Біріңді, қазақ, бірің дос, көрмесең, істің бәрі бос!
Абай
Отарқа Екібастұз қалалық газеті. газет 1992 жылдың 1 қаңтарынан бастап шығады
№36 (1338)
www.otarka.kz
2016 жылғы 8 қыркүйек
Құрбан айт қабыл болсын! қ ы д з ұ т с а іб к е і т т е Құрм
тар!
Мұсылмандардың қасиетті мерекесі – Құрбан айтқа арнаған шынайы құттықтауымды қабыл алыңыздар! Бұл күн адамдардың жан дүниесіне жылы шуақ ұялатып, шаттыққа бөлегені үшін ерекше маңызға ие. Ізгілік, мейірімділік, өзара түсіністік және ынтымақтастық – ежелгі мерекенің негізгі дәстүріне сай әр адамның көңілінің түкпірінде орын алған қастерлі ұғым. Біз таза және ізгі ниетпен бірбірімізге көмектесуге ұмтыламыз және әр дәуірде жалғасып келе жатқан халықтар достығының дәнекері өзіміз екенін іштей ұғынамыз. Әр мұсылман үшін қасиетті мереке саналатын айт мейрамында, құрметті екібастұздықтар, мықты денсаулық пен сарқылмас дәулет тілеймін! Қазақстанның жерінде әрдайым бейбітшілік пен келісім орнасын, біздің мемлекетіміздің тұрақтылығына және еліміздің одан әрі гүлденуіне негіз болатын халықтар арасындағы достық нығая берсін! Қайрат Нүкенов, Екібастұз қаласының әкімі Екібастұз қалалық мәслихаты депутаттарының атынан сіздерді Құрбан айт мейрамымен шын жүректен құттықтаймын! Құрбан айт мерекесінің орны бөлек. Бұл - елдің береке-бірлігін бекемдейтін, қанағат пен қайырымдылықты арттыратын мейрам. Құрбан шалу адамды шүкіршілік пен тәубаға, аманатқа адалдық пен сертке беріктікке шақырады. Айт күнгі ізгі ниеттеріңізді Алла Тағала қабыл етсін. Жаратушы иеміз сүйікті Қазақстанымыздың мерейін үстем етіп, халқымыздың ауызбірлігін арттыра бергей! Алла Тағала баршамызға айттан айтқа аман жетуге жазсын. Сіздерге ұзақ ғұмыр, зор денсаулық, игі де ізгі қызметтеріңізге жеміс, отбасыларыңызға баянды бақыт тілеймін! Б.Құспеков, қалалық мәслихат хатшысы
еңбек нарығы
«Жалақы қарыздарынан құтылдық», - дейді зауыт басшылығы «2 қыркүйек күні «Қазақстан вагон жасау компаниясы» ЖШС-і өз жұмысшылары алдындағы жалақы қарыздарынан толықтай құтылды. Жұмысшыларға төленген қарыздың жалпы мөлшері 130 миллион теңге шамасында». Ж.ҚАДЫРОВА Аталмыш кәсіпорында өткен баспасөз мәслихатында «ҚВЖК» бас директоры Сүйіндік Қуандықов журналистер қауымына осылай деп мәлімдеді. Кәсіпорын жұмысшыларының ары қарайғы тағдыры қалай
болмақ? Зауыттың жоспарлары қандай? Осы және басқа да мәселелер туралы, сонымен қатар, бас директордың жалақыға қатысты сұрақтарға берген жауаптарын газетіміздің келесі санынан толық оқитын боласыздар.
Жерлестерімізге дауыс берейік! «Мерейлі отбасы» Ұлттық байқауына қатысушылар үшін дауыс беру басталды. Республикалық кезеңге Павлодар облысы атынан қатысып жатқан кеншілер әулеті – Ганеевтер отбасын қолдау үшін 6284 нөміріне 14 саны бар sms жіберіп, дауыс беруге болады. Абыройлы әулет жайлы роликті https://kaztube.video/249877 сілтемесінен көре аласыздар. Осы сайтта дауыс беруге де болады. Бұдан бөлек, 880308000 нөміріне қоңырау шалып, №14 санын атап та Ганеевтер отбасына дауыс беруге болады. Дауыс беру қыркүйектің 10-ына дейін жалғасады. Дәл осы күні Астана қаласында ҚР Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен байқаудың ақтық кезеңі өтеді. Байқауға қатысушы Ганеевтер отбасы туралы материал 5-бетте.
қазпошта
Сәлемдеме супермаркеті Қаламыздағы Шешембеков көшесінде орналасқан «Қазпошта» бөлімшесінде сәлемдеме супермаркеті ашылды. Сәлемдеме супермаркеті – өздігінен қызмет көрсететін жаңа форматты орталық. (Жалғасы 14-бетте)
Жағымды жаңалық
Төртқұдықта монумент ашылды Өткен жексенбіде Төртқұдық кентінде әскери даңқ монументі бой көтерді. Тақтатаста осы ауылдық округтен қан майданға аттанған Ұлы Отан соғысының 75 ардагерінің есімдері жазылған. Ескерткіштің ашылу сәтінде тыл ардагерлері сөз алып, соғыс уақытындағы естеліктерімен бөлісіп, «Зұлмат кезең
қайталанбаса екен!» - деген тілектерін білдірді. Екібастұз қалалық мешітінің найб-имамы Қайролла қажы Әбілдәбекұлы жеңістің орасан шығынмен келгенін сөз етіп, жаңа ескерткіш соғыс қаһармандарына көрсетілген құрмет екенін атап өтті. (Жалғасы 10-бетте)
солнечный кентіне - 30 жыл
Алғашқы қоңырау соғылды Ж.Жәлелұлы Жаңа оқу жылын асыға күткен мың сан оқушы білім ошағымен қайта қауышты. Солнечный кентіндегі Абай атындағы №28 қазақ мектебі табалдырығын 405 оқушы аттады. Алғашқы қоңырау салтанатына сапқа тізілген балалар арасында,
әсіресе, жүзінен шаттық лебі ескен 42 балдырған ерекше сезімде. Мектепке «тарыдай болып кіріп, таудай болып шыққалы» тұрған олар осы күннен бастап оқушы атанды. Мектеп ауласына жиналған ата-аналар қауымы мен балаларды, ұстаздарды алғашқы қоңырау салтанатына ар-
найы келген қала әкімі Қайрат Нүкенов те құттықтап, жаңа табыстар тіледі. Биылғы жылғы ұлттық бірыңғай тестілеуде 122 ұпай жинаған осы мектеп түлегі Жұлдыз Бағдатованы үлгі еткен қала басшысы білімді жас буынның келешегі де жарқын екенін айтты. (Жалғасы 4-бетте)
2
Отарқа
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев экономикамызды өркендетудің жолын ғана емес, мемлекеттілікті нығайтуға аса қажетті бес бағытты да айқындап берді. Елді дамыту үшін бес халықтық реформаны іске асыру қажеттігін айтты. Төрт реформа кезеңімен орындалғаннан кейін бесінші – саяси мәселелерді шешу ісіне көшу керектігіне тоқталды.
Білім
Бірінші сынып - жетеу Кенже ҚУАТ
1 қыркүйек күні – мектептердің ауласы ақ жейде киген оқушылардың шаттық үніне бөленді. Білім ордасы табалдырығын алғаш аттаған балауса бүлдіршіндер қолдарына бір шоқ гүлдерін алып, мек-
тепке асыққан. Жуырда ғана ашылған №36 лицей-мектебінің ұжымы да өз оқушыларын құшақтарын айқара ашып қарсы алды. Алғашқы қоңырау салтанатында мектеп ұжымы мен ата-аналарды білім бөлімі басшысының орынбасары М.Әлиева құттықтады. Салта-
натты кешті оқушылар ән-күйге жалғады. Қуанарлық жайт: №36 лицеймектебінің табалдырығын биыл 7 бірінші сынып аттады. Онда 180 бүлдіршін білім алады. Бірінші, екінші сынып оқушылары бұл білім ордасында ұзартылған күн тәртібімен оқиды.
жәрмеңке
Есеп беретін мемлекет – Арзанға сатты – экономикалық халыққа жақты дамудың кепілі Елбасы атап көрсеткен төрт мақсат – транспарентті мемлекетті құрудың негізгі іргетасы. Яғни, мемлекет алдында есеп беретін Үкіметті дамытудың бірден-бір жолы. Транспарентті мемлекет дегеніміз – мемлекеттік жүйе мен мемлекеттік емес жүйе арасындағы байланыс. Осы екі жүйенің өзара сабақтастығының сақталуына көңіл бөлген ел ғана транспарентті мемлекет бола алады. Сондықтан Елбасы «Нұрлы жол – болашаққа бастар жол» атты Жолдауында әкімшілік ресурстармен қатар, мемлекеттік емес институттарды дамыту қажеттігін баса айтып, нақты тапсырмалар берді. Азаматтық қоғам алдында барлық мемлекеттік құрылымдар есеп беруі тиіс. Жалпы, транспарентті мемлекет жүйесін құру идеясының түпкі негізі Ата Заңымыздан бастау алатынын айта кеткен жөн. 2007 жылы Конституцияға Елбасының ұсынысымен нақты өзгерістер мен қосымшалар енгізілген болатын. Міне, сол кезден бастап барлық деңгейдегі әкімдер жыл сайын халық алдында есеп бере бастады. Бюджеттің орындалуына есеп-қисап жасалып, көкейтесті мәселелер жылдам шешілуде. Сонымен қатар, барлық министрліктер мен әкімдіктерде жаңа заңнамалық негізді үкіметтік емес ұйым өкілдерінің қатысуымен қоғамдық кеңестер құрылды. Транспарентті есеп беретін мемлекет құру сыбайлас жемқорлықты азайтып, Қазақстан қоғамындағы сананы өзгертеді. Транспарентті және есеп беретін мемлекет құру азаматтардың мемлекеттік шешімдер қабылдау үрдісіне белсене тартылып, халық пен бизнес қауымдастығының
Қазір нарықта тауар құны шырқырап, халықтың үні шырылдап тұрған уақыттың уысында өмір сүріп жатырмыз, мұны төмен бағалы тауар сатылатын жерлерде тізілген кезектерден де байқауға болады.
азаматтық белсенділігінің артуына ықпал етеді. Қазақстан халқының алдында ашықтық пен мөлдірлікті қамтамасыз ететін бұл жұмыс елдегі барлық билік өкілеттіліктерін Президенттен – Үкіметке, Парламентке, Үкіметтен – жергілікті органдарға, облыс басшыларынан жергілікті өзінөзі басқару орындарына бөлуді қажетсінеді. «Есеп беретін мемлекетті қалыптастыру» бағыты бойынша соңғы 10 қадамның 98-қадамы аясында жергілікті өзін-өзі басқарудың дербес бюджетін енгізудің базалық негізі болып табылатын жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қаржылық дербестігін кезең-кезеңімен кеңейту бойынша шаралар қабылданды. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарына қосымша өкілеттіліктер үш сатыда берілетін болады. Олар: 1-саты – 2016-2017 жылдары, 2-саты – 2018 жылы, 3-саты – 2020 жылдарда. Осы шаралардың бәрін орындау мемлекеттік органдардың шешімдер қабылдау үдерісінің мөлдірлігін арттырады және жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін дамытуға жағдай жасайды. Бұл қазақстандықтардың бойында саяси мәдениеттілікті дамытумен қатар, демократиялық көзқарастарын қалыптастырып, экономикалық білімдерін тереңдету қажеттілігін арттырады. Жанат Ибраев, Бесқауға ауылының әкімі
ҚҰЛАҚТАНДЫРУ 15 қыркүйек күні сағат 10.00-де Мәшһүр Жүсіп көшесі, 45 мекенжайында (кіші зал) VІ шақырылған қалалық мәслихаттың кезектен тыс Х сессиясы өтеді. Сессия қарауына енгізілетін мәселелер: 1. Екібастұз қаласының 2016-2018 жылдарға арналған бюджетін нақтылау туралы. 2. Өзге де мәселелер. Б.Құспеков, қалалық мәслихаттың хатшысы
Осындай нөпір кезек қаламыздағы жаңа сауда орны - «Халықтық» базарында өткен ауылшаруашылық жәрмеңкесінде болды. Осыдан бір ай бұрын қанттың бағасы 390 теңгеге дейін барғаны естеріңізде болса, бұл жәрмеңкеде 250 теңгеден көтерілмеді. Бұл күні азық-түлік, ет, ұн, көкөніс пен жеміс-жидек, сүт өнімдері, оқу құрал-жабдықтарына дейін арзан бағамен қойылды. Сағат 10-ға қарай халық қарасы көбейіп, базар жандана түсті. Оған қоса, «Атамұра» мәдениет орталығының өнерпаздары мен Қоянды ауылдық округінің «Кәусар» әжелер тобының әдемі әуендері сауда жасауға келген халықтың көңілін одан сайын көтеріп тастағандай. Бір айта кететіні, базардың іші тап-тұйнақтай. Сауда орындарының да іштері кең. Санитарлық жағдай қадағаланған, саудагерлер үшін барлық жағдай қарастырылған, тіпті асхана да бар. Мұны қаламыздың «Іске сәт» базарында 10 жылдан астам сауда жасап, осы базарға көшкеніне
бір апта болған Шәкар Алыбаева апайымыз да ерекше атап өткен-ді. Жәрмеңкеге Байет ауылдық округінен «Эльдорадо», «Виктория» шаруа қожалықтары көкөніс, оның ішінде картопты - 40, қырыққабатты - 55, сәбізді 45 теңгеден ұсынса, жұмыртқа 180 теңгеден сатылымға қойылды. Ал «Лейла» шаруа қожалығының жоғары сұрыпты 25 келілік ұн қабы - 2150 теңгеден, 5 келісі 445 теңгеден сатылды. Сондай-ақ, қаламыздың «Best Milk» ЖШС-і сүт өнімдерін, ал «Байет-ЭК» ЖШС-і шұжық өнімдерін арзандатылған бағамен халыққа ұсынды. Әншейінде бағасы шырқырап тұратын сиырдың еті 900 теңгеден жол тартты халыққа. Бірінші рет келіп сауда жасап, дорбасына етін толтырған Гүлнәр апайымыз бұл бағаға дән риза. Бір байқағанымыз, барлық шаруа қожалықтары ет бағасын 900 теңгеден жоғары көтермеді. Тізбектей кетсек, «Гранат» ЖШС-і, «Тұлпар-ат», «Айдар», «Алтайхан» сынды шаруа қожалықтары ет бағасын
тұрақты бір бағада ұстады. Ал енді «Бахыт» дүкенінде қарақұмықтың бағасы - 396 теңге, күріш - 205 және 212 теңге, жармалар 75-77 теңге көлемінде. Осы жерден сауда жасап тұрған зейнеткер Майра Молдахметова базар ашылғалы бірнеше рет келіп үлгеріпті. Бағасы басқа дүкендермен салыстырғанда біраз арзан екеніне, әсіресе, «Сәуле» сауда орталығындағы шырқап тұрған тамақтың бағасына қарағанда көп төмендігіне тоқтала кетті. Тағы да айта кетерлігі, қияр мен қызанақ - 150, қара өрік 250, жүзім - 400, алма 200-260 теңгеден сатылымда тұрды. Қаламыздың қарапайым халқы үшін осындай жеңілдіктер жиі жасалғаны керек-ақ. Мұндай жәрмеңке - көпбалалы отбасылар мен зейнеткерлер қауымы үшін үлкен жеңілдік. Жаңа базардан шығып, муниципалдық базардағы азықтүлік бағаларының біразына көз жүгіртсем, ол жерде қант - 270, қарақұмық - 410, күріш - 230, сиыр еті - 1200, 25 келілік ұн 2400 теңгеден сатылып жатыр екен. Яғни, баға айырмашылығы 20 мен 200 теңге аралығын құрады. Ә.Орынтаева
Екібастұз қаласында мүлікті жария ету туралы Құрметті Екібастұз қаласының тұрғындары! Екібастұз қаласы әкімінің аппараты Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 30 маусымдағы «Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралмандарға және Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты бар адамдарға олардың мүлікті жария етуіне байланысты рақымшылық жасау туралы» Заңының (бұдан әрі - Заң) әрекетте екендігін естеріңізге салады. Заңға сәйкес жария етуге: ақша; бағалы қағаздар; заңды тұлғаның жарғылық капиталына қатысу үлесі; оған құқық немесе ол бойынша мәмілелер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік тіркеуге жататын, басқа адамға ресімделген жылжымайтын мүлік (ғарыш нысандарынан және магистральдық құбырлардың желілік бөлігінен басқа); құрылыс нормалары мен қағидаларына, сондай-ақ, өздері орналасқан, жария ету субъектісіне меншік құқығында тиесілі жер учаскесінің нысаналы мақсатына сәйкес келетін, Қазақстан Республикасының аумағында тұрған үйлер (құрылыстар, ғимараттар); Қазақстан Республикасы аумағының шегінен тыс жерлерде тұрған жылжымайтын мүлік жатады. 2014 жылғы 1 қыркүйекке дейiн өздеріне тиесілі болған және өздері алған мүлiктi жария ететiн және жария еткен жария ету субъектілері жария етуге қатыса алады. Қазақстан Республикасының азаматтары, оралмандар және Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты бар адамдар мүлікті жария ету субъектілері болып табылады.
Құқықтары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ресімделмеген Қазақстан Республикасының аумағындағы жылжымайтын мүлікті жария ету комиссиясына жария ету субъектілерінің мынадай құжаттарды: 1) Заңмен белгіленген нысан бойынша екі данада мүлікті жария етуді жүргізуге арналған өтінішті; 2) өтініш беру кезінде жеке басын куәландыратын құжаттың түпнұсқасын көрсете отырып, оның көшірмесін; 3) нысанның құрылыс нормалары мен қағидаларына сәйкестігі тұрғысынан ғимараттар мен құрылыстарды техникалық тексеруді жүзеге асыратын аттестатталған сарапшының қорытындысын; 4) жылжымайтын мүлік нысанының техникалық төлқұжатын беруі арқылы жүргізіледі. Жария ету субъектілері құжаттарды жылжымайтын мүліктің орналасқан жері бойынша комиссияға ұсынады. Екібастұз қаласында мүлікті (ақшадан басқа) жария етуді өткізу жөніндегі комиссия құжаттарды қабылдауды Мәшһүр Жүсіп көшесі, 45, №35 каб., тел.: 344500 мекенжайындағы «Екібастұз қаласы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесінде жүзеге асырады. Мүлікті (ақшадан басқа) жария етуге ұсыну үшін құжаттарды тапсыру мерзімі 2016 жылдың 30 қарашасында аяқталады. Екібастұз қаласы әкімінің аппараты
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Отарқа
3
Ауыл тынысы Шиқылдақ ауылынан шығып, Жарсорға бет алдық. Жолсерік болып келе жатқан ауыл әкімдігінің бас маманы Сәкен Базарбаев: «Мал шаруашылығын жүргізудің заманауи үлгісін көресіздер», - деп, «Жарсор» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің мақтауын жеткізумен болды. Ж.ЖәЛЕЛҰЛЫ Айтса айтқандай, тамсанса тамсанғандай екен. Айдыны жарқыраған Жарсор көлінің бауырындағы жаңа
ру қолға алынды. «Сыбаға» бағдарламасына қатысып, қазақтың ақбас қызыл қасқа тұқымды сиырын көбейте түс-
Жаңа үлгідегі «Жарсор» деп Ермек Әбенов қынжылыс білдірді. Айтпақшы, шаруашылық қойды Ортабұлақ, ал жылқыны Қарайғыр қыстауында ұстайды. Ол екі қыстауда да жайлы үй, жылы қоражай салынған. Тағы бір артықшылық, Жарсор елді мекеніне сонау кеңес дәуірінде электр желісі тартылған екен. Электр қуатының болуы шаруашылықты жүргізуде көп жеңілдік туғызып, тұрмысты жайлы етіп отыр. Келесі жылы ұялы телефон байланысы да болады мұнда. қоныс келбеті кісі қызығарлық. Ақ кірпіштен қаланған, шатыры ақ қаңылтыр бес-алты үй, монша, гараж бен қойма үйлесім тауып тұр. Сырт жағында атшаптырым аумақ бедерлі дуалмен қоршалып, ішіне ақ қайың мен қарағай қатар-қатар отырғызылыпты. Желмен ырғалып, жапырағы сыбдырлаған жас ағаштар күтімге алынған. Ұңғыма қазылып, су құбыры тартылыпты. Әудем жерде бетон қабырғалы жылқы қора салынып жатыр. Дәл іргесінде буылған пішеннен мая үйілген. - Мал шаруашылығымен шұғылдануға 2011 жылы кірістік. Біраз шаруа тындырылды. Бүгінгі күні шаруашылықта 202 ірі қара, 560 жылқы бар. Мал тұқымын асылданды-
пекшіміз. Жалпы, ойға алған шаруа көп. Бие сауып, құрғақ саумалды Германияға жөнелту жөнінде келісім жасалды. Шет елде оны косметикада пайдаланады. Сонымен қатар, 250 өгізше бордақылайтын алаң мен қасапхана салу өз кезегін күтіп тұр, - дейді «Жарсор» ЖШС-і директоры Ермек Әбенов келешек ой-жоспарымен бөлісіп. Ауқымды жоспарды жүзеге асыру үшін, әрине, қомақты қаржы керек. «Жарсор» ЖШСін Ермек Әбенов кәсіпкер серіктесімен бірігіп құрыпты. Екеуінің де Павлодар қаласында құрылыс фирмалары бар көрінеді. Жоғарыда сөз болған нысандар құрылтайшылардың өз қаражатына салыну үстінде. «Әзірге инвестиция құйып жатырмыз, қайтарымы кейін бо-
Шиқылдақтан онша қашық емес жерде орныққан шаруашылықтың пайдасын ауыл тұрғындары да көрері анық. «Қала әкімі Қайрат Нүкеновпен бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жайлы пікірлестік. Шиқылдақ ауылын абаттандыруға көмек көрсетеміз», - деп қалды әңгіме арасында Ермек Құлатайұлы. Байқауымызша, қуатты «Жарсор» ЖШС-і бұған әлі жетеді, ең бастысы, ниеті түзу. Жергілікті халықпен сіңісіп кетуді, аралас-құралас тіршілік жасауды діттеген шаруашылықтың ісі оңғарыла бергей, ендеше. Суреттерді түсірген: В.Фадеев
лар», - дейді Ермек Құлатайұлы ағынан жарылып. Мал өсіру үшін жемшөп қоры жеткілікті болуы қажет екені белгілі. Бұл орайда шаруашылық биылғы көктемде 500 гектар алқапқа арпа егіпті. Қазір ораққа дайын отыр. Мұнда техника жағы да жеткілікті. Тек жұмыс күшіне зәрулік сезіледі. «Үй бар, үш мезгіл тамағы тегін, айлық - 75 мың теңге. Соған қарамастан жұмыскер, малшы құтаймай тұр. Ауылдан да, қаладан да іздеп көрдік», -
Ауылға бет бұрған Родоманов Тірек ауылдар санатына енген Шиқылдақта, жалпы, мал шаруашылығы қарқынды дамып келеді. Бұған Нижний база елді мекеніндегі «Родоманов» және «Номад» шаруа қожалықтарында болғанымызда көзіміз жете түсті. Шідерті өзені бойындағы «Родоманов» шаруа қожалығы құрылғалы тоғыз жыл болыпты. Осы жылдар ішінде мұнда шелектеп тер төгілгені қожалық иесінің әңгімесінен анық аңғарылды. - Бұрын мал өсірген адам емеспін. «Майкөбен» кенішінің байланыс жүйесінде қызмет істеп, зейнеткерлікке шықтым. Күйеу балам көмір тасып, ауыс-түйіс жасап, біраз мал жинады. Содан тәуекелге бел байлап, осында келіп орнықтым. Қазір мал басы өсті. 300 ірі қара, соның ішінде 180 сиыр бар. Үш жыл бұрын мемлекет қолдауына сүйеніп, 8,5
миллион теңге несие алғанмын. Өз қаржымды да осы салаға құйып отырмын. Мал тұқымын асылдандыру үшін отыз ақ бас қызыл қасқа құнажын сатып алып, табынға қостым. Ірі қараның өсімін мал бордақылау алаңына тірілей тапсырамын. Осылай істеу тиімді. Тапсырылған әр мал үшін мемлекет 24 мың теңге үстемеақы төлейді. Жалпы, бүгінгі күні мемлекеттің мал шаруашылығын дамытуға қолдауы күшті. Техниканы жаңартып, лизингпен «МТЗ-82» тракторын сатып алдым, - дейді Юрий Алексеевич көтеріңкі көңіл күймен. Жасы жетпістің ар жақ, бер жағындағы қарт ширақ, қажырқайраты қайтпаған. Адал еңбек мұратына жеткізетінін білетін ол бәрін терең ойлап, кесіп-пішеді екен. Бұрын бір ескі қораны қалпына келтіріп, ірі қараны сонда қыстатып жүрсе, биыл жаңа қора салып бітіріпті. Оның қасына жемазық цехы орнатылады. Жарма жем әзірлеуге керек арпаны Шарбақты ауданынан алуға келісім жасап қойыпты. (Жалғасы 4-бетте)
4
Отарқа Ауыл тынысы
Ауылға бет бұрған Родоманов (Соңы. Басы 3-бетте) Қыркүйектің ашық күндерін ұтымды пайдаланып қалуды көздеген шаруа қожалығы қолдағы техниканы пішен дайындауға жұмылдырыпты. Аталмыш шаруашылық мал азығын әзірлеуде «Номад» шаруа қожалығына көмек көрсетуді де көршілік парызы санап отыр. «Негізі, жайылымға қар жұқа түседі. Ірі қара қыс бойы дерлік жайылады. Әйтсе де, қамданған қапы қалмайды», - дейді Юрий Алексеевич сақтықтың артық болмайтынын мегзеп. Қоңсы отырған «Номад» шаруа қожалығының тәжірибесі әзірше аз. Мұнда 600 қой, 100 ірі қара жайылымға шығады. Асыл тұқымды малдың тиімділігін ұққан шаруа қожалығы басшысы Николай Арсютин де 60 ақ бас қызыл қасқа құнажын сатып алыпты. Түпкі ойы - тауарлы сүт фермасын ашу. Ол үшін бизнес жоспар жасалып, инвесторлар іздестіріліп жатқан көрінеді. Айтпақшы, бұл екі шаруашылыққа да жаңашылдық нышандары тән. Қол жұмысын механикаландыруды айтпағанда, тұрғынжай, монша қаладағыдан бір мысқал кем емес. Үй жанындағы бақшада көкөністің түр-түрі өсіріледі. Осыдан-ақ шаруа қожалықтары иелерінің Нижний база қыстауына ұзаққа келгенін түсінуге болады. Жалпы, ауыл жайында әңгіме айтылғанда, ауызды қу шөппен сүрте беруге болмайды. Ел ішінде қазір мемлекеттің ауыл шаруашылығы саласындағы саясатына тіреу болып, қолдауын ұтымды пайдаланып қалуға ұмтылған еңбекқор адамдар көбейіп келеді. Сөзіміз жалаң болмасын, Шиқылдақ ауылында «Алтын асық», «Сыбаға» және «Құлан» бағдарламалары игілігін көрген шаруалар аз емес. Биылғы жылы «Иманмахмуд» шаруа қожалығы иесі Манарбек Байкенов «Алтын асық» бағдарламасына қатысып, 5 миллион теңге несие рәсімдеп, оған 220 ұрғашы тұсақ пен 10 қошқар сатып алыпты. Жылқы өсіруді қаржыландыратын «Құлан» бағдарламасына да қызығушылық артып отыр. «Әлкебаев» шаруа қожалығы осы бағдарлама аясында 17,5 миллион теңге несиеге қол жеткізіп, 49 бие, 8 айғыр сатып алыпты. «Иса» шаруа қожалығы иесі Шейхмансур Татаев «Сыбаға» бағдарламасының жемісін көруде. Ол 8,8 миллион теңге несиеге асыл тұқымды ірі қара алу қарекетіне кіріскен. Ауыл әкімдігі берген мәліметтерге үңілсек, Шиқылдақта қазір 28 шаруа қожалығы бар көрінеді. Әрине, мұның бәрі құлашын кең сермеді деуге әлі ертерек. Дегенмен, тұрмысын түзеп, дәулет құрай бастағаны кәміл. Ауылда бүгінгі күні 2715 ірі қара, 711 жылқы және 4769 қой-ешкі санаққа алынған. Ал мал санының жылдан жылға өсуі ауыл әлеуетін де арттыра түспек. Ж. Сәдуақас, Шиқылдақ ауылы
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
солнечный кентіне - 30 жыл
Алғашқы қоңырау соғылды (Соңы. Басы 1-бетте) Айтпақшы, өткен оқу жылында бұл мектепті 7 түлек бітіріп, соның 5-уі ҰБТ тапсырып, 3-уі білім грантын иеленіпті. Биыл мұнда 11-сыныпта 19 оқушы бар. Соның ішінде Асланбек Авазов «Алтын белгіден» үміткер көрінеді. Ақ тілектер ақтарылып, 1-сынып оқушылары тақылдап тақпақ оқып, ән айтылған соң, сыңғырлап қоңырау соғылды. Осыдан кейін сынып-сыныбына бет алған оқушылар «Мен өз елімнің патриотымын» сабағына кірісті. Сонау 1995 жылы бос балабақша ғимаратында ашылған бұл мектептің өз дәстүрі қалыптасып, жетістіктер жылнамасы жазылғаны сөзсіз. Білім ошағының іші жарқырап тұр, заман талабына сай білім алуға қажет жарақталған 4 компьютерлік кабинет, зертханасы бар химия, физика кабинеттері мақтаныш етуге тұрарлық. Солай десек те, ғимарат қазақ мектебінде білім алуға ниетті балалар үшін тар болып тұр. Сол себепті де болар, іргелес №16 орыс мектебінде биылғы оқу жылында екі бірінші қазақ сыныбы ашылыпты. Жалпы, сол мектепте екінші, үшінші қазақ сыныптары да бар екен. Бүгінгі күні тұрғындарының басым бөлігін қазақтар құрайтын кентке жаңа типтік үлгідегі қазақ мектебі керек-ақ! Рас, бұл мәселе көтерілгелі біраз жыл болды. Бірақ әзірге нәтиже жоқ. Білуімізше, қаражат бөлініп, 420 орындық жаңа мектептің жобалық-
сметалық құжаттамасы жасалу үстінде екен. Келесі жылы үкіметке сұраныс жасалмақшы. Айтпақшы, 1-сыныпқа балаларын жетелеп әкелген үлкендер арасынан «Екібастұз МАЭС-2» кәсіпорнының жұртшылықпен байланыс жөніндегі бас маманы Салтанат Құсайынова ұшырасты. - Жиен немерем Әдияны 1-қазақ сыныбына әкелдім. Кезінде балам да осы мектепте оқыған, қазір қызмет істеп жүр. Қазақ мектебінде оқыған бала
Тумаса да жарқылдап жасын өлең, Құймаса да шелектеп тасып өлең. Отыз жылдық тойында кентіміздің Жыр тұлпарды додаға қосып көрем. Қала тектес кентімнің шырайы ашық, Нар жігітпен сұлу қыз қолтықтасып. Бағында ұлы Абайдың отыр, әне, Орыс, қазақ қарттарым жарқылдасып. Татулықтың көтерген туын биік, Жас өскінім, сендерге басымды иіп.
Айға барып қонғандай қуантады, Жүргендігі өзге ұлтпен қосып иық. Альпинистей бағындырған дара шыңды, Айтпай кету ұят қой МАЭС-імді. Күн көзіндей жарықпен адамзатқа Қызмет етіп тұрғаны жарасымды. Ардагерлер бағында – шынар талдар, Көкке ұмтылған сұлудай көзіңді арбар. Есімдерін жазыпты тасқа қашап, Кешегі майдангер деп асыл жандар.
терең білім, тәлімді тәрбие алатынына жұрттың көзі жетті емес пе?! Баласын қазақ мектебіне беруге ынталы адам көп, - дейді Салтанат Қажымұратқызы әңгіме жаңа мектеп жайына ойысқанда. Иә, Солнечный кенті халқы жаңа қазақ мектебінің салынуын күтіп жүр. Сол күн тезірек туса, көзі жәудіреген жүздеген қаракөз бала биліктегі азаматтарға мың мәрте алғыс айтар еді. Суретті түсірген В.Фадеев
Мерейтойға арнау Олар, рас, құрметке лайық жандар, Басына ағаш егіп, гүл қойыңдар. Жас өскін аталарын біліп өссін, Тағзым ет, күнде келіп қол жайыңдар. Бас көшеде ескерткіші ұлы Абайдың, Қазақтың бас ақыны, баласы аға сұлтан Құнанбайдың. Дейді дана «жетпесе, біріңдікін бірің жеткіз», Заманнан озып туған, алыбы ойдың. Жұмажан Мусин, Солнечный кентінің тұрғыны
Ауыл шаруашылығы
Тазалықсыз ауыл – ауру ошағы Жанаргүл ҚАДЫРОВА Қалалық мәслихат тұрақты комиссияларының таяуда өткен отырысында бруцеллез туралы сөз болған еді. Отырыста депутат Манат Алғамбаров: - Жыл сайын бруцеллезге шалдыққан мал етке тапсырылып, алдын алу шараларына қаншама қаржы бөлініп жатса да, қыруар малдың қайтадан осы ауруды жұқтырғанын естиміз. Неге бұлай? Бәлкім, дезинфекциялау шаралары дұрыс қолға алынбай отырған болар? – деген сұрақ қойды. Ал ветеринария бөлімінің басшысы Тілеубай Сәдуақасовтың айтуынша, ауру мал етке тапсырылғаннан кейін мал тұрған қора-қопсы залалсыздандырылуы тиіс, яғни, дезинфекция шараларын жүргізу қажет. Бұл жұмыс мал иесінің қаражаты есебінен жүргізілуі тиіс болғандықтан, кез келген ауыл тұрғыны келісім бере бермейтін көрінеді. Ветеринария бөлімінің дезинфекциядан бас тартқан адамға айыппұл салуға құзыреті жүрмейді, тек ескерту ғана рәсімдей алады. Десе де, бөлім ұсынған құжаттар негізінде мал иесіне ары қарай шара қолдануға ветеринарлық инспекцияның
шамасы жетіп тұр. Айта кетерлік жайт: бруцеллездің азаймауы ауыл әкімдерінің мәселеге салғырттығының бір көрсеткіші деуге болады. Олар да жұмысты учаскелік полиция инспекторымен бірлесіп ширатуы тиіс. - Биыл ауылдарды аралаған қала әкімі Қайрат Нүкенов кей ауылдар маңында көң-қоқыстың жоқтығына таңғалған. Зеленая рощаның маңы толған малдың көңі. Ақкөл мен Екібастұз ауылдық округінде де ауыл маңында көң-қоқыс жетерлік. Демек, тазалық жоқ жерде сарып жұқпалары «сайран» сала бермек. Ал Төртқұдық, Солнечный, Сарықамыс, Құдайкөл ауылдарының малы аурудан дін аман, - деді Т.Сәдуақасов. Негізгі жұмысы малдың жіті жұқпалы ауруларының алдын алуға, тұрғындар саулығын қорғауға бағытталған ветеринарлық бөлім 2012 жылдан бері қызмет етіп келеді. Бөлім вакциналау, диагностикалау шаралары, аллергиялық, бактериологиялық зерттеулерді жылдық жоспарға сай жүргізуде. Әкелінетін және басқа жаққа әкетілетін мал да мекеме назарында. Тілеубай Сәдуақасов ұсынған
мәліметтерге жүгінсек, биылғы жылы эпизоотикаға қарсы шараларға республикалық бюджеттен 40 733 000 теңге бөлініпті. Жоспарға сай 23 266 бас мал бруцеллезге тексерілсе, 360 бас ірі қараның ауру жұқтырғаны анықталған. Мал иелеріне өтемақы төлеуге бюджеттен биыл 6 374,0 мың теңге бөлінді. Сонымен қатар, биыл бруцеллезге 41 077 бас ұсақ мал тексеріліп, 3 бас малдың ауруға іліккені анықталды. Ауру мал «Ақжар-Өндіріс» ЖШС-іне тапсырылды. - ҚР «Ветеринария туралы» Заңы жеке және заңды тұлғалардың еті саудаға шығарылатын сатылатын малды тек арнайы алаңшаларда союын көздейді. Мұндай алаңшалар саны Екібастұз қаласы мен ауылдарда сегіз. Қазіргі кезде қаланың ішкі сауда нысандарында, «Нарық», «Муниципальный», «Народный» базарларында қадағалау қатайтылып, ветеринар дәрігерлерге орындар бөлінді. Бұл орындар компьютермен қамтамасыз етіліп, түскен өнімдерді идентификацияланған нөмірлер базасында бақылап отыру мүмкіндігі туғызылған, - дейді Т.Сәдуақасов.
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Отарқа
5
«Шығыс» кеншілері –
ы р а л ы ш у с ы т а қ у Ұлттық байқа
Еуразиялық Топ (ERG) құрамындағы «Еуроазиаттық энергетикалық корпорациясы» АҚ «Шығыс» кеніші қызметкерлері – Ганеевтер әулеті Павлодар облысы атынан Астана қаласында өтетін республикалық «Мерейлі отбасы» байқауына қатысады. 2016 жылдың маусым айында Ганеевтер әулеті «Мерейлі отбасы» Ұлттық байқауының аймақтық кезеңінің қатысушылары атанды және республикалық додаға Павлодар облысының атынан қатысу құқына ие болды. – 26 отбасының ішінен Ганеевтер отбасы 2-орынға ие болды. Жеңімпаздардың барлық құжаттарын, атап айтқанда, гран-при, І, ІІ және ІІІ орындарға ие болған отбасылардың құжаттарын «Мерейлі от-
басы» байқауы Ұлттық комиссиясының қарауына жібердік. Бұл - сол құрамның шешімі, - деп хабарлады Павлодар облыстық ішкі саясат басқармасы басшысының орынбасары Айнұр Мұхамедьярова. Сайысқа ұсынылған 300-ден астам еңбек әулеттері арасында 19 этнос өкілдері бар. Осы отбасылардың басты құндылығы – отансүйгіштік, үлкенді құрметтеуге байланысты рухани-адамгершілік түсініктерді өскелең ұрпақ бойына сіңіріп, с абақтастықты қамтамасыз ету. Бұл жанұялардың әрбір ересек өкілі – еңбек адамы, ауылдың немесе қаланың қарапайым еңбекқор тұрғыны. Кеншілер әулетінің «Шығыс» кенішіндегі жалпы еңбек өтілі - шамамен 80 жыл. Кеншілер әулетінің негізін қалаушы - конвейерлік тас-
паларды жөндеу бөлімінің бастығы Ғайса Ганеев «Шығыс» көмір кенішінде 1990 жылдан бері қызмет етіп келеді. Қажырлы еңбегі үшін Ғайса Алсалғараұлы талай мәрте алғыс хаттармен, бағалы және ақшалай сыйлықтармен марапатталған. Ол - «Еңбек даңқы» және «Кенші даңқы» белгілерінің толық иегері. Өзінің еңбекқорлығы мен өмірлік кәсіпке деген адалдығын Ғайса Ганеев қыздарының бойына сіңірді. Бүгінде олар да әке жолын қуып, «Шығыс» кенішінде еңбек етуде. Тұңғышы Венера Ганеева сутөкпе және эндогенді өрттердің алдын алу бөлімінде сорғы қондырғысының ма-
шинисі болып жұмыс істейді. Екінші қызы Әлия Абульхасанова кадрлар жөніндегі инспектор болып еңбек етуде. Ғайса Ганеевтің күйеу баласы Рустам Абульхасанов та «Шығыс» кенішінде бұрғылау жұмыстары бөлімінде бұрғылау қондырғысы машинисінің көмекшісі болып жұмыс істейді. Ғайса Алсалғараұлының жұбайы Ләйла Рамазанқызы да осы кәсіпорында еңбек етті. Ол ұзақ жыл «Фестивальная» жылжымалы құрам депосында компрессор қондырғыларының машинисі болып, биыл зейнет демалысына шықты. Елена Гордеева
Жер-судың аты - тарихтың хаты
Көше атауларына көңіл бөлсек... Г.Медеубайтегі Қазақ елі тәуелсіздік алғаннан бері көп іс тындырылып келеді. Еліміздегі 5 облыс пен 13 қаланың, 54 аудан атауының қазақшалануы осының куәсі болса керек. Одан бергіде алаштың ардақты ұл-қыздарын ұлықтап, көшелерге солардың есімдерін бере бастағанбыз. Бұл үрдіс біраздан бері үзіліп қалды. Екібастұз қаласына келсек, егемендіктің таңы атқалы отызға жуық көше аты өзгертілді. Десе де, аты мен заты белгісіз, кейбірі тіпті сонау қызыл кеңестің көлеңкесіндей көшелерден әлі арылмай келеміз. Қаламызда бүгінде екі жүз алпыстай көше бар екен. Олардың жүз алпыстан астамының, яғни, 65 пайыздайының атауы көңілге қонымсыз әрі қазақша емес. Мәселен, Диспетчерская, Станционный, Заводская көшелерін алайық. Оларды бір кезде қарапайым халық осылай атаған болар. Бірақ бұл атаулар Екібастұз сияқты болашағы жарқын, қарқынды дамып келе жатқан қаланың көшелеріне лайық емес. Сол сияқты, Инженерный, Нефтяник, Первомайский, Старожилов, Транспортная, Воскресенский, Пионерская, Комсомольская, 70 лет ВЛКСМ, Трудовая, Автобазовский, Автомобилистов, Декабристов, Деповская көшелері де өзгеріс күтіп тұрғандай. 32 шолақ көшеге (!) Южный атауы берілсе, Линейный, Северный, ЮгоЗападный атауларымен 13 көшеге дейін
аталады екен. Промышленная, Профсоюзов, Советов, Тихий деген де көшелер бар. Кейбір атауларды аса құрметтеп екі бірдей көшеге беріпті (Молодежная, Угольный-Угольная, Зеленый-Зеленая), ал Строительный, Интернациональный, Новоселов көшелері қалада ғана емес, Құрылысшы, Қоянды ауылдарында да бар. Екібастұз қаласының құрылғанына 60 жыл болса да, Новоселов көшесінің атауы өзгермеді. Узловая, Тупиковый, Аптечный, Открытый, Закрытый шолақ көшелері айтарлық мән-мағынадан тіпті ада. Доуа көшесінің кімнің құрметіне қойылғанын қайдам. Бір білеріміз, Шығыс Африканың Малави республикасында Доуа (Дова) атты қала бар екен. Екібастұзда Тургайская, Костанайская, Аркалыкская, Туркестанская деп «скаямен» аяқталатын атаулар көп. Бұлардың жұрнағын алып тастаса да болар еді. Московская, Новосибирская, Киевская, Омская сияқты атаулар қаланы жақын шетелдің картасына айналдырып жібергендей. Тіпті Ленин (Құрылысшы) мен Крупскаяны да ренжітпеппіз. Целинная атауы тың игерумен келген орыстандыру саясатын естен шығармау үшін қалдырылған іспетті. Өзгенің ақын-жазушы, ұшқыш, т.б есімдері берілген көшелерге өзіміздің қайраткерлеріміздің, ағартушылар мен батырларымыздың атын қойсақ, артық болмас. Қазаққа үш қайнаса сорпасы қосылмайтын Матросовтың орнына Павлодар, Ақсу, Екібастұз қалаларының
экономикасы мен өнеркәсібінің дамуына үлес қосқан Кеңес Одағының батыры Махмет Қайырбаевтың есімін ту көтерсе, кәнеки. Осындай ұлыларымызды ұлықтасақ, сол көшеде өскен жастар да ел мен жер тарихын көңіліне тоқып, аяулы алаш ұлдарын құрметтеуді бала жастан бойларына сіңіріп өсері хақ. Сөз арасында қала тұрғындарының өздері тұратын көшелердің мағынасыз аталуына наразы екенін айта кетелік. - Түрмедегі адамдарды санмен белгілейді дегенді естіп едік. Мына көшелердің жайы да солай болып тұр. 5-ші Линейный, 10-шы Северный, 25-ші Южный деп ұзыннан шұбалған нәрсе. Жан-жағымыздағы көше атаулары да оңып тұрғаны шамалы. Центральный,
Угольный деп кете береді. Қаланың басқа тұсында тұратындардың тауып келуі де қиын. Бұл көшелерге қазақтың біртуар асылдарының аты бұйырмаған ба? – деген зейнеткер Сара Жетесова көп жылдан бері Южный шолақ көшесінде тұрып келеді. Оның пікірі көп екібастұздықтың көкейтесті ойы екеніне күмәніміз жоқ. Түйіндей келсек, қала көшелеріне қазақтың ұлы тұлғаларының атын беру – кезек күттірмейтін шаруа. Ертең балғын ұландар «Южный-Северный» демей, «Күйші Құрманғазы не Махамбет батыр көшесінің тұрғынымын» деп тұрса, қандай ғанибет. Жалтақтық танытпай, тарихымызды түгендеу үшін, жақсыларымызды білуіміз үшін батыл шешім керек-ақ.
6
Отарқа
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
1.
Халық қалаулысы ты өту сертификатына ие. Одан басқа, Қайрат Рғайбек «М а т е р и а л д ы қ-т ех н и к а л ы қ жабдықтау қызметінің басшысы үшін қажетті дағдылар» (Куала-Лумпур қ, Малайзия), «Сатып алуды тиімді басқару, жеткізушілермен жұмыс, бағасы және шарты бойынша коммерциялық келіссөздер; шартты іс» (Куала-Лумпур қ. Сингапур қ). тақырыптары бойынша курстарды аяқтау жөнінде халықаралық сертификаттарға ие. 2005 жылы Елбасы Жарлығымен адал әрі мінсіз еңбегі үшін ол «Қазақстан Республикасы Конституциясына - 10 жыл» мерейтойлық медалімен марапатталды. Азаматтық белсенді ұстанымынан айнымаған азамат «Нұр Отан» партиясының мүшесі болып табылады. Ағымдағы жылдың наурызында өткен сайлауда Павлодар облыстық мәслихатына
2. Әскери өмірден - өндіріске Бұрынғы әскери қызметкер, өмірлік тәжірибесі бай және сегіз қырлы, бір сырлы тұлға – Қайрат Рғайбек 1967 жылы 20 наурызда дүниеге келген. 1974-1982 жылдар аралығында Семей облысының (қазіргі Шығыс Қазақстан) Аягөз қаласындағы Ш.Уәлиханов атындағы мектеп-интернатында, 1982-1984 жылдары Алматы қаласындағы №2 республикалық қазақ эксперименттік мектепинтернатында оқыды. Қайрат Рғайбектің үш жоғары білімі бар: 1989 жылы Череповец жоғары әскериинженерлік радиоэлектроника училищесін «командалықтактикалық байланыс» мамандығы бойынша, 1998 жылы Абай атындағы Алматы мемлекеттік университетін «құқықтану» біліктілігімен аяқтады. 2004 жылы Лев Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті жанындағы дипломатиялық академияда халықаралық қатынастар саласы бойын-
ша білім алып, парсы тілін меңгерді. Еңбек жолын Қайрат Рғайбек 1983 жылы 16 жасында қарапайым жұмысшы – теміржолдың жол жөндеушісі болып бастады. 8 жылдай КСРО Қарулы күштерінде және 10 жылдан аса ҚР кеден органында қызмет етті. Мемлекеттік басқармалар мен ірі ұлттық компаниялардың құрылымдарында түрлі жауапты қызметтер атқарды. 2004-2006 жылдары Солтүстік Қазақстан облысының әкімі аппаратында облыс әкімінің ісін басқарушы, облыс әкімінің бас инспекторы лауазымдарында болды. 2006 жылдан 2008 жылға дейін «Достық» Кеденінің кедендік рәсімдеу бөлімін басқарды. 2010-2011 жылдары «Байкен-U» ЖШС-і материалдық-техникалық бөлімінің басшысы, материалдық-техникалық қамтамасыз ету қызметінің басшысы болып тағайындалды. 2012 жылы «Қарағанды Bi Energy» Компаниясының атқарушы директоры қызметін атқарды. 2012 жылдың сәуір айынан бері көмір шығаратын бірлескен Қазақстан-Ресей кәсіпорны -
«Богатырь Көмір» ЖШС-інде басқарушылық қызмет атқаруда. 2012-2014 жылдар аралығында – қаржы контролингісі қызметінің басшысы - қаржы бақылаушысы, 20142015 жылдары – бас директордың жалпы мәселелер және шаруашылық қызмет жөніндегі орынбасары. Қазіргі таңда «Богатырь Көмір» ЖШС-і атқарушы директоры болып табылады. Қайрат Рғайбек «Тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді сатып алу кезінде қазақстандық жергілікті қамтудың есеп айырысу әдістемесі» бағдарламасы бойынша оқыту туралы сертификатқа, сонымен қатар, «Құзырет модельдерін әзірлеу және енгізу», «Командамен жұмыстың негізі», «Кроссмәдениеттік пікір алмасу» тақырыптарында оқытатын тренингтен табыс-
өзі еңбек ететін кәсіпорында мемлекеттік тілдің өрге басуына атсалысып, қанатымен су сепкен қарлығаштай жанашырлық танытып жүреді. Соның арқасында кәсіпорында тіл үйренуге құштар азаматтар қатары артып, тіл мәртебесі үшін атқарылып жатқан шаралар шоқтығы биіктей түсуде.
Депутат және оның ісі Халық қалаулысы Қайрат Рғайбек сайлаушылардың негізгі ұсыныстарын бағдарламасына енгізуді, олардың заңды құқықтары мен мүдделерін қорғауды өзінің негізгі депутаттық міндеті деп санайды. Оның сайлауалды бағдарламасы мына міндеттерді көздеген еді:
3. №28 Станциялық сайлау округінен депутат болып сайланды. Қайрат Рғайбектің бойындағы замандастарына үлгі етуге тұрарлық асыл қасиеттерінің бірі – ана тілімізге деген жанашырлығы. Әрқашан
- алға қойылған міндеттерді шешуде жергілікті өзінөзі басқару органдарының (мәслихаттың) рөлін көтеруге қолдау көрсету; - мемлекеттік-жеке серіктестік тетікті дамыту;
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
- инвестициялық климатты жақсарту, шағын және орта бизнесті қолдау; - тұрғындарды жұмыспен қамтудың әрекет етуші бағдарламасының қабылдануына қол жеткізу; - білім беру мен тұрғындарға медициналық қызмет көрсету сапасының көтерілуін қолдау; облыстың әлеуметтікэкономикалық даму бағдарламасының орындалуын бақылау; - ТҮКШ жетілдіру мен тұрғынүй қорын жөндеу бағдарламасын қаржыландыруды ұлғайтуға қол жеткізу; - өңірді көгалдандыру мен абаттандыруға ықпал ету; - коммуналдық тарифтерді қалыптастыруға белсенді түрде қатысу; - тұрғындардың әлеуметтік осал тобына көмек пен қолдау көрсету (зейнеткер-
Отарқа
лау алдындағы кездесулерде айтылған талап-тілектері – басты назарда. «Богатырь Көмір» ЖШС-і атқарушы директоры, Павлодар облыстық мәслихатының депутаты Қайрат Рғайбектің атына түскен мұндай жазбаша өтініш саны 33 екен: 25-іне нақты көмек көрсетілді, 8 өтініш бойынша жұмыс жүріп жатыр. Депутат өзінің жеке қаражатына Узкий шолақ көшесі, 3-үй мекенжайында тұратын зейнеткерге, сонымен бірге, 208-інші орамдағы №31 үйде тұратын тұрғындарға көмір сатып алып, жеткізіп берді. «Роботикс» балалар шығармашылық үйірмесіне, олардың тәрбиеленушілеріне Қарағанды қаласында өткен республикалық байқауға қатысу үшін демеушілік көмек көрсетті. Алматы қаласына республикалық байқауға бару
7
4.
Қайрат Рғайбек
5. лерге, мүгедектерге, көпбалалыларға); - жастардың лайықты өмір сүріп, жұмыс істеуіне жағдайлар туғызу; - өндірісте білікті жұмыскер кадрлардың тапшылығы проблемасын шешуге қолдау көрсету; - ұлтаралық қатынасты одан әрі дамытуға қолдау көрсету. Осынау міндеттерді жұмысына жөн сілтеуші бағдаршамдай қабылдаған депутат халық игілігі үшін бүгінгі таңда аянбай тер төгуде. ...Аумағына тек көпқабатты тұрғын үй секторлары ғана емес, сонымен қатар, жеке меншік құрылыстар ауданы да кіретін №28 Станциялық сайлау округі қаламыздың дау-дамайы көп, күрделі учаскелерінің біріне жатады. Әр түрлі деңгейдегі мәслихаттарда «Богатырь Көмір» ЖШС-і сияқты қала құраушы ірі кәсіпорынның мүддесін қорғайтын депутаттар үшін қиындықтардан тартынып, «жеңілдің асты, ауырдың үстімен» жүру - жат нәрсе. Сондықтан сайлауда адал әрі бәсекелестік күреспен жеңіске жеткен богатырьлік депутаттар округтегі қордаланып қалған қоғамдық мәселелерді шешуге білектерін сыбана, батыл кірісті. Сайлаушылардың сай-
үшін «Наз» хореографиялық ансамблінің жолын қаржыландырды. Депутат Қ.Рғайбектің белсене атсалысуымен қаламыздың абаттандыру мәселелері де оң шешімін табуда. Мәшһүр Жүсіп көшесі, 9-үй мекенжайына қарасты кварталішілік аумақ жөнделіп, 35 текше метр көлемде отсев әкелінді. Ломоносов көшесіндегі 24 «А» үйдің жертөлесін құрғату үшін қиыршық тастар әкелінді. Медресе-мектеп аумағын абаттандыруға да көмек көрсетілді: құнарлы топырақ жеткізіліп, гүл отырғызылды, көгал егілді. Қайрат Рғайбектің атына ерекше алғыстар қаламыздың шалғай шағынаудандарының бірі – 208-ші орам тұрғындары тарапынан айтылуда. Мұнда халық қалаулысының ықпалымен аса ірі қоқыстар орны жойылып, жол тегістелді және отсев төгілді. - Біздің депутатқа үлкен рахмет! - дейді шын ниетімен 208-ші орамдағы №35 үйдің тұрғыны Надежда Иванова. Осы адамның арқасында ғана көп жылдан бері жатқан жуынды, қоқыс төгетін шұңқыр алынып тасталды. Таудай болып үйіліп қалған қоқысты машина екі күн бойы шығарды. Біз, тұрғындар, өтінішімізге
көңіл аударып көмек қолын созғаны үшін Қайрат Рғайбекке өте ризамыз және шексіз алғысымызды білдіреміз. Ол кісіге сәттілік және амандық-саулық тілейміз. Мен өз дауысымды осындай абзал азаматқа бергенім үшін қателеспегеніме қуаныштымын. Ұлы Отан соғысының қатысушылары, кенші ардагерлер де Ұлы Жеңіс күні мерекесінде сый-сияпатымен үйлерін аралап, құрмет көрсеткен депутатқа алғыстарын жаудыруда. Сонымен қатар, іскер азамат қаламыздағы кәмелет жасқа толмағандар және жасөспірімдерге арналған Балалар баспанасының тәрбиеленушілерінен де қайырымдылық көмегін аямайды. «Богатырь Көмір» ЖШС-і кеншілерінің қамқорлығындағы осы әлеуметтік мекемеде Қайрат Рғайбек жиі қонақта болып, барған сайын балаларға сыйлықтар тарту етеді. Халық қалаулысы Балалар үйінің, Балалар баспанасының және қала мектептерінің 120 баласын балмұздақпен қуантып, тәтті сусындар таратты. «Роботикс» балалар шығармашылық үйірмесінің тәрбиеленушілерін марапаттау үшін диплом және сыйлықтар сатып алуға өзінің жеке қаражатынан ақша бөлге-
ні де айта кетерлік жайт. Депутатқа «Богатырь Көмір» ЖШС-і ССК және ТКЖЖ зауытының спорт залында сүйікті спорт түрімен айналысуға ықпалын тигізу өтінішімен келген мүгедек спортшы Талғат Эрекеевке және көмір ардагерлерінің тұтас тобына адамгершілік тұрғыдағы көмегі мен қолдауы дәл уақытында көрсетілді. ЕИТИ түлегі, жетім жігіт Жанәбіл Бекәділдің тағдырына да бей-жай қарамай, кәсіпорынға жылжымалы құрам слесарінің оқушысы ретінде жұмысқа тұрғызды. Кәсіпорындағы бірлескен жастар қозғалысына жұмыстарының алға басуына үнемі қолдау көрсетіп келе жатқан қайратты азамат – Қайрат Рғайбекті осындай істеріне қарап, жастар жанашыры деп айтсақ, артық болмас. Депутатты Ломоносов көшесі, 23 «А» үйдің, Пішенбаев көшесі, 25/26 үйдің тұрғындары ұдайы жылы жүзбен қуана қарсы алады. Себебі депутаттың қатысуымен аулаларда балалардың ойын алаңшалары құрылды, әткеншектер, демалыс қалқандары, орындықтар орнатылды. Екібастұз балалар баспанасы директорының «Қарлығаш» балалар сауықтыру лагеріне 20 жолдама бөлу ту-
ралы өтінішіне орай «Богатырь Көмір» ЖШС-і 1 300 000 теңге қаржы бөлгенін де атай кету ләзім. Қайрат Рғайбек алдына өтінішпен келген адамды жылы жүзбен қабылдап, көмектесуге тырысады. Көрсетіп жатқан көмегіне көбінесе өзінің жеке қаражатын бөледі. Жалын-жігерін халқының игілігіне арнауды мақсат тұтқан от жүректі азаматтың жеткен жетістіктерімен шектелер ойы жоқ, сондықтан да сайлауалды науқан кезінде өзіне алған міндеттемелердің барлығын толық орындауға ниетті. «Жан-жақты ойланып, нақты әрекет ету!» принципін көздеген, шынайылық пен адалдыққа, жауапкершілік пен жеделдікке кепілдік беретін Қ.Рғайбек - әділдік пен тұрақтылықты жақтайтын депутат. Ол өңірді дамытуға үлес қосуды өзіне ең басты мақсат тұтады. Өз округі адамдарының жақсы өмір сүруі үшін бар күшін салуға дайын. Халық қалауысы деген құрметті атқа ие болғанына небәрі жарты жыл болса да, Қайрат Рғайбек тұрғындар сенімінен шығып, қарапайым халық алдында беделге ие болып үлгерді. Қайрат Рғайбек табысқа жеткен сайын халықтың да оған деген ықыласы арта түсуде. Манар Ерботина Суреттерде: 1. Халық қалаулысы Қайрат Рғайбек; 2. «Богатырь Көмір» ЖШС-нің бас энергетигі В.Тюлин және Ұлы Отан соғысының ардагері А.Ф.Щетчиковпен бірге (солдан оңға қарай); 3. Қазақ тілі курсын бітірген А.Запрягаеваға сертификат тапсыру сәті; 4. Жергілікті спортшы Талғат Эрекеевті қабылдауда; 5. Балалар баспанасы тәрбиеленушілерімен кездесу.
8
№36 (1338)
Отарқа
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Аналар бар ардақты нын ұштастырып, еңбек жолын Екібастұз қаласындағы интернат-мектебінде мұғалімдік қызметтен бастайды. Интернаттың іргесін қалаған жоғарыда атап өткен И.Костенко екен. 1976 жылы интернат балаларын басқа орынға көшіріп, сол ғимаратта педагогикалық училище ашылады. Сол жылдары С.Әбдрахманова, А.Бауэр, Ж .М е й і р м а н, Қ.О м а р о в а, Н.Қ уа н ы ш е в а, В.Бу р к и н а, Мейрам-Роза Елубаевтар, Ж.Саимовтар еңбек етіп, кейін өз істерінің майталмандары атанды. Жұмысы өрге басқан педагогикалық училищенің атағы облыс, республикаға ғана емес, бүкіл одаққа тарады. Раушан үздік комсомол-мұға-
«Ізденгіш, жаңашыл, техника жаңалықтарын жылдам меңгеретін жан. Тағы бір жақсы қасиеті - халқына деген сүйіспеншілігі, орыс тілінде білім алса да, қазақ тілінің жанашыры». Дария ЕРТАЙҚЫЗЫ Саналы ғұмырын ағарту саласына арнаған, физикаинформатика пәндерінің мұғалімі Раушан Ахметжанқызына кезінде әріптестері осылай баға берген екен. Раушан Әлидің алғашқы ұстазы - әкесі Ахметжан. Жетім өскен әкесі Петропавлда мұғалімдер техникумын бітіріп, Семейде білімін жетілдіріп, көп жылдар Баянауыл ауданындағы мектептерде тарих, география пәндерінен дәріс берген. Алғашқы мұғалімі Лидия Паулюс орысша бір ауыз сөз білмейтін бүлдіршін қызға сөздердің мағынасын әдемі суреттермен түсіндіретін. 2-6-сыныптарды Шарбақты ауданындағы украин ұлты көп қоныстанған Галкино селосында жалғастырады. Мектеп директоры Иван Костенко адамгершілігі зор адам еді. «Бастауыш сыныптың оқушысы болсам да, Иван Петровичтің кісілігі мол екенін байқадым. 2-сыныпта
шан Ахметжанқызы Жеңіс Мейірманның шақыруымен әріптесі Бибінұр Досболовамен бірге №26 гимназия-мектебіне ауысады. Информатикаға қатысты кітаптарды орысшадан аударып, физикадан, информатикадан ашық сабақтар өткізді. Балалар физикадан зертханалық жұмыстарды есептеуді, тесттер құрастыруды, электрондық оқулықтарды жүктеуді үйренді. «Электрон» үйірме жұмысы да алға басты. Осы жылдардан бастап оқушылар физикадан, информатикадан ғылыми жұмыстар қорғап, жеңімпаздар қатарынан көріне бастады. 2001 жылдың сәуірінде дарынды балалармен жұмыс
«Құран Кәрімнің аяттарын түпнұсқасында оқи алмаған адам өзін сауаттымын деуі - бос сөз. 70 жасқа білім саласындағы жетістіктермен жетсем де, әлі де білгенімнен білмегенім көп деп есептеймін», - дейді Раушан Ахметжанқызы. Балаларына келсек, қызы Айжан мен ұлы Асыл оқуға жастайынан зерек болды. Әпкесі өзінен алты жас кіші Асылды ойнатып жүріп, әріптерді үйретті, сандарды жаттатты. Қызы №13 мектепте оқып жүргенде, орыс тілінің мұғалімі Г.Светашова Айжанның шығармасына 5+ қойып, кейде дәптерге «Спасибо за...» деп пікірін де жазып жіберетін. «Орыс мектебін бітірген қызым
Еңбегімен елге жаққан «Үздіктер тақтасына» суретке түсіріп жатқан кезде ол менің бетімдегі сияны орамалмен сүртті. Әжемнің «Көз тимесін» деп қадаған түйреуішін шешкізбеді. 5-6сыныптарда Иван Петрович ерлік жасап, орыс мектептерінің бағдарламасында жоқ пәнді енгізді. Ол - қазақ балаларына арналған аптасына бір рет өткізілетін «Разговорный казахский язык» сабағы. 1958 жылы Ахметжан Әлиұлы балаларының тағдырына алаңдап, Екібастұзға қоныс аударады. 1963 жылы балаларының тұңғышы Раушан мектепті үздік аяқтап, Қарағанды мемлекеттік педагогикалық институтының физика факультетіне оқуға түседі. Институт проректоры В.Усик дарынды студенті Раушан Ахметжанқызын әрқашан қолдап, ғылыми сайыстардан қалдырмайтын. Раушан орыс тобында оқыса да, филология факультетінің қазақтілді студенттері ұйымдастыратын әдеби кештерді жібермеуге тырысатын. «Жұлдыз», «Парасат» журналдарында жарық көрген ақындардың өлеңдерін тамылжыта оқығанда, ел ұйып тыңдайтын. Жастық шақтың жарқын кезеңін өткізген институтпен де қош айтысып, жаңа өмірге аттанады. Отбасындағы ұлағатты тәрбие мен арма-
лім ретінде БЛКЖО ОК-нің Құрмет белгісімен марапатталды. Раушан Әли дәріс берген жылдары педагогикалық колледжде математиктер информатикадан сабақ беретіндей білім алды. Ол бағдарламадан тыс 1-2 курс студенттеріне қазақша-орысша, барлығы 4 топқа түске дейін және түстен кейін қосымша сабақ беретін. Осы топтарда оқыған қызжігіттер бүгінде Павлодар облысының мықты ұстаздары. Атап айтсақ: Екібастұздағы «Зерде» дарынды балаларға арналған мектебінің директоры Нұржан Қафизов, Баянауылдағы дарынды математикинформатиктердің бірі Нұргүл Мерғалиева, сол өңірдегі Бірлік ауылының мектеп директоры, ауыл әкімі қызметтерін атқарған Мейрам Қожанов, Екібастұз, Өлеңті, Қарасу ауылдарына физик, директор, әкім қызметтерімен танымал Жанат Ибраев, магистратураны бітіріп, Екібастұз информатиктеріне әдістемелік көмек көрсетіп жүрген Гузаль Иматулина, тәжірибесі республикаға мәлім білікті ұстаз Гүлнар Ахметова және т.б. 1991 жылы Раушан Ахметжанқызының ағартушылық саладағы еңбегі ескеріліп, «Қазақ КСР Халық ағарту ісінің озық қызметкері» белгісін иеленеді. Кейін педагогикалық колледж жабылған соң, Рау-
саласында инновациялық жобалардың республикалық фестивалінде ІІ орынға, 2003 жылы облыстық педагогтардың оқуларында ІІ орынды иеленді. 2002 жылы Раушан Әли Қаныш Сәтбаев атындағы инженерлік-техникалық институтына шақырылды. Физика пәнін оқытуда компьютерлік технологияларды пайдалану жөнінде республика көлемінде 15 шақты мақала жазып, ғылыми конференцияларға қатысты, доцент лауазымына ие болды. Раушан Әли қызметімен бірге отбасы жүгін де көтерді. Қайын атасы Төлеубай Жүсіпұлы Әли қажының немересі Раушанды бала кезінен көріп жүрді. Бала Раушан науқас Ахметжан әкесіне келіп жүрген аталардың әңгімелерін ұйып тыңдап, намаздарына ұйыды. Үйде әкесінің үлкен жеңгесі, балаларға әже болған Рысты апаға көмектесіп жүріп, қариялардың баталарын алды. Аталарының баталары мен тәлім-тәрбиелерінің арқасында Сейіткен Төлеубайұлы мен Раушан Ахметжанқызы кейін жарасымды жұп болып табысты. Раушан Әли жұбайымен бірге намазға жығылды. Оразаны екеуі бірге ұстап келеді. 2002 жылы Түркістанға барып, әулиелерге тәу етсе, 2014 жылы Мекке-Мәдинаға барып, қажылық парыздарын өтеді.
Ақын және мүсінші
Айжанға Алматыдағы ҚазМУ-де оқып жүргенде, үйге хатты қазақ тілінде жазуды міндеттедік. Орыс мектебіндегі Асылды қазақ мектебіне ауыстыруға себепші болған – оқушым Гүлбаршын Жылқыбаева. Бірде Гүлбаршын: «Апай, Асылыңыз қазақша қате сөйлейді ғой», - демесі бар ма? Іштей намыс отына күйдім. Ұлыммен сөйлескенде оның да қазақша мектепте оқығысы келетінін білдім. 7-кластың басында ұлым қазақ мектебіне барды. Екі жылдан соң дәл үйдің жанынан №26 қазақ мектебі ашылды», - дейді қарт ұстаз өткен күндер тұңғиығына бойлап. Философия мамандығын тәмамдаған Айжан кейін «Адами ресурстарды басқару» магистратурасын аяқтады. Бұл саланы педагогикасыз елестету мүмкін емес. Асыл – заңгер. Ол Астана қаласында бір мемлекеттік ғылыми мекеменің әкімшілік жұмысын басқарады. Білім саласының дамуына қомақты үлесін қосқан Раушан Әли өткен жылы мерейлі 70 жасқа толды. Өмірден көргентүйгенін таразылаған қарт ұстаздың «Қуанышқа толы мол жылдар» атты кітабы жарық көрді. Еңбегімен елге жағып, қарттыққа абыроймен жеткен қадірлі ұстаз отбасымен Астана қаласында тұрады.
пОЭЗИЯ
(Мүсінші Баян Қайнышеваға) Әуелеп Сарыарқаның самала әні, Ертіске жұлдыз нұры жауады әлі! Аллаға шексіз мадақ, Топырақтан Жаратқан Адам ата, Хауа ананы!!! Баянға үш жұртынан – үш қайнардан Бақ дарып, Ұлы өнерді ұстай алған. Гипстің түп атасы топырақ қой, Ырқымен мүсіншінің бюстке айналған!.. Таба алмай тас төбемде ғарыш тыным, Дәл мендей өз-өзімен қауышты кім! Парызды мойнымдағы еске салып, Байланып қалған сынды галстугім... Апырай, нанайын ба, нанбайын ба,
Қос сызық қосылыпты маңдайымда! Бабалар екеумізді күткен шығар, Едірей, Ереймен тау баурайында!.. Пенде көп дарындарды түсінбейтін, Еңсесін әйтсе де олар түсірмейтін! Бір ақын керек, білем, Алашқа әлі Баянның өзін жырмен мүсіндейтін! Амал не, баянсыз ғой ғұмыр деген, Ертең-ақ жым-жырт жатқан іңірге енем... Жо, жо, жоқ, Баяны бар дүниеде Тұрармын өлең оқып тұғырда мен!..
Арман ҚАНИ, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының иегері
Баян Қайнышева (сол жақта) және Арман Қани
Отбасы
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Отарқа
9
Әлеумет
Қазақ қайтсе көбейеді? Бүгінде Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың арқасында Қазақстанның аты шартарапқа танылды. Жаһандану заманында біздің елімізде білімді де білікті қазақстандықтардың жаңа буыны қалыптасып келе жатыр. Жастардың білім көкжиегін кеңейтіп, «Кірпіш дүниенің кетігі болып қалануына» ұмтылысы бізді қуантады. Әйтсе де қазіргі жастардың басты мәселеге – демографиялық өсімге мән бермей отырғанына іштей қынжыламыз. Жақында республикалық телеарналардың бірінде депутаттар 24 мың қазақ қызының қытайлық жігіттерге тұрмысқа шыққанын ресми түрде жария етті. Шамамен алғанда, 24 мың қазақ қызынан 24 мың жиен дүниеге келген! Қытайлық жігіттердің қазақ қыздарына қалың мал төлегеніне өз басым күмәнданамын. Ендеше қазақ қызына көзін қадаған өзге ұлт өкілдеріне салық төлетуді неге
енгізбеске?! Шетелдік жігіттердің етегінен ұстаған қазақ қыздарына алаңдап жүргенімізде, мына бір оқиға төбемізге жай түскендей әсер етті! 33 мың жасөспірім қыз мектеп қабырғасында жүріп жүкті болып қалған! Бұған қандай шаралар қолданылды? Әзірге жауап берген жан-
ды көрмедік. Ресми деректерге жүгінсек, Қазақстанда 600 мыңнан астам мүгедек тіркелген. Олардың ішінде бала көтеруге қабілетті қыздар мен келіншектер көптеп саналады. Егер сауатты дәрігерлер аурудың алдын алса, біз мұндай келеңсіз оқиғаға тап болмас едік. Сонымен бірге, Астанада құрылыста жүрген небір сайдың тасындай жігіттер техникалық қауіпсіздік ережелердің сақталмауынан мезгілсіз ажал құшуда. Қаншама қыршын жастың тағдыры қара жолдың бойында үзілді... Кешегі сүр бойдақ пен кәрі қыздардың алды бүгінде қарттық жасқа жетті.
Соңы өкінішпен аяқталар деп олар да ойламаған болар, сірә! Осы мәселенің бәріне жеке адамның тағдыры деп қарамай, мемлекет деңгейінде шешуді ойластыру керек. Отау көтеруді кейінге ысырған жастарға «бойдақ салығын» енгізетін уақыт жетті. Маскүнемдікке салынғандарды, нашақорларды да есепке алып, оларды сауықтырып, қоғамдық істерге тартуды ойластырсақ. Меніңше, табиғи өсімнің артуына жоғарыда көтерген мәселелермен бірге, ажырасу, жасанды түсік жасау, суицид кеселдері кедергі келтіріп отыр. Бір айта кетерлігі, бізге сан да, сапа да қажет. Өйткені рухани әлеуеті зор, саламатты ұрпақтың мемлекетімізді дамытуға, өркендетуге мүмкіндігі мол болмақ. Қайролла Айтбаев, зейнеткер
алаяқтық Дария ЕРҒАЗИНА Қазақ халқы қыз баланың тәрбиесіне ерекше көңіл бөлген. «Қызға қырық үйден - тыйым, қала берді қара күңнен де» деген ұстанымды берік ұстанған. Қашанда ер намысы қыздың арымен өлшенген. Өкініштісі, бүгінде «қыздың ары – елдің ұяты» болудан қалып барады. Жеңіл олжа іздеген қайсыбір қыздар ештеңеден тайынар емес. Қайсыбір қыздардың аңғал жігіттерді құрығына түсіріп, артынша ақша бопсалау мақсатында «Мені зорлады» деп құқық қорғау органына шағымдануы да үйреншікті әдетке айналып барады. Төмендегі оқиға осы сөзіміздің дәлелі болса керек. Қайрат пен Қанат – бала кезінен бірге өсіп, біте қайнасқан достар. Ержеткен соң Қайрат ата-анасының жолымен кәсіпкерлік жолды таңдаса, Қанат жоғары техникалық мамандықты меңгеріп, өндіріске жұмысқа орналасады. Бірде Қайрат Жайнагүл есімді қызбен танысып, Қанатқа екі бөлмелі пәтерді жалдап, қыздармен оңаша көңіл көтеруге ұсыныс жасайды. Екі бөлмелі пәтерге Қайрат Жайнагүлді ертіп келеді. Ал Қанаттың қызы Айымгүл сол күні сырқаттанып, ауруханаға түседі. Қайрат, Жайнагүлмен бірге біраз отырып, түн ортасында Қанат үйге жиналады. Осы кезде Қайрат пен Жайнагүл екі жақтап «Қаланың келесі шетіне қалай жетесің, қона салсайшы», - деген соң, олардың сөзіне құлақ асып, екінші бөлмеде түнеп шығады. Таңертеңгілік Жайнагүлдің көңіл хошы болмай тұрады. Қайраттың әр сөзінен ілік іздеп, дастарханның берекесін қашырады. Оның мына күйін көрген Қанат жылдам киініп, сыртқа беттейді. Екі күн өткен соң Қанаттың үйінің есігін бейтаныс біреулер қағады. Ар жақтан «Полиция!» деген қатқыл дауысты естігенде, Қанаттың анасының дегбірі қашып, есікті қолдары дірілдеп ашады. Ішке қызыл жағалы үш полиция қызметкері кіреді. Біреуінің иығында асынған қаруы бар.
- Сіздің есіміңіз Қанат па? Полиция мекемесіне жүріңіз! – деді құжатын көрсеткен сержант аңтарылған жігітке жүзін бұрып. Полицияның жетегінде кетіп бара жатқан ұлына әкесі мен шешесі: «Әкесі өлгенді де естіртеді. Қандай қылмыс жасадың?» - дейді дауыстап. - Өзім де түсінбедім, - деген ұлы артына қайырылмай кете барды. Қанаттың әкесі мен шешесі үшін нағыз тозақ басталды. Үйде байыз тауып отыра алмай, полиция ғимаратына жаяулап жетеді. Абырой болғанда, алдарынан жүзтаныс сержант шыға келеді! Дегбірі қашқан ата-ана салған бетте балаларын сұрап: «Аман ба? Қандай қылмыс жасапты?» - дейді ұлдарының ендігі тағдыры тап соның қолында тұрғандай.
Оқырманның әңгімесі кәдімгідей ой салды. Өз ықтиярымен жігіттермен жыныстық қарым-қатынасқа түсіп, кейін «Полицияға шағымданамын» деп қорқытып-үркітіп ақша талап ету де жезөкшеліктің бір көрінісі демеске лаж жоқ. Бұл арада көңіл көтеру мақсатында қыздармен кездесіп, басы дауға қалып жататын жігіттерді арашалаудан аулақпыз. Жезөкше демекші, ақша табу үшін арын саудалаудан тартынбайтындарға қарата құқық қорғау саласында ұзақ
Арыз жазып,
жігітті бопсалау - арға сын - Сабыр етіңіздер. Ұлдарыңыз тергеушінің алдында. Оның үстінен «Әйелді зорлау» бабы бойынша қылмыстық іс қозғалды, - дейді сабырмен. Қан жұтқан Қанаттың анасы еріксіз көз жасына ерік берді. Екінші күні сәскеде ұялы телефоны шылдырлайды. Көтерсе, ұлы! «Балам-ау, не бүлдірдің? Әйел зорлады деген не сұмдық?» - дейді байғұс ана телефонның бер жағында егіліп. - Апа, уайымдамаңызшы! Қайраттың қызы Жайнагүл «Мені екі жігіт жабылып зорлады» деп үстімізден арыз түсіріпті. Бұл жала! Істің ақ-қарасы анықталғанша, бізді босатты, - дейді ұлы қысқаша. Қанатты тергеу орындары сотмедициналық сараптаманың нәтижесі дайын болғанша үйіне жіберген екен. Бір ай осыншама ұзақ болар ма? Сарыла күткен күндердің бірінде құқық қорғау органынан сараптама нәтижесі
дайын болғандығы туралы хабар жетті. Қанат сарапшының қолы қойылған қорытындымен асықпай танысты. «Зорлық белгілері жоқ» дегенді оқығанда, әкесі мен шешесі иықтарынан ауыр жүк түскендей «уһ» десті. - Балам-ау, бізді әуресарсаңға салғандарың не? - деп артынан басшылардың біріне кірдім, - деді осы оқиғаны қаз қалпында жеткізген Қанаттың анасы. - Сонда тәртіп сақшысы: «Сіз сенесіз бе, «Мені зорлады» деп әсіресе, жас жігіттерді полицияға сүйрелейтін қыздар өте көп. Басым көпшілігінікі дәлелденбей жатады. Мұндай қыздарға ар-намысын қорғаудан гөрі ұятын саудаға салу жеңілірек пе деймін. Яғни, жеңіл жүрісті қыз-келіншектер заңның осы бабын оң жамбасына келтіріп, табыс көзіне айналдыруға көшкен. Олардан түскен арызды қабылдамау – заңға қайшы. Есеп және
жазбалар кітабына тіркелген арыздарды қарастыру – біздің қызметтік міндетіміз», - деген екен. Қанаттың анасының сөзіне сенсек, осы уақытта қыздың өзі «Пәленбай жүз мың теңге ақша берсең, арызды қайтарып аламын», - деп, жігіттің туыстарынан ақша бопсалаған. - Оқиға қайырымен аяқталды. Екібастұз – шағын қала. Жеңіл жүрісті қыздардың осындай тәсілмен ақша табатынын бұрын да естіген едім. Әйтсе де мына оқиға біздің отбасымызды кәдімгідей есеңгіретіп тастады. Кейін балама жала жапқан қыздың жезөкшелікпен айналысатынын білдік. Баламызды қайта-қайта құқық қорғау органына шақырғаны, қызбен кездесудегі «зардап шегушінің» жаласы, сараптаманың қорытындысын күту психологиялық тұрғыдан ауыр болды, - деді назаланып.
жылдар еңбек еткен ардагер ағамыз: «Жезөкшелікпен күрес барлық мемлекетте жүргізіліп келеді. Әзірге нәтиже берер емес. Жеңе алмағандықтан Голландия, Ұлыбритания, Франция секілді мемлекеттердің жезөкшелікті заңдастырып беруден басқа амалы қалмады. Оның да тиімді тұстары жоқ емес. Жезөкшелік заңдастырылса, жеңіл жүрістілер бюджетке салық төлейді, жыныстық қатынас арқылы жұғатын аурулар азаяды», - деген еді. Әрине, жезөкшелікті заңдастыру біздің менталитетімізге жат екені рас. Алайда жезөкшелік түрлі сипатта дамып, тамыр жайып бара жатқаны да өтірік емес. Бізге ұлттық тәлім-тәрбиені жан-жақты жандандыру ауадай қажет болып тұр қазір. Өйткені ұлттық рух жоқ жерде санаға ештеңе сіңбейді.
«Отбасын» әзірлеген Дария ЕРтайқызы
10
Отарқа
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Жағымды жаңалық
Төртқұдықта монумент ашылды (Соңы. Басы 1-бетте) Мешіт өкілі, сонымен бірге, ауылдық мешітке жаңа имам тағайындалғанын хабарлады. Төртқұдық ауылдық округінің әкімі Базылбек Тасымовтың айтуына қарағанда, тақтатаста 75
адамның есімі жазылғанымен, 1941 жылы Төртқұдықтан жүзге тарта адам ұрыс даласына аттанған. Өкінішке қарай, көпшілігінің есімі беймәлім. Ауылдық округтің әкімі әділдік салтанат құруы үшін өзге майдангерлердің есімдерін анықтап, тақтаға жаздыруға
уәде берді. Ауыл басшысының айтуынша, аталмыш ескерткіш жергілікті салықтан түскен қаржыға тұрғызылған. Барлығы 600 мың теңге қаржы жұмсалды. Екібастұз қаласының мердігері жұмысты адал атқарған. Сондай-ақ, ескерткіштің құрылысы ауылға таяу тұста «Нұрлы жол» бағдарламасы аясында жол жөндеу жұмыстарымен айналысып жатқан «Uniserv» ЖШС-і жол компаниясының көмегімен жүзеге асырылды. Есте қаларлық оқиға ескерткішке гүл қою рәсімімен аяқталды. Өз тілшімізден
Оқулықтағы олқылықтар
«Қамбар батыр»
арақ пен шылымды
қашан «тастайды»? Жанаргүл ҚАДЫРОВА Осыдан бір жыл бұрын, қыркүйек айында, қоғамда 9-сыныпқа арналған «Қазақ әдебиеті» оқулығының хрестоматиясындағы «Қамбар батыр» жырының мәтінінде жіберілген өрескел қателіктер туралы біраз шу болған еді. Көпшіліктің наразылығын тудырған жайт Қамбар батыр мен Назым сұлудың бейнесіне көлеңке түсіретін «Қан сасытып қырады, Түс қайтып, бесін болғанда, Артына мойын бұрады. Қара қасқа атты қаңтарып, Маңдайын сүртіп дем алып, Шылымын шегіп тұрады» деген жолдар еді. Ол ол ма, Қамбар батырдың оқулықта шылымқорға айналғаны былай тұрсын, «маскүнем» болып кеткен тұсы да бар: «…Ғашықтық түсті басына, сүйегін жаман жасытып, Қайтқанда Қамбар ішсін деп, Арақ пенен шарапты, Сандыққа салып сақтады, Бөтелкеге ашытып….» (бағзы заманда шарап ашытатын жүзім, жарайды, болды делік. Ал бөтелке қайдан шыққан десеңізші! Бөтелке дегеннің өзі – орыстың «бутылкасынан» бертін пайда болған кірме сөз емес пе). Кітап авторларының Қамбарды – шылымқор, араққұмар атандыруы, Назымды арақ ашытатын «жеңіл өнеркәсіпшіге» айналдырғаны батырдың ғашығын «ашына» деп сипаттаудың жанында түкке тұрмай қалады: «…Қара мен төре қайғырды, Болса деп бізбен ашына…». Бұл туралы елжанды азаматтар мәселе көтергенде, Білім және ғылым министрлігі өзінің 2015 жылғы 15 қарашадағы ресми жауабында олармен келіспейтіндіктерін мәлімдеген болатын. «1957 жылы Қазақ ССР Ғылым академиясы шығарған «Қамбар батыр» жырының 49-бетінде осы мәтін сол күйінде берілген, кейін хрестоматияны құрастырушылар осы Ғылым академиясы шығарған 1957 жылғы және 2008 жылғы “Баба-
лар сөзі” кітаптарына сүйенген», - деген еді министрлік өкілдері. Онымен қоймай, «Ал осы мәтінді хрестоматияға енгізгендегі мақсат: оқушыларды жаманнан жиренуге және керек емес нәрсені өздері іріктеп, әрі қарай басқа да нұсқалармен салыстыруға бейімдеу. Жырдың көптеген нұсқасы барын және оның көркемдігін мұғалімдер оқушыларға оқулық арқылы түсіндіреді. Сол себепті де ұлттық мұрамыздың мәтінін бұзбай, сол күйінде беру – біздің парызымыз», - деп жауап беріпті кітапты шығарған «Мектеп» баспасы. Білім және ғылым министрлігінің жоғарыдағы жауабынан кейін «Ақ жол» фракциясының депутаттары А.Перуашев, А.Әбілдаев және А.Тортаев, «Нұр Отан» партиясының депутаты В.Бишімбаев, ҚҰКП-ның депутаты Т.Өмірзақов, Қазақстан хал-
қы ассамблеясының атынан А.Ахмадиев, З.Саяпова, А.Мұрадов Бас прокуратураға хат жолдап, аталмыш хрестоматияны оқулық құралы ретінде пайдалануға прокурорлық шара қолдануды талап етті. Таяуда республикалық «BAG.kz» порталы Азат Перуашевтың Білім министрлігі мен Бас прокуратурадан ресми жауап алғаны туралы жазды. Хатта Білім және ғылым саласын бақылау комитеті жанынан арнайы жұмыс тобы құрылып, 9 ақпан күні тарихи тұпнұсқалығынан ауытқыған «Қамбар батыр» жырын 2017-2018 жылдары шығатын хрестоматияда түзейтіндері жайлы шешім қабылданғаны айтылған көрінеді. Осыны айтып әріптесіміз Ермұрат Назарұлы көпшіліктен сүйінші сұрады. 2013 жылы жарыққа шыққан кітапты Ұ.Асыл, Т.Жұмажанов, Ғ.Бейсембаев құрастырыпты. «Заң медиа» сайтында сөз болып отырған оқулықты құрастырушылардың бірі, педагогика ғылымдарының докторы Төкен Жұмажановтың мынадай пікірі жарияланған еді: «9-сыныпқа арналған әдебиет пәніне қосымша оқулық құрастырушының бірімін. Бірақ біз бұл хрестоматияның тарауларын жекежеке бөліп тексердік. «Қамбар батыр»
Бірыңғай базалық оқулық деген не?! «Биылғы тамыз мәслихатында білім бөлімінің басшысы 1-сыныптарға биылдан бастап бірыңғай базалық оқулық енгізілетінін айтты. Бірыңғай базалық оқулықтың басқасынан айырмашылығы қандай?». Риза, ата-ана Сұраққа Екібастұз қалалық білім бөлімі басшысының орынбасары Меруерт Әлиева жауап берді: - Естеріңізде болса, бір пәннен түрлі баспада шығарылған кітаптар қолданылатын. Мәселен, бір мектеп «Атамұра» баспасынан шыққан кітаппен оқытса, енді біреуі «Мектеп» баспасының өнімдерін қолданатын. Сол сияқты, оқулықтар авторлары да әр түрлі болып келді. Бірыңғай базалық оқулық дегеніміз – авторы – бір, бір баспадан басылып шыққан оқулықтар.
жырын мен қараған жоқпын. Ол жерде ондай сөздердің жазылғанын сіздерден естіп отырмын. Негізінен ол оқулықтың мазмұнына жауапты Ұлықпан Асылов болды». Ал белгілі монографияшы, зерттеуші Ұлықпан Асылов өткен жылы дүние салған. Айта кетерлігі, бүгінгі таңда 9-сыныптарда Астана қаласының «АрманПВ» баспасынан 2013 жылы шыққан хрестоматия да қолданыста жүр. Құрастырушылар: С.Тұрсынғалиева бастаған авторлар тобы. Бұл оқулықта алдыңғы кітаптағы жолдар сол күйінде болмағанымен, «Қаршығаның қыраны, Қанатты құсты қырғаны, Шылымның тұтып құмары» деген жолдар бар. Сонымен қатар, «Иісін жұпар аңқытып» дегеннің орнын «Исін жұпар сасытып» деген тармақ басыпты. Қысқасы, баланы батырлар жырымен сусындатып, тәрбие береді деген оқулықтарымыздың бүгінгі халі осындай. Жалпы, бүгінгі оқулықтардың қайқайсысында болмасын мұндай қателіктер жетерлік. Соған селт етіп, дабыл қағып, әрекет етіп жүрген мұғалімді көрмедік. «Ондай қате толып жатыр», - деп отыра береді көпшілігі. Немқұрайдылық салтанат құрған жерде сапа кенжелеп жүретінін ұмытпағанымыз жөн...
Сұраңыз – жауап береміз
Оқулықтар неге жеткіліксіз?
«Білім бөлімі басшылығы тарапынан «оқулықпен қамтамасыз етілу 100 пайыз» дегенді естісек те, №36 лицей-мектебінде оқитын баламның сыныбында музыка, дүниетану пәндерінен оқулықтар жетпеген көрінеді. Қала дүкендерінен іздеп таппадық, «Алдағы апталарда болады», - деді сатушылар. Жоқ кітапты іздеп дүкен аралау аса ыңғайсыз. Мұндай жағдайда неліктен білім мекемелері жетпеген кітаптар жайлы дүкендерге мәлімет беріп қоймайды?». Әсем, ата-ана Сұраққа №36 лицей-мектебінің кітапханашысы Әсима Қалауқызы жауап берді: - 100 пайыз қамтамасыз етілді деген оқулықтар – негізгі пән кітаптары. Олар шынында да жеткілікті. Ал музыка, бейнелеу өнері, технология сияқты қосалқы пәндер оқулықтары бізде жеткіліксіз. Қолда бар кітаптарды сынып-сыныпқа екі-үшеуден ғана бөліп бердік. Оқырман сауалдарына жауап іздеген: Ж.ӘБДІКӘРІМ
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Отарқа
11
ДІН
ы н а н а с н а қ Адас у л а с а ғ л о оң ж ес
м е й оңа
Г.Медеубайтегі Бүгінде Қазақстанда 3600-ден аса діни бірлестік тіркелген. Діни бағытта 70-тен аса бұқаралық ақпарат құралдары басылады. Сондай-ақ, интернет-ресурстар мен діни телеарналар да бар. Діни бірлестіктер ел аумағында қызмет атқаратын 18 конфессияға қарайды. Аталған діни субъектілердің екі жарым мыңнан астамы ислам бірлестіктері, 300-дейі православие дінін ұстанатындардікі. Бірлі-жарым мармондықтардың, муниттардың, кришнаиттар мен католиктердің де үлесі бар. Қазіргі кезде елімізде 2516 мешіт, 294 православ шіркеуі, 108 католик храмы, 520 протестанттар шіркеуі заңды түрде жұмыс істейді. Жалпы, ел аумағында 500-дей миссионер қызметін жалғастыруда. Олардың төрт жүзден астамы шетелдік. Миссионерлер Қазақстанға әлемнің 33 елінен келген. Осының бәрі егемен елімізде әрбір азаматтың діни таңдауына еркіндік берілгенінің дәлелі болса керек. Бірақ соңғы кездерде әлем бойынша белең алған лаңкестік әрекеттерден соң, бұл еркіндіктің қаншалықты қауіпсіз екендігі ойландырмай қоймайды. Ақтөбе, Алматы қалаларында бас көтерген лаңкестіктерден кейін елімізде қауіпсіздіктің сары деңгейі жарияланғаны белгілі. Осы себепті еліміздің әр аумағында республикалық діни комитет қызметкерлері мен дін өкілдері, ақпараттық-түсіндіру топтары кездесулер ұйымдастыруда. Осындай кездесуге келген ҚР Мәдениет және спорт министрлігі Дін істері комитетінің бас сарапшысы Бауыржан Шериязданов бірқатар сұрақтарымызға жауап берді. - Бауыржан Рахымғалиұлы, еліміздегі діни ахуал төңірегіндегі шиеленістер соңғы кездері бас көтеріп қалып жүр. Бұлардың алдын
алу мақсатында қандай шаралар атқарылып жатыр? Былтырдан бері республикалық комитетте ақпараттық түсіндіру топтары құрылып, өңірлерді аралап келеді. Қазақстанның бар аумағын қамтып, діни сауаттандыру мәселесіне байланысты кездесулер өткізу биылғы жылы да жоспарлы түрде өтіп жатыр. Түсіндіру топтары жер-жерде дінбасылармен, халық өкілдерімен, студенттермен дидарласып, кеңес беріп, көптің көкейіндегі сұрақтарға жауап береді. - «Дін бүлінді, дүмше молдалар көбейді» деп жар салып жүрміз. Жат ағымдар жетегіне, әсіресе, жастар көп еріп жүр. Мұның себебі неде? - Басты себеп отбасында алған тәрбиеден. Қай заманда болмасын, адам баласы үшін тәрбие ең алғашқы орында. Отбасында шынайы ұлттық тәрбиемен сусындаған бала өскенде шығандап ешқайда кетпейді. Ең басты қателігіміз – тәрбиенің әлсіздігі. Осы жерде мынаны айта кеткім келеді. Біз сауалнама жүргізгенімізде, отбасында балалардың көбі аналарының айтқанын тыңдайтыны белгілі болды. Яғни, жанұяда шешенің рөлі маңызды. Осыны ескере отырып, тәрбие институты ретінде республика бойынша әйелдер ұйымын құрып жатырмыз. Астанада, Атырауда, Ақтөбеде мұндай ұйымдарды құрдық. Олардың жеке басылымдарын шығару қолға алынды. - Ұйым қандай жұмыстар атқарады? Павлодарда, Екібастұзда осы бағыттағы ұйымдар құрыла ма? - Павлодар қаласындағы университет базасында осындай ұйым құруды ойластырғанбыз. Ол туралы сөйлесіп жатырмыз. Әйелдер ұйымын әрбір ауданда ашсақ, ұтылмаймыз. «Қызым, саған айтам» деген клубтар құрылып, олар қыз баланың тәрбиесімен айналысып, жастардың ата дәстүрмен сусындауына себеп болса дейміз. Сондықтан әр өңірде ұйым ашуға ұсыныс жасаудамыз. - Жалған ағым проблемаларына қатысты кездесулер аз өткізіліп жүрген жоқ. Және олардың бәрі бір сарынды. Жаңа формада, халықтың санасына жететіндей етіп өткізуге болмас па? Өткізілген шаралар нәтижелі ме?
- Мұндай шаралардан тез нәтиже күтуге болмайды. Біз халыққа түсіндіру жұмыстарын күшейтудеміз. Нәтижесін келешекте көреміз деп ойлаймын. Біздің негізгі міндетіміз – халыққа қазіргі жағдайды, діни хал-ахуалды түсіндіру. - Ақпараттық-түсіндіру топтары ел аралап жүргенін өзіңіз айттыңыз. Діндегі жікшілдік пен бұрыстықты діни сауаты бар адам ғана айырса керек-ті. Жергілікті жердегі ақпараттық топтардың мүшелері қаншалықты діни сауатты? - Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы қызметкерлерінен құралған ақпараттық топ арнайы дайындалған. Олардың діни сауаттылығына шәк келтірмейміз. Бұл құрамда мықты теологтар, дінбасылар бар. Жергілікті түсіндіру топтарында мұндай адамдар жетіспейді. Сондықтан ақпараттық топқа алынатын 500 адамды биылдан бастап оқыту көзделіп отыр. Нұр-Мүбарак университетінде кафедра ашып, магистратурада оқытып алып, облыстар мен аудан орталықтарына жіберу ойда бар. - Ақпараттық-түсіндіру тобының атқаратын жұмысы туралы айтып өтсеңіз. Әдеттегідей жұртты жинап, кездесу өткізумен шектелмейтін болар? - Олар жұмыссыз жастармен, аз қамтылған отбасы азаматтарымен, оралмандармен, дәстүрлі емес дінді ұстанғандармен, яғни, мақсатты топтармен жеке жұмыс жүргізуі тиіс. Ақпараттық топтың жұмыс бағытын нақтылау мақсатында көптеген материалдар шығарып жүрміз. Жуырда «20 сұрақ-жауап» деген сегіз сериялы кітап бастырдық. Онда әр бөлім бойынша түсінік берілген. Кітапта өзекті мәселелерді қамтуға тырыстық. Ақпараттық топ мүшелеріне шешендік өнер қажет-ақ. Олар қай ортада қалай сөз бастау қажеттігін білуге міндетті. - Жастардың имандылыққа бет бұруы көңіл қуантады. Бірақ дұрыс не бұрыс жолда екенін қалай білеміз? Жағдайдың алдын алу үшін не істейміз? - Жат ағымға ерушілер – көбіне ақыл тоқтата қоймаған жастар. Сондай-ақ, бұл топта әлеуметтік жағдайлары нашарлар да көп. Жұмыссыздар мен толық емес отбасынан шыққандар да осылардың қатарын толықтыруда. Алдын алу мәселесін оңтайлы шешкен батыс қазақстандықтардың ісін өзгелерге үлгі ретінде айтқым келеді. Ақтөбеде облыстық әлеуметтік қамту басқармасы коммерциялық құрылымдардың есебінен қор құрды. Бұл жұмысты олар діни істер жөніндегі басқарма және білім беру басқармасымен біріге отырып атқарды. Прокуратура бұл іске қолдау білдіріпті. Осылайша, аталған қордың күшімен жұмыссыздарды, үйде отырған әйелдерді жинап, оқытқан. Нәтижесінде 8 адамға арналған тігін фабрикасын ашып, кәсіпорын жұмысы алға басты.
Айтайын дегенім, әр жерде осындай әлеуметтік шаралар қолға алынса, жұмыссыздар жат ағымнан пана іздемес еді. - Өзге ағымға ілесушілердің ішінде ешкімге кіріптар емес, атағы дардай азаматтар да бар. Оған не дейсіз? - Оң-солын таныған азаматтардың жат ағымға ілесуі – қоғам үшін өте қауіпті... - Діни жіктелуден, атап айтсақ, бір исламның ішіндегі сан бөлінуден ынтымағымызға іріткі түсе бастады. Мұны заң жолымен тізгіндеуге болмас па? - Бұл жерде мынаны ескеруіміз керек. Қазір жат ағым аталып жүрген салафит сияқтылар ешқандай діни бірлестікке бірікпеген. Яғни, олар идеологияны таратады. Қағаз жүзінде де еш жерде нақты белгіленбеген. Ал заң нақты діни бірлестікті, ұйымды жауапкершілікке шақыра алады. - Жалған ағымға бет бұрғандармен нақты жұмыс атқарыла ма? Құр ақыл айтумен іс бітпейтіні анық. - Мұндай мақсатты топтармен жеке сөйлесеміз. Адасқандарды қайтару мақсатында Астанада «Ақ ниет» деп аталатын оңалту орталығы ашылды. Орталықта сауатты теологтар мен кәсіби психологтар жұмыс істейді. Бір ғана адамды оңалту жұмысы айлар, жылдар бойы жалғасуы мүмкін. Адасқан сананы оң жолға салу оңай емес. «Ақ ниет» орталығының филиалдарын басқа да облыс орталықтарында ашып жатырмыз. Әзірге барлық жерде ашуға қаржы жеткіліксіз. Әйтсе де, осындай орталықтарды ашуға кеңес беріп, облыстарға хат жолдап отырмыз. Бұл конфессияаралық қарымқатынастарды талдау орталықтарынан бөлек болуы тиіс. Өйткені ол жерлерде жұмыс жалпылама жүргізіледі. Ал «Ақ ниеттің» ерекшелігі, ол жеке адамдармен жұмыс жасайды. - Хиджабты орамал деп-ақ қабылдайық. Ал, ниқаб, бұрқа секілді денемен қоса бетін, тіпті көзін тормен жасыратын (бұрқа) киімдерге әлі де жатырқай қараймыз. Расында, ата салтымызда жоқ қара жамылудың өзі жат. Бүгінгідей лаңкестіктер орын алған жағдайда бұрқа кигенге жұрттың үрке қарауы заңды. Бұған шектеу бола ма? - Мектепке діни ерекшеліктерді араластырмауға қол жеткіздік. Университетте әзірге олай ете алмаймыз. Себебі ересек адамның жеке құқына қол сұғылмайды. Дегенмен, аталған ерекшеліктерді жоюға, сондай-ақ, діни бірлестіктерден тыс діни жиындарды өткізуді шектеу жөнінде ұсыныстарымызды айтып, соның негізінде заң жобасы дайындалып жатыр. Егер оны қабылдаса, көп нәрсенің ара-жігі ашыла түспек. - Сұхбатыңызға рахмет!
РЕСМИ Қаржы мониторингі субъектілері назарына! Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Қаржы мониторингі комитеті (бұдан әрі – Комитет) 2016 жылдың 20 сәуірінен бастап Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 28 тамыздағы «Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы» Заңына (бұдан әрі - АЖ/ТҚҚ Заң) өзгерістер енгізілуіне байланысты, қаржы мониторингі субъектілері тізімінің кеңейтілгенін хабарлайды. АЖ/ТҚҚ Заңының 3-бабы 1-тармағы келесі мазмұнмен 13), 14), 15), 16) және 17) тармақшаларымен толықтырылды: - лизинг беруші ретінде лизингтік қызметті лицензиясыз жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер және заңды тұлғалар; - ломбардтар; - бағалы металдармен және асыл тастармен, олардан жасалған зергерлік бұйымдармен операцияларды жүзеге асыратын дара кәсіпкерлер және заңды тұлғалар; - жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату мәмілелерін жүзеге асыру кезінде делдалдық қызметтер көрсететін дара кәсіпкерлер және заңды тұлғалар; - төлемдер қабылдау операторлары.
Адвокаттарды қоспағанда, АЖ/ТҚҚ Заңының 3-бабы 1-тармағының 7), 12), 13), 14), 15) және 16) тармақшаларында көрсетілген қаржы мониторингі субъектілері Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 6 қаңтардағы «Хабарламалар нысандарын және Мемлекеттік органдардың хабарламаларды қабылдау қағидаларын бекіту туралы, сондай-ақ, хабарламаларды қабылдауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдарды айқындау туралы» №4 бұйрығына сәйкес, Комитетке қызметті жүзеге асыруды бастағаны немесе тоқтатқаны туралы хабарлама жіберуге міндетті. 2016 жылдың қыркүйек-қарашасында Комитет түсіндіру шараларын, сондай-ақ, хабарламаларды қабылдауды өткізуді жоспарлап отыр. Аудиторияны қалыптастыру мақсатында жоғарыда көрсетілген қаржы мониторингі субъектілері өкілдерінен d.mukushev@minfin.gov.kz, r.iskakov@minfin. gov.kz электрондық мекенжайларына келесі ақпаратты: ұйымның атауы, тіркеу мекенжайы, өкілдің Т.А.Ә., телефон нөмірлерін жолдауды сұраймыз. Жұмыс кездесуінің күні және уақыты туралы ақпарат сіздер көрсеткен байланыс деректеріне хабарланады. Анықтама телефондары: 8 (7172) 74-92-26; 74-97-39; 74-97-49; 74-97-52.
12 Отарқа
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Теледидар бағдарламасы ДҮЙСЕНБІ, 12 қыркүйек 07:00 «Таңшолпан». 10:00 «Питер Пэн» м/х. 10:25 «Тобот» м/х. 10:50 «Апта. kz». 11:55 «Дауа». 12:30 «Арнайы сұхбат». 12:55, 14:55 Kaznews. 13:00 «Бірге таңдаймыз!». 14:10 «Келін» т/х. 15:00 «Әйел бақыты». 16:40, 18:35 «Сурайя» т/х. 17:30, 19:30 Kaznews. 17:55 «Бүгінгі күннің батырлары». 18:05 «Менің Қазақстаным!». 20:20 «Айтуға оңай...». 21:10 «Айман&Шолпан» т/х. 22:00 «Келін» т/х. 22:55 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев». 23:30 Kaznews. 0:15 «Sport.kz».
Хабар 07:30 «Сотқа жеткізбей» д/д. 08:00 «Жаңа күн». 10:10, 22:15 «Осколки» т/с. 11:05, 23:45 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40, 19:40 «Қыз жолы» т/х. 12:30 «Магия кухни». 13:00 «Женский детектив» т/с. 14:00 «Агенты справедливости». 15:00 «Народный контроль». 15:15 «Көңіл толқыны».. 15:50 «Шалғайдағы окиға» т/х. 16:40 «Әнім саған, Астана!» ән кеші. 17:55 «EXPO - болашақ энергиясы». 18:00 «Біздің назарда». 18:15 «Махаббатым жүрегімде» т/х. 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:35 Негізінде. 20:25 «Бетпе-бет». 20:50 «Истории чемпионов» д/ц. 21:00 Итоги дня. 21:35 По сути. 21:40 «EXPO - энергия будущего». 21:45 «Бюро расследований». 23:10 «Пәленшеевтер» т/х.
Евразия 7:10 «Идеальный ремонт». 8:00 «Той заказ» бағдарламасы . 8:35 «П@УТINA» бағдарламасы. 9:00 Кино «Офицеры». 11:05 «Аффтар жжот 13». 12:00 «Той заказ» бағдарламасы. 12:30 «Джодха және Акбар» т/х. 13:25 «Ғажайып жан» т/х. 14:20 «Ән дария» бағдарламасы . 15:05 «Добрый вечер, Казахстан!» 16:00 «Идеальный мужчина» т/с. 20:00 «Главные новости». 20:55 «Джодха және Акбар» т/х. 22:00 «Басты жаңалықтар». 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 23:35 «П@УТINA» бағдарламасы. 0:00 «Раскаяние» т/с.
07.00 Открытие вещания. 07.05 “Анда-санда”. 08.20 “Іскер адамдар” көркем фильмі. 08.50 “Алаң болма, жаным” т/х. 10.10 “Портрет недели”. 11.20 “Все равно ты будешь мой”. 15.00 “Көріпкел”. 16.10 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.40 “Махаббат мұңы” т/х. 17.40 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 19.00 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 21.00 Кино “Замуж в 30” 22.45 “Хозяйка”. 00.35 “Морск ие дьяволы. смерч. судьбы”.
31 канал + АРТА 06:50 «Ризамын» бағдарламасы. 07:10 «Киелі неке» т/х. 09:00 «Бақытты болғым келеді». 10:00 «Готовим с Адель». 10:30 «Бэтмен» м/с. 12:00 «Смешарики». 13:00 Ералаш. 13:35, 21:00 «Кухня». 15:10 «Бақытты болғым келеді». 16:10 «Киелі неке» т/х. 17:00 Айта берсін. 18:00 «Берекелі мереке». 22:30 «Ертугрул 2» т/х. 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана. 00:00 Кино «Перед закатом».
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон. 10:20 Сериал. 11:20 В мире каменных джунглей. 12:15 Сериал. 13:05 Самые крупные катастрофы. 14:00 Откровенный разговор. 14:30, 18:30 Тілеймін сізге... 15:00 Музыка әлемі. 17:00 Естімеген елде көп. 17:35 Забавные игры. 19:30 Сериал. 20:20 UEFA. 20:30 Білек пен жүрек. 21:00 Сериал. 22:00 Сериал. 22:45 Сенсация или провокация. 23:45 Тайны спорта.
СЕЙСЕНБІ, 13 ҚЫРКҮЙЕК 09:00 «Таңшолпан». 10:00 «Питер Пэн» м/х. 10:25 «Тобот» м/х. 10:50 «Айман&Шолпан» т/х. 11:45 «Айтуға оңай...». 12:30 «Болашақ әлем» д/ф. 12:55,14:55 Kaznews. 13:00 «Бірге таңдаймыз!». 14:10, 22:00 «Келін» т/х. 15:00 «Әйел бақыты». 16:40, 18:35 «Сурайя» т/х. 17:30, 19:30 Kaznews. 17:55 «Дубай - халықаралық қаржы орталығы». 18:15 «Табыс сыры». 20:30 «Журналистік зерттеу». 21:00 «Айман&Шолпан» т/х. 22:55 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев». 23:30 Kaznews.
Хабар 07:30 «Сотқа жеткізбей» д/д. 08:00 «Жаңа күн». 10:10, 22:30 «Осколки» т/с. 11:05, 23:55 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40, 19:40 «Қыз жолы» т/х. 12:30 «Магия кухни». 13:00 «Женский детектив» т/с. 14:00 «Агенты справедливости» т/с. 15:00 «Важно знать». 15:15 «Көңіл толқыны». 15:45 «Шалғайдағы оқиға» т/х. 16:35, 23:25 «Пәленшеевтер» т/х. 17:10 «EXPO - энергия будущего». 17:15 «Біздің үй». 18:00 «Білу маңызды». 18:15 «Махаббатым жүрегімде» т/х. 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:35 Негізінде. 20:25 «Қайсар жандар». 20:45 «EXPO - болашақ энергиясы». 20:50 «Истории чемпионов» д/ц. 21:00 Итоги дня. 21:35 По сути. 21:40 «Такая работа» т/с. 00:30 Қорытынды жаңалықтар.
Евразия 7:10 «Сапа бақылауда».
7:55 Жаңалықтар. 8:00 «Доброе утро». 10:00 «Судебные истории». 11:00 «Той заказ» бағдарламасы. 11:30 «Әйел сыры…». 12:30, 20:55 «Джодха және Акбар» т/х. 13:25, 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 14:20 «Все мы люди». 15:10 «Бaсты патруль». 15:20 «Правда». 15:30 «Сын моего отца». 16:30 «Про любовь». 17:40 «Пусть говорят». 18:50 «Ради любви я все смогу». 20:00 «Главные новости». 22:00 «Басты жаңалықтар». 23:35 «П@УТINA» бағдарламасы. 0:00 «Раскаяние».
07.00 Открытие вещания. 07.05 “Алаң болма, жаным” түрiк телехикаясы. 08.10, 18.35 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 10.00 “Морские дьяволы. смерч. судьбы”. 12.00 “ЗАМУЖ В 30” комедия. 13.50 “Семейные драмы”. 14.50 “Көріпкел”. 16.10 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.40 “Махаббат мұңы” т/х. 17.35 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 20.30 Жаңалықтар. 21.00 Вечерние новости. 21.35 “Главная редакция”. 22.15 “Хозяйка”.
31 канал + АРТА 07:00 «Ризамын». 09:00 «Киелі неке» т/х. 10:00, 15:10 «Бақытты болғым келеді» т/х. 11:00 «Бэтмен» м/с. 12:00 «Смешарики» м/с. 13:00 Ералаш. 13:35 «Кухня» т/х. 16:10 «Киелі неке» т/х. 18:00 «Базарбаевтар» т/х. 20:00 Информбюро. 21:00 «Кухня» т/х. 22:30 «Ертугрул 2» т/х. 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана. 00:00 Кино «Бэтмен».
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон. 10:20 Cериал. 11:20 В мире чудес. 12:15 Сериал. 13:05 Кино. 14:30, 18:30 Тілеймін сізге... 15:30 Сериал. 16:20 Сериал. 17:20 Спорт құпиялары. 17:50 Сериал. 19:00 Жаңалықтар. 19:15 Новости. 19:30 Сериал. 20:20 UEFA. 20:30 Арнайы репортаж. 21:00 Сериал. 22:00 Музыка әуені. 22:30 Жаңалықтар. 22:45 Новости. 23:00 Разрушители мифов.
СӘРСЕНБІ, 14 ҚЫРКҮЙЕК
07:00 «Таңшолпан». 10:00 «Питер Пэн» м/х. 10:25 «Тобот» м/х. 10:50 «Айман&Шолпан» м/х. 11:40 «Айтуға оңай...». 12:30 «Болашақ әлем» д/ф. 12:55, 17:30 Kaznews. 13:00 «Бірге таңдаймыз!». 14:10 «Келін» т/х. 14:55 Kaznews. 15:00 «Әйел бақыты». 16:40, 18:35 «Сурайя» т/х. 17:55 «Бүгінгі күннің батырлары». 18:05 «Жарқын бейне».
19:30, 23:30 Kaznews. 20:20 «Сұхбат». 21:05 «Айман&Шолпан» т/х. 22:00 «Келін» т/х. 22:55 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев». 0:20 «Болашақ әлем» д/ф.
Хабар 07:15 «Біздің үй». 08:00 «Жаңа күн». 10:10, 22:30 «Осколки» т/с. 11:05, 23:55 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40, 19:40 «Қыз жолы» т/х. 12:30 «Магия кухни». 13:00 «Женский детектив» т/с. 14:00 «Агенты справедливости» т/с. 15:00 «Народный контроль». 15:15 «Көңіл толқыны». 15:45 «Шалғайдағы оқиға» т/х. 16:35, 23:25 «Пәленшеевтер» т/х. 17:10 «Біздің үй». 18:00 «Біздің назарда». 18:15 «Махаббатым жүрегімде» т/х. 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:35 Негізінде. 20:30 «Қайсар жандар». 20:45 «EXPO - болашақ энергиясы». 20:50 «Истории чемпионов» д/ц. 21:00 Итоги дня. 21:35 По сути. 21:40 «Такая работа» т/с. 00:30 Қорытынды жаңалықтар.
Евразия 7:00 Жаңалықтар. 7:10 «Сапа бақылауда». 7:55 Жаңалықтар. 8:00 «Доброе утро». 10:00 «Судебные истории». 11:00 «Той заказ» бағдарламасы. 11:30 «Әйел сыры…». 12:30, 20:55 «Джодха және Акбар» т/х. 13:25, 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 14:20 «Все мы люди». 15:10 «Бaсты патруль». 15:20 «Правда». 15:30 «Сын моего отца». 16:30 «Про любовь». 17:40 «Пусть говорят». 18:50 «Ради любви я все смогу». 20:00 «Главные новости». 22:00 «Басты жаңалықтар». 23:35 «П@УТINA» бағдарламасы . 0:00 «Раскаяние».
07.50 Жаңалықтар. 08.20, 18.35 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 10.10 “Морские дьяволы. Смерч. Судьбы”. 12.00 Новости. 12.45 “Главная редакция”. 13.20 “Семейные драмы”. 14.25 «Әйел қырық шырақты». 15.20 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.10 “Махаббат мұңы” т/х. 17.25 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 20.30 Жаңалықтар. 21.00 Вечерние новости. 21.35 “Черный квадрат”. 22.15 “Хозяйка”.
31 канал + АРТА 07:00 Информбюро. 08:00 «Киелі неке». 10:00, 15:10 «Бақытты болғым келеді» т/х. 11:00 «Бэтмен» м/с. 12:00 «Смешарики» м/с. 13:00 Ералаш. 13:35 «Кухня» т/х. 16:10 «Киелі неке» т/х. 18:00 «Базарбаевтар» т/х. 20:00 Информбюро. 21:00 «Кухня» т/х.
22:30 «Ертугрул 2» т/х. 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана.
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон. 10:20 Сериал. 11:20 В мире звезд. 12:10 Сериал. 13:05 Кино. 14:30, 18:30 Тілеймін сізге... 15:30 Сериал. 16:20 Сериал. 17:20 Футболдан Қазақстан чемпионатына шолу. 17:50 Сериал. 19:00 Жаңалықтар. 19:15 Новости. 19:30 Сериал. 20:20 UEFA. 20:30 Арнайы репортаж. 21:00 Сериал. 22:00, 23:00 Музыка әуені. 22:30 Жаңалықтар. 22:45 Новости.
БЕЙСЕНБІ, 15 ҚЫРКҮЙЕК
07:00 «Таңшолпан». 10:00 «Питер Пэн» м/х. 10:25 «Тобот» м/х. 10:55 «Айман&Шолпан» м/х. 11:45 «Айтуға оңай...». 12:30 «Болашақ әлем» д/ф. 12:55, 14:55 Kaznews. 13:00 «Бірге таңдаймыз!». 14:10 «Келін» т/х. 15:00 «Әйел бақыты». 16:40, 18:35 «Сурайя» т/х. 17:30 Kaznews. 17:55 «Бие сүті - ұлттық бренд». 18:15 «Агробизнес». 19:30 Kaznews. 20:20 «Қоғамдық кеңес». 21:05 «Айман&Шолпан» т/х. 22:00 «Келін» т/х. 22:55 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев». 23:30 Kaznews. 0:15 «Болашақ әлем» д/ф.
Хабар
07:15 «Біздің үй». 08:00 «Жаңа күн». 10:10, 22:30 «Осколки» т/с. 11:05, 23:50 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40, 19:40 «Қыз жолы» т/х. 12:30 «Магия кухни». 13:00 «Женский детектив» т/с. 14:00 «Агенты справедливости» т/с. 15:00 «Важно знать». 15:15 «Көңіл толқыны». 15:50 «Шалғайдағы окиға» т/х. 16:40, 23:25 «Пәленшеевтер» т/х. 17:10 «EXPO - энергия будущего». 17:15 «Біздің үй». 18:00 «Білу маңызды». 18:15 «Махаббатым жүрегімде» т/х. 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:35 Негізінде. 20:30 «Қайсар жандар». 20:45 «EXPO - болашақ энергиясы». 20:50 «Истории чемпионов» д/ц. 21:00 Итоги дня. 21:35 По сути. 21:40 «Такая работа» т/с.
Евразия
7:00 Жаңалықтар. 7:10 «Сапа бақылауда». 7:55 Жаңалықтар. 8:00 «Доброе утро». 10:00 «Судебные истории». 11:00 «Той заказ» бағдарламасы. 11:30 «Әйел сыры…». 12:30, 20:55 «Джодха және Акбар» т/х. 13:25, 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 14:20 «Все мы люди». 15:10 «Бaсты патруль». 15:20 «Правда». 15:30 «Сын моего отца». 16:30 «Про любовь». 17:40 «Пусть говорят».
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
13
Отарқа
Теледидар бағдарламасы 18:50 «Ради любви я все смогу». 20:00 «Главные новости». 22:00 «Басты жаңалықтар». 23:35 «П@УТINA» бағдарламасы. 0:00 «Раскаяние».
07.00 Открытие вещания. 07.0 “Алаң болма, жаным” т/х. 07.50 Жаңалықтар. 08.20, 18.35 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 10.10 “Морские дьяволы. Смерч. Судьбы”. 12.00 Новости . 12.45 “Черный квадрат”. 13.20 “Семейные драмы”. 14.25 “Әйел қырық шырақты”. 15.20 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.10 “Махаббат мұңы” т/х. 17.25 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 20.30 Жаңалықтар. 21.00 Вечерние новости. 21.35 “Наша правда”. 22.45 “Хозяйка”.
31 канал + АРТА 07:00 Информбюро. 08:00 «Киелі неке» т/х. 10:00, 15:10 «Бақытты болғым келеді» т/х. 11:00 «Бэтмен» м/с. 12:00 «Смешарики» м/с. 13:00 Ералаш. 13:35 «Кухня» т/х. 16:10 «Киелі неке». 18:00 «Базарбаевтар» т/х. 20:00 Информбюро. 21:00 «Кухня» т/х. 22:30 «Ертугрул 2» т/х. 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана. 00:00 Кино «Бэтмен навсегда».
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон. 10:20 Сериал. 11:20 В мире звезд. 12:15 Сериал. 13:05 Кино. 14:30, 18:30 Тілеймін сізге... 15:30 Сериал. 16:20 Сериал. 17:20 Наш футбол. 19:00, 22:30 Жаңалықтар. 19:15 Новости. 19:30 Сериал. 20:20 UEFA. 20:30 Экстрим спорт. 21:00 Сериал. 22:00, 23:00 Музыка әуені. 22:45 Новости. 23:45 UEFA. 23:55 Кино.
ЖҰМА, 16 ҚЫРКҮЙЕК 07:00 «Таңшолпан». 10:00 «Питер Пэн» м/х. 10:25 «Тобот» м/х. 10:50 «Айман&Шолпан» т/х. 11:45 «Қоғамдық кеңес». 12:30 «Болашақ әлем» д/ф. 12:55, 14:55 Kaznews. 13:00 «Бірге таңдаймыз!». 14:10 «Келін» т/х. 15:00 «Әйел бақыты». 16:40 «Сурайя» т/х. 17:30, 19:30 Kaznews. 17:55 «Иман айнасы». 18:15 «Жан жылуы». 18:35 «Сурайя» т/х. 20:05 Парламент. 20:20 «Айтуға оңай...». 21:05 «Сәлем, Қазақстан!». 22:30 «Ұлы Дала баласы». 22:40 «Келін» т/х. 23:35 «Қылмыс пен жаза».
23:55 Kaznews. 00:25 Парламент.
Хабар 07:15 «Біздің үй». 08:00 «Жаңа күн». 10:10, 22:30 «Осколки» т/с. 11:05 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40 «Қыз жолы» т/х. 12:30 «Магия кухни». 13:00 «Женский детектив» т/с. 14:00 «Агенты справедливости» т/с. 15:00 «Народный контроль». 15:15 «Көңіл толқыны». 15:45 «Шалғайдағы оқиға» т/х. 16:40 «Пәленшеевтер» т/х. 17:15, 20:40 «EXPO - болашақ энергиясы». 17:20 «Өмір жолы». 18:00 «Біздің назарда». 18:15 «Махаббатым жүрегімде» т/х. 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:40 «Қайсар жандар». 20:15 «Арнайы хабар». 20:50 «Истории чемпионов» д/ц. 21:00 Итоги дня. 21:40 «Такая работа» т/с. 23:25 «Махаббат жыры» кеші.
Евразия
7:00 Жаңалықтар. 7:10 «Сапа бақылауда». 7:55 Жаңалықтар. 8:00 «Доброе утро» 10:00 «Судебные истории». 11:00 «Той заказ». 11:30 «Әйел сыры…». 12:30, 20:55 «Джодха және Акбар» т/х. 13:35 «Ғажайып жан» т/х. 14:30 «Все мы люди». 15:10 «Бaсты патруль». 15:20 «Правда». 15:30 «Не может быть». 17:25 «Жди меня». 18:40 «Евразия лото». 18:50 «Поле чудес». 20:00 «Главные новости». 22:00 «Басты жаңалықтар». 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 23:35 «П@УТINA» бағдарламасы. 0:00 «Красавец и чудовище».
07.00 Открытие вещания. 07.05 “Алаң болма, жаным” т/х. 07.50 Жаңалықтар. 08.20, 18.35 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 10.10 “Морские дьяволы. Смерч. Судьбы”. 12.00 Новости. 12.45 “Наша правда”. 13.45 “Семейные драмы”. 14.45 “Әйел қырық шырақты”. 15.45 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.10 “Махаббат мұңы” т/х. 17.25 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 20.30 Жаңалықтар. 21.00 Вечерние новости. 21.35 “Наша правда”. 22.50 “Аз воздам”.
31 канал + АРТА 07:00 Информбюро. 08:00 «Киелі неке» т/х. 10:00, 15:00 «Бақытты болғым келеді» т/х. 11:00 «Cмешарики» м/с. 12:00 «Джимми нейтронмальчик гений». 13:30 «Кухня» т/х. 16:00 «Киелі неке» т/х. 16:50 «Алдараспан әзіл-сықақ театры» фильм-концерт. 20:00 Информбюро. 21:00 «Кухня» т/х.
22:30 «Ертугрул 2» т/х. 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысана. 00:00 Кино «Бэтмен и Робин».
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон. 10:20 Сериал. 11:20 В мире звезд. 12:15 Сериал. 13:05 Кино. 14:30 Тілеймін сізге... 15:30 Сериал. 16:20 Сериал. 17:05 Арнайы репортаж. 17:50 Сериал. 22:00 Музыка әуені. 22:30 Жаңалықтар. 22:45 Новости. 23:00 Музыка әуені. 20:20 ЕУРО-2016 г. 20:20 UEFA. 21:00 Сериал. 22:00 Музыка әуені. 22:30 Жаңалықтар. 22:45 Новости. 23:00 UEFA. 23:15 Кино.
СЕНБІ, 17 ҚЫРКҮЙЕК 06:50 Концерт. 08:15 «Дара мен достары» м/х. 09:00 «Сенбілік таң». 10:10 «Әзіл әлемі». 12:00 «Ас болсын!». 12:35 «Ұлы Дала баласы» («Тұлпар-Тальго» жолаушылар пойызын шығаратын зауыт). 12:50 «Ұлы Дала баласы». 14:05 «Арман асуы» т/х. 17:05 «Ұлытау ұлы» концерті. 19:30 Kaznews. 20:05 «Ұлытау ұлы». 21:00 «Дара жол». 22:30 «Көңілашар». 0:05 «Ұлы Дала баласы». 0:15 Kaznews.
Хабар 07:50 «Әсем әуен». 08:20 «Ду-думан». 09:20 «Продвопрос». 09:40 Кино «Берегись автомобиля». 11:20 Кино «Дорожная банда «4 лапы». 12:55 «Сүйген жарым» т/х. 14:45 «Жанды дауыс». 16:30 Реалити шоу «Экспедиция-25». 17:00 «Қызық times». 18:00 Премьер-лига. Кайрат – Иртыш. 20:00 «Бенефис-шоу». 21:00 «7 күн». 22:00 «Глава государства» д/ф. 22:45 Кино «Перевозчик-3».
Евразия 7:00 «Идеальный ремонт». 7:50 «Вероника марс» т/х. 8:35 «П@УТINA» бағдарламасы . 9:00 «Смак». 9:40 «Простить за все». 11:40 «Фабрика грез». 12:00 «112. Неделя». 12:25 «Вероника марс» т/х. 13:25 «Той базар». 14:25 «П@УТINA+» бағдарламасы. 15:05 «Идеальный ремонт». 16:00 «Укради меня». 20:00 «Первая программа». 21:00 «Кешкі кездесу». 22:15 «Басты бағдарлама». 23:00 «Ғажайып жан» т/х. 0:00 «Подальше от тебя».
07.00 Открытие вещания. 07.05 “Аумалы-төкпелі заман” к/ф.
08.10 “Қыз қылығы”. 09.00 “Басты рөлде”. 09.35 “Инсталайық”. 09.50 “Смотреть всем!”. 12.00 Новости. 12.45 “наша правда”. 13.45 Барышня-крестьянка”. 15.00 “Көріпкел”. 16.00 “Әйел қырық шырақты”. 17.00 “Инсталайық”. 17.30 “Басты рөлде”. 18.00 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/с. 20.05 “Бала дауысы”. 21.00 “Другая правда”. 22.00 “Я стесняюсь своего тела”. 01.40 “Көріпкел”.
31 канал + АРТА 07:00 Информбюро. 08:00 «Ризамын». 09:00 «Киелі неке» т/с. 10:00 «Готовим с Адель». 10:30 «Джимми Нейтронмальчик гений». 12:00 «Спор на миллион». 14:00 «Алдар көсе». 14:30 «Сүйген жүрек». 15:30 Фартовые деньги. 16:00 «Русалочка». 17:30 Кино «Такси 2». 19:15 Кино «Такси 3». 21:00 Айта берсін. 22:00 «Бурабай әзіл фест». 23:20 «Киелі неке» т/х. 00:10 Алдараспан, Шаншар, Нысана.
ЕҚТ
08:00 Естiмеген елде көп... 08:20 Бiлек пен жүрек. 08:50 Мультфильм. 10:00 Popcorn. 10:15 Мультфильм. 10:45 Тайны спорта. 11:15 «Новое десятилетие – новые возможности». 12.15 Музыка арнасы. 12.30 «Ой түйін» бағдарлама. 13.00 «Обозрение недели». 13.30 Тілеймін сізге... 14.00 «Ислам өркениеті». 14.40 Қазақ тілі-мәртебең. 15:30 Сериал. 16:55 Құпиялары. 17:25 Естiмеген елде көп. 17:35 Кино. 18:45 Тілеймін сізге... 19:15 Версия. 21:00 Кино. 23:05 Кино.
ЖЕКСЕНБІ, 18 ҚЫРКҮЙЕК 06:40 Концерт. 07:30 «Көңілашар». 09:00 «Бүгін жексенбі» бағдарламасы. 11:15 «Білгірлер бәйгесі». 12:00 «Сәлем, Қазақстан!». 13:25 «Ұлы Дала баласы». 13:40 «Дара жол». 15:10 «Арман асуы» т/х. 17:20 «Үздік әндер». 17:50 «Жайдарман». 20:00 «Апта kz». 21:00 «Ұлы Дала баласы». 21:15 «Ұлы Дала баласы». 22:30 «Серпіліс». 23:15 «Ой-толғау». 0:05 «Балалық шаққа саяхат».
Хабар 07:02 «Тамаша». 08:10 «Айбын». 08:35 «Ас арқау». 09:00 «ТВ Бинго». 10:00 «Қызық times». 11:05 «Щенячий патруль» м/с. 12:05 Кино «Астерикс на олим-
пийских играх». 14:05 «Сүйген жарым» т/х. 15:55 «Өмір жолы». 16:30 Реалити шоу «Экспедиция-25». 17:00 «Күзгі әуен» ән кеші. 18:40 «Ду-думан». 19:40 «Бенефис-шоу». 21:00 «7 күн». 22:00 Кино «Голодный кролик атакует». 23:50 «Ұзақ жол» т/х.
Евразия 7:00 «Идеальный ремонт». 7:50 «Вероника Марс» т/х. 8:20 «П@УТINA» бағдарламасы. 8:45 «Воскресные беседы». 9:00 «Здоровье». 10:10 «Казлото». 10:55 «Поле чудес». 12:00 «Басты бағдарлама». 12:45 «Вероника Марс» т/х. 13:45 «Кешкі кездесу». 15:00 «Ералаш». 15:15 «Добрый вечер, Казахстан!» 16:30 «Точь-в-точь». 20:00 «Аналитика». 21:00 «П@УТINA+». 22:00 «Той базар». 23:00 «Ғажайып жан» т/х. 0:00 «КВН. Встреча выпускников».
06.00 Открытие вещания. 06.05 “Сарай ханымдары”. 06.50 “Қызық радиосы”. 07.20 “Жүрек жарды”. 07.45 “Біздің концерт”. 08.55 “Мелодия любви”. 10.50 “Ограбление поженски”. 14.50 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/с. 18.35 “Бала дауысы” балалар байқауы. 21.00 “Портрет недели”. 22.15 “Другая женщина”. 02.00 “Көріпкел”.
31 канал + АРТА 07:05 «Бэтмен: под колпаком». 08:10 «Киелі неке» т/х. 09:00 «Әзіл студио». 10:00 «Спор на миллион». 12:00 «Бурабай әзіл фест». 13:20 «Алдар көсе» м/с. 15:00 «Русалочка». 16:30 Кино «Такси 2». 18:15 Кино «Такси 3». 20:00 Алдараспан, Шаншар, Нысана. 22:00 «Киелі неке» т/х. 00:00 Кино «Загадочная история Бенджамина Баттона».
ЕҚТ 08:00 Естiмеген елде көп. 08:20 Тurk chart. 08:45 Элементтер және ғажайып хикаялар. 10:00 Popcorn. 10:15 Мультфильм. 10:45 Открытый диалог. 11:15 В мире чудес. 12:10 Тайны древней истории. 12.30 «Ой түйін» бағдарлама. 13.00 «Обозрение недели». 13.30 Тілеймін сізге... 14.00 Ауыл тынысы. 14.30 Сериал. 15:50 Концерт. 17:00 Сұхбат. 17:25 Естімеген елде көп. 17:50 Кино. 20:30 Кино. 22:30 Кино.
14 Отарқа
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
қазпошта
Сәлемдеме супермаркеті Дария ЕРҒАЗИНА (Соңы. Басы 1-бетте) Ол сәлемдемелерді алу және жіберу уақытын үнемдейді және компанияның өндірістік шығындарын азайтады. Бүгінде елімізде төрт сәлемдеме супермаркеті жұмыс істейді. Үшеуі - Астана қаласында, біреуі - Алматыда. 5 қыркүйектен бастап Екібастұз қаласының тұрғындары үшін де қызметтің жаңа түрі қолжетімді болмақ. Сәлемдеме супермарке-
тінің ерекшелігі – клиенттер кезекте тұрмайды әрі өзіне тиімді уақытта сәлемдемелерді алуларына мүмкіндік бар. Қызметтің бұл түрін қалай пайдалануға болады? Ол үшін клиент арнайы терминалға ұялы телефонының нөмірін енгізуі қажет. Терминал жүйеде сұраныс болған сәлемдемені тауып, сөресі, қатары, ұяшықтары көрсетілген талон береді. Клиент залға кіріп, талонда көрсетілген сөрені, қатарды, ұяшықтарды тауып, өзіне керек сәлемдемені алады. Клиент мәліметтерді тексе-
ру және үстеме төлемақысын анықтау үшін шыға берісте тұрған кассаның операторына жеке куәлігін көрсетеді. Сонымен қатар, клиент сәлемдеме супермаркеті арқылы елдің әр түкпіріне өз сәлемдемелерін жібере алады. Сәлемдемелерді Қазақстан бойынша жеткізу үшін клиент гофротараны (тараны, орамдарды) құны ескерілген бағамен және трек нөмірі берілген түрінде алады. Арнайы бөлінген орында өз сәлемдемесін ораптүйген клиент оны рәсімдеу үшін терминалға жақындап
«Жіберу» түймешесін басады, гофротарадағы жапсырылған штрихкодты сканерлейді де, тағы да «Жіберуді» басады. Терминал берген талон соңына дейін сақталады. Барлық іс-
терді тәмамдаған соң, сәлемдемені одан әрі жіберу үшін сөреде қалдыруы қажет. Талондағы трек нөмірі арқылы сәлемдеменің Қазақстандағы жүру жолын бақылай алады.
Имандылық
Құрбан шалу туралы не білеміз? Құрбан айт намазы қалай оқылады? Имамдардың айтуынша, айт намазы жамағатпен жария түрде оқылады. Азан мен қамат оқылмайды. Мысалы, имам "Алла разылығы үшін екі ракағат Құрбан айт намазын оқуға ниет еттім" деп ниет етсе, жамағат: "Екі ракағат Құрбан айт намазын оқуға ниет еттім, ұйыдым имамға", деп ниет етеді. "Аллаһу әкбар" деп тәкбір айтылып, құлақ қағылып, қол байланады. Имаммен бірге жамағат құпия түрде "Субханәкә Аллаһуммә" дұғасын оқиды. Одан кейін имам – жария түрде, жамағат құпия түрде "Аллаһу әкбар" деп, үш рет тәкбір алады. Әрбір тәкбірді айтқанда қолдар жоғары көтеріліп, екі жанына түсіріледі. Үшінші тәкбірден кейін қол байланып, имам "Әғузу" мен "Бисмиллаһты" құпия түрде, одан кейін "Фатиха" мен қосымша сүрені дауыстап оқиды. Кейін жария түрде "Аллаһу әкбар" деп рүкүғ пен сәждеге барады. Жамағат та имаммен бірге рүкүғ пен сәждеге барады. Содан
кейін екінші ракағатқа бастайды. Имам құпия түрде – "Бисмилланы", жария түрде "Фатиха" сүресін және қосымша сүрені оқиды. Міне, осыдан кейін алғашқы ракағаттағыдай үш рет "Аллаһу әкбар" деп тәкбір алады. Бұдан кейін имам – жария, жамағат құпия "Аллаһу әкбар" деп рүкүғ пен сәждеге барады. Сәждеден кейінгі соңғы отырыста "әт-тахият", "салауат", "раббәнә" дұғалары оқылып, екі жаққа сәлем беріледі. Осылайша, айт намазының оқылуы бітіп, имам құтпа оқуға мінберге шығады. Айта кетейік, айт намазында екі құтпа оқылады және екі құтпаның арасында жұма намазында отырғандай болады. Бірінші құтпаның басында "Аллаһу әкбар" деп тоғыз рет, ал екінші құтпаның басында жеті рет айтудың сауабы мол. Сондай-ақ, айт намаздарының басында немесе соңында сүннет намаздары оқылмайды. «Алаш айнасы» сайтынан алынды
Құрбандыққа қандай мал сойылады? Құрбандыққа тек қой, ешкі, сиыр және түйе малдарын ғана шалуға болады. Құрбан ретінде шалынатын қой және ешкі кем дегенде бір жасар, сиыр екі жасар, түйе бес жасар болуы керек. Алты-жеті айлық тоқты бір жасар қой сияқты семіз, етті болса, құрбандыққа шалуға жарайды. Қой мен ешкінің еркегін, сиырдың ұрғашысын шалған абзал. Тауық, қораз, қаз, үйрек сияқты құстар құрбан ретінде сойылмайды. Пайғамбарымыз құрбандыққа жарамайтын мал жайында былай дейді: «Соқырлығы анық белгілі соқыр, ауруы белгілі аурушаң (жүре алмайтындай дәрежеде), ақсақтығы белгілі болған ақсақ және жілігі көрінетіндей өте арық малдар құрбандыққа жарамайды». Демек, құрбанға шалынатын малдың бір көзі соқыр; сойылатын жерге жете алмайтын дәрежеде әлсіз; құлағы немесе құйрығы тумы-
сынан жоқ не басым бөлігі кесілген; тістерінің көбі түсіп қалған; бір мүйізі немесе екеуі де түбінен сынған болмауы керек. Құрбан ретінде шалынатын малды қинамау үшін өткір пышақ қолдану керек. Малды сою үшін жерге жатқызғаннан кейін пышақты көз алдында жалақтатып, қайрау – әдепсіздік. Қинамай сою – сүннет. Құрбан шалар кезде Аллаһу әкбар, Аллаһу әкбар лә илаһа иллаллаһу, Аллаһу әкбар, Аллаһу әкбар уа лиллаһил-хамд деп тәкбір айтылып, Бисмиллаһи, Аллаһу әкбар деп бауыздалады. Ең абзалы, құрбанды иесінің өзі бауыздағаны дұрыс. Басқаға өкілеттігін тапсырып сойғызуға да болады. Иесінің құрбан малының жанында тұрғаны жөн. Екібастұз қалалық мешітінің баспасөз қызметі
Бірігіп құрбан шалуға бола ма? Қой немесе ешкі іспетті ұсақ малды құрбандық ретінде тек бір адам ғана шала алады. Ал түйе немесе сиыр секілді ірі қара малдарды бір кісіден жеті адамға дейін бірігіп немесе бір адам жеке өз атынан да соя алады. Құрбан шалуға біріккен кісілердің барлығының ниеті құрбандық құлшылығын өтеу мақсатында болуы керек. Егер осы адамдардың ішінен біреуі құрбандыққа тек ет алу ниетімен қосылса, барлығының да құрбандығы құрбандық ретінде саналмайды.
Марқұм болған кісінің атынан құрбан шалуға бола ма? Кез келген адамның дүниеден озған туысына немесе қадір тұтқан кісілеріне сауабын бағыштау ниетімен құрбандық мал шалуына болады. Бірақ мойнына құрбандық шалу уәжіп болған кісі ең әуелі өз атынан құрбандық шалуға тиіс. Осыған дәлел ретінде Әбу Дәуд өзінің «Сунна» атты еңбегінде «Қайтыс болған кісінің атынан құрбандық шалу» деген бөлімінде мына хадисті келтіреді: «Әзіреті Әли р.а. біреуін өзі үшін, екіншісін Пайғамбарымызға атап екі құрбандық шалатын. Мұның себебін сұрағандарға ол: «Аллаһтың елшісі кеудемде жаным бар кезде өзі үшін құрбандық шалуымды өсиет етіп кетті», - деп жауап берген екен». Бұл жерде мына мәселеге де басты
мән беру керек: егер қайтыс болған кісі өз атынан арнайы құрбан шалуды өсиет етіп айтып кеткен болса, бұл құрбандық осы айт күндері шалынуы тиіс. Құрбандық шалған адам оның етін жей алмайды. Оның етін толығымен таратуы керек. Егер қайтыс болған кісі арнайы өсиет етпей, бірақ сөйте тұра оның артынан қалған дүние-мүліктен алынып құрбан шалынса да, оның үкімі әлгідей болады. Ал марқұм өсиет етпесе, бірақ сіз ізгі ниетпен өз қаражатыңызға мал сатып алсаңыз, оны Құрбан айт күні немесе басқа кез келген уақытта шалуға болады. Мұндай құрбандықтың етін жоқжітікке таратуға да, өз отбасыңызға да қалдыруға болады.
Құрбандыққа шалынған малдың еті мен терісі Бай болсын, кедей болсын Құрбан айтта шалған құрбандығының етін жеуіне болады. Құрбандыққа шалынған малдың етін үш бөлікке бөліп тарату – мұстахап. Бір бөлігі - туған-туыс, көршілеріне бай болса да сыйға тартылады. Екінші бөлігі - кедей және мұқтаж адамдарға, үшінші бөлігі өзінің отбасына, бала-шағасына тиесілі. Бірақ шалынған малдың етін түгелдей кедей-мұқтаждарға таратуға да болады. Егер құрбандық шалған адам аса дәулетті болмаса және жанұясында адам саны көп болса, онда құрбандықтың етін түгелдей өзінің отбасына да қалдыра алады. Аллаһ Тағала Құран Кәрімде құрбанның еті турасында былай дейді: «Құрбанның етінен өздерің жеңдер әрі міскіндер мен кедейлерге жегізіңдер» (Хаж,22/28). Пайғамбарымыздың с.а.у. шалған құрбанының етін қалай таратқандығы турасында Ибн Аббас былай деп риуаят етті: «Пайғамбарымыз с.а.у. шалған құрбандығының үштен бірін - отбасына, үштен бірін - кедей көршілеріне, қалған үштен бірін садақа ретінде тарататын». Уәжіп болсын, нәпіл болсын құрбандыққа шалынған малдың етін, терісін, сирақ-басын және және сүтін сату - мәкруһ. Құрбан малының аталмыш бөлшектері сатылған жағдайда құны кедейлерге садақа ретінде беріледі. Құрбанға шалынған малдың ешқандай бөлшегінен қасаптың ақысы ретінде төлеуге болмайды. Құрбандыққа шалынған малдың терісін кедейлерге, қайырымдылық қорларына беруге болады (Ислам ғылымхалы,401-402-б). islam-shalkar.kz
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Қаулы №968/9
шешім №49/9 2016 жылғы 31 тамызда Павлодар облысы Әділет департаментінің нормативтік-құқықтық актілері мемлекеттік тіркеуінің тізілімінде №5226 болып тіркелген 2016 жылғы 19 тамыз (VІ шақырылған кезекті ІХ сессия) Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес Павлодар облысы Екібастұз қаласының пайдаланылмайтын ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлеріне жер салығының мөлшерлемелерін және бірыңғай жер салығының мөлшерлемелерін жоғарылату туралы Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» (Салық кодексі) Кодексінің 386-бабының 5-тармағына, 444-бабының 1-тармағына, Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңының 6-бабы 1-тармағының 13) тармақшасына сәйкес, Екібастұз қалалық мәслихаты ШЕШТІ: 1. Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес Павлодар облысы Екібастұз қаласының пайдаланылмайтын ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлеріне жер салығының мөлшерлемелері 10 (он) есе жоғарылатылсын. 2. Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес Павлодар облысы Екібастұз қаласының пайдаланылмайтын ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлеріне бірыңғай жер салығының мөлшерлемелері 10 (он) есе жоғарылатылсын. 3. Екібастұз қалалық мәслихатының 2015 жылғы 25 маусымдағы «Павлодар облысы Екібастұз қаласының Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес пайдаланылмайтын ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлеріне жер салығының мөлшерлемесін жоғарылату туралы» (Нормативтік құқықтық актілердің мемелекеттік тіркеу тізілімінде № 4623 болып тіркелген, 2015 жылғы 30 шілдедегі «Отарқа» газетінде, 2015 жылғы 30 шілдедегі «Голос Экибастуза» газетінде жарияланған) № 331/39 шешімінің күші жойылды деп танылсын. 4. Осы шешімнің орындалуын бақылау Екібастұз қалалық мәслихатының агроөнеркәсіптік секторды дамыту, экология және табиғатты пайдалану жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін. 5. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі. Б.Құспеков, қалалық мәслихат хатшысы С.Сәдуақасов, сессия төрағасы
КӨҢІЛ АЙТАДЫ
«Екібастұз дауысы – ақпараттық орталығы» ЖШС-і Екібастұз қалалық «Отарқа» газетінің редакциясы Баян елінің шежіреші қариясы, Ұлы Отан соғысының ардагері Мұқатай Күлжанұлының қайтыс болуына байланысты марқұмның отбасына, туған-туыстарына қайғыға ортақтасып көңіл айтады.
Құрметті Екібастұз қаласының тұрғындары! Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 30 маусымдағы «Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралмандарға және Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты бар адамдарға олардың мүлікті жария етуіне байланысты рақымшылық жасау туралы» №213-V ҚРЗ Заңына сәйкес, Екібастұз қаласы әкімінің аппараты мүлікті (ақшадан басқа) жария етуге ұсыну үшін Екібастұз қаласы Мәшһүр Жүсіп көшесі, 45, №35 каб. мекенжайында құжаттарды қабылдауды жүзеге асыруда. Анықтама телефоны: 344500. Екібастұз қаласы әкімінің аппараты
15
еске алу
Екібастұз қаласы әкімдігі 2016 жылғы 31 тамыз
Екібастұз қаласы әкімдігінің 2015 жылғы 12 наурыздағы «Павлодар облысы Екібастұз қаласы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесі туралы Ережені бекіту туралы» №264/3 қаулысының күші жойылды деп тану туралы Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңының 31-бабына, Қазақстан Республикасының 2016 жылғы 6 сәуірдегі «Құқықтық актілер туралы» Заңына сәйкес және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасымен сәйкестікке келтіру мақсатында, Екібастұз қаласының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ: 1. Екібастұз қаласы әкімдігінің 2015 жылғы 12 наурыздағы «Павлодар облысы Екібастұз қаласы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесі туралы Ережені бекіту туралы» № 264/3 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4360 болып тіркелген, 2015 жылғы 19 наурыздағы «Отарқа» №11, 2015 жылғы 19 наурыздағы «Голос Экибастуза» №11 газеттерінде жарияланды) күші жойылды деп танылсын. 2. Осы қаулының орындалуын бақылау Екібастұз қаласы әкімі аппаратының басшысына жүктелсін. Қ.Нүкенов, Екібастұз қаласының әкімі
Отарқа
Ұстаз-ана, мақтанамыз өзіңмен! Ұстаз дипломын алу бір бөлек те, сол мамандықтың биігінен көріну – екінің бірінің қолынан келе бермейтін іс. Нағыз ұстаз ретінде біз нағашы апамыз Қапентай Жұмабайқызының есімін ойланбастан айтар едік. Қапентай Жұмабайқызы 1929 жылы 17 желтоқсанда Екібастұз ауданы Ақкөл ұжымының екінші бөлімшесінде туды. Ұлы Отан соғысының отты жылдарында мектепте оқи жүріп, жазғы демалыста колхозда есепші болып істеді. Ауылдық кеңестің хатшысы болды. 1953 жылы Павлодар педагогикалық училищесін бітірді. 1967 жылы Семейдің педагогикалық институтын қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы бойынша аяқтады. Сол жылдардан бастап ұстаз атанып, оны қадір тұтып, қастерлеп, арындай таза ұстаған жанның бірі. Ол – өз кәсібін, өз пәнін, барлық шәкіртін шексіз сүйген жан. 1981 жылдан бастап 75 жасқа дейін педколледжде адал қызмет етті. Ал 75 жасқа дейін қызмет ету екінің бірінің қолынан келмейді. Тәтеміз сөйлегенде байыппен, ақылмен сондай бір әдемі мағыналы, мәнді сөздер айтатын. Киген киімі де өзіне қонымды, жарасымды, талғамы жоғары болатын. Мінезі тік, өтірікті мүлде ұнатпайтын, текті жан еді. Ол кісінің білімділігі, парасаттылығы өз алдына. «Қазақстан халық ағарту ісінің озық қызметкері», «Еңбектегі ерлігі үшін» медалі, «Еңбек ардагері» белгісімен марапатталып, Ұлы Жеңістің мерейтойлық медальдарына, көптеген мақтау, алғыс хаттарға ие болған. Осындай абзал жан биылғы жылы 87 жасқа аяқ басқанда дүниеден озды. «Бұл дүниеден кеткен адам Қайта айналып келмес болар. Жақсы болып өткен адам Тірілермен теңдес болар»... дегендей, Қапентай Жұмабайқызы өзінің сәнімен, мәнімен, асқан білімдарлығымен, үлкен жүректі кісілігімен, парасаттылығымен дүниеден жақсы болып өтті. Өмірден озғанына 40 күндей уақыт болып қалды. Біз сізді ешқашан ұмытпаймыз. Жатқан жеріңіз жайлы, топырағыңыз торқа болсын! Еске алушылар: жиендері, туған-туыстары
Марқұм Қапентай Жұмабайқызының 40 күндігіне арналған дұға ас 10 қыркүйекте сағат 15.00-де «Халал» хатымханасында беріледі.
конкурс жариялайды
«Екібастұз қаласы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі» ММ, 141200, Павлодар облысы Екібастұз қаласы Қонаев көшесі, 35, Екібастұз қаласы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімінің «Полигон» шаруашылықты жүргізу құқығындағы мемлекеттік коммуналдық кәсіпорнына директордың бос әкімшілік мемлекеттік лауазымына орналасуға конкурс жариялайды: «Полигон» МКК қызметіне: тұрмыстыққатты, өнеркәсіптік, ауқымды-ірі жарамсыз қалдықтарды қабылдау және көму ұйымы; тұрмыстық-қатты, өнеркәсіптік, ауқымдыірі жарамсыз қалдықты полигондарды пайдалану, сақтау және оларға қызмет жасау; тұрмыстық-қатты, өнеркәсіптік, ауқымды-ірі жарамсыз қалдықтарды өңдеу, пайдаға асыру бойынша жұмыстарды іске асыру жатады. Қатысушыларға қойлатын негізгі талаптар: уәкілетті органдармен бекітілген салаға, біліктілік талаптарына сәйкес жоғары білімнің және кәсіби дайындық деңгейінің бар болуы. Кәсіпорынның пішініне сәйкес экономика саласының басшылық лауазымындағы қызмет өтілі 5 жылдан кем болмауы тиіс. Осы кәсіпорын саласындағы қатынасты реттейтін Қазақстан Республикасының Конституциясын, Қазақстан Республикасының «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес
туралы», «Мемлекеттік мүлік туралы», «Мемлекеттік құпиялар туралы» Заңдарын, Қазақстан Республикасының Ар-намыс кодексін, Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексін және басқа да Қазақстан Республикасының нормативтік-құқықтық актілерін білуі тиіс. Конкурс Қазақстан Республикасының 2011 жылдың 18 қарашасындағы №1353 қаулысымен бекітілген, сонымен қатар, мемлекеттік кәсіпорынның басшысын аттестациялау және сайлау Ережесі негізінде өткізіледі. Конкурсқа қатысу үшін қажет құжаттар: 1) конкурсқа қатысу туралы өтініш; 2) мемлекеттік және орыс тілінде жазылған түйіндеме; 3) еркін түрде жазылған өмірбаян; 4) білімі туралы құжаттардың көшірмелері; 5) еңбек қызметін растайтын немесе еңбек шарты құжатының көшірмесі немесе соңғы жұмыс орнынан еңбек шартының қабылдануы және тоқтатылуы туралы бұйрықтан үзінді; 6) 2010 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің м.а. №907 бекітілген бұйрығына сәйкес «бекітілген формадағы алғашқы медициналық құжаттаманың денсаулық сақтау ұйымының №6697 нормативтік құқықтық актісінің мемлекеттік тізімдеу» белгіленген нысан бойынша денсаулығы туралы анықтамасы.
Конкурс қатысушылары өздерінің білімі, жұмыс тәжірибесі, кәсіби деңгейі және беделіне қатысты (біліктіліктің жоғарылауы туралы құжаттың көшірмесі, ғылыми атақ пен дәрежесі, ғылыми жарияланымдары, сонымен қатар, соңғы жұмыс орнынан мінездемесі, т.б. болса) қосымша ақпаратты бере алады. «Екібастұз қаласы әкімдігінің тұрғын үйкоммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі» ММ, 141206, Павлодар облысы Екібастұз қаласы Строительная, 70 «А» үйі, тел.: 8 (7187) 7410-32 мекенжайына бұқаралық ақпарат құралдарында конкурсты өткізу туралы хабарландырудың жарияланған күннен бастап 15 жұмыс күні ішінде қажетті құжаттар ұсынылуы тиіс. Барлық құжаттар бар болған жағдайда, сонымен қатар, құжаттарды қабылдау аяқталған күннен бастап 5 жұмыс күні ішінде конкурсқа қатысушы азаматқа қатысты комиссия рұқсаттама туралы шешімін қабылдайды. Конкурсқа қатысуға жіберілген азаматтардың тізімі комиссия хаттамасымен бекітіледі. «Екібастұз қаласы әкімдігінің тұрғын үйкоммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі» ММ, 141206, Павлодар облысы Екібастұз қаласы Строительная, 70 «А» үйі, тел.: 8 (7187) 74-10-32 мекенжайында 10 күнтізбелік күн аралығында конкурсқа қатысуға жіберілген үміткерлер әңгімелесуге өткізіледі.
«интерфакс-қазақстан" жаңалықтарынан Химиялық кестіру 2018 жылдан бастап қолданылмақ «Қазақстанда педофилдерге қатысты химиялық кестіру түріндегі зорлық шара туралы заңдылық норма 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енеді», - деп хабарлады еліміздің Бас прокуратурасынан. «2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап химиялық кестіру қолданылатын болады, яғни, сот шешіміне орай сотталған адамды жыныстық қатынасқа деген бейімділігін төмендететін препараттарды ішуге мәжбүрлейді», - делінген ведомствоның Маңғыстау облысы тұрғындарының Елбасына жазған жолдауларына қатысты берілген жауапта, ал хат жазғандар балаларға зорлық көрсеткендерге қатысты жазаны күшейтуді сұраған болатын. Бас прокуратурада атап өткендей, соңғы жылдары Қазақстанда кәмелеттік жасқа толмағандарға қатысты сексуалды тұрғыдағы қылмыстар үшін жаза күшейтілген. Мәселен, 2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап кәмелеттік жасқа толмағандарды зорлағандығы үшін 10-15 жылға бас бостандығынан айыру жазасы көзделсе, 14 жасқа дейінгі балаларды зорлағандығы үшін – 15-20 жыл. Қазақстан аумағында қылмыс жасаған шетелдік азаматтарды жазасын өтеген соң департациялау нормасы енгізілген. Мәліметтерге
қарағанда, биыл кішкентай балаларды зорлағаны үшін түрмеге 26 адам отырғызылған.
Сүттен ішек таяқшасы табылды
Қазақстанда бірқатар сүт өнімдерінен стафилококк пен ішек таяқшасы табылды. Бұл туралы Тұтынушылар құқығын қорғау комитетінің баспасөз қызметі хабарлады. Хабарламаға сүйенсек, сары стафилококк пен ішек таяқшасы бактериялары "Зенченко и К" компаниясы шығарған сүт, қаймақ, сары майдан, "Кампина" ЖШҚ шабдалы шырыны қосылған "Нежный" йогуртінен табылған. Сонымен қатар, ресейлік "Промконсервы" ЖШҚ майлылығы 8,5 пайыздық қойылтылған сүтінің құрамында микробтың көптігі анықталды. Қауіпті өнім тәркіленіп, қазіргі таңда 74 келі өнімнің көзі жойылды. Сонымен қатар, комитет бірқатар өнімдердің құрамы орам сыртында көрсетілгенге сай келмейтінін анықтады. Атап айтқанда, "Мумуня", "Зорькин луг", "Одари" ("Көкшетау СЗ" "Молоко Синегорья"); "Мое" ("КОСМИС" ЖШС, Қостанай); "Новый день" ("МИЛХ" ЖШС, Қостанай); "Бурненское фермерское" ("Бурный сүт компаниясы", Жамбыл облысы); "Глубокое" (Беларусь); "Новый день" голланд ірімшігінің ("МИЛХ" ЖШС, Қостанай) орамдағы жазуының құрамына сай еместігі расталды.
Отарқа
№36 (1338)
2016 жылғы 8 қыркүйек www.otarka.kz
Қайырымдылық Мектебімізде «Мектепке жол» акциясы ұйымдастырылып, өңірдегі бірнеше мекеме өкілдері оқушыларға қолдау танытты. Бұл іс-шараға ерекше атсалысқан Қаныш Сәтбаев атындағы канал филиалының Павлодар пайдалану басқармасының басшысы Владимир Егер басқарып отырған ұжым 10 оқушыға мектепке қажетті құралдарды түгелдей алып берді. Сондай-ақ, қайырымдылық акциясына Шідерті кенті әкімдігінің мамандары қатысып, 5 оқушыны мектепке керекті құрал-жабдықпен қамтамасыз етті. АП 162/10 мекемесі қызметкерлері де шарадан сырт қалмады. Мектебіміздің оқытушылары да акцияның бел ортасынан
табылды. Атап айтсақ, мектебіміздің басшысы Әсем Құсайынова – көпбалалы отбасынан шыққан оқушыны 5000 теңге, С.Әбішева 3000 теңге көлемінде мектепке керекті оқу құралдарымен камтамасыз етті. Л.Казанцева да мұқтаж балаға көмек қолын созды. Майрагүл Жырғау, Шідерті ЖОББМ әлеуметтік педагогы
Екібастұз қалалық мешітінің бас имамы Бауыржан Отарбаев «Мектепке жол» қайырымдылық акциясын өткізіп, балаларды және ата-аналарды мей-
Мешіттің алқа мүшесі Қасқырбай Давлетсапин қажы балаларға батасын берді. Екібастұз қалалық мешітінің баспасөз қызметі
№11 орта мектебіндегі мұқтаж оқушыларға көмек көрсетілді. Қалалық мәслихаттың депутаты Қ.Тұрлыбеков – 5 оқушыға 25 мың теңгеге, «Б.Нұржанов атындағы Екібастұз МАЭС–1 станциясы» ЖШС-і 89 оқушыға – 550 мың теңгеге, «Екібастұзкоммунсервис» директоры Жасұлан Сәдуақасов 1 оқушыға 5 мың теңгеге керек-жарағын сатып әперді.
қатар, «Капанова» ЖК – 10 мың теңгеге 1 оқушыны, «Аружан» ЖК – 92500 теңгеге 5 оқушыны мектеп формасымен, аяқ-киім, оқу құралдарымен қамтамасыз етті. Осындай көмекті мектеп ұстаздары да 7 оқушыға 24 мың теңге көлемінде көрсетті. А.Рахымбаева, №11 мектептің әлеуметтік педагогы
Құрметті Құбаш Бекенұлы Қарабаев! Сізді мерейтойыңызбен құттықтаймыз! Сізге зор денсаулық, Жаратқаннан ұзақ ғұмыр тілейміз. Туыстарыңызға қамқор аға, балаларыңызға асқар тау әке, немерелеріңізге сүйікті атасы болып жүре беріңіз. Игі тілекпен: туыстары, балалары, немерелері
***раммен құттықтады. Жаңа оқу жылы қарсаңында ***Сонымен
Ұлттық қауіпсіздік
Террорға қарсы «жедел телефон» Қазақстанда террористік қауіптерге байланысты хабарламаларды қабылдауға арналған біртұтас үш санды нөмір белгіленді. Өткен жұмада Премьер-министрдің сайтында берілген хабарламаға қарағанда, азаматтар қандай да болмасын террористік актінің дайында-
лып жатқандығы туралы білсе немесе терроризмге уағыздаушы әдебиеттің таралып жатқандығынан хабардар болса, болмаса оны біреу арбауға түсірмек болған жағдайда бірден "110" телефонына қоңырау соға алады. Өз тілшімізден.
№6736
Спорт
Светланада – күміс медаль Ж.ЖАПАРОВА 30 тамыз – 3 қыркүйек аралығында Францияның Макон қаласында еркін және әйелдер күресінен Әлем чемпионаты өтіп, оған біздің жерлесіміз Светлана Анкичева қатыс-
ты. 44 келі салмақ дәрежесінде 2-орынға қол жеткізген Светлана Халықаралық дәрежедегі спорт шеберінің нормативін орындады. Светлананы жарысқа дайындаған бапкерлер: М.Цыбанёв, Х.Сайботалов, К.Уралбаев. Газетімізбен осы тамаша
жаңалықты бөліскен қала әкімінің дене шынықтыру және спорт бөлімі спортшы аруды әлемдік аренада бағындырған белесімен құттықтап, Екібастұздың атын асқақтатқаны үшін алғыс білдірді.
Мәселенің мәнісі
Заңға түсінік берді Ж.ӘБДІКӘРІМ Газетіміздің өткен санында біз «Энергиядан ажырату заңсыз» деген мақала берген едік. Мақала Екібастұз қалалық тұтынушылар құқықтарын қорғау басқармасы ұсынған мәліметтер негізінде әзірленген болатын. Сонымен қатар, «Голос Экибастуза» газетінің 1 қыркүйектегі санында да 2004 жылғы 9 шілдедегі «Электр энергетикасы туралы» Заңының 18-
бабы 1-тармағына енгізілген өзгерістер туралы материал жарық көрді. Байқасақ, басқарма қызметкерлері «Электр энергетикасы туралы» Заңды өздері жете ұғынбай жатып журналистерге ұсынған сияқты. Өйткені газеттегі материалдардың ізін ала басқарма басшысы Қ.Тоқатовтан редакцияларымызға мынадай мазмұнда жазылған хат келді: «Аталған заңның 18-бабы 1-тармағына сәйкес, энергиямен қамтамасыз етуші
ұйымдардың тұтынылған жылуға қарызы бар тұтынушыны электр энергиясынан ажыратуға құқы жоқ. Сондай-ақ, энергиямен қамтамасыз етуші ұйымдардың тұтынылған электр энергиясына қарызы бар тұтынушыны жылу энергиясынан ажыратуға құқы жоқ. Заңдағы бұл өзгеріс біздің қаламызда қолдануға келмейді, себебі Екібастұзда тұрғындарды электр және жылу энегияларымен түрлі заңды тұлғалар қамтамасыз етеді».
С.Торайғыров көшесі, 20 мекенжайында орналасқан ШЖҚ «Екібастұз қалалық №1 емханасы» КМК-да 2016 жылдың 9 қыркүйегінен бастап геронтолог маманның кабинеті қызмет көрсететін болады. Осыған байланысты, қаланың емханамызға тіркелген тұрғындарының 65 жастан асқан тобын геронтолог дәрігер маманның қабылдауына шақырамыз. Лицензия Павлодар облысы әкімдігі, Павлодар облыстық денсаулық сақтау басқармасының шаруашылық жүргізу құқығындағы «Екібастұз қаласының №1 емханасы» мемлекеттік коммуналдық мекемесіне берілген. Лицензияны берген орган: Павлодар облысының әкімдігі. Павлодар облыстық денсаулық сақтау басқармасы. Берілген күні: 10.04.2012 ж., лицензия нөмірі: 01008DS.
Сатамын
Әк, келісі 80 теңгеден. Бөлшек және көтерме бағамен.
Сапасы жоғары, үйіңізге дейін жеткізіп береміз. 14-Северный көшесі, 37. Тел. 37-18-11, 8-701-42295-42, 8-705-481-48-00.
Жарнама бөлімі: 34-95-03
№6228
Отарқа www.otarka.kz
МЕНШІК ИЕСІ: «Екібастұз дауысы - ақпараттық орталығы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Директор: АЙНҰР Мейрамова Тел.: 34-93-92 Редактор: ЖАНАРГҮЛ ҚАДЫРОВА Тел.: 34-11-05 Редактордың орынбасары: ДАРИЯ ЖҰМАДІЛОВА Тілшілер: ЖАССЕРІК СӘДУАҚАСОВ, ГҮЛСАНА МЕДЕУБАЙТЕГІ Аға оператор-бет қаттаушы: Бақытгүл Мәукілова
Автордың жеке пікірі үшін редакция жауап бермейді. Қолжазба, фотосурет авторға қайтарылмайды. «Отарқада» жарияланған материалдарды көшіріп немесе өңдеп басу үшін редакцияның жазбаша рұқсаты алынып, газетке сілтеме жасалуы міндетті. Редакцияның мекенжайы: 141202, Екібастұз қаласы, Мәшһүр Жүсіп көшесі, 46-үй, 1-қабат Тел/факс: 40-06-19 Электрондық пошта: Otarka1@yandex.ru Таралым 2960 Тапсырыс: №1796 Индекс 63700 Газет аптасына бір рет, бейсенбі күні қазақ тілінде шығады. Көлемі 4 б.т. Газетке 2016 ж. 07.09. сағат 18.00-де қол қойылды.
Газет Қазақстан Республикасының Мәдениет және Ақпарат министрлігі, Ақпарат және мұрағат комитетінде 28.08.2012 жылы тіркеліп, №12979-Г куәлігі берілген.
Газет редакцияда компьютермен теріліп, беттеліп, Павлодар қаласындағы «Дом печати» ЖШС баспаханасында басылды. Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 143-үй.