Біріңді, қазақ, бірің дос, көрмесең, істің бәрі бос!
Абай
Отарқа Екібастұз қалалық газеті. газет 1992 жылдың 1 қаңтарынан бастап шығады
№40 (1238)
www.otarka.kz
9 қазан 2014 жыл
Отарқа-ақпарат
11 қазан Жалпықалалық сенбілік Г.МЕДЕУБАЙТЕГІ Сарыала күзде тал-теректің жапырағы жерге түсіп, шөп қурайды. Сөйтіп, көшелер мен аулалар ыбырсып кетеді. Әдеттегі тазалықты қалпына келтіру үшін көпшіліктің көмегі керек мұндайда. Осы орайда қала әкімдігінде өткізілген кезекті отырыста қала басшысы алдағы қалалық сенбілік жайын қозғады. Қазан айының он бірі күні күзгі санитарлық тазалау жұмыстарын атқару мақсатында жалпықалалық сенбілік өткізіледі. Жылдағыдай шағын және орта бизнес өкілдері, әрбір кәсіпорын өздеріне бөлінген аумақты жинап, қоқыс шығарып, тазалық жұмыстарына атсалысады.
Биыл көріктендірілуі тиіс аймақтардың кейбіріне аздаған өзгерістер енгізілген. Мәселен, ГРЭС-1-ге өзі қамқорлығына алған Московская көшесінің Королев көшесінен Энергетикерге дейінгі аумағы қоса берілген. Ауа райын болжау станциялары сенбі-жексенбі, яғни, 11-12 қазан күндері жаңбырлы болады деген болжам жасағандықтан, қала әкімі тазалық шараларына 6 қазаннан бастап кірісуді тапсырды. Тазалық жұмыстары кезінде жиналған қоқысты полигон апта бойы тегін қабылдайды. Сенбілікке 700 ұйым мен кәсіпорын, 14 мыңдай адам, 100-ге жуық арнайы техника жұмылдырылады.
Құрметті Екібастұз қаласының тұрғындары! Кәсіпорындар мен ұйымдар басшылары!
Қаланы абаттандыру аясында «Нұр Отан» партиясының Екібастұз қалалық филиалы, «Екібастұздың болашағы үшін» қоғамдық бірлестігі, Көмір өнеркәсібі жұмысшылары кәсіподағының аумақтың кеңесі қаланың барлық тұрғындарын, кәсіпорындар, мекемелер мен ұйымдар, оқу орындары, сауда құрылымдары басшылары мен ұжымдарын 11 қазан күні өтетін жалпықалалық сенбілікке атсалысуға шақырады. Қалны көріктендіру ісінен қалыс қалмай, өз үлестеріңізді қосыңыздар! «Нұр Отан» партиясының Екібастұз қалалық филиалы, «Екібастұздың болашағы үшін» қоғамдық бірлестігі, Көмір өнеркәсібі жұмысшылары кәсіподағының аумақтың кеңесі
Баспасөзге жазылушылар ынталандырылды Г.ҚУАТ 8 қараша күні «Қазпошта» АҚ-ы қалалық пошта байланысы торабы пошта және мерзімдік баспасөзге жазылушылар күніне арнап мерекелік шара өткізді. Қалалық байланыс торабы басшысы Самат Казимов пошташылар мен баспасөзге жазылушыларды құттықтап, дастарханға шақырды. Газетжурналдан көп жыл бойы қол үзбей келе жатқан аға буын өкілдері басылымды күн өткізбей қолдарына тигізетін пошташыларға ризалығын жеткізді. Ардагер ұстаз Жеңіс Шанаққызы торап басшысына бөлімшелердің жұпыны күйіне көңіл аударуды ұсынып, байланыс торабы бөлімшелерінде қазақ тіліне көбірек көңіл бөлу
қажеттігін айтты. Пошта байланысы торабы бұл күні өздерімен тығыз қарым-қатынастағы орталық кітапхана өкілін шақырып, сыйлықтарын табыс етті. Көп жылдан бері «Қазпошта» қызметін пайдаланып, мерзімдік баспасөзге үзбей жазылып жүрген абоненттердің арасында ойын ойнатылып, оларға да сыйлық таратылды. Ойынға қатысу үшін адамның қолында мерзімдік баспасөзге жазылғандығын көрсететін түбіртек болуы шарт. Ойынға қатысқан Л.И.Ямашкина 1999 жылы жазылған түбіртекті сақтап келген екен. Бұдан соң шараға жиналған жұртшылық арасында лотерея ойыны ойнатылды.
Облыс намысын қорғайды 1 қазан күні Павлодар қаласындағы №2 мектепте республикалық «Жылдың үздік психологы» конкурсының облыстық кезеңі өтті. Конкурсқа Павлодар облысының жалпы білім беретін мектептерінен 37 психолог қатысты. Мақсаты – психологтардың кәсіби деңгейін арттыру, кәсіби шығармашылық ізденісті, шығармашылық әлеуетті ынталанды-
ру. Конкурс қатысушылары авторлық бағдарламаларының тұсаукесерін ұсынды, «Менің кәсіби шығармашылығым» атты тақырыпта эссе жазды. Конкурс қорытындысы бойынша І дәрежелі дипломмен №25 қазақ қыздар гимназия-мектебінің психологы Гүлназия Мақатқызы Ақшолақова марапатталды. Гүлназия Мақатқызын
құттықтаймыз! Еңбегіңізге шығармашылық табыс тілейміз. Облыстық конкурстың жеңімпазы Гүлназия Мақатқызы қараша айында Павлодар қаласында өтетін республикалық «Жылдың үздік психологы» конкурсында облыстың намысын қорғайтын болады. Гүлназ Абданбекова, №25 қазақ қыздар гимназия-мектебі
ҮМІТ – ҮЗДІК ТӘРБИЕШІ
Таяуда Павлодар облыстық білім беру басқармасына қарасты Білім беруді және тәрбиелеуді дамытудың инновациялық орталығы ұстаздардың оң беделін қалыптастыру, педагогикалық тәжірибені анықтау және тарату, тәрбиешілердің кәсіби шеберлігіне ықпал ету мақсатында «Жыл тәрбиешісі – 2014» облыстық конкурсын өткізді. Ж.Мырзақұл «Кәсіби құжаттама», «Педагогикалық шеберлік» атты екі кезеңнен тұрған конкурсқа тәрбиешілер құжаттамаларын ұсынып, тәрбиешілік шеберліктері жағынан сынға түсті. Шығармашылық жобаларын
қорғап, бейтаныс балабақша балаларына сабақ жүргізген 12 үміткердің ішінде екібастұздық тәрбиешінің мерейі үстем болды: №23 «Балауса» мектепке дейінгі гимназия-балабақшасының тәрбиешісі Үміт Абди-
нова өзгелерден озық шықты. Ең жоғары ұпай жинаған Үміт Дәуітқызы 1-орынды олжалап, ноутбук пен фотоаппаратқа қол жеткізді. 2-орын Ақсу қаласындағы №19 сәбилер бақшасының тәрбиешісі Светлана Рахметоваға бұйырды, ал 3-орынды Баянауыл ауданы М.Көпеев атындағы жалпы орта білім беру мектебі жанындағы «Еркетай» шағын орталығының тәрбиешісі Қымбат Мұхамеджарова қанағат тұтты. Жарайсың, «Балаусаның» Үміті!
«Отарқа» газетіне 2015 жылға жазылу басталды РЕДАКЦИЯ АРҚЫЛЫ ЖАЗЫЛУ Жазылу мерзімі
Жеке адамдар
Заңды тұлғалар
Зейнеткерлер
6 айға
708 теңге
1368
612
1 жылға
1416
2736
1224
ПОШТА АРҚЫЛЫ ЖАЗЫЛУ қала
ауыл
қала
ауыл
қала
ауыл
6 айға
1050
1128
1710
1788
954
1032
1 жылға
2100
2256
3420
3576
1908
2064
2
Отарқа
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Интерфакс материалдарынан Қашағанда мұнай өндірісі 2016 жылдың соңына қарай қайта қолға алынбақ Қашағанда мұнай өндірісі 2016 жылдың соңына қарай қайта қолға алынбақ,-деп хабарлады Энергетика министрі Владимир Школьник. «Қашаған жобасына келер болсақ, оның операторы NCOС консорциуымы биыл сәуір айында кен орнындағы құбырларды толықтай ауыстыру керектігін растады. Демек, құбыр түгелдей ауыстырылып, мұнай өндіре бастау қазіргі жұмыс қарқынына орай жүріп отырса, 2016 жылдың соңына қарай қолға алынатын болар», деді В.Школьник. Кен орнын NCOC игеруде, оның акционерлері AgipCaspian Sea B.V. (16,81%), KMG Kashagan B.V. (16,88%), ExxonMobil Kazakhstan Inc. (16,81%), Inpex NorthCaspian Sea Ltd. (7,56%), Shell Kazakhstan Development B.V. (16,81%), Total EP Kazakhstan (16,81%) және CNPC Kazakhstan B.V. (8,33%).
4 күндік жұмыс аптасына көшірді Bank RBK бөлшек несие, касса және операциялық бөлімше қызметкерлерін 4 күндік жұмыс аптасына көшірді. Жұмысшылардың жалақы деңгейі бұрынғы қалпында қалдырылды. «Аталған бөлімшелер мен филиалдар қызметкерлері аптаның бесінші, шығармашылық күнін өзін-өзі дамыту, біліктілігін арттыру және психологиялық жүктемені азайту үшін пайдалана алады» делінген хабарламада. Алдағы уақытта банктің басқа бөлімшелері қызметкерлерін де жаңа жұмыс кестесіне көшіру көзделіп отыр. «Бұл жаңалық банк қызметкеріне не береді? Банк қызметкерінің бос уақыты көбейеді, бұрынғы жалақысы мен сыйақы көлемі сақталып қалады. Өзіне, отбасына, өзін-өзі дамытуға көбірек уақыт бөліп, жеке табысын арттыруға мүмкіндік алады», – дейді Bank RBK директорлар кеңесінің консультанты Жомарт Ертаев.
Ынтымақтастық Қосым Пішенбаев атындағы таукен техникалық колледжінде Skills USA ұлттық ұйымының атқарушы директоры Тимоти Лоренспен дипломатиялық кездесу өткізілді. Г.МЕДЕУБАЙТЕГІ
Білікті жұмысшының бәсі жоғары
Халықаралық тұрғын үйді қаржыландыру одағына кіреді «Қазақстан Тұрғынүйқұрылысжинақбанкі» АҚ 2015 жылдың 1 қаңтарынан бастап Халықаралық тұрғын үйді қаржыландыру одағына мүше болмақ. Банкті аталған ұйымның тізіміне енгізу туралы шешім өткен қыркүйек айында қабылданған болатын, - деп хабарлайды Тұрғынүйқұрылысжинақбанкінің баспасөз қызметі. Хабарламаға сүйенсек, бұл тәжірибе алмасуға, жетекші мамандардан тұрғын үй-құрылыс жинақ жүйесін жетілдіру жөнінде ақыл-кеңестер мен сараптамалық материалдар алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, Тұрғынүйқұрылысжинақбанкі салалық ұйымдармен байланыс орнатып, бизнес-процестерді, корпоративтік басқару жүйелері мен сапа стандарттарын жетілдіруге, тұрғын үйді қаржыландыру саласында тәжірибе алмасуға мүмкіндік алмақ.
«Халықтық ІРО» бағдарламасының ашық өткізілуі тиіс
Президент Нұрсұлтан Назарбаев «Халықтық ІРО» бағдарламасының әділ әрі ашық өткізілуін қамтамасыз етуді тапсырды. «Акциялардың бірнеше ірі пысық инвестордың емес, қарапайым халықтың қолына тиетініне сенімді болуымыз үшін нақты ережелер қабылдауымыз керек. Ондай инвесторлар бізде жетеді, олар тәуелсіздік жылдары көп нәрсеге қол жеткізді, байыды. Қазір де «қарпып» қалуға дайын», - деді ол дүйсенбі күні «Самұрық-Қазына» АҚ түрлендіру форумында. «Үкімет осыны қадағалауы тиіс. Бағдарлама процедуралары ашық жүргізіліп, оған қатысты мәліметтер халық үшін қолжетімді болуы тиіс», - деп қорытты мемлекет басшысы.
Қызметкерлерді біліміне қарай өсіруді талап етті
Президент Нұрсұлтан Назарбаев «Самұрық-Қазына» қоры басшысы Өмірзақ Шөкеевтен қорды түрлендіру барысында кадр саясатын «қоңыраулар бойынша» жүргізбеуді талап етті. «Мен ел үшін, өзі үшін жұмыс істегісі келетін жастардың суреттері мен тізімін көрдім. Олардың компанияға қандай жолмен келетіні де өте маңызды мәселе», - деді ол дүйсенбі күні қорды түрлендіру жөніндегі форумда. «Адамдардың қызметін басқа принциптерге емес, біліміне қарай көтеру қажет. Мұндай принциптер бізде жетіп артылады – «көкесі» қоңырау шалады немесе танысын жұмысқа ала салады, ал ол сол жерде құр қарап отырады. Міне, Шөкеев мырза, сенің басты міндетің осы. Осы қолыңынан келсе жұмыс істейсің, келмесе – істемейсің. Қажеттінің бәрін береміз, міндетіңді орында, орындамасаң – жұмыс істемейсің», - деп атап өтті Н.Назарбаев. Президент түрлендіру бағдарламасы мерзімі кесілген нақты жұмыс жоспары бойынша жүзеге асырылуы тиіс екенін атап өтті. «Премьер-министрден тәуелсіз мониторинг ұйымдастыруды өтінер едім. Мониторингті жүргізетін адамдар біздің ішкі қарымқатынастарымызға тәуелсіз болуы тиіс. Бұл жұмыстың қай жерде жақсы жүріп, қай тұста тұралап қалғанын біліп отыруым үшін және талқылап, тиісті шара қолдану үшін қажет», - деді мемлекет басшысы.
Тимоти Лоренс Қазақстанның WorldSkills International қозғалысының құрамына енуі қарсаңында еліміздің бірнеше қаласында студент жастарды Америкадағы жас мамандар бағдарламасымен таныстыруға келіпті. Кездесу туралы айтпас бұрын, Skills USA ұйымы мен WorldSkills International қозғалысы туралы түсінік берсек. Skills USA – оқушылар мен мұғалімдердің, индустриалдық сектор өкілдерінің серіктестігі. Серіктестіктің мақсаты – Американы жоғары санатты жұмысшы кадрларымен қамтамасыз ету. Бұл бағдарламаға бүгінде 320 мың студент пен жоғары класс оқушылары қатысады. Олар қандай да бір мамандықты игеруге күш салып, әлемдік маңызға ие үлкен компанияларда өндірістік тәжірибеден өтеді. Тәжірибеден өткен студентке сертификат тапсырылады. Осындай сертификатқа ие болған адам аталған мамандықпен жұмысқа тұра алады. WorldSkills International – халықаралық коммерциялық емес ұйым. Ол халықаралық сайыстар, кәсіби дайындықтан өткізу арқылы жұмысшы мамандықтарының бәсін арттыру, насихаттау мақсатын ұстанады. Ассоциация іргесі 1946 жылы қаланған. Өз күшіне сенген, кәсіби шеберліктерін паш еткісі келген 1625 жас аралығындағы жастар
осы қауымдастық өткізетін сайысқа қатыса алады. Бұл сайысты кейде «Қолымен жұмыс істей алатындар олимпиадасы» деп те атайды екен. Сайыс құрылыс технологиясы, шығармашылық және дизайн, өндірістік және инженерлік технологиялар бағытында, сондай-ақ азаматтық транспорт қызметін көрсетушілер мен қызмет көрсету саласы мамандары арасында өтеді. Яғни мұнда электрик, ағаш, темір ұстасы, дәнекерлеуші, жүйе әкімшісі, кулинар, ветеринар, әлеуметтік жұмысшы, даяшы, т.б. мамандар қатыса алады. Сайыс жеңімпаздарына үлкен компаниялар жұмыс ұсынатын жағдай аз емес. WorldSkills International сайысы әлемнің әр қаласында екі жылда бір рет өткізіліп тұрады. Бүгінгі таңда жетпіске жуық ел өз мамандарының шеберліктерін ортаға салған. Қазақстан ассоциациа құрамындағы 70-ші ел болмақ. 2015 жылы аталған сайыс Бразилияның Сан-Паулу қаласында өтеді. Тау-кен техникалық колледжіндегі кездесуге Астана қаласындағы Америка елшілігінің өкілі Дрю Питерсон, Павлодар қаласының білім бөлімінің өкілдері қатысты. Skills USA ұйымының атқарушы директоры Тимоти Лоренс өзінің 10 жыл дәнекерлеуші жұмысын істегенінен бастап, осы қыз-
метке қалай келгені туралы әңгімеледі. Бұдан әрі заманауи еңбек нарығының беталысы мен мамандарды дайындаудың халықаралық стандарттарын, өзі басқарып отырған ұйым жұмысын тілге тиек етті. Техникалық мамандардың қай елде де жетіспейтінін алға тартқан ол 42 ел ішінде 40 мың жұмысшы арасында өткізген сауалнама нәтижесін студенттер назарына ұсынды. 2006 жылы әлем бойынша техникалық мамандар жетіспеушілігі 40 пайызды құрайды деп дабыл қағылса, 2008 жылғы әлемдік дағдарыс кезінде мұндай қажеттілік 31 пайызға төмендепті. Биыл қайта 40 пайыздан жоғарылай бастаған. Бұдан әрі студенттер тарапынан қойылған сұрақтарға жауап берген Т.Лоренс Қазақстан жастарының Сан-Паулудағы сайысқа қатысатынына сенім білдірді. Студенттер естелік ретінде Екібастұз қаласының көрнекі жерлерінің суретін ұсынып, қонақтармен суретке түсті. Колледж директоры Зейнолла Молдахметов ұжым атынан алғысын айтып, кездесуді қорытындылады. Кездесуден соң қонақтар колледж шеберханасын аралады. Бұл күні олар «Проммашкомплект», «Богатырь Көмір» ЖШС-теріне саяхат жасады.
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
3
Отарқа
Сайлау-2014
Мерей
№4 Богатырь сайлау округі бойынша Екібастұз қалалық мәслихатының депутаттығына үміткер
СЕРІК ҚАСЫМХАНҰЛЫ СЫЗДЫҚОВ Сайлауалды бағдарламасы Құрметті сайлаушылар!
Серік Қасымханұлы Сыздықов 1981 жылы 17 қыркүйекте Қостанай облысы Арқалық қаласында туды. 1995 жылы Аманкелді орта мектебінде 9-сыныпты бітірген соң Арқалық қаласындағы Т.Елтебаев атындағы музыкалық колледжіне түсіп, оны үздік тәмамдады. 2003 жылы Астана қаласындағы Казақ ұлттық музыка академиясын да кілең бестік бағаға бітірді. 2001 жылы республикалық ұлттық гвардия Президенті оркестрінің «Нұр» халықтық ансамбліне «дауыс концертмейстері» жұмысына іріктеу негізінде қабылданды. 2004 жылы Екібастұз қалалық мәдениет бөлімінің ұсынысымен осы қалаға қоныс аударды. Өңірдегі еңбек жолын Солнечный кентіндегі «Мақпал» мәдениет үйінің көркемдік жетекшісі ретінде бастады. 2009 жылы конкурстық комиссияның шешімімен «Глинка атындағы музыка мектебі» КМҚК директорлығына бекітілді. Бұл мектеп республикалық және халықаралық деңгейдегі конкурстарда жоғары көрсеткіштерге қол жеткізіп жүр. С.Қ.Сыздықов - «Нұр Отан» партиясының мүшесі. Екібастұз қаласы әкімінің құрмет грамотасы және алғыс хаттарымен марапатталды. Құрманғазы атындағы ІҮ Халықаралық конкурстың лауреаты, Халықаралық «Шабыт» жастар шығармашылық фестивалінің лауреаты, Т.Момбеков атындағы сыйлықтың иегері, Р.Омаров атындағы өңірлік конкурстың бас жүлдегері. Үйленген, екі баласы бар.
Менің басты мақсатым – «Нұр Отан» партиясының бағдарламасын жүзеге асыру, №4 Богатырь сайлау округі аумағында тұратын азаматтарға қолұшымды беріп, маңызды мәселелерді шешуге көмектесу. Егер сіздер маған сенім көрсетіп депутат етіп сайласаңыздар, мен төмендегі мәселелермен шұғылдануға ниеттімін: - Білім, денсаулық сақтау, мәдени салалардағы қордаланған проблемаларды шешуге және осы салаға қомақты қаржының бөлінуіне қол жеткізуге; - Білім, денсаулық сақтау, мәдениет және спорт саласындағы жас мамандардың тұрғын үй мәселесінің шешілуіне; - Біздің сайлау учаскесіндегі тұрғындарды, соның ішінде мүгедектер мен жастарды жұмысқа орналастыруға қолдау танытуға; - Медициналық қызметтің қолжетімді болуына және қызмет көрсету сапасының жақсаруына; - қаланы көріктендіруге, жарықтандыруға және көшелерді, аулаларды асфальттауға, сондай-ақ сайлау учаскесінде балалар спорт алаңын орнатуға; - «Тұрғын үй коммуналдық шаруашылығын модернизациялау» мемлекеттік бағдарламасын жүзеге асыруға белсене атсалысуға; - бюджет қаржысының жұмсалуын қадағалауға; - «Бизнестің жол картасы -2020» бағдарламасының жүзеге асырылуы мен насихатталуына қатысуға; - Белгілі бір заңнама аясында өз сайлау учаскемдегі кәсіпкерлердің құқығы мен мүддесінің қорғалуына. Құрметті сайлаушылар! Менің бағдарламамның барлық пункттері сіздердің мүдделеріңізді көздейді. Біз тек сіздермен ғана ойға алған мақсатымызды жүзеге асыра аламыз. Сіздерге бейбіт өмір, мейірім, баянды бақыт және отбасыларыңызда құт-береке тілеймін! Еліміз өркендеп, дами берсін! Құрметті сайлаушылар! Сіздерді 2014 жылы 26 қазанда өз сайлау учаскелеріңізде өтетін сайлауға қатысып, азаматтық парыздарыңызды өтеуге шақырамын! Құрметпен, Серік Қасымханұлы Сыздықов Материал ақысы республикалық бюджет есебінен төленді. Материалдың шығуына жауапты Н.Н.Рыбкина.
Ұстаздар қашанда құрметке ие Алтын күздің асқақ мерекелерінің бірі – Ұстаздар күніне арналған салтанатты жиын қала әкімі Александр Вербняктың құттықтау сөзімен ашылды. Қала басшысы жүздеген шәкірт тәрбиелеп, ізбасар буынға сара жол салған ардагер ұстаздарға алғыс білдіріп, бүгінгі мұғалім атаулыға жүктелген міндеттің салмақты екенін айта келе, еңбек жолын ұстаздықпен байланыстырған барша жанға табыстар тіледі. Осыдан соң еңбегімен еленген майталман мұғалімдерге марапаттар табысталды. А.МЕЙРАМОВА «Қала алдында сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісін педагогикалық еңбек ардагері Мәруаш Сағындықова, №18 «Гномик» балабақшасының меңгерушісі Галина Климова, қаладағы дарынды балаларға арналған № 1 мамандандырылған лицей-мектебінің оқытушысы Жақсылық Саимов тағынды. Қала әкімінің Құрмет грамотасымен марапатталушылардың легін бірқатар жылдан бері қала әкімінің орынбасары қызметін атқарып жүрген Айгүл Марданова бастады. Бұл Айгүл Қамзақызының өзі үшін де тосын жайт болды. Сондай-ақ аталмыш марапатқа № 6 балабақшаның қазақ тілі оқытушысы Гүлжанат Аманова, қалалық білім бөлімінің әдіскері Гүлбаршын Амерканова, Инновациялық Еуразиялық университеті Екібастұз колледжі сырттай оқу бөлімінің меңгерушісі Медет Жұмабеков, «Зерде» мектебінің директоры Нұржан Қафизов, №17 орта мектептің еңбек пәні мұғалімі Валерий Ким, Екібастұз қаласы білім қызметкерлері кәсіподағының төрағасы Әлима Ра-
қымжанова ие болды. Еңбектегі жетістіктері үшін бірқатар ұстаздарға қала әкімінің Алғыс хаты тапсырылды. Олардың қатарында №10 орта мектебінің дене шынықтыру пәні мұғалімі Азамат Әбікеев, Қарасу орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі Галина Ахметова, №33 орта мектеп директорының орынбасары Қымбат Мусина бар. Қалалық мәслихаттың Құрмет грамотасы Инновациялық Еуразия университетінің Екібастұз колледжінің оқытушылары Райгүл Айтмағанбетова, Абай Баршынбаев, №22 гимназия мектебі директорының орынбасары Мадина Боранова, №5 «Жұлдыз» балабақшасының тәрбиешісі Қаратай Букаева, №22 «Балбөбек» балабақшасының тәрбиешісі Ольга Дубгорн, т.б. да бірқатар мұғалімдерге табыс етілді. Салтанат соңы мерекелік концертке ұласты. Қала өнерпаздарының жыр шашуына ұстаздар қауымы ризалығын әнмен жеткізді. Әсіресе мектеп директорларының орындауындағы «Ұстазым менің» әнін бүкіл зал тұрып тыңдады.
Байқау
Талапқа сай кабинет
Қыркүйектің 15-нен 20 күндері аралығында қалалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің ұйымдастыруымен мемлекеттік тілді оқытудың әдістемесін, тіл мәдениетін жетілдіру, сапасын арттыру, қазақ тілі кабинеттерінің жағдайын бақылау мақсатында қазақ тілі кабинеттерінің байқауы өткізілді. Д.ЕРТАЙҚЫЗЫ Байқауға 10 мекеме қатысты. Соның ішінде мемлекеттік тілді оқыту процесінің тиімділігін артыруда, қазақ тілі мұғалімдерінің үздік тәжірибелерін насихаттауда, оқу сабақтарын сапалы өткізудің шарты ретінде материалдық-техникалық базаны нығайтуда 4 кәсіпорын мен мекеме үздік шықты. Сонымен бас жүлдені медициналық колледж жеңіп алса, 1-орынды «Богатырь-Көмір» ЖШС-і, 2-орынды №2 емхана, 3-орынды Еуразия университетінің Екібастұздағы колледжі, 4-орынды Екібастұз құрылыс техникалық колледжі иеленді.
«Русская миниатюра» – үздік номинант Ақсу қаласында осымен екінші рет өткен «Ертіс шапағаты» халықаралық фестивалі жас музыканттардың басын қосты. «Өнерге әркімнің де бар таласы» деп Абай Құнанбайұлы айтқандайын, дәстүрлі өнер мерекесінде балалар вокал, хореография, инструменталды шығармашылық және фольклордан бақ сынасты. Ақсу қаласының әкімдігі, ERG Көмек, «ЕЭК» акционерлік қоғамы, Ақсу қаласының балалар өнер мектебі және ЮНЕСКО клубы осы фестиваль-конкурсты өз деңгейінде ұйымдастыруға ұйытқы болды. Оған Қазақстан мен Ресей және Қырғызстаннан ұзын саны үш жүз елу өнерлі бала қатысты. Ал Екібастұз балалар музыка мектебінен қазақ ұлт аспаптар квартетінің жетекшісі Сәуле Мүсипова, «Русская миниатюра» орыс ұлт аспаптар ансамблінің жетекшілері Виктория Рахмаилова мен Ольга Аксарина, «Джуманджи» хореографиялық ансамблінің жетекшісі Ольга Шваб 18 баланы өнер додасына қосты. халық әнін әуелетті. «Джу- нөмірді көрсету барысында Р.МҰСАБАЙ манджи» хореографиялық барлық музыкалық бағыт –Биылғы байқауға М.Глин- ансамблі балғын бишілері- бір арнаға тоғысқандай ка атындағы балалар му- нің орындауындағы «Өзбек театрландырылған көрініс зыка мектебінің «Русская биі» және «Қазақ биі» мини- көрсетуге міндеттелді. Құрамы Астана қаласынминиатюра» орыс ұлт ас- атюралары бағдарламамен паптар ансамблі орыстың әдемі үйлесім тапты, –дейді дағы Қазақ Ұлттық Өнер ұстаздахалық әні «Соловейко» жә- балалар музыка мектебі университетінің не М.Цветковтың «Интер- директорының тәрбие ісі рынан тұратын қазылар меццосын» апарды. Қазақ жөніндегі орынбасары Гали- алқасы жас музыканттардың алғашқы аяқ алыұлт аспаптар квартеті қазақ на Максюкова. бағалады. Дәлірек Айтқандайын, талап бой- сын халық әндерінен попури орындаса, жас әнші Нұрай ынша байқауға қатысушы- айтқанда, Қазақстан РесАхметова «Біздің жақта» лар жекелеген концерттік публикасының еңбек сіңір-
ген әртісі, осы университтегі шекті аспаптар кафедрасының доценті Мақпал Бекмағанбетова, «Эстрада өнері» кафедрасының меңгерушісі, мәдениет қайраткері, профессор Майра Дәулетбақ, халықаралық байқаулардың лауреаты, домбыра кафедрасының аға оқытушысы Нұрбек Тапалов және өнер магистрі, хореография кафедрасының оқытушысы Динара Алдамжарованың ойлары бір жерден тоғысып, екібастұздық «Русская миниатюра» ансамблін «Үздік ұлт аспаптар ансамблі» номинациясына лайықты деп таныды. Ансамбль дипломмен марапатталып, сыйға караокесімен музыкалық орталық және әсем безендірілген үлкен торт табысталды.
4
Отарқа
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Сізге қалай қызмет көрсетеді? Үйі мен жұмыс орны ұядай жылы болса, адамға - рахат. Жылудың қадірі, әсіресе, күзгі суық жеткенде білінеді. Дірдектеп отыру кімге ұнасын әрі берекең кетіп, істеген ісің де өнбейді. Мұндайда «Жылу берушілер жылуды мезгілінде қосар ма екен?» деп мазасызданамыз. Теміржол станцияларындағы тұтынушылар ешқашан бұлай алаңдаған емес. Өйткені жылу беруші кәсіпорын-«ТеміржолжылуЕкібастұз» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі, міне, он жылдан бері жылу беру маусымын дәл мезгілінде бастайды және қыс бойы сенімді жұмыс істеп шығады. Сол себепті де аталмыш кәсіпорынға тұтынушылары үнемі дән риза.
орайда кәсіпорынның техника қауіпсіздігі жөніндегі инженері Идеал Дулатов от жағушыларды қауіпсіздік ережелеріне оқытып, қауіпсіздікті жіті қадағалап жүреді. Соның арқасында өндірістік апат орын алған емес. Жылу маусымы ойдағыдай өтуі үшін жеткілікті отын қоры болуы керек. Кәсіпорын келісім бойынша көмірді Майкөбен және Сарыкөл кеніштерінен алып жүр. Жылына 2,5 мың тонна
мыскерді адал еңбек етуге қанаттандыратыны бесенеден белгілі. Сонымен қатар жұмыскерлерге арнайы киім-кешек, зияндылығы үшін сүт беру және тағы тағылары шешілген. Кәсіби мереке кезінде ынталандыру да бар. Айтпақшы, таяуда өткен Қарттар күні кәсіпорын 14 зейнеткеріне дастархан жайып, құрметтепті. Теміржолшыларға қызмет
Жылу берушілердің жарқын істері Жалпы, тұтынушы көңілінен шығу оңай емес. Сенімді серіктес болудың астарына үңілсек, жазғы жөндеу жұмыстарындағы тынымсыз еңбекті, қажыр мен қайратты, кәсіби біліктілік пен шеберлікті көрер едік. «Теміржолжылу-Екібастұз» ЖШСде осы айтылған өлшемдерге сай мамандар еңбек етіп жүр. Олар жөнінде айтпас бұрын, кәсіпорынға қатысты бірер мәлімет бере кетейік. Бас кеңсесі Астанада орналасқан «Теміржол су» акционерлік қоғамына қарайтын «Те м і р ж о л ж ы л у - Ек і б а с т ұ з» ЖШС-нің міндеті - Павлодар және Ақмола облыстары аумағындағы 13 теміржол станциясын жылумен қамтамасыз ету. Оған қоса Ақсу станциясында теміржолшылар тұратын 26 үй, Қалқаман станциясында 20 үй және Бозшакөл станциясында 96 үйге жылу беруді осы кәсіпорын өз мойнына алған. Жалпы, кәсіпорын қарауындағы жылу трассасының қашықтығы 8,5 километрді құрайды. Инженерлік-техникалық құрамды қоса есептегенде 63 адам еңбек етіп жүрген ұжым үшін бұл ауқымды жұмыс. Соған қарамастан ұйымшыл ұжым жылу беру маусымына дайындықты жылда қапысыз ат-
қарады. Станциялардағы жылу қазандықтары тегіс ағымдағы жөндеуден өткізіледі. Ал қажет деп саналса, тозған жабдықтар жаңасына ауыстырылады. Мәселен, биыл жазда Қалқаман мен Алтынтау станцияларындағы жылу қазандықтарында жаңа котел қойылса. «Парк-Г» станциясында түтін шығатын құрылғы жаңартылды. Жөндеу жұмыстарын сапалы атқаруға жылу қазандықтарындағы бригадирлер, от жағушылар бір кісідей атсалысады. Әйтсе де, негізгі салмақ бас инженер Ербатыр Опбаевқа, мастер Ермек Ақашевқа, жабдықтаушы Жасұлан Қабікеновке және дәнекерлеуші Боранбай Жұрыновқа түседі. - Бұл жігіттер кәсіби шеберліктің, жедел қимылдай білудің үлгісін сын сағатта талай мәрте көрсетті, - дейді кәсіпорын директоры Совет Келдібаев сөз арасында ризашылық сезіммен. Жылу беру маусымы кезінде түрлі оқиғалар болуы ықтимал. Наурыз айында Алтынтау станциясынан түн ішінде «Қазандықта қысым түсіп кетті» деген суыт хабар түседі. Бас инженер Ербатыр Опбаев жөндеу бригадасын шұғыл жинап, 340 километр қа-
шықтықтағы станцияға аттанады. Таң ата сонда жетіп жөндеу жұмыстарына кірісіп, түс ауа жарылған құбырды қалпына келтіреді. Осы бір оқиғадан-ақ жігіттердің қажыры мен қайратына тәнті болуға болады. Кәсіпорынның бас инженері Ербатыр Опбаев жайлы бірер сөз айта кету жөн. Мамандығы инженер-механик Ербатыр Амангелдіұлы аталмыш кәсіпорында осы лауазымда 7 жыл қызмет істеп келеді. Сөзден гөрі, іске мығым ол туындаған мәселелерді жедел шешуге, жұмысты оралымды ұйымдастыра білуге машықтанған. Әрине, Совет Келдібаевтай білікті де тәжірибелі басшының мектебінен өту де бас инженердің басқарушылық қабілетін арттырғаны анық. «Теміржолжылу-Екібастұз» ЖШС-де еселі еңбегімен ілтипатқа бөленіп жүрген жұмыскерлер көп. Бірқатарын атап өтер болсақ, бригадирлер: Вячеслав Кисельников (Қалқаман), Амантай Камалиденов (Алтынтау), Виталий Анисимов (Бозшакөл), Сұңғат Әлімов (Үшқұлын) және тағы басқалары. Жылу қазандықтарында жұмыс істеу сақтықты керек етеді. Мұнда еңбек қауіпсіздігін сақтаудың маңызы зор. Осы
көмір тасымалданады. Жылу қазандықтарындағы көмір қоймаларына көмірді мезгілінде жеткізіп тұруда «КамАЗ» жүргізушілері Аман Байшин мен Төлеутай Тұрсынбековтің еңбегі ересен. Айтпақшы, осы кәсіпорында бұрыннан жүргізуші болып келе жатқан Аман Байшин өткен жылы су жаңа «КамАЗ»-ға отырыпты. «Теміржолжылу-Екібастұз» ЖШС-де еңбек адамына қамқорлық жасау басты назарда. 2013 жылдың 1 қаңтарынан бастап жұмыскерлердің еңбекақысы 35 пайызға өсірілді. Мұндай қадамның жұ-
көрсететін кәсіпорын басшылығы өз тұтынушыларымен жақсы қарым-қатынас құра білген. Тығыз байланыс туындаған мәселелерді шешуге ықпалын тигізеді. Жалпы, жылу берушілер тұтынушы кәсіпорындарға риза. Өйткені, олар өз тарапынан көрсетілген қызметтің ақысын уақытылы төлеп тұрады. Түйіндей айтқанда, «Теміржолжылу-Екібаст ұз» ЖШС-і биылғы жылу беру маусымын да мінсіз өткізеріне сенім мол. Ол үшін кәсіпорын ұжымының тәжірибесі де, кәсібилігі де жеткілікті.
Қалқамандағы жаңартылған қазандық
Жылу беруші жігіттер
Ж.Сәдуақас
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Отарқа
5
Балалар көркемсурет мектебіне - 30 жыл
Балалар көркемсурет мектебінен іргетасы қаланған отыз жылдан бергі уақытта қаншама бала сұлулық әлеміне құлаш ұрды. Қазір мұнда 481 бала оқиды. Өткен оқу жылында 26 түлек қанат қаққан болса, соның жетеуі үздік аяқтады. Солардың бірі Айымгүл Әбелдинова Астанадағы Агротехникалық университеттің сәулет факультетіне оқуға грантпен түсті. Ал Меруерт Мүбәрактің ИНЕУ-дің дизайнер факультетіне қабылдануы мектеп үшін мәртебе. Рауза МҰСАБАЙ – Балалар көркемсурет мектебі қосымша білім берумен айналысады. Сондықтан да болар ата-аналар баласын мұнда әр түрлі мақсатта береді. Бірі баласының cәулетші болғанын қаласа, енді бірі инженер, не болмаса суретші болса дейді. Ал кейбір жас ата-ана баласын көркем жазуға машықтандыру мақсатында береді. Әр нәрсені көруге, білуге құмар бала мазасыз келетіні қалыпты жағдай. Ал көркемсурет мектебінде ол ойқиялын дамытады, өзін сабырға жеңдіреді. Эстетикалық талғамы артады. «Көркемсурет мектебінде оқығалы балам түсқағаз, жиһаз, киім-кешек таңдауда кеңес беруге бейіл» дейді кей ата-ана. Жалпы, балалар көркемсурет мектебі оқу процесінде декоративті, реализм сияқты бағыттарды да қатар алады. Мұнда небәрі 5 жаста келген бүлдіршін алдымен бояу, гуашпен жұмыс істеуге жаттығып, қол моторикасын дамытады. Әр ата-ана өз баласын керемет суретші деп ойлайды. Бірақ ой-қиялға бай болу барлығына бірдей тән емес. Бірі белгілі бір туындыны көшіріп салуға шебер болғанымен, оны өздігінен дамытуға қабілетсіз. Көшіріп салу – төл туынды емес,–дейді балалар көркемсурет мектебінің директоры Қинаят Сыздықов. Осы білім мекемесінде қазақ тілінде сабақ беретін бі-
лікті маманға зәрулік бар. Білуімізше, жоғары оқу орнын бітірген мамандар келуге ықылас танытқанымен, баспана мәселесі алдынан кесе-көлденең шығады. Балаға ыңғайлы болу үшін қаланың шеткері шағын аудандарында көркемсурет мектебінің филиалдары ашылған. Атап айтқанда, 20-шағын аудандағы №11, 22-шағын аудандағы №21 және 31-шағын аудандағы №17 мектепте, Солнечный кентіндегі №28 мектепте балалар көркемсурет мектебінің филиалдары жұмыс істейді. Ондағы балалар есейе келе оқуын балалар көркемсурет мектебінің өзінде жалғастырады. Мұнда балалар үйінің тәрбиеленушілері және мүгедек балалар да оқып жүр. Әрине, олар үшін оқу тегін. Ата-ана қамқорлығынсыз қалған балалар «Випэк-авто» халықаралық конкурсында ынталандыру сыйлығына да қол жеткізіпті. Екеуара әңгіме үстінде қала келбеті мен сәулеті жөнінде де пікір айтылды. Мәселен, қаламыздың көркін бұзып тұрған арматура мүсіндер көрер көзге тіптен ерсі. Оны суретші түгілі, жай адамдардың өзі де жақтырмайды. Бұл тұрғыда Қинаят Хамитұлы өз ойын былайша өрбітті: «Мүсінді бір қалыптан шыққандай қаптатпай, бір жылда сапалы да еңселі біреуін сомдасақ та
жеткілікті сияқты. Мысалы, Абай Құнанбаев, Мұхтар Әуезов, Естай Беркінбаев және Сұлтанмахмұт Торайғыровқа бір-ақ қарыс постаментті бюст қойғанша, орнына Абайдың ескерткішін зор қылып жасау керек еді. Сондай-ақ, қойылатын ескерткіш суретшілер мен сәулетшілерден құралған комиссияның қарауына ұсынылғаны абзал. Бәлкім, темір мүсіндерді белгілі бір кезеңде қойған жөн болған шығар. «Екібастұз» қонақ үйінің (М.Әуезов пен Мәшһүр Жүсіп көшелерінің қиылысы) тұсындағы жылу жүйесінің үстінде тұрған басы жоқ есек пен аяғына шаңғы байлаған штангашы тіптен қораш көрінеді. Оның жанында «Уақ» сауда үйі алдындағы музыканттар оғаштығы ештеңе емес тәрізді. Салыстырмалы түрде айтылған сөз ғой. Әлгі қонақ үйінің тұсынан өткен сайын осы бір мән-мағынасыз темір фигураларға қарағанда кәдімгідей қынжыласың. М.Әуезов көшесіндегі «Альянсбанктың» тұсында арматурадан жасалған елік тұр. Одан гөрі жайылып жүрген құлынды бие қойылса, нетті. Қалаға кіре берістегі жасанды тауға көз үйренгені соншалық, шын таудай қабылдайтын бол-дық. Сол жасанды тауға арқар бейнесі сұранып тұр дейді оқушыларымыз. Расында да, солай болғаны жөн сияқты. Астанаға барғанымда жерге батып жатқандай етіп жасалған құмыра керемет әсер етті. Ал Семейде торсықтың ортасын тесіп, сәл қисайтып, декоративтік етіп жасап қойыпты. Сондай мүсіндер бізде неге қойылмайды? «Мечтаның» ауласында ғой деймін, пингвин әлде маймылдың мүсіндері пайда болыпты. Меніңше, жеке кәсіпкер өз нысанының алды-
Мектеп директоры Қ.Сыздықов жеңімпаз оқушылармен.
Бүгінгі суретші ертеңгі сәулетші
на ойына келген мүсінді қоя беруі жөнсіз. Мейлі қойылсын делік. Бірақ сырттан келетін қонақ «мынасы несі» деп аңтарылуы мүмкін»,-дейді Қинаят Хамитұлы. Айтқандайын, болашақта балалар көркемсурет мектебінің ұстаздары оқушыларымен Түркістанға, кейін Омбыға шығармашылық сапармен баруды ойға алып отыр. Киелі Түркістандағы Арыстан баб, Қожа Ахмет Яссауи кесенелері, сол маңдағы Айша бибі мазары ұлттық сәулет өнерінің бет-бейнесін айшықтап тұр ғой. Омбыдағы музейлер де шығармашылықпен айналысатын балалардың шабытына шабыт қосары анық. Жалпы, сурет әлеміне ден
қойған ұландардың туындыларынан ұлттық нақыштағы бейнелер орын алуына тәуелсіздік ұғымы қанат бітіруі керек. Айтпақшы, мына іргедегі Өлеңті мен Құлакөл ауылдарының маңындағы тастардағы петроглифтерді, Ескелдідегі Мәшһүр Жүсіп кесенесі, Жидебайдағы Абай мен Шәкерім кесенелерінің шағын макетін салу, жасау, кәдімгі қойдың асығы, қыздың шолпысы мен жүзігі, қобыз бен домбыра сияқты ұлттық музыка аспаптары, ат-әбзелдері, қымыз ішетін тостаған, бесік сияқты дүниелер қамтылса, көркемсурет мектебінен бойына ұлттық рухты сіңіріп шығатыны даусыз.
Мерейтойлық көрме
Екібастұз қалалық балалар көркемсурет мектебі биыл 30 жылдық мерейтойын тойлағалы отыр. Бүгінде осы мектептің қабырғасында тәлім алып жатқан шәкірттер облыстық, республикалық, халықаралық байқауларға қатысып, жүлделі орындарды иемденіп жүр. Атаулы датаға орай мерекелік шаралар басталып та кеткен. Соның бірі – қалалық өлкетану мұражайындағы сурет көрмесі. Гүлсана МЕДЕУБАЙТЕГІ Сурет мектебі 1984 жылы құрылған екен. Мектептің алғашқы директоры С.П.Пантелеев кешке арнайы қонақ ретінде шақырылды. Сурет көрмесіне былтырғы жыл түлектерінің мақтаулы шығармашылық жұмыстары қойылыпты. Көрме салтанатты түрде ашылды. Мұражай директоры Н.Смайылова құттықтау сөз сөйледі. Шығармашыл ұжым мен өнерлі оқушылардың биіктерден көріне беруін тілеген ол сурет мектебінің директоры Ғ.Сыздықовқа алғысхат табыстады. Ғинаят Хамитұлы өз кезегінде ұйымшыл ұжымына алғысын білдіріп, жиналғандарды көрмемен таныстырды. -Көрмеге былтырғы жыл түлектерінің жұмыстарын әкеліп отыр-
мыз. Бұл сурет өнерін игергісі келген талапты жас балаларға үлгі іспетті. Біз бұл жетістіктермен тоқтамаймыз. Сурет мектебінің балалары әлі талай белестерді бағындырады,-деді директор. Бұдан соң сөз алған С.Пантелеев естелік әңгімелер айтты. Мерейтойлық шаралар мұнымен аяқталмайды. Сурет мектебінің шығармашыл оқушыларының үздік жұмыстары Павлодар қаласындағы мұражайға көрмеге қойылады. Сондай-ақ концерттік бағдарламамен қамтылған үлкен шара жоспарланып отыр. Ондағы көрме 2-3 апта бойы келушілеріне қуаныш сыйлайды. Содан кейін өзіміздің қаламызда мектептің 30 жылдығы кең көлемде аталып өтілмек. Оған сурет мектебімен тығыз қарым-қатынас жасайтын мекемелер мен демеушілер шақырылады.
6
Отарқа
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Ауыл-2014 Сарықамыс ауылы тұрғындарының басым бөлігі осыдан 22 жыл бұрын Моңғолиядан қоныс аударған қандастарымыз. Олар осында өсіп-өнді. Сол жақтан биыл да бір отбасы көшіп келіпті. Бүгінде ауылда 407 адам тұрады. Жастар жағы жұмыс іздеп қалаға кеткендіктен, халық өсімі аса байқалмайды. Тұрғындар төрт түлік мал өсірумен күн көріп отыр. Қазір мұнда 2 мың ірі қара және сонша мөлшерде ұсақ мал бар. Жылқы 150 бас қана. Жазда жайылымдағы мал бағылатындықтан, ұрлық жоқ. Рауза МҰСАБАЙ
Сарықамыста түйткіл көп
Мал дәрігеріне жұмыс кабинеті керек
–Қазір әр ауылда мемлекет тарапынан мал басын арттыруға жасалып жатқан көмекке иек артып отырғандар баршылық. Біздегі бес тұрғын «Моноқалаларды дамыту» бағдарламасымен несие алды. Нақтырақ айтқанда, Қуанхан Мұратбек – 800 мың, Ермек Сыздықов – 700 мың, Хонай – 850 мың, Қалибек Қожанов – 2 млн және Шынарбек Анарбай 2,5 млн. теңге алды,–дейді ауыл әкімі Марат Сейсенбаев. Ертеректе сарықамыстықтар сүт зауытына сүт тапсырып, тәп-тәуір пайда табушы еді. Бүгінгі күні ол тиімсіз болып қалыпты. Өйткені онда сүттің бір литрін 40 теңгеге өткізгеннен гөрі, өздері пұлдаған әлдеқайда тиімді екен. Қылышын сүйретіп қыс та келіп қалды. Жұрт та қамсыз емес. Мал азығы әзірленген, әзірге соның 400 тоннасы ауылға тасымалданыпты. Енді ауызсу мәселесіне ойыссақ, ауыл тұрғындары бертінге дейін иек астындағы «Аққұдық» су айдағышының суын пайдаланып келді. Кейін ондағы техника істен шығып, енді ауызсуды ауыл ортасындағы КБМ-нан алатын болды. «Аққұдықта» 20 метр тереңдіктен шығатын су аса тұщы болмаған сыңайлы. Анау бір жылы ауыз судың сапасын тексеруге келгендер ауылдың маңынан тұщы су шықпайды деп кетіпті. Содан соң «Аққұдықтың» басын Жұмабек Әм-ренов інісі Қайрат және ұлдарымен бірлесе қонысқа айналдырып, әудем жерге қой қорасын да тұрғызыпты. Былтыр «Жайлау» бағдарламасымен еділбай тұқымды
жүз саулық сатып алып, қыста одан 80дей қозы алып-ты. Жұмабек қой жүнінің ысырап болып жатқанына қапалы. Қолда бар техникасымен иелігіндегі жерден шөбін шауып алыпты. Енді қысқы мал азығын қыстаққа жеткізу қамында. Мал дәрігері Сайыт Манат етті мал басын арттыруды қолға алған. Малдың жайын бес саусағындай білетін әрі мамандығы мал дәрігері ол биыл субсидиямен асыл тұқымды екі бұқа сатып алып, 60 сиырын қолдан ұрықтандырыпты. Біз барғанда Сайыт Манаттың баласы Дәулетбек шабындықтағы шөмелені трактор тіркемесіне артып жатты. Әзірге шөптің тең жартысы қыстаққа жеткізіліпті. Айтқандайын, қожалық иесі қара малдың етін қалаға ба-зарға апарып сатқанда түсетін түсім шамалы болғандықтан, Шымкент пен Жамбылдан келетін саудагерлерге тірідей салмақпен сатуға мәжбүр. Мал дәрігерінің тыңғылықтылығының арқасында малда бруцеллез атымен жоқ. Енді ауылда қарасанның алдын алу үшін екпе жұмыстарын жүргізіп жатқан мал дәрігерінің жүзі шаршаңқы. Оған себеп те жоқ емес. Жылына 1500 рет
екпе жүргізумен айналысатын мал дәрігеріне әлі күнге арнайы жұмыс орны бөлінбеген. – Қаншама ірі қара, қой мен жылқыға сырға салу, екпе егу, таңба салу, анықтама қағазын жазу және өлген малды көму жұмыстарының бәрі бір менің мойнымда. Жұмыс орным болмағандықтан, екпе дәрілерді үйдегі тоңазытқышта сақтаймын. Бізде малға жағдай жасалғанмен, мал дәрігеріне жағдай жасалмаған. Ветеринарлық станция қағаз жүзінде болғанымен, іс жүзінде жоқ. Бұл мәселе қала әкімінің былтырғы есептік жиынында көтерілген болатын. Тағы бір айтайын дегенім, шаруа қожалықтарына үкіметтен берілетін жанар-жағармайды алу үшін Павлодар қаласына баруға тура келеді. Бірақ әкелетін цистерна болса, бір сәрі. Одан гөрі, жанар-жағармайды талонмен беріп, оны жақын маңдағы жанар-
май бекетінен алуға мүмкіндік жасалса дейсің. Ауылда шағын сүт зауыты ашылып, сүт өңделетін болса, халықтың әлауқаты да артар еді. Жалпы, үкіметтен қолдау болмаса, мал шаруашылығы өзін-өзі ақтамайды,– дейді Сайыт Манат қынжыла сөйлеп.
Мектеп төбесі әлі жөнделмепті
Қыс қыр астында болғанымен, мектеп ғимараты төбесінің жабындысын жаңасына айырбастау жұмыстары әлі аяқталмапты. Бастапқыда бөлінген 7,5 млн теңге жұғырға жұқ болмаған. Кейін жергілікті бюджеттен тағы 14 млн теңге қарастырылған. Осы жұмыстарды атқарып жатқан мердігер «Asia-Group» кәсіпорны он күн шамасында аяқтайды деген үмітте. Арқаны кеңге салуға болмас. Күзгі жылаңқы жауын жауып кетсе, ашық-шашық төбеден сорғалап, мектеп мүлкін бүлдірері анық. Онсыз да мектеп ішінің ылғалы қолқаны қабады. Игілікті істер де бар. 6 жастағы бүлдіршіндер үшін арнайы бір кабинет ойын бөлмесі ретінде жабдықталыпты. Ойыншықтар мен жиһаздар үшін қазынадан 350 мың теңге қарастырылған. Шағын орталықта 2 мен 5 жас аралығындағы 17 бүлдіршін тәрбиеленуде. Бұрын жылы дәретхана тек шағын орталықта ғана болса, биыл 70 оқушы үшін де мектеп ішінен салыныпты. Айтқандайын, осы жылы Қуандық ауылындағы бастауыш мектеп жабылған. Енді балалар орталыққа 6 шақырым жерден автобуспен қатынайды. Білім сапасының біршама артқаны ұлттық бірыңғай тестілеу нәтижесінен көрінеді. Биыл ҰБТ-дағы орташа ұпай 69%-ды көрсетіп, өткен жылмен салыстырғанда 16%-ға артқан. Мектеп бітірген үш түлектің біреуі мем-
лекеттік, екеуі қала әкімінің грантымен оқуға ілігіпті. Білімнің негізі бастауышта қаланады. Алғаш әріп танытқан ұстаздың біліктілігі шәкіртінің жетістігінен көрініс береді. Бұл тұрғыда мектеп директоры Айгүл Кәкешхан ойын былайша білдірді. –Ұстаздардың арасында бастауыш класс мұғалімі Рымкеш Базарбекованың жетістіктері жетерлік. Атап айтсақ, оқушысы Әдия Нағима республикалық «Ақбота», «Зерде» ғылыми жобалар сайысында жүлделі орын алды. Абай оқуларында да оқушылары алдыңғы орындардан көрініп жүр. Ақтанберді Тұратұлы мен Жансая Саяхат өткен оқу жылы қалалық «Кенгуру» мен «Ақбота» сайыстарына белсене қатысқандары үшін марапатталды. Екі оқушысы Мадина Сейсенбаева мен Ақжол Мұрат мектепті «Алтын белгімен» бітірді. Мадина Алматыда Әл-Фараби атындағы ҚазМУ-ды бітіріп, магистратураға түскен болса, Мұрат Ақжол Астанада көлік жәіне коммуникация колледжінде ұстаздық етіп жүр. Ажар Базарбекова болса облыстық Абай оқуларының бірнеше мәрте жүлдегері. Орыс тілі маманы Әсел Сексенбаева жас та беделге ие. Мұғалімдер арасында өткен қалалық пән олимпиадасында бірнеше рет ІІ орын иеленді. Халыққа Алма Сырлыбаева медициналық қызмет көрсететін фельдшерлік пункт егу, емдеу және байқау кабинеттерімен жабдықталған. Мұндағы жас маман Гүлбарша Жолбек дәріханашы мамандығын да игеріпті. Енді ол осы аптадан бастап осындағы дәріханадан дәрі босататын болады. Түйіндей айтқанда ауыл тірлігі бір қалыпты. Ал тұрғындарды толғандырып отырған жоғарыда айтылған мәселелерді жедел шешуді билікке аманаттадық. Суреттерді түсірген В.Фадеев
Рымкеш Базарбекова оқушыларымен
№40 (1238) 2 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Отарқа
Мерекелік шаралар
7
Жөн екен...
Қарттарды ардақтады
Құрбан айттағы жақсылық Г.МЕДЕУБАЙТЕГІ
Қарттар күні «Өнер» мәдениет сарайында «Асыл жандарым» атты мерекелік шара болып өтті. Оған соғыс ардагерлері, сондай-ақ, өндіріс және мәдениет саласына еңбегі сіңген еңбек ардагерлері құрметпен шақырылды.
Құрмет көрсетті Мен білім саласында отыз жылдан аса еңбек еткен тәжірибелі ұстазбын. 1 қазан – Қарттар күні ілгеріде қызмет еткен №17 мектепте мерекелік шара ұйымдастырылып, мен құрметті қонақтардың бірі ретінде шақырылдым. Алайда денсаулығыма байланысты шараға қатыса алмадым. Соған қарамастан №17 мектептің 5 «Ә» сынып жетекшісі Нәзира Әліпованың ұйымдастыруымен балалар үйге келіп, мені мерекеммен құттықтады. Қарттар күні ардагер ұстаздарды ұмытпай, оларды елеп-ескерген қалалық білім бөлімінің басшысы Нұржамал Макумоваға, №17 мектеп директоры Күләнда Қатароваға және мектеп ұжымына алғысым шексіз. Олардың бәріне еңбекте жеміс, отбасыларына қуаныш-бақыт, мықты денсаулық тілеймін! Құрметпен, Нұржамал Қонақбаева, қарт ұстаз
Спорт
Үздіктер анықталды 4 қазанда №1 Балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінде үстел теннисінен кәсіпорындар мен мекемелер командалары арасында қалалық жарыс өтті. Жарыс нәтижесінде «Богатырь-Көмір» ЖШС-і 1-орынды, білім бөлімі 2-орынды, ГРЭС-2 станциясы 3-орынды еншіледі. 5 қазанда «Шахтер» демалыс және мәдени саябағында қалашық ойынынан Қарттар күніне арналған біріншілік өтті. Ойын қорытындысында Владимир Агарков, Ирина Семенова 1-орынды, Михаил Соловьев, Марина Трофимова 2-орынды, Геннадий Баннников, Разия Қасымова 3-орынды иеленді. Жеңімпаздар мен жүлдегерлер дене шынықтыру және спорт бөлімінің сыйлықтарымен марапатталды. Талғат Сәкен
Қала әкімдігінің мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы Айжан Жұмабаева жиналғандар алдында құттықтау сөз сөйлеп, зор денсаулық, ұзақ ғұмыр тіледі. Осыдан кейін қарт-тар өздеріне арналған концерттік бағдар-
ламаны тамашалап, дастарханнан дәм татты. Ардагерлер көрсетілген құрметке ризашылық білдіріп, басқосуда риясыз әңгімелесіп, үйді-үйіне көтеріңкі көңіл күймен тарқасты. Р.ЕСІРКЕП
«Қамқорлық» акциясы
Көмек қолын созғандар көп
Хат қоржынан
Сегіз қажы хақында
Халықтың әлжуас топтарына көмек көрсетуге бағытталған «Қамқорлық» акциясына Солнечный кентінде қатысушылар көп болды. «Екібастұз ГРЭС-2 станциясы» АҚ өз қаражаты есебінен 182 зейнеткерге сомасы 2,5 миллион теңгеге қайырымдылық көмегін көрсетті. Ал «Горводоканал», «РЭВС» кәсіпорындары мен «Шырақ» және «Очаг» пиктері сомасы 42 868 мың теңгеге 20 зейнеткердің коммуналдық төлемақыларын жапты. Сонымен бірге «Шырақ» пикі бір зейнеткер мен жетім баланың пәтеріне ағымдағы жөндеу жүргізді. Кенттегі №16 мектеп 10 мүгедек балаға сомасы 14 мың теңгеге заттай және кеңселік тауарлар түрінде көмек жасады. №28 мектеп 9 аз қамтамасыз етілген отбасыға киім-кешекпен қарасты. Сонымен бірге мүгедек Ж.Нұрмағамбетовтің интернет үшін төлемақысын өтеп берді және Е.Әбілқасовқа саяжай өнімімен көмектесті. Ал жоғарғы клас оқушыларының «Жас ұлан» командасы қарт адамдардың пәтерлерін жинастырып берді. С.Калимованың «Мәди» шаруақожалығы аз қамтамасыз етілген отбасыларға, жалғыз ілікті зейнеткерлерге,
Қасиетті Құрбан айт мерекесінде «Болат Нұржанов атындағы Екібастұз ГРЭС-1 станциясы» ЖШС-і өзі қамқорлығына алған №№9,11 мектептердегі аз қамтылған отбасыларға заттай көмек көрсетті. №11 мектепте мұндай шара биыл екінші рет өткізіліп жатыр. Мектеп директоры А.Саттарова қамқоршы кәсіпорынның көмегіне дән риза: -Биыл жаздағы жөндеу жұмыстары кезінде мектептің алаңын асфальттауға қолғабыс етті. Сондай-ақ 4-қабаттағы бастауыш блоктың еденіне кафель төсеп берді. Одан басқа мерекелер мен атаулы күндерде әлеуметтік көмек көрсетіп жүр. МАЭС-1 менеджері Ж.Хамитованың айтуынша, былтыр екі мектептегі аз қамтылған 75 отбасыға көмек көрсетілсе, осы жолы мұндай көмек 100 отбасыға көрсетілген. Әр отбасыға үш пакетке бөлек оралған ет, ұн, май, басқа да азық-түлік үлестірілді. Мерекелік көңіл-күй сыйлағысы келген қамқоршылар жеміс-жидек пен тәттілер салуды да ұмытпапты. -Балаларды қорғау күнінде, сондайақ түрлі акцияларда мектепті назардан тыс қалдырмаймыз. Биыл «Мектепке жол» акциясында оқушылардың киімкешек, керек-жарағын алуға 1 700 000 теңге қаржы бөлінді,-дейді Жаңылсын Ералықызы.
мүгедектерге сомасы 30 мың теңгенің етін таратып, сомасы 5000 теңгеге азықтүлік берді. К.Ташимованың «Жақсыберген» шаруақожалығы да аз қамтамасыз етілген отбасыларға осындай көмек көрсетіп, мәртік танытты. Мұндай қайырымды жандардың қатарына «Сельхозник» шаруақожалығының басшысы Т.Каильді де жатқызуға болады. С.Мұртазаев мүгедек балаларға жасалған қайырымдылық түскі асына демеуші болды. «СТиХНК» ЖШС-і бір зейнеткердің сомасы 3240 теңге көлеміндегі телефон байланысы үшін қарызын өтеп берді. «Қамқорлық» акциясынан кенттегі жеке кәсіпкерлер де қалыс қалған жоқ. Жыл сайын өткізілетін қайырымдылық айлығына белсенді қатысқан адамдарға ризашылығымызды білдіріп, істеріңіз оңғарылсын демекпіз. М.Алшымбаева, Солнечный кенті әкімі
ХҮІІІ ғасырдың аяғында Бұқар Шариф медресесін үздік бітірген Мұрат ишанға ұстазы: «Алла Тағаланың қалауы бойынша Арқа жеріне барып ислам дінін уағызда. Ырыздығыңды сол жақтан табасың» деп, жөн сілтейді. Мұрат ишан әуелгіде Баянауылға келіп, қанжығалының қарасы, елге қадірменді Тоқсанбайдың үйіне түседі. Сол елде Молдабай қызы Маржанға үйленіп, Исабек, Мұхамеднияз атты екі ұл сүйеді. Мұрат ишан Баянауыл өңірінде ислам дінін таратып, ел-жұртқа шарапатын тигізіп, қасиетімен танылады. Өзі екі ұлын да діни оқуға береді. Кейін ишан: «Мені Бұқар Шарифке апарыңдар» деп өтінген соң, балалары әкесінің тілегін орындайды. Мұрат ишан сол жаққа барған соң көп кешікпей дүниеден өтеді де, Тентек (Тебеген) ишан қабірстанына жерленеді. Ал енді баласы Исабек ишанға келсек, ол Баянның Қызылтауынан Ақкөл Жайылмаға жылжып, тоғыз көлдің біріҚылдыкөлдің бауырында қыстау салады. Алланың ерекше ықыласы түскен Исабек ишанның бойындағы сан алуан қасиеті жайлы көп жазылды. Мәшһүр Жүсіп жоқтауында: «Көзсіздерге көз берген, тілсіздерге тіл берген» деуі ишанның ерекше жаратылысын аңғартса керек. Исабек ишан заманында біраз адамның қасиетті Меккеге сапарға шығып, қажылық парызын өтеуіне ұйытқы болған. Сол уақытта Ақкөл Жайылмадан сегіз адам қажы атанған. Олар: Базарбай қажы, Қорғанбай қажы, Досжан қажы, Ақтан қажы, Татыбай қажы, Исабек ишан ұрапақтары Жақан қажы мен Шүкімет қажы. Аталмыш дерек Татыбай қажы баласы Рахымжан атаның қолжазбасынан алынды. Дәулен Керей баласы, Екібастұз қаласы
8
Отарқа
Жыр-бұлақ
Қарғын
Қарғып түсіп кеткендейін қарғынға, Қала асығыс. Тым бөлектеу хал мұнда. Отыз секунд өлім жайлы ойлаймыз, Оның өзі бағдаршамның алдында. Тар көшеде – тажал сынды көліктер, Табанында сол тажалдың өліп көр. Тәубалары еске түсіп бір сәтке, Басылады жол бойында желіктер. Абыройсыз ажал құшсаң, несі бақ? Адам біткен суық көрден шошынад. Амалдары бүтін болса бүйтер ме ед, Адалдықпен жүрсе жанын асырап. Міне, осылай есеп беріп болғанша, Өмір-Өлім-Алланы еске алғанша. Ойды ойың қозғай берем дегенде Отыз секунд өте шығар ол қанша? Қала халқы тым асығыс. Қай жаққа? Асығады кедей – байға, бай – баққа. Өмір-өлім – бәрі ұмыт қалады, Бағдаршамнан ұзаған соң аулаққа.
Менің досым әкесін үйретіп жүр
Менің досым әкесін үйретіп жүр Шариғаттың өзі ұққан шартына асыл. Кеңестік кер танымын күйретіп жүр, Кеш сайын баян етіп қартына сыр. Менің досым әкесін үйретіп жүр, Жасаған жан болса да жарты ғасыр. Күрсініп қайран ұлдан күй кетіп жүр, Себебі таразымыз олқы жатыр. Менің досым әкесін үйретіп жүр, Үйретіп жүр намазға бес уақыттық. Алла алдында әкесін сыйлы етіп жүр, Мұнан асқан жоқ, сірә, ешбір бақыт. Әкем өлген...Бұл күнде мен тірімін, Парыздары өтті оның орындалмай. Дұға оқимын соңынан ендігі күн, Я, Раббым, тілектерім қабыл болғай! Әкесін шын сүйетін ұл көзінен Мейірім мелдектеген арай көрдім. Намазға үйретсем деп бірге өзіммен, Әкемді ойлап артыма қарай бердім. Айбек Оралхан
Дәрігер мен мұғалім
Емханада дәрігер еді жан жарым, Ал мен болсам мұғаліммін мектепте. Нұрын шашса қуанышпен таңдарым, Ұмтыламыз биіктерге жетпекке. Ұстаздарды ұлы жан деп жырладық, Дәрігер де беделі мол бір халық. Отыз жеті жыл ғұмыр кешіп келеміз, Жанұяда шаттық әні шырқалып. Сен – дәрігер, емханада жұмысың, Адам денін, бақылайсың тынысын. Ал мен болсам дәріс берем балаға, Бұл өмірдің үйретемін дұрысын. Шипагерсің, науқас бетін қайтарған, Ал мен болсам – мектептегі мұғалім. Бала жаны бал құрақ қой жайқалған, Алтын ұя – әркез менің тұрағым. Бір өзіңсің – өмірдегі сыңарым, Бар шуағын төге берсін мына күн. Күн кешеміз шаттық пенен бақытты, Қол ұстасып дәрігер мен мұғалім.
Сенің арқаң
Көңілімде жүресің, еркем менің, Ертеңге жетелейтін желкен бе едің. Сенің арқаң шабытпен өлең жазып, Беріліп шын сезімге, өртенгенім. Көңілді сезімімнің тербегені Тағдырымның тамаша өрнегі еді. Сенің арқаң бойымда күшім тасып, Жүректі зор қуаныш кернегені. Сенің арқаң өмірге құштарлығым, Көгіме жыр құшақтап ұшқандығым. Сенің арқаң емес пе, жаным – жайлау, Азаматтық қасиет, күш-жалыным. Өмірге сенің арқаң ғашықтығым, Жалғандықтан, қайғыдан қашықтығым. Сағынышым көңілге серік болып, Тағы да өзің жаққа асық бүгін. Дос дедің, жаным дедің, ағам дедің, Сен барда арзандамас бағам менің. Сенің арқаң... Арқаңнан қағып тұрып, Өлеңдетіп, бір орден тағар ма едім. Қасыңнан сәттерімде кетсем жырақ, Жүресің көңіліме көктем құрап. Ескерткіш те қояр ем, марапаттап, Қолдан келер қайран жоқ, әттең, бірақ. Жанақ Тілегенұлы
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Әдебиет әлемі
Шабыт шытырманы
Ақын-жазушылардың
Бірде Франц Кафкаға бір замандасы ақын Эрнст Ледерердің өз өлеңдерін ашықкөк сиямен ерекше қағазға түсіретінін айтып берсе керек. Кафка оған еш таңғалмастан замандасының бұл әрекетін былай деп түсіндірген екен: «Әрбір сиқыршының өз дәстүрі бар. Мәселен, Гайдн мейрамдағыдай басына жалған шаш қойып, бетіне опа жағып алып музыка шығаратын болған. Жазу өз табиғатында рухтарды арбау болып саналады». Мұнымен келіспеу қиын, әрине. Шынында да, жазушылар «оғаш» халық.
ы р а л р ы қ ы т қ ы қыз
Жазушы Тәкен Әлімқұлов қақаған аязда желең жүреді екен. Үйден жалаңбас шығатын болған. Мұның сырын ол қан қысымын төмендетуге көмегі тиеді деп түсіндірген. Ал ақын Жұмекен Нәжімеденов жыр жазып отырғанда сіріңкенің талдарын бір-бірлеп майдалап сындырып отырғанды қалаған. Мұның сырын түсіндіріп жатпапты. Жазушы Тынымбай Нұрмағамбетов үйренген автоқаламын қашан сынып қалғанша қолынан тастамай, ішін ғана ауыстырып отырады екен. Жазуды бастағалы бері автоқаламын екі-ақ рет, асып кетсе үш рет қана ауыстырған. Қырық жылға жуық уақыт ішінде ұстағаны – үш-ақ қалам. Ағылшын тілді жазушылардың ішіндегі ең танымалы, шығармалары кітап сөрелерінде шаң баспай келе жатқан Чарльз Диккенс мәйітханаға баруды жақсы
көріпті. «Көзге көрінбейтін беймәлім бір күш мені мәйітханаға тартады да тұрады» деп жазады Диккенс. Қай қалаға бармасын, бірінші кезекте мәйітханаға соға отырып, ондағы суып қалған жан мен тәндердің арасында сағаттап уақыт өткізіп, өлілерге «сүйсінумен» болған екен. Десе де, ол өзіндегі бұл сезімді «жиіркеніш тартылысы» деп атап өтіпті. Детектив жанрында 78 роман жазған Агата Кристи өзінің шығармаларындағы шытырман оқиғалардың желілерін алма жеп отырған кезінде, ыдыс-аяқ жуып жүрген сәтінде ойластыратын болыпты. Ол өз сөзінде: «Ыдысаяқ жуу кезекті қылмысты дүниеге келтіріп, ал алма болса оқиға желісін ынталандыра түседі» деп сендірген. Агата Кристидің шығармашылықтағы тағы бір басты қасиеті - жазушы кез келген жерде жаза беретін болыпты. Мейлі, далада болсын, көлікте болсын, тіпті, оралымсыз тұста да қолынан қалам түспеген екен. Massaget.kz сайтынан алынды.
Сатира
Бақытты жол апаты Сол күні тастанды көліктің ішіне түнедім. Әлгі автокөліктің моторы, тізгіндегіші, дөңгелектері де жоқ болатын. Есіктері де құлыптанбайды. Жалпы, ол жарамсыз қоқыс ретінде тастанды болған темір-терсек еді. Бұларды неге тәптіштеп айтып отыр дейсіз, өйткені дәл сол күні ауыр жол апаты болды. Түннің қою қараңғысы айналаны бүркеп тұрған. Таудай джип күре жолда зымырап келе жатты. Менің «көлігім» жолдан жүз метрдей қашықтықта, су ығыстыру шұқырының ішінде жатқан. Ал әлгі джип көлігі жолда кетіп бара жатыр, жолдың екі шетінде темір тор да бар еді. Ол маған соғылмауға тиіс еді. Бірақ жүргізуші удай мас екен. Сөйтіп, әлгі көлік ұшқан күйі келіп менің «көлігімді» соқты. Міне, бұл сол түнгі жол апатының барысы. Олардың әлгі таудай көліктеріне ештеңе де болған жоқ, ал менің уақытша баспанамның күл-талқаны шықты. Көліктегілердің бәрі сыртқа шықты. Олар төрт адам екен. Бәрінің бойлары биік, әлпеттері сұсты. Көліктерінен түсе сала маған дүрсе қоя берді: «Сенің мұның не, иттің күшігі?!». Мен олардан кешірім сұрадым, бірақ олар менің сөзімді елеп те тұрған жоқ:
«Қарашы... қарашы сенің не істегеніңді? Сенің басқа көлік тоқтататын жерің жоқ па? Бізге 4000 доллар төлейсің!» - деп бұйрық соқты. Мен: «Менде жоқ», - дедім. «Бұл... Онда біздің шаруамыз жоқ, сен... сен дачаңды сат!» - деді. Мен: «Менде жоқ!» - дедім. «Онда үкімет салып берген үйіңді сат!». «Ол да жоқ». «Онда біз... сенің балаңды аламыз!». «Менде бала жоқ». «Біз сенің... сенің әйеліңді аламыз». «Әйел де жоқ». Олар мұны естіп дереу бастарын қосып, ақыл-айла ойластыра бастадыау деймін. Біраздан кейін біреуі: «Оны өлтіре салғанымыздан еш пайда жоқ. Өйтсек абыройдан жұрдай боламыз, ондай істі жасауға болмайды», - деді. Бұқа мойын тағы бірі: «Маған құлақ салыңдар, біз оған дача, үкімет үйін, автокөлік сатып алып берейік. Тіпті біраз ақша да берейік. Онан соң ол көлігін айдап келіп бізді соқсын. Бізді соққан соң барлық дүние-мүлкін тартып аламыз. Сосын оны өлтіре салуға болады», - деді. Іле ішіндегі зиялы кісіге ұқсайтын бірі
кеудесін қағып: «Ағайын, сенің басқа талғамың қалмады. Біз ақылдастық, 3 күннен соң ақшаны, көлікті, үш бөлмелі әлеуметтік үйді және дачаны саған тапсырамыз», - деді. Ол тағы: «Біздің соңғы шешіміміз мынау: төртінші күні түстен кейін сағат дәл үште осы арада боламыз, сен келіп бізге соғыласың, бірақ, есіңде болсын, қатты соғылуға болмайды!». Мен жуынып, сақал-мұртымды алып, басымнан бақайыма дейін таза киімдер ауыстырып кидім. Өйткені олар мені өлтірген соң жерлеп қоюға келіскен-ді. Оның үстіне, анау-мынау емес, қаладағы қабірстанға жерлейтін болған. Сағат дәл үш болды. Уәде бойынша келіскен жерге жетіп бардым. Бірақ олар маған кездесуден бұрын тағы бір көлікті соғып, тас-талқандары шығыпты. Ол маңды сақшылар мен жедел жәрдем қызметкерлері қоршап алыпты. ...Қазір менде дача, кең тұрғын үй, көлік бар. Ақшам да әжептәуір. Тастай салайын десем, қимаймын. Қараңыз, мен осындай «бақытты жол апатына» ұшырадым... Анатолий Тружин
Әдебиет әлемі
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Отарқа
Тағдырды адам қолдан жасамайды, бәрі Құдайдан. Сондықтан өкпелегенмен не пайда?! Шерхан Мұртаза. 19... жыл. Гүлін алып көктем де келген. Шуағын молынан шашып, көк аспанда күн күлімдейді. Жанға жайлы түс мезгілі. Үй маңы. Бау- бақша алаңының кей тұсы түрлітүсті кілемдей құлпырып тұр. Гүлжан көгал үстіне киіз төседі. Бірауық табиғат аясында іспен шұғылданып, дем алғанды жөн сана ды. Үп етер жел де жоқ. Ол ұршығының сабына толған жіпті тарқатып, допша домалақтады.
Қайролла Дүйсенбаев
Екі жарты – бір бүтін Әңгіме
– О,ғажап! Терек бұтақтары да жапжасыл, ауа қандай тап-таза,- деді таңда-на. – Әлгі қайда жүр?-деді сәлден кейін жан-жағына қарап, санасын сағыныш билеп әрі елегізи. Жан жары уақыттан тыс көзден таса болса, осындай беймаза күйге түсетін әдеті. – Әй, бәйбіше, -деді Ербол анадайдан жылдамдата басып. Ол таңертең жұмысына кеткен-ді. Оң қолын артына қайыра ұстапты, қара торы өңі жайдары. Әп-сәтте Гүлжан «Әу!» деп, лып етіп орнынан тұрды. Тегінде одан жасырған бірдемесі бар сияқты. –Тапшы, бұл не?деді Ербол төне түсіп. –Қойшы, онысы несі? Гүлжанның ақ мақтадай әжімсіз жүзінде лып етіп қан жүгірді. Ол қасақана қабақ түйіп:- Берсең бер, бұлданбай, жұмбақтамай-деп тесіле қарады. –Жә, қинамайын, ала ғой,-деді Ербол жылы шырай танытып. О, құдірет! Тор қалта толған үнді шайы. Кәдімгі пілдің суреті бар. Гүлжанның мұндай бағалы дүниені аузына алмағанына бірнеше ай. Рас, ай сайын азық-түлік дүкеніне ептеп түсіп тұрады. Оны үлкен бастықтар, тамыртаныстар жасырын бөлісіп, ауыздарын қу шөппен сүрте салады. Қара халықтың жоққа еті үйренді. Гүлжан мәз-мейрам. –Ә, білдім,-деді оның алдында кесе-көлденеңдеп,- ертең Жеңіс тойы. – Оқыған адамға дауа жоқ,- а,ха,-ха! Мерекеңмен! -Рахмет, жаным! Гүлжан алтын сақинасы жар-қырап, Ерболды қапсыра құшақтады. Құдды бір-бірін көптен көрмегендей. – Жә, Гүлеке, асыңды ыңғайлай бер, буаз биеге шөп салып, су берейін, мүмкін ертеңдері туып қалар. – Шіркін, мен солай тусамшы,-деді сол лезде іштей күйзеліп. Гүлжан қалбалақтап сүрініп кете жаздады. Жол-жөнекей Ербол жерге кеше түсіп қалған жез өр-некті қамшысын көтерді. Әне, аспан биігінде ұлпа қардай жолақ тастап, батысқа қарай зулаған күміс қанат ракета самғап барады.–О! Атаңа нәлет!-деді Ербол тұнжырап. Оның естуінше, Жалаулы көлі маңында үлкен сор бар. Әскерилер сонда сынақ өткізеді деседі. – Дәрі иісі таң ата осы жаққа да жетеді,деді ол күбірлеп. Аты жаман ауру сонау тұстан бері тарайды-мыс. Ербол неміс фашистерімен талай шайқасқа түскен майдангер жауынгер еді. Ұлы Отан соғысында мұз жастанып, қан кешті. Берлинді алу шайқасына қатысты. Жүрегінде Адольф Гитлерге деген жазылмас жара қалды. Оны өлді деуге сенбек емес. Гүлжан күйеуі терлеп-тепшіп шай ішіп біткенше орынсыз сөз қозғап түртпектемеді. Ербол дастарханға бата қайырып біте бере шыдай алмай: - Бағанағыдай емес, реңің өзгеріп кетіпті,деді үрейлене, - жамбасыңдағы темір сынығы мазалап тұр ма? Ербол бұл жолы толқынысын жасырын сақтауға тырысты. – Жоға, Құдай! - Жолдасының ішкі жан-дүниесін жазбай танитын Гүлжан бұрыла беріп, Ерболдың бетінен
шөп еткізіп сүйіп алды. Отағасы ғайыптан күш біткендей серпіліп, күліп жіберді. Бақыттың кілті өз қолыңда. Татутәтті тірлік, қиындықты бірігіп бөлісу, адамгершілік қасиетті сақтау, жолдастық, достық қатынасқа беріктік, адалдық пен сыйластық - шаңырақ босағасының шайқалмауына түпкі негіз. Түн. Терезеден жұлдыздар сығалайды. -Әне, сені ай нұры аймалай бастады,деп Гүлжан оған наздана жақындады. Сырғып кеткен жамылғысын жөндеп, томпиған кеудесін жапты. – Сенен басқа сұлудың қажеті не? - деді Ербол қолаң шашынан құшырлана иіскеп. Олар әңгіме-дүкен құрып біраз жерге барды. Армансыз сырласты. - Қой, демалайық, - деді Ербол есінеп, - Қайырлы түн болғай! - Саған да! Ербол әрі бұрылып, біраздан соң қор етті. Гүлжанның әбден ұйқысы қашты. Қанша тырысса да, кірпіктері ілінбеді. Осы жасқа келгенше Гүлжан қосағына дән риза. Арақ ішіп, қол көтеріп, боқтық айтқан жан емес, ашуы да, қайтымы да тез. Обал-сауапты таразылайтын иманды жүрек. Амал нешік, олар іңгәлаған бір перзентке зар. Айырылысып кетуге мөлдір махаббаттары тежеуіш күш. Гүлжан әрлі-берлі дөңбекшіді. Осындай ой қуған тылсым сәтте Гүлжанды өткен өмір белестері өзіне тарта түсті. 19... жыл. Талдықорған ауылы. Тал шыбықтай бұралған Гүлжан шамды жағуға білте таба алмады. Қойған жерін ұмытыпты. Күтпегенде қараңдап біреу кіріп келді. Онымен бірге суық леп те бетке ұрды. -Кім бұл? -деді ол сескеніп оқтауды оңтайлап. - Қорықпаңыз. Майрамын, көршіңіз,деп нәзік үн жағымды шықты. - Өй, сен қараңғыда құтырып, - деді түкке тү-сінбей. - Тәте, Ербол аға келіп, шақырып жатыр. - Ә, Ербол дедің бе? Гүлжанның кеуде тұсы дүрс-дүрс соғып, қобалжып кетті. Майраның құлағына сыбырлап: -Бара бер,-деп қыздың арқасынан қақты. Әйтеуір үйден шығудың сылтауын ойлап тапты. Түкпір бөлмедегі анасы мен інісіне бас сұқты. Шәрипа мен Мұрат бүрісіп бұрышта отыр екен. - Апа, сіріңке қарастырып келейінші,деді, басқа амалы жоқ. - Онда тұз да сұрай сал,-деп Шәрипа нанып-иланды,-қолыңа таяқ ал, әйтпесе, қаңғырған иттер көп. - Мақұл апа, сүйтем де. Гүлжан қабырғада ілулі тұрған драп пальтосын алды, тозығы жеткен пимасын киді. Сөйтіп, асыға үкідей ұшып ішке енсе, Ербол дәлізде тосып тұр екен. Сәлемдесе қарсы алды. Үстінде сұр шинель, басында әскери көк малақай. Қияқтап мұрт қойыпты. Олар осыдан үш-төрт ай бұрын ұлттық ойын барысында танысқан. Ербол бойшаң, келбетті жігіт әрі сыпайы, бауырмал.
Жақын маңдағы Көктөбе ауылынан. Гүлжан оны жиі іздейтіндей жағдайға жетті. Бәлкім, бұл от алып оянған махаббат шығар. Жақсы көріп ұнатпаса, Ербол да оны қайыра-қайыра іздеп, айналсоқтап қайтеді. Ербол аңсаған аяулысын бауырына тартқысы келді, бірақ ұялып, тартқыншақтады. Осы отырған шымнан қаланған шаңырақта да қоңыр салқын сезіледі. Олар оңаша жүздесіп, ұзақ сөйлесті. Бір мезетте Ербол төтесінен: - Екі жарты – бір бүтін болайық,-деді қызарақтап. Гүлжан тосын ұсынысты күтпеп еді. Атүсті жауап қайтару оңай соқпады. - Әлі оған ерте емес пе?-деді ойланып. Ол тұрмыс құрғысы келеді, туғандарына масыл болғысы жоқ, алайда болашақ өмір белесі көмескі. Қарабет фашистердің тылға салған зардабы ұмытылар емес, нашар тұрмыс, тапшылық, киім-кешектің жетіспеуі жағадан алып, ел еңсесін енді-енді көтеруде. Гүлжан әлден уақытта басын көтеріп: - Сіз, мені сосын ренжітпейсіз бе?-деді қарақаттай жанары жаутаңдап. –О не дегенің, айтылған сөз - атылған оқ,-деді Ербол сенімді күйде. Олар шүйіркелесе келе берік бел байласты, келісті. Кенет есік тық-тық етті. - Е, Серік шығар, бағана ертіп алғанмын,-деді Ербол. -Сәлеметсіз бе?-деп Серік босағада бөгелді. Бозбалаға түлкі тымағы жарасып тұр. –Уағадалассаңдар қозғалайық, әйтпесе ауа райы құбылып тұр,-деп тықыршыды ол. Осыдан соң Гүлжан қарсы бөлмедегі үй иесі Зәру кемпірге барып, ақылдасып, көңілдегісін жасырмай айтты. Шанаға жайғасқан Гүлжан қобалжиын деді. Күпісін жамыла шыққан ақ жаулықты Зәру: - Бағың жансын!деп бойжеткеннің тұлыбын қымтады. Әрине, бұл кісілер көрші тұрған соң аралас-құралас, сондықтан іші жылиды. Гүлжанның әкесінің аштық құрбаны болғанына тірі куәгер. Ал анасының отыз жасында жесір қалып, соғыс жылдары балалары үшін бір уыс бидай жасырып, соттала жаздағаны есінде. Өзі де тағдыр тауқыметін көп тартқан жан. Жел күшейетін түрі бар. Солтүстіктен қар борай бастады. Серік жетектеген атының басын тартып Ерболға: - Не бұйырасың?-деді. Ол: - Сен тура тарт, сүйінші сұра,-деп божыны босатып қолына алды. Серік шаба жөнелді. Ербол: -Иә, Алла, сәт!-деді ат қозғала бергенде. Гүлжан кеуде кере тыныстады. Бәлкім, анасын, елін қимағаны шығар. Батыс беткей қарауытып, өзен-талдары артта қалып барады. Олар Сарыөзектен омбылата өтіп, дөңге көтерілді. Күтпеген-де тайпақ шана секіріп-секіріп кеткен-де, Гүлжанның қалай сырғып түсіп қалғанын Ербол білмей қалды. Алды-артына қарайтын жігіт жоқ, қуанышы қойнына сыймай есі шығып кеткен. Жапан түзде аңырып қалған Гүлжан ес жиып, барар беттегі ізге түсті. Жалаңаш саусақтары аздап тоңа бастады. Бие сауым уақытта
9
Ербол қайта қылаң берді. – Ды- ы-ы-р, жануар! Ол шанадан түсіп: - Кешіре көрші, аяулым!-деді кірерге жер таппай. – Оқасы жоқ,-деді Гүлжан реніш танытпай. Ербол торы төбелге қамшы салды. Гүлжан жолдасының тұл жетім екенін апа-жездесінің үйіне тоқтап, ат басын тірегенде бір-ақ білді. Алайда өз байламына өкінбеді, сүйгенінің адамгершілігіне сенді. Жұрт жиналып, шымылдық құрылған соң, Ербол тасада тұрып: - Германиядан екі шабадан дүние әкеліп едім, өзіңе керектісін киіп ал,деді Гүлжанға ұсынып. Арада жыл өтті. Екеуі отау тігіп, бөлек шықты. Бір көрпе, бір жастықпен тіршілік жасады. Аллаға шүкір, осы күні дәулетті жанұя. Десе де, жасырын жара жанды жейді, әйткенмен жақсы көру, құрметтеу, адалдық жамандыққа қашанда тосқауыл. ... Аяқ астынан шабалана ит үрді. Гүлжанның ой тізбегі күрт үзіліп, назары соған ауды. – Ішкіш біреулер шығар, адасып соққан,-деді жорамалдап. Жүйкесі де әлсірей бастаған еді, бүркеніп, көзін жұмды. ... Таң атқалы не заман. – Бір үйге барып қайтам- деп, Ербол ескертіп кетіп, бөгелді. Гүлжан сырмаққа арнап дайындап жатқан оюын да бітіруге жақын. Ерболдың қылтың-сылтыңы, бос жүрісі жоқ, құмар ойынға әуестігін, ұрлыққарлығын білген емес, ендеше қайда? - Әп, патшағар,- деді Гүлжан уайымдап,- футбол алаңында спорттық шаралар ұйымдастырылмаса не етті, тегі сол жаққа ниеті ауған-ау, алдаған есебін қарашы, қап, бәлем! Әйтеуір, аман-есен жүрсінші?! Ерлерше киінген ол велосипедке отыра салып, саябаққа тартты. – Жаңа білді, былтырғы өткен спорттық шарадас ақалды Иваннан ұтылып қалып еді, мүмкін тағы да белдескісі келген шығар, - деп түйді ол. Гүлжан екпінді жылдамдатты. Топшылауы дұрыс шықты. Алаңда қара-құра адам өте көп екен, мереке емес пе? Ол сайтан арбаны ана тұрған автоклубқа сүйей салды. - Боз кілемге Иван мен құрдасы Ербол шақырылады,- деп саңқ етті хабарлаушы. Гүлжан кеш қалғанын, бөгет жасаса, жұрттың алдында оның абыройына нұсқан келетінін түсінді. Сабыр сақтап, күтпеске амал жоқ. Иван осал қарсылас емес, жауырыны қақпақтай, қолы тоқпақтай денелі, қазақша сөйлесе аттылыға жол бермейді, бірақ орыс тіліне ерік берілген заман, өз тілінде сөйлейтін ұлтшылдығы бар-тын. Әне, олар бұқаша тіресіп, бірін-бірі ала алмай әуре. Ербол жамбасқа алу сәті туғанда, айласын асырды. Қарсыласын қапы қалдырды. Төреші:- Тоқтат!-деп белгі берді. Оның жанкүйерлері бөркін аспанға атты. Әділіне жүгінсе, Гүлжан Ерболдың денсаулығын күткенін қалайды, әйтпесе спортпен шұғылдануына қарсылық етпейді. – Тәубе,-деді ол темір тұлпарын оңтайлап, - Сенің табаныңа қадалған шөгір менің маңдайыма кірсін! Гүлжанның осында тұрғанын байқап қалған Ербол қасына қипақтап әрең келді. Негізі, Гүлжанның бұл әрекетіне ашуланбайтынын, ұрсыспайтынын жақсы ұғынады. Қалайда өкпе айтуы мүмкін. - Мұның қалай, алдап?- деді Гүлжан тұтыға, - Маған сенің марапаттан амандығың қымбат. Тосылып қалса да Ербол: - Әлі қартайып тұрғам жоқ қой, - деп мырс етті. Олар дауласып, тәжікелесіп, даурықпады. Селдетіп өткен жаңбырдай тез басылды. Екеуі велосипедті танысына аманат етті. Жаяулатып, ауылға апаратын сүрлеуге бет бұрды. Ерлі-зайыптылар жүздері жылы байқалғанымен үнсіз келе жатты. Алдарынан лақша секіріп ойнаған төртбес балдырған ұшырасты. Кекілдісі тым жылпос, ширақ екен. Ерболға: - Ата! – деп сүп-сүйкімді алақанын ұсынды. -О, Алла! Осындай бір қара домалаққа зар қылдың-ау! Ерболдың денесін от шарпып өткендей күй кешті. Ол бұл жайды қосағына білдірмеуге тырысты. - Бақытты бол!-деп оны тік көтеріп алды. Осы көрініске көңіл көлі алай-түлей тулаған Гүлжан: - Армансыз адам бар ма, шіркін?! - деді өзін-өзі жұбатып.
10 Отарқа
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Біздің сұхбат
Өткен айда Астанадағы Отбасылық тәрбиелеу институты республикалық «Бірінші сынып оқушыларының ата-аналарына психологиялық көмек» атты конференция ұйымдастырғаны белгілі. Ұйымдастырушылар тобы аталмыш шара туралы бұқаралық ақпарат құралдары мен баспасөз тілшілері арасында байқау жариялады. Байқауға 12 облыстан 65 тілшінің жұмысы қабылданып, соның арасында газет, телевизия және газет саласы бойынша 13 материал іріктеу турынан өтті. Марапаттау сәті Астана қаласындағы «Rixos President Astana» қонақүйінде өтті. Рәсімге Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары: Айгүл Соловьева, Майра Айсина, «Ақбота» қоғамдық қорының директоры, Вячеслав орта мектебінің директоры Татьяна Немцан, Отбасылық тәрбиелеу институтының бас директоры, профессор Софья Евдокимова қатысты. Салтанатты шарада байқау жеңімпаздары мен жүлдегерлерінен бөлек институтпен тығыз байланыста жұмыс істеп жүрген түрлі сала басшыларына ерекше ілтипат көрсетілді. Бір күн бұрын Қазақстанның әр түпкірінен келген тілшілер институт ғимаратында бас қосқан болатын. Осы кездесуде жобаның үйлестірушісі, профессор Софья Евдокимова Отбасын тәрбиелеу институтында атқарылып жатқан шаралар жайлы тілшілерге сұхбат берді.
мектепте және №1 лицей-мектебінде оқушылар арасында «Ата-аналарыңыз сізге әрқашан қолдау көрсете ме?» деген тақырыпта сауалнама жүргіздік. Сауалнамаға қатысқан балалардың жауаптарын бейнетаспаға түсірдік. Өкінішке қарай балалардың шынайы жауабы көңіл толқытты. Олардың жауабы бір тектес шықты. «Бізге ең қажеттісі – атаанамыздың бізге сеніммен қарағаны». Біздің аңдағанымыз, ата-аналардың басым көпшілігі балаларына, әсіресе жасөспірімдік кезеңдегі баласына толық сенім артпайды. Яғни ата-ананың баласына деген күмәні басым. Біз бұған ұсақ-түйек деп қараймыз. Ал ата-анасы тарапынан сенбеушілік бала жүрегін жарақаттайды. Содан кейін баланың бойында ерегесу, ашушаңдық сияқты жағымсыз әдеттер пайда бола бастайды. Мәселен, әкесі баласына: «Балам, есіңде болсын: егер күшті болғың келсе, оқуда төзімді бол! Төзімді жан барлық қиындықты жеңеді», әжесі: «Жатқанға жеңіс жоламайды! Тырысқан адам жеңіске жетеді!», анасы: «Біздің отбасымыз сені қолдайды!» дегенді ұдайы баласына айтудан жалықпаса, ол баланың санасына сіңеді. Бала әрқашан атаанасының үйдегі ісін қайталайды. -Ресми дереккөздерде Қазақстан суицид бойынша әлемдегі ондықтың қатарында екені жарияланды. Отбасылық тәрбиелеу институты суицидке қарсы күресті назарда ұстап отыр ма? -Біздің әу баста көздеген мақсатымыз да – осы. Суицидке қарсы күрес жүргізу. Ол үшін жоғарыда айтқандай, ата-аналармен байланысты жолға қою қажет. Ата-аналар мен балалар арасында жылы қарым-қатынас орнап, оның нәтижесі баланың білімінен, тәрбиесінен оң көрініс берсе, суицизм дерті өздігінен ығысады.
Балаңыз табысты болсын десеңіз, қабілетін бағалаңыз Өз балаңыздан вундеркинд шығаруға әуреленбеңіз
- Бүгінде бала тәрбиесінде атаананың дағдарып қалғаны рас. Бұл бастама дер кезінде қолға алынды. Ата-ана баласына қалай қолдау көрсетуі тиіс деп ойлайсыз? - Біз «Отбасы - шағын мемлекет» деген қағиданы берік ұстанамыз. Өйткені мықты мемлекетті мықты отбасы құрайды. Технология қарыштап алға озған дәуірде ата-ананың да жауапкершілігі арта түсті. Отбасы қамымен тіршілікті күйттеген ата-ана көп жағдайда бала тәрбиесіне келгенде, тығырыққа тіреледі. Бұл – қалыпты жағдай. Бұрынғыдай емес, мектеп тарапынан бала тәрбиесі мен біліміне қойылатын талап та күшейтілді. Атаананың бәрі бірдей педагог, психолог емес. Ендеше олар да кәсіби психологиялық көмекке мұқтаж. Ата-аналармен дұрыс қарым-қатынас орнатпай, бала тәрбиесінен жеміс күтсек – қателескеніміз. Ал ата-анаға көмек қандай кезде қажет? Алдымен осы мәселеге тереңірек үңілейікші! Әрине, бала бірінші сыныпқа барғанда. Мектеп бағдарламасын әлдеқашан ұмытқан ата-ана баласы мектеп табалдырығын аттағанда, дағдарысқа түседі. Олардың әрқайсысы баласының мектеп бағдарламасын жылдам меңгеріп, үздіктердің қатарынан көрінгенін қалайды. Алайда балаға жүйелі көмек беруде шарасыздық танытады. Осы мәселені жан-жақты зерделеген біз «Бірінші сынып оқушыларының атааналарына психологиялық көмек» атты конференция ұйымдастырдық. Осы конференцияға қатысты көптеген ата-аналардың алғысына ие болдық. Тәжірибелі педагог ретінде ата-аналарға кеңесім, балалар сабақты өздігімен орындауы тиіс. Ата-аналары баланың сабағын тексеруді дағдыға айналдырғаны жөн. Біздің балалардың көпшілігі ата-анасының жұмыстан келгенін күтіп отырады. Ата-анасы жұмыстан сағат кешкі 18-00-19.00-де келді делік. Сабаққа әзірлік барысы түнгі сағат 11-12-ге дейін созылады. Ертеңінде ұйқысы қанбаған баланың
сабақта көзі ілініп кетеді. Дәрігерлер оқушылардың еңбекке қабілеттілігі ертеңгілік 8.00-ден 11.00-ге дейін және 16.00-ден 18-00-ге дейін екенін дәлелдеді. Осы уақыт аралығында бала сабағын оқып үлгермесе, еңбекке деген құштарлығы бәсеңдейді. Бала уақытында тұрып, мектепте маужырап отырмасын десек, оның уақытылы демалуын қадағалау қажет. Сонымен бірге ата-аналар өз балаларынан вундеркинд шығаруға әуреленбегені жөн. Біз баламыздың қосымша ағылшын тілі үйірмесіне, биге, музыкаға барғанын қалаймыз. Ол – сіздің қалауыңыз. Ал бала қосымша үйірмеге баруға құлықты ма? Осыны да ескеру қажет.
Ұлы жол үйіңнің табалдырығынан басталады
-Ұлттық бірыңғай тестілеу кезеңі қарсаңында алғаш рет ата-аналарға психологиялық көмек беруді ұйымдастырдыңыздар. Бұл шара қаншалықты нәтиже береді? - Ұлттық бірыңғай тестілеу кезеңі де түлектердің жүйкесіне едәуір салмақ түсіреді. Тестілеу алдында түлектер қобалжып, күйректікке салынады. Демек, бұл жағдайда да бейқамдық танытуға болмайды. Шындығына келсек, түлектердің ата-аналары балаларының күйзелісін сезінгенімен оларға психологиялық қолдау танытуға дәрменсіз. Қайсыбір ата-ана балаға демеу көрсетудің орнына оны орынсыз айыптап, ахуалды мүлде күрделендіріп жібереді. Әр ата-ана ҰБТ-дің маңыздылығын түсініп қана қоймай, осы уақытта баланың денсаулығына көңіл бөліп, қолайлы жағдай тудырғаны жөн. Жасөспірімді алда жарқын болашақ күтіп тұр. Әр түлек жаңа өмірге өз-өзіне деген сеніммен қадам басқаны абзал. Сонымен бірге ол әруақытта жанынан табылатын жақындары бар екеніне сенімді болуы тиіс. ҰБТ-ға әзірлік кезеңі отбасының аражігін ашпай, керісінше жанұя мүшелерін ұйыстырса, құба-құп. Қазақта «Ұлы жол үйіңнің табалдырығынан басталады», деген ұлағатты сөз бар. Адамның келешек тағдырын отбасылық тәрбие айқындайды. ҰБТ-ның елімізде өткізілгеніне 11 жыл болды. Біз алғаш
рет түлектерді қолдау акциясын өткіздік. Мұндағы басты идея – ата-аналарға мектептің, педагогтардың, психологтардың көмек көрсетуге әзір екенін көрсету. Мемлекетіміздің отбасыға қамқорлығы – құрғақ сөз емес, іс жүзінде орындалып жатқанын көрсету.
Құзырлы органдар біздің идеяны қолдады
-Ұлттық бірыңғай тестілеу кезінде психологиялық қолдау таныту туралы акцияға құзырлы органдардың көзқарасы қандай? -Акцияны Отбасылық тәрбиелеу институты ұйымдастырғанымен біздің бастамамызды «Нұр Отан» партиясы, ҚР Білім және ғылым министрлігі қолдады. «Нұр Отан» партиясының» доктринасында «Отбасының беріктігі мен салтдәстүрді сақтау – біздің мемлекетіміздің маңызды талабы» деп көрсетілген. Отбасы институтының беделі өссе, атааналардың жауапкершілігі де артады. Ал ата-аналар балаларын тәрбиелей отыра келешек қоғамды қалыптастырады. Алға қойған міндетті іс жүзінде жүзеге асыру үшін «Нұр Отан» партиясы «Бақытты отбасы» жобасын әзірледі. Осы жоба аясында отбасылық тәрбиелеу институтымен әріптестік туралы Меморандумға қол қойылды. Өздеріңіз де көргендей, бірыңғай ата-аналар жиналысы ҚР Білім және ғылым вице-министрі Тахир Оспанұлы Балықбаевтың құттықтау хатымен ашылды. Ол жиналысқа қатысушыларға шығармашылық табыс тіледі. «Нұр-Отан» партиясының жержердегі филиалдарының өкілдері де біз ұйымдастырған акцияға қатысып, құттықтау сөз арнап, сәттілік тіледі. Жиналыстың сценарийін әзірлеп, оның өткізілуіне ұйытқы болған - Отбасылық тәрбиелеу институты. Жасыратыны жоқ, біз мұндай қадамға тектен-текке барған жоқпыз. Жан-жақты зерттеу жұмыстарын жүргіздік. Алдымен Астанадағы екі оқу орнында - №51 орта
Психология саласын дамытуға күш саламыз
- Сіз қалай ойлайсыз, Бірыңғай атааналар жиналысы алдағы уақытта да жалғасын таба ма? – Ұлттық бірыңғай тестілеуге дайындық кезінде ата-аналарға жылына екі рет: оқу жылының басында және соңында психологиялық кеңес беруді ұйымдастыру қажет. Өйткені біздің атааналар кәсіби психологтың көмегіне өте зәру. Психологиялық көмекті жылына екі рет ұйымдастыруды бұл жолы атааналар, мектеп директорлары, педагогтар ұсынып отыр. Өйткені ата-аналардың жиналыстан алған әсерін сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес! Балалар жиналыстан шыққан ата-аналарын ерекше бір құрметпен қарсы алды. Ал атааналары бар мейірімін төгіп, балаларын бауырына басты. Астана қаласындағы №32 мектептің психологы О.Абрамова бізге бірыңғай ата-аналар жиналысынан кейін мектеп оқушылары өзіне арнайы жолығып, алғыстарын білдіргенін айтты. Жиналыстан соң ата-аналары басқаша кейіпке еніп, балаларына деген махаббатын, олардың тағдырына алаңдайтынын ашық көрсете бастаған. Осының бәрі – біздің еңбегіміздің жемісі. Айта кетерлігі, отбасылық тәрбиелеу институты психологтарды арнайы курстардан өткізуді қолға алды. Алдағы уақытта психология саласын дамытуға күш саламыз. Жалпы, бақыт, табыс өзінің күшіне, қабілетіне сенетін, отбасына, еліне сенетін адамдарға ғана келеді. Егер балаңыздың табысты болғанын көргіңіз келсе – сенімін орнықтырыңыз, оның қабілетіне жоғары баға беріңіз, отбасында өзара түсіністікке, бір-бірін құрметтеуге қолайлы жағдай жасаңыз! -Уақытыңызды бөліп, сұхбаттасқаныңызға көптен-көп рахмет! Дария ЕРҒАЗИНА, Екібастұз-Астана-Екібастұз
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Оңтүстік Кореяның Инчхон қаласында ХҮІІ Жазғы Азия ойындары мәресіне жетті. Олимпиада ойындары сияқты төрт жылда бір өткізілетін байрақты бәсекені қазақ спортшылары жалпыкомандалық есепте төрттікте түйіндеді. Сары құрылықтың кіл мықты спортшылары бас қосқан додада мұндай табысқа жету, әрине, қуантады әрі отандық спорттың келешегіне зор үмітпен қарауға негіз береді. Сонымен, қазақ спортшылары Инчхонда жиынтығы 84 медаль, оның ішінде 28 алтын, 23 күміс, 33 қола медаль жеңіп алып, осыдан төрт жыл бұрынғы Гуанчжоудағы ойындардағы нәтижесінен асып түсті. Бәрекелді!
Отарқа
11
Ел чемпионаты
Мықтылар әлем біріншілігіне барады
Төрттікті түйіндеу толағай табыс
бермеді. Грек-рим күресі палуандары ішінде Нұрмахан Тінәлиев қарсылас шыдатпады. Сөйтіп, ауыр салмақта екінші мәрте Азия ойындары чемпионы атанды. Байрақты бәсекенің соңғы күні тіптен сәтті болды. Өйткені кезек боксшылар турнирінің финалына келген. Ал былғары қолғап түйістіруде қазақ оғландарының Азия түгіл, әлемде
Ж.Бұланбай Енді ел қоржынына алтын медаль салған саңлақтарды атап өтейік. Азия ойындарының бірінші күні ауыр атлет Маргарита Елисеева 48 келі, ал дзюдошы Елдос Сметов 60 келі салмақта алтыннан алқа тақты. Үш күннен кейін браспен екі жүз метр қашықтыққа жүзуде Дмитрий Баландин топ жарды. Сонымен бірге, ол жүзудің осы түрінен 100 метр және 50 метр қашықтықта да жеңіс тұғырына көтерілді. Ал нысана атуда біздің құрама команда: Анастасия Давыдова, Мария Дмитриенко және Оксана Середа ең мерген екендіктерін мойындатты. Теннистен ерлер құрама командасы талай додада жанкүйерді сүйсіндіріп жүр. Бұл жолы да олар үмітті ақтады. Андрей Голубев, Михаил Кукушкин және Александр Недовесов алтынмен күптелді. Пневматикалық винтовкадан 50 метр қашықтықта нысана көздеп атуда әйгілі спортшы Ольга Довгун тағы бір алтынды команда қоржынына түсірді. Велошабандоз Алексей Луценко да хас жүйрік екенін көрсетіп, мойнына алтын медаль ілді. Инчхондағы толағай табысқа байдарка мен каноэ есушілері қомақты үлес қосты. 1000 метр қашықтықта Евгений Алексеев пен Алексей Дергунов байдаркамен жарыста, ағайынды Михаил мен Тимофей Емельяновтар каноэмен жарыста жеңімпаз болды. Дәл осы қашықтықта байдарка-төрттігі: Илья Голендов, Дәулет Сұлтанбеков, Анд-
Пауэрлифтингті әлемдегі аса танымал спорт түріне жатқыза алмаймыз. Бәлкім оның кең таралуына олимпиадалық спорт түріне енбеуі себеп шығар. Әйтсе де, пауэрлифтингтің біздің елде даму қарқыны айтарлықтай. Ж.Жәлелұлы Елімізде Азия, әлем чемпи о н ат тарын д а ж үл дегер атанған спортшылар бар көрінеді. Айтпақшы, кезекті ел біріншілігін қабылдау мәртебесі Екібастұз қаласына бұйырыпты. 2 қазан күні «Жасыбай» спорт сауықтыру кешенінде пауэрлифтингтен жасөспірімдер, жастар және ересектер арасындағы ел чемпионатының жалауы көтерілді. Чемпионатқа байтақ еліміздің барлық аймағынан қатысушылар келді. Жауырыны қақпақтай жігіттер мен қыздарды қала әкімінің де-
нешынықтыру және спорт бөлімінің басшысы Зейнеп Нұркенова құттықтап, сәттілік тіледі. Ал жергілікті өнерпаздар ән шырқап, спортшыларға көңіл күй сыйлады. Айтпақшы, бір айдан кейін АҚШ-та әлем чемпионаты, ал желтоқсан айында Азия чемпионаты өтеді екен. Екібастұз қаласында жеңімпаз атанған мықты спортшылар осы додаларда ел намысын қорғайтын болады. Чемпионаттың техникалық нәтижелерімен газеттің келесі санында таныс боласыздар.
Бәрекелді!
Қола медаль еншіледі рей Ергучов және Александр Емельянов та алтын олжалады. Сонымен қатар байдарка есушілер екілігі Наталья Сергеева мен Ирина Подойникова 500 метр, ал Инна Клиновастала 200 метр қашықтықта жеңіс тұғырына көтерілді. Командалық ойындардағы жеңістің жөні әрдайым бөлек. Инчхонда жағажай волейболынан жерлестеріміз алтын медаль иеленсе, су добынан ватерполшыларымыз да осы табысты қайталады. Спорт падишасы атанған жеңіл атлетикада да қазақ спортшылары құралақан емес. Үш қарғып секіруден Лондон Олимпиадасының чемпионы Ольга Рыпакова Инчхонда да алтын медальға қол жеткізіп, теңдессіз жеңіл атлет екенін дәлелдеді. Маргарита Мукашева 800 метр, Ольга Сафронова 200 метр қашықтыққа жүгіруде дес
мықты екенін төрткүл дүние түгел біледі. Бұл жолы да боксшы жігіттер абыройды аспандатып, алты алтын медаль олжалап, бір күннің ішінде алты рет еліміздің Әнұранын ойнатып, туын желбіретті. Ол оғландар мыналар: Ілияс Сүлейменов (52 келі), Данияр Елеусінов ( 69 келі), Жәнібек Әлімханұлы (75 келі), Әділбек Ниязымбетов (81 келі), Антон Пинчук (91 келі) және Иван Дычко ( 91 келіден жоғары). Айтпақшы, каратэшілер де қарап қалмады. Андрей Актауов пен Гузалия Гафура шығыс жекпе жегін қапысыз меңгергенін паш етіп, алтын медаль тақты. Мәлімет үшін айта кетсек, жалпыкомандалық есепте Қытай спортшылары көш бастады. Олар 151 алтын алды. Екінші орында - Оңтүстік Корея (79 алтын), үшінші орында - Жапония (47 алтын).
Біраз жылдан соң спортқа қайта оралған Серік Саттаровтың жаттығуда төккен тері ақталды. Таяуда ол Испанияның Малага қаласында дзюдодан ардагер спортшылар арасында өткен әлем чемпионатынан олжалы оралды. 45-49 жас аралығындағы дзюдо шеберлерімен 90 келі салмақ дәрежесінде бақ сынаған Серік Саттаров үшінші орынды иеленіп, қола медаль тағып қайтты. Ж.Бұланбай Жалпы, әлем чемпионатына Қазақстаннан барған он екі дзюдошының алтауы жүлделі болыпты. Серік Саттаров «Богатырь Көмір» ЖШС-і «Богатырь» кенішінде жұмыс істейді. Палуан өзінің жол шығынын көтерген әрі руха-
ни қолдау танытқан компания басшылығына, әріптестері мен жолдастарына, отбасына ризашылығын білдіреді.
12 Отарқа
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Көзкөрген
«Қарттарым, аман саумысың...» Қазан айының бірі күні Байет ауылында ауыл әкімдігінің басқаруымен, мектеп ұжымы, ауыл клубының ұйымдастыруымен Қарттар күніне арналған салтанатты дастархан жайылып, үлкен жиын болды. Ауылымыздың қазыналы қарттары түгел жиналып, әңгіме кеңес құрып, амандық-саулық сұрасып, мәре-сәре болыстық. Осы отырысты бастамас бұрын ауыл әкімі Докторхан Амантайұлы 70 жасқа келген Әшімұлы Нұртай ақсақал мен Елеужан апамызға «Бұл жетпіс – қарттық емес, қазына жас, Бала мен немеренің назына мас. Біз сізге бақ тілейміз ортаймайтын, Басыңыздан ешқашан ажырамас», - деген өлең жолдары жазылған құттықтау хатын табыс етті.
«Отарқаның» фотоархивінен Дүниежүзі 1 қазанда атап өтетін қарттар мерекесіне орай біздің мектептің 10 «А» сынып оқушылары сынып жетекшісімен бірге қарт әже Валентина Васильевна Комованы құттықтады. Валентина әжей Қазақстанға 1970 жылы келген. Бастапқыда Екібастұздағы көмір кәсіпорындарының бірінде, ал 1988 жылдан бастап Солнечный кетіне көшіп, МАЭС-2 станциясында аспаз болып еңбек еткен. Зейнеткерлікке 1993 жылы шығып, қазір еңбек ардагері болып отыр. Қазақстанда Валентина Васильевнаның туыс-туғаны жоқ, әр мере-
ке сайын МАЭС-2 станциясы, жергілікті әкімшілік, мектеп әкімшілігі мен оқушылар қарияға көңіл бөліп, жалғызсыратпайды. Халқымыздың “Үлкенге – құрмет, кішіге – ізет” немесе “Атаңа не қылсаң, алдыңа сол келеді” секілді пәлсапалық мәні зор қағидалары жасқа да, жасамысқа да бағдаршам іспеттес. Қарияларды құрметтеп, батасын алған адам ешқашан ұтылмайды. Армангүл Теміржанова, №16 мектеп, Солнечный кенті
Шағын орталық бүлдіршіндерінен бастап өнерлі оқушылар мен ұстаздар дайындаған концерт, мағыналы әзіл-қалжыңдар көптің көңілінен шықты. Осындай шаралардың бел ортасында жүретін мектеп директоры Сұлушаш Қабдығалиқызы мен ауыл әкімдінің бас маманы Алмагүл Қабылқаққызына ризамыз. Іс - ш а р а ау ы л ы м ы з д а ғ ы «Әлемнұр» тойханасында өтті. Тойхана иесі Мұхитжан Қайсаұлы әрқашан осындай атаулы іс-шараларда ауқымды демеушілік жасап отырады. Ауыл клубының көркемдік жетекшісі, жас әнші Әлемгүл Сә кенқ ыз ының тамыл ж ы та салған әні мен күмбірлете шерткен күйі қарттардың көңіл қылын қозғады. Мерзетқан Бабенқызы, Байет ауылы
Тай ауылында өткен қарттар мерекесінде Өлеңті орта мектебінің Нұрай, Лаура, Сәуле, Асылхан, Балнұр, Азамат, Қызғалдақ, Қарақат, Жансая, Жанель, Мадияр, Земфира сынды жас өнерпаздар ата-әжелеріне ән мен биден шашу шашты. Шараға Талдықамыс ауылында тұратын кәсіпкер, «Ғазиз» шаруа қожалығының басшысы Асылбек Рахымбаев демеуші болды. Асылбекке дән риза болған ардагерлер жастарға алғыс жаудырып, ақ баталарын берді. Қымбат Есенова, Өлеңті ауылдық округі
Тіл айлығы
Әскери-спорттық ойын
Солнечный жігіттері – бірінші орында! 1 қазан күні Екібастұз қаласында білім беру бөлімі мен «Қайнар» балалар және жасөспірімдер шығармашылығы орталығының ұйымдастыруымен әскери - спорттық жарыс өтті. Жарысқа ауыл мектептерінің әскер жасына дейінгі оқушылары қатысты. Жарыс жылда эстафета түрінде, 4 кезеңде: кедергілерден өту, турникке тартылу, автоматты бұзыпқұрастыру, мылтық атудан өтеді. Биылғы сайыстың ерекшелігі - барлық 4 кезеңді бір қатысушы өзі атқарды. Жарысқа білім бөлімінің әдіскері Ж.Ысқақов және №1 лицей-мектебінің әскери дайындық мұғалімі, осы саланың майталманы Ж.Саимов төрешілік етті. Жастардың әскери дайындық деңгейі көңіл толарлықтай болды. Жеке біріншілікте барлық тапсырманы 4 минут 27 секундте орындап үлгерген №28 Абай атындағы жалпы орта білім беретін мектептің 11сынып оқушысы Бахтияр Балапанов 1-орынды жеңіп алды. 2-орынды Комсомол орта мектебінің оқушысы Ғизатхан Құрметхан, 3-орынды Майқайың мектебінің оқушысы иеленді. Ал командалық нәтижеде 1-орынды Абай атындағы №28 жалпы орта білім беретін мектеп командасы иеленді, 2-орынды №16 жалпы орта білім беретін мектеп пен Сарықамыс мектебі командалары бөлісті. Әсем Әшімханова, №28 Абай атындағы жалпы орта білім беретін мектеп оқушысы
Қызықты апталық №5 жалпы білім беретін орта мектепте тілдер айлығы шеңберінде қазақ тілі пәнінің мұғалімдері Ш.Бозжігітова мен М.Қанышеваның ұйымдастыруымен «Тіл – халық байлығы» атты сайыс өтті. Ал бастауыш сыныптардың мұғалімдері С.Муравьева, С.Мұхамеджанова және мектеп тәлімгері Ю.Сафонова «Қазақстан – менің Отаным» тақырыбында 1-5-сыныптар арасында сурет көрмесін ұйымдастырды. Мектебіміздің шағын орталығының тәрбиешісі Г.Оңалбекқызы мен оның көмекшісі Н.Касаева кішкентай бүлдіршіндер арасында «Ел болам десең – бесігіңді түзе» атты
шағын ертеңгілік жүргізді. Сонымен қатар, орыс тілінің мұғалімі Г.Ахметова, ағылшын тілінің мұғалімі А.Қайырбаева және қазақ тілі пәнінің мұғалімі С.Тасыбаева 9-11сынып оқушылары арасында «Жас талант» жас ақындар сайысын өткізді. Қазақ ті-
лінің мұғалімі Г.Ибраева мен бастауыш сынып мұғалімі В.Татаркина «Язык – ключ к познания души народа» блиц-турнирінде 1-4-сыныптардың басын қосты. Турнир үш тілде өткізілді. Мектебімізде тілдер айлығының нәтижелі өтуіне оқу ісінің меңгерушілері М.Шаймарданова, М. Дәуітбекова, орыс тілі пәнінің мұғалімі Т.Антипова да зор үлес қосты. Н.Касаева, №5 жалпы білім беретін орта мектептің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Отарқа
13
Теледидар бағдарламасы
ДҮЙСЕНБІ, 13 ҚАЗАН ҚАЗАҚСТАН
ХАБАР
7:00 «Таңшолпан». 10:00 «Дауа». 10:35, 0.45 «Арнайы репортаж». 10:55, 21.00«Айтуға оңай...». 11:40 «Құбылай хан». Т/х. 34-бөлім. 12:30, 17.30, 20.30,, 0.10, 3.00 Жаңалықтар. 12:45 «Апта. Kz». 13:50 «Ақсауыт». Әскери-патриоттық бағдарлама. 14:25 «Әли мен Айя». М/х. 7-8 бөлімдері. 14:50 Тұсаукесер! «Джунгли кітабы». 2-маусым. М/х. 24-бөлім. 15:05 «Әйел бақыты». Токшоу. Тікелей эфир. 16:10 «Келін». Т/х. 17:00 «Менің Қазақстаным». 17:50, 1.10 «Өзекжарды». 18:05 «Шын жүректен!». Реалити шоу. 18:50 «Заң және біз». Тікелей эфир. 19:30 Тұсаукесер! «Құбылай хан». Т/х. 35-бөлім. 21:40 Футбол. «ЕУРО-2016». Чемпионатына іріктеу матч. Қазақстан - Чехия. Тікелей эфир. 23:40, 2.30 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев». 1:25 «Шарайна». Телесаяхат. 1:55 «Дауа». 3:35 «Көкпар» Ұлттық ойын.
7:05 «Айтұмар». 7:50 М/ф. «Сотқар Ра-Ра». 8:00 «Жаңа күн». 10:00 Утренний выпуск новостей. 10:10, 23.40 Т/с. «След». 11:00, 13.00, 17.00, 20.00, 0.30, 2.00 Жаңалықтар. 11:15 «Дело вкуса». Кулинарная программа с Т. Веденеевой. 11:45 «Сәтті сауда». 12:20, 21.30 Т/с. «Кеңесшілер». 12:50 «100 бизнес – историй». 13:15 Д/д. «Страх в твоем доме». 14:05 Т/с. «Женский доктор». 15:00, 18.00, 21.00, 1.00 Новости. 15:15 «Әр үйдің сыры басқа». Д/д. 15:50 «Сәтті сауда». 16:25 М/с. «Жабайы футбол жаналғыштары». 17:15 «Көзқарас». 17:45 «О степени информированности граждан о формах и условиях судебной защиты, доступности правосудия». 17:55 «Подари детям жизнь». 18:15, 22.05 «Сұлтан Сүлейман». Т/х. 19:10 «Нүкте» .Пікір - талас алаңы. 20:30 «Бюро расследований». 23:10 «Арнайы Хабар». 1:30«Әр үйдің сыры басқа». Д/д.
ХАБАР
ЕВРАЗИЯ
7:05 «Айтұмар». 7:50 М/ф.«Сотқар Ра-Ра». 8:00 «Жаңа күн». 10:00 Информационный канал - аналитическая программа «Жетi күн». 11:00 «Сәтті сауда». 11:30 М/ф. «Болт и Блип спешат на помощь». 12:50 «Бизнес-сыры». 13:00, 17.00,20.00, 0.50, 2.50 Жаңалықтар. 13:15 Док. драма. «Страх в твоем доме». 14:05 Т/с. «Женский доктор». 15:00, 18.00, 21.00, 1.20 Новости. 15:15 «Әр үйдің сыры басқа». Д/д. 15:50 «Сәтті сауда». 16:25 М/с. «Жабайы футбол жаналғыштары». 17:20 «Көзқарас». 17:50 «Один рабочий день судьи». 18:15, 22.05 «Сұлтан Сүлейман».Т/х. 19:00 «ТВ Бинго». 20:30 «Арнайы Хабар». 21:30 Телесериал «Кеңесшілер». 23:05 «Жансарай». 0:00 Т/с. «След». 1:50 «Әр үйдің сыры басқа». Д/д. 2:20 «Көзқарас».
6:00, 3.30 «Айналайын» Т/х. 7:00 «Доброе утро». 11:00 «Брак по завещанию. Танцы на углях». 12:05 «Модный приговор». 13:15, 22.50 «X Factor». Күнделік. 13:25 «Наедине со всеми» с Юлией Меньшовой. 14:30 «Чужой район». Т/с. 15:30 «112». 15:45 «Судебные истории». 16:45 «Давай поженимся». 18:00 Жаңалықтар. 18:55 «Сүйген жар». Т/х. 19:50 Премьера. Максим Щёголев, Валерий Николаев, Максим Дрозд, Игорь Верник в многосерийном боевике «Одинокий волк». 21:00 «Новости в 21:00». 21:40 Премьера. Любовь Толкалина, Дмитрий Марьянов в многосерийном фильме «Как выйти замуж за миллионера 2». 23:00 «Пусть говорят». 0:15 Премьера. «Дом с лилиями». Т/с. 2:40 Т/с. «Игры разума».
ЕВРАЗИЯ
06.05 Д/х “Экстремальные каникулы” 06.25,15.35 Т/х “Алаң болма, жаным!” 07.25 “Япыр-ай” 08.25 “Астарлы ақиқат” 09.00 Д/р “Верное средство” 10.00 Т/с “По горячим следам” 12.00 Новости 12.35 “Главная редакция” 13.15,19.35 “Рейдер” 13.25 Д/р “Семейные драмы” 14.30 Д/р “Не ври мне” 16.45 Т/х “Махаббат мұңы” 17.50 мелодрама “Принцесса и нищенка” 19.00 Жаңалықтар 19.50 Т/х “Мұздан суық, оттан ыстық” 21.00 Вечерние новости 21.30 “Диагноз” 22.10 детектив “Пасечник”
6:00, 3.30 «Айналайын» т/х. 7:00 «Доброе утро». 11:00 «Брак по завещанию. Танцы на углях». 12:05 «Модный приговор». 13:15 «X Factor». Күнделік. 13:25 «Наедине со всеми» с Юлией Меньшовой. 14:30 «Чужой район». Т/с. 15:30 «112». 15:45 «Судебные истории». 16:45 «Давай поженимся». 18:00 Жаңалықтар. 18:55 «Сүйген жар». Т/х. 19:50 Премьера. Максим Щёголев, Валерий Николаев, Максим Дрозд, Игорь Верник в многосерийном боевике «Одинокий волк». 21:00 «Новости в 21:00». 21:40 Премьера. Любовь Толкалина, Дмитрий Марьянов в многосерийном фильме «Как выйти замуж за миллионера 2». 22:50 «X Factor». Дневник. 23:00 «Пусть говорят». 0:15 Премьера. «Дом с лилиями». Т/с. 2:40 Т/с. «Игры разума».
КТК
06.05 Д/х “На грани возможного” 07.00 Т/х “Алаң болма, жаным!” 08.00 “Япыр-ай” 09.00 “Дорога домой” 09.10 драма “Двойной блюз” 13.15 “Другая правда” 14.15 “Портрет недели” 15.25 “Слуги народа” 16.10 Т/х “Алаң болма, жаным!” 17.20 Т/х “Махаббат мұңы” 17.50 мелодрама “Принцесса и нищенка” 19.00 Жаңалықтар 19.35 “Рейдер” 19.50 Т/х “Мұздан суық, оттан ыстық” 21.00 Вечерние новости 21.30 “Главная редакция” – “Проклятие Калачей” 22.15 детектив “Пасечник”
АРТА
06.00 «Әзіл студио». 07.00 Кулинарная программа «Вкусные секреты». 07:30, 21.00 Индийский сериал «Уәде беремін». 10:00 Кино«Превратности любви». 12.00Джуд Лоу в фантастической драме «Искусственный разум». 15:00 Комедийный сериал «Воронины». 18:00 Комедийный сериал «Кухня». 20.00 «Информбюро». 23:30Алдараспан, Шаншар, Нысана күнделігі. 01:00 Сериал «Базарбаевы». 02:00 «Әзіл студио». 03:00 Қазақша концерт.
ЕҚТ
13.10.14 Понедельник 7.00 «Ән шашу» 08.05,10.20,11.3 0,15.00,16.10,17.30 Телекаталог 08.10 «Ислам өркениеті» 8.30 «Панорама недели» 9.30 «Астрологический прогноз» 9.40, 11.30, 14.15, 15.30 «TV Shop» 10.15 «Ән шашу» 12.10 К/ф «Сағыныш» 13.40 Музыка арнасы 14.30, 19.50 «Тілеймін сізге ... .» 14.40 «Ән шашу» 16.00 «Ювелирочка» 18.00 «Автохарактер» 18.25 «История одной вещи» 18.50 Сериал «Демоны» 20.30 «Неизведанный Казахстан» 21.00 «Тәулік тынысы» 21.30 «Супер Лото» 21.40 «Қос жүректің лүпілі»
СЕЙСЕНБІ, 14 ҚАЗАН ҚАЗАҚСТАН
7:00 «Таңшолпан». 10:00, 21.50«Қара шаңырақ». Т/х.27-бөлім. 10:55, 21.05 «Айтуға оңай...». 11:40, 19.30 «Құбылай хан». Т/х. 35-бөлім. 12:30, 17.30, 20.30, 0.00, 3.00 Жаңалықтар. 12:45 «Sport.kz». 13:10 «Алаң» токшоуы. 14:00 «Жаныңда жүр жақсы адам». Д/ф. 12-бөлім. 14:30 «Әли мен Айя». М/х. 9-10 бөлімдері. 14:55 Тұсаукесер! «Джунгли кітабы». 2-маусым. М/х. 25-бөлім. 15:05 «Әйел бақыты». Ток-шоу. Тікелей эфир. 16:10, 22.40 «Келін». Т/х. 17:00, 1.55 «Келбет». 17:50, 1.10 «Ас болсын!». 18:35 «Сыр-сұхбат». 19:05, 3.30«Алтайға ел қондырған ер Жәнібек». Арнайы жоба. 23:30, 2.25 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев» 0:35 «Жаныңда жүр жақсы адам». Д/ф. 12-бөлім. 3:55 «Шын жүректен!».
туы». 23:10 «Нүкте». Пікір-талас алаңы.
ЕВРАЗИЯ
6:00, 3.30 «Айналайын» Т/х. 7:00 «Доброе утро». 11:00 «Брак по завещанию. Танцы на углях». 12:05 «Модный приговор». 13:15 «X Factor». Күнделік. 13:25 «Наедине со всеми» с Юлией Меньшовой. 15:30 «112». 15:45 «Судебные истории». 16:45 «Давай поженимся». 18:00 Жаңалықтар. 18:55 «Сүйген жар». Т/х. 19:50 Премьера. Максим Щёголев, Валерий Николаев, Максим Дрозд, Игорь Верник в многосерийном боевике «Одинокий волк». 21:00 «Новости в 21:00». 21:40 Премьера. Любовь Толкалина, Дмитрий Марьянов в многосерийном фильме «Как выйти замуж за миллионера 2». 22:50 «X Factor». Дневник. 23:00 «Пусть говорят». 0:15 Премьера. «Дом с лилиями». Т/с. 2:40 Т/с. «Игры разума».
КТК
06.05 Д/х “Экстремальные каникулы” 06.25,15.35 Т/х “Алаң болма, жаным!” 07.25 “Япыр-ай” 08.25,19.00 Жаңалықтар 09.00 Д/р “Верное средство” 10.00 Т/с “По горячим следам” 12.00 Новости 12.35 “Диагноз” 13.15,19.35 “Рейдер” 13.25 Д/р “Семейные драмы” 14.30 Д/р “Не ври мне” 16.45 Т/х “Махаббат мұңы” 17.50 мелодрама “Принцесса и нищенка” 19.50 Т/х “Мұздан суық, оттан ыстық” 21.00 Вечерние новости 21.30 “Черный квадрат” 22.10 детектив “Пасечник”
АРТА
КТК
06.00, 02.00 «Әзіл студио».07.00 Кулинарная программа «Вкусные секреты». 07:30, 21.00 Индийский сериал «Уәде беремін». 10:00, 16.00 Комедийный сериал «Воронины». 12.00 М/с. 14:00 Познавательная программа «Галилео». 15:00 «Городские легенды». 18:00 Комедийный сериал «Кухня». 20.00 «Информбюро». 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысанакүнделігі. 01:00 Сериал «Базарбаевы». 03:00 Қазақша концерт.
АРТА
7.00 «Ән шашу» 7.30,21.00, 23.00 Жаңалықтар 7.45, 21.15, 23.15 Новости 08.05,10.20,11.30,15.00,16.10,17.30 Телекаталог 8.30 «Территория происшествий» 8.40,19.50 Сериал «Демоны» 9.30 «Астрологический прогноз» 9.35, 11.30, 14.15, 15.30 «TV Shop» 10.05 «Ән шашу» 12.10 «Таңғы елес» Айгул Иманбаева 13.45 Музыка арнасы 14.30, 19.50 «Тілеймін сізге ... .» 14.40 «Ән шашу» 16.00 «Ювелирочка» 18.00 «Ролан Быков.Вот такой я человек!» 20.00 «Панорама дня» 20.30 «Профессиональный разговор» 21.30 «Супер Лото» 21.45 «Елім, елім-ай» Өмірқұл Айниязов
06.00, 02.00 «Әзіл студио». 07.00 Кулинарная программа «Вкусные секреты». 07:30, 21.00 Индийский сериал «Уәде беремін». 10:00 Комедийный сериал «Воронины». 12.00 М/с. 14:00 Познавательная программа «Галилео». 15:00 «Городские легенды». 16:00 Комедийный сериал «Воронины». 18:00 Комедийный сериал «Кухня». 20.00 «Информбюро». 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысанакүнделігі. 01:00 Сериал «Базарбаевы». 03:00 Қазақша концерт.
ЕҚТ
7.00 «Ән шашу» 08.05,10.20,11.30,15.00,16.10,17.30 Телекаталог 8.30 «Территория происшествий» 8.40,18.50 Сериал «Демоны» 9.30 «Астрологический прогноз» 9.35, 11.30, 14.15, 15.30 «TV Shop» 10.05 «Ән шашу» 12.10 «Мен даланың қызымын» Бағдат Сәмединова 13.45 Музыка арнасы 14.30, 19.50 «Тілеймін сізге ... .» 16.00 «Ювелирочка» 18.00 «Михаил Козаков.Не дай мне Бог сойти с ума» 20.00 «Панорама дня» 20.30 «Киноклуб» 21.00,23.00 Жаңалықтар 21.15,23.15 Новости 21.30 «Супер Лото» 21.45 «Бақыт құсы». «Қыздар ай» тобы
СӘРСЕНБІ, 15 ҚАЗАН ҚАЗАҚСТАН
7:00 «Таңшолпан». 10:00, 21.50 «Қара шаңырақ». Т/х 28-бөлім. 11:00, 21.05 «Айтуға оңай...». 11:45, 19.30 «Құбылай хан». Т/х. 36-бөлім. 12:30, 17.30, 20.30, 0.00, 3.00 Жаңалықтар. 12:45 «Тағдыр». 13:00 «Сәнді баспана». 13:25 «Заң және біз». 14:05 «Жаныңда жүр жақсы адам». Д/ф. 13-бөлім. 14:35 «Әли мен Айя». М/х. 2-маусым. 1-2 бөлімдері. 14:55«Джунгли кітабы». 2-маусым. М/х. 26бөлім. 15:05 «Әйел бақыты». Ток-шоу. Тікелей эфир. 16:10, 22.40 «Келін». Т/х. 17:00, 1.05 «Шетелдегі қазақ балалары». 17:50, 2.45 «Өзекжарды». 18:10 « Ға с ы р л а р үні». Д/ф. 1-бөлім. 18:40 «Шарайна». Телесаяхат. 19:10 «Қылмыс пен жаза». 23:30, 2.15 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев». 0:35 «Жаныңда жүр жақсы адам». Д/ф. 13бөлім. 1:40 «Сыр-сұхбат». 3:35 «Ғасырлар үні». Д/ф. 1-бөлім.
ХАБАР
7:05 «Айтұмар». 7:50 М/ф. «Сотқар Ра-Ра». 8:00 «Жаңа күн». 10:00, 15.00, 18.00, 21.00, 1.20 Новости. 10:10, 0.00 Т/с. «След». 11:00, 13.00, 17.00, 20.00, 0.50, 2.20 Жаңалықтар. 11:15 «Дело вкуса». Кулинарная программа с Т. Веденеевой. 11:45, 15.50 «Сәтті сауда». 12:20, 21.30 Т/с. «Кеңесшілер». 12:50 «Бизнес-сыры». 13:15 Д/д. «Страх в твоем дому». 14:05 Т/с. «Женский доктор». 15:15, 1.50 «Әр үйдің сыры басқа». Д/д. 16:25 М/с. «Жабайы футбол жаналғыштары». 17:15 «Көзқарас». 17:45 «Интервью с Председателем Верховного Суда РК Мами К.А». 17:55 «Подари детям жизнь». 18:15, 22.05 «Сұлтан Сүлейман».Т/х. 19:10 «Біздің үй». 20:30 Д/д. «Табиғат тар-
ЕҚТ
БЕЙСЕНБІ, 16 ҚАЗАН ҚАЗАҚСТАН
7:00«Таңшолпан». 10:00, 21.50 «Қара шаңырақ». Т/х. 29-бөлім. 11:00, 21.05 «Айтуға оңай...». 11:45, 19.30 «Құбылай хан». Т/х. 37-бөлім. 12:30, 17.30, 20.30, 0.00, 3.00 Жаңалықтар. 12:45 «Агробизнес». 13:05, 3.35 «Сіз не дейсіз?». 13:30 «Алтайға ел қондырған ер Жәнібек». Арнайы жоба. 14:00, 1.00 «Жаныңда жүр жақсы адам». 14:25 «Томпақ: оралуы». Телехикая. 2-маусым 7-бөлім. 14:55 «Джунгли кітабы». 2-маусым. М/х. 27- бөлім. 15:05 «Әйел бақыты». Ток-шоу. Тікелей эфир. 16:10, 22.40«Келін».Т/ х.1106,1107-бөлімдері. 17:00, 1.55 «Мың түрлі мамандық». 17:50, 0.35«Қылмыс пен жаза». 18:10 «Мәлім де беймәлім Қазақстан». 18:35, 1.30 «Поэзия әлемі». 19:00«Даму». Кәсіпкерлікті дамыту қоры. «Бизнес- біздің іс». Арнайы репортаж. 19:10 «Жаңа Қазақстан - 2050». 23:30, 2:25«Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев». 4:00 «Мәлім де беймәлім Қазақстан».
ХАБАР
7:05 «Айтұмар». 7:50 М/ф. «Сотқар Ра-Ра». 8:00 «Жаңа күн». 10:00, 15.00, 18.00, 21.00, 1.20 Новости. 10:10, 0.00 Т/с.«След». 11:00, 13.00, 17.00, 20.00, 0.50, 2.20 Жаңалықтар. 11:15 «Дело вкуса». Кулинарная программа с Т. Веденеевой. 11:45, 15.50 «Сәтті сауда». 12:20, 21.30 Т/с. «Кеңесшілер». 12:50 «100 бизнес – историй». 13:15 Д/д. «Страх в твоем доме». 14:05 Т/с. «Женский доктор». 15:15, 1.50 «Әр үйдің сыры басқа». Д/д. 16:25 М/с. «Жабайы футбол жаналғыштары». 17:55 «Подари детям жизнь». 17:15 «Көзқарас». 17:45 «История одного судебного разбирательства». 17:55 «Подари детям жизнь». 18:15, 22.05 «Сұлтан Сүлейман». Т/х. 19:10 «Жекпе-жек». 20:30 «Энергия будущего». 23:10 «Біздің үй».
ЕВРАЗИЯ
6:00, 3.30 «Айналайын» Т/х. 7:00 «Доброе утро». 11:00 «Брак по завещанию. Танцы на углях». 12:05 «Модный приговор». 13:15 «X Factor». Күнделік. 13:25 «Наедине со всеми» с Юлией Меньшовой. 14:30 «Чужой район». Т/с. 15:30 «112». 15:45 «Судебные истории». 16:45 «Давай поженимся». 18:00 Жаңалықтар. 18:55 «Сүйген жар». Т/с. 19:50 Премьера. Максим Щёголев, Валерий Николаев, Максим Дрозд, Игорь Верник в многосерийном боевике «Одинокий волк». 21:00 «Новости в 21:00». 21:40 Премьера. Любовь Толкалина, Дмитрий Марьянов в многосерийном фильме «Как выйти замуж за миллионера 2». 22:50 «X Factor». Дневник. 23:00 «Пусть говорят». 0:15 Премье
14 Отарқа
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Теледидар бағдарламасы ра. «Дом с лилиями». Т/с. 2:40 Т/с. «Игры разума».
КТК
06.05 Д/х “Экстремальные каникулы” 06.25,15.35 Т/х “Алаң болма, жаным!” 07.25 “Япыр-ай” 08.25,19.00 Жаңалықтар 09.00 Д/р “Верное средство” 10.00 драма “Чрезвычайная ситуация” 12.00 Новости 12.35 “Черный квадрат” 13.15,19.35 “Рейдер” 13.25 Д/р “Семейные драмы” 14.30 Д/р “Не ври мне” 16.45 Т/х “Махаббат мұңы” 17.50 мелодрама “От сердца к сердцу” 19.50 Т/х “Мұздан суық, оттан ыстық” 21.00 Вечерние новости 21.30 “Наша правда” 22.35 детектив “Пасечник”
АРТА
06.00 «Әзіл студио». 07.00 Кулинарная программа «Вкусные секреты». 07:30, 21.00 Индийский сериал «Уәде беремін». 10:00, 16.00 Комедийный сериал «Воронины». 12.00 М/с. 14:00 Познавательная программа «Галилео». 15:00 «Городские легенды». 18:00 Комедийный сериал «Кухня». 20.00 «Информбюро». 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысанакүнделігі. 01:00 Сериал «Базарбаевы». 02:00 «Әзіл студио». 03:00 Қазақша концерт.
ЕҚТ
7.00 «Ән шашу» 7.30, 21.00, 23.00 Жаңалықтар 7.45, 21.15, 23.15 Новости 08.05,10.20,11.30,15.00,16.10,17.30 Телекаталог 8.30 «Территория происшествий» 8.40, 18.50 Сериал «Демоны» 9.30 «Астрологический прогноз» 9.35,11.30, 14.15, 15.30 «TV Shop» 10.05 «Ән шашу» 12.10 «Бақыттың жүрмін жолында» Сұлушаш Нұрмағамбетова 13.45 Музыка арнасы 14.30,19.50 «Тілеймін сізге ... .» 14.40 «Ән шашу» 16.00 «Ювелирочка» 18.00 «Профессиональный разговор» 18.30 «История одной вещи» 20.00 «Панорама дня» 20.30 «Трансмиссия» 21.30 «Супер Лото» 21.45 Қайрат Нұртас пен Сырым Исабаев «Жас даурен»
ЖҰМА, 17 ҚАЗАН ҚАЗАҚСТАН
7:00 «Таңшолпан». 10:00«Қара шаңырақ». Т/х. 30бөлім. 11:00, 21.05«Айтуға оңай...». 11:45, 19.30«Құбылай хан». Т/х. 38-бөлім. 12:30, 17.30, 20.30, 0.00 Жаңалықтар. 2:45 «Менің Қазақстаным». 13:15 «Көкпар» Ұлттық ойын. 13:55, 2.20 «Жаныңда жүр жақсы адам». Д/ф. 15-бөлім. 14:25 «Томпақ: Оралуы». Т/х. 2-маусым 8-бөлім. 14:55 «Джунгли кітабы». 2-маусым. М/х. 28-бөлім. 15:05 «Әйел бақыты». Ток-шоу. Тікелей эфир. 16:10 «Келін». Т/х. 11081109 бөлімдері. 17:00 «Жан жылуы». 17:25 «Еңбек түбі - береке». 17:50, 2.50 «Өзекжарды». 18:05 «Жаңа Қазақстан 2050». 18:25 «ЭКСПО - техногендік эволюция». Д/ф. 18:50 «Парламент». 19:10 «Иман айнасы». 21:50, 4.05 «Ұлттық шоу». 22:55 «Келін».Т/х. 1110-1111 бөлімдері. 23:40 «Жайдарман». Үздік әзілдер. 0:35 Дохдурбек Қыдыралиев, Нұрлан Санжар, Райхан Айтқожанова «Қош бол, Гүлсары!» драмасында. 3:10 Жаңалықтар.
ХАБАР
7:05 «Айтұмар». 7:50 М/ф. «Сотқар Ра-Ра». 8:00 «Жаңа күн». 10:00, 15.00, 18.00, 21.00, 2.00 Новости. 10:10 Т/с. «След». 11:00, 13.00, 17.00, 20.00, 1.30 Жаңалықтар. 11:15 «Дело вкуса» Кулинарная программа с Т. Веденеевой. 11:45, 15.50 «Сәтті сауда». 12:20 Т/с. «Кеңесшілер». 12:55, 17.55 «Подари детям жизнь». 13:15 Док. драма. «Страх в твоем доме». 14:05 Т/с. «Женский доктор». 15:15, 2.30 «Әр үйдің сыры басқа». Д/д. 16:25 М/с. «Жабайы футбол жаналғыштар». 17:15 «Бармысың, бауырым?». 18:15 «Сұлтан Сүлейман». Т/х. 19:10 «Орталық Хабар». 20:30 «Одна судьба». 21:30 Крис Эванс, Дакота Фаннинг, Камилла Белль, Клифф Кёртис в фантастическом боевике «Пятое измерение».23:30 Кино. Джон Кьюсак, Люк Эванс, Элис Ив «Құзғын» детективінде.
ЕВРАЗИЯ
6:00, 4.00 «Айналайын» Т/х. 7:00 «Доброе утро». 11:00 «Брак по завещанию. Танцы на углях». 12:00 «Модный приговор». 13:10 «Жұма уағызы». 13:25 Премьера. «Мужское / Женское». 14:30 «Чужой район». Т/с. 15:30 «112». 15:45 «Чужой район». Продолжение. 16:50 «Жди меня». Казахстан. 18:00 Жаңалықтар. 18:55 «Сүйген жар». Т/х. 19:50 Премьера. Максим Щёголев, Валерий Николаев, Максим Дрозд, Игорь Верник в многосерийном боевике «Одинокий волк». 21:00 «Новости в 21:00». 21:40 «Поле чудес». 23:00 Премьера. Алина Сергеева, Юрий Батурин, Юлия Галкина в фильме «Пять лет и один день». 1:20 «Человек и закон». 2:30 Т/с. «Игры разума».
КТК
06.05, 16.00 Т/х “Алаң болма, жаным!” 07.00 Т/х “Махаббат мұңы” 07.25 “Япыр-ай” 08.25,19.00 Жаңалықтар 09.00 Д/р “Верное средство” 10.00 драма “Чрезвычайная ситуация” 12.00 Новости 12.35 “Наша правда” 13.40, 19.35 “Рейдер” 13.50 Д/р “Семейные драмы” 14.55 Д/р “Не ври мне” 17.20 Т/х “Махаббат мұңы” 17.50 мелодрама “От сердца к сердцу” 19.50 Т/х “Мұздан суық, оттан ыстық” 21.00 Вечерние новости 21.30 “Наша правда” 22.30 “Очная ставка” – “Исповедь “Ореховских” 23.35 “Смотреть всем!” 00.35 боевик “Шпион”
АРТА
06.00 «Әзіл студио». 07.00 Кулинарная программа «Вкусные секреты». 07:30, 21.00 Индийский сериал «Уәде беремін». 10:00, 16.00 Комедийный сериал «Воронины». 12.00 М/с. 14:00 Познавательная программа «Галилео». 15:00 «Городские легенды». 18:00 Комедийный сериал «Кухня». 20.00 «Информбюро». 23:30 Алдараспан, Шаншар, Нысанакүнделігі. 00:30 Кино. «Костолом». 02:30 Кино. «Лезвия славы: звездуны на льду».
ЕҚТ
7.00 «Ән шашу» 7.30,21.00, 23.00 Жаңалықтар 7.45, 21.15, 23.15 Новости 08.05,10.20,11.30,15.00,16.10,17.3 0 Телекаталог 8.30 «Территория происшествий» 8.40 Сериал «Демоны» 9.30 «Астрологический прогноз» 9.35,11.30, 14.15, 15.30 «TV Shop» 10.05 «Ән шашу» 12.10 «Сағындым сені» Оразалы Доспосынов пен Ажар Түзелбекқызын еске алуға арналған кеш 13.45 Музыка арнасы 14.30 «Тілеймін сізге ... .» 14.40 «Денсаулық және сулұлық» 16.00 «Ювелирочка» 18.00 «Чемпионат мира по шоссейно-кольцевым мотогонкам «MotoGP» 19.20 «Тайны нашего кино» 19.50 «Территория происшествий» 20.00 «Панорама дня» 20.30 «Неизведанный Казахстан» 21.30 «Супер Лото» 21.40 «Сағындырған әндер-ай»
СЕНБІ, 18 ҚАЗАН ҚАЗАҚСТАН
7:00 Қазақстан эстрада жұлдыздарының қатысуымен концерт. 8:40 «Агробизнес». 9:00 «Сенбілік таң». Ақпаратты-сазды бағдарлама. 10:05 «Дауа». 10:35 «Ас болсын!». 11:25 «Әзіл әлемі». 13:00, 4.25 «Поэзия әлемі». 13:30 «Телқоңыр». 14:15 «Жедел жәрдем». Т/х. 17-18 бөлімдері. 15:55 «Мәлім де беймәлім Қазақстан». 16:25 «Жарқын бейне». 17:00, 3.55 «Мың түрлі мамандық». 17:30, 20.30, 0.00, 3.00 Жаңалықтар. 17:45 Футбол.Ағылшын премьер-лигасы. «Манчестер сити» - «Тоттенхэм Хотспур». Тікелей эфир. 19:45 «Тағдыр». 20:05, 2.40 «Арнайы репортаж». 21:05 «Шын жүректен!». Реалити шоу. 21:55 «Мен - Сырдариямын» Елена Әбдіхалықованың шығармашылық кеші. 23:30 «Сіз не дейсіз?». 0:35 «Қашқындар» комедиясында.
ХАБАР
7:05 «Ду-думан». 8:30 «Фархат» М/с. 9:00 «Ұлт саулығы». 9:30 «Бармысың, бауырым?». 10:15 «Продвопрос». 10:40 М/ф. «Принцесса Лилифии и маленький единорог». 12:10 Кино для всей семьи. «Дом крокодилов». 14:00 «Орталық Хабар». 15:00 «Линия судьбы». 15:30 Кино. «Кровь и пот». 17:30 «Одна судьба». 18:00 «Сол бір кеш». 19:00 «Под прицелом» с Айгуль Мукей. 19:50 «Бенефис шоу». 21:00 Ақпарат арнасы–«Жетi күн» Сараптау бағдарламасы. 22:00 «12 лет рабства». 0:15 Кино. Дилан Бейкер, Тимоти Хаттон, Шэрон Стоун в детективном триллере «Стертая реальность». 1:45 Қазақтың мемлекеттік М.Әуезов атындағы академиялық драма театры. «Ақын... Періште...Махаббат». Ә.Тарази.
ЕВРАЗИЯ
6:00, 12,15 «Идеальный ремонт». 6:50 Т/с. «Игры разума». 8:25 «Таңғы пошта». 9:00 Новости. 9:10 «Смак». 9:50 Олеся Железняк, Юрий Стоянов, Александр Цекало, Алёна Хмельницкая в лирической комедии «Ландыш серебристый». 11:45 «Фабрика грез» с Ольгой Артамоновой. 13:20 «П@утina». 13:45, 2.15 «Караоке такси». 14:20 Премьера сезона. «Черно-белое». 15:30 Анастасия Веденская, Александр Волков, Любовь Тихомирова, Александр Пашков в многосерийном фильме «Верь мне». 20:00 Премьера сезона. Музыкальный конкурс «X Factor». Пятый сезон. 21:00 «Новости в субботу». 21:30, 22.15 «Сенбілік жаңалықтар». 21:45 «Тілші түйіні». 22:35 «Кешкі кездесу». бағдарламасының тұсаукесері.
КТК
07.05 М/ф 07.15 К/ф “Дорога под небесами” 08.40 “Жүрекжарды” 09.30 “Жанайқай” 10.05 “Юрмала-2013” 12.00 Новости 12.35 “Наша правда” 13.40 “Рейдер” 13.50 “Выходной со звездой” – “Жансая Абдумалик” 14.30 “Мәссаған.kz” 15.00 “Hello Қазақстан!” 15.35 “КТК-да Қабатов!” 17.00 драма “Посредник” 21.00 “Другая правда” 22.00 “Той BestStar” 23.30 боевик “Морские дьяволы. Судьбы-2” – “Тренер”
АРТА
06.00 М/ф. 07.00 «Ой түйін». Ақпаратты жаңалықтар бағдарламасы. 07.30 «Обозрение недели». Итоговый выпуск новостей. 09:00Кулинарная программа «Вкусные секреты». 09:30 Кино«Лезвия славы: звездуны на льду». 11:30 Кино. «Костолом». 13:30Алдараспан, Шаншар, Нысанакүнделігі. 15:00 Кино. Крис Хемсворд в фэнтези «ТОР».17:30 Кино. Шайа ЛаБаф в фантастическом триллере «Трансформеры 3: Темная сторона луны». 21:00 Фильм-концерт «Кайрат Нуртас». 00:00 Кино. «Кровавый спорт». 02:00 Кино. «Воробушек». 4:00 Қазақша концерт.
ЕҚТ
7.00 Мұрағат «Бауыржан шоу» 08.05,10.20,11.30,15.00, 16.10,17.30 Телекаталог 8.30 «Тайны нашего кино» 9.00
«Кинопаркофка» 9.30 «Стиляги» 10.00,21.00 «Иннополис» 10.30 «Қазақ тілі – мәртебең» 11.00,18.00 «Ой түйін» 11.30 «TV Shop» 12.10 «Соғады жүрек» Мұқағали Мақатаев шығармашылығына арналған ән- жыр 14.00,18.30 «Обозрение недели». 14.30,19.30 «Тілеймін сізге ... .» 15.30 «Новое десятилетие – новые возможности» 16.00 «Ювелирочка» 17.00 «Безопасная дорога» 17.30 «Тайны нашего кино» 20.00 «Панорама недели» 21.30 «Ауыл тынысы» 21.45 «Ән шашу» 22.00 «Апталық шолу»
ЖЕКСЕНБІ, 19 ҚАЗАН ҚАЗАҚСТАН
7:00 Қазақстан эстрада жұлдыздарының қатысуымен концерт. 8:00 Кәсіпқой бокс. Әлем чемпионы атағы үшін жекпе-жек. Геннадий Головкин (Қазақстан) - Марко Антонио Рубио (Мексика). Тікелей эфир. 9:45 VI маусым. «Айгөлек». Республикалық балалар байқауы. 2-айналым, 5-концерт. 11:05 М/ф. 11:35, 3.30 «Ақсауыт» Әскери-патриоттық бағдарлама. 12:10 «Сәнді баспана». 12:40 «Сыр-сұхбат». 13:10 «Ұлттық шоу». 14:15 «Жедел жәрдем». Т/х.19-20 бөлімдері. 15:50 «Қазақ даласының құпиялары». Д/ф. 8-бөлім. 16:15 «Шарайна». Телесаяхат. 16:45 «XX-XXІ ғасырлардағы Қазақтың лирикалық поэзиясы». Мәскеу қаласында өткен мәдени іс-шара. 18:20 «Қазақстан дауысы». Арнайы жоба. 18:30 «Ғасырлар үні». Д/ф. 4-бөлім. 19:05 «Әзіл әлемі». 20:00 «Апта. кz». 21:05 «Жайдарман». Республикалық Премьер-лига. 1/2 финал. 2-топ. 22:45 «Алаң» ток-шоуы. 23:35 «Көкпар». Ұлттық ойын. 0:15 Ким Бейсингер, Венсан Перес, Лиам Эйкен «Мен армандаған Африка» драмасында. 2:05 «Қазақ даласының құпиялары». Д/ф. 8-бөлім.
ХАБАР
7:05 «Ду-думан». 8:30 «Фархат» М/с. 9:00 Ақпарат арнасы – «Жетi күн» Сараптау бағдарламасы. 10:00 «Айбын». 10:30 «Ас арқау». 11:00 М/ф. «Ночь в супермаркете». 12:45 Сказки Братьев Гримм и Ганса Христиана Андерсана «Новое платье короля». 13:50 «Бенефис шоу». 15:00 Классика индийского кино «Жажда мести». 17:20 «Ой жүйрік». 18:20 Үмбетәлі Кәрібаевтің 125 жылдығына орай «Қара жорға» деректі фильмі. 19:10 «Жансарай». 20:10 «Сырымды айтсам деп ем...». Бибігүл Төлегенованың шығармашылық ән кеші. 21:00 Информационный канал - аналитическая программа «Жетi күн». 22:00 Мегахит. Рассел Кроу, Элизабет Бэнкс в драме «Три дня на побег». 0:00 Кино. «Не говори никому».
ЕВРАЗИЯ
6:00, 13.10, 2.35 «П@утina». 6:20 Т/с. «Игры разума». 7:45, 8.30 «Сенбілік жаңалықтар». 8:00 «Тілші түйіні». 8:45 «Воскресные беседы». 9:00 Новости. 9.10 «Здоровье». 10:10 «Казлото». Прямой эфир. 10:55 «Большие гонки». 12:30 Премьера. «История российской кухни». 13:35 «Караоке такси». 14:10 Музыкальный конкурс «X Factor». Пятый сезон. 15:15 «Добрый вечер, Казахстан!». 16:30 Премьера. Наталия Антонова, Алексей Барабаш, Андрей Кузнецов, Виталий Олечкин, Анна Лутцева в фильме «Не было бы счастья 2». 21:00 «Аналитика». 22:00 Премьера сезона. «Театр эстрады». 0:45 Мировое кино. Премьера. «Безумные похороны».
КТК
07.00 Открытие вещания. 07.05 Д/х “Экстремальные каникулы” 07.40 М/с “Астробой” 08.00 “Бен 10. Омниверс” 09.00 “Hello Қазақстан!” 09.30 комедия “Неподдающиеся” 11.25 мелодрама “Лучший друг семьи” 15.55 “Дорога домой” 16.05 “Той BestStar” 17.30 “Астарлы ақиқат” 18.10 Д/ц “Звездная жизнь” – “Звёздные толстушки” 19.20 “КТКда Қабатов!” 21.00 “Портрет недели” 22.00 “Слуги народа” 22.45 комедия “Горько!” 00.45 “Хроники недели” 01.15 Дневник Лиги Чемпионов УЕФА
АРТА
06.00«Жажда экстрима». 07.00 «Ой түйін». Ақпаратты жаңалықтар бағдарламасы. 07.30 «Обозрение недели». Итоговый выпуск новостей. 10:00 Познавательная программа «Галилео». 11:00 Кино. Шайа ЛаБаф в фантастическом триллере «Трансформеры 3: Темная сторона луны». 14:30 Кино. Крис Хемсворд в фэнтези «ТОР». 17:00 Комедийный сериал «Кухня». 21:00Кино. Уилл Смит в фантастическом триллере «Я – легенда». 23:00 Кино«Соучастник». 1:30 Кино. «Суперначо». 03:30 Қазақша концерт.
ЕҚТ
7.00 «Апталық шолу» 8.00 «Қоғам және әйел» 08.05,10.20,11.30, 15.00,16.10, 17.30 Телекаталог 8.30 «Смех с доставкой на дом» 9.00 «MADLapys» 9.30 «Школа потребителя» 10.00 «Иннополис» 10.30 «Ән шашу» 11.00 «Ой түйін» 11.30 «Ауыл тынысы» 12.30 «TV Shop» 13.00 «Бал дәурен» 13.30 «Ән мен сән шеруі» Дизайнер Берік Исмаиловтың сән үлгілері 14.30,19.30 «Тілеймін сізге ... .» 15.00 «Обозрение недели». Итоговый выпуск новостей 15.25 «Новое десятилетие – новые возможности» 16.00 «Ювелирочка» 18.00 «Хроники московского быта» 19.00 Музыка арнасы 19.30 «Тайны нашего кино» 20.00 «Последняя любовь Савелия Крамарова» 21.00 «Ән шашу» 21.30 «Супер Лото» 21.45 К/ф «Ойын ішіндегі ойын»
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Отарқа
Адам. Қоғам. Заң.
ЕСКЕ АЛУ
ҚАЛЫМЖАН ТӘУІРБАЕВ
Құтқару қызметі-112 Түнгі 11-лер шамасында 101 кезекшісі жеке меншік үйдің жанып жатқаны туралы хабарлады. Оқиға орнына жеткен құтқарушылар көрші пәтерден газ баллонын шығаруға, өртенген мүрдені алып шығуға көмектесті. Сағат кешкі бес шамасында бір әйел қоңырау шалып, 1,5 жастағы сәбиі пәтерде қамалып қалғанын хабарлады. Құтқарушылар дүкеннің шатырынан терезеге жетіп, пәтердің есігін ашып берді. Таңертең осы тақылеттес тағы бір хабар түсті. Бұл жолы хабарласқан әйел пәтердегі 84 жастағы зейнеткер не есік ашпай, не телефонға жауап бермегенін айтты. Сыртқы есікті арнайы
(1931 ж.т. - 1994 ж.қ.) Әкеміздің мінезі көктем күніндей жайдарлы жүзі жылы шуаққа толы болатын. Сол жылы шуақ 20 жыл бұрын көз алдымыздан ғайып болды. Аспандағы жанып тұрған Жұлдыз құсап аспаннан құлап сөндін Артындағы қалдырған туысыңмен ұрпағынды Қызықтарын көре алмай тастап кеттін. Еске алушылар: жұбайы, балалары, туыстары.
құралдарымен ашып кірген құтқарушы жасақ еденде жатқан әйелге жедел жәрдем шақырды. 102 кезекші бөліміне телефон соққан біреу жалғызілікті қарияның есікті қақанға да, қоңырауға да жауап бермейтінін хабарлаған. Шатыр арқылы 5-қабаттағы пәтерге кірген құтқарушылар қарияның өлі денесін тапты. Шұғыл құтқару жасағы қызметкерлері тарапынан құқықбұзушылық әрекетін байқасаңыз, 2221-10, 34-03-67, 8 (7182) 53-69-82 телефондарына хабарласуларыңызды сұраймыз. Г.А.Куценко, ҚР ТЖМ Екібастұз қ.ТЖБ кинологиялық қызмет жетекшісі
№11856
Акция
Тәртіпке Қалтаңыз қағылмасын шақырылды Қоғамдық орындарда құқық бұзушылықтың алдын алу мақсатында ішкі істер басқармасы үнемі профилактикалық шаралар өткізіп жүр. Соның нәтижесінде үстіміздегі жылдың тоғыз айында 6626 әкімшілік құқықбұзушылық анықталып, оның 73-нде құқық бұзушы әкімшілік қамауға алынған. Соның ішінде жасөспірімдердің түнде көңіл көтеру орындарында жүруіне жол берген 7 адам, саябақ, скверлерді ластап, белгіленбеген жерде қоқыс тастағандары үшін 124 адам, қоғамдық жерде мас күйде жүргені үшін 1053 адам жауапкершілікке тартылған. «Құқықбұзушылыққа нөлдік төзімділік» акциясы жалғасады.
Қалтаға түсетін ұрылар соңғы кездері тағы көбейіп тұр. Бүгінде ішкі істер басқармасында 8667 ұрлық тіркелсе, соның 201-і қалтамандардың үлесінде. Әдетте қалтаға түсушілер адам көп жиналған жерде жүреді (дүкен, сауда үйлері, базар, қоғамдық көліктер). Мұндай жерде сөмкеңізге абай болғаныңыз жөн. Сондай-ақ бағалы затыңызды (әмиян, құжат, т.б.) сыртқы қалтаға салмаңыз. Егер жан-жағыңызға назар са-
ла қарасаңыз (әсіресе автобус не базарда), қалтамандардың әрекетін аңғара аласыз. Қалта қағушылар 2-3 адам боп жүреді. Олардың бірі әдетте қасындағыларды әбігерге салып, жұрт назарын басқа нәрсеге аударуға тырысады. Осы сәтте екіншісі аңдаусыз тұрған азаматтың сөмкесін не затын жұлқып, ала қашады. Затты ұрлатқан жағдайда уақыт оздырмай 102 телефонына хабарласқан дұрыс.
Оларға қатысты ҚР ӘК-нің 467бабы бойынша іс қозғалған. Бұл бапта көрсетілгендей кінәсі дәлелденген азамат жүргізуші куәлігінен үш жылға дейін айрылуы мүмкін. Бұдан басқа 273 жүргізуші жылдамдықты арттырып, 1078-і қауіпсіздік белдігін тақпаған. Тағы 540 көлік иесі рөлде отырғанда ұялы телефонмен сөйлескені үшін жауапкершілікке тартылған. Жолдағы ережені бұзу арқылы біреудің ажалына себепші
болып жатқандар бар. Жыл басынан бері 133 жол-көлік оқиғасы орын алыпты. Соның салдарынан 9 адамның өмірі қиылған. 185 адам түрлі дәрежеде дене жарақатын алған. Жол оқиғасына себепші болуы мүмкін 9 лауазым иесі әкімшілік жауапқа тартылған. Оның бесеуі жүргізушінің мас күйде көлік басқаруына жол берсе, үшеуі бұзылып тұрған көлікті жолға шығарған. ҚІІБ материалдарынан Г.ҚУАТБАЙҚЫЗЫ
Суыт хабар
Қора жанып, малынан айрылды Кенже ҚУАТ Ақкөл ауылында өрт оқиғасы орын алды. Малдың қыс азығын жинап, көңілі тоқ жүрген ауыл тұрғынының шөп қорасына кенеттен от түсіп, 13 тонна шөбі өртеніп кетті. Оған қоса қорадағы бұзаулы сиыры өрт құшағында қалған. Өртті сөндіруге қаладан №32 өртке қарсы қызмет жасағы
ЕСКЕ АЛУ
АТЫМТАЙ-ЖОМАРТ САБИБОЛЛА ҚАЛЫМЖАНҰЛЫ ТӘУІРБАЕВ
(29.10.1958 ж. - 9.10.2013 ж.) Аяулы ұлым, асқар таудай ағамыздың дүниеден өткеніне 1 жыл болды. Ол үлкенге іні, кішіге аға, бола білген кішіпейіл, ізетті жан еді. Ағамыздың асыл бейнесі ешқашан ұмытылмақ емес. 1 жылдық асы мешіт асханасында 11 қазан сағат 12.00-де беріледі. №11856
Жолдағы қауіпсіздік – басты назарда Шұғыл алдын алу шараларын жол-патрульдік полицейлері де үздіксіз жүргізеді. Осы мақсатта «Абайлаңыз – балалар!», «Жаяу жүргінші», «Назар аударыңыз, бағдаршам!», «Мас жүргізуші – қылмыскер» сияқты акциялар өткізіліп, түсіндірме жұмыстар жүргізіледі. Осындай шаралар барысындажолпатрульдік полициясы жолдағы ережені бұзған 6145 жағдайды тіркеуге алыпты. Соның ішінде төрт жүзге жуық адам мас күйде көлік жүргізгені үшін ұсталған.
15
жіберілді. Төтенше жағдайлар басқармасының мемлекеттік өрт бақылау бөлімінің инженері Азамат Алимовтың айтуынша, бұл жағдай қауіпсіздікті сақтамағандықтан болған. Бірақ ауыл тұрғындары өзгеше пікірде. Өйткені Ақкөл ауылында өрт оқиғасы жыл сайын қайталанады. Соңғы екі жылда бірнеше қора, үйілген шөп
өртеніп кеткен болатын. Өртті беймәлім біреу қасақана салады деген жорамал да бар. Қалай болғанда да, өрт бекерден бекер шықпайды. Ендеше, тиісті органдар бұл мәселені назарына алып, анық-қанығына жетуі керек. Әйтпесе, шаруаның ала жаздай еңбегі еш, тұзы сор болып тұр.
Еске алушылар: анасы, інілері, қарындастары, туыстары.
ЕСКЕ АЛУ
ДӘМЕТКЕН ҚАДЫРБАЙҚЫЗЫНЫҢ
қайтыс болғанына 40 күн толуына арнау. Жан туысым шерімді қалай тарқармын Өзіңді ойлап көз жасымды сарқармын Асыл апам, сен ғайыптан жоқ болдың, Айтыңдаршы жол бар ма екен Сұм ажалдан сақтайтын. Туыстары атынан еске алушы: бауыры Орынбасар. Марқұмның 40 күндік асы 12 қазанда сағат 12.00-де «Рауан» кафесінде беріледі. №11853
Көңіл айту Екібастұз қалалық мәслихатының хатшысы Зейнолла Кожаевқа орны толмас қайғысы –
жұбайының
қайтыс болуына байланысты көңіл айтады.
Салауатты өмір салты
Көңілді старт Г.МЕДЕУБАЙТЕГІ «Спортсервис» МҚК балабақша мен мектеп балаларын спортқа, салауатты өмір салтына баулып, осы мақсатта түрлі шаралар ұйымдастырып жүр. Осындай шараның бірі №16 балабақшада өткізілді. №5 балабақшаның тәрбиеленушілерімен бірігіп өткен көңілді мәреге бүлдіршіндер үш топқа бөлініп қатысты. «Жас қыран», «Күшуақ», «Қыран» топтарындағы кішкентай балдырғандар нұсқаушы Әсел Бейсеқұлованың көрсетуімен қызықты ойынға кірісіп кетті. «Кім жылдам» атты бөлімде балақайлар эстафетаны келесі ойыншыға тезірек жеткізуге тырысты. «Допты жеткіз» бөлімінде балалар тәрбиешілерімен қосылып ойнады. «Кенгуру», «Нысанаға тигіз» және арқан тартысу бөлімдері де көңілді өтті. Көңілді мәре қорытындысында №16 балабақшаның «Қыран» тобына 1-орын берілді. №5 балабақшадан келген «Жас қыран», «Күншуақ» топтары 2-орын алды.
Отарқа
№40 (1238) 9 қазан 2014 жыл www.otarka.kz
Сырт көз
Кәсіби бағдар Қаладағы арнайы орта оқу орындары мен жас мамандар арасында ұйымдастырылған «Кәсіби шеберлік» сайысы биыл политехникалық колледж қабырғасында өткізілді. Сайыста өз мамандығын сүйетін 9 талапкер бақ сынасты. Олар тақырыпқа сай презентациялары мен бейнекөріністерін жұртшылық назарына ұсынды. Әрбір қатысушы өз сөзінде мамандығының ел үшін тиімділігін, өңірдің келешегіне тигізетін пайдасын дәлелдеуге тырысты.
Ж. СӘДУАҚАС
Жер атауына сақ болайық
Қазақтың тілі - бай, құнарлы да әуезді. Ана тіліміздің мәйегі жер-су атауларынан да көрініс тапқан. Мәселен, Шоқтал, Қайыңды, Қасқасу, Қарасаз сияқты атаулар айтылғанда әдемі естілетіні өз алдына, әрқайсысы сол жердің табиғатын сипаттап та тұр. Ал Кентау, Алмалы, Шортанды сияқты атаулар жердің асты-үстіндегі ен байлықтан хабар береді. Осыдан-ақ қазақ әуелде жер-суды бекерден-бекер емес, мән беріп атағанын аңғаруға болады. Мұның бәрін ежіктеп айтып отырған себебіміз, соңғы кезде елді мекен атауына айналған жер атауларына байыппен қарамай, өзгертіп жіберуге әуестенушілік белең алды. Әсіресе, елді мекенге алаштың әйгілі перзенттерінің атын беру үрдісі байқалады. Ұлтымыздың біртуар асылдарын ұлықтау керек, ұрпаққа таныту да жөн, бірақ оның өзгеше жолдары бар емес пе? Айтпақшы, елді мекенді адам атымен атау орысқа тән үрдіс. Сонау Столыпин реформасы кезінде қазақ даласына қара шекпенділер қаптап қоныстанғанда Ивановка, Андреевка, Алексеевка тақылеттес атаулар көбейіп байырғы қазақ атауларын ығыстырып шығарса, кеңес дәуіріндегі тың игеру жылдары тыңгерлердің қайдан келгенін әйгілейтін Тульский, Тамбовский сияқты атаулар құлаққа түрпідей тиіп, бөтен елді жайлап отырғандай жүректі қан жылатты. Ақ патша заманында да, кеңес дәуірінде де құйтырқы саясат жүргізіліп, қазақты тілінен ғана емес, жерінен де айыру түпкі мақсат болғанын бертін ғана ұқтық. СОКП Бас хатшысы Никита Хрущев Қазақстанның солтүстік облыстарын бөліп алып, орталыққа тікелей бағынатын Тың өлкесін құрмақшы болғанда ана сүтін адал емген алаштың қайсар ұлы Жұмабек Тәшенов қасқая қарсы шығып, қазақ жерінің тұтастығын қорғап қалғанын біреу білсе, біреу білмейді. Айтпақшы, ата-бабамыздың жер дауына аса сақ қарағанын қазір де жадымыздан шығаруға әсте болмайды. Жер дауының бетін аулақ қылсын, дегенмен «Сақтықта қорлық жоқ» деген, талас-тартыс туа қалса, әйгілі адамдар аты емес, жердің ежелгі атауы қорған болары қапысыз. Бертінгі тарихта жасаған адам атынан гөрі, тілдік қорымызда бар сөздің салмағы басым, айтар уәжіміз де дәлелді болмақ. Олай деуіміз, ҚАЗАҚТЫҢ СӨЗІ ҚАЗАҚПЕН бірге жасасып келеді. Яғни, қазақша аталған жер –қазақтікі! Күмән да, талас та жоқ! Айтпақшы, өлкетанушы ғалым Серік Жақсыбаев ағамыздың қолында сонау ақ патша заманында орыс топографтары жасаған карта бар. Сол картада қазақ даласындағы әр төбенің, бұлақтың қазақша атауы түсірілген. Бір жолы Теміржол ауылдық округіндегі №3 бөлімше ( Колхоз тарап кетсе де, бөлімше әлі бар. Мұндай да қызық жайт болады) орналасқан жердің атын іздедік. Сөйтсек, әлгі картада ол жер Қызыл қайнар деп таңбаланыпты. Мұны бәлшебектердің қызыл түсімен шатыстыруға болмайды, қазақта қызыл су жүрді деген ұғым бар. Қысқасы, ең абзалы елді мекенге жер-су атауы берілсе, тиіспеу дұрыс, қайта кезінде саясатпен өңі айналдырылған жерлерге қазақша атауы қайтарылуын мықтап қолға алу қажет. Қасиетті Атамекенімізден қазақтың исі аңқып тұруы тиіс. Ал ұлыларды әйгілеуге келсек, мына бір оқиғаны ой талқысына салсақ. Мұзбалақ ақын Мұқағали айнымас досы ақын Еркін Ібітановпен туған ауылы Қарасаздың етегінде демалып отырыпты. Көңілі шалқыған Мұқағали: «Өлгенімде ауылға менің атым беріледі» деп қалыпты. Сонда Еркін досы: «Ауылдың атын алып қойдың, сонда маған не қалады?» дейді жорта ренжіп. Ұлы адам қашанда кең, Мұқағали: «Аудан сенің атыңмен аталады» депті кідірместен. Екі ақын да бақилық болды. Қазақ Мұқағалидай ұлына Қарасазды қияр еді, бірақ Қарасаз әлі Қарасаз. «Қарасаз, қара шалғын өлеңде өстім...» деп жырлаған Мұқағали есімі ауылға берілмесе де, ақынның аты өшкен емес, тіпті жылдан жылға аспандап барады. Яғни, қазақтың біртуар ұл-қызының есімін елді мекенге бермей-ақ қалдырған мұрасын кеңінен насихаттай білсек, ешқашан ұмытылмайтыны хақ.
Отарқа www.otarka.kz
МЕНШІК ИЕСІ: «Екібастұз дауысы - ақпараттық орталығы» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі Директор: АЙНҰР Мейрамова Тел.: 34-93-92 Редактор: Жассерік сәдуақасов Редактордың орынбасары: Жанаргүл Қадырова Жауапты хатшы: Дария Жұмаділова Тілшілер: Рауза Мұсабаева, Гүлсана Медеубаева, ТОРҒЫН ОРАЗАЛЫ Аға оператор-бет қаттаушы: Ерқанат Нұрпейісов Бет қаттаушы: Бақытгүл Мәукілова
Мамандығым - мақтанышым Г.ҚУАТҚЫЗЫ «Болат Нұржанов атындағы Екібастұз ГРЭС-1 станциясы» ЖШС-інің экономисі Мұхтар Фархатұлы инвестицияның кәсіпорынға, елге табыс әкелуі туралы тақырыбын қорғап, соның арқасында қала мен облыстың ғана емес, еліміздің кірісі көбейіп, халықтың әл-ауқаты жақсаратынын айтып, өз мамандығын мақтан тұтатынын білдірді. ЕкИНЕУ студенті Надежда Глотова – болашақ тәрбиеші. Өз мамандығын бала тәрбиесімен байланыстырған ол тәрбиеші мамандығының тарихына тереңдеді. -Тәрбиеші болу – балалық шақты күн сайын көз алдыңнан өткізу. Тәрбиеші жұмысы зор жауапкершілікті талап етеді. Себебі бізге еліміздің ертеңгі болашағы – бүлдіршіндерді сеніп тапсырады,-деп түйіндеді сөзін Надежда. Келесі талапкер тау-кен техникалық колледжінің 2-курс студенті Арыстан Жетпісбаев ұсталық шеберлігі тақырыбын қаузап, еңбек тәжірибесінен көріністер көрсетті. Арыстан былтыр колледж ішінде өткен сайыста «Үздік токарь» атағын жеңіп алыпты. -Токарь мамандығы қазақ үшін таңсық емес.
Кезінде ата-бабаларымыз темірден түйін түйген шебер болған. Ағаштан тұрмысқа қажетті заттардың бәрін жасаған. Мен оқып жатқан оқу орны 47 жылда 8 мың ұста дайындапты. Біз әрі қарай да бұл мамандықтың қыр-сырын зерделей түспекпіз,-дейді жас ұста. Тағы бір талапкер Айгүл Жұмабекова медициналық колледждің соңғы курсында оқиды. Болашақ фельдшер бұл мамандықты бала күннен армандағанын айтады. Бағдарламашы Асхат Билялов көптеген бағдарламаларды меңгерген. Білімге қызығушылығының арқасында бірқатар сайыс жүлдегері атанып жүр. Оқудан тыс уақытында да қоғамдық өмірге белсене араласатын Асхат ерікті волонтерлер қозғалысының мүшелігіне кіріпті. Сайысқа қатысушылар қазылар алқасының қосымша сұрақтарына жауап берді. Сайыс қорытындысында «Шығармашылық адамы» аталымында Асхат Билялов бірінші орынға шықты. Наталия Ефименко екінші, Аяла Қыдырбекова үшінші орын алды. «Келешегі бар студент» аталымында Айгүл Жұмабекова 1-орынды, Арыстан Жетпісбаев 2-орынды, Надежда Глотова 3-орынды иемденді. Жас маман Мұхтар Фархатұлы «Үздік маман» атанды.
Шипалы ем-дом
Артроз, артрит, протрузия және омыртқа грыжасы/дисктегі/, простатит, энурез, невроз, неврологиялық аурулар. Инемен биоактивке, нүктелерге, фармакопунктураға электрстимуляция жүргізу, емдеу. Тел. 8-702-594-36-96, 8-707-418-04-04, 37-23-18. Лицензия АСТ ЛП 2006ж 29.04. №0007330
Сатып аламын:
№11353
Құрылыс-монтаждау жұмыстарына немесе жобалық қызметтерге лицензиясы бар жауапкершілігі шектеулі серіктестігін. Барлық ұсыныстарды қарастырамын. Тел. 8-702-356-56-41 №10962
Автордың жеке пікірі үшін редакция жауап бермейді. Қолжазба, фотосурет авторға қайтарылмайды. Редакцияның мекенжайы: 141206, Екібастұз қаласы, Мәшһүр Жүсіп көшесі, 101-үй, 1-қабат Тел/факс: 77-16-90 Электрондық пошта: Otarka1@yandex.ru Таралым 2820 Индекс 63700 Газет аптасына бір рет, бейсенбі күні қазақ тілінде шығады. Көлемі 4 б.т. Газетке 8.10.2014 ж. сағат 18.00-де қол қойылды.
Құрметті оқырман!
Редакцияға мақалаларыңызды жолдағанда, суретті WORDбағдарламаның, яғни, мәтіннің ішіне салмай, жеке сақтауларыңызды өтінеміз.
Газет Қазақстан Республикасының Мәдениет және Ақпарат министрлігі, Ақпарат және мұрағат комитетінде 28.08.2012 жылы тіркеліп, №12979-Г куәлігі берілген.
Газет редакцияда компьютермен теріліп, беттеліп, Павлодар қаласындағы «Дом печати» ЖШС баспаханасында басылды. Павлодар қаласы, Ленин көшесі, 143-үй.