Broń strzelecka
VIS 100 – powstanie i ewolucja
samopowtarzalnego pistoletu z Radomia Przemysław Juraszek
Historia pistoletu VIS 100 jaki dziś znamy sięga początków 2013 r., kiedy rozpoczęto prace nad pistoletem PR-15 Ragun. Skrót PR oznaczał Pistolet Radomski, a Ragun to zbitka słów Radom i angielskiego gun. Od tego czasu minęło tylko osiem lat, a VIS-y 100 są seryjnie produkowane przez Fabrykę Broni „Łucznik” – Radom Sp. z o.o., trafiły do uzbrojenia Sił Zbrojnych RP i są także dostępne dla cywilnych miłośników sportu strzeleckiego.
P
Fotografie w artykule: FB „Łucznik” – Radom, Polarms.
R-15 Ragun był mocno inspirowany wcześniejszą radomską konstrukcją pistoletów MAG-95 i -98. Zresztą nawet ich konstruktor Marian Gryszkiewicz był później w zespole opracowującym PR-15. Sam MAG był pistoletem samopowtarzalnym na amunicję 9×19 mm Parabellum, nieco inspirowanym pistoletem SIG Sauer P226. Prace nad MAG-iem rozpoczęto w 1993 r. Niestety, rok później MAG-95 przegrał rywalizację z pistoletem WIST-94, który ostatecznie stał się w 1998 r. etatową bronią Wojska Polskiego. Pistolety samopowtarzalne WIST-94/94L firmy Prexer Sp. z o.o. nie okazały się zbyt udaną bronią. Ministerstwo Obrony Narodowej wstrzymało zamówienia na nie w 2007 r., ale nie zdecydowało się wówczas na ogłoszenie nowego postępowania na samopowtarzalny pistolet wojskowy. W ten sposób polscy żołnierze nadal musieli równolegle używać starych pistoletów P-64 CZAK, P-83 Wanad na sowiecki nabój 9×18 mm Makarow i zawodnych pistoletów WIST-94 na nabój 9×19 mm. Potrzebę wdrożenia nowej broni tej klasy, a zarazem wymagania taktyczno-techniczne do nowego pistoletu, sformułowano w ramach programu Zaawansowanego Indywidualnego Systemu Walki (ZISW) Tytan, zainicjowanego w 2007 r. Na podstawie zaakceptowanych przez wojsko założeń konstruktorzy z Fabryki Broni „Łucznik” – Radom Sp. z o.o. rozpoczęli prace nad nowym pistoletem na początku 2013 r., a jego pierwsze modele powstały już pół roku później. Na prototypy trzeba było trochę dłużej czekać – do 2014 r. i wtedy też zostały pierwszy raz zaprezentowane publicznie, podczas uroczystego
8 2 Wojsko i Technika • W r z e s i e ń 2 0 2 1
Oficjalnie historia 9 mm pistoletu samopowtarzalnego VIS 100 sięga 2013 r., ale jego konstrukcja bazuje na udanym pistolecie samopowtarzalnym MAG-98 z 1998 r. a więc wersji MAG-a-95 z aluminiowym szkieletem.
otwarcia nowej siedziby FB „Łucznik” – Radom Sp. z o.o. Nowy pistolet otrzymał certyfikat zgodności dokładnie 5 lutego 2016 r., a jego badania kwalifikacyjne zostały zakończone sukcesem rok później. W międzyczasie kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej rozważało potrzebę zakupu nowych pistoletów, a ostatecznie do podjęcia takiej decyzji zmusiła je konieczność pilnego przeprowadzenia remontów broni z czasów Układu Warszawskiego, tj. pistoletów P-64 CZAK i P-83 Wanad, jeśli nadal musiałyby pozostać w użyciu. Słusznie uznano, że lepszym rozwiązaniem niż remont starego sprzętu będzie zakup nowej i nowoczesnej konstrukcji do samoobrony żołnierzy, zasilanej NATO-wską amunicją 9×19 mm. Wybrańcem okazał się nowy pistolet PR-15 Ragun z Fabryki Broni „Łucznik” – Radom Sp. z o.o. Umowa na jego dostawę została podpisana 4 grudnia 2018 r. i dotyczyła zakupu ok. 20 000 nowych pistoletów samopowtarzalnych w latach 2019–2022. Nowa broń w pierwszej kolejności miała trafić do żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej, by zastąpić pamiętające czasy PRL pistolety P-64 i P-83. Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak w 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości nadał nowemu pistoletowi nazwę VIS 100. Nawiązuje ona do słynnego pistoletu Vis wz. 35, produkowanego przez radomską Fabrykę Broni w latach 1936–1939. Do dziś Fabryka Broni „Łucznik” – Radom Sp. z o.o. dostarczyła SZ RP niemal 10 000 VIS-ów 100.
Pistolet samopowtarzalny VIS 100, tak samo jak wcześniej MAG-i, jest konstrukcją działającą na zasadzie krótkiego odrzutu lufy, z zamkiem ryglowanym przez przekoszenie lufy w płaszczyźnie pionowej (sprawdzony ulepszony system Browninga stosowany w przeważającej liczbie pistoletów). VIS 100 korzysta z kurkowego systemu spustowo-uderzeniowego, działającego w trybie SA bądź DA. Jest to dość ciekawy wybór w nowej broni, patrząc na rosnącą popularność bezkurkowców wśród użytkowników wojskowych i instytucjonalnych. Siła nacisku spustu w trybie SA wynosi 25 N, zaś w DA 50 N. Spust ma długą drogę – – 14 mm, tak samo jak i reset. Zgodnie z wymaganiami sformułowanymi w ramach programu ZISW Tytan, VIS 100 został pozbawiony bezpiecznika nastawnego na rzecz automatycznego bezpiecznika wewnętrznego blokującego iglicę. Odbezpieczenie następuje w trakcie ściągania języka spustowego, tj. bezpośrednio przed oddaniem strzału. Zapewnia to odporność na przypadkowy wystrzał np. w razie upadku. Manipulatory, do których należą: zatrzask magazynka, zatrzask zamka i tzw. decocker (zwalniacz napiętego kurka) zostały zdublowane, a więc VIS 100 jest przyjazny dla osób prawo- lub leworęcznych. Ergonomię poprawiają wymienne okładziny chwytu i nacięcia z tyłu oraz na przodzie zamka. Szkielet został wykonany ze stopu aluminium, co w porównaniu do polimeru ma swoje plusy www.zbiam.pl
