VROUWELIJKE VERZAMELAARS (vanadel)

5 EDITORIAL

Geen Banksy, maar Jeroen Willems

Zullen de dames zich hebben verdiept in doelgroepen?

6 Een brug tussen leuk en literatuur

Waarom jongeren in het Engels lezen? 'In het Nederlands klinkt het zo dom’

10 Rijkdom en passie van verveelde vrouwen

Hoe de Rothschild-vrouwen hartstochtelijk verzamelden - om het daarna weg te geven

14 Jeroen Willems wilde welzijnswerker worden, of missionaris

‘Hij worstelde met zichzelf, en zijn slechte fysieke gesteldheid was hem aan te zien'

17 AN OLAERTS 4222 hartjes en dat van mij

Käthe Kollwitz zit op Instagram, en er wordt danig op geklikt

19 PERRON POËZIE

Ester Naomi Perquin

‘Zoals ze in je borstkas zucht / wanneer je iets onnodigs dreigt te kopen’

20 BITS

Gedeelde geschiedenis

Het blijft mystiek om ratio en gevoel met een ander te delen

20 STUDIO

Dag moedige struisvogel

Dorien de Wit schrijft vooral om haar hoofd op te ruimen

22 De trombone klinkt als mijn moeder

Nabou Claerhout houdt –bijvoorbeeld – ook van Kendrick Lamar

24 IN BEELD

Hrair Sarkissian

'Soms droom ik ervan alleen bloemen te fotograferen’

27 OOGAPPEL

De mooiste vierkanten film van de maand Kevin Toma beschrijft de come back van het nagenoeg vierkant filmbeeld

28 FEUILLETON

De liefde vieren, heet dat Screenwear in Den Bosch | How Dare You Make Me Feel This Way in Arnhem | Mode en psyche in Antwerpen | De essentiële Riebeeks in Breda en Weert

31 CHEZ NOUS

Geef haar geen geweer, laat staan een geladen

̒Uit mijn geheugen kunnen ze niet komen, ik kan nog geen tweeregelige mop onthouden’

32 De teloorgang van het wonder op wielen

‘Ja, vertel me alles. Mail me op smalldickenergy@getalife.com’

34 BLENDR & FILTR

Flexwijkjes voor containerwoningen

'Schrap een vliegveld, schrap een hoogoven, bestrijd eenzaamheid, verbied leegstand’

36 DE VOORKEUR VAN

Lisanne Soeterbroek

‘Ik wil dat mijn luisteraars mij begrijpen’

37 ZOUT boeken top-10

38

HET IS NIET NIKS

Rare Glorie

Griet Menschaert maakt tassen voor de Oekraïners

39 Het maandelijkse serviceen agendakatern met:

40 CULTUURAGENDA

40 COLUMN

Timo de Rijk ontdekt de slechtste museumentree in lange tijden

43 COLUMN

Stijn Huijts over het verschil tussen François Mitterrand en een taxichauffeur

46 ONDERTUSSEN IN…

Culturele highlights in de rest van Europa

Ja! Ik wil een abonnement op ZOUT magazine en ontvang Vernietigen van Michel Houellebecq als welkomstcadeau.

Word abonnee van ZOUT magazine en ontvang Vernietigen als welkomstcadeau. U krijgt dan maandelijks ZOUT magazine toegestuurd à 73 euro per jaar. Wacht niet, op is op!

zoutmagazine.eu/abonnees

November 2026: in de aanloop van de Franse presidentsverkiezingen verschijnt op internet een nepvideo waarin een van de kandidaten wordt geëxecuteerd. Het onderzoek ernaar komt op het bordje van topambtenaar Paul Raison. Vernietigen gaat over zijn pogingen om een terroristische dreiging te pareren en over zijn gespannen relatie met zijn vrouw en familie. Een recensent oordeelde: ‘Je zou kunnen denken dat dit een sinistere en pessimistische Houellebecq is. Maar veel van de personages zijn juist op zoek naar het goede. De boodschap van het boek zou kunnen luiden: liefde zal ons redden.’

Geen Bansky, maar

Jeroen Willems

Deze maand zijn we verheugd om een verscheidenheid aan artistiek talent uit de hele wereld in de schijnwerpers te zetten. Onze coverstory profileert het werk van de opkomende schilderes

Maria Hernandez, wier levendige abstracte werken steeds meer aandacht krijgen in de hedendaagse kunstwereld.

Ook in dit nummer een diepgaande blik op het leven en werk van de legendarische straatkunstenaar Banksy. Van zijn mysterieuze identiteit tot zijn tot nadenken stemmende werken, Banksy heeft de harten en geesten van kunstliefhebbers overal veroverd.

Stop. Genoeg.

U las zonet de eerste twee alinea’s – daarna wordt het niet beter – van het editorial dat ik de fameuze Chatbot GPT heb laten schrijven voor dit nummer. De vertaling liet ik over aan deepl.com. De hele exercitie kostte minder dan een minuut.

Omwille van de authenticiteit zou ik de tekst wel wat moeten aanscherpen. In deze ZOUT 2 geen spoor van Hernandez en Bansky; hun namen zou ik vervangen door Hrair Sarkissian en Jeroen Willems, kunstenaars die in dit nummer wél aan bod komen. Waarna er nog steeds een tekst vol niet te rijmen pluimstrijkerij overschiet die je niemand wil voorleggen; daarvoor is de relatie met de lezers ons te dierbaar.

Wie zijn die lezers eigenlijk? In diverse varianten komt die vraag wel eens voorbij, meestal uit de mond van marketeers. En dan valt al gauw het onvermijdelijke D-woord. Aan hun met mededogen en spot vollopende ogen zie ik dat mijn antwoord – dat we van lezers houden, niet van doelgroepen – niet voldoet.

Over de relatie tussen schrijvers en lezers breken deskundologen zich al eeuwen het hoofd, vooral over de onvoorspelbaarheid daarvan. En nog steeds. Wie had, na alle doemverhalen over ontlezing bij jongeren de afgelopen jaren, durven voorspellen dat er onder diezelfde jongeren nu een leesrage woedt. Zelfs 19de eeuwse klassiekers zijn populair, liefst in een dure, gebonden uitgave. En laat het nu de vermaledijde social media zijn, volgens menigeen de kwade genius achter de ontlezing, die de motor achter deze opleving draaiende houden. Emile Hollman verdiepte zich in de wereld van boektokkers, boekbloggers en micro-influencers, zijn bevindingen treft u op de navolgende pagina’s.

Zullen de dames zich bij die schenkingen hebben verdiept in doelgroepen?

Ten slotte. We waren erg benieuwd naar de negen vrouwelijke verzamelaars uit de Rothschild-dynastie, geportretteerd in La Boverie in Luik. Ze verzamelden overigens niet alleen kunst, maar ook servies, muziekinstrumenten, oude boeken, bladmuziek, meubels, majolica, pijpen, lucifersdoosjes en menselijke schedels.

Hun motieven blijven in Luik verborgen; verveling zal zeker een rol hebben gespeeld. Het belang van de expositie schuilt in het feit dat de dames na hun dood grote delen van hun collecties aan musea schonken; alleen al in Frankrijk gaat het om 130.000 stukken. Dan dringt zich de vraag op of de dames zich bij die schenkingen hebben verdiept in doelgroepen. Wat denkt u?

WIDO SMEETS co-hoofdredacteur w.smeets@zoutmagazine.eu

PS Aan de abonnees: Post NL deed er twaalf dagen over om het vorige nummer vanuit het sorteercentrum in uw brievenbus te krijgen. Onze excuses daarvoor.