Біріңді, қазақ, бірің дос, көрмесең, істің бәрі бос!
Абай
Отарқа Екібастұз қалалық газеті. газет 1992 жылдың 1 қаңтарынан бастап шығады
№37 (1339)
www.otarka.kz
2016 жылғы 15 қыркүйек
отарқа - ақпарат Ж.Бұланбай Алланың құлы, Мұхаммед пайғамбардың үмбеті - мұсылман қауым үш күн бойы Құрбан айт мейрамын көтеріңкі көңілкүймен мерекеледі. 12 қыркүйекте таңертең Екібастұз қаласы мұсылмандар мешітінде де иін тірескен жамағат айт намазына тұрып, сәждеге бас тигізді. Жиналған қауымды қала әкімі Қайрат Нүкенов мейраммен құттықтап, елімізге бірлік пен береке, өркендеу тіледі. Осыдан кейін қала басшысы мешіттің төменгі қабатында
600 адамға лайықталып жасалған намазхананы көріп, Алланың ризалығы үшін өз атынан бір қара малды құбандыққа шалды. Сонымен қатар, құрбандыққа шалынған қой етінің үштен бір бөлігін мешітке әкеліп беруші адамдар да көп болды. Ал мешіт бұл етті 100-ден аса мұқтаж отбасыларға таратты. Жалпы, мешіттің мерекені жақсы ұйымдастыра білгенін айту ләзім. Айт намазынан кейін жұрт аулада тігілген киіз үйлерден шай ішіп, балалар батутта асыр салды.
Кино көгінің қыраны Өнер қашанда өміршеңдігімен құнды. Өнер айдынында жүзіп жүрген жандардың қай-қайсысын алмасаңыз да, осы саланың суығына тоңып, ыстығына көніп, көпшіліктің жүрегінде мықтап орныққан адамдар. Киелі сахнаны жанымен түсінетін адам ғана өнердің шыңын бағындырады. Сондай жандардың бірі - кино индустриясының майталманы, біздің жерлесіміз, актер, режиссер, әнші Александр Устюгов. Жалпы, аты елімізге ғана емес, бүкіл Ресей жеріне әйгілі қаламыздың тумасы, мақтанышы бола білген талант иесі А.Устюгов жақында Екібастұзға келіп, қала әкімінің жеке қабылдауында болып қайтты. Қала басшысы Қ.Нүкенов актерге ерекше құрмет көрсетумен қатар: - Бүкіл қала тұрғындары сіздің өнеріңізді жоғары бағалайды, жақсы көреді. Әсіресе, «Ментовские войны» киносы ел есінде естелік болып қала бермек, - дей келе, Құрмет грамотасын беріп, «Екібастұз көзімен» деп аталатын фотоальбом мен сағат сыйлады. Айта кету керек, жеке қабылдау кезінде шаһарымыздың бұрынғы басшысы А.Вербняк та болды. (Жалғасы 2-бетте)
Құрбан айт мерекеленді
Оралхан Бөкей оқуларының жеңімпазы Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдығы және Қазақстан халқы тілдерінің XVIII республикалық фестивалі аясында 7 қыркүйекте Оралхан Бөкей атындағы көркемсөз оқу шеберлерінің облыстық байқауы өтті. Шараға 18-35 жас аралығындағы оқушылар мен студенттер қатысты.
Суретті түсірген: В.Фадеев
Мешітте екінші намазхана ашылды Құрбан айт мерекесі қарсаңында, яғни, 9 қыркүйекте екібастұздық жамағат мешіттің екі залында да жұма намазын оқыды. Мешіттің жертөлесі бұрын артық-ауыс заттарды сақтайтын қойма ретінде пайдаланылып келген-ді. Алайда жұма, айт намаздарында жамағат мешітке сыймаған соң, сәуірде жертөлені жөндеу жұмыстары қолға алынды. Дария ЕРТАЙҚЫЗЫ Зал құрылысы халықтың қаражатына жүргізілді. Қомақты соманы танымал кәсіпкерлер: Тасболат пен Бекболат Әбуғожиновтар, Болат Қашағанов және т.б. азаматтар бөлді. Екінші залда мешіт қызметкерлеріне, ерлерге, әйелдерге арналған дәретханалар да қарастырылды. Төбеге жарықдиодты шамдар ілінді. Мешіттің бірінші залы 800 адамға ар-
налса, екінші залы 600 адамға лайықталған. Айта кетерлігі, биыл негізгі мешітке де жөндеу жүргізілмекші. Неке қиятын, құран оқитын залдардың есіктері сырттан шығарылады. Биыл ағаш терезелер пластикке ауыстырылды. Еденге жаңа кілемдер төселеді. Қолданылған кілемдер ауылдық мешіттерге таратылады.
Қазақ көркемсөз өнерінің кербұғысы атанған Оралхан Бөкей атындағы көркемсөз оқу шеберлерінің байқауы дәстүрлі түрде өткізіліп ке-
леді. Жазушының шығармаларымен қатар, өзге де ақын-жазушылардың туындыларын мәнерлеп оқыған қатысушылар қазылар алқасы
тарапынан тиісті бағаларын алды. Нәтижесінде Май ауданынан қатысқан Сандуғаш Топанова - үшінші, ақтоғайлық Айнұр Қапанова екінші орынға ие болды. Ал Екібастұз тау-кентехникалық колледжінің 3-курс студенті Асхат Амангелдинов байқау жеңімпазы атанды. Асхат республикалық Оралхан Бөкей оқуларында облыс намысын қорғайтын болады. Өз тілшімізден.
2
Отарқа
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Қыркүйектің 9-ы күні қалалық «Нұр Отан» партиясының ЕФ ғимаратында «Отбасы құндылығын қолдау» республикалық акциясы аясында дөңгелек үстел өтті.
Мемлекеттік тіл
Ақша деумен
«Қызым, банктер тілден таяр саған айтам»...
Аталмыш шараға Павлодар қаласынан бірқатар мамандар қатысты. Айта отырсақ, «Әйелдер клубы» қоғамдық ұйымының директоры Н.Айтжанова, «Аналар үйі» мекемесінің өкілі Ә.Әбішева, жастар бастамаларын дамыту орталығының заңгері С.Талақова, т.б. өздерінің пікірлерін ортаға салып, жастарға отбасындағы құндылықтар мен міндеттер туралы түсіндірді. Мамандармен кездесуге Екібастұз политехникалық колледжі мен Қ.Сәтбаев атындағы Екібастұз инженерліктехникалық институтының студенттері қатысып, қоғамдағы маңызды тақырыптардың біріне айналған жанұя мәселесі жөніндегі баяндамаларды тыңдап қайтты. «Әйелдер клубы» қоғамдық ұйымының басшысы Нелли Қажкенқызы: - Отбасын құру деген өмірдегі ең қиын да жауапты жұмыстардың бірі. Мұндай қасиетті анамыздың сүтімен сіңіруіміз керек. Ата-ананың қадірін білген адам отбасы болғанда, ұясынан ілгенін өзінің құрған мемлекетінде паш етеді. Жастар, аңдамай жүріп от басудан аулақ болыңдар, себебі бүгінгі ойын ертең бір жетім баланы өмірге алып келуі мүмкін. Өзім 14 жыл қараусыз және жетім балалармен жұмыс жасадым. Олардың тағдыры тамыры жоқ ағаш секілді, арқа сүйер ешкімдері жоқ. Сондықтан отбасындағы бақытқа толы ауаны жұтып отырған әрбіреулеріңіз сол дәмнің қадірін білгейсіздер, -
деген жақсы ойларын ақтарды жастарға. Ал «Аналар клубы» мекемесінің өкілі Ә.Әбішева өмірдегі шынайы отбасылық махаббатқа, көмекке зәру жандардың тағдырынан мысал келтіріп, өмірге келмей жатып әкенің мейірімінен айырылған бүлдіршіндердің аналар үйіндегі тұрмыс-тіршілігінен үзінді ретінде суреттер көрсетті. Ондағы әрбір ананың қателікпен басқан қадамы ешбір күнәсі жоқ нәрестелердің әкесіз дүниеге келуіне түрткі болғанын айта отырып, түсік тастату ол да жас бойжеткендерді ана болу міндеттерінен айыратынын, ал әкесіз бала әкелу отбасылық бақыттың бал дәмін сездіруден құр қалдыру екендігін жастардың жетесіне жеткізді. Қазіргі таңда еліміздің 18 қаласында 24 балалар үйі бар көрінеді. Алматы мен Астана қалаларында екі-үшеуден. Ал оларға келіп арқа сүйейтін жалғыз аналардың саны өспесе кемімей жатқанын да жасырмады «Аналар үйінен» келген қонағымыз. Отырыс барысында мамандар тарапынан айтылған әрбір ойдың астарында отбасылық құндылықтардың мән-маңызы сайрап жатты. Мұндай тақырыптағы шаралардың аудиториясын кеңейтіп, жастардың құлағына жиі құйған жөн. Өйткені қазірдің өзінде қаламызда шаңырағы шайқалып, қаншама қаракөз бүлдіршіндер толыққанды отбасының ауасын жұта алмай жүр. Мемлекеттің мерейін мерейлі отбасы ғана үстем ететінін естен шығармайық. Әсем Орынтаева
Акция өтеді
19 қыркүйек күні сағат 10.00-13.00 аралығында «Нұр отан» партиясы Екібастұз қалалық филиалының Қоғамдық қабылдауында «Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасымен мемлекеттік қолдау алу мәселелері жөнінде азаматтарды қабылдаудың бірыңғай күні» акциясы өтеді. Акцияда азаматтарға, шағын және орта бизнес өкілдеріне мемлекеттік бағдарламаны іске асыру шарттары мен тетіктері түсіндіріледі. Анықтама телефондары: 34-64-40, 34-79-31, 34-05-24.
отарқа - ақпарат
Кино көгінің қыраны (Соңы. Басы 1-бетте) А.Устюгов 1976 жылдың 17 қаңтарында Екібастұз қаласында туған. Ресей еліне 1994-1995 жылдар аралығында қоныс аударған. Бір қызығы, №18 кәсіптік-техникалық мектебінде тау-кен жабдықтарын өңдеу және жөндеу бойынша слесарьэлектрик мамандығында оқып, «Шығыс» кенішінде біраз жылдар еңбек еткен. Жұмыстың ауырлығы актердің өміріне қатты салмақ салып, ол өзінің сүйікті ісімен айналыспаққа бет алады. Осылайша, кешкілік бос уақытын пайдаланып, Пантелеев атындағы көркемөнер мектебінде дәріс алған. Арада бес жыл уақыт өтеді. Сөйтіп, актер білімін шыңдау үшін Мәскеудің Омбы қаласына көшіп ба-
рып, онда вагон құрастырушы мамандығына оқуға түседі. Бірақ ақша тапшылығы қолды байлап, сыртқы бөлімге ауысып, жасөспірімдер театрына жарық беруші болып жұмысқа тұрады. Осылайша, актер өзінің бейнесін сахнадан ғана көретінін ұғып, кешікпей Омбыдағы мәдениет және өнер колледежіне құжаттарын тапсырады. Өнерге өзінің өжеттігімен өрлеген талант иесі қаншама рөлдерді сомдайды, соның ішінде телекөрермендердің ілтипатына бөлеген «Ментовские войны» жобасы арқылы халыққа танылады. Бас аяғы 20-дан аса киноға түсіп үлгерген актер Мәскеу қаласында тұрады. Ә.Орынтаева
Жанаргүл ҚАДЫРОВА
Өткен аптада Екібастұз қаласындағы тіл саясатын одан әрі жетілдіру жөніндегі жұмыс тобы бірқатар банкті аралады. Ақша дегенде ешкімге есе жібермейтін банк атаулыда мемлекеттік тілдің жағдайы нашарау деп күмәндана алмайсың бұл күні. Өйткені банктер тілді құрметтегеннен емес, клиентті жоғалтудан қорыққаннан-ақ бүкіл құжат атаулыны баяғыда қазақшалап тастаған. «RBK банкте» де шамамен солай екен. Қызмет көрсету залындағы қызметкерлердің өзара орысша шүйіркелескені болмаса, көрнекі ақпараттың бәрі қазақша. Бір-екі орысша баннердің қазақ тіліндегі нұсқасы болуы керектігін, сонымен қатар, мемлекеттік тілдегі нұсқасы бірінші тұруы қажеттігін ескерткенімізде, банк басшылары сөзімізді дұрыс қабылдады. Ал «Цеснабанк» АҚ-ның Халыққа қызмет көрсету орталығы ғимаратында орналасқан Екібастұз филиалында «Тіл туралы» Заңның орындалуында олқылық көп. Мәселен, кассалардағы бірсыпыра
ақпарат, әсіресе, депозиттерге қатысты парақшалар тек ресми тілде. «Клиенты по депозитам обслуживаются вне очереди» деген «ашкөз» ақпараттың да қазақшасын таппадық. Екінші қабаттағы өрттен эвакуациялау жоспарының да жай-күйі осындай. Ол ол ма, банк заңгерінің: «Мемлекеттік органдардың бизнес нысандарын тексеруге құқы жоқ», - деп, істің байыбына бармастан байбалам салғаны ыңғайсыз болды. Әрі-беріден соң, қаланың қатардағы азаматы ретінде де банктегі ақпараттармен танысуға қақымыз бар емес пе, осыны алға тартып, қабырғадағы құжаттармен, үстел үстіндегі папкалармен таныстық. Сол
кезде біздің әр қадамымызды аңдып, күзетшілер соңымызда жүрді... «Банктердің ішінде «kaspi bank»-тің қазақшасы керемет, менеджер қыздар қазақ тілінде мән-жай сұрасып, бәйек болады», - деді топ мүшесі Дулат Тыныбеков. Онысы рас. Күнделікті тірлікте көзіміз жетіп жүрген құбылыс ол да. Тек бұл банк заңгерінің де топ мүшелерін босағадан аттатпай қойғанын көргенде, «Сенген қойым сен болсаң, күйсегеніңе болайын», - дестік. «Алтын көрсе, періште жолдан таяр» демекші, ақша табу үшін барын салатын банктердің де тілге деген сый-құрметі осындай болды, мінеки...
Дін – діңгегіміз
«Медресенің»
! й? а л қа і ен тк ке п сы лы на ай ен ам уд са Жанар ӘБДІКӘРІМ
Ресми деректерге сүйенсек, Екібастұз аумағында салафизм идеологиясын ұстанған 290 тұрғын бар екен. Олардың 35-і Солнечный кентіне тиесілі. Бұл туралы қала әкімдігінің жанындағы діни бірлестіктермен байланыс жөніндегі кеңес отырысында ішкі істер басқармасының басшысы Абай Жүсіпов мәлімдеді. Абай Қуатбайұлының айтуынша, бүгінгі таңда қаламыздың аумағында «Новая жизнь», «Жетінші күн адвентистері», «Иегова куәгерлері», «Евангелия сеніміндегі христиан Иосиф» бірлестіктері өз жұмыстарын жүргізуде. «Иегова куәгерлері» діни бірлестігіне баратын 30 тұрғын негізінен зейнет жасына жетеқабыл адамдар болғанмен, 12-сі кәмелетке толмаған балалар көрінеді. Құқық қорғау органдары, сонымен қатар, жедел іздестіру шаралары кезінде «Баптистердің евангелия христандары» тіркелмеген бірлестігінің қызметіне атса-
лысып жүрген бір азаматты анықтап, оған қатысты әкімшілік хаттама толтырыпты. Ішкі істер басқармасының басшысы жұма намазы кезінде мешітке мектеп оқушыларының да келіп намаз оқитынын тілге тиек етті. «Оқушылардың мешітке намазға барып жүргенінен ұстаздары хабардар ма? Оларды сабақтан арнайы босата ма?» - деп сұрады ол. Білім бөлімінің басшысы Нұржамал Макумоваға бұл жайтты анықтау жүктелді. Айта кетерлігі, отырыста биылғы жылы көктемде тұсауы кесілген «Ертіс-Баян» қайырымдылық қорына қатысты сын көп айтылды. Православ шіркеуі маңынан қоныс тепкен аталмыш мекеме ресми есепте қайырымдылық қоры ретінде тіркелгенімен, қызметкерлері жалпақ жұртқа оны медресе деп таныстырады. Алайда тиісті құжаттары болмағандықтан, балаларға білім беруге құқықтары жоқ. Ішкі саясат бөлімінің басшысы Зинаида Мұхамеджанова мекеме қызметкерлерінің талап етілген құжаттарды ұсына
алмағанын айтса, қалалық мешіттің наиб-имамы Қайролла қажы Әбілдәбекұлы бұл мекеменің мешітке бағынбай жүргеніне назар аударды. Ішкі істер басқармасының басшысы Абай Жүсіпов те мекеме жұмысына оң көзқараста емес. Айта кетерлігі, әзірге біздің газетіміз де бұл қордың өз атауына сай қандайда бір қайырымдылық шаралар (мәселен, «Мектепке жол» акциясының аясында делік) өткізгенінен бейхабар. Бірақ бізге Құрбан айт қарсаңында аталмыш мекеменің айтқа соятын мал сатумен айналысып кеткені біртүрлі көрінді. Соған қарағанда, бұл қайырымдылық қоры ма, әлде сауда-саттық орталығы ма – алдағы уақытта құзырлы органдар анықтайтын мәселе осы. Және сатылатын мал қайдан әкелінген, ветеринарлық тексерістер жүргізілген бе – бұл жағы да анықтауды қажет етеді. Мекемеге қатысты жайттар әбден айқындалмайынша, ата-аналардың оған балаларын апаруға асықпағаны жөн сияқты...
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Отарқа
3
Индустрияландыру
Екібастұзда 2008 жылы ашылған «Қазақстанның вагон жасау компаниясы» ЖШС-і осы уақыт ішінде 4 823 әмбебап вагон мен екі жабық вагон шығарды. Алғашқы жылдары жаңадан ашылған зауыт баспа беттерінен түспей, «Вагон зауыты пәленбай вагон өндірді» деген ақпарат жиі берілетін еді. Кейін, керісінше, зауыт жұмысының экономикалық дағдарыс салдарынан тұралап қалғаны журналистер қаламынан түспей қойды. Ал қыркүйек айының басында республикалық және аймақтық БАҚ өкілдері вагон жасау зауыты жұмысшыларына жалақы қарыздарын толық төлеп құтылғанын сүйіншілей жеткізді. Осы мәселеге орай жергілікті журналистерді шақырып, зауыт басшылығы толық ақпарат берді.
Зауыт директоры С.Қуандықов
Вагон зауыты
тығырықтан шыға ала ма?! Жанаргүл ҚАДЫРОВА - Біз 1 қыркүйекке жұмысшылар алдындағы жалақы қарыздарын толық төледік. Нақты айтқанда, 429 жұмыскермен есептестік, оның ішінде өз еркімен жұмыстан кеткендерге тиесілі жәрдемақы да бар. Төленген жалақының жалпы сомасы - 130 миллион теңге. Енді мойнымызда салық және зейнетақы төлемдері қалды, оны да қыркүйек айының соңына дейін жабамыз, - дейді зауыттың бас директоры Сүйіндік Қуандықов. Сүйіндік Қуандықұлы журналистердің «Зауыт өнімінің өтпей, мұндай дағдарысқа ұшырауы неде?» - деген сұрағына: «Өнім құнының бәсекеге қабілетсіздігінде», - деп жауап берді. Сонымен, осы күнге дейінгі жалақы төленіп болды делік. Дегенмен, ары қарай да өмір бар, жұмысшылардың бұдан кейінгі тірлігі қалай болмақ? Бұл орайда зауыт басшылығы тығырықтан шығудың жолын жоспарлап қойған көрінеді. - Қазан айынан бастап зауыт мүлдем жаңа арнаға түсіп, әмбебап фитингілік платформа шығаруға көшеді. Осы орайда «ЗИКСТО» АҚ-ы (Петропавл қаласы) 500 теміржол плаформасына тапсырыс беріп, бұл тапсырыс қаржысын біз жалақы мен салық қарыздарын жабуға және кредиторлар алдындағы міндеттерді өтеуге пайдаландық, - дейді зауыт директоры. Айта кетерлігі, әмбебап фитингілік платформалар - кез келген көлемді жүкті, мәселен, контейнерлерді, тракторлар мен ауыр көліктерді, станоктарды тасымалдауға қажетті платформалар. Платформаға қажетті ірі түйінді құрастыру бөлшектері әзірге Қазақстанда болмағандықтан, Ресейден сатып алынады. Ал тіркемелерді осы зауыттың өзінде-ақ жасауға болады. - Мұндай бағытты таңдауларыңызға не себеп болды? деген сұрағымызға Сүйіндік Қуандықов: - Вагон жасау нарығын зерттеп көрдік. Алдағы уақытта Қазақстан Қытай мен Еуропаны жалғайтын дәліз болатындығын ескерсек, біздің өнім зор сұранысқа ие болуға тиіс, - деп жауап берді. Оның айтуынша, платформаларды
өндіріп, сертификаттау үшін үш ай мерзім жеткілікті көрінеді. Зауыт, оған қоса, инновациялық үлгідегі жартылай вагондар жасауды да жалғастыра бермек. Платформаларды өндіру ісі қазан айында басталса, алғашқы өнімге желтоқсанда қол жеткізіледі. Ал осы үш ай ішінде жұмысшылар жалақысын төлейтін қаржы қайдан алынады? Инновациялық жартылай вагондарымызды өткізуге келісімшарт жасаудан үміттіміз. Жүк вагондары өндірісін лизингілік несиелеу арқылы қаржыландырып, «Қазақстан темір жолы» АҚ» ҰК-не қарасты «КТЖ-Экспресс» кәсіпорнына 1500 вагон жасамақшымыз. Бұл мақсатқа осы жылы 17,5 млрд. теңге алу жоспарлануда. Жалпы, қазіргі уақытта мерзімі өткен вагондар қолданыстан көптеп шығарылуда. Талапқа сәйкес вагондар 32 жылдан аса қолданылмауы керек. Осы уақытқа дейін олардың мерзімі ұзартылып келді. Бірақ бұдан былай мерзімі өткен вагонды қолдануға тыйым салынуда. Мұның өзі біздің өнімге деген сұранысты арттырары сөзсіз, - дейді зауыт басшылығы. Жұмысшылардың жалақысы мәселесіне қайта оралсақ, жалақы қарыздарын төлеу екіжақты жүзеге асырылған көрінеді. Зауыт басшыларымен әңгіме барысында ұққанымыз, жұмысшыларға еңбекақы жоғалған кіріс есебінде төленіпті. Мұның мәнжайын бізге Екібастұз қаласы әкімдігі жұмыспен қамту және әлеуметтік мәселелер бөлімінің басшысы Әлия Базарбаева түсіндірді: - Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры «Жұмыспен қамтудың жол картасы - 2020» бағдарламасы аясында жоғары білікті кадрлардың қысқарған жұмыс уақытында жоғалған кірісінің үштен екі бөлігін субсидиялауда. Бағдарлама 2016 жылдың 14 маусымында қабылданып, 27 тамызда ғана күшіне енді. Сондықтан тамыз айына дейін жұмыстан шығып кеткендер оған ілікпеді. Әлия Қоқышқызының айтуынша, жұмыскерлер жалақысының, нақтырақ айтсақ, жоғалған кірісінің тең жартысын, яғни, 50 пайызын кәсіпорын төлеген.
Ал жоғалған кірістің қалған бөлігінің үштен екісі жоғарыда аталған субсидия есебінен төленген. Субсидия мөлшері 2 төменгі жалақы көлемінен аспауы тиіс. Яғни, сәйкес кезеңге бір айлық төменгі жалақы көлемі 22 859 теңге екенін ескерсек, жұмысшыға төленетін субсидия 45718 теңгеден аспайды. «Жұмыспен қамтудың жол картасы - 2020» бағдарламасының аталмыш тармағына кез келген кәсіпорын іліге алмайтынын да атай кету абзал. Жалпы, бағдарламаның мақсаты жоғары білікті мамандардың жұмыс орындарын қысқарудан сақтау және жалақыларының белгілі бір бөлігін төлеу. Жоғалған кірістің үштен екі бөлігін субсидиялау жұмыскерлерінің саны 250 адамнан кем түспейтін өнеркәсіп орындары үшін жүргізіледі. Сонымен қатар, бағдарламадан үміткер кәсіпорын қала құраушы кәсіпорын болуы немесе экспортқа шығаратын тауарының үлесі 30 пайыздан кем түспеуі тиіс, яки ішкі нарыққа шығарылатын тауарының үлесі облыстық көлемнен 30 пайыздан кем болмауы және дәл осы тауар республикалық көлемнен 10 пайыздан кем болмауы керек. Ал субсидия өндірістерде (цехтарда) жұмыс істейтін жоғары білікті мамандарға, біліктілігі 4-ші санатты және одан жоғары жұмысшыларға төленеді. Қажет болған
жағдайда субсидиялауды алты айға дейін созуға болады. Әкімшілікбасқару персоналы субсидиялауға жатпайды. Екібастұз өңірінде аталмыш бағдарламаға, яғни, субсидиялауға екі кәсіпорын ілігіпті. Олар: «Еуроазиаттық энергетикалық корпорациясы» АҚ-ның «Шығыс» кеніші мен сөз болып отырған «Қазақстан вагон жасау компаниясы» ЖШС-і. - 31 тамызға ведомствоаралық комиссия бекіткен тізім вагон зауыты бойынша 424 адам болса, 1 қыркүйекке дейін өтінім берген 195 адамға 3 миллион 400 мың теңге төленді. Өтінімге өндірістегі адамдар ғана енгізілді. 90 адам ақысыз демалыста. Мұндай төлемдер 6 айға қарастырылған. Кәсіпорын толық күшіне енсе, субсидия төленбейді, - деп атап өтті Әлия Базарбаева. Әңгіме барысында зауыт басшылары «Жұмысшыларды қысқарту жүргізілмейді», - дегенімен, «90 жұмысшы ақысыз демалыста» дегеннің өзі жұмысшылар жағдайының мәз еместігін меңзейді. Десе де, нарық қиындықтарынан шығу жолдарын ойластырып, алға сеніммен қараған кәсіпорынның аяқ алысының жақсаруын біз де шын көңілден тілейміз. Суреттерді түсірген: В.Фадеев
4
Отарқа
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
«Голос экибастуза» газетіне - 35 жыл
«Жақсының аты өлмейді» Қыркүйектің 13-і күні қалалық тарихи-өлкетану мұражайында қаламызға белгілі журналист, «Голос Экибастуза» газетінің тұңғыш редакторы, өлкетанушы, археолог, Екібастұз қаласының Құрметті азаматы Павел Ильич Оноприенконың туғанына 80 жыл толуына орай «Екібастұз қаласына өмірін арнаған» атты еске алу кеші өтті.
Шараға журналистің туған-туыстары, достары, әріптестері келіп қатысып, әдемі естеліктерімен бөлісті. Атап айтар болсақ, «Казахстанская правда» газетінің аймақтағы тілшісі С.Горбунов, «Звезда Прииртышья» облыстық газетінің тілшісі Ю.Поминов, археолог В.Мерц, фотожурналист Ж.Сейтенов, «Заветы Ильича» газетінің фототілшісі В.Голынский, еңбек ардагері З.Ильин кештің құрметті қонақтары болды. П.И.Оноприенко 1936 жылы 13 қыркүйекте Киев өңіріне жақын Липовцы селосында туған. Киев мемлекеттік университетінің журналистика факультетін тәмамдап, Павлодар облысының Железинка аудандық «Лениншіл ту» газетіне жұмысқа орналасады. Осы басылымда бас редактор, жаңалықтар бөлімінің меңгерушісі және Павлодар облысының «Звезда Прииртышья», Целиноград облысының «Целинный өлкесі» газеттерінде тілші болып қызмет істесе, қаламыздың «Голос Экибастуза» газетінде редакторлық қызмет атқарған. «Қазақстанның
құрметті журналисі» атағының иегері. Кешке арнайы келген республикалық «Казахстанская правда» газетінің тілшісі С.Горбунов сөз алып, журналистің сан қырына былай деп баға берді: Павел Ильич мықтылардың мықтысы, білімді адам ретінде есімде қалыпты. Ол кісіге адамдар тартылып тұратын, өйткені оған әрдайым арқа сүйеуге, сенуге болатын. Газетте бірге жұмыс істегенімізге қатты қуанамын, мақтанамын. Бір қызығы, барлық ақпардан хабардар болып отыратын, қайда не құрылмақшы, не болғалы жатыр - бәрін елден бұрын біліп, құлағдар етіп қоятын. Қаламыздың мақтанышына айналған жан-жақты тұлғаның археологтық қабілеттеріне В.Мерц тоқталды: - Бұрын Шідертіге мүсіндерді зерттеуге жиі жолы түсетін. Қасында немересі Надя жүретін. Оның да атасынан үйренгені аз емес шығар. Археологтарға алғашқы жол сілтеуші адам болғанын айта аламын. Табан астында жататын жай ғана тастың өзін құпияның көзіндей көретін. Ежелгі тарихты жақсы білді. Әрдайым далаға ұмтылып, жаңа мүсіндер, ескерткіштерді іздеп тұратын. Екібастұздың археологиялық зерттеулеріне жаңашылдық көзқарас әкелген адам. П.Ильичтың өмірі қаламыздың тыныс-тіршілігімен тығыз байланыста болған. Журналистің қолжазбаларында қаламыздағы көмір кеніштері мен ірі электр станциялары және қарапайым халықтың тұрмыс-тіршілігі жөніндегі ма-
териалдар бой көрсетті. Өлкетану тақырыбында қалам тербеген археолог «Голос Экибастуза» газетінде жұмыс істей жүріп, туған өңірінің тарихын бүге-шүгесіне дейін зерттеу үшін жан-жақтағы ауыл аймақтарды көп аралаған. Осылайша, П.Ильичтің мамандығы журналист болғанымен, жан дүниесі археологияны қалаған. Өзінің тарихимәдени ескерткіштерінің қалалық музейде сақталғанына ден қойып, сол істі қолға алды. Қазіргі таңда қалалық тарихи өлкетану мұражайында П.Оноприенконың қолжазбалары, жинаған әр түрлі тастары және ежелгі адамдардың тайқазаны сақталған. Осы дүниелердің барлығы
кеш барысында өлкетанушының бетбейнесін танытып тұрды. Кешке қонақ болып келген жұбайы Галина Никифорова еске алу сөздерін айта отырып, кешті ұйымдастырушыларға, келген достарына ризашылығын білдірді, ал немерелері Максим мен Надя аталарының адами қасиеті жайлы әңгімеледі. Ерекше атап өтерлік жағдай, орталықтандырылған кітапхана қызметкерлері мұражайға Павел Ильичтің 1961 жылдан бастап газет бетінде жарық көрген 180 материалын тапсырды. Сондай-ақ, журналистің дүниелері бар кітап та сыйға берілді. Еске алу кешінде достары мен әріптестері көзден кетсе де, көңілден кетпеген жерлесімізді бір тірілткендей болды. Ол жайында айтылатын естеліктердің сарқылмасына осы кеште куә болдық. Дәл осындай еңбектің төрінен орын алатын адамдарды ұмытпай еске алу - абыройлы іс. Ә.Орынтаева
қазақстан республикасы тәуелсіздігіне - 25 жыл
Саз бесігінде тербеді
М.Глинка атындағы музыка мектебінде Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейтойына, әйгілі әнші-актер, әлемдік «Грэмми» сыйлығының 9 дүркін иегері Фрэнк Синатраға 100 жыл толуына орай, астаналық өнерпаздар тамаша концерт берді.
Ән кешінде «Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері», «Дарын» Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті Қорының лауреаты, Қазақстанның алтын дауысты ба-
ритоны Азамат Жылтыркөзов пен оның өзі жетекшілік ететін сыныптардың студенттері мен оқушылары, республикалық, халықаралық байқаулардың лауреаттары, болашағынан үлкен үміт күттіретін талантты әншілер Айбар Әшкеев, Нематилло Зкруллаев, Алтынбек Әбілда, Сұлтан Бахытжан, Келіс Ахметбеков өнер көрсетті. Жас таланттарды музыкалық аспапта концертмейстер, пианист Ләйла Сейітова сүйемелдесе, концертті келістіре жүргізген Марат Асаутай есімді жігіт көрермендердің көңілін аулай білді. Жанды дауыс, жанды музыка мерекелік ән кешін тіпті әсерлендіре, жарқырата түсті. Оны халықтың зор қошеметінен байқадық, кейбір әндерге көрермендер тіпті орындарынан тұрып қол соқты. Екі бөлімнен тұрған кештің бірінші бөлімінде - қазақтың халық әндері және романстар, ескі ариялар орындалса, екінші бөлімінде Фрэнк Сенатордың репертуарындағы әндер
шырқалды. Атап айтсақ, Жаяу Мұсаның әні - «Ақ сиса», Абайдың сөзіне жазылған Сыдық Мұхамеджановтың әні «Жарқ етпес қара көңілім не қылса да?!», сондай-ақ, Дж.Верди, П.И.Чайковский, В.Беллинидің туындыларын тыңдадық. Өнерпаз топтың бір мүшесі - жерлесіміз Айбар Әшкеевтің есімі екібастұздықтарға жақсы таныс. Ол - Мәскеуде өткен халықаралық «Ашық Ресей», Павлодар қаласында өткен «Дельфий ойындары» байқауларының лауреаты, «Жас қанат - 2015» республикалық байқауының финалшысы, «Іскер жиын» халықаралық байқауының бас жүлдегері, Қазақстан Ұлттық өнер университетінің студенті. Бір-бірінен асып түспесе, кем қалмайтын жігіттердің жігерлі дауыстары мен тартымды диапазондары бойыңды баурап, жүректі жаулады. Көрермендер концерт аяқталса да, кеткілері келмей, суретке түсіп жатты. Әншілер үшін маңыздысы атақ емес, халық сүйіспеншілігі екеніне осындайда көзің жетеді. Ә.Орынтаева
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Отарқа
5
Солнечный кентіне – 30 жыл
Қазақ мектебі салынады
Солнечный қалашығы күннен-күнге көркейіп келеді. Статистикаға жүгінсек, бүгінде кенттегі халық саны 6350ге жетті. Мұнда 2 мектеп, балабақша, дәрігерлік амбулатория, мәдениет үйі, кітапхана, пошта байланыс бөлімшесі, Балалар және спорт мектебі, хауыз жұмыс істейді. Кент әкімі Маржан Алшынбаевамен арадағы әңгіме қалашықтың бүгінгі тыныстіршілігі жайында өрбіді. - Маржан Қадырқызы, қалашықта мал шаруашылығы қалай дамып келеді? Мемлекеттік бағдарламаға қатысып, игілігін көріп отырғандар бар ма? - Өткен жылы «Агробизнес – 2020» атты ұзақ мерзімді бағдарламаға «Мирас», «Жақсыберген», «Мәди» шаруа қожалықтары қатысып, мал шаруашылығын дамыту мақсатында субсидия алып, мемлекеттік бағдарламаның игілігін көрді. Сонымен бірге 3 шаруа қожалығы мен бір жеке кәсіпкер «Сыбаға» бағдарламасы бойынша 46,4 млн. теңгеге шағын несие алып, бұл қаржыға 190 бас ірі қара және 7 асыл тұқымды бұқа сатып алды. Үстіміздегі жылдың алғашқы жартыжылдығында жылқы – 1200-ге, ірі қара мал – 816-ға, қой-ешкі 978-ге жетті. Мал шаруашылығынан басқа, жеке кәсіпкерліктің де дамып келе жатқанын айта кеткен жөн. Мәселен, 2012 жылы «Ауылдағы кәсіпкерлікті дамытудың» ІІ бағыты бойынша шағын несиеге жылыжай, шеберхана, тігін цехын, сұлулық салонын ашып алған кәсіпкерлер халық игілігіне қызмет етіп келеді. - Бос тұрған пәтерлерді коммуналдық меншікке алып, оны кезекте тұрғандарға беруде Солнечный қалашығы тамаша үлгі көрсетіп отыр. Осы жайлы кеңірек баяндап өтсеңіз... - Иесіз қалған пәтерлерді анықтау жұмысы бізде тұрақты жүргізіліп келеді. Өткен жылы 19 пәтерді коммуналдық меншікке өткіздік. Биыл екі пәтерді анықтадық. Тұрғындарды баспанамен қамту мәселесіне келсек, тұрғын үй қорында кезекте тұрған 120 азамат пәтерге қол жеткізді.
30 жыл – бір адамның ширек ғасырдан астам ғұмыры. Осы кезеңде алға жылжыған уақыт керуенімен бірге қоғам да өзгереді. Бұдан отыз жыл бұрын қазіргі Солнечный қалашығы орналасқан мекенде құлазыған сары дала көсіліп жататын. 1979 жылы осы аумақта әйгілі МАЭС-2 станциясының құрылысы басталды. Станция іргетасының қалану рәсіміне сол кездегі Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің төрағасы Н.Ә.Назарбаев және КСРО Министрі П.С.Непорожнийдің қатысқаны тарихтан мәлім. Солнечный қалашығында тұратын тұрғындардың басым көпшілігі – кезінде комсомолдық жолдамамен кенттің және станцияның құрылысын салуға келген жастар. Алғашқы құрылысшылар: жоғарыда сол жақтан бірінші К.Истамбекова
Дария ЕРҒАЗИНА
Қалашықтың алғашқы тұрғындары Солнечныйдан бақытын тапқан Күләш
Күләш Истамбекова - Екібастұзға комсомолдық жолдамамен алғашқы лекпен келгендердің бірі. - 1985 жылы осы жерге табан тірегенімізде, қалашық әлі бой көтермеген болатын. Дәріхана жұмыс істеп тұрды. Азық-түлікті автодүкенмен тасымалдайтын. Қаладағы «Рыбохолодильникті» біз өз қолымызбен салдық. Мен өмірлік жарым Бекжанды Екібастұзда кездестірдім. 1986 жылы ұлымыз Азамат, іле қызым Сәния жарық дүниеге келді. Үйленгенімізге 9 ай толғанда, бізге жас отбасы әрі жұмыс озаттары ретінде Солнечныйдан пәтер берді. Кезінде комсомолдық жолдамамен Солнечныйға келіп, осында тұрақтап қалғаныма еш өкінбеймін, - дейді Күләш. Күләш Истамбекова бүгінде МАЭС-2 станциясындағы цехтардың бірінде еңбек етеді.
- Қоғамдық монша қашан іске қосылады? - Өткен жылдың желтоқсан айында қаржы бөлімімен бірлесіп, коммуналдық меншіктегі моншаны сату үшін коммерциялық тендер жарияладық. Ағымдағы жылдың 13 қаңтарында тендер қорытындысымен моншаның ғимараты жеке адамға сатылды. Қазіргі уақытта моншаны қалпына келтіру жұмыстары жүргізілуде. - Қазақ мектебіне баратын балалардың қатары көбейіп келеді. Солнечныйдағы жалғыз қазақ мектебі осы сұранысты өтей алмай отыр. Алдағы уақытта бұл мәселе қалай шешімін таппақ? - Қалашықта жаңа қазақ мектебін салу жоспарда бар. Құрылыс бөлімі 420 орындық мектептің жобалықсметалық құжаттарын әзірлеп жатыр. - Әңгімеңізге рахмет! Сұхбаттасқан Дария ЕРТАЙҚЫЗЫ
З.Усманова
Комсомолдық жолдаманы отыз жыл сақтады Замира Усманова біздің өңірге 1987 жылы Түркістан қаласынан екінші лекпен келеді. Қалаға қаздай тізбектеліп кірген 20 автобусты тұрғындар алаулатыпжалаулатып қарсы алады. Құрылысшы жастар Екібастұз қаласында салынып жатқан жатақханалардың іші-
сыртын әктеп-сылау жұмыстарына кіріседі. - Солнечный жері сазды-құмдауыт екен. Жаңбыр жауса, жер мидай болып езіледі. Аяғымыздан балтырға дейін жететін резеңке етікті тастамайтынбыз. 1987 жылы шілдеде екінші ұлым дүниеге келді. Ол уақытта жаңадан салынып жатқан қалашықты В.Перепелкин басқаратын. Сол айда перзентханада менің ұлыммен бірге 7 нәресте туды. Соның ішінде егіздер де бар. Жергілікті басшылық бізді сәбилерімізбен бірге суретке түсіріп, шағын сыйлық жасады. Ал егіз баланың ата-анасына 3 бөлмелі үйді сыйға тартты, - дейді Замира Әбутәліпқызы. Замира Усманова 1989 жылы өзінің негізгі мамандығына – балабақша тәрбиешісі қызметіне қайта оралады. 1993 жылдан бастап кәсіпкерлікке бет бұрады. - Тоқсаныншы жылдардың қиын кезеңінде біздің қалашықтан адамдар көше бастады. Көптеген көпқабатты үйлер қаңырап бос қалды. Сол уақытта бойымызды кәдімгідей үрей биледі, ертеңгі күнге деген сеніміміз жоғалғандай болды. Осы кезеңде елімізде ұлы көш басталып, Монғолия, Өзбекстанды мекендеген этникалық қазақтардың алды тарихи отандарына оралды. Жаңа орынға қоныс тепкен ағайындар әбден орнықты, - дейді З.Усманова. Замира Әбутәліпқызы 30 жыл бұрынғы комсомолдық жолдамасын әлі күнге дейін көзінің қарашығындай сақтап келеді екен. «Солнечныйда менің жастық шағым өтті. Осы қалашықта қалыптасу жолдарынан өттім. Бұл өңір мен үшін өте ыстық, - деді ол тебіреніп.
Президенттен хат алған Галина Солнечныйдың байырғы тұрғыны саналатын Галина Михнова қалашыққа тоқсаныншы жылдардың басында
Г.Михнова көшіп келіпті. Галина біздің өңірге шығармашылығымен де танымал. Көп жылғы үзілістен кейін Елбасына арнауы жауапсыз қалмай, Нұрсұлтан Әбішұлы Г.Михнованың атына хат жазып, өзіне арнаған өлеңіне алғысын білдірген. Президенттің бұл хаты Галинаның үйінің төрінен орын алыпты. Ол хатты бізге де көрсетіп, бір марқайып қалды. - Солнечный алғаш көргенненақ жаныма жақты. Шағын қалашық жинақылығымен көз тартады. Жаңадан салынған көпқабатты үйлердің іші-сырты таза, көлденең жатқан көк шыбықты таппайсыз. Адамдары да жайдары, кішіпейіл, бауырмал еді. Ол уақытта тұрғындар Екібастұздан Солнечныйға электр пойызымен тегін қатынайтын. Өзім бірден МАЭС-2 станциясына жұмысқа орналастым. Дмитрий, Георгий есімді ұлдарым осы қалашықта дүниеге келді, - деп ағынан жарылды ол. Солнечныйды қоныстанғанына ширек ғасырдан астам уақыт өтсе де, Галинаның қалашыққа деген көңілі баяғыдай. Кентпен тағдырын байланыстырған келіншек Солнечныйға арнап өлең де шығарған. Бұл өлеңі қалалық конкурста топ жарып, 1-орынды иеленеді. Кейін жергілікті сазгер Наталья Плахина әуенін жазып, Ринат Құдайқұловтың әрлеуімен әнді Наталья өзі орындапты. Ән сәтті шығып, оны екібастұздықтар жылы қабылдаған.
6
Отарқа
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
жер-судың аты - тарихтың хаты
Көше аттарына мән берейік Тәуелсіздік алғаннан бері орысшаланып кеткен жер-су, қала, кент, көше аттары атаулары ежелден айтылып келе жатқан аттарына қайта көшіп немесе заман талабына сай жаңа аттар беріліп, тәрбиелік мәні бар дәстүр, жаңа сипат, ұғым қалыптаса бастады. 1990 жылы қыркүйек айында құрылған Екібастұз қалалық «Қазақ тілі» қоғамы қазақ мектептерін, қазақ балабақшаларын, қазақтың мәдениет орталығын ашу мәселесімен айналысып қана қоймай, жер-су, көше аттарының қазақылануын басты назарда ұстады. Көпшілік, бұқара ұсынысын, пікірін қалыптастырып, жұртшылықты осы бағыттарға жұмылдыра білді. Ұсынылған ұсыныстарын қалалық атқару комитеті, әкімшілік алдында дәйекті дәлелдеп, ойлаған мақсаттарына жетті. Қалалық «Қазақ тілі» қоғамының сол кездегі басқарма мүшелері Халел Хамметов, Зейнолла Махметов, Көбен Төлепбергенов,
Тұрсын (Октябрят) Ағжанов, Серік Жақсыбаев, Жеңіс Мейірманова, Бақтыбай Амантаев, журналистер Аманкелді Қаңтарбаев, Дәмет Қарашашева, Ғалия Балтабева ономастика мәселесінде көп еңбек сіңірді. Осындай жұмыстардың нәтижесінде Индустриальный көшесі Қонаев, Карл Маркс көшесі - Мұхтар Әуезов, Воронков көшесі - Қаныш Сәтбаев, Киров көшесі - Сұлтанмахмұт Торайғыров, Урожайная көшесі - Әлкей Марғұлан, Ермак көшесі - Бұқар жырау, Калинин көшесі Естай Беркімбаев болып ауысты. Одан басқа, қаланың Северный, Южный (Жаңаауыл) аумақтарындағы көшелерге қалаға еңбегі сіңген
атақты еңбек ардагерлері мен кеншілердің аттары берілді. Бертін Ленин көшесіне Мәшһүр Жүсіп есімінің қандай қиындықпен берілгенін көпшілік жақсы біледі. Әйтсе де, Екібастұз қаласында қалай болса солай атала салған, еш мәні жоқ кездейсоқ көше аттары да жеткілікті. Мысалы, Екібастұз қаласында 160-тан аса көше мен шолақ оралымдар бар. Бір Южный аты 20-ға жуық. Юго-Западная, Западная, Трудовая, Рабочая, Зеленый сияқты мәні, маңызы жоқ аттар көп. Қарап отырсақ, біздің қаламыздың көше аттарының тізімінде Қазақ елінің айбынын асырған, жауының құтын қашырған Қажымұқан Мұңайтпасов, Бауыржан Момышұлы, Талғат Бигелдинов, Қасым Қайсенов, Әлия Молдағұлова, Мәншүк Мәметова, Хиуаз Доспанова, Сергей Луганский есімдері жоқ екен. Бүкіл жер шарын аралап, жауырынын жерге тигізбеген
әлем чемпионы Қажымұқан есіміне 40 лет Экибастузу көшесі сұранып тұрғандай. Осы көше Майқайың, Баянауыл жаққа ағылатын көп адам шығатын, аса ұзын болмаса да тәуір көшелердің бірі. Осы көшеде «Қажымұқан» дүкені бар. Кезінде осы көшемен жолаушылар автобусы жүретін, «Қажымұқан» аялдамасы болатын. Сонымен бірге, тәуелсіздік алған жылдары ұлттық идеологияның қалыптасуына, тілдің дамуына, қазақ мектептерінің ашылуына зор үлес қосқан энергетик Тұрсын (Октябрят) Ағжанов, ұстаз Зейнолла Махметов, саясаткер Көбен Төлепбергенов, Түсіпхан Қасымжанов есімдеріне де көше аттары берілсе, мәдени, оқу-ағарту, саясат саласында бүгінгі келешек ұрпақ үшін тер төккен, адал еңбек еткен, тәуелсіздік тұғырын нығайта білген марқұмдарға үлкен ілтипат, ұрпақ атынан алғыс, тарихи
мәні бар тағзым болар еді. Тағы бір жайт, бүкіл халық болып көше аттарын ауыстырамыз да, сол аттары қойылған көшелерді насихат құралына айналдыра алмай жататын сияқтымыз. Мысалы, «қараңғы қазақ көзіне күн болғысы келген» ақын Сұлтанмахмұтты, тарихшы, шежіреші, фольклортанушы, әулие, ғұлама ғалым Мәшһүр атамызды сол көшеде тұрушылар жақсы біле ме?! Білсе, сол көшеде тұратын тұрғындар арасында қала күні қарсаңында сол шағын аудан ішінде немесе орталықта қалалық білім, өнер сайыстарын неге өткізбейміз? Отанды сүю отбасынан басталады, ендеше Отанға, елге еңбегі сіңген, сыйлы, құрметті азаматтарымызды дұрыс ұлықтай білсек, ұтылмас едік. Жұмағали Қоғабай, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі, Екібастұз қалалық «Ақсақалдар әділ қазылығы» қоғамдық бірлестінің төрағасы
инемен құдық қазғандай... оқу жылында мұғалімдер байқауында жүлделі ІІІ орын алыпты. Оның өзі ғана емес, шәкірттері де табысқа жете бастапты. Мәселен, Айсымбат Қизатхан Түркістан қаласында өткен Иссауи оқуларынан таяуда оралыпты. Иә, жекелеген оқушылар бүгінде қаптап кеткен түрлі оқулар, қашықтық олимпиадаларда көрініп жүр екен. Бірақ бұл білім сапасының көрсеткіші емес. Ал дәстүрлі пән олимпиадаларында терең білімімен танылған оқушы жоқ. Өткен оқу жылында мектепті 4 түлек бітіріп, 2-уі ҰБТ тапсырған екен, орташа есеппен 73 ұпай жинапты. 2015 жылы аталмыш көрсеткіш 66 ұпай болыпты. Алайда қанағат тұтуға тұрарлық нәтиже емес. Сол себепті де мектеп
Ж.Жәлелұлы Бірқатар ауыл мектептерімен салыстырғанда, Комсомол орта мектебінде әжептәуір бала бар екен. Нақтырақ айтсақ, биылғы оқу жылында білім ошағы табалдырығын 86 оқушы аттапты. Соның ішінде 12 ұлқыз әліппені қолына ұстапты. Ұзын саны 505 тұрғыны бар Шиқылдақта, жалпы, алдағы жылдары да мектепте оқушы саны азаймауы тиіс. Өйткені даярлық тобындағы 16 балдырған мен шағын орталықтағы 20 бүлдіршін жергілікті білім ошағының ертеңі саналады. Соңғы он жыл көлемінде мемлекет ауыл мектептерін жөндеуге, материалдық-техникалық базасын нығайтуға айтарлықтай қаржы құйып келеді. Мұны өңірдегі мектептерге жол түскенде көріп те, жазып та жүрміз. Алайда осы игілік сөз болып отырған мектепке соншалықты бұйырмапты. Мектеп директоры Динара Қорабаеваның айтуынша, мұнда келер жылы күрделі жөндеу жүргізілуі тиіс, ал былтыр ішінара жөндеу ғана жасалыпты. Пәндік кабинеттер арасынан жаңартылған химия кабинетін бөле-жара атауға болады. Әйтеуір уақыт талабына сай мектеп ғаламторға қосылған. Әр мектепте жылдар бойы қалыптасқан игі дәстүрлер бола-
Бәрі біліммен есептеледі ды десек, мұнда шаруа қожалықтары басшыларымен тығыз қарым-қатынас орнаған. Кеңес Әбілқақов, Қанат Смаков, Дулат Мұхамеджанов, Юрий Родоманов және т.б. азаматтар мектеп асханасын азықтүлікпен қамтамасыз етуді міндетіне алған. Соның арқасында бастауыш сыныптарда оқитын оқушылар асханада екі мезгіл тегін тамақтанады. Айтпақшы, биылғы жазда мектеп мұғалімдері мен оқушылары да қарап отырмай, ауладағы бақшада картоп пен көкөніс отырғызған екен, енді өнімін жинап алуға кіріспекші. Білім ошағының ең басты міндеті - оқушыға сапалы білім, тәлімді тәрбие беру. Әрине, мұны жүзеге асыру мұғалімдерге жүктелген. Жергілікті мектепте 23 мұғалім бар екен, соның ішінде 10 мұғалім - жоғары және бірінші санатты ұстаздар. Биылғы жылы екі жас ма-
ман келіпті. Ал былтырғы жылы ұжымға қосылған тарихшы Мерей Құнанбаев әріптестері арасында қабілетімен танылып үлгеріпті. Жас тарихшы өткен
мұғалімдері білімді оқушылар қатарын көбейту үшін қажырлы әрі ізденіспен еңбек етуі керек-ақ. Суреттерді түсірген: В.Фадеев
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Отарқа
7
құрмет
М
алшыға ат інгізді
Тәуелсіз елімізбен бірге есейіп, аймаққа аты шыққан «Табыс» шаруа қожалығы жылнамасына тағы бір жарқын парақ қосылды. Осы шаруашылық құрылғалы малшы болып, асыл тұқымды қазақтың ақбас қызыл қасқа сиырын бағып, Зеңгі баба түлігінің көбеюіне мол үлес қосқан Жұмабай Смағұлов құрметті еңбек демалысына шықты. Еңбек адамын құрметтей, бағалай білетін шаруа қожалығының қожайыны Манат Алғамбаров айтулы оқиғаға орай майталман малшыға оқалы шапан кигізіп, ат мінгізді. Ж.ЖәЛЕЛҰЛЫ Жұмабай Смағұлов 1953 жылы 16 қыркүйекте Қашыр ауданының Байқоныс ауылында туған. Әкесі Мұқаш мал баққан екен, ата кәсіпке көзі қанығып өскен Жұмабай да ер жеткен соң бір табын ірі қараны қарауына алады. Бәлкім, туған ауылының бір кірпіші болып жүре берер ме еді, алайда Кеңес Одағы тараған тұста дүркіреп тұрған «Байқоныс» кеңшарынан береке қашады. Күнкөріс қиындап кеткен соң, отағасы Жұмабай Ақкөл ауылдық округіне қарайтын Зеленая роща ауылына қоныс аударуға бел буады. Келіншегі Бақыт Қасымова сол жақтың тумасы болғандықтан, қатынасып жүргенінде ауыл тіршілігінің түзу екеніне көзі жеткен. Осылайша, ол 2001 жылы «Табыс» шаруа қожалығына жұмысқа кіріп, малшы болады. - Уақыт жүйрік емес пе. Содан бері он бес жыл өте шығыпты. Осы жылдар ішінде жас шаруашылық нығайып, құлашын кеңге сермеді. Бұзаулы сиыр баққан мен де міндетімді адал атқаруға тырыстым. Малдың өлім-жітімі болған емес, бұйырғанынша төл өргіздім. Еңбегім ескеріліп, марапаттарға да ие болдым. Малшының көңілі тоқ болса, жұмысы да алға басады. Осы орайда шаруашылық басшысы Манат Қажыбекұлы үнемі қамқорлық жасай білді. «Жақсының жақсылығын айт, нұры тасысын» деген ғой, ұлымды үйлендіргенде, қызымды ұзатқанда
қаражатпен көмектесті. Кейін біртіндеп айлығымнан қайтардым. Бұрынғы үйіміз ескі әрі тар болатын. Бірнеше жыл бұрын кең үй сатып алғанда да, көмек қолын созды, - дейді Жұмабай аға бүкпесіз әңгіме тиегін ағытып. Ауыл қазағының күнкөрісі мал екені белгілі. Шаруашылықта еңбек ете жүріп, соның арқасында отағасы меншікті мал санын да көбейтіп, тұрмысын түзеп алыпты. Бүгінгі тіршілігін қанағат тұтып отырған ерлі-зайыптылар төрт перзентін жеткізіпті. Отбасының тұңғышы Азамат отау тіккен. Әуелгіде жас отбасы қалаға көшіп кеткен екен, туған жердің топырағы тартып, былтыр ауылға қайтып келіпті. Азамат қазір шаруашылықта жұмыс істейді, түбі әкесінің жолын қуып, малшы болуы да ықтимал. Жары Меруерт кішкентай Жансеріні бағып-
Оң жақтан бірінші - Жұмабай Смағұлов қағып отыр. Айтпақшы, Манат басшы Азаматтың да баспаналы болуына қол ұшын беріпті. Отбасындағы екі қыздың бірі - Динара тұрмыста, Алматы қаласында тұрады. Сіңлісі Кенжегүл де Алматыда қызмет
«Табыс» шаруа қожалығының басшысы Манат Алғамбаров малшы Жұмабай Смағұловқа ат мінгізді
істейтін көрінеді. Ұлдың кішісі Мереке қара шаңырақта, әке-шешесінің қасында. Жас жігіт - білегіне құрық ілген жылқышы әрі ауыл жігіттері тәрізді мықты көкпаршы. - Жұмабай аға біздің шаруашылықтың алғашқы зейнеткері атанып отыр. Қазіргі уақытта шаруашылықта 40 шақты адам жұмыс істейді. Бастапқы бетте Қабылқайыр Құсайынов, Жұмабай Смағұлов, Бауман Алғамбаров сияқты санаулы кісімен іске кіріскен едім. Бәріне ризамын, қажыр-қайрат танытып, ыстық суықты бірге көтерісті. Ішіндегі жасы үлкені Қабылқайыр марқұм еді. Бір жолы: «Аға, бірер жылда зейнет жасына жетесіз. Сонда ерекше құрмет көрсетіп, сый-сияпат жасаймын», - деп емеурін білдірдім. Амал нешік, бейнетінің зейнетін көре алмай кетті. Әрине, жабдығына қарастым, бірақ іште бір өкініш қалды. Енді, міне, Жұмабай аға зейнет жасына аман-есен, абыроймен жетіп, ұжым қуаныш үстінде, - дейді көңілі өсіп Манат Қажыбекұлы. Қуанышқа жиналған туыс, көршіқолаңның қолпаштауымен сыйға тартылған ат үстіне лып етіп қонған Жұмабай ағаның әлі күш-қайраты қайтпапты. Еңбегінің еленуі де адамды марқайта түседі емес пе?! Осылайша, «Табыс» шаруа қожалығында игі дәстүр тамыр алды. Аға буынға көрсетілген құрмет жас буынға өнеге болып, еңбекке құлшындыра түсері де кәміл.
Хат қоржыны
Құрбан айттан түйген ой
Құрбан айт мерекесінің менің есімде бала күннен қалған суретінен ең алдымен әжемді және оның замандастарын көремін. Әдемі киінген
әжелеріміз үй-үйді аралап айтшылап кететін. Ал арнайы қонақ шақырған үйлер көп болғандықтан, шақырушылар кезек түзіп, уақытты бөлісетін.
Құрбандыққа шалынатын мал етінің үшке бөлініп, екі бөлігінің таратылатыны жайлы бертін оқып-білдім. Өйткені әке-шешемнің арнайы жоқжітікке ет апарып бергені есімде қалмаған екен. Берсе берген шығар, бірақ мен одан хабарсызбын. Бірақ Оразада ауыз аштырудан, Құрбан айтта міндетті түрде құрбан шалып, көрші-қолаңға дәм татырудан жаңылмағанын білем. Дәм татыру дегеннен шығады, ана бір жылы Алматыға бардым. Сонда Құрбан айтта өзім танитын біраз адамның қой сойып, етін тұтасымен балалар үйіне, қарттар үйіне апарып бергені ұнады. Біз сауықшыл, қонақшылмыз ба, білмеймін, көбінесе Құрбан айтты қонақ шақырумен өткізіп жатамыз. Әсіресе, мына бір жайт ішіме
сыймай, ортаға салып отырмын. Менің қайынапаларым жылда Құрбан айтта ел қатарлы қонақ шақырады. Шақырғанда, бай-бағлан, қызметі жоғары беделділерді таңдап-талғап шақырады. Кейде етсіз отыратын кезіміз болады, «Айттың сыбағасы» деп бір жілік беріп көрген емес. Пәтер жалдап тұратын қайным жұмыссыз, келіншегі емшектегі баламен үйде отыр. Мықтыларды аста-төк дастархандарымен жарылқайтын апаларымыздың құрбан малының екі бөлігін екі бауырына бөліп беру қаперлеріне кіріп шықпайды. Мүмкін, біреуі осы мақаланы көріп, санасына сәуле түсер?! Ойды ой қозғайды ғой. Жағамды ұстатқан мына бір жайтты да айта отырайын. Айт күндері күйеуімнің таксиші жол-
дасын кезіктірдім. «Құрбан шалдым, сойған қойдың етін мұқтаж адамдарға бөліп бердім», - дейді. Ең сорақысы, әйелінен ажырасқан, баласына алимент төлеуден қашқақтап жүрген бұл жігіт «өз балам жесін» деп бір түйір ет бермепті! Әйелі ақшаның жетімсіздігіне ренжіп, таныс саудагерден қарызға ет алып тұрғанын көзім шалды. Туған баласына шарапаты бұйырмаған имансыз адам жүз рет құрбан шалса да қабыл болар ма екен деген ой келеді осындайда. «Айт қабыл болсын!» дейміз ғой. Ісіміз қабыл болуға лайықты ма – арасында осыны елеп-екшей жүргеніміз артық болмас. Жеңіскүл Хамитқызы
8
Отарқа
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
руханият
Ы
нтымағы берікке рыс ұялайды
Ж.Жәлелұлы
Сахнаға Мәшһүр Жүсіп атындағы Павлодар облыстық мешітінің бас имамы Нариман қажы Ермекұлы көтеріліп, қарақұрым халықты Құрбан айт мейрамымен құттықтап, игі шараның елдің бірлігі мен ынтымағын нығайта түсуге ықпал ететінін айтты. Биыл жаз Қылдкөлдегі Исабек ишан, Жандарбек қожа кесенелерін қасиетті Солтан ата кесенесі толықтырғаны белгілі. Нариман қажы осы кесене құрылысына көмегін тигізген төңіректегі ел-жұртқа ризалығын білдіріп, бас демеушілер Тасболат Әбуғожинов пен Алмаз Ибрагимов мырзаларға, кесене жобасын жасаған әрі құрылысты жүргізген Жұмабек Қамзинге Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының бас мүфтиі Ержан қажы Малғажыұлының атынан Алғыс хат табыс етті. Сонымен бірге, облыстық мешітте құран оқудан
Қылдыкөл етегіндегі Исабек ишан тарихи-мәдени кешенін қазір білмейтін адам кемде-кем шығар. Ел ішінде «Атам зираты» деген атпен белгілі киелі мекенге мұсылмандардың ұлық мейрамы - Құрбан айттың бірінші күні әр тараптан халық ағылды. Жиналған қауым осында мәңгілік тыныс тапқан әулие-әмбиелер рухына тәу етіп, құран бағыштатып, өліге иман, тіріге береке тіледі. Содан соң дала төсінде құрылған сахнада «Ұлы Дала тұлғалары» атты рухани-танымдық шара басталды.
Рухани-танымдық шара қонақтары аймақтық сайыс өткізілген екен. Сол сайыста топ жарып жүлдегер болған шәкірттер Әділбек Малғаждар, Манас Жұмалинов, Азат Адахановқа сый-сияпат жасады. «Дәл қай жылы екенін дөп айта алмаймын, ертеде осы өңірде шәкірттер арасында сайыс өткізіліп, сонда бала Жәкең қожа жеңімпаз болыпты» деп, Нариман қажы өңір тарихының ұмыт болған парағын жаңғыртты. Иә, кеңес заманында әулие Жан-
дарбек қожа: «Дін жіңішкеріп-жіңішкеріп барып, өз арнасын қайта табады», - демеп пе еді. Көреген сөзінің ақиқатқа айналғанына бүгінде бәріміз куәміз. Аймаққа танымал азамат Әбілқақ Түгелбаев өз сөзінде Ақкөл Жайылма діни орталық қана емес, қазақ тарихында ойып алар орны бар өңір екеніне жұрт назарын аударды. Мұнда 1817 жылы Бөкей Орта жүз ханы болып сайланған. Бөкей ханның немересі Әлихан Алаш партиясының көсемі болғанын бертінгі
тарихтан жақсы білеміз. Сонымен қатар, Әулиекөл жағасындағы Қаражарда жүргізілген археологиялық қазбалар, жасалған зерттеулер бұл араның Алтын Орда хандарының жайлауы болғанын айғақтап отыр. Міне, Әбілқақ аға айтқандай, мұның бәрін өскелең ұрпақ жадына тоқып, зерделей білгені жөн. Танымы терең, рухани бай ұрпақ әманда елжанды, мұраты Қазақ Елін көркейту болмақ. Осы орайда «Ұлы Дала тұлғалары» рухани-танымдық шарасы үлкен-кішінің санасына сәуле шашуы, ойын сергек етуімен құнды әрі мұндай игі істен әрдайым із қалады. Жұрт алдына Социалистік Еңбек Ері Бөкен Қызғарин, Солтан қожа немересі Ерболат Рапықұлы да шығып, игі тілектерін жеткізіп, шараны ұйымдастырушыларға алғыс жаудырды. Жиналған қауым жусан исі аңқыған Қылдыкөлде Иса Байзақов атындағы Павлодар облыстық филармониясы оркестрі өнерін тамашалап, әншілер Медғат Манапов, Ербол Айтбаев, Жәнібек
Мәліков шырқаған әндерді рахаттана тыңдады. Ал Жүсіпбек Аймауытов атындағы облыстық музыкалы драма театры әртістері Солтан қожа мен Жандарбек қожаның елді ұйыта білген қасиеттерін әйгілейтін көріністерді сахналады. Әулие Мәшһүр Жүсіптің Исабек ишан дүниеден өткенде шығарған әйгілі жоқтауы оқылғанда үлкен-кішінің көңілі толқып, бойы шымырлады. Айтпақшы, ас қарсаңында Итібай ауылы жұртындағы Исабек ишан үйі орнына белгітас орнатылған болатын. Онда: «Киелі қоныс, ескі жұрт, Дамылдап бір сәт тізе бүк. Қадірлей білсек Тақсырды, Ұялар елге ырыс-құт!» деп қашап жазылған.
Сахналық көрініс Шарада айтыскер ақындар Бейсембі Мұқажанов, Алтынбек Мақсатхан және Рауан Қайдаров Ақкөл Жайылма өңірі тарихын, қожалардың қадірқасиетін жыр маржанымен өрнектеді. Ақтоғайдың қара нары атанған Бейсембі ақын: «Періштелер қондырып иығына, Жер мен көктің киесін танып едің», деп жырлады Исабек ишан хақында толғағанында. Түс ауа жиылған халыққа Қылдыкөлде тігілген киіз үйлерде қазақ дәстүрімен ас берілді. Қонақтарға сый ретінде журналист Жассерік Сәдуақасовтың «Иман ұялаған Ақкөл Жайылма» кітапшасы таратылды. Осылайша, Исабек ишан немересі Солтан қожа Нұрмұхаммедұлының туғанына - 120 жыл, шөбересі Жандарбек қожа Қожахметұлының туғанына 110 жыл толуына орай өткізілген руханитанымдық шарадан қалың қауым рухани нәр алып қайтты.
Иса Байзақов атындағы облыстық филармония өнерпаздары
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Отарқа
9
арнау
Қожалар ислам дінін уағыздаған Исабек ишан
Алыстан кесенесі көз тартады, Сағымға оранып ап мұнартады. Қожалар мәңгі жатқан Қылдыкөлде Боз жусан, қоңыр қурай сыр айтады. Алланың сынағы деп дүние жалған, Бұл маңда Исабек ишан ізі қалған. Ислам дінін уағыздап, тыным таппай, Адамды жын-сайтаннан аластаған. Түрменің дұға оқып, құлпын ашқан, Ақыл-ой, кісілігі жұрттан асқан. Нұр дидарлы жүзінде уайым жоқ, Намазын қаза етпеді бір тынбастан. - Қорқып одан тіпті де керегі жоқ, Әлі-ақ орыс тонын береді, - деп. Алланың құдіретіне бек сенген-ді, Қолдады Жаратушы желеп-жебеп. Бір түскен сәулесі едің жарық нұрдың, (Мәшһүр ата жоқтауын оқып тұрмын). Ғұлама жарқыратып ашып салды, Болмысын баға жетпес құндылықтың. Қамын ойлап, жетімдер мен міскіндердің, Болмапты қабағында ешбір кірбің. Қасиетті шипа қолы көпке ортақ, Тамыр ұстап, түсінген сырқат мұңын. Мешіт пен медресе ашып, ел бастаған, Дұшпанның қаһарынан жасқанбаған. Ескі орны қыр төсінде әлі жатыр, Оған куә ақ селеулі дархан далам. Бақ, дәулет дарытыпты Хақ Тағалам, Әйгілі арғы тегі Назар ишан. Мұхаммед пайғамбардан тамыр алған, Тарихты зерттеп байқа, болса шүбәң. Нар тұлға, парасатты, сөзге шешен, Халқына жол сілтеген үлгі көсем. Шариғатты үйретті мұсылманға, Имансызға мол дауа, табылмас ем. Хасида ілімін де меңгеріпті, Бай, кедей деп бөлместен, тең көріпті. Дінге берік адамды жақын тұтып, Шапағатын тигізіп, дем беріпті. Әкесі Мұрат ишан көпке мәлім, Ұлына білім, ғылым, берген тәлім. Қожалар еккен дәні ұшан-теңіз, Жырға қосып көрейін, келсе әлім.
Солтан қожа Жүзбе-жүз жарықтықты көргенім жоқ, Дегенмен, жұрттан сұрап, іздендім көп. Исабек ишан әулиенің бір бұтағы, Ақиқатты суреттедім боямай тек. Қожалар ислам дінін уағыздаған, Сырын бүгіп жатыр ғой жұмбақ далам. Тұмарбек шал ұсынды біраз дерек, Жеткізсін оқырманға қағаз, қалам. Ислам дінін игерген жолда қалмас, Құран-Кәрім насихаты – жанға жолдас. Мақсаты қожалардың – жан саулығы, Шариғатқа ден қойған азып-тозбас. Халқына дін үйретіп, қылған еңбек, Соқыр, мылқау, жын шалғанды тегіс емдеп. Жазық маңдай, зор денелі, жүзі жылы, Жұрт айтады, қайырымды, мейірімді деп. Ақылдылар бас болған әлімсақтан, Араздасқан ағайынның дауын басқан. Сүндетке отырғызып жас баланы, Бата беріп, талайдың жолын ашқан. ...Талдықамыс ауылы жері шалғай, Зура әйел қиналды босана алмай. Жақын маңда дәрігер жоқ, амал нешік,
Шықпаған жан, жанарын шылай-шылай. Үлкендері кеңесті амал іздеп, - Неге отырмыз құр босқа мына біз? – деп. Тағдырға өршеленсе шара бар ма, Ой түсті Солтекеңе хабар бермек. Солтан қожа Басқамыста тұрып жатқан, Көріпкел, емшілігі елге мақтан. Қалғып кетіп, сезіпті осы жайды, Бір аттылы қарайды Өлеңті жақтан. Қожа келген хабаршыға былай деген: - Аяқ-қолды жияды аман-есен. Маған емес, әуелі Аллаға сен, Асықпа, меніменен бірге жүрсең. Солтекең сабыр сақтап, баяу желді, Екі ауылдың арасы ұзақ жер-ді. Ішінен қайта-қайта дұға оқып, Тосқан үйдің есігіне таяп келді. Сол сәтте егіз сәби шыр-шыр етті, Жұмбақ қой, бір Алланың құдіреті. Қарсы алушы адамдар таң-тамаша, - Дауа жоқ! Бұл – қожаның кереметі!
Әшім қожа Басшысы іскер елдің кейпі бөлек, Шаруашылық даңқымен бір дүркіреп. «Екібастұз» совхозы өрге басып, Астық орып, төрт түлік мал өсіред. Директор Бекен Супек көпті көрген, Табысқа жетер адам маңдай термен. Ұлы Отан соғысының ардагері, Қым-қуыт заман кешіп, көпті көрген. Бір күні қожаға ол қолқа салды, Арнайы үй тұрғызып, көшіріп алды. Халқына шапағаты тисінші деп, Қажетті, игілікті іс атқарды. Елге тұлға қашанда жақсы жандар, Жолдас, достың асылын ұққан таңдар. Шәймерденді қожа өзіне шопыр етті, Епсекті, техникаға жаны құмар. Қожа оны той-жабдыққа алып барды, Ол дағы күн-түн демей жалықпады. Дуалы ауыз шапағаты тиді ме екен? Шаймерден дәулет бітіп шалықтады. ...Түс ауған шақ, қалған-ды елге таяп, Ақкөл-Жайылма жайғандай жылы құшақ. Кенеттен мотор үні өше берді, Тежелді ойда жоқта төрт доңғалақ. Шәкең жылдам түсті де, капотты ашты, - Машина неге ауырды? - деп, бір састы. Күпті деген тетігін іздеп таппай, Себебін біле алмай, уайым басты. Әшім қожа үн-түнсіз жерге түсті, - Уайымдама! - дегендей түйсігі ішкі. Атам зираты тұсына мойын бұрып, Аллаға сыйынды кеп құдіреті күшті. Бір машина көрінді сонау жақтан, Қара жолдың топырағын бұрқыратқан. - Белан, - деді, Шәймерден қарап қалып, - Уа, қожа, тоқтатайын, шаңнан сақтан?! - Тоқтатпа, ол тоқтасын, әуре болма, Көрмей ме, сынып тұрған жанды жолда? Жүйткіген темір тұлпар өте шықты,
Тап-таза киімдерін былғап шаңға. - Тағы бір көрші, – деді қожа оған, - Жарылғай көр, желеп-жебеп, о, Жасаған! Сол сәтте шопыры кілтті бұрап еді, Беу, ғажап, гүр-гүр етті мотор от алған. Қожа да күлімсіреп бірдеңе деді, Алла өзі сәтін салды, жөнін берді. Зеленая Роща терегі жанды баурап, Атамекен бұлдырап көрінді енді. Менменсіген Беланың жолда қапты, Бұлар да қою шаңды бұрқыратты. Сыйға-сый, қымызға бал дегендейін, Қожа тоқтау жайлы сөз қозғамапты. Қасиетті жандардың жұмбағы көп, Оқырман ойлап қалар аңыз ба деп.. Талай-талай хикаясы жұртқа аян, Оған қасиет дарытқан Ұлы Құдірет. Жамандыққа жол бермес иманы бар, Алтындай жарқырайды жақсы жандар. Жолға шыққан жолаушы бір ғаріп қой, Адамшылық парызды ұмытпаңдар! Дуалы ауыз, ерекше бір қабілет, Аты шықты өңірге сырқат емдеп. Дінді апиын деген сөз бекер қалып, Намаз оқу үйреніпті жұрты іздеп. Кімдерге опа берген дүние жалған, Кезінде Тұрсын молла мешіт салған. Төртүйдің бүкіл халқы оны қолдап, Тарихта Әшім қожа аты қалған. P.S: Төртүй – бұрынғы «Екібастұз» совхозы. Атам зираты – қожалар жатқан мекен.
Жандарбек әулие Жүрегімде сақтаулы әулие аты, Әркімнің жақсы көруге бар ғой хақы. Исабек ишан қасиеті ерте дарып, Тектілердің тектісі – асыл заты. Өнегелі өмір жолы тарихта қалған, Басынан өткеріпті қилы заман. Қуғын-сүргін кезеңге мойымастан, Мықтылығы болаттай нағыз адам. Ұлы Отан соғысында болып қайтқан, Адасқанға жол нұсқап, жөнін айтқан. Бауырмал барша жанға құшақ жайды, Кең пейіл, салдырлаған жаны жайсаң. Трактор тізгіндеген сегіз қырлы, Қашанда кездескенде жүзі нұрлы. Ойы озық, ерекше дара тұлға, Бір сөзді, қажет десе өткір тілді. Жабдық еді: «Жәке, сіз баста!» - деді, Түрегелді дін басы – кемеңгері. Көк шапаны, тақиясы көзге ерек, Қожа аузына қаратты бүкіл елді. «Бісміллә! – деп әулие сөз бастады, Мақсатты, мағыналы ой тастады. Жапырағы жап-жасыл жаздың күні, Жым-жырт, құлақ түрді жұрттың бәрі. - Байқасаң, буырқанған өмір - теңіз, Ақыретті ойламай тек жүреміз. Адамға құндылығы - имандылық, Алла алдында әлі біз есеп береміз. Жайнамаз көп үйде жоқ, айтшы, кәні, Мұсылман дұға оқып, қол жаяды. Бес парызды орындау міндет деген, Сонда ғана шалыс кетпес кісі аяғы.
Абырой, атақ келер еңбекпенен, Жұмыстың дәмін татып, бейнет көргем. Тәуелсіз Қазақстан көркейсін! – деп, Отаныңа қызмет қыл маңдай термен. Әркімнің дүниеден өтері хақ, Басқайсың аяғыңды байқап-байқап. Күнәңа жауап берер кез келеді, Хақ Тағала алдында ей, адамзат! Деді де рәсімді бастап кетті, Аруақты еске алып, дұға етті. Жаңағы толғанысы әулиенің Түйсігі бар жүрекке бірден жетті. Орынтай осы жерде көппен тұрған, Ауырып қожа оны сауықтырған. Оқып берген орамалы қалтасында, Болжамы да дәл келді, тұрмыс құрған. Шақырған нұрлы жолға адамзатты, Кімге тимеді бұл қожа шапағаты. - Әттең, ата болса?! – деп, баз кешеді, Өзіңді көз көрген жан ұмытпапты. Жоқтығың сезіліп тұр әмбием-ай, Көріп тұр бар тірлікті көкте Құдай. Жолды жалғап, ұрпағың жанға жақын, Көңілге солар медеу бұдан былай.
Әбсағит қожа Далада сырғыма боран, суық жел-ді, Әкеміз ат шанамен іздеп келді. Тоны мен кірпіктерін қырау шалған, - Неліктен шығып кеттің бұлай? – деді. Ағатайым ренжулі әлі маған, Ойланбай шалыс басты қара балаң. Көктөбе қыстағына көңілім ауып, Кластас қыз айтқан соң бара салғам. Дастарханға үйдегі жан жиналды, Балалар – балапандар шетте қалды. Отбасы ізет жасап, құрақ ұшып, Қожаны құрметтеді, көрпе салды. Ол кісіні алғаш рет көруім еді, Жүрегім беймезгілде лүпілдеді. Ақ сары жүзі қара бұлттай түнере кеп, Қозғалды да, бас шайқап, былай деді: - Ана бұрыш, мына бұрыш толған сайтан, Қуып әлекпін бәрін мен, шынымды айтсам, Пендесі дұрыс жолмен жүрген дұрыс, Бәрі түзелер, Аллаға ниет қойсаң. Ана қыз балаңызда аздап дерт бар, Дұғамен емделеді, үшкіртіп ал. Сыйын, дәрет ал-дағы, тазалық сақта, Жаратушы иеміз жебеп, қорғар. Сәлден соң әңгіме-дүкен мүлде қызды, Қожа бірден баурады жанымызды. Батадан кейін мінезі тез өзгеріп, - Дүйсенбай! - деп әкемнің сөзін бұзды. - Қызыл қасқа сиырды неге ұрдың? Кешкілік алыс жолдан шаршап тұрдың. Темірмен соққыладың қан-жоса қып, Таразыға түспеді, біліп тұрмын. Айтшы ал, жөн бола ма сенің осының? - Алла! Рас, рас дәл солай ед, - деді әкем, - Білместікпен жасаған үлкен қатем. Моншаның қапталында болған жайтты, Жаратушы иеміз, кеш, өтінем! Ел аузында қожа жайлы әңгіме көп, Нұр жауған тәңіріден оларға кеп. Көп сөз - көмір, аз сөз саф алтын деген, Бір үзік сыр ұсындым елеп-екшеп. Қайролла Дүйсенбаев, қарт ұстаз
10
Отарқа
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Өнеркәсіп
Қ арасор
ұмы қымбат
Ж.ЖәЛЕЛҰЛЫ Сәл-пәл тарихқа шолу жасап көрсек, мұнда сонау 1957-1960 жылдары кен іздеу-барлау жұмыстары жүргізіліп, 1962 жылы қалыптық құм мен саз өндіру қолға алынады. Қарасор құмының бағалы болуы - ол 1500 градус ыстықта күйдіруге шыдамды, осы қасиетіне орай түрлі өнеркәсіп саласында пайдаланылады. Мәселен, кеңес дәуірінде Қарасор құмын Одақтағы 100 шақты зауыт пен кәсіпорын қажетіне жаратқан екен. Тіптен, Омбы танк зауытына да осы өңірдің құмы жөнелтілгенін жұрт біле бермес. Қазақ елі тәуелсіздік алып, бұрынғы жоспарлы экономиканы нарықтық экономика ауыстырған шақта дүркіреп тұрған Қарасор кен байыту комбинаты да ауыр кезеңді басынан өткерді. Тұтынушылар қатары кеміп, жылдар бойы қалыптасқан байланыстар үзіліп, қалыптық құмға сұраныс мүлде азайды. - Тығырықтан шығу ересен қажырқайратты талап етті. Нарықтық экономикаға бейімделу жеңіл болмады. Айтпақшы, шикізат үшін тұтынушының заттай есептесуін де бастан өткердік емес пе. Әркім қолында бар дүниесін беруші еді. Тіптен, ауыл шаруашылығы техникасын, баспа қағазын алған кез де болды. Соның бәрі кәдеге жарады. Ауыл шаруашылығы техникасын сол уақытта тұралап қалған төңіректегі кеңшарларға бердік, ал баспа қағазын аймақтық, қалалық газеттер редакторлары сұрап әкететін. Қазір еңсеміз тіктеліп, заман түзелді ғой. Алайда аға буынның жас мемлекетіміздің іргесін бекемдеу үшін қаншама қиындықты еңсергенін бүгінгі жас буынның білгені жөн, - дейді «Қарасор кен байыту комбинаты» ЖШС-нің бас директоры Асқар Омаров. Жасы жетпістің жуан ортасындағы Асқар Шайқыұлы - аймаққа белгілі абыройлы азамат. Елге сіңірген еңбегі, шыққан биігі - жұртқа үлгі. Төртқұдық руднигінде жай жұмыскер, экскаватор машинисінің көмекшісі, тау-кен мастері болып жұмыс істеген ол алдына биік мақсат қойып, Мәскеу тау-кен институтын бітіріп, тау-кен инженері мамандығын меңгерді. Сөйтіп, 1974-1986 жылдар аралығында Төртқұдық руднигі директоры болып, 1986 жылы Қарасор кен байыту комбинаты директоры қызметіне тағайындалды. Міне, содан бері, яғни, отыз жыл бойы комбинаттың ыстықсуығын көріп, өндіріске жан бітіріп, сол арқылы кенттің көркеюіне сүбелі үлесін қосу үстінде. Бірқатар үкіметтік және салалық марапаттарға ие болып, екі мәрте облыстық мәслихат депутаттығына сайланған Асқар Омаров үшін Қарасор кенті ыстық, мұндағы әлеуметтік-тұрмыстық хал-ахуалды жақсарту көңілі сергек азаматты үнемі толғандырып жүреді. Бұл жайында сәл кейінірек баяндаймыз. Енді комбинаттың бүгінгі күнін сөз етер болсақ, мұнда жылына 150 мың тонна қалыптық құм өндіріледі.
«Қарасор кен байыту комбинаты» ЖШС-нің бас директоры Асқар Омаров.
Байтақ елімізде алтынға пара-пар түрлі қазба байлығымен аты шыққан елді мекендер көп. Қарасор кенті заманында Кеңес Одағына қымбат құмымен белгілі болды. Төлеген Аушахымұлы да тағдырын осы комбинатпен байланыстырған азамат. Рудный тау-кен институтын бітірген соң, жолдамамен жіберілген жас маманның Қарасорда тұрақтап қалғанына отыз жылдан асып кетіпті. Ол жүз шақты адамды жұмыспен қамтып отырған өндірісті бес саусағындай біледі. Еңбек адамын құрметтейтіні де сөзінен аңғарылып қалды. Аға машинист Николай Самоваров, жүргізушілер Николай Дарнапых пен Берік Смағұловтың еңбек көрігін қыздырып, өзгелерге үлгі болып
Шикізат теміржол арқылы Павлодар, Ақсу, Астана, Алматы, Рудный және т.б. қалалардағы кәсіпорындарға жіберіледі. Жалпы, Қарасор құмы қара және түсті металдан фасонды құйма дайындауда, құрғақ құрылыс қоспалары, шыныпластик құбырлары өндірісінде, локомотивтерді экипировка жасауда
Кірпіш күйдіру цехы
Тұңғыш Президент кабинеті және т.т. қолданылады. - 2006 жылы Қалқаман кен орнынан саз өндіруге кіріскен едік. Осыдан үш жыл бұрын кірпіш зауыты құрылысын бастап, биылғы жылы аяқтадық. Құралжабдық, технология қытайдікі, кірпіш шығарып көрдік, енді сол өнімнің сапасын жетілдіру, зауыттың құжаттарын рәсімдеу қоса қабат жүргізілуде. Кірпіш зауыты келер жаздан бастап жылына 5 миллион дана кірпіш өндіру қуатына енуі тиіс. Жаңа өндіріске жұмыс қолы қажет екені белгілі. Баспана жағы дайын. Келем деушілерге есік ашық, - дейді бізді өндіріспен таныстыруды мойнына алған «Қарасор кен байыту комбинаты» ЖШС-і директоры Төлеген Анабаев әңгіме тиегін ағыта түсіп.
тынын білдірді. Иә, құдық суы кенелтпейді, ал су құбырының жөні бөлек. Кент тұрғындары бау-бақша өсіріп, балалар дәруменге қарық болар еді. Айтпақшы, кенттегі біраз жұрттың жылы орнын тастап көшіп кетпеуіне де Қарасор кен байыту комбинаты басшылығының тигізген шарапаты мол. Сонау 1989 жылы Асқар Омаров Мәскеудегі КСРО Өнеркәсіп министрлігі басшылығымен келісіп, кентте мектеп құрылысы басталуына қол жеткізеді. Құрылыс шығынын Теміржол министрлігі де бірігіп көтермекші екен, алайда ол соңғы сәтте тайқып шығады. Міне, осындай сын сағатта Асқар Шайқыұлы табандылық танытып, ақыр аяғы мектеп са-
жүргенін ризалықпен айтты. Десек те, Қарасорда жұмыс қолы тапшылығы сезіледі. Комбинатта біраз адам Екібастұз қаласы, Қалқаман кенті, Ақжол ауылынан қатынап жұмыс істейді екен. - Жұрт мұнда тұрақтап, орнығар да еді. Ол үшін ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі шешілуі керек. Ертеде Қаныш Сәтбаев атындағы каналдан тартылған су құбыры болған. Алайда сол құбыр сонау аумалы-төкпелі тоқсаныншы жылдары қараусыз қалып, істен шықты. Биыл жаз облыс басшысы Қарасорға келгенде аталмыш проблеманы көтердік, билік қаперіне алды. Енді жақсылықтан үміттіміз, - деп, Төлеген Аушахымұлы кент келешегінен тысқары қала алмай-
лынады. Әрине, мұны қарасорлықтар ұмытпайды. Ал Асқар Шайқыұлы күні бүгінге дейін білім ошағының тыныстіршілігін біліп тұрады және үнемі көмек көрсетуге әзір. Жыл сайын мектеп табалдырығын алғаш аттаған балаларды киіндіру, оқу құралдарын сатып әперуді комбинат дәстүр етіпті. Қарасорлықтардың тағы бір мақтанышы – кент клубы. Кентке көрік беріп тұрған бұл клуб та осыдан он шақты жыл бұрын Қарасор кен байыту комбинаты қаражатына салынып, кейін әкімдік балансына тегін беріліпті. Біз өндіріс орнын аралаған соң, клуб пен мектепке де бас сұқтық. Екі мекеме де жарқырап тұр. Білім ошағында Асқар ағаны жайдары қарсы алған мектеп директоры Қайрат Кәрімжановқа ілесіп, Тұңғыш Президент, қазақ тілі, математика, т.б. бірқатар кабинеттерді, шағын орталықты көрдік. Әңгіме арасында мектеп басшысы соңғы жылдары бюджет қаржысы есебінен төбе жаңаланып, еден ауыстырылып, жеке қазандыққа екі жаңа оттық орнатылғанын айтып өтті. Көңілі толған Асқар аға жылу беру маусымына әзірлікті пысықтап, ақылкеңес беріп, табыс тілеп, ақсақалдық жөн білдірді. Иә, жанашырлық, ынтымақ-бірлік болса, алынбайтын асу жоқ. Өмірден көргені, көкірегіне түйгені көп Асқар Омаров мұны жақсы біледі. Кент пен комбинат өмірі біте қайнасып кетуіне дәнекер болу елді мекеннің келешегі үшін маңызды. Комбинат басшылығы алдағы уақытта Қарасордың құмы мен сазы пайдаланылатын тағы бірқатар шағын кәсіпорын ашуды да ойластырып жүр. Ал өндіріс мығым болса, елді мекен бағы да жана түседі емес пе?! Суреттерді түсірген: В.Фадеев
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Отарқа
11
Аналарға тарту
Өткен жексенбіде Екібастұз қалалық перзентханасында Отбасы күні атап өтілді. Шара барысында перзентхана қызметкерлері жас босанған әйелдерді салтанатты түрде құттықтай отыра, атаулы күннің маңызы мен отбасы құндылықтарын дәріптеді. 2013 жылы Елбасы Нұрсұлтан
Назарбаевтың Жарлығымен қыркүйек айының екінші жексенбісі Отбасы күні болып бекітілді. Бұл мереке халық көңілінен шығып, жыл сайын тойланатын игі дәстүрге айналып келеді. Отбасы, ана мен сәби мәселесіне жауапкершілікпен қарайтын қалалық перзентхана қызметкерлері атаулы
күнге де тыңғылықты дайындалды. Мекеменің мемлекеттік тіл маманы Маржан Түсіпжанова перзентхана әкімшілігі ұлттық мерекелер мен республикалық акция, жобаларға белсенді түрде қатысатынын айта келе: «Осымен үшінші жыл қатарынан Отбасы күнінде сәби сүйген аналарды нәрестелерімен бірге перзентханадан салтанатты шығарып салу рәсімін өткізіп келеміз. Бұл күн олардың есінде ерекше сақталады деп сенемін. Ел тәуелсіздігінің 25 жылдығы қарсаңында дүниеге келген нәрестелердің деніне саулық, отбасына амандық тілейміз», деді. Босану бөлімінің акушер-гинекологы Ирина Петроченко да ізгі тілектерге қосылып, перзентхана әкімшілігі атынан әр анаға сыйлық ретінде бала күтіміне қажет заттарды тарту етті. Бесінші немересін шығаруға келген ақ жаулықты Ханшайым апа өз кезегінде жиналғандарға батасын беріп, перзентхана әкімшілігіне ризашылығын білдірді. М. Ысқақова Сурет автордікі
Отан отбасынан басталады 10 қыркүйек күні «Қайнар» ББК-нде Халықаралық Отбасы күніне орай «Жанұям – жан жылуым» атты фестиваль ұйымдастырылды. Дария ЕРҒАЗИНА Фестивальға өз отбасының берекебірлігін арттырып, шаңырағын ұйыстырып отырған төрт отбасы, атап өтсек: Шавдировтар, Цыбаневтар, Рақымжановтар және Юрьевтер отбасылары қатысты. Қонақтар кездесуде отбасы құндылықтары жайлы пікірлерін талқыға салып, қалыптасып, дағдыға айналған жанұя дәстүрлері жайлы әңгімеледі. Сонымен бірге жиналған қауым экраннан әр отбасы әзірлеген бейнесюжетті тамашалады. Отбасы мүшелері өнерден де құралақан емес екен. Шавдировтар отбасы «Аққу арман» әнін нәшіне келтіре орындады. Фестивальді «Нұр Отан» партиясы Екібастұз бөлімшесі
төрағасының орынбасары Светлана Гладышева қорытындылап, Шавдировтарға - «Әнсүйер отбасы», Цыбаневтарға - «Спортқұмар отбасы»,
Рақымжановтарға - «Оқырман отбасы», Юрьевтерге «Шығармашыл отбасы» дипломдарын тапсырды.
Жүлде - Исмағамбетовтерде 11 қыркүйекте №10 мектеп стадионында «Әкем, шешем және мен – спорттық отбасымыз!» атты жарыс өтті. Талапқа сай жарысқа қатысушы отбасылар біркелкі киінді. Әр команда түрлі кезеңде бақ сынап, өзара сынға түсті. Нәтижесінде 1-орынды «Исмағамбетовтер» командасы жеңіп алса, «Байтеновтер» отбасы 2-орынды еншіледі. «Меңдішевтер» командасы 3-орынға табан тіреді. Жарыс жеңімпаздары Екібастұз қаласы әкімдігі дене шынықтыру және спорт бөлімінің грамоталарымен және ақшалай жүлделерімен марапатталды. Өз тілшімізден
Өз балаңа үлгі бол! Қыркүйек айының 5-11-і аралығында мектебімізде Ұлттық отбасы күніне орай іс-шаралар ұйымдастырылды. Белгіленген жоспарға сай «Отбасы әнұраны» бойынша мектептің үлгілі және көпбалалы отбасы, көпұлтты отбасы мүшелерімен кездесу ұйымдастырылды. Кездесуге Элиза Татаева, Айдана Қаббарова, Инесса Легкая, Василя Камалетдинова, Рамазановтардың аналары қатысып, «Менің үлгілі отбасым» атты қыздар мен аналар арасындағы сайыста бақ сынады. 1-сынып ата-аналарына арналған «Өз балаңа үлгі бол» республикалық конференциясы «1-сынып оқушыларына психологиялық көмек» тақырыбында өтті. Конферецияда білім саласындағы бүгінгі өзекті мәселелер сөз болды. Мектеп директоры мен психологы сөз алып, ата-аналардың көкейінде жүрген сұрақтарына жауап берді. 10-сынып оқушыларына арналған «Менің отбасым – менің бақытым» психологиялық тренингі де ата-ана мен мектеп арасындағы байланысты нығайта түсті. «Қыз тәрбиесі – ұлт тәрбиесі» тақырыбында 9 «А» сыныбында А.Рахымбаева «Айтуға оңай» бағдарламасы негізінде «Отбасым – менің байлығым» атты тәрбие сағатын өткізді. Тәрбие сағатында әже, әке, өгей ана тәрбиесі жайында сөз қозғалды. Бейнебаяндармен әрленіп, терең мазмұнымен көпшілікке ой қалдырған тәрбие сағатына «Нұр Отан» партиясының өкілі қатысты. 6 «А» сыныбында Әмина Құрманбайқызының жетекшілігімен ұйымдастырылған тәрбие сабағы аналармен мерекелік кеш түрінде өтті. Қыздар аналарына деген құрмет пен ізгі ниеттерін танытты. 11-сынып жетекшілері Орынгүл Шәпенқызы мен Айжан Жиенхан атааналармен биылғы оқу жылындағы бітіру емтихандары мен ҰБТ жайлы дөңгелек үстел отырысын өткізді. Бастауыш сыныптар «Отбасым байлығым» тақырыбында спорттық сайыстарға қатысты. Ата-аналар өздерінің балалық шақтарын естеріне алып, балаларын қошеметтеп отырды. Соңынан сайысқа қатысқан командалар мадақтау қағаздарымен марапатталды. А.Рахымбаева, №25 қазақ қыздар гимназиясы директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары
12 Отарқа
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Теледидар бағдарламасы ДҮЙСЕНБІ, 19 қыркүйек 7:00 «Таңшолпан». 10:00 «Питер Пэн» м/х. 10:25 «Тобот» м/х. 10:50 «Апта. kz». 11:55 «Дауа». 12:30 «Болашақ әлем». 12:55, 17:30 Kaznews. 13:00 «Бірге таңдаймыз!». 14:10 «Келін» т/х. 14:55, 19:30, 23:40 Kaznews. 15:00 «Әйел бақыты». 16:40 «Сурайя» т/х. 17:55 «Бүгінгі күннің батырлары» 18:05 «Менің Қазақстаным!». 18:35 «Сурайя» т/х. 20:20 «Айтуға оңай...». 21:05 «Айман&Шолпан» т/х. 22:00 «Келін» т/х. 22:55 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 23:30 «МУЗАРТ Live». Күнделік 0:25 «Sport.kz». 0:45 «Болашақ әлем».
Хабар 7:00 «Өмір сабақтары» д/д. 7:30 «Сотқа жеткізбей» д/д. 8:00 «Жаңа күн». 10:10, 22:15 «Осколки» т/х. 11:05 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40 «Қыз жолы» т/х. 12:30 «Магия кухни». 13:00 «Женский детектив» т/х. 14:00 «И всё-таки я люблю» т/х. 15:00 «Народный контроль». 15:15 «Көңіл толқыны». 15:50 «Шалғайдағы оқиға» т/х. 16:40 «Пәленшеевтер» т/х. 17:15, 21:40 «EXPO - болашақ энергиясы». 17:25 «Егіз жүрек». 18:00 «Біздің назарда». 18:15 «Махаббатым жүрегімде». 19:00, 0:20 Жаңалықтар. 19:35 Негізінде. 19:40 «Өгей жүрек» т/х. 20:25 «Бетпе-бет». 20:50 «Истории чемпионов». 21:00 Итоги дня. 21:35 По сути. 21:45 «Бюро расследований». 23:10 «Пәленшеевтер» т/х. 23:45 «Әр үйдің сыры басқа». 0:55 «Өмір сабақтары» д/д.
Евразия 7:00, 7:55 Жаңалықтар. 7:10 «Сапа бақылауда». 8:00 «Доброе утро». 10:00 «Судебные истории». 11:00 «Той заказ». 11:30 «Әйел сыры…». 12:30 «Джоха және Акбар» т/х. 13:25 «Ғажайып жан» т/х. 14:20 «Ән дария». 15:10 «Бaсты патруль». 15:30 «Сын моего отца» т/х. 16:30 «Про любовь» т/х. 17:40 Ток-шоу «Родина». 18:50 «Ради любви я все смогу» т/х. 20:00 «Главные новости». 20:55 «Джоха және Акбар» т/х. 22:00 «Басты жаңалықтар». 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 23:35 «П@утina». 0:00 «Медсестра» т/х.
07.00 Открытие вещания. 07.05 “Тағы да махаббат жайлы”. 08.50 “Алаң болма, жаным” т/х. 10.00 “Смотреть всем!”. 11.00 “Портрет недели”. 12.10 “Другая правда”. 13.10 “Семейные драмы”. 14.25 “Көріпкел”. 16.00 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.40 “Махаббат мұңы” т/х. 17.40 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 18.35 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х.
20.30 Жаңалықтар. 21.00 Вечерние новости. 21.40 “Главная редакция”. 22.30 «Ведьма» т/х.
31 канал + АРТА 07:30 Әзіл Студио 08:00 «Киелі неке» т/х. 09:00 «Бақытты болғым келеді». 10:00 «Готовим с Адель» 10:30 «Бэтмен» м/х. 12:00 «Смешарики» 13:00 Ералаш 13:30, 21:00 «Кухня» т/х. 15:05 «Бақытты болғым келеді» т/х. 16:05 «Киелі неке» т/х. 18:05 Айта берсін 19:00 «Жаужүрек Ертұғрыл 2» 20:00 Информбюро. 22:40 «Ертугрул 2» т/х. 00:30 «Миндальный привкус любви» т/х.
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон 10:20 Сериал 11:20 В мире каменных джунглей. 12:15 Сериал 13:05 Самые крупные катастрофы. 14:00 Откровенный разговор 14:30 Тілеймін сізге... 15:00 Музыка әлемі 17:00 Естімеген елде көп 17:35 Забавные игры 18:30 Тілеймін сізге... 19:30 Сериал 20:20 UEFA мачтарына шолу 20:30 Білек пен жүрек 21:00, 22:00 Сериал. 22:45 Сенсация или провокация. 23:45 Тайны спорта 23:55 Кино.
СЕЙСЕНБІ, 20 ҚЫРКҮЙЕК 7:00 «Таңшолпан». 10:00 «МузАрт Live». 10:10 «Питер Пэн» м/х. 10:30 «Тобот» м/х. 10:50 «Айман&Шолпан» т/х. 11:45 «Айтуға оңай...». 12:30 «Болашақ әлем». 12:55, 14:55, 17:30, 19:30, 23:40 Kaznews. 13:00 «Бірге таңдаймыз!». 14:10 «Келін» т/х. 15:00 «Әйел бақыты». 16:40, 18:35 «Сурайя» т/х. 17:55 «Бүгінгі күннің батырлары». 18:05 «Табыс сыры». 20:20 «Айтуға оңай...». 21:05 «Айман&Шолпан» т/х. 22:00 «Келін» т/х. 22:55 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев». 23:30 «Музарт Live». 0:25 «Болашақ әлем».
Хабар 7:00 «Өмір сабақтары» д/д. 7:30 «Сотқа жеткізбей» д/д. 8:00 «Жаңа күн». 10:10 Осколки» т/х. 11:05 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40 «Өгей жүрек» т/х. 12:30 «Магия кухни». 13:00 «Женский детектив» т/х. 14:00 «И всё-таки я люблю» т/х. 15:00 «Важно знать». 15:15 «Көңіл толқыны». 15:45 «Шалғайдағы оқиға» т/х. 16:35 «Пәленшеевтер» т/х. 17:10 «EXPO - болашақ энергиясы». 17:15 «Біздің үй». 18:00 «Білу маңызды». 18:15 «Махаббатым жүрегімде» т/х. 19:00 Жаңалықтар. 19:35 Негізінде. 19:40 «Өгей жүрек» т/х. 20:25 «Қайсар жандар». 20:45 «EXPO - болашақ энергиясы». 20:50 Документальный цикл «Истории чемпионов». 21:00 Итоги дня.
21:35 По сути. 21:40 «Такая работа» т/х.т/х. 22:30 «Осколки» т/х. 23:25 «Пәленшеевтер» т/х. 23:55 «Әр үйдің сыры басқа» д/д.
Евразия 7:00 Жаңалықтар. 7:10 «Сапа бақылауда». 7:55 Жаңалықтар. 8:00 Телеканал «Доброе утро». 10:00 «Судебные истории». 11:00 «Той заказ». 11:30 «Әйел сыры…». 12:30 «Джоха және Акбар» т/х. 13:25 «Ғажайып жан». т/х. 14:20 Ток-шоу «Все мы люди». 15:10 «Бaсты патруль». 15:30 «Сын моего отца» т/х. 16:30 «Про любовь». 17:40 «Пусть говорят». 18:50 «Ради любви я все смогу» т/х. 20:00 «Главные новости». 20:55 «Джоха және Акбар» т/х. 22:00 «Басты жаңалықтар». 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 23:35 «П@утina». 0:00 «Медсестра» т/х.
07.00 Открытие вещания. 07.05 “Алаң болма, жаным” т/х. 07.50 Жаңалықтар. 08.20 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 10.10 “Морские дьяволы. смерч-2” т/х. 12.00 Новости. 12.45 “Главная редакция”. 13.20 “Семейные драмы”. 14.25 “Көріпкел”. 15.20 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.10 “Махаббат мұңы” т/х. 17.25 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 18.35 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 20.30 Жаңалықтар. 21.00 Новости. 21.40 “Было дело”. 22.30 «Ведьма» т/х.
31 канал + АРТА 07:00 Информбюро 08:00 «Киелі неке» т/х. 10:00 «Бақытты болғым келеді» т/х. 11:00 «Бэтмен» м/х. 12:00 «Смешарики» м/х. 13:00 Ералаш 13:30 «КУХНЯ» т/х. 15:05 «Бақытты болғым келеді» т/х. 16:05 «Киелі неке» т/х. 18:00 «Базарбаевтар» т/х. 19:00 «Жаужүрек Ертұғрыл 2» т/х. 20:00 Информбюро 21:00 «Кухня» т/х. 22:40 «Ертугрул 2» т/х. 23:40 Алдараспан, Шаншар, Нысана.
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон 10:20 Cериал 11:20 В мире чудес. 12:15 Сериал 13:05 Кино 14:30 Тілеймін сізге... 15:30, 16:20, 19:30 Сериал. 17:20 Спорт құпиялары. 18:30 Тілеймін сізге... 19:00 Жаңалықтар 19:15 Новости. 20:20 UEFA мачтарына шолу 20:30 Арнайы репортаж 21:00 Сериал 22:00 Музыка әуені 22:30 Жаңалықтар 22:45 Новости 23:00 Разрушители мифов. 23:35 Кино.
СӘРСЕНБІ, 21 ҚЫРКҮЙЕК
7:00 «Таңшолпан». 10:00 «МузАрт Live» 10:10 «Питер Пэн». м/х. 10:30 «Тобот» м/х. 10:50 «Айман&Шолпан» т/х. 11:40 «Айтуға оңай...» 12:30 «Болашақ әлем».
12:55, 14:55 Kaznews 13:00 «Бірге таңдаймыз!» 14:10, 22:00 «Келін» т/х. 15:00 «Әйел бақыты» 16:40, 18:35 «Сурайя» т/х. 17:30, 19:30, 23:40 Kaznews 17:55 «Бүгінгі күннің батырлары» 18:05 «Келбет». 20:20 «Сұхбат» 21:05 «Айман&Шолпан» т/х. 22:55 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 23:30 «Музарт Live». 0:30 «Болашақ әлем» д/ф.
Хабар 7:00 «Әсем әуен». 7:15 «Біздің үй». 8:00 «Жаңа күн». 10:10 «Осколки» т/х. 11:05 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40 «Өгей жүрек» т/х. 12:30 «Магия кухни». 13:00 «Семейные мелодрамы». 14:00 «И всё-таки я люблю» т/х. 15:00 «Народный контроль» 15:15 «Көңіл толқыны». 15:45 «Шалғайдағы оқиға» т/х. 16:30 «Пәленшеевтер» т/х. 16:55, 20:45 «EXPO - болашақ энергиясы». 17:00 Футбол. Кубок РК. Астана – Иртыш. Прямая трансляция из Астаны. 19:00, 0:30 Жаңалықтар. 19:35 Негізінде. 19:40 «Өгей жүрек» т/х. 20:30 «Қайсар жандар». 20:50 «Истории чемпионов». 21:00 Итоги дня. 21:35 По сути. 21:40 «Такая работа» т/х. 22:30 «Осколки» т/х. 23:25 «Пәленшеевтер» т/х. 23:55 «Әр үйдің сыры басқа» д/д.
Евразия 7:00 Жаңалықтар. 7:10 «Сапа бақылауда». 7:55 Жаңалықтар. 8:00 Телеканал «Доброе утро». 10:00 «Судебные истории». 11:00 «Той заказ». 11:30 «Әйел сыры…». 12:30 «Джоха және Акбар» т/х. 13:25 «Ғажайып жан». т/х. 14:20 Ток-шоу «Все мы люди». 15:10 «Бaсты патруль». 15:30 «Сын моего отца» т/х. 16:30 «Про любовь». 17:40 «Пусть говорят». 18:50 «Ради любви я все смогу» т/х. 20:00 «Главные новости». 20:55 «Джоха және Акбар» т/х. 22:00 «Басты жаңалықтар». 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 23:35 «П@утina». 0:00 «Медсестра» т/х.
07.00 Открытие вещания. 07.05 “Алаң болма, жаным” т/х. 07.50 Жаңалықтар. 08.20 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 10.10 “Морские дьяволы. смерч-2” т/х. 12.00 Новости. 12.45 “Главная редакция”. 13.20 “Семейные драмы”. 14.25 “Көріпкел”. 15.20 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.10 “Махаббат мұңы” т/х. 17.25 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 18.35 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 20.30 Жаңалықтар. 21.00 Новости. 21.40 “Было дело”. 22.30 «Ведьма» т/х.
31 канал + АРТА 07:00 Информбюро 08:00 «Киелі неке» т/х. 10:00 «Бақытты болғым келеді» т/х. 11:00 «Бэтмен» м/х. 12:00 «Смешарики» м/х.
13:00 Ералаш 13:30, 21:00 «Кухня» т/х. 15:05 «Бақытты болғым келеді» т/х. 16:05 «Киелі неке» т/х. 18:00 «Базарбаевтар» т/х. 19:00 «Жаужүрек Ертұғрыл 2» т/х. 20:00 Информбюро. 22:40 «Ертугрул 2» т/х. 23:40 Алдараспан, Шаншар, Нысана.
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон 10:20, 15:30, 16:20, 17:50 Сериал 11:20 В мире звезд. 13:05, 23:55 Кино 14:30, 18:30 Тілеймін сізге... 19:00, 22:30 Жаңалықтар 19:15, 22:45 Новости 19:30, 21:00 Сериал 20:20 UEFA мачтарына шолу 20:30 Арнайы репортаж. 22:00, 23:00 Музыка әуені 23:40 Обзор матчей UEFA.
БЕЙСЕНБІ, 22 ҚЫРКҮЙЕК 7:00 «Таңшолпан». 10:00 «МузАрт Live» 10:10 «Питер Пэн». М/х. 10:30 «Тобот» м/х 10:55 «Айман&Шолпан» т/х. 11:45 «Айтуға оңай...» 12:30 «Болашақ әлем» д/ф. 12:55, 14:55, 17:30 Kaznews 13:00 «Бірге таңдаймыз!» 14:10 «Келін» т/х. 15:00 «Әйел бақыты» 16:40 «Сурайя» т/х. 17:55 «Журналистік зерттеу» 18:15 «Агробизнес» 18:35 «Сурайя» т/х. 19:30, 23:40 Kaznews 20:20 «Қоғамдық кеңес» 21:05«Айман&Шолпан» т/х. 22:00 «Келін» т/х. 22:55 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 23:30 «Музарт Live» 0:25 «Болашақ әлем» д/ф.
Хабар
7:00 «Әсем әуен». 7:15 «Біздің үй». 8:00 «Жаңа күн». 10:10 «Осколки» т/х. 11:05 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40 «Өгей жүрек» т/х. 12:30 «Магия кухни». 13:00 «Семейные мелодрамы». 14:00 «И всё-таки я люблю» т/х. 15:00 «Важно знать». 15:15 «Көңіл толқыны». 15:50 «Шалғайдағы оқиға» т/х. 16:40 «Пәленшеевтер» т/х. 17:10, 20:45 «EXPO - болашақ энергиясы». 17:15 «Біздің үй». 18:00 «Білу маңызды». 18:15 «Махаббатым жүрегімде» т/х. 19:00, 0:25 Жаңалықтар. 19:35 Негізінде. 19:40 «Өгей жүрек» т/х. 20:30 «Қайсар жандар». 20:50 «Истории чемпионов». 21:00 Итоги дня. 21:35 По сути. 21:40 «Такая работа» т/х. 22:30 «Осколки» т/х. 23:25 «Пәленшеевтер» т/х. 23:50 «Әр үйдің сыры басқа» д/д.
Евразия
7:00 Жаңалықтар. 7:10 «Сапа бақылауда». 7:55 Жаңалықтар. 8:00 Телеканал «Доброе утро». 10:00 «Судебные истории». 11:00 «Той заказ». 11:30 «Әйел сыры…». 12:30 «Джоха және Акбар» т/х. 13:25 «Ғажайып жан». т/х. 14:20 Ток-шоу «Все мы люди». 15:10 «Бaсты патруль». 15:30 «Сын моего отца» т/х. 16:30 «Про любовь». 17:40 «Пусть говорят».
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
13
Отарқа
Теледидар бағдарламасы 18:50 «Ради любви я все смогу» т/х. 20:00 «Главные новости». 20:55 «Джоха және Акбар» т/х. 22:00 «Басты жаңалықтар». 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 23:35 «П@утina». 0:00 «Медсестра» т/х.
07.05 “Алаң болма, жаным” т/х. 07.50, 20.30 Жаңалықтар. 08.20 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 10.10 “Морские дьяволы. смерч-2” т/х. 12.00, 21.00 Новости. 12.45 “Главная редакция”. 13.20 “Семейные драмы”. 14.25 “Көріпкел”. 15.20 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.10 “Махаббат мұңы” т/х. 17.25 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 18.35 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 21.40 “Было дело”. 22.30 «Ведьма» т/х.
31 канал + АРТА 07:00 Информбюро 08:00 «Киелі неке» т/х. 10:00 «Бақытты болғым келеді» т/х. 11:00 «Бэтмен» м/х. 12:00 «Смешарики» м/х. 13:00 Ералаш 13:30 «Кухня» т/х. 15:05 «Бақытты болғым келеді» т/х. 16:05 «Киелі неке» т/х. 18:00 «Базарбаевтар» т/х. 19:00 «Жаужүрек Ертұғрыл 2» т/х. 20:00 Информбюро 21:00 «Кухня» т/х. 22:40 «Ертугрул 2» т/х. 23:40 Алдараспан, Шаншар, Нысана.
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон 10:20 Сериал 11:20 В мире звезд. 12:15 Сериал 13:05, 23:55 Кино 14:30 Тілеймін сізге... 15:30, 16:20, 19:30, 21:00 Сериал. 17:20 Наш футбол 18:30 Тілеймін сізге... 19:00, 22:30 Жаңалықтар 19:15, 22:45 Новости. 20:20 UEFA мачтарына шолу 20:30 Экстрим спорт. 22:00, 23:00 Музыка әуені 23:45 Обзор матчей UEFA.
ЖҰМА, 23 ҚЫРКҮЙЕК
7:00 «Таңшолпан» 10:00 «МузАрт Live» 10:10 «Питер Пэн» м/х. 10:30 «Тобот» м/х. 10:50 «Айман&Шолпан» т/х. 11:45 «Қоғамдық кеңес» 12:30 «Болашақ әлем» д/ф. 12:55, 23:45 Kaznews 13:00 «Бірге таңдаймыз!» 14:10 «Келін» т/х. 14:55, 17:30, 19:30 Kaznews 15:00 «Әйел бақыты» 16:40 «Сурайя». Т/х. 17:55 «Иман айнасы» 18:15 «Жан жылуы» 18:35 «Сурайя» т/х. 20:05 Парламент 20:20 «Айтуға оңай...» 21:05 «Сәлем, Қазақстан!» 22:30 «Келін» т/х. 23:25 «Қылмыс пен жаза». 0:15 Парламент 0:30 «Болашақ әлем» д/ф.
Хабар 7:00 «Әсем әуен». 7:15 «Біздің үй». 8:00 «Жаңа күн». 10:10 «Осколки» т/х. 11:05 «Әр үйдің сыры басқа» д/д. 11:40 «Өгей жүрек» т/х.
12:30 «Магия кухни». 13:00 «Семейные мелодрамы». 14:00 «И всё-таки я люблю» т/х. 15:00 «Народный контроль». 15:15 «Көңіл толқыны». 15:45 «Шалғайдағы оқиға» т/х. 16:40 «Пәленшеевтер» т/х. 17:10, 20:50 «EXPO - болашақ энергиясы». 17:15 «Біздің үй». 18:00 «Біздің назарда». 18:15 «Махаббатым жүрегімде» т/х. 19:00 Жаңалықтар. 19:40 «Өгей жүрек» т/х. 20:25 «Арнайы хабар». 20:50 «Истории чемпионов». 21:00 Итоги дня. 21:40 «Такая работа» т/х. 23:25 «Концерт. Ұ. Жолдасовтың кеші «Өмір өзен».
Евразия 7:00 Жаңалықтар. 7:10 «Сапа бақылауда». 7:55 Жаңалықтар. 8:00 «Доброе утро». 10:00 «Судебные истории». 11:00 «Той заказ». 11:30 «Әйел сыры…». 12:30 «Джоха және Акбар» т/х. 13:25 «Ғажайып жан» т/х. 14:20 Ток-шоу «Все мы люди». 15:10 «Бaсты патруль». 15:20 «Правда». 15:30 Кино «Мужики» 17:25 «Жди меня». Казахстан. 18:40 «Евразия лото». 18:50 «Поле чудес». 20:00 «Главные новости». 20:55 «Джоха және Акбар» т/х. 22:00 «Басты жаңалықтар». 22:40 «Ғажайып жан» т/х. 23:35 «П@утina» . 0:00 Кино «Духless».
07.00 Открытие вещания. 07.05 “Алаң болма, жаным” т/х. 07.50 Жаңалықтар. 08.20 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 10.10 “Морские дьяволы. смерч-2”. 12.00 Новости. 12.45 “Наша правда”. 13.45 “Семейные драмы”. 14.45 “Әйел қырық шырақты”. 15.45 “Тағдырмен тартыс ” т/х. 16.10 “Махаббат мұңы” т/х. 17.25 “Махаббатта шек бар ма?” т/х. 18.35 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 20.30 Жаңалықтар. 21.00 Новости. 21.40 “Наша правда” – Богатый и знаменитый. 22.50 “Белый человек” т/х.
31 канал + АРТА 07:00 Информбюро 08:00 «Киелі неке»т/х. 10:00 «Бақытты болғым келеді» т/х. 11:00 «Cмешарики» м\х. 11:30 «Яблочное зёрнышко 2» 13:30 «Кухня» т/х. 15:00 «Бақытты болғым келеді» т/х. 16:00 «Киелі неке» т/х. 16:50 Концерт. М.Жүнісова. 20:00 Информбюро 21:00 «Кухня» т/х. 22:40 «Ертугрул 2» т/х. 23:40 Алдараспан, Шаншар, Нысана 00:30 «Миндальный привкус любви» т/х.
ЕҚТ
07:00 Таңғы марафон 10:20 Сериал 11:20 В мире звезд.
12:15 Сериал 13:05 Кино 14:30 Тілеймін сізге... 15:30 Сериал 16:20 Сериал 17:05 Арнайы репортаж 17:50 Сериал 22:00 Музыка әуені 22:30 Жаңалықтар 22:45 Новости 23:00 Музыка әуені 20:20 ЕУРО-2016 г. мачтарына шолу 20:20 UEFA мачтарына шолу 21:00 Сериал 22:00 Музыка әуені 22:30 Жаңалықтар 22:45 Новости 23:00 Обзор матчей UEFA 23:15 Кино.
СЕНБІ, 24 ҚЫРКҮЙЕК
8:15 «Дара мен достары» м/х. 9:00 «Сенбілік таң» 10:10 «Әзіл әлемі» 12:00 «Ас болсын!» 12:35 «Жұлдыз live» балалар байқауы 13:40 «Ой-толғау». 14:30 «Іңкәр жүрек» т/х. 19:30 Kaznews 20:05 «Үздік әндер» 21:00 «Дара жол» 22:30 «Көңілашар» 0:05 Kaznews 0:40 «Ақпыз, сары, қарамыз...».
Хабар 7:00 «Тамаша». 8:10 «Әсем әуен». 8:40 «Ду-думан». 9:40 «Продвопрос». 10:00 Дневник «Биле, Қазақстан!». 10:15 Кино. «Остров сокровищ». 13:05 «Ақылдың кілті. Өмірдастан» т/х. 14:50 «Жанды дауыс». 16:30 «Экспедиция 25». 17:00 Документальный цикл «Истории чемпионов». 17:30 Вечер профессионального бокса. 21:00 «7 күн». 22:00 Кино «Такси 4». 23:30 «Әселдің құрбықұрдастары» т/х.
Евразия 07.00 Открытие вещания. 07.05 “Аумалы-төкпелі заман”. 08.10 “Қыз қылығы”. 09.00 “Басты рөлде”. 09.30 “Инсталайық”. 10.00 “Смотреть всем!”. 12.00 Новости. 12.45 “Наша правда”. 13.45 “Барышня-крестьянка”. 14.45 “Көріпкел”. 16.15 “Әйел қырық шырақты”. 17.15 “Инсталайық”. 17.40 “Басты рөлде”. 18.00 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 20.05 “Бала дауысы”. 21.00 “Другая правда”. 22.00 “Я стесняюсь своего тела”.
07.00 Открытие вещания. 07.05 “Аумалы-төкпелі заман” к/ф. 08.10 “Қыз қылығы”. 09.00 “Басты рөлде”. 09.35 “Инсталайық”. 09.50 “Смотреть всем!”. 12.00 Новости. 12.45 “Наша правда”.
13.45 Барышня-крестьянка”. 15.00 “Көріпкел”. 16.00 “Әйел қырық шырақты”. 17.00 “Инсталайық”. 17.30 “Басты рөлде”. 18.00 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/с. 20.05 “Бала дауысы”. 21.00 “Другая правда”. 22.00 “Я стесняюсь своего тела”.
31 канал + АРТА 07:00 Информбюро 08:00 «Ризамын» ойын-сауық бағдарламасы 09:00 «Киелі неке» м/х. 10:00 «Готовим с Адель» 10:30 «Яблочное зёрнышко 2» 12:30 «Колдунья» Узбекистан» 14:30 «Сүйген жүрек» 15:30 Фартовые деньги 16:00 Уральские пельмени. Концерт «Нам 16 лет» 17:00 «Русалочка 2 возвращение в море» 18:30 Кино Том Круз. «Война миров» 21:00 Айта берсін 22:00 «Бурабай әзіл фест» 23:30 «Киелі неке» м/х. 00:20 Алдараспан, Шаншар, Нысана.
ЕҚТ
08:00 Естiмеген елде көп 08:20 Бiлек пен жүрек 08:50 Мультфильм 10:00 Popcorn 10:15 Мультфильм 10:45 Тайны спорта 11:15 «Новое десятилетие – новые возможности» 12.15 Музыка арнасы 12.30 «Ой түйін» жаңалықтар 13.00 Итоговый выпуск новостей 13.30 Тілеймін сізге... 14.00 «Ислам өркениеті» 14.40 Қазақ тілі-мәртебең 15:30 Сериал 16:55 Құпиялары 17:25 Естiмеген елде көп 17:35 Кино 18:45 Тілеймін сізге... 19:15 Версия 21:00 Кино 23:05 Кино.
ЖЕКСЕНБІ, 25 ҚЫРКҮЙЕК 7:30 «Көңілашар» 9:00 «Бүгін жексенбі» 11:15 «Білгірлер бәйгесі» 12:00 «Сәлем, Қазақстан!» 13:25 «Әзіл әлемі» 14:00 «Іңкәр жүрек» т/х. 17:30 «Алматы - ғасырлар куәсі». 18:00 Мерекелік гала-концерт. 20:00 «Апта kz» 21:00 «Музарт» 23:50 «СЕРПІЛІС» 0:35 «Ой-толғау».
Хабар 7:00 «Тамаша» 8:10 «Айбын» 8:35 «Ас арқау» 9:00 «ТВ Бинго» 10:00 «Қызық times» 11:05 «Щенячий патруль» м/ф. 11:35 Кино. «Джунгли зовут! В поисках Марсупилами». 13:25 «Ақылдың кілті. Өмірдастан» т/х. 15:15 «Бенефис-шоу» 16:30 «Экспедиция 25» 17:00 «Компромат» 17:45 Концерт. Н.Тілендиевтің «Жүрегім менің» атты кеші»
19:25 «Биле, Қазақстан!» 21:00 «7 күн». 22:00 Концерт. Мерекелік кештері «Үздік әндер» топтамасы. 23: Кино «Ты не ты». 0:50 «Әселдің құрбықұрдастары» т/х.
Евразия 6:00 Жаңалықтар. 6:05 «Модный приговор». 7:00 «Идеальный ремонт». 7:50 «Вероника марс». 8:20 «П@утina». 8:45 «Воскресные беседы». 9:00 «Здоровье». 10:10 «Казлото». 10:55 «Поле чудес». 12:00 «Басты бағдарлама». 12:45 «Вероника марс» т/х. 13:45 «Кешкі кездесу». 15:00 «Ералаш». 15:15 «Добрый вечер, Казахстан!». 16:30 «Точь-в-точь». 20:00 «Аналитика». 21:00 «П@утina+». 22:00 «Той базар». 23:00 «Ғажайып жан» т/х. 0:00 «Достояние республики: Лариса Долина».
06.00 Открытие вещания. 06.05 “Қызық радиосы”. 06.20 “Жүрек жарды”. 06.50 “Біздің концерт”. 07.50 “Сарай ханымдары”. 08.50 “Другой берег”. 11.00 “Любовь Надежды”. 14.50 “Фатмагүлдің жазығы не?” т/х. 19.00 Төреғали Төреәлінің әнкеші. 21.00 “Портрет недели” с Артуром Платоновым. 22.10 “Принцесса с севера”.
31 канал + АРТА 07:15 Ризамын 08:00 «Киелі неке» т/х. 09:00 «Әзіл студио» 10:00 «Колдунья» 12:00 «Бурабай әзіл фест» 13:20 Алдар Косе 15:10 «Русалочка 2 возвращение в море» 16:40 Кино Том Круз. «Война миров» 19:10 Кино «Работорговля» 21:00 «Неге?» 22:00 Сериал «Киелі неке» 22:50 Алдараспан, Шаншар, Нысана 00:00 Кино«Идеальное убийство».
ЕҚТ
08:00 Естiмеген елде көп 08:20 Тurk chart 08:45 Элементтер және ғажайып хиқаялар 10:00 Popcorn 10:15 Мультфильм 10:45 Открытый диалог 11:15 В мире чудес. 12:10 Тайны древней истории. 12.30 «Ой түйін» жаңалықтар 13.00 Итоговый выпуск новостей 13.30 Тілеймін сізге... 14.00 Ауыл тынысы 14.30 Сериал 15:50 Концерт 17:00 Сұхбат 17:25 Естімеген елде көп 17:50 Кино 20:30 Кино 22:30 Кино.
14 Отарқа
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
«интерфакс-қазақстан" жаңалықтарынан Премьер-министр міндетін атқарады Премьер-министрдің бірінші орынбасары Бақытжан Сағынтаев Премьер-министр қызметін уақытша атқарады. «Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің міндетін уақытша атқару үкімет басшысының бірінші орынбасары Бақытжан Әбдірұлы Сағынтаевқа жүктелсін», - делінген Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығында.
Владимир Жұмақанов Президенттің көмекшісі Елбасы «В. З. Жұмақановты Қазақстан Республикасы Президентінің көмекшісі – Қауіпсіздік Кеңесінің хатшысы қызметіне тағайындау туралы» Жарлыққа қол қойды. Бұл туралы Ақорданың баспасөз қызметі хабарлады.
Кәрім Мәсімов ҰҚК басшысы Президент Нұрсұлтан Назарбаев Кәрім Мәсімовті Ұлттық қауіпсіздік комитеті төрағасы етіп тағайындау туралы Жарлыққа қол қойды. Бұл туралы Мемлекет басшысының баспасөз қызметі хабарлады. «Кәрім Қажымқанұлы Мәсімов ҚР Премьерминистрі қызметінен босатылып, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің төрағасы етіп тағайындалсын», - делінген Президенттің ресми сайтында жарияланған хабарламада.
Тағайындау себебін түсіндірді Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев республикада қауіпсіздік шараларын жетілдіру қажеттілігі салдарынан Кәрім Мәсімовті ҰҚК төрағасы етіп тағайындағандығын түсіндірді. "Үкіметтегі өзгерістерді көріп отырсыздар, оның логикасы бар. Ең алдымен, қауіпсіздік деңгейін күшейту, жетілдіру, арттыру керек. Осы орайда Кәрім Мәсімов қиын кезеңде жауапты секторда керек болып отыр. Оның келісімі бойынша, тәжірибесі мен республикадағы ахуалды білетіндігі ескеріле отырып, ол осы орынға тағайындалды», - деді Президент үкіметтің кеңейтілген отырысында.
Шетелге іссапарға шығуға тыйым салды Премьер-министр Бақытжан Сағынтаев үкімет мүшелерінің жыл соңына дейін шетелдерге іссапарға шығуына тыйым салды. «Мемлекет басшысымен бірге жоспарланған сапарлардан басқа шетелдік іссапарларды жыл соңына дейін тоқтата тұруымыз керек. Егер қажеттілік туындап жатса, менің жеке бұйрығыммен шығасыздар», деді Б. Сағынтаев үкіметтің отырысында. Премьердің айтуынша, Президенттің өткен аптада берген тапсырмаларына байланысты министрлер кабинетін «шұғыл әрі қыруар шаруа» күтіп тұр. «Бізді қауырт шаруа күтіп тұр. Ойланып, талқылап, бос сөз қылуға уақыт жоқ», - деді ол.
Иманғали Тасмағамбетов - вице-премьер «Бұрынғы Қорғаныс министрі Иманғали Тасмағамбетов вице-премьер болып тағайындалды. Бұл туралы Жарлыққа сейсенбі күні Президент Нұрсұлтан Назарбаев қол қойды», - деп хабарлайды Мемлекет басшысының баспасөз қызметі.
Жаңа министрлер тағайындалды Президент Жарлығымен Асқар Мырзахметов премьер-министрдің орынбасары – Ауыл шаруашылығы министрі; бұрын Қазақстан Президенті Әкімшілігі жетекшісінің орынбасары болған Марат Бекетаев - Әділет министрі; бұған дейін Қорғаныс
министрінің орынбасары қызметін атқарған Сәкен Жасұзақов Қорғаныс министрі болып тағайындалды.
Бірқатар министр орындарында қалды Президент Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан Республикасының үкіметі құрамы туралы» Жарлыққа қол қойды. Елбасының Жарлығы негізінде Сыртқы істер министрі қызметіне – Ерлан Ыдырысов, Ішкі істер министрі қызметіне – Қалмұханбет Қасымов, Ақпарат және коммуникация министрі – Дәурен Абаев, Білім және ғылым министрі – Ерлан Сағадиев, Инвестиция және даму министрі – Жеңіс Қасымбек, Қаржы министрі – Бақыт Сұлтанов, Мәдениет және спорт министрі – Арыстанбек Мұхамедиұлы, Ұлттық экономика министрі – Қуандық Бишімбаев, Энергетика министрі қызметіне Қанат Бозымбаев тағайындалды.
Нұрлан Ермекбаев - Дін істері және азаматтық қоғам министрі Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Н.Б. Ермекбаевты жаңадан құрылған Қазақстан Республикасының Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі басшылығына тағайындалды.
Қайрат Қожамжаров жаңа агенттік басшысы Қайрат Қожамжаров Президент Жарлығымен жаңадан құрылған Мемлекеттік қызмет істері және жемқорлыққа қарсы күрес агенттігінің төрағасы болып тағайындалды. Бұл туралы сейсенбі күні Мемлекет басшысының баспасөз қызметі хабарлады. Қ.Қожамжаров бұған дейін Жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі ұлттық бюроға жетекшілік еткен болатын.
Берік Имашев – Орталық сайлау комиссиясының төрағасы Берік Имашев Президенттің Жарлығымен Орталық сайлау комиссиясының төрағасы болып тағайындалды. Бұл туралы сейсенбі күні Мемлекет басшысының баспасөз қызметі хабарлады. Бұған дейін Б.Имашев Әділет министрлігіне жетекшілік еткен болатын.
"Нұрлы Жер" бағдарламасы қолға алынбақ Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев үкіметке тұрғын үй құрылысының жаңа "Нұрлы Жер" бағдарламасын қолға алуды тапсырды. "Халықтың тұрғын үйге деген сұранысы әлі жоғары. Бұл поблеманың шешілуіне мүлдем жаңа қарқын бере аламыз», - деді Н.Назарбаев үкіметтің кеңейтілген отырысында. «Ондай бағдарламаға тек жұмыс істейтіндер ғана қатыса алады. Тегін деген нәрсе жоқ. Адамдар түсінуге тиіс, тегін ақша, тегін несие деген жоқ. Жұмыс істейтіндер ғана, ай сайын ақша төлей алатындардың ғана пәтер алуға үміттері бар», - деді Президент.
Сүт өнімдері қауіпсіз деп танылды Күшейтілген зертханалық зерттеулер нәтижесінде қазақстандық «Зенченко және К» компаниясының сүт өнімдері қауіпсіз деп танылды. Бұл туралы Ұлттық экономика министрлігінің Тұтынушылар құқығын қорғау комитеті хабарлады. Осыдан біраз бұрын табылған кемшіліктер сату желілерінде сақтау тәртібі мен температуралық режимнің сақталмағандығынан орын алған көрінеді. Өткен аптада аталған компания өндірген сүт өнімдерінен адам денсаулығына қауіпті бактериялар табылғаны хабарланған болатын. Атап айтқанда, петропавлдық «Зенченко және К» компаниясы
өндірген сүт, қаймақ пен сары майдан және «Кампина» ЖШҚ «Нежный» йогуртынан стафилакокк пен ішек таяқшалары табылды.
Студенттер есірткі сатқан ІІМ Есірткі бизнесіне қарсы күрес департаменті қызметкерлері интернет арқылы есірткі сататын бір топ жас жігітті қолға түсірді. «Жасы 20 мен 25 жас аралығындағы 8 адамнан тұратын қылмыстық топ мүшелерінің төртеуі Швейцария, Ресей мен Қазақстандағы атышулы ЖОО-ның студенттері болып шықты», - делінген хабарламада. Олар есірткіні интернет арқылы сатып келген. Қылмыстық схема «Qiwi-Кошелек» арқылы іске асырылатын ақша аударымдар жүйесін пайдаланған көрінеді. Сонымен қатар, жедел-іздестіру шаралары барысында аталған қылмыстық топтың есірткі дайындайтын пәтері, сондай-ақ, жылыжай лампаларымен, желдеткіш және электр құралдарымен жабдықталған кеңсесі табылды. Тінту барысында 20 келіден астам есірткі тәркіленді. Оның 18 келісі гашиш болса, қалғаны қызыл түсті синтетикалық есірткі болып шықты. Сараптамалар тағайындалып, тұтқындалған студенттер қамауға алынды. Жыл басынан бері департамент қызметкерлері есірткінің заңсыз айналымына қатысы бар 327 сайтты анықтаған. Оның 248-і сот шешімі негізінде жабылды. Қалған 79 іс соттың қарауында жатыр.
Президент сайлауы 4 желтоқсанда өтеді Өзбекстанда мерзімінен бұрын сайлау 4 желтоқсан күні өтеді, деп мәлімдеді республика ОСК төрағасы Мирза-Ұлықбек Әбдусәломов. Бұл туралы ол Ташкентте 2016 жылы 4 қыркүйек күні мәлімдеді. Өзбекстанда кезектен тыс сайлау Конституцияға орай президент Ислам Кәрімовтың қаза болуына байланысты өткізілмек.
«Болашақтықтардан» еңбек өтілі талап етілмейді 2016 жылдың қазан айынан бастап магистратура мен докторантураға өз күшімен түскен «Болашақ» бағдарламасынан үміткерлерден екі жылдық еңбек өтілі талап етілмейді. Бұл туралы С. Торайғыров атындағы ПМУ-де журналистермен, оқытушылармен және мемлекеттік қызметшілермен өткен кездесу барысында «Болашақ» Халықаралық бағдарламалар орталығы» АҚ конкурстық үрдістер ұйымы департаментінің директоры Әсел Тасқожина мәлім етті. - 2016 жылдан бері республика бойынша 700 шәкіртақы бөлінген. Оның 300-і ендігі өз иесін тапты. Қазіргі таңда «Болашақ» бағдарламасы бойынша білім алған 158 түлек жұмысқа орналасқан. Докторантура бағдарламасы бойынша өңірде бір адам, бакалавриат бойынша 27 адам, магистратура бойынша 42 адам, клиникалық ординатура бойынша үш адам және шетелде 85 адам тағылымдамадан өтті. Олардың басым бөлігі гуманитарлық мамандықтарды таңдаған. Мәселен, 43-і техникалық, 26-сы медициналық, екеуі шығармашылық салаға бет бұрған. Болашақтықтардың арасында «мұнай-газ ісі», «машина жасау», «электроника», «білім және ғылым», «юриспруденция» мамандықтарына сұраныс зор. Павлодарлық болашақтықтардың ішінде мақтан тұтатын азаматтардың бірі - ПМУ ректоры Арын Өрсариев. Қазіргі таңда Павлодар облысынан 36 адам шетелде білім алуда. Олардың көбі Ұлыбританияда, сегізі - АҚШ-та, үшеуі - Германияда, бір-бір адамнан Францияда, Оңтүстік Кореяда және Ресейде біліктілігін жетілдіруде. 2016 жылы Павлодар облысынан 13 адам ғана «Болашақ» бағдарламасы бойынша шәкіртақыға өтініш берген. Биыл құжаттарды қабылдау мерзімін 17 қазанға дейін ұзарттық. Сонымен қатар, қазан айынан бастап магистратура мен докторантураға өздігінен түскен санаттағылардан еңбек өтілі талап етілмейді, - деді Әсел Тасқожина. Спикердің айтуынша, «Болашақ» бағдарламасы жүзеге асырыла бастағаннан бері 8800 маман білім алған. «Болашақ» бағдарламасы бойынша шәкіртақы алуға қатысу үшін кез келген халыққа қызмет көрсету орталығында egov.kz арқылы және Астанада «Болашақ» Халықаралық бағдарламалар орталығы» АҚ арқылы өтініш беруге болады.
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Жеке тұрғын үй салушылардың назарына!
«Екібастұз қаласы әкімдігінің сәулет және қала құрылысы бөлімі» ММ пайдалануға беруге жататын, құрылысы салынып жатқан және салынған жеке тұрғын үйлерге мониторинг және түгендеу жүргізіліп жатқандығы туралы мәлімдейді. Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Заңы 73-бабының 7-т. сәйкес «Объектіні пайдалануға қабылдаудың бекітілген актісінсіз құрылысы салынып біткен объектіні пайдалануға жол берілмейді». Осыған байланысты, құрылысы аяқталған, бірақ Заңмен белгіленген тәртіпте қолданысқа енгізілмеген жеке тұрғын үйлерді пайдалануға енгізу актілерін ресімдеу үшін сіздерге сәулет бөліміне келу қажет. Біздің мекенжайымыз: Дүйсембаев көшесі, 34, анықтама телефондары: 75-55-01, 75-5660 Жұмыс уақыты: сағат 9.00-ден 18.30-ға дейін, үзіліс сағат 13.00-ден 14.30-ға дейін. Сәулет бөлімі
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 7 ақпандағы N 121 қаулысымен бекітілген
Елді мекендерде сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін орналастыру ережесін бекіту туралы
1. Жалпы ережелер 1. Елді мекендерде сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін орналастырудың осы ережесі (бұдан әрі - Ереже) "Жарнама туралы" Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 19 желтоқсандағы Заңына (бұдан әрі - Заң) сәйкес әзірленді және елді мекендерде сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін орналастыру тәртібін белгілейді. 2. Ережеде мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады: 1) жарнама - адамдардың беймәлім тобына арналған және жеке немесе заңды тұлғаларға, тауарларға, тауар белгілеріне, жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге қызығушылықты қалыптастыруға немесе қолдауға арналған және оларды өткізуге жәрдемдесетін кез келген нысанда, кез келген құралдардың көмегімен таратылатын және орналастырылатын ақпарат; 2) елді мекен - азаматтардың шаруашылық және өзге де қоғамдық қызметтері нәтижесінде қалыптасқан республиканың аумағында жинақы қоныстанған, кемінде 50 адам саны бар, заңда белгіленген тәртіппен есепке алынған және тіркелген әрі жергілікті өкілді және атқарушы органдар басқаратын бөлік; 3) жергілікті атқарушы орган - республикалық маңызы бар қаланың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары; 4) маңдайша - сауда (жұмыстарды орындау және қызметтер көрсету) субъектісінің эмблемасын, тауарлық белгілерін, брендтерін қоса алғанда, осындай субъекті тауарларды сататын, қызметтер көрсететін және жұмыстар орындайтын жерлердегі жылжымайтын объектілерде орналастырылатын оның атауы мен қызмет түрі туралы ақпарат. Ескерту. 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.11.11 № 1326 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен. 3. Елді мекендерде сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыру Қазақстан Республикасының аумағындағы елді мекендерде үй-жайлардың шегінен тыс ашық кеңістіктегі жарнаманы тұрақты орналастыру объектілерінде Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған плакаттар, стенділер, жарық беруші табло, билбордтар, транспаранттар, афишалар және сыртқы (көрнекі) жарнаманың басқа да объектілері түрінде жүзеге асырылады. 4. Сауда, қоғамдық тамақтандыру, тұрмыстық қызметтер көрсету саласының кәсіпорындары орналастыратын мынадай жарнама объектілері: 1) маңдайша; 2) жайма сөрелер мен терезелерді безендіру; 3) жұмыс режимі туралы ақпарат; 4) үй-жайлардың ішкі безендірілуі сыртқы (көрнекі) жарнама объектілеріне жатпайды. Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.11.11 № 1326 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен. 5. Тарих пен мәдениет ескерткіштері, ғибадат ету объектілері аумағында, сондай-ақ ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыруға тыйым салынады. 6. Сыртқы (көрнекі) жарнама жолдардың көліктік-пайдалану сапасын төмендетпеуге, көлік құралдарының қозғалыс қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау талаптарын бұзбауға, жол белгілеріне және сілтемелеріне ұқсас болмауға, олардың көрінуін немесе қабылдау тиімділігін нашарлатпауға, жол пайдаланушылардың көздерін қарықтырмауға тиіс. 2. Сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін орналастыруға арналған рұқсатты ресімдеу тәртібі 7. Елді мекендерде (көрнекі) жарнама объектісін орналастыруға жергілікті атқарушы орган берген рұқсат болған кезде жол беріледі. 8. Сыртқы (көрнекі) жарнама объектісін орналастыруға рұқсат (бұдан әрі – рұқсат) осы Ережеге 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделеді. Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 10.06.2013 № 591 Қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі). 9. Елді мекенде сыртқы (көрнекі) жарнама объектісін орналастыруға ниеті бар тұлға жергілікті атқарушы органға осы Ережеге 2-қосымшада белгіленген нысан бойынша жазбаша өтініш жібереді. Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 10.06.2013 № 591 Қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі). 10. Рұқсат алуға арналған өтінішке: 1) жер учаскесіне немесе сыртқы (көрнекі) жарнама объектісін орналастыруға арналған объектіге құқық белгілейтін құжаттың нотариалдық куәландырылған көшірмесі не өтініш беруші сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыру ұсынылатын объектінің меншік иесімен (меншік иелерімен), кондоминиум объектісін басқару органымен немесе өзге де заттық құқықтарға ие тұлғалармен жасалған сыртқы (көрнекі) жарнама объектісін орналастыру туралы шарттар; 2) сыртқы (көрнекі) жарнама объектісінің, сыртқы (көрнекі) жарнаманы орналастыру ұсынылған объектінің күндізгі және түнгі бейнесін қамтитын нобай, сыртқы (көрнекі) жарнама объектісінің жұмыс істеуін инженерлік қамтамасыз ету жөніндегі шешім; 3) елді мекенде сыртқы (көрнекі) жарнама объектісін орналастыруға ниеті бар тұлғаның өкілі жүгінген кезде уәкілетті өкілдің жеке басын куәландыратын құжат және өкілдік етуге құзыреттілігін куәландыратын құжат қоса беріледі. Ескерту. 10-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 10.06.2013 № 591 Қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі). 11. Сыртқы (көрнекі) жарнама объектісін орналастыру немесе орнату құрылыс-монтаж жұмыстарын өткізуге байланысты болған жағдайларда осы объектіге жаңа объектілер салуға және қолда бар объектілерді өзгертуге рұқсат беретін рәсімдерді өткізу ережесі де қолданылады. 12. Жер учаскесін пайдалануға арналған рұқсат және сыртқы (көрнекі) жарнама объектісін орналастыруға арналған рұқсат құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргізуге арналған рұқсатты алмастырмайды. 13. Жергілікті атқарушы орган сыртқы (көрнекі) жарнама объектісінің болжанған мекенжайын, орналасқан жерін, типін (нысанын, түрін), жарнаманың жұмыс режимін, рұқсат қолданысының басталу және аяқталу мерзімдерін, сыртқы (көрнекі) жарнама объектісіне және оны техникалық пайдалануға қойылатын талаптарды көрсете отырып, шешімнің жобасын дайындайды. 14. Рұқсат 1 жыл мерзімге беріледі. Рұқсаттың қолданылу мерзімі 1 жылға ұзартылуы мүмкін, бұл ретте өтініш беруші осы Ереженің 9-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген ақпаратты және 10тармақтың 1) тармақшасында көзделген құжаттарды көрсете отырып жергілікті атқарушы органға өтініш береді. 15. Жергілікті атқарушы орган Заңның 11-бабы 1-тармағының, 5-тармағының негізінде рұқсат беруден бас тартады. 16. Жергілікті атқарушы орган өтінішті алғаннан кейін бес жұмыс күні ішінде сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін орналастыруға рұқсат береді не негізді түрде бас тарта отырып, жазбаша жауап қайтарады. Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.11.11 № 1326 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен. 3. Сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін орналастыруға (орнатуға) және оны техникалық пайдалануға қойылатын талаптар 17. Сыртқы (көрнекі) жарнама объектілерін үйлер мен ғимараттарға тікелей жақын орналастырған кезде құрылыс нормалары мен ережелерінің және үйлер мен ғимараттарға өрт бөлімшелерінің кіруін қамтамасыз ету бөлігінде өрт қауіпсіздігі ережелерінің талаптары сақталуға, сондай-ақ өртке қарсы қорғаныс белдеуі және сары сызық сақталуға тиіс. 18. Сыртқы (көрнекі) жарнама объектісін орнатқан (монтаждаған) кезде құрылыс-монтаж жұмыстарын, сондай-ақ ашық отты және тұтанатын көздерді қолдана отырып отпен жұмыстар жүргізуге байланысты өрт қауіпсіздігінің талаптары мен нормалары ескерілуге тиіс.
Жарнама бөлімі 34-95-03
Отарқа
15
Қайырымдылық – асыл қасиет
№26 гимназия-мектебінде өткен «Мектепке жол» акциясына «Екібастұз» балалар қорының директоры Т.Шмидт, «Капанова С.М», «Айткенова» жеке кәсіпкерліктері, «Халық банктің» Екібастұз филиалының директоры А.Кабулов, «Тұрақты мекені жоқ тұлғаларға арналған Екібастұз қалалық әлеуметтік бейімделу орталығының» директоры Б.Амантаев, «TАILOR - S» тігін цехы ЖШС-нің директоры
Х.Сүлейманов атсалысты. Сонымен қатар, мектептің ұстаздар ұжымы, А.Түсіпжанова, А.Тоғайбекова акция барысында аз қамтылған, көпбалалы отбасынан шыққан оқушыларды киім-кешекпен қамтамасыз етті. Акцияға қатысып, қайырымдылық танытқан кәсіпкерлерге, мекеме басшылары мен ата-аналарға, ұстаздарға оқушылардың атынан алғысымызды білдіреміз.
Жүрегімізден мейірімділік, имандылық кетпесін! С.Қасымова, №26 гимназия-мектебінің әлеуметтік педагогы
Екібастұз жалпы орта білім беретін мектебінде аз қамтылған отбасылардан шыққан 23 балаға, 1 қамқорға алынған балаға жаппай оқыту қорынан материалдық көмек ретінде бірыңғай мектеп формасы берілді. Айлық басталысымен мектеп директоры ауылдық округ әкімі
Марат Құспековке ашық хат жазып, балаларға көмек сұрады. Осы хатқа орай «МПК» ЖШС-і басшысы Ирина Хомякова 125000 теңгеге 10 баланы спорттық киім-кешек, аяқ киімдермен қамтамасыз етті. Мектеп ұжымы 15 тамыздан бастап ауылымызды толық аралап, мектепке дайындығы жоқ
балаларға көмектесті. Ата-ана Райхангүл Сағынбаева 5000 теңгеге кеңсе құралдарын табыс етті. Осының нәтижесінде 1 қыркүйек күні барлық балалар мектепке толық келді. Балнұр Убабаева, Екібастұз ЖОББМ директорының тәрбие ісі жөніндегі орынбасары
Биылғы жаңа оқу жылынан бастап мектептерде жаңартылған білім беру бағдарламалары енгізілді. 1-сынып оқушылары енді бірыңғай базалық оқулықтармен оқиды. №4 жалпы орта білім беретін
мектептің 1-сыныбындағы көмекке мұқтаж оқушыларды «Сбербанк» АҚ-ы ұжымы «Мектепке жол» акциясы аясында оқу құралдарымен қамтамасыз етті. Мектеп оқушылары және ата-
аналар «Сбербанк» ұжымына алғыс білдіреді. Дидар Ерланова, №4 ЖОББМ бастауыш сынып мұғалімі
ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТ - АБЫРОЙЛЫ МІНДЕТ Әр мемлекеттің қорғаны сап түзеген сарбаздар. Әскер күшті болса, елдің қауіпсіздігі де, болашаққа сенімі де мығым. Елдің тыныштығын қызғыштай қорғау- оларға артылатын зор жауапкершілік. Өйткені кең байтақ жерді ата-бабаларымыз найзаның ұшымен, білектің күшімен қорғап, ұрпақтан ұрпаққа аманат етті. Нәтижесінде бүгінгі күні ұлан-ғайыр жердің иесі атандық. Қарулы күштер қызметі қай уақытта болсын қастерлі борыш саналады. Мемлекетіміз әскери қызмет сапасын арттыру мақсатында әскери қызметшілерді қамқорлыққа ала отырып, Қазақстан Республикасының «Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесін көтеру туралы» Заңын қабылдады. Онда әскери қызметшілер мен олардың отбасыларына кеңейтілген әлеуметтік пакет қарастырылған: - қызметтен өту кезінде баспанамен қамтамасыз етіледі; коммуналдық қызмет шығындары мен жалға алған баспана шығынын төлеу үшін ақшалай өтемақы төленеді; - әскери қызметшілердің балалары тұрғылықты мекенжайы бойынша балабақшаға кезектен тыс қабылданады; - ақшалай еңбекақыға қоса
(лауазымдық еңбекақы мен әскери шеніне байланысты жалақы) қазіргі заңнамада қарастырылған ерекше жағдайдағы әскери қызметке қосылатын үстемеақы мен өзге де үстемеақылармен қамтамасыз етіледі; - Қазақстан Республикасының әскери оқу орындарында жақын және алыс шетелдерде кәсіби биліктілігін арттыру мүмкіндігі; - әскери қызметшілер мен олардың отбасы мүшелері әскери-медициналық мекемелерде мемлекет есебінен медициналық қызметпен қамтамасыз етіледі; - әскери қызметтен шыққан кезде еңбек еткен жылдарына байланысты демалыс жәрдемақысы отыз айлық ақшалай еңбекақыға дейін төленеді. Бұл – мемлекеттің әскери қызметшілерге жасаған жағдайларының бір бөлігі ғана. Қазіргі таңда Қарулы Күштерде кешендеудің жаңа жүйесі енгізілуде, онда запастағы офицерлер қатарынан мамандар тартуға баса назар аударылады. Қарулы Күштерге төмендегідей мамандар қажет: жалпыәскери құрылымдар командирлері, танкшілер, мотоатқыштар, зеңбірекшілер, радиотехникалық қызмет мамандары және т. б. Қарулы Күштер қатарына түсу - өз әлеуетіңді жүзеге асыру,
Құрметті Екібастұз қаласының тұрғындары!
Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 30 маусымдағы «Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралмандарға және Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты бар адам-дарға олардың мүлікті жария етуіне байланысты рақымшылық жасау туралы» №213-V ҚР Заңына сәйкес, Екібастұз қаласы әкімінің аппараты мүлікті (ақшадан басқа) жария етуге ұсыну үшін Екібастұз қаласы Мәшһүр Жүсіп көшесі, 45, №35 каб. мекенжайында құжаттарды қабылдауды жүзеге асыруда. Анықтама телефоны: 344500. Екібастұз қаласы әкімінің аппараты
қызмет бабымен жоғарылау, кәсіби деңгейді арттыру мүмкіндігі. Келісімшарт 3 жылға жасалады. Қарулы Күштер қатарына түсу арқылы тек қана жоғары еңбекақы емес, сонымен қатар, беделді қызметке, сый-құрметке, өзіңіз бен отбасыңыздың әлеуметтік қорғалуына қол жеткізесіз. Отан қорғаушылар қатарына қосыла отырып, сіз өз отбасыңызды қамтамасыз етіп, ортақ үйіміз - Қазақстанның қорғаныс қабілетін арттыруға үлес қосасыз. Екібастұз қаласының қорғаныс істері жөніндегі біріктірілген бөлімі мерзімді әскери қызметті өткерген 19-35 жастағы денсаулығы жарамды запастағы әскери міндеттілерді әскери бөлімге келісімшарт бойынша әскери қызметке шақырады: Келісімшарт бойынша анықтаманы №114 кабинетінен алуға болады немесе 3702-66 немесе 87787279355, 87776242093 телефондарына хабарласыңыз. Б.Орашев, Екібастұз қаласы қорғаныс істері жөніндегі біріктірілген бөлімінің басшысы, подполковник
Мануальды терапия
Дәрігер Кривоносенко Сергей Иннокентьевич
Ауру түрлерін емдейді: протрузим, диск жарығы, остеохондроз, радикулит, сколиоз, мойынның қисаюы, бас ауруы, бас айналуы, бақайдың ауырсынуы, жарақаттан кейінгі дерттер, ауыр босанудың салдары. Үйге шақыру, массаж. Әуезов көшесі, 38, 2-қабат. 211-бөлме. Тел. 40-02-57, 8-705-706-90-67, 8-702-491-89-18, ж.т. 75-56-29. Мем.лиц. №00712 DS, Павлодар обл. денс. сақтау басқ. берілген.
№6989
Отарқа
№37 (1339)
2016 жылғы 15 қыркүйек www.otarka.kz
Сырт көз
Енді «Сауат ашумен» қоштасамыз ба? «Менің атым – Әліппе, Мені анаңдай дәріпте! Мені оқып, ержеткен Бауыржан да, Мәлік те». Бұл өлең мектеп табалдырығын аттаған кешегі оқушылардың бәрінің көңілінде сайрап тұр. Әрі бұл «Әліппе» оқулығына арналған жалғыз өлең емес. «Әліппе» атауымен де, оқулықтағы түрлі-түсті суреттерімен де, оқыту тәсілінің ерекшелігімен де мыңдаған адамдардың жүрегін баурап алды. Кешегі қазақтың біртуар ұл-қыздары оқып, ержеткен «Әліппенің» атасы – қазақ тілі оқулығының негізін салған әрі қазақ ұлттық графикасын жасаған Ахмет Байтұрсынов. Тарихқа үңілсек, алғашқы «Әліппе» 1912 жылы Орынбор қаласында басылып шыққан. Кейін бұл оқулық жаңартылған үлгіде 1926 жылы қайта жарық көреді. Кейінгі толықтыруларда да соншалықты өзгеріс енгізіле қоймаған. Атауының өзі жүрекке жылы тиетін бір ғасырлық тарихы бар «Әліппе» жаңа оқу жылында көзімізден бұл-бұл ұшты. Оның орнын «Сауат ашу» кітабы алмастырды. Бұл кітапты қолымызға алып парақтағанда, оның ішінен елең еткізерлік жаңалық таппадық. Мамандар оқулықтың атауының өзгергеніне түсініктеме берер деген есек дәмемен ғаламторды шарлап, мерзімді басылымдарды да үзбей оқып, жауап іздеп көрдік. Бірақ оның себебін ашып жазған бірде-бір автордың түсініктемесін кездестірмедік. Қош, сонымен оқулықтың «Сауат ашу» деген атауына қайта оралсақ. Сауат ашу, халықты жаппай сауаттандыру науқаны большевиктер көсемі Лениннің тұсында жүргізілгенін тарихтан білеміз. Сол кезде біздің буынның ұғымында Ленинге дейін Қазақ мемлекетінде халықтың сауаты төмен болған деген жаңсақ пікір қалыптасқанын да теріске шығармаймыз. Осы ащы оқиғадан сабақ алмай, оқулыққа «Сауат ашу» деген ат қойғанымыз қай сасқанымыз? 1-сыныпқа баратын балалардың бәрі мектепалды даярлықтан өтіп, әріпті, сандарды танып келетінін ескерсек, сауатын ашты деген сөз мүлде қисынсыз емес пе?. Алғашқы жартыжылдықтан соң 1-сынып оқушыларының «Әліппемен қоштасуы» да бізде игі дәстүрге айналып еді. Енді бұл шара қалай орындалмақшы? «Сауат ашуды» да ғылыми дәрежелері бар білгір мамандар әзірлеген болар. Оған біздің таласымыз жоқ. Алайда кітаптың атауын өзгертпей-ақ ішкі мазмұнын жаңартумен шектелгенде, мұндай күмәнді ойларға берілмес пе едік?! Пікіріңіз болса, газет редакциясына немесе Otarka1@yandex.ru электрондық почтасына жолдаңыз.
Құттықтаймыз!
60 жас
Құрметті Құбаш Бекенұлы Қарабаев! Сізді 60 жас мерейтойыңызбен құттықтаймыз!
Жастықта жалындап дос, құрдаспенен, Әрдайым табылатын жолдас төрден. Алпысты ақылымен бағындырған Біздерде әріптес бар Құбаш деген. Әр талы ақ самайдың – өмір жолы, Еңбегі еселеген абыройын. Мәуелі бәйтеректей жайқалыңыз, Ғұмырдың қызықтаумен думан-тойын. Игі тілекпен: Өлеңті ЖОББМ ұжымы №6886
Құрметті Жұмабай Мұқашұлы Смағұлов! Сізді 63 жасқа толуыңызбен және зейнеткерлікке шығуыңызбен құттықтаймыз. Ұзақ өмір, зор денсаулық, отбасына ырыс-береке тілейміз. Тәнтіміз, аға, қайрат-қажырыңа, Адал еңбек жеткізді абыройға. Он бес жыл қызыл қасқа өсірдіңіз, Үлес қосып «Табыстың» табысына. Жас буын алар сізден үлгі-өнеге, Азаматсыз лайық әр кез мәртебеге. Еңбектің көріп ылғи тек зейнетін, Орныңыз болсын дейміз енді төрде. Игі тілекпен: «Табыс» шаруа қожалығы ұжымы, Зеленая роща ауылы №7013
Құрметті Солнечный кентінің тұрғындары! Сіздерді Солнечный кентінің 30 жылдық мерейтойымен шын жүректен құттықтаймын! Әр отбасына денсаулық, бақыт, мерекелік көңіл-күй мен бейбітшілік тілеймін. Барлық игі бастамаларыңызда табысқа, жаңа еңбек пен шығармашылық жетістіктерге қол жеткізіңіздер. Біздің сүйікті Солнечный кентіміз ізгілікте гүлдене берсін! Клара Садықова, Солнечный кентінің зейнеткер тұрғыны, «Ақниет» әжелер ансамблінің жетекшісі
№2 емхана ақылы негізде стоматологиялық кабинеттің ашылатынын хабарлайды. Жеңілдік бар
Жеңілдік бар
Жеңілдік бар
Тісті ағартуға – 40 пайыз жеңілдік; Жасанды тіс салуға – емдеуге – 10-20 пайыз жеңілдік. Қабылдау алдын ала жазылу арқылы жүргізіледі. Тел.: 8 (7187) 74-08-72, 8-705-707-79-43 Ортопед дәрігер – ҚАЙРАТ БАЛҒАБАЙҰЛЫ ОМАРОВ; Терапевт дәрігер ЕВГЕНИЯ ВАДИМОВНА ПАВЛЮЧЕНКО Төмендегі мекенжайда қабылдайды: Энергетиктер көшесі, 109, «А» корпусы, 215-кабинет. Мемлекеттік лицензия №16003845 2016ж 26.02 Павлодар облыстық денсаулық сақтау басқармасынан берілді
№6996
Жарнама бөлімі: 34-95-03
Отарқа www.otarka.kz
МЕНШІК ИЕСІ: «Екібастұз дауысы - ақпараттық орталығы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Директор: АЙНҰР Мейрамова Тел.: 34-93-92 Редактор: ЖАНАРГҮЛ ҚАДЫРОВА Тел.: 34-11-05 Редактордың орынбасары: ДАРИЯ ЖҰМАДІЛОВА Тілшілер: ЖАССЕРІК СӘДУАҚАСОВ, ГҮЛСАНА МЕДЕУБАЙТЕГІ Аға оператор-бет қаттаушы: Бақытгүл Мәукілова
Автордың жеке пікірі үшін редакция жауап бермейді. Қолжазба, фотосурет авторға қайтарылмайды. «Отарқада» жарияланған материалдарды көшіріп немесе өңдеп басу үшін редакцияның жазбаша рұқсаты алынып, газетке сілтеме жасалуы міндетті. Редакцияның мекенжайы: 141202, Екібастұз қаласы, Мәшһүр Жүсіп көшесі, 46-үй, 1-қабат Тел/факс: 40-06-19 Электрондық пошта: Otarka1@yandex.ru Таралым 2960 Тапсырыс: №№1842 Индекс 63700 Газет аптасына бір рет, бейсенбі күні қазақ тілінде шығады. Көлемі 4 б.т. Газетке 2016 ж. 14.09. сағат 18.00-де қол қойылды.
Газет Қазақстан Республикасының Мәдениет және Ақпарат министрлігі, Ақпарат және мұрағат комитетінде 28.08.2012 жылы тіркеліп, №12979-Г куәлігі берілген.
Газет редакцияда компьютермен теріліп, беттеліп, Павлодар қаласындағы «Дом печати» ЖШС баспаханасында басылды. Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 143-үй.