gerekirse gözümüz fazla ışığa maruz kalınca göz bebeğimiz küçülüyor görme duymuza daha az ışık göndermek için harekete geçiyor ki net görebilelim veya tam tersi az ışıklı ortamda göz bebeklerimiz büyüyor yani diyafram açılıyorki daha fazla ışık alsın. Kısaca ne kadar iyi konu olsa da netsizlik ve yanlış Mod fotoğrafı etkisiz kılar.. YSB. - “Çektiğim Fotoğrafların içinde en çok beğendiğim budur” dediğiniz bir fotoğraf var mı? SÜ. – Tabi ki öyle fotoğraflarım mevcut..6 yıl evvel çektiğim Ödüllü fotoğrafım mesela çok sevdiklerimdendir. YSB. - Geniş Açı Fotoğraf Grubu Sayfasını açmanızın sebebi neydi? gayenize ulaşabildiniz mi? SÜ. - Grubu Kurarken Tamamen Fotoğraf sanatına hizmetti gayem. Amacıma ulaştım diyemem gelişim sürekli olmazsa körelirsiniz sürekli gelişim aksiyon içerisinde yeniliklerle daha iyiyi ve kaliteyi yakalamak için gayret göstereceğiz. Yönetim kadromdan memnunum Tabi ki Üyelerimden de. Herkese Teşekkür ederim.. YSB. - Geniş Açı Fotoğraf Grubu Sayfasıyla ilgili ileriye dönük projeleriniz var mı? Varsa nelerdir? SÜ. - Gruba yönelik ileride Projeler olacak tabi ki.. Dergi Projesi bunlardan bir tanesidir. Facebook Fotoğraf Gruplarında pek rastlanmayan bir çalışmadır. Fotoğraf adına yorulmadan çok daha güzel projelere yönetim ve üyelerimizle birlikte imzalar atacağız. YSB. - Fotoğrafın Sanatının hangi dalına daha çok ilgi duyuyorsunuz ? (portre , manzara, Sokak vs.) SÜ. - Sevdiğim Tarz Sokak ve Portre YSB. - Günün ne kadarını fotoğrafa ayırıyorsunuz ? SÜ. - Çekim olarak haftada 1-2 gün..Fakat Grup dolayısıyla Her gün fotoğrafla iç içeyiz.. YSB. - Çektiğiniz bir fotoğrafın iyi olduğunu nasıl anlıyorsunuz? SÜ. - Bu görecelidir tabi ki. Fakat iyi fotoğrafı hissetmek gerekir. Çok beğenilmesiyle Yarışmada ödül alarakta Olabilir.. YSB. - Fotoğraf çekmeye ilgi duyan veya yeni başlayacak olanlara tavsiyeleriniz nelerdir ? SÜ . - Azim, Dikkat ve Sevmek. YSB. - Fotoğraf çekimleriniz esnasında başınızdan geçen bir anınızı Geniş Açı Fotoğraf Grubu okuyucularıyla paylaşmak ister misiniz? SÜ. - Yaşlı Evsiz Bir Amcanın Fotoğrafım sayesinde Huzur evine alınması unutamadıklarımdan. YSB. - Sizinle röportaj yapabilme imkanı sunduğunuz için teşekkür ederiz. Son olarak Okuyucularımızla Paylaşmak istediğiniz mesajınızı alabilir miyiz ? SÜ. - Okuyucularla buluşmamıza vesile olduğunuz için Teşekkür ederim. Bizi takipte kalsınlar. Fotoğraf adına güzel sorularınazada Teşekkür ediyorum. Daha güzel günlerde buluşmak dileğimle tüm okuyuculara Saygımlarımı Sunuyorum.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
9
fotografium.com
T
ürkiye’de fotoğrafın temel sorunlarından biri de eleştiri. Eleştiri almak için fotoğraflar yoruma açık şekilde ekleniyor, ama altına gelen eleştiriler komik veya yetersiz oluyor. Çoğu zaman, ‘Çok güzel olmuş’, ‘Modeliniz çok güzel’, ‘Bende o makine olsa neler çekerim’ tarzı yorumlar alıyoruz. Yabancı sitelerde fotoğraf severlerin daha paylaşımcı ve birbirlerine yararlı olduklarını görüp üzülüyorum çoğu kez. Ama gördüm ki bunu doğru yapan az veya yok, insanlara göstermeden de istemek belki de saçma. Bu sebeple iyi bir fotoğraf eleştirisi (fotokritik) nasıl yapılmalı, bu yazıda bunu anlatmaya çalışalım. Öncelikle şunu göz önünde tutun, fotoğrafçı tek bir fotoğraf ile yargılanamaz, fotoğrafçı, önceki çekimleri de göz önüne alınarak kapsamlı şekilde değerlendirilmelidir. Tek fotoğrafla iyi fotoğrafçı olunamayacağı gibi, tek fotoğrafla rezil de olunamaz. Her şeyden önce bunun bir sanat olduğu ve sanatta tek doğrunun olmadığı bilinmelidir. Size göre doğru olan bir şey bir başkasına göre yanlış olabilir, dolayısıyla düşünceler ve sanatın icra edilişi hakkında karşı tarafı incitmeden yorumlar yapılmalıdır. Eğer kritiği alan fotoğrafçıysanız da, fotoğrafınızı paylaştıktan sonra bir müddet izleyin, hemen savunmaya geçmeyin, bırakın insanlar diledikleri gibi eleştirsinler, zaten çoğu ‘Çok beğendim’ veya ‘hiç olmamış’ yazacaklardır, bu gibi eleştiriler sizin gelişiminize katkısı olan eleştiriler olmadığı gibi, belki de göz önüne hiç almamanız gerekir. Kendinizi savunmaya geçmeye hazır hissettiğiniz an da, önce karşı tarafın öne sürdüğü fikirin doğruluğunu tartın, daha sonra fikrinizi savunun. PEKİ NASIL ELEŞTİRİ YAPMALIYIM?
10
1) İlk Bakış Fotoğrafı dikkatli şekilde izleyin, her yerine bakın, detaylara odaklanmaya çalışın, iyi veya kötü gördüğünüz bir şey varsa da hemen yazmayın, kafanızda not edin. 2) Yorumlama Fotoğraf hakkında küçük küçük konuşmaya başlayın. İlk bakışta neler gördüğünüzü söyleyin. ‘Fotoğrafa ilk baktığımda şöyle hissediyorum…’ veya ‘Bu fotoğrafta şöyle bir duygu var…’ diyerek başlayabilirsiniz. Bir şey hissetmediyseniz de kibar bir şekilde söyleyebilirsiniz. 3) Teknik Detaylar Sıra geldi teknik detayları vermeye. Pozlama nasıl, di-
yafram açıklığı fotoğrafa uygun mu, daha açık olsa nasıl olurdu, daha kısık olsa nasıl olurdu, netleme ne durumda, fotoğraf net mi, keskin mi, flu ise fluluk istenerek mi oluşturulmuş gibi bir çok teknik detay burada yorumlanabilir. Renkler nasıl kullanılmış, siyah-beyaz olsa daha mı iyiydi gibi sorular da sorulabilir. Işığın kullanımı gibi detaylar da fotoğrafçıya belirtilmelidir. 4) Estetik noktalar Fotoğrafın kadrajı ve kırpılması bu noktada tartışılmalıdır. Kadraj dar mı, gereğinden fazla geniş mi, gereksiz objeler var mı, farklı bir açıdan çekilse daha mı iyi olurdu gibi sorular burada sorulabilir. 5) Fotoğrafta beğendiğiniz noktalar Fotoğrafla ilgili beğendiğiniz noktaları da bu noktada belirtebilirsiniz. ‘Şurasını sevdim çünkü…’ veya ‘Gerçekten gökyüzünün rengi objeyi ortaya çıkarmış’ , veya ‘Fotoğrafta müthiş bir kontrast var’ şeklinde sevdiğiniz noktaları da belirtmelisiniz. 6) Daha iyi olabilecek noktalar ‘Bu fotoğrafı siyah-beyaz çekseydiniz daha iyi olabilirdi çünkü renkler çok karışıklık yaratmış’ veya ‘Kadrajı daha dar alabilirdiniz çünkü solda duran çöp bidonu estetik algıyı azaltmış’ veya ‘Açık diyaframlı lens kullansaydınız arkaplanı daha iyi öldürebilirmişsiniz ve fotoğrafınız daha etkileyici olabilirdi’ tarzı öneriler ve bu önerileri neden yaptığınıza dair açıklamalar yaparsanız çok faydalı olacaktır. 7) Son kısım Son olarak da fotoğrafın genel olarak yorumlanmasını yapabilirsiniz. ‘Genel olarak fotoğrafınızı şöyle buldum çünkü…’ şeklinde bitirebilirsiniz.
* İlk İzlenim, Etkileşim. * Altın Oran. * Konuya göre Net alan derinliği. * Kompozisyon veya Kurgu Değerleri. * Özgünlüğü, Sıra dışılığı ve Kreatifi. * Mesajının Gücü ve Konuyu Anlatımı. * Sunumu ve Sadeliği. * Pozlama, Çekim ve Düzenleme Tekniği. * Genel Başarısı. Yavuz Selim BAYRAK
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
ÖRNEK FOTOĞRAF YORUMLAMASI Fotoğrafa baktığım zaman, İstanbul’un karışıklığını Taksim İstiklal Caddesi’ni kullanarak belgelediğinizi görüyorum. Bence fotoğrafta insanların hayatın içinde kaybolmaları, kalabalık içindeki yalnızlıklar, nostaljik trenin caddeye getirdiği hava ve bunların bütünleşmesi anlatılmış. Teknik olarak, odaklamanın oldukça doğru yapıldığını düşünüyorum, ayrıca her yerin net olması fotoğrafın anlamını bütünleştirmiş, pozlama yerinde görünüyor, gökyüzünün bulutsuz olması ışık patlamasına yol açsa da fotoğrafa genel olarak etkisinin az olduğunu söyleyebilirim. Kadrajınız biraz daha dar olabilirdi, sol tarafta kadraja giren sivri nesneler fotoğrafın bütünlüğünü bozmuş görünüyor, aynı zamanda sol üstte görünen gazete reklamının tramvay ile aynı renk bırakılması fotoğrafa negatif etkide bulunmuş, diğer noktalar gibi sepya tonlama ile yapılsaydı daha estetik olabilirdi. Bu fotoğrafta şunlar değiştirilebilir; fotoğrafı bir kere de düz kadrajla deneyin, eğik kadraj her ne kadar hareketli bir görüntü yaratmaya neden olduysa da dik kadraj ve siyah-beyaz tonlamayla daha iyi olabilir, çünkü renklerin verdiği karmaşıklığı siyah beyaz ile giderebilirsiniz. Bu tabi ki kişisel olarak değişen bir zevk ama denemekte fayda olabilir. Bu fotoğrafta en çok tonlamanızı beğendim. Ayrıca fotoğrafı işlerken oluşturduğunuz glow etkisi (belli yerlerdeki ışık parlamaları) fotoğrafa yakışmış, fotoğrafa ruh katmış, tebrikler… Ben olsaydım fotoğrafı şu şekilde işlerdim ve çekerdim: Geniş Açı Fotoğraf Grubu
11
FOTOĞRAFÇILIK NEDİR? TÜRLERİ ve ALANLARI NELERDİR? FOTOĞRAFÇILIK ÇEŞITLERI • • • • • • • • • • • • • •
Moda Fotoğrafçılığı Stüdyo Fotoğrafçılığı Düğün Fotoğrafçılığı Doğum Fotoğrafçılığı Yemek Fotoğrafçılığı Belgesel Fotoğrafçılığı Kurumsal Fotoğrafçılık Portre Fotoğrafçılığı Panoramik Fotoğrafçılığı Siyah Beyaz Fotoğrafçılığı Seyahat Fotoğrafçılığı Mimari Fotoğrafçılığı Ürün Fotoğrafçılığı Hava Fotoğrafçılığı
F
otoğrafçılık aslında çok derin anlamlar çıkarabileceğimiz bir sanat türüdür. Fotoğrafçılık nedir? sorusu için verebileceğimiz en güzel yanıt; kişinin gördüğü bileşenleri kendi altyapısal desteği sayesinde belirli tekniklerle görsel sanata dönüştürmesidir. Daha teknik bir ifade ile Fotoğrafçılık, fotoğraf makinesi kullanarak ışığı hassas bir yüzey üzerine kaydederek görüntü oluşturmaya denir. Estetik yönü dikkate alındığında bir sanat olarak kabul edilir. Dijital çağ ifadeleriyle anlatmak istersek, bir elektronik görüntü sensöründe fotoğraf, her bir piksele elektrik yüklenmesi ve elektronik olarak bu fotoğrafın işlenmesi sonucu oluşur.
12
Fotoğraf makinesi görüntüyü oluşturan cihazdır. Bunun yanısıra fotoğraf filmi ya da elektronik sensör algılayıcı ortamdır. Fotoğrafçılar kamerayı ve lensi kontrol ederek, gerekli ışığı pozlayarak film veya raw dosyalarının oluşmasını sağlarlar. Dijital fotoğraf makineleri ışığa duyarlı elektronik görüntü sensörü kullanır.
popülerliğini korudu. Bunun sebebpleri arasında hem düşük maliyetli olmaları hem de fotoğraflara “klasik” görünüm vermelerini sayabiliriz. Elbette tüm siyah beyaz fotoğraflar sadece siyah ve beyaz değildir. Çeşitli işlemelere bağlı olarak başka renkler de barındırırlar. Bazı tam renkli dijital fotoğraflar düzenleme işlemleri kullanılıp siyah-beyaz hale getirilebilir. RENKLI Renkli Fotoğraf 19. yüzyılın ortalarından itibaren icat edilmiş ve geliştirilmiştir. Renkli fotoğraflar üzerinde yapılan ilk deneyler son derece uzun pozlamalar gerektirmiş (saatler hatta bazen günler) ve beyaz ışığa maruz kalan renkli fotoğraflar kısa sürede solmuştur. İlk kalıcı renkli fotoğraf, fizikçi James Clerk Maxwell’in üç renk ayrımı ilkesine dayanarak 1861 senesinde çekilmiştir. Dijital Fotoğrafçılık
FOTOĞRAFÇILIK TÜRLERI SIYAH-BEYAZ Eskiden tüm fotoğraflar aslında monokrom yani siyah-beyazdı. Renkli film kullanılabilir hale geldiği zaman bile
İlk dijital fotoğraf makinesi 1975 yılında Kodak’ta mühendis olarak çalışan Steven Sasson ve bir grup teknisyen tarafından yapıldı. Kitlesel pazara sunulan ilk renkli dijital fotoğraf makinesi ise 1994 yılında Apple tarafından ABD’de piyasaya sürüldü.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
DOĞRU POZLAMA NEDIR? NASIL YAPILIR? F
otoğrafçılıkta doğru pozlama fotoğraf çekme süresi boyunca ışığın uygun bir şekilde kullanılmasıdır. Fotoğraf çekim teknikleri açısından baktığımızda ise doğru pozlama; pozlamanın temel unsurları olan diyafram, enstantane ve ISO değerlerinin doğru kullanılıp, çekilmek istenen fotoğrafta ışığın olması gerektiği kadar alınması anlamına gelmektedir. Özellikle digital fotoğraf makinelerinin yaygınlaşmasıyla beraber çekilen fotoğrafların doğru pozlanıp pozlanmadığını belirleyen genelde fotoğraf makinesinin AUTO modu olsa da manuel ayarlar ile fotoğraf çekilmek istendiğinde pozlamanın üç önemli bileşeni karşınıza çıkacaktır. Aperture (A) olarak gördüğünüz diyafram açıklığı, Shutter Speed (S) olarak gördüğünüz enstantane hızı yani ışığın ne kadar süreyle düşmesine izin verileceği pozlama süresi ve filmin veya sensörün ışığa karşı duyarlılığını ifade eden film ASA‘sı (ISO) değeri bu üç temel doğru pozlama bileşenini oluştururlar.
durumu ifade etmektedir. Az pozlanmış bir fotoğraf karanlık olurken, fazla pozlanmış bir fotoğraf ise daha fazla ışık aldığından aydınlıktır. Bir fotoğrafın doğru pozlanmış olmasını ise enstantane ve diyafram ayarları belirler. Bu anlamda bir fotoğraf doğru pozlanmışsa, o fotoğraf çekildiği andaki ışığı doğru kullanacak şekilde enstantane ve diyafram ayarlarıyla çekilmiş demektir. Enstantane ve diyafram konularına ayrıca değineceğiz, fakat basit bir şekilde doğru pozlama nedir konusunda enstantane hızının ya da süresinin fotoğrafta ışığın içeri girme süresi olarak ifade edilebilir. Diyafram ise aynı şekilde içeri ne kadar miktarda ışığın gireceğini ifade eden ayardır. Dengeli bir şekilde kullanılarak ayarlanan enstantane ve diyafram ile doğru miktarda ışığı doğru sürede içeri alabilirsek doğru pozlama yapmış oluruz.
POZLAMA-UÇGENI Doğru pozlama fotoğrafa düşen ışık miktarının doğru olduğu zamanlarda kullanılan bir ifadedir. Doğru pozlanmış bir fotoğrafta alınmasına izin verilen ışık miktarı yukarıdaki temel pozlama unsurları (diyafram, enstantane hızı ve ISO) doğru kullanılarak elde edilerek normal bir poz ortaya çıkarılmıştır. Fotoğrafın olması gerekenden daha fazla ışık almasını overexposure olarak ifade ederiz ve fotoğraf aşırı pozlanmış deriz. Eğer fotoğraf az ışık almışsa ve karanlık bölgeler ortaya çıkmışsa, underexposure olarak ifade edilir ve fotoğraf için az pozlanmış ifadesi kullanılır.
POZLAMA-ÜÇGENI
13
P DOĞRU POZLAMA NASIL YAPILIR? Fotoğrafçılıkta genel olarak pozlama (exposure) kavramı, enstantane ile diyafram ayarları sonucunda ortaya çıkan
ozlamanın üç önemli bileşeni karşınıza çıkacaktır. Aperture (A) olarak gördüğünüz diyafram açıklığı, Shutter Speed (S) olarak gördüğünüz enstantane hızı yani ışığın ne kadar süreyle düşmesine izin verileceği pozlama süresi ve filmin veya sensörün ışığa karşı duyarlılığını ifade eden film ASA‘sı (ISO) değeri bu üç temel doğru pozlama bileşenini oluştururlar.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
Yasin Yaşar Bayol
F
otoğraf; müzik, yazı veya resim gibi, dünyaya karşı bakışınızı ifade edebileceğiniz bir araçtır. Bu nedenle çoğu kişi gençken fotoğrafçılığa merak sarmıştır. Günümüzün en değerli fotoğraf sanatçılarının da bir zamanlar oldukça istekli gençler olduklarını unutmamalı. Bu yazımızda genç fotoğraf heveslileri için 9 tavsiyeyi derledik.
1. Sabırlı olun Günümüzde her şeyi hemen olsun istiyoruz. Biraz klişe gelebilir ama sabretmeyi öğrenmeniz gerekecek. Tabi bunun yanında bazı insanlar fotoğrafçılık adına yetenekli olabilir fakat onlar bile sabretmeden bir sonuç elde edemezler. En başta, başarının size ne ifade ettiğini tanımlamalısınız. Artık başarı sosyal medyada çok fazla takipçisi olmakla ölçülüyor gibi görünse de, başarı bu değildir. Hatta beğeni ve takipçilerin sayısı arttıkça, hatalarınızı görmek istemez ve gelişim gösteremezsiniz. Sonuç olarak yalnızca üzerinde zaman harcayın, hatalarınızın doğal olduğunu bilin ve gelişimizi doğal yollardan sürdürün.
14
2. Yapıcı Eleştiri Alabileceğiniz Ortamlarda Bulunun Geri dönüt almak gelişim için çok önemlidir. Kendi başınızayken, hatalarınızı fark etmeniz kolay olmaz. Hatalarınıza yönelik olan eleştirileri kabul edip üzerinde düşünün. Yapıcı eleştiriler gelişiminiz için çok önemlidir. Geri dönütler eleştiriye göre daha yapıcıdır. Çünkü genelde eleştiriler neredeyse tamamen negatiftir. Fakat sizi eleştiren insanların, neyi doğru veya iyi yaptığınızı da söylemesi, gelişiminiz için oldukça önemlidir. Bir fotoğrafçı olarak kendi stilinizi geliştireceksiniz, bu nedenle yapılan yorumların bazılarının, yorum yapan insanların stiline uymayabileceğini de göz önünde bulundurmak gerekir. Fakat bunun için fotoğrafçılığın temellerini iyi kavramalı ve tecrübe edinmelisiniz. 3. Uzmanlaşacağınız Alanı Seçin Fotoğrafçılık oldukça geniş bir mecradır ve alt dallara ayrılır. Fotoğrafçılar zaman içinde istedikleri alt dala doğru uzmanlaşır. Zaman içinde farklı dallarda çalışmalar yapmak doğal olarak size çok şey katacaktır. Fakat er yada geç, portre mi manzara mı veya
yemek fotoğrafçısı mı olduğunuzu bilmeniz ve üzerine yoğunlaşmanız gerekecek. Bu her alt dal uzmanlaşmanız gereken ayrı bir dünya. Bu nedenle kalabalıktan sıyrılmak için seçiminizde uzmanlaşmanız gerekecek. 4. Bir Mentor Edinin Fotoğrafçılığın her alanında usta olarak görülen insanlar vardır. Çoğu zaman, seçtiğiniz alanda birden çok uzman vardır. Bu insanlardan size mentorluk yapmalarını isteyin. Günümüzde bu işi online olarak çözmek çok kolay. Bir profesyonel fotoğrafçıyla çalışacaksınız, bu kişinin meşgul olduğunu ve onunla geçirdiğiniz zamanın ücrete tabi olabileceğini bilin. Tabi ücret öderseniz, sonuç beklemelisiniz. Hedeflerinizi belirleyip öyle yola koyulun. 5.Bir Fotoğraf Topluluğuna Katılın Genç fotoğrafçıları heyecanlandıracak ve onlara ilham verecek en önemli aktivitelerden biri de bir fotoğraf topluluğuna katılmaktır. Bu topluluk online da olabilir gerçek hayatta da.Fotoğraf topluluklarının büyük bir çoğunluğu her seviyeden fotoğrafçıyı birleştirir. Böyle bir gruba katılarak mentorunuzla tanışabilirsiniz. Diğer fotoğrafçılarla birlikte olmak, çok önemlidir. Geri dönüt almakla kalmaz, diğerlerinin fikirlerinin size kazandırdığı yeni bakış açıları sayesinde, daha etkin bir fotoğrafçı olabilirsiniz. 6.Yaşadığın Yeri Keşfet Şimdi bir fotoğraf topluluğuna katıldınız ve alanınızı belirleyip onun üzerine çalışmaya yoğunlaştınız. Şimdi sıra yaşadığınız yeri keşfetmekte. Manzara fotoğrafları çekiyorsanız daha önce internetten araştırma yapmak ve böylece fotoğrafını çekeceğiniz yere bakış açınızı belirleyebilirsiniz. Portre fotoğrafçısı olmayı hedefliyorsanız, harici flaş kullanarak aile ve arkadaşlarınızla yaratıcı çekimler yapabilirsiniz.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
7. Çok Gezen Çok Fotoğraf Çeker Fotoğrafçılıkta, ne kadar tecrübe o kadar iyidir. Fakat bu tecrübeleri hep aynı konu üzerinde edinmek bir yerden
sonra sizi özgünlük anlamında kısıtlayabilir. Bu nedenle seyahat etmeyi ihmal etmeyin. Seyahat ederken de makinenizi yanınızdan ayırmayın. Fakat gideceğiniz bölgenin daha önce çekilen fotoğraflarına göz gezdirin. Bunun için 500px gibi sitelerden faydalanabilirsiniz. Ekipmanınıza da dikkat etmelisiniz. Gitmeyi hedeflediğiniz yere bağlı olarak doğru ekipman seçimini yapmalısınız. Son olarak bölge için gitmeye ve fotoğraf çekmeye en elverişli zamanı seçmeye dikkat edin. 8.Fotoğrafları Düzenlemeye Zaman Ayırın Fotoğraf iki aşamadan oluşur. Önce fotoğrafı çekmeli daha sonra karanlık oda veya bilgisayarda düzenlemelisiniz. Fotoğraflarınızda post-process ile bir çok düzenleme yapabilirsiniz. Manzara fotoğrafçılığında fotoğraflarınıza keskinlik ekleyebilir, istemediğiniz objeleri kaldırabilir ve renk düzenlemesi yapabilirsiniz.Portre fotoğrafçılığında ise fotoğraflarınızı daha soft hale getirebilir, gözleri keskinleştirebilirsiniz. 9. Sınırları Belirleyin Fotoğrafçılıkta kendinizi bir şekilde teşvik etmelisiniz. Analog fotoğrafçılığın revaçta olduğu zamanlarda bir ruloda 24 veya 36’lı filmlerle sınırlıydınız ve bunun için yanınızda yedek film taşımalıydınız. En basitinden bu film sayısı bile fotoğrafçılar için bir limitti. Bunu gibi sınırları belirleyerek çalışın. Odak uzaklığını sabit tutarak, bir gün boyunca tek diyafram açıklığı kullanarak veya tek renk çekim yaparak kendinizi zorlayın.
2.Yapıcı Eleştiri Alabileceğiniz Ortamlarda Bulunun 3. Uzmanlaşacağınız Alanı Seçin 4. Bir Mentor Edinin 5.Bir Fotoğraf Topluluğuna Katılın 6.Yaşadığın Yeri Keşfet 7. Çok Gezen Çok Fotoğraf Çeker 8.Fotoğrafları Düzenlemeye Zaman 9. Sınırları Belirleyin
Fotoğrafçılık bir sanattır. Günümüzde neredeyse herkesin elinde bir fotoğraf çekme aracı bulunmaktadır. İnsanların çoğu bir fotoğrafçı edasıyla günde onlarca fotoğraf çekmektedir. Sanatların en değerlilerinden biri olan fotoğrafçılık görüldüğü gibi kolay değildir. Bizler de sizlere geçmişten günümüze kadar fotoğrafçılık alanında ün salmış kişilerin fotoğrafla ilgili sözlerini bir araya getirdik. En iyi makina en iyi fotoğrafı çekseydi en iyi daktiloya sahip olan da en iyi romanı yazardı. Ara Güler Amatörler ekipmanı, profesyoneller zamanı, ustalar ışığı düşünür. Vernon Trent Fotoğraflar yalan söylemez ama yalancılar fotoğraf çekebilir. Lewis Hine Eğer hikayeyi sözcüklerle anlatabilseydim, yanımda sürekli bir fotoğraf makinesi taşımaya ihtiyaç duymazdım. Lewis Hine
1. Sabırlı olun
Ayırın
ÜNLÜ FOTOĞRAFÇILARDAN ÖZLÜ SÖZLER.
Fotoğraf gerçektir. Sinema da saniyede 24 kere gerçektir. - Jean-Luc Godard- Fotoğraf gerçektir. Sinema da saniyede 24 kere gerçektir. Jean-Luc Godard Fotoğrafçılar ekipman konusunda alıngan olduklarından boyunlarına ve omuzlarına makinalar takarak caka satarlar ama çantalarının ağırlığı yüzünden yengeç gibi yürümek zorunda kalırlar. Ama fotoğrafçılık bundan ibaret değil.. Don McCullin Fotoğraf, geçmekte olan gerçek anın yakalanmasıdır. Jacques-Henri Lartigue Fotoğrafınız yeterince iyi değilse, yeterince yakın değilsinizdir. Robert Capa İyi bir fotoğraf,bir hakikati anlatan, ruha dokunan, ve izleyiciyi bunu gördüğü için farklı kılan fotoğraftır; yani tek kelimeyle etkilidir. Irving Penn
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
15
Enis Yavuz
FOTOĞRAFÇILIKTA SİYAH VE BEYAZ’IN ZARİF ETKİSİ.
Neden siyah ve beyaz fotoğrafla hala çok kullanılıyor? Bu tür fotoğrafları özel kılan bir şeyler var. Örneğin yukarıdaki fotoğrafta renkler olsaydı da güzel olurdu ancak bu şekilde kadının vücudunun çizgileri, cildi, yumuşak bir ışık sayesinde arka plan ile uyumu çok daha sofistike bir etki yaratmış. Fotoğrafçılıkta Siyah ve Beyaz’ın Zarif Etkisi makalesinde Siyah ve Beyaz’ın üzerinde duracağız. Siyah beyaz fotoğrafların tümü sanat için veya özellikle üzerine düşünülerek çekilmiyor. Bazı fotoğrafçılar siyah ve beyaz’ı düşük ışık koşullarında ya da bazı yetersiz koşullarda çektiği fotoğrafları kurtarmak için kullanıyor. Siyah ve beyaz’ı bir kurtarıcı gibi görmek yerine konu ne olursa olsun özellikle siyah beyaz fotoğraf üretmek için çabalanırsa çok zarif ve etkileyici kareler ortaya çıkabilir. Bu zarafeti örneklemek geçirmek için birkaç siyah-beyaz fotoğraf inceleyelim. Portreler
giler fotoğrafın zenginliğini artırmaya yardımcı olur. Çoğu zaman, siyah beyaz fotoğraflardaki çizgileri kullanmak, daha fazla ilgiyi çekebilmek için birincil bir araçtır. Bu durumda, bu çizgiler de zarif bir görünüm açısından imajın daha güçlü olmasına yardımcı olur. Doğa ve Vahşi Yaşam Basit bir çiçek fotoğrafı bile siyah beyaza dönüştürüldüğünde farklı bir görsel etkiye sahiptir. Ancak yukarıdaki görüntü gibi görüntüler elde etmek için post-prodüksiyon işlemi yetersiz kalacaktır. Bu fotoğraf için özel bir ortam yaratıldı. Doğru ışık konumlandırılması ile çiçeğin yapraklarını ön plana çıkartacak bir setup ile çekilmiş. Yani buradaki gibi kontrastı doğrudan çekim aşmasında ışık ile yaratmak çok daha etkili bir sonuç verecektir. “High-key” tekniği ile siyah-beyaz ı birleştirmek çok yaygın bir fotoğraf türü değil ancak bazı durumlarda çok etkileyici kareler ortaya çıkabiliyor.
Oldukça kolay ve zarif bir kare. Küçük bir kızın portresi hem sade hem de konsepti iyi yansıtıyor. Yüzünün yakın plan görünümü, saçlarının dokusu ve kızın cildi gibi şeylerin ince ayrıntılarını tam olarak görüyoruz, aynı zamanda siyah beyaz oluşu bu ayrıntıları daha da ön plana çıkarıyor.
16
Bu görüntü aynı zamanda daha düşük kontrastlı siyah beyaz görüntülerin nasıl çekilebileceğini de gösterir. Unutmayın ki hala parlak beyazlar ve koyu siyahlar var, ancak orta tonlar çok daha fazla. Sonuç sakin ve huzur duygusu veren yumuşak bir ton oluyor. Küçük kızın tatlılığı ve masumiyeti ile daha da güçleniyor. Çok daha fazla kontrastlı olan bu kareye bakalım. Yandaki fotoğraf portre alanında oldukça başarılı sayılabilecek bir kare. Küçük kızın portresine göre yüksek ışık ve gölge oranına sahip. Bu örnekte, modelin elbisesi ve şapkasıyla oluşturulan çiz-
Bu kare odak noktasını tonlama ile veriyor bu alanda güzel bir örnek ayrıca dengeli bir kontrast oranı var. Fotoğrafta arka plan olmadığı ve parlak bir ışık olduğu için karmaşıklık seviyesini en aza indiren kompozisyonlar yaratılabiliyor. Siyah-beyaz fotoğrafları bir başka boyuta çıkartan diğer bir şey de dokudur. Burada görüldüğü gibi, fil cildinin dokusu çekime derinlik ve boyut katar. Fillin cildinin yatay çizgileri ön planda dikey çimenlerle kontrast oluşturur ve göz için görsel bir oyun alanı oluşturur. Fotoğrafın alındığı konuma da dikkat edin: fotoğrafçı, olabildiğince alçalarak fillerin daha heybetli olduğu bir sahne yaratmış. Bu görüntü renkli olsaydı, bu kadar zarif ve güçlü durmayacaktı.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
Manzaralar Şimdiye kadar bir Ansel Adams manzarasını gördüyseniz, siyah-beyaz bir fotoğrafın çarpıcı, şık bir çekime nasıl dönüştüğünü zaten biliyorsunuzdur.
Soyutluk (Abstracts) Daha önce belirttiğim gibi basitlikte güzellik var. Soyut bir fotoğraf oluştururken çoğu fotoğrafçı basit olmak konusunda ön yargılıdır. Ancak basit kareler siyah-beyaz olduğu zaman etkisi çok fazla artacaktır.
Yukarıdaki küçük kızın portresi gibi, orta tonların bolluğu, bu çekimde de gölün sularındaki yansımalar ile birlikte huzur ve sakinlik duygusu vermeye yardımcı oluyor. Manzaralarda yukarıdaki türlerin çoğu yer alıyor aslında.. İçerisinde portreler, doğa ve vahşi yaşam izleri taşıdığı için manzaralar oldukça kullanışlı ve geniş bir dinamik aralığa sahiptir. Bu açıdan, bu görüntüyü siyah beyaza dönüştürmek, onu daha şık bir görüntü haline getirmekle kalmaz, halihazırda mevcut temaları vurgulamaya yardımcı olur. Bana kalırsa manzara fotoğraflarında sis gizemli ve ilgi çekici bir öğedir. Hele ki siyah-beyaz bir fotoğrafta sis ve çok ciddi bir algı ve etki yaratacağı için harika bir kompozisyona dönüşebilir.
Yukarıdaki örnekte, High Key arka plan, koyu kumaşın nazik çizgilerini ve eğrilerini tam görüntüleme konusunda yardımcı olur. Kumaşın yumuşak bir esintide salladığını düşündüren bu tarz fotoğraflar, şık, ve kontrast olarak dengeli bir izlenim sunacaktır. Bu görüntü, güçlü bir siyah-beyaz fotoğraf oluşturmak için tonlarca ayrıntıya ihtiyacınız olmadığını kanıtlar niteliktedir. Siyah beyaz fotoğraflar, bazen renkli fotoğraflardan çok daha zarif olabileceğinden, tuhaf veya sıradan görünmeyen nesneleri çekebilirsiniz.
17 Etkili bir siyah-beyaz sisli fotoğrafın anahtarı, gözün dikkatini çeken güçlü görsel öğeler eklemektir. Bu durumda, ağaç gövdeleri tarafından oluşturulan güçlü, doğrusal çizgiler, sisin etkisine güzel bir yakınlık ve kontrast sağlar. Renk faydası olmadan çizgiler, dokular ve desenler gibi şeyler göze odaklanacak bir şey verir. Bu nedenle siyah beyaz fotoğraflarda yer alan öğeler değerli ve önemlidir.
Yukarıdaki fotoğrafta bir jetin motoru siyah beyaz olması nedeniyle ilginç bir konu haline gelmiş. Motorun fanı tarafından oluşturulan güçlü çizgiler, yukarıdaki manzara görüntüsünde bahsettiğim ağaç gövdelerine benzer bir yapı sağlar. Çerçevenin sol tarafında, ışığın motorun bıçaklarından nasıl hafifçe yansıyacağına dikkat edin. Bu ışık miktarı, motorun koyu renkli girintileri ile güzel bir şekilde kontrast oluşturur.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
4- Fotoğraf Makinenizi Soğuk Tutun Fotoğraf makineleri sıcağı pek sevmez. Özellikle dslr türü makinelerde sensörün soğuk olması daha uzun video kaydı yapmanıza ve makinenizin işlevlerini daha rahat gerçekleştirmesi anlamına gelir bu sebeple pillerinizi sıcak, makinenizi soğuk tutmanızda fayda var.
Ömer Faruk Yayla
Sıfırın altındaki fırtınalı ve karlı havalarda çekim yapmak gerçekten zor. Bu tür hava koşullarının çekim yaparken hem kendiniz hem de kameranız için olumsuz etkileri olabilir. Bu sebeple bu tür hava koşullarının kamera, lens ve diğer ekipmanlar üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu bilmek ve bunun üzerine önlem almak daha uzun süreler çekim yapmanıza ve ekipmanınızı korumanıza yardımcı olacaktır.
5-Karbon Fiber Tripod Kullanın Alüminyum tripodlar, karbon fiber tripodlara göre soğuğu daha fazla iletir bu sebeple aşırı soğuk havalarda alüminyum tripodları tutmak ve taşımak işkence haline gelebilir hatta ellerinizde soğuk ısırığı denilen yaralara bile sebep olabilir. Bu sebeple soğuk havalarda çekim yaparken karbon fiber tripod yada monopod kullanın. Eğer bir karbon fiber tripodunuz yoksa alüminyum tripodunuzun tutacak kısımlarını süngerle kaplayabilirsiniz.
1- Pillerinizi Sıcak Tutun Bildiğiniz gibi bir çok fotoğraf makinesi Lithium-Ion piller kullanır. Bu tür piller ortam sıcaklığından direkt olarak etkilenirler. Örneğin çok soğuk bir havada çekim yaparken piller çantanızdaysa muhtemelen pillerinizin ömrü yarı yarıya azalacaktır. Bu sebeple soğuk havalarda daha uzun çekim yapmak ve pillerinizin ömrünü uzatmak için pillerinizi sıcak tutun. Pillerinizi çanta yerine iç ceplerinizden birine koyarsanız vücut sıcaklığınız pillerinizin sağlıklı kalmasını sağlayacaktır.
2- Manuel Modda Çekim Yapın
6- Eldiven Kullanın Tabii soğuk hava koşullarından korunmak denildiğinde akla ilk gelen giysi eldivendir fakat fotoğraf çekerken yün eldiven giymeniz makinenizin elinizden kaymasına ve tuşlara tam basamamanıza sebep olur. Bu sebeple daha ince mümkünse su geçirmeyen %50 yün %50 lateks eldivenleri tercih edin.
7- Çantanızı Koruyun
Karlı alanların çekimlerini gerçekleştirirken her yer beyaz olduğu için kamera otomatik modlarda çoğu zaman pozlamayı doğru yapamaz. Bu sebeple karlı alanların çekimlerinde mutlaka manuel mod kullanın ve beyaz ayarını kendiniz ayarlayın. 18
3- Yanınızda Hava Geçirmeyen Torbalar Bulundurun Bildiğiniz gibi sıcak ortamdan soğuk ortama yada soğuk ortamdan sıcak ortama geçildiğinde buğu oluşur. Bu yoğunlaşma etkisi fotoğraf makinelerimizde de olur ve makinemizin sensöründen lensin merceklerine kadar bir çok elemente olumsuz etki eder. Bu sebeple bu tür havalarda iç mekandan dış mekana geçerken makine ve lenslerinizi hava geçirmez (ziplock) torbalara koyun. Makinenizi bu tür torbalara koyduğunuzda yoğunlaşma etkisi torbanın dışında toplanacak ve ekipmanlarınıza ulaşmayacaktır. Eğer bu tür torbalar kullanmadıysanız ve makinenizde buğu oluştuysa çok korkmayın makinenizi çalıştırmadan 5-10 dakika bekleyin buğu kendiliğinden yok olacaktır.
Bir çok fotoğraf makinesi çantasın su geçirmez özelliğe sahip değildir. Dolayısıyla karlı ve yağışlı havalarda çantanız ve ekipmanlarınız ıslanıp zarar görebilir. Bu sebeple su geçirmez özelliğe sahip çanta tercih etmeniz sizin için daha faydalı olacaktır. Tabii bu tür çantaların fiyatları biraz fazladır. Eğer bütçeniz bu tür çantalara yetmiyorsa içerisinde su geçirmez kılıf bulunduran çantaları da tercih edebilirsiniz. Bu tür çantalar ceplerinin birinde su geçirmez bir torba bulundurur. Yağış başladığında bu torbayı çıkarıp çantanızı sararak ekipmanlarınızı koruyabilirsiniz. Eğer bu tür bir çanta da elinizde yoksa o zaman çantanızı naylon bir poşetle sarmanız yine ekipmanlarınızı yağıştan koruyacaktır.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
İYİ FOTOĞRAF ÇEKMEK İÇİN 20 İPUCU Günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası olan fotoğraf beraberinde iyi fotoğraf çekmek nasıl olur sorusunu da getiriyor. Aslında genel bağlamda fotoğraf artık insanların birbirlerini anlattığı bir araç haline gelmiş durumda. İnsanlar duygusal bağlamda ne yaşıyorlarsa bunları resmederek göstermeye çalışıyorlar. Burada da en önemli etken tabi ki sosyal medya. Yalnız iyi fotoğraf çekmek ve bu fotoğrafları paylaşmak insanlardaki güzellik algısını dışarı çıkarmayı amaçlamak oldukça zor bir işlemdir. Hobi olarak fotoğraf çekenlerin en çok merak ettikleri konulardan biri de hangi tekniklerle daha iyi kareler yakalayabilecekleridir.Her şart ve koşulda iyi fotoğraf çekmek kişide kendini iyi hissetme duygusu yaratır. Biz de merakınızı gidermek için çeşitli püf noktalarını sayfamızda topladık. İyi fotoğraf çekmek ile ilgili ipuçlarını takip edebilirsiniz.
Fotoğraf çekmenin püf noktaları; 01. Güneşin tepede olduğu 12.00 -14.00 saatleri arasında çekim yapmayın. 02. Ayrıca gün ışığının çok parlak olduğu yerlerde makinenizin güneşliğini kullanın. 03. Portre çekimlerinde ters ışık durumlarına dikkat edin. Dolgu flaşlar bu konuda denge sağlamanıza yardımcı olacaktır.
Fotoğraf: Süleyman ÜLKER
04. Daha profesyonel çekimler istiyorsanız tripod kullanarak kadrajınızı ayarlayabilirsiniz.
ve farklı açılar deneyin.
05. Titreşimleri ve görüntü kaybını en aza indirmek için “self timer” modunu kullanabilirsiniz.
14. Kötü havalar, sis ve kar çekimleri daha güzel görüntüler elde etmenizi sağlar.
06. Enstantane değerinizi objektifinizin odak uzunluğuna yakın tutmalısınız.
15. Yeşil tonlarının çok olduğu ormanlık alanlarda flaş ile dengeyi sağlayabilirsiniz. Ayrıca doğal görüntüler karelemek istiyorsanız güneş ışınlarından yararlanın.
07. Ufuk çizgisini fotoğraf karesine paralel olarak tutun. Çekiminizin düzgün olması için bu gerekli. 08. Pan tekniğini kullanarak arka planı flu yapabilir; nesnenizi ve modelinizi öne çıkarabilirsiniz. 09. Panoramik çekimlerinizde daha fazla fotoğraf çekmek için makinenizi yatay yerine dikey bağlamalısınız. 10. Hareketli nesnelerin çekimlerinde makinenizin obtüratör hızını kontrol edin. Enstantaneniz en azından 1/500sn olsun. 11. iyi fotoğraf çekmek sizin elinizde, bunun için objenizi ortalamak yerine alttan, üstten, sağdan veya soldan 1/3’lük bir oranla yerleştirmek çok daha iyi bir sonuç verir. 12. Makinenizin drive modu hızlı fotoğraf karelerini birleştirmenizde ve netlik ile açı kaybınızı azaltmanızda yardımcı olacaktır. 13. Bebekleri fotoğraflarken zorlanacağınız için dikkatlerini çekecek oyuncaklar ile onları oyalayın. Flaşsız çekimler yapın
16. Pil tüketiminizi aza indirmek için LCD ekran kullanımınızı en aza indirin. 17. iyi fotoğraf çekmek için, makinenizin kullanım kılavuzunu okuyarak daha detaylı bilgi sahibi olun. 19 18. Hafıza kartlarınızın kullanımına dikkat edin. Fotoğraflarınızı bilgisayarınıza attıktan sonra formatlama yöntemi ile cihazınızı tertemiz hale getirebilirsiniz. 19. İhtiyacınıza göre sahip olacağınız hard disk acil durumlarda ve seyahatlerinizde çekimlerinizi saklamanız için yardımcı olacaktır. 20. Karanlık ortamlarda fotoğraf çekerken 3 – 4 metreden fazla uzaklaşmamaya dikkat edin. Flaşınızın etki alanı kısıtlıdır. İyi fotoğraf nasıl çekilir? Sorusuna verilecek başlıca cevaplar bu şekildedir. Önerileri dikkate aldığınız taktirde çektiğiniz fotoğrafların çok daha kaliteli olduğunu göreceksiniz.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
Fotoğrafçılık, bir nevi, konu anlatımında gerekli bütün objeleri bir arada tutmaktır. Diğer bir tabirle, gereksiz olan tüm objeleri fotoğrafın dışında tutmaktır. Anlatmak istediğimiz ne ise, fotoğrafın içerisinde de sadece anlatmak istediğimizi yansıtan objeler bulunmalı. Örneğin bir çocuğun masumiyetini anlatmak istiyorsak, fotoğrafta çocuk ve çocukla ilgili objeler bulunmalı.”Minimal Fotoğraf Nedir?” Minimal fotoğraf, fotoğrafın en sade şeklidir. İsteneni en sade bir biçimde anlatmak, gereksiz olan diğer tüm objeleri fotoğrafın dışında tutmaktır.
MINIMAL FOTOĞRAF NASIL ÇEKILIR? Minimal fotoğrafı, birkaç başlık altında toplayarak anlatmaya çalışacağım. Fotoğraf makinesi üzerinden bir anlatım yapmayacağım. Dolayısıyla cep telefonuyla minimal fotoğraflar çekebilmeniz için de buradaki bilgileri göz önünde bulundurabilirsiniz.
1: Temel Fotoğraf Kuralları Fotoğrafçılıkta az da olsa ilginiz varsa, bu kurallar hakkında birkaç bilgi edinmişsinizdir. Tamamıyla kurallara bağlı kalmanızı tavsiye etmiyorum fakat bazı temel kurallara uymanızda fayda var. Bu kurallardan bir tanesi 3e1 kuralıdır. Bu kuralın diğer bir ismi Altın Oran‘dır. Telefon kamera uygulamasına girdiğinizde veya fotoğraf makinesinin ekranına baktığınızda bu ve bunun türevi ızgaraların olduğunu göreceksiniz. Bu ızgaraların kesişim noktalarından en az birine fotoğrafta anlatmak istediğiniz konuyu yerleştirerek fotoğraflar çekmeye dikkat edin. Yandaki fotoğrafta da gördüğünüz gibi kule, fotoğraf ızgarasının sağ iki kesişim noktalarına yerleştirilmiş.
20
fotoğrafa konu olan objelerin daha dikkatli seçilmesi gerekiyor. Renk uyumu da bunlardan birisi. Çekeceğiniz fotoğraflarda; tamamlayıcı renkler, ara renkler ya da benzer renklere dikkat ederseniz, fotoğraflarınızın çekiciliğini de arttırmış olacaksınız. Renk uyumlarıyla ilgili bilgi edinmek ve renklerle haşır neşir olmak istiyorsanız size güzel bir renk sitesi tavsiye edeceğim.”Güzel Fotoğraf” için biraz zaman ayırarak bu siteyi ziyaret edebilir renk uyumluluğuyla ilgili bilgi sahibi olabilirsiniz.
Minimal Fotoğrafta Geometrik Şekiller Minimal fotoğrafı güzel gösteren bir diğer etken de, çizgiler ve geometrik şekillerdir. Minimal fotoğraf çekeceğiniz zaman, bu çizgi ve geometrik şekilleri fotoğraflarınıza iyi yerleştirmeye dikkat edin. Fotoğraflarınızda çizgiler ve geometrik şekiller bir karmaşa halinde olmasın. Karmaşa halinden kastım, konuyla alakasız ve sizin kontrolünüz dışın da bir karmaşa! Çünkü bazı fotoğraflar vardır ki, o karmaşa esas derdi anlatır… Minimal fotoğrafta, geometrik şekiller ve çizgilerin haricinde sürekliliğe de dikkat edin. Süreklilik, fotoğraflarınızda güzel bir arkaplan oluşturabilir. Aynı zamanda, sürekli tekrar eden objelerin olması fotoğrafta fazla boş alan olmasını engelleyecektir ve böylelikle ”minimal fotoğraf” kalıbının da dışına çıkmamış olacaksınız.
BU FOTOĞRAFI YORUMLAYALIM; Bir diğer dikkat etmeniz gereken temel kural ise, ufuk çizgisinin düzlüğüdür. Deniz fotoğraflarında çokça rastladığım bir hatadır bu. Fotoğraf çekmeden önce, ufuk çizgisinin düz olduğuna dikkat edin.
Minimal Fotoğrafta Renk Uyumu Aslında burada anlattıklarım, çekeceğiniz bütün fotoğraflar için geçerlidir. Ancak söz konusu olan minimal fotoğraf olduğunda,
Fotoğrafa baktığınızda birçok yönde çizgi ve farklı geometrik şekillerin olduğunu göreceksiniz. Fotoğrafta kare, karelerin birleşmesinden oluşan dikdörtgen, çember ve üçgen şekillerinin olduğunu görüyoruz. Çok az da olsa bir renk-ton uyumluluğu da mevcut. Birde fark ettiyseniz; sol altta bulunan
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
ızgara, sağ üst köşeye doğru tekrar etmekte.
Minimal Fotoğrafta Desen ve Doku İlla bir objeyi ya da bir insanı çekmenize gerek yok. Doğadaki renk uyumunu, ormandaki bir ağacın gövdesindeki şekilleri, eski bir duvardaki dokuyu da fotoğraflayabilirsiniz. Bu fotoğrafları çekmeden önce, renk uyumuna özellikle dikkat etmenizi tavsiye ederim.
Inna Prior
Julie Lee
levifollowsjesus
Moataz Cazlo
21 Patrick Clark
Mathew Grimm
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
Pawel Kucharski
İ
yi fotoğrafçı olabilmek için çok çabalıyoruz. Eğitimler izliyoruz, ekipmanları, son teknolojileri, iyi fotoğrafçıları takip ediyoruz ve elimizden geldiğince de fotoğraf çekmeye çalışıyoruz. Makineyi, makinenin ana elemanlarını ve çektiğimiz fotoğrafları çok önemsiyoruz ancak genelde bir noktayı atlıyoruz ya da pek önemsemiyoruz: o da kullandığımız hafıza kartları. Onlara onca çaba sonrası fotoğraflarımızı emanet ediyoruz ve sahip olduğumuz bilgi neredeyse sıfır. Çoğu insan kullandığı hafıza kartının markasını ya da hafıza alanını bile bilmiyor. Bende bu yüzden hafıza kartları hakkında bilinmesi gereken önemli bilgileri sizin için derledim.
3.Dosya Silme İşlemi Asla makinenizdeki tüm fotoğrafları silmeyin, onun yerine kartı formatlayın. DSLR ya da aynasız kameralar bu 2 seçenekle karşımıza çıkar: “Tüm Fotoğrafları Sil” ve “Kartı Formatla”. Dosyaları kamera üzerinden silmek kartın hata vermesine sebep olabilir. Dosyalama sisteminin ve veritabanının bozulmaması adına daima artı formatlayın.
4. Bilgisayarda Dosya Silme İşlemi Bütün dosyaları silmekten bahsetmişken bunu bilgisayarda da kesinlikle yapmayın. Kamerada aynı işlemi yapmaya göre çok daha yanlış bir tercih. Özellikle Canon kullanıcıları eğer bilgisayardan dosya silmeye devam ederseniz her Canon kullanıcısının korkulu rüyası olan ERR-99 (HATA KODU:99) uyarısıyla karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu hata kodunun tek sebebi bu değil tabi ki ama çoğunlukla bu işlemden kaynaklandığını unutmayın.
5. Kartlarınıza Karşı Hassas Olun
1. Marka Önemlidir.
22
Size markanın önemi olmadığını söyleyen hocalarınızı, abilerinizi, arkadaşlarınızı dinlemeyin. “Sandisk ya da Lexar ne fark eder?” demeyin. Bu kesinlikle doğru değil. Ürünlerin üretim aşamasında ciddi farklılıklar var. Örneğin Nikon ve Sandisk, kameranın hafıza kartıyla maksimum uyumda çalışabilmesi için ürünün üretiminde birbirlerinden fikir aldılar. Nikon’un efsane fotoğraf makinesi D90’ın hafıza kartı için 2 firma beraber çalışmıştı, son dönemde aynı şeyi D7000 serisinin üretiminde de gördük. Siz de hangi hafıza kartının hangi makineye daha yakın olduğunu araştırarak doğru kartı tercih edin.
2. Yüksek Hızlı Hafıza Kartı Kullanımı İnsanlardaa genellikle yüksek hızlı kartların sadece videoda kullanılması gerektiği gibi bir algı var. Bu da yanlış. Çünkü aslında RAW ve seri çekim yapıyorsanız çok yüksek ihtimal kartınızı videoya göre daha hızlı dolduruyorsunuz demektir. HD ya da 4K yüksek boyutlu olabilir. Ama inanın RAW ve de seri çekim çok daha yüksek boyutlara ulaşabiliyor. O nedenle size böyle söyleyenlere aldırmayın, yüksek hızda kart kullanın.
Asla kameradan ya da bilgisayardan dosya silmesem de yine de bazı problemlerle karşılaştım. En fazla başıma gelen de çok fazla çekim yaptığımız, bu nedenle de karta pek hassas davranmadığımız için kartların kırılması, çizilmesi gibi şeylerdir ki bu tüm veriyi kaybetmenize de sebep olabilir. Kullandıktan sonra düzgün bir yere koymamak, sağa sola fırlatmak ya da kart okuyucudan çıkarırken orantısız güç kullanmak kötü sonuçlar verebilir. Özellikle SD kart kullanıyorsanız kartın işlem yapan kısmı ya da kilitleme kısımları çok hassas olacağından dikkatli kullanmanızı öneririm.
6. Ben Demiyorum Lexar Diyor. Lexar firmasının yaptığı çalışmalara göre hafıza kartının boyutu ne kadar fazlaysa kameranın batarya süresi de doğru orantılı şekilde daha çabuk bitiyor. Tabi ki çok ciddi farklar yok ama “Bu neden hızlı bitti şimdi?” diyenlerin bilmesi gereken önemli bir bilgi.
7. Dosya Kurtarma İşlemleri Hem Lexar hem de Sandisk firmaları profesyonel seviye kartlarında, kazara dosyaların kaybolması ihtimaline karşın ücretsiz bir dosya kurtarma yazılımı veriyorlar. Eğer bir fotoğrafı kazara kaybederseniz, çekimi orada bırakıp bilgisayarınıza yazılımı yükleyin, yüksek ihtimal kaybettiğiniz dosyayı geri getirebi-
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
leceksiniz. (Format atmış olsanız bile. Beni başıma gelmişti.) Sandisk’te kurtarma sürecine bakmadım ama Lexar’da Image Rescue Software kullanarak formatlamış olmama rağmen dosyaları geri getirebilmiştim.
8. Diyelim ki kurtaramadınız. Şimdi ne olacak? Yazılım kullanmanıza rağmen dosyaları kurtaramadıysanız kartınız büyük ihtimal bozulmuş demektir. Ama hala korkmanıza gerek yok. Lexar ve Sandisk firmaları hiçbir ücret talep etmeden kartınızı alıp dosyaları bir DVD’ye yükleyerek tekrar size yolluyorlar. Bu gerçekten harika bir şey. Özellikle bu işten para kazanan kişiler için çok önemli. Diğer markalarda durum ne bilmiyorum, bilen varsa alt kısma yazın lütfen.
9. Hafıza Kartının Saklanması Evet, kartlar fotoğraflarımızı saklıyor. Çantalarımız makinelerimizi saklıyor. Ama en önemli şey olan sonucu taşıyan minik kartları biz nerede saklıyoruz? Yeni başlayan arkadaşlar, lütfen gidin en kötü bir kalem kutusu ya da paranız varsa sd kart kutusu alın. O kadar çok kart kayboluyor ki ve kaybolana kadar da neyi kaybettiğimizin, kaybettiğimiz şeyin değerinin farkına varamıyoruz.
bitmesi için 3-4 saniye beklemeniz gerekebilir. Bu konu hassas ise yazma hızı yüksek bir kart tercih etmelisiniz. Yazma hızı “Class” kavramıyla ifade edilir. Class 10, 6, 4 ve 2 mevcuttur. Üzerinde Class ibaresi olmayan bir ürün bu sınıflandırmadan önce üretilmiş demektir ki o zaman Class 0 kabul edilir. Class ile ifade edilen rakam x Mb /saniye minimum yazma hızını ifade eder. Örneğin Class 10 bir kart saniyede 10 MB veri yazabilir. Eğer spor müsabakaları gibi hızlı çekimler yapacaksanız yazma hızı yüksek karta ihtiyacınız var demektir. Yazma hızı ayrıca “x Rating” denen bir metrik ile de ifade edilebilir. x1 = 150 KB/saniye anlamında olup çarpan arttıkça aynı formülle yazma hızı hesaplanır. Örneğin; 160x = 24 MB/saniye yazma hızı demektir.
Okuma Hızı Okuma hızı, yazma hızı kadar önemli bir değerdir. Karttan bilgi okumanın hızını ifade eder. Karttaki bilgileri hızlıca transfer etme ihtiyacı olan bir işiniz varsa okuma hızı önem kazanır. Okuma açısından kartlar non-UHS, UHS-I ve UHS-II olarak sınıflandırılır. Non-UHS kartlar maksimum 25 MB/saniye, UHS-I kartlar maksimum 104 MB/saniye, UHS-II kartlar da maksimum 312 MB/saniye hızında veri okuma sağlarlar.
HAFIZA KARTI ALIRKEN NELERE DIKKAT ETMELIYIZ? Hafıza kartı seçerken en önemli unsur kullanım alanıdır. Amatör işler için mi, profesyonel işler için mi kullanacaksınız? Örneğin çok yüksek depolamaya ihtiyacınız var mı? Çok hızı kaydetmesi sizin için önemli mi? Veri kaybı sizin için ne kadar kritik? Şimdi bu kriterlere sırayla göz atalım:
Fiziksel Boyut Aslında bu bir seçim kriteri olmamakla birlikte kullanacağınız cihazın desteklediği kart tipini seçmeniz önemlidir. Kartların çoğu SD kart boyutuna dönüşebilmektedir. Örneğin mikro kart çok küçük olmasına karşın yanında gelen adaptör ile SD kart büyüklüğünde kullanılabilir.
Bozulma Ömrü (MTBF) Bu kavram bir kartın bozulmadan kaç kez okuma/yazma yapabildiği yani kullanım ömrünü ifade eder. Eğer sakladığınız veri geri dönüşü mümkün olmayacak bir veri ise (örneğin bir düğün fotoğrafı albümü) bu MTBF değerine çok dikkat etmek gerekir. Bu değer ne kadar yüksekse kartınızın bozulma süresi o kadar geç olacaktır.
Kapasite Günden güne gelişen teknolojiyle kart kapasiteleri de artmıştır. 8 GB ila 2 TB arasında hafıza kartı satın almanız mümkün. Fakat burada yine kullanım amacınız önemli. Turist modunda gezen biriyseniz elbette 2 TB disk ihtiyacınız olmayacaktır. Fakat RAW formatında fotoğraf çekiyor veya profesyonel olarak 4K video çekimi yapıyorsanız elbette bu boyutlara ihtiyaç duyabilirsiniz.
Yazma Hızı Yazma hızı bir saniyede diske yazılabilen veriyi ifade eder. Bu değer ne kadar yüksek ise kartın takılı olduğu cihaz o kadar hızlı çalışır demektir. Örneğin yüksek çözünürlüklü bir fotoğraf çektiğinizde eğer hafıza kartınızın yazma hızı düşükse yazma işleminin
1- Maksimum Okuma Hızı: Hafıza kartının okuma hızını MB/sn cinsinden ifade eden sayı burada yer alıyor. Yani saniyede kartın okuyabildiği megabyte sayısı. 2- Kartın Okuma Hızı: Yine üstteki okuma hızının farklı şekilde söyleniş hali aslında burası da. 1000x kartın okuma hızı şu şekilde hesaplanıyor: 1000×150/1000 yapıyorsunuz, sonuç da size 150’yi veriyor, yani yanda zaten yazan değeri. O yüzden bu değer günümüzde çok önemsenmiyor. 3- Kart Cinsi: Buradaki değer kartın ne tip bir kart olduğunu bize söylüyor, bu örnekteki XC, extra capacity demek, yani hafıza olarak yüksek değerlere çıkabilen bir kart. 4- UHS Hız Sınıflandırması: Buradaki değer özellikle video çekimleri için önemli. UHS 3 değeri kartın hiç bir zaman 30MB/sn ‘den daha yavaş yazım yapmayacağını söylüyor. Bu bağlamda UHS 1 kartların da hiç bir zaman 10MB/sn ‘den daha yavaş yazmayacağını söyleyebiliriz. 5- Hız Sınırlandırma Değeri: Biraz eski bir değerlendirme yöntemi olan bu değer, video çekecekseniz en az Class10 olmasına dikkat edin, Class10 olması kartın yine 10MB/sn’den daha düşük hıza sahip olmayacağı anlamına geliyor. 6- UHS Sınıflandırması: Buradaki değer de kartın maksimum okuma hızını söylüyor, UHS olmayan kartlar en fazla 25MB/ sn okuma yapabilirsek, UHS-I kartlar 104MB/sn ‘ye kadar okuma yapabiliyor, UHS-II’ler ise 312MB/sn okuyor. Aradak çok fark olduğunu görüyorsunuz. 7- Kapasite: Hepimiz en çok hakim olduğu kısım burası; SD kartlar 2GB’a kadar desteklerken, SDHC kartlar 32GB’a kadar, SDXC kartlar ise 2TB’a kadar kapasiteye sahip olabiliyor. Hangi alette kullanacaksanız, ne kadar kapasiteye kadar desteklediğini öğrenip satın alma yapabilirsiniz.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
23
Fotoğrafçı gözüyle bakabilmek ya da fotografik bir bakış açısına sahip olabilmek elbette zaman isteyen ve uğraş gerektiren bir süreç gerektirir. Sabırlı olmak ve bu süre içerisinde devamlı öğrenmekle beraber, deneme yanılma yoluyla bol bol fotoğraf çekmenin yanısıra sizlere tüm bunları yaparken uygulayabileceğiniz 4 ipucunu detaylandırmaya çalışacağız. Fotoğrafçı gözüyle bakabilmenin tanımını yapmamız gerekirse muhtemelen etrafımızda yer alan birçok yaratıcı sahneyi, sanki fotoğraf çekiyormuşcasına yorumlayıp, fotoğraf karesine dönüştürebilen bakış açısıdır diyebiliriz. Birçoğumuz fotoğraf çekmeye bir hobi olarak başlayıp elimize fotoğraf makinelerini alıp dışarı çıkıyoruz. Fotoğraf çekme becerimizi geliştirdikçe, yapılmaması gereken notlara dikkat ettikçe ve farklı yöntemler geliştirdikçe daha yaratıcı bakmaya başlıyoruz. İyi fotoğraf çekmeyi öğrenmek zaman istediği gibi bu süreç herkes için değişken olabiliyor. Bu yazıda sizlere basit bir şekilde fotoğrafçı gözüyle bakabilmek için deneyebileceğiz 4 yöntemi aktarmaya çalışacağız.
doğru ve iyi açı olmayabilir. İşin özünde tek bir konu bile olsa biraz daha vakit harcayın, her köşesine bakın ve belirlediğiniz o konu için olabilecek tüm açıları belirleyin. Unutmayın her iyi fotoğraf bir emek ürünüdür. 3. Tek Lens İle Gezin Tek bir lens ile gezinmeyi daha önce ayrıntılı bir şekilde aktarmaya çalışmıştık. Fotoğraf tekniğinizi geliştirmenin en güzel yolu sabir odak mesafeli prime lens kullanmaktan geçer. Elinizde tek bir lens ve odak uzaklığı olacağı için rehavete kapılmadan konuya göre istediğiniz yakınlığa gitmek ve doğru açıları bulmak için hareket etmenizi sağlayarak bakış açınızı ciddi şekilde geliştirmiş olursunuz. 4. Diyaframı Açın Maksimum diyafram kullanarak çekim yapmanız size konunun tamamen ne olduğunu ve yapacağınız çekimin konuyla olan bütünlüğünde kareye doğru odaklanmanızı sağlayacaktır. f/2.8 bir lens ise diyaframı kapatmayın ve açık diyafram ile çektiğiniz fotoğraf karesiyle objenin / konunun nasıl ilişkili olduğunu görün.
Fotoğrafçı Gözüyle Bakabilmek için 4 Önemli İpucu
24
1. Yavaşlayın, Hayatı Gözlemleyin İlk yapmanız gereken kesinlikle elinizdeki fotoğraf makinesi ile birşeyler çekmeye çalışmak olmamalıdır. Fotoğraf çekmeye başlamadan önce yavaşlayın. Daha doğrusu zihninizi boşaltın. Gözlerinizin önündeki perdenin kalkması için öncelikle kafanızdakileri boşaltmanız, yani zamanı kovalamadan yavaşlamanız gerekmektedir. Bunun için belki bir banka oturup biraz dinlenin. Ya da kendinize basit bir kompozisyon bulup sadece ona odaklanmaya çalışın. Eğer fotoğraf çekmeye başlamadan önce yavaşlayamazsak, önümüzde geçip giden bir dolu kompozisyonu doğal olarak kaybediyor olacağız. 2. Tek Konu Etrafında Tüm Açılara Bakın Bakış açısını geliştirmek ve hatta etrafınızdaki ışığın en güzel konumunu bulabilmek için en iyi yöntemlerden birisi her açıyı kontrol etmektir. Önünüzdeki bir objeyi fotoğraflayıp yolunuza devam etmek yerine aynı obje / konu için farklı açıları mutlaka deneyin. Bu bir çiçek olabilir ya da mimari açıdan zengin bir bina. Ve buna göre o anda ilk çektiğiniz konum o obje için en
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
Nikon D7100 | 55-200mm f/4.0-5.6 | ƒ/5.6 |55mm | 1/80 | IS O800
Nikon D7100 | 55-200mm f/4.0-5.6 | ƒ/5.6 | 200mm |1/250 | ISO800
25
Nikon D7100 | Sigma 17-70mm f/2.8-4.0 | ƒ/2.8 | 17mm | 1/50sn | ISO100 Geniş Açı Fotoğraf Grubu
F
otoğrafçılıkta mavi saat nedir? Mavi saat, gün doğumundan önce ya da gün batımından sonra ortaya çıkan, gökyüzünün neredeyse tamamının mavi renkle dolduğu alacakaranlık zamanıdır. Fotoğrafçılar tarafından sihirli veya altın saat (İngilizce: Magic hour veya Golden hour) olarak da adlandırılan mavi saat, aslında gün batımından sonra birbirinden güzel kompozisyonlar oluşturmak için olabilecek en elverişli zaman dilimidir.
seçenek olarak iPhone uygulaması da olan Golden-Hour. com sitesini önereceğim. Bu siteler size çekim yapacağınız yerin altın ve mavi saatlerini gösteriyor. Tavsiyem ilk etapta Golden-Hour sitesini kullanmanız olacaktır. Çünkü eğer kullandığınız güncel bir
Özellikle birbirinden güzel manzara fotoğrafları için en verimli ve en güzel tonları yakalayabileceğiniz bu zaman diliminde güneş ışınları artık yumuşamış ve etkisini günün
bilgisayarda konum özelliği varsa anında yerinizi gösterip hemen altın ve mavi saatlerini aktarıyor. iPhone uygulaması direkt konum bulduğu için zaten sorun olmayacaktır.
diğer saatlerine göre kaybetmiştir.
26
Fotoğraf Çekmek için Mavi Saat (Altın) Zaman Dilimini Nasıl Bulacağım?
Tabii ki teknolojinin yardımıyla diyerek ilk cevabı vermiş olalım. Ancak yine de tavsiyemiz eğer zamanınız varsa çekeceğiniz manzara fotoğrafı size gün batımı seçeneği sunuyorsa, siz gün batımı için gidip sonrasında direkt olarak golden hour tabir edilen mavi saat sürecine adım atabilirsiniz. Eğer fotoğraf çekmek için vaktiniz yoksa ve bulunduğunuz yer için sadece mavi saatin olduğu zaman dilimini merak ediyorsanız. En başta belirttiğimiz gibi akıllı telefonunuz ve konumunuzu kullanarak size bu bilgiyi verebilecek güncel bir mobil uygulama kullanmanız yeterli olacaktır. Bunun için size bir tane Jeko Photo’nun web üzerinde kullanabileceğiniz Twilight Calculator programını ve bir diğer
Twilight Calculator üzerinde ise arama kısmına çekim yapacağınız yerin bilgilerini girmeniz, ardından mode kısmından da altın ve/veya mavi saat dilimlerini seçmeniz yeterli olacaktır. Ek olarak BlueHourSite.com sitesini de kullanabileceğinizi hatırlatalım. Benzer şekilde konum ve tarih itibariyle size gün batımı, gün doğumu ve altın ve mavi saat için tam saat aralıklarını veriyor. Değerlendirme
Gördüğünüz gibi fotoğrafçılıkta kendinizi geliştirmek ve zamanla fotografik bir bakış açınızı artırmış olsanız bile her işte olduğu gibi yer, mekan ve doğru ışık için planlanma yapmak gerekiyor. Manzara fotoğrafınızın ışık için altyapısını ayarlamak için eğer mümkünse çekim yapacağınız yeri farklı ışık koşullarında önceden gözlemleyin ve doğru zamanda çekim için bir planlama yapın. Umarız bu güzel zaman diliminde birbirinden güzel fotoğraflar üretirsiniz.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
YÖNETİCİ GÖZÜYLE
F
otoğraf deyince yaşamda olan güzelliklere şahitlik edip, onu görsel olarak sergilemek diye düşünüyorum. Fotoğraf çekmeye gönül vermiş kimseler, gezerek, araştırarak, hayattaki ayrıntıları görüp objektifleri gösteren kişilerdir. Çektiğimiz fotoğrafların anlam ifade etmesi, net olması önemli unsurlardandır. Çektiğimiz kare anlam verdiği sürece yorumlar da beğenilerle muhtemelen ön plana çıkacaktır. Neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrendiğimizde Fotoğrafları kendi açımızdan rahat şekilde okumaya başlarız. Şu var ki, öznel olarak bakış açısı kişiye göre değişebilmesi, bu nokta da kimine güzel kimine güzel gelmeyebiliyor... Teknik eksikleri hataları olan fotoğraflar malesef değer kaybeder. Kurallara önem verip bilgilenerek yaptığımız çalışmalar fark vererek daha değer kazanacaktır... Zamanla yaptığımız tecrübelerle, başarı bizi mutlu ettiğinde pozitif bakışla terapi ettiğinde en güzel olanı da budur işte. Saygılarımla...
27
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
Hasan Dilan
B
üyük bir şehirde fotoğraf çekmek bazı ilginç ve zorlayıcı fırsatlar sunuyor. Tuhaf aydınlatma koşullarına, güçlü aydınlatma kontrastlarına ve ilginç açılara meydan okuyacaksınız. Ancak aynı öğeler harika fotoğraflar oluşturmanıza yardımcı olabilir. Kentsel alanlarda çekim yaparken sonuçlarınızı iyileştirmek için bu şehir fotoğrafçılığı ipuçlarını kullanın. Alanı Turlayın, ancak Kamerayı Çantada Tutun Özellikle şehir hakkında bilgisiniz yoksa bir şehir turuna çıkarak öğrenmeye başlayabilirsiniz. Şehir içi otobüs turlarının, aynı “turistik” türdeki fotoğrafların hepsine yol açabileceği doğrudur, ancak turdayken fotoğraf çekmekten ziyade, fotoğraf çekmek istediğiniz şehir ve görülecek yerleri bulmak için otobüs turunu kullanın. Otobüs turuna katılarak, daha sonra çekim yapmak istemediğiniz yerlere vaktinizi boşa harcama şansınız daha az olacaktır. Ayaklarınızı Sokağa Koyun Şehirdeki fotoğrafçılığa ilginç açılardan bakmak neredeyse imkansızdır. Serin fotoğrafçılık fırsatlarını bulmak için biraz yürüyüş yapın. Şehirde çeşitli açılardan deneyin. Yatay ve dikey fotoğrafları çekebilirsin. Ya da benzersiz bir açı oluşturmak için binanın altından binanın tepesine doğru çekim yapmayı deneyin.
28
Yukarı Taşımak Bazı orijinal açıları çekebilmek için olabildiğince yükseğe çıkın. Uzun bir binadaki bir otoparkın veya gözlem güvertesinin en üst noktası, size şehir manzarasında tamamen farklı bir bakış açısı kazandıracaktır. Bazı şehirlerde, şehrin genel bir görüntüsünü çekmek için kullanabileceğiniz helikopter turları sunan şirketler var. Ya da şehir bir vadide ise, belki yakındaki bir uçurum veya büyük bir tepe size şehrin harika bir görüntüsünü verebilir. Bu genel bakış fotoğraflarının çekilmesi zor olabilir, ancak size kesinlikle diğer fotoğrafçıların sahip olduğu bir görüntü verecektir. Geniş Açı Lens Kullanın Genel bakış açılı fotoğrafınızda olabildiğince çok şehirle
görüşmek/buluşmak istiyorsanız, telefoto lens yerine geniş açılı bir lensle çekim yapmanız gerekebilir. İnsanlar Şehrin Bir Parçasıdır Şehrin bir parçası olan insanların fotoğraflarını çekmeyi unutmayın. Bir şehrin her alanı, şehrin hikayesini anlamanıza yardımcı olabilecek harika karakterlere sahip bazı benzersiz karakterlere veya ikonik vitrinlere ve restoranlara sahiptir. Sadece bir fotoğrafta kullandığınız herkesten uygun izin aldığınızdan emin olun. Hava Şehrin Hikayesinin Bir Parçası Şehre özgü hava durumunu arayın. Örneğin, bir şehrin oldukça karı varsa, kış aylarında şehrin fotoğraflarını çekmeye bakın. Ya da şehir bir sahile yakınsa, şehrin hikayesini anlatmanıza yardımcı olması için bu özelliği kullanın. Zayıf hava koşullarında fotoğraf çekiyorsanız, kameranızın öğelerden korunduğundan emin olun. Kontrast için Hazır Olun Büyük binalar, gölgeler ve ışık arasında keskin kontrastlar nedeniyle bazı zorlu aydınlatma koşullarını yaratabilir. Mümkün olan en iyi pozlamaya sahip olduğunuzdan emin olmak için çeşitli ayarları kullanarak birkaç farklı fotoğraf deneyin. Bazı ilginç fotoğraflar oluşturmak için cam binalara bakın. Ancak, birkaç farklı ayarı denediğinizden emin olun ve pozlamalarınızın doğru olduğundan emin olmak için birkaç fotoğraf çekin. Gece Fotoğrafları Düşünün Bazı şehirler gece gündüzleri olduğundan çok daha iyi görünüyorlar. Şehrin ışıklarını gösteren bir kaç gece fotoğraf çekmeyi düşünün, ya özel ışıklandırmalı binalarla şehrin belirli alanlarını vurgulayan genel bakış fotoğrafları veya görüntüler. Şehri Özel Yapanları Bul Son olarak, şehre özgü olan şeyleri arayın. Örneğin, bazı şehirlerde, şehrin her yerinde temalı sokak sanatı kullanılıyor. Başka hiçbir yerde bulamayacağınız bir şey. Şehir hakkında bir slayt gösterisinde kullanabileceğiniz bir dizi fotoğraf toplayın.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
YÖNETİCİ GÖZÜYLE
Hemen hemen özeliklide son yıllarda hepimiz fotoğraf çekiyoruz .. Makineyle ve telefonlarla her anı ölümsüzleştirmeye çalışırız. Hep merak etmişimdir !! Fotoğraf nerden çıkmış ismi nerden geliyor. Yunancadan geldiğini bilmiyordum Photos kelimesi Graphos çizmek sözcüklerinin birleşmesinden oluşan bir terimmiş ve beni şaşırtan bir şey daha ilk fotoğraf makinesini Camera Obscura adıyla Araplar icat etmiş ve bir Alman bunu geliştirmiş . 1826 yılında ilk kalıcı fotoğraf görüntüsü yakalamayı başarmış ... Fotoğraf sanatı ve Fotoğraf teknolojisi dünyadaki ilk fotoğraf makinesi ile başlayarak günümüze kadar ulaşmış ve hayatımızın önemli anlarında yer almış .. Mutluluklarımızı ,hüzünlerimizi fotoğrafla ölümsüzleştirmişizdir !! Kısacası fotoğraf hayatımızdır, geçmişimizdir,unutulmazlarımızdır. Arnold Newman ın bir sözü var !! Bir çok fotoğrafçı daha iyi kamera aldıklarında daha iyi fotoğraflar çekeceklerini düşünürler . Daha iyi kamera, kalbinde yada kafanda bir şey yoksa , senin için bir şey yapamaz .... 29
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
HASBİHAL
Geniş Açı Fotoğraf Grubu Sayfamızın Saygıya Değer Bireylerine Selam Olsun. Sayfamızın 7.500’e yakın üyesi var ve günden güne de artmaktadır. Her üyenin profesyonel olduğu düşünülemez ve yine her üyemizin kullandığı ekipmanlar aynı olmayabilir. DSLR, mobil çekimler veya iğne deliği ile çekilmiş olsa da yöneticiler için değeri vardır, sonuçta emek ürünüdür. Yönetici arkadaşlarımızla birlikte umuyorum ki emek değerinin karşılığını verebiliyoruzdur. Bu sayfanın amacı gayesi nedir sorusu akla gelebilir. Fotoğraf sanatına gönül vermiş bireylerin buluşma noktası olsun, emeklerini burada paylaşsın ve eserleri değer görsün, karşılık bulsun. Hep birlikte öğrenelim, bildiklerimizi tekrar ederek bilgi paylaşımı yapalım. Günümüzde Fotoğraf sanatı değer kazanmakta, yeniliklerle, yeni sanat akımlarıyla gelişmektedir. Bu aşamada çorbada bizimde tuzumuzun bulunması onur vericidir. Fotoğraf sanatına katkılarımızdan biriside şu an okumakta olduğunuz dergimizdir. Dergi gayemiz ise alıntı ve yazar arkadaşlarımızın bilgilerini ve tecrübelerini sizinle buluşturmaktır. Elbette profesyonel bir dergi olmayabilir ancak muhteviyat olarak ta yabana atılır bir çalışma olmadığı kanaatindeyim. Diğer dost ve kardeş fotoğraf grubu sayfalara da örnek teşkil edeceğine inanıyor ve umuyorum ki onlar da bu tarz çalışmalarla sizlere faydalı olmaya çalışacaklardır. Sayfamızda paylaştığınız değerli eserleri, yönetici arkadaşlarımız aşağıda arz edeceğim kriterleri göz önünde bulundurarak değerlendiriyor ve yorumluyor.
30
* İlk İzlenim, Etkileşim. * Altın Oran. * Konuya göre Net alan derinliği. * Kompozisyon veya Kurgu Değerleri. * Özgünlüğü, Sıra dışılığı ve Kreatifi. * Mesajının Gücü ve Konuyu Anlatımı. * Sunumu ve Sadeliği. * Pozlama, Çekim ve Düzenleme Tekniği. * Genel Başarısı. Her üyemiz ve emekleri bizim için değerlidir. Sizler de Lütfen Fotoğraflara Yorumda Bulununuz. Fikirlerinizi, yapıcı eleştirilerinizi lütfen kırıcı olmadan bizlerle paylaşın, paylaşın ki iyiyi, doğruyu, güzeli bulalım. Tüm Üyelerimize Selam Olsun. Saygımla.
Geniş Açı Fotoğraf Grubu
FOTOĞRAF
NEDİR?
Fotoğraf nedir deyince; Kısaca; var olan canlı ve cansız nesnelerin görüntü ve şekillerinin fotoğraf makinesi, ışık, optik, elektronik ve kimyasal maddeler kullanarak ışığa duyarlı cam, kağıt veya bir yüzey üzerine saptama yöntemidir. Sözün özü, fotoğraf ışıkla çizmektir. Kelimenin etimolojik anlamı ise; Yunanca Photos ‘ışık’ ve Graphos ‘çizmek’ sözcüklerinin birleşmesinden oluşan İngilizce ‘Photography’ sözcüğünün karşılığıdır. Sözcük ilk kez; İngiliz SirJohn F. W. Herschel tarafından 1840 yılında kullanılmıştır. Sir John Herschel, yakın arkadaşı olan İn¬giliz bilim adamı William Henry Fox Talbotun (1800-1877) uyguladığı yeni yön¬temle, yüzey üzerinde elde ettiği görüntüye fotoğraf adını vermiştir. Fotoğraf, 19. yy’ da sanayi devriminin bir sonucu olarak Avrupa’ da ve dünyada hızla yayıldı. Pek çok bilimsel ve toplumsal keşfin yapıldığı bu yüzyılda, yeni düşünce sistemlerini ve sonucu olarak yeni sanat arayışlarını da gündeme getirdi. Unutmayalım ki; sanat bir toplumun bilim ve düşünce yapısının sonucunda ortaya çıkar. Düşünsenize; daha önce, lüks olarak kabul edilen ve belli bir kesime hitab eden resim ve heykelden sonra, fotoğrafla, zengin-fakir, kim olursa olsun her kesimden insanı, anı, olayları görüntüleyebildiğiniz bir teknoloji… Ve, 200 yıldır da toplumla birlikte sürekli gelişiyor, evriliyor… Fotoğraf, iyi inceleyip, üzerine okuyanların da bildiği gibi çok geniş bir kavramdır. Tekniği, tarzı, felsefesiyle pek çok dalda karşımıza çıkmaktadır. Fotoğraf dar bir çerçevede değerlendirilemez. Fotoğrafta her konseptin kendi içinde kuralları vardır. Güzel fotoğraf mı, anlamlı fotoğraf mı konusu da tartışmaya açıktır. Ancak şuna inanıyorum ki, iyi bir fotoğraf, lens, makine veya konu yaratmak için kullandığımız elemanlardan ziyade, bizim gözümüzle neyi gördüğümüz ve ruhumuzla neyi yansıttığımızdır. Bir fotoğraf şayet sizi 6 saniyeden fazla bakmanız için kendisine bağlıyorsa, bu, güzellik de olabilir, enerjisi de olabilir veya öyküsü de olabilir, kendi içinde başarılı bir fotoğraftır. Sonuçta; her ne olursa olsun, kendimizi geliştirebilmek adına, sıradan ve tekrar kadrajlardan uzak olmakta fayda vardır. Ünlü fotoğrafçı Robert Capa’ nın dediği gibi; “Eğer fotoğrafların yeterince iyi değilse, yeterince yakın değilsindir”. Bu söz, tabii ki objeye ya da konuya direk-salt olarak yakınlık demek değildir, burada denilmek istenen, ruhuna, özüne ne kadar yakın olabildiğin ve yansıtabildiğindir. Başka bir ünlü bir fotoğrafçının da dediği gibi, - Şayet insanlarla çalışıyorsanız, çekim için onlarla mümkün olduğunca samimi olmaya çalışın, ancak unutmayın ki onların sınırlarına da saygı gösterin, dikkatli olun... Fotoğraf her yerdedir, ama çekimin özelini bulmak ve meydana çıkartmak size aittir... Sizi, diğerlerinden farklı yapan da budur... Evet; fotoğraf anlayışımda şimdilik ifadelerim bu kadar … Daha sonra, ülkemizde fotoğrafın nasıl göründüğü ve algılandığı konusunda da birkaç kendimce fikirlerimi ifade edeceğim. Sağlıcakla kalın, teşekkürler … Geniş Açı Fotoğraf Grubu
31
32