Wie had dat gedacht? De smoezelige, zelfs beruchte Schilderstraat van destijds, met de ‘meisjes achter de ramen’, is vandaag de dag een pittoresk straatje met vrolijke gevels en groene doorkijkjes. Huize Agnes heeft er een prominente plek. Met een bijzondere historie en bijzondere bewoners.
Huize Agnes, van weeshuis tot woonplek Op de hoek van de Schilderstraat en Zuid-Willemsvaart staat een prachtig pand, zo’n 180 jaar oud. De voormalige glasfabriek aan de Zuid-Willemsvaart werd in 1853 aangekocht door de Godshuizen en verbouwd tot Arme Vrouwen- en Meisjesgesticht Sint Agnes, geleid door de Zusters van Liefde van Tilburg. Begin 1900 verhuisden de oude vrouwen; de meisjes konden er tot hun 21e blijven en werden opgeleid tot dienstbode. Later vingen de zusters ook moeilijk opvoedbare kinderen op. Het aantal pupillen groeide zo hard, dat in 1938 het pand aan de Schilderstraat bij het weeshuis betrokken werd. In 1968 vertrokken de nonnen langzamerhand naar het Zusterhuis aan de Hinthamerstraat, en de meeste kinderen naar Jeugdcentrum De Vliert.
Gekraakt!
Vanaf 1977 staat het pand leeg en twee jaar later wordt het gekraakt. Op 11 januari 1979 meldt het Brabants Dagblad: ´De Bossche Kraakgroep heeft gistermiddag om 12 uur opnieuw een groot pand in Den Bosch gekraakt. Om precies 12 uur ´namen´ zestig krakers Huize St. Agnes in aan de Zuid-Willemsvaart 17.’ De argumenten van de krakers klinken in deze tijd maar al te bekend: ´De kraakgroep wijst erop dat vooral de jonge kameren woningzoekenden zich overgeleverd voelen aan de praktijken van de dure particuliere huismarkten. De huren op de particuliere huizenmarkt zijn de laatste jaren peperduur geworden.’ Na het nodige geharrewar koopt woningbouwvereniging SWH het gebouw in 1987 voor een bedrag van 275.000 gulden. Maandelijks overleg met de Bewonersvereniging Huize Agnes Blijft (de oude kraakgroep die er inmiddels legaal woont) leidt twee jaar later tot de oplevering van 32 wooneenheden. Sinds de fusie van SWH en SSW is het beheer van Huize Agnes in handen van Zayaz. Een bijzondere woonplek, met bewoners die zich nauw verbonden voelen met elkaar en met de historie van het pand.
Fietsen door de gangen
Een van hen is Suzanne van der Steen. Als kind kwam ze hier al. “Ik weet nog precies hoe het eruit zag en hoe het voelde. We fietsten door de lange gangen, speelden verstoppertje in het hele gebouw. Niemand die zich daar druk over maakte. De sfeer in
12
buurt
de leefgemeenschap was fijn, en dat is nog steeds zo. Er is altijd iemand die even op je kind wil passen, je deur hoeft niet op slot. We overlopen elkaar niet, maar zijn er wel voor elkaar. Toen een van de zolderbewoners flink ziek was van corona, maakten we een katrol met een mandje voor eten en drinken.” Suzannes woning is de afgelopen tijd grondig verbouwd. Ze is net terugverhuisd, om precies te zijn: gisteren. Tussen de dozen vertelt ze: “Omdat de renovatie ingrijpend is, regelt Zayaz vervangende woonruimte. Sommigen konden bij vrienden of familie terecht, of maakten gebruik van de rust- en werkwoning, maar met een kind en een kat vond ik dat niet handig. Ik kreeg een wisselwoning op West waar ik me snel welkom voelde, dankzij ontzettend lieve Marokkaanse buren.”
Stinkende best
De laatste jaren werd er flink gemopperd door de bewoners, vertelt Suzanne, zelf voorzitter van de bewonersvereniging. “En terecht, het pand was óp, steeds lekkages en de stukken vielen uit de systeemplafonds. In de eerste gesprekken met Zayaz ging het er soms pittig aan toe. Toen iedereen zijn hart gelucht had, ging het snel. We spraken elkaar elke maand, praatten overal over mee, en kregen twee zeer betrokken contactpersonen; André voor de bouwkundige kant, Adri voor de bewoners. Ze hebben een dagtaak aan ons en doen hun stinkende best, net als aannemer Van Wijnen. Alle bewoners en bouwers kennen elkaar inmiddels; heel waardevol die persoonlijke aandacht. Natuurlijk gaan er dingen mis, in zo’n oud pand kom je van alles tegen. Maar er komt altijd een oplossing.” Voor de zomervakantie is het gebouw volledig verduurzaamd en van glas tot dak geïsoleerd. Met een nieuwe HR-combiketel en mechanische ventilatie lossen we kou-, vocht en tochtproblemen op. De oude systeemplafonds worden vervangen, en waar nodig de keukens, badkamers en toiletten. En heel belangrijk, we zorgen voor een betere (brand)veiligheid en geluidsisolatie. Suzanne: “Het is een hoop gedoe, maar het heeft ook wel wat, zo’n logistieke operatie, net een enorm legobouwwerk, reuze knap.”
