01 Magazine voor leden van coöperatie Agrifirm
04 | 2021
Better Together
Rondje van Schulp
Agrifirm over de grens: China
Consument betrekken bij voedselproductie
PAGINA 4
PAGINA 16
PAGINA 26
voorwoord
2
Van en voor boeren Terugkijkend op 2020 kan ik niet om de Covid-19 crisis heen. Naast de grote invloed op persoonlijke levens, is ook de landbouw flink geraakt. In de akkerbouw trekken de prijzen inmiddels weer aan
Stoppende boeren en een afname van het aantal dieren
maar dat geldt niet voor andere sectoren.
stellen ons ledenbedrijf voor grote uitdagingen. Maar wij zijn er klaar voor! We investeren verder in efficiëntie
Bij Agrifirm konden we gelukkig onze productie
en digitalisering, zodat we onze processen nog strakker
en dienstverlening goed op gang houden, dankzij
kunnen organiseren. Bovendien biedt het buitenland
de flexibiliteit van onze medewerkers. Een groot
groeikansen. Daar draaien we hogere marges op onze
compliment voor alle medewerkers: diegenen die
innovatieve producten. Dit draagt bij aan onze omzet en
vanuit huis van grote waarde zijn geweest én de
nog meer aan ons financiële resultaat.
mensen die juist niet thuis konden werken. In 2020 hebben we laten zien dat we een coöperatie Naast het managen van Covid-19, zijn we ook met
zijn met impact. Bijvoorbeeld met onze publieks-
positieve dingen bezig geweest. Waar ik erg trots
campagne ‘Gebruik je boerenverstand’, waarmee we
op ben, is de manier waarop de strategie voor de
consumenten meer inzicht in het boerenbedrijf geven.
komende vier jaar tot stand is gekomen: samen met
Met televisiespotjes en advertenties lieten we zien
onze medewerkers, Ledenraad, Jongerenraad en
welk deel van de productprijs uiteindelijk in handen
districtsbesturen. Een mooi proces met een goede
van de boer of teler komt. En de campagne krijgt dit
uitkomst.
voorjaar een vervolg. Deze campagne sluit naadloos aan bij onze statutenwijziging. De eerste in 120 jaar. Aan onze doelstelling 'rendement behalen voor onze boeren en leden' zijn twee doelstellingen toegevoegd. Een bijdrage leveren aan kennis en innovatie bij onze leden én aan de maatschappelijke acceptatie van hun bedrijven. Juist dat maakt ons meer dan een leverancier: we zijn een coöperatie van en voor boeren.
Arian Kamp Voorzitter Raad van Commissarissen
3
Samen voor een veilig erf
12
In de regio Groningen: ontdekken
6
en innoveren 16
interview
Daag jezelf uit, blijf vragen stellen
Agrifirm over de grens China: groeien in moeilijke markt
18
Jonge boeren Iris van Leeuwen-Peperkamp
mooi werk
Betere bodem binnen bereik van elke boer
20
jong
22
Bart Bruins
19
Nieuwkomers in de geitensector: Diesmer en Elizabeth Doorneweerd
24
Coöperatienieuws
26
Trendwatching Consument betrekken bij voedselproductie
28
Van de boer Van brouwgerst tot biertje
in vogelvlucht
Jan Derks Kloosterboer
14
COLOFON
Better Together is het ledenmagazine van coöperatie Agrifirm en verschijnt 4 keer per jaar. Contact communicatie@agrifirm.com | T 088 - 4881000 Fotografie Agrifirm, Ivo Hutten, Wouter Borre en Wim Roefs Concept en realisatie JEEN communicatie Drukwerk Bek, Veghel
inhoud
10
mooi werk
4
Wie?
Albert Schulp inspecteert de vruchtensappen bij het bottelen
Albert Schulp (49)
(afvullen) van de glazen flessen. Dagelijks rollen er enkele tienduizenden flessen van de band, die hun weg naar de consument
Wat?
vinden via boerderijwinkels, versspeciaalzaken, natuurvoedingswinkels,
Bottelen van
horeca en de eigen webshop van Schulp. Toen de afzet naar de horeca
vruchtensappen
door de coronamaatregelen tot een minimum daalde, namen de cadeauverpakkingen onder het motto een ‘Rondje van Schulp’
Waar?
een grote vlucht. Het bedrijf begon daarvoor de website
Breukelen (UT)
www.geefeenrondje.nl. Albert Schulp is de vijfde generatie fruitteler in het bedrijf. In 1995 startte hij met persen
Wanneer?
van vruchtensappen. Het fruit wordt eerst
18 februari 2021
gewassen, daarna fijn gemalen en geperst. Vervolgens ondergaat het sap een korte warmtebehandeling, zodat vitamines en smaak optimaal behouden blijven.
5
mooi werk
interview
6
Interview Alex Datema, melkveehouder en voorzitter BoerenNatuur
“Daag jezelf uit, blijf vragen stellen”
Ondernemer Alex Datema uit Groningen Bedrijf Sinds 10 jaar runt Alex de melkveehouderij in maatschap met Kor van de Velde. Ze boeren op 70 hectare grasland, 7 hectare pachtgrond omgevormd tot natuur, en 10 hectare gras voor weidevogelbeheer. Daarnaast is hij voorzitter van BoerenNatuur.
7
interview
Doordacht, positief en met oog voor ondernemerschap. Dat is hoe Alex Datema kijkt naar de uitdagingen in de melkveesector. Van verdienvermogen tot organische stof in de bodem, hij ziet dat iedere ondernemer voor zijn eigen uitdagingen staat. Zijn filosofie: “Ik blijf mezelf bij iedere strategische beslissing vragen stellen. Zo behoud je de ruimte om te ondernemen.” Alex Datema kent het gevoel. Als je de krant openslaat lijkt of niet iedereen meer op boeren in Nederland zit te wachten. Toch ziet Datema, zelf vierde generatie melkveehouder in Groningen, met 110 koeien, 60 stuks jongvee en een productie van een miljoen liter melk per jaar, de toekomst rooskleurig in: “We kunnen hier het landbouwsysteem van de toekomst bouwen. Zolang we maar het lef hebben om deze uitdaging aan te gaan.” Wat bedoel je met jezelf vragen stellen? “Als boer heb je ruimte nodig om te ondernemen. Deze ruimte moet je gegund worden door de burger en de politiek. We moeten er samen uitkomen in ons land, waar we straks met misschien wel 20 miljoen mensen op een stukje vruchtbare grond leven. Dat vraagt ook verantwoordelijkheid van ons als agrarisch ondernemers. Ik zie het zo: vraag je bij elke strategische keuze af wat de impact is op biodiversiteit, het landschap, je buren en het milieu. Zolang je deze vragen stelt, kun je de keuzes naar jezelf én de maatschappij verantwoorden. Die afwegingen maken, dat is voor mij de kunst van het ondernemerschap.” Hoe zou je jouw bedrijfsvoering typeren? “Op ons bedrijf ondernemen we zoveel mogelijk in balans met grond en vee. Dat is geleidelijk gekomen. In 1992 begon ik met 38 hectare grond en 60 koeien. Zodra het financieel en praktisch gezien mogelijk was kochten we grond bij. Nu hebben we een mooie balans bereikt tussen vee, grond en stallen. Dat vind ik belangrijk.
>>
interview
8
>> Een plek (blijven) bieden aan weidevogels zie ik ook
de juiste kennis te verkrijgen. Veel erfbetreders
als mijn verantwoordelijkheid als boer. Het perceel
kunnen je nog onvoldoende helpen om op
dat voor ons het minst geschikt is voor weidegang
een andere manier te boeren. Een moderne
grenst toevallig aan de weidevogelpercelen van
bedrijfsadviseur moet je kunnen adviseren in regels
onze buren. Dus beheren we nu samen een mooie
rondom agrarisch natuurbeheer, hoe je dat inpast,
strook voor de vogels. Dat kwam voor ons mooi uit.
en hoe dat bij jouw bedrijf past. Met BoerenNatuur
Je moet maar net een stuk grond kunnen kopen,
proberen we via collectieven kennis bij de
je moet maar net buren hebben die meedoen met
aangesloten boeren te brengen. Maar een groot deel
weidevogelbeheer. Dat heb je zelf niet voor het zeggen. Wat je wel kan
van de boeren valt daarbuiten, daar moeten we zelf actief naar op zoek. Hier schieten we
doen is je ogen openhouden
als sector tekort.”
voor deze kansen.” Ook de bodem is iets waar je veel aandacht aan besteedt. “Meer organische stof in de
“Als boer moet je ruimte houden om te ondernemen.”
Zie je mogelijkheden voor een verdienmodel? “Voor veel boeren is het belangrijkste doel om het bedrijf in goede staat over te dragen
bodem vind ik erg belangrijk.
aan de volgende generatie. Dat is
Dat ontstond geleidelijk, tot de
belangrijker dan de winst op de lange
jaren tachtig werd er op ons land
termijn. Daarvoor is het van belang dat er
veel geploegd. We merkten dat dat niet
een verdienmodel is, daar moeten we met z’n
overhield: er ontstond juist een harde laag, waar-
allen naar op zoek. Volgens mij biedt het vastleggen
door de opbrengsten tegenvielen. Nu bewerken we
van C02 op je bedrijf goede kansen. Danone en
de grond zo min mogelijk. Het gehalte organische
Nestlé vragen al om de C02-footprint van onze
stof zat ooit op 20%. Dit kelderde in de jaren tachtig
producten. Ook het vastleggen van water wordt
tot 10% en nu zitten we op 17%.”
steeds belangrijker, hierin kunnen boeren een mooie rol spelen”.
Hoe zie je de toekomst voor agrarisch natuurbeheer?
Heb je nooit overwogen om te schakelen naar
“Vijftien jaar geleden kwam ik in aanraking met
biologisch?
agrarisch natuurbeheer. Dit heeft mij veel kennis en inzichten opgeleverd. Toen ik ging besturen, werd de kennis mij in de schoot geworpen. Ik praatte veel met mensen die totaal anders naar landbouwontwikkeling kijken, ecologen, biologen en
“Voor mij is dat op dit moment geen optie. Het is een goed concept. Maar ik worstel met de regels, vooral met de limiet van de meststoffen die je op het land mag brengen. Daarnaast hoef je natuurlijk geen biologische boer te zijn om verantwoord te kunnen ondernemen.”
mensen uit de buurt. Daar heb ik veel van geleerd. Als agrarisch ondernemer is het moeilijk om
Je zegt dat je de toekomst rooskleurig inziet. Waar zit hem dat vooral in? “Voor mij zijn positieve reacties uit mijn omgeving de stimulans om door te gaan. De gemiddelde burger en consument is niet negatief. Door open
9
je zoveel positieve reacties! Dit kan zijn via Facebook, maar ook door mensen op je bedrijf uit te nodigen, voor bijvoorbeeld de avondvierdaagse. Ook de kansen voor de sector stemmen mij positief. We zitten met onze Nederlandse
van de melk: ze willen weten
“Positieve reacties uit mijn omgeving zijn mijn stimulans om door te gaan.”
producten aan de bovenkant van de markt. Steeds meer multinationals gaan eisen stellen die verder gaan dan de kwaliteit
hoe de melk geproduceerd is. We hebben in Nederland de meest hoogopgeleide boeren van de wereld, de verwerkende industrie hier is top, dus als je ergens het landbouwsysteem van de toekomst kunt bouwen, moet dat wel hier in Nederland zijn.
Zolang we maar het lef hebben om de uitdaging aan te gaan.”
interview
te zijn over wat we doen krijg
10
Samen voor een veilig erf Een veilige werkomgeving is een van de belangrijkste voorwaarden om prettig te kunnen werken. Een boerenerf kent onvermijdelijk risico’s voor iedereen die er werkt en verblijft, van de ondernemer en zijn personeel tot de chauffeurs die op het erf leveren. Een veilig erf is een gezamenlijk belang.
Logistiek specialist Romy
ziet op een boerderij, dan meldt
eventuele slijtage van de silo.
Klaassen van Agrifirm ziet de
hij dit bij Agrifirm. Romy gaat
Inspectie en onderhoud spelen
aandacht voor erfveiligheid de
dan gelijk aan de slag met een
daar een belangrijke rol in. Het is
afgelopen jaren toenemen. Zowel
risico-inschatting en schrijft aan
bijvoorbeeld ook belangrijk om
binnen Agrifirm, als bij klanten.
de hand daarvan een kort advies.
de silo’s schimmelvrij te houden
“Iedere boer wil een veilig erf,
De adviseur bespreekt dit met de
door deze regelmatig zelf leeg te
maar je bent je er op je eigen
ondernemer.
maken en schoon te laten maken
bedrijf niet altijd van bewust dat
door een professioneel bedrijf”,
een situatie onveilig kan zijn. We
Het erf vaker inspecteren is
zien dat bewustzijn de afgelopen
volgens Romy dé gouden tip op
jaren wel stijgen. Dat heeft ook
het gebied van erfveiligheid.
Iedere chauffeur, adviseur en
te maken met bewustwording
“Op een silo zit geen wettelijke
boer schat de risico’s anders in,
bij onze eigen medewerkers,
keuring, wat op een ladder
maar door samen alert te blijven,
doordat er binnen de organisatie
binnen het bedrijfsleven
kunnen we ervoor zorgen dat
meer aandacht voor dit thema
bijvoorbeeld wel zit. Sommige
iedereen veilig aan het werk kan.
is”, geeft Romy aan. Chauffeurs
silo’s zijn gebouwd in de jaren
leveren zelf een grote bijdrage
‘80 en vooral bij tweedehands
Wil je meer informatie over
aan een veilige werkomgeving.
silo’s is de ondernemer zich niet
erfveiligheid? Ga naar
Als een chauffeur iets onveiligs
altijd bewust van de leeftijd en
www.agrifirm.nl/veiligheid
aldus Romy.
11
Remco Vlietstra chauffeur van Nijhof-Wassink, rijdend voor Agrifirm “Het belang van erfveiligheid is voor mij dat iedere chauffeur weer veilig thuiskomt. Als ik een onveilige situatie tegenkom bij een boer, maak ik daar een foto en melding van. Meestal krijg ik binnen 14 dagen terugkoppeling van Agrifirm en in de meeste gevallen zie ik gelukkig bij terugkomst bij het bedrijf dat de boer daadwerkelijk het advies heeft opgevolgd. Ik vind het prettig dat Agrifirm en de boeren in deze situaties actie ondernemen. Natuurlijk ligt de uitvoering uiteindelijk bij de boer. De ideale veilige situatie is voor mij een overzichtelijk terrein. De silopoten zijn vrij van obstakels, de bestrating is netjes, er is voldoende licht in de avond en de mestput is gesloten. Het is mooi om te zien dat steeds meer boeren zich verplaatsen in de situatie van de mensen die op het erf komen en het bedrijf vanuit hun ogen bekijken. Dat kan veel inzicht opleveren.”
Arno van Pelt melkveehouder in Boxtel “Een tijdje geleden maakte een chauffeur een melding over mijn oude voersilo. De adviseur kwam met het advies om een nieuwe silo te plaatsen en ik heb dat advies opgevolgd. Het is een investering, maar je wil niet op je geweten hebben dat er een ongeluk gebeurt door een genegeerd advies. Ik heb hier zelf ook kinderen rondlopen en ben me er dus ook bewust van dat het veilig moet zijn. Het gevaarlijkst is in mijn ogen de mestput. Ik ben er altijd erg scherp op dat deze dicht is. Ik vind het ook heel belangrijk dat de aanrijroute voor de chauffeur overzichtelijk is, zodat hij een goed overzicht heeft van de situatie. Ik moet toegeven dat er ook wel eens sprake is van bedrijfsblindheid. Doordat je iedere dag hier aan het werk bent, kan het wel eens gebeuren dat je iets over het hoofd ziet. ”
in de regio
12
Agrifirm is een landelijke coöperatie, maar juist ook regionaal actief. Wat speelt er in de verschillende districten? Arjan Prins stelt zich voor als de nieuwe districtsvoorzitter Groningen. Zijn voorganger, aftredend voorzitter Thomas Dijkstra, vertelt over belangrijke thema’s in het district.
Ontdekken en innoveren Groningen
Arjan Prins (48) is per 1 maart de nieuwe districtsvoorzitter Groningen. Met zijn vrouw Esther en hun twee dochters (22 en 25) woont hij in het Groningse Meeden. Samen met zijn broer Fokko heeft hij een akkerbouwbedrijf van 160 hectare.
starten we met een proef van 250 kippen waarvoor we een mobiele stal, een kipcaravan, hebben laten bouwen. Ontdekken en innoveren, niet te lang nadenken over een andere aanpak, en niet blijven hangen in het verleden. Dat typeert mij wel. Ook als bestuurder. In 2019 kwam ik in de Ledenraad van Agrifirm en ik ben voorzitter van de ChristenUnie in MiddenGroningen. De contacten met collega’s, ook uit andere regio’s en sectoren vind ik erg interessant. Bovendien vind ik het leuk om te zien hoe een
“Met de overstap in 2016 naar een biologische
coöperatie werkt. De landelijke Ledenraad is vrij
bedrijfsvoering maakte ons traditionele bouwplan
groot, inhoudelijke discussies voer ik daarom graag
plaats voor gewassen als erwten, pompoen en
hier in het district. Die ervaring zijn we een beetje
knolselderij. En op de percelen die sinds vorig jaar
kwijt omdat we lange tijd niet fysiek bij elkaar konden
dienstdoen als zonnepark, lopen straks kippen
komen. Ik wil me ervoor inzetten dat we de informatie
onder de zonnepanelen. Het is nog de vraag of de
die we krijgen goed kunnen verwerken om daarmee
kippen de panelen niet zullen bevuilen. Daarom
met ideeën uit deze regio terug te komen.”
13
in de regio
Positie Agrifirm “Steeds meer mensen in Groningen vinden het weer mooi om de groengele vrachtwagen van Agrifirm op het erf te zien. Er is een positieve flow en Agrifirm neemt opnieuw een ‘leading positie’ in. Die positie heeft hier wel onder druk gestaan door concurrentie van andere partijen. De mensen van Agrifirm in het veld hebben er hard voor gewerkt om de positie te herwinnen. We hadden juist daarom ook als districtsbestuur meer zichtbaar willen zijn, maar door corona lukte dat niet. De komende periode zullen we weer actief naar voren Thomas Dijkstra, melkveehouder met 400 koeien in Rasquert,
treden om leden te informeren en
treedt na twee jaar af als districtsvoorzitter. Dan heeft hij 12 jaar
betrokken te houden.”
deel uitgemaakt van de Ledenraad en zit zijn maximumtermijn erop.
Programma Fascinating
Samenwerking
“Fascinating staat voor Food Agro Sustainable Circular Nature
“De samenwerking tussen akkerbouw
Technology in Groningen. Het is het gezamenlijk project van
en melkveehouderij kan nog beter
Agrifirm, Cosun, Avebe, FrieslandCampina, LTO Noord en de
tot z’n recht komen. Als districtsraad
provincie, dat de komende tijd veel aandacht zal krijgen.
willen we hier verder op inzetten.
Het mooie is dat coöperaties hier gezamenlijk onderzoeken
De achterban wil in de eerste plaats
hoe je de kringloop lokaal sluitend kunt krijgen. Het is een
goede technische advisering en
innovatieproject voor gezonde voeding, duurzame productie,
een goed product voor een goede
energie-efficiënte verwerking van de producten en het gebruik
prijs. Daarnaast kunnen we juist
van reststromen. Hero Havenga de Poel, lid van onze Ledenraad,
als coöperatie inzetten op de
vertegenwoordigt Agrifirm in dit project.”
samenwerking tussen de sectoren in de regio zodat beide sectoren elkaars krachten kunnen benutten.”
in vogelvlucht
14
Akkerbouwbedrijf Kloosterboer
“Deze schuur gebruiken wij voor de stro- en machineopslag. We persen alle tarwestro en verkopen de
Jan Derks Kloosterboer uit Westerlee (GR)
pakken. De schuur heeft ook zonnepanelen, waarmee we voorzien in onze energiebehoefte.
Jan Derks runt samen met zijn ouders een akkerbouwbedrijf op 200 hectare. Ze verbouwen
We hebben ook behoorlijk wat materiaal,
wintertarwe, suikerbieten, zetmeelaardappelen en
zoals trekkers, een kopeg, een ploeg,
zaaiuien. Dit doen ze deels op Oldambtster klei en
zaai- en rooimachines, een pers en een spuitmachine.”
deels op zand- en dalgrond.
“We slaan onze zetmeelaardappelen op in deze schuur, van eind oktober tot april. De aardappelen leveren we op contract aan Avebe. We hebben dus geen last gehad van een teruggelopen vraag vanwege corona. Wel hebben we last gehad van de droogte de afgelopen drie jaar. Dat drukte de opbrengst en het beregenen zorgde juist voor hogere kosten. We willen graag nog een schuur bijbouwen om onze uien in op te slaan. We zitten op dit moment in de fase van onderzoek en het opstellen van een principeverzoek. ”
“De restvloeistof van onze spuitmachine laten we leeglopen op de spoelplaats. Die hebben we uit emissie-overwegingen aangelegd. Normaliter spuit je de spuitmachine leeg op het land. Omdat we meerdere gewassen hebben, moet de spuit redelijk schoon zijn. De spoelplaats is aangesloten op een phytobac. De phytobac bevindt zich aan de zuidkant, zodat daar zo veel mogelijk verdamping plaatsvindt.”
15
in vogelvlucht
“We slaan de stropakken ook in deze schuur op. Voordat de aardappels gerooid worden, gaat het stro eruit en gebruiken we de vrijgekomen ruimte voor de opslag van machines.”
“Het woonhuis van onze familie dateert uit 1886. Ik word de vijfde generatie die er gaat wonen en ben er flink aan het verbouwen. Mijn ouders hebben het altijd goed onderhouden, dat scheelt. Het is een typische Oldambtster boerderij en daarom wil ik het behouden.”
Agrifirm over de grens
16
Agrifirm China: groeien in moeilijke markt Jeroen Jeuken
Meer dan twintig jaar geleden zette Agrifirm de eerste voet aan
geproduceerd. Ook premixen en
Chinese grond. Sindsdien zijn de activiteiten daar sterk gegroeid en
concentraten zijn een belangrijke
ook voor de komende decennia ligt de focus op uitbreiding. “Onze
markt. “Verreweg de meeste
ambitie is om de winst te verdrievoudigen in de komende vier jaar”,
van onze klanten zijn zogeheten
vertelt Jeroen Jeuken, managing director van Agrifirm ASIA.
home mixers, die zelf voer maken. Dat zijn vaak de grotere
China is de belangrijkste markt
varkenshouders, met 1.000 tot
voor Agrifirm Asia. In twee
50.000 zeugen”, vertelt Jeroen
fabrieken, waarvan één nieuw
Jeuken. Jeuken is de zoon van
gebouwd in 2015, worden
een Nederlandse varkenshouder
met name jongdiervoeders
en sinds zes jaar voor Agrifirm
17
Agrifirm over de grens
actief in China. Sinds de joint
we ook gewoon een heel goed en
Belangrijk voor de wereldwijde
venture met Land O’Lakes vorig
ontzettend gemotiveerd team.”
voedselproductie, maar zeker ook
jaar zijn bovendien de activiteiten
voor de groeikansen van Agrifirm
van Agrifirm in de Chinese
Drie keer zoveel winst
in de Chinese markt. Uiteindelijk
rundveehouderij gegroeid.
Met deze ingrediënten investeert
is dat immers de opdracht die
Agrifirm de komende jaren in
we van onze leden hebben
Afrikaanse Varkenspest
verdere groei. “Alles is erop
meegekregen.”
De afgelopen jaren stonden
gericht om onze business te
voor Agrifirm in China voor een
laten groeien. De doelstelling
Focus op volume
groot deel in het teken van
is om de omzet en winst,
Behalve in de bouw van het
de Afrikaanse Varkenspest.
en daarmee onze bijdrage
onderzoekscentrum investeert
Jeroen: “Dit heeft een enorm
aan de winstuitkering voor
Agrifirm ook in faciliteiten
effect gehad op onze prestaties
de Nederlandse leden, te
om zelf veevoederadditieven
en sales. De omzet is met een
verdrievoudigen tot en met
te produceren, om zo snel
derde teruggelopen en de
2024. Meer dan 10 procent
in te kunnen spelen op de
markt heeft nog steeds last van
van die winst zal voortkomen
veranderingen in de markt.
het virus. Nog steeds worden
uit CSR solutions, zoals het
“De markt verandert hier
er bedrijven geruimd. Het is
vervangen van antibiotica en het
ontzettend snel. Vergis je niet,
een moeilijke markt, waar we
verbeteren van de voerconversie.
op technologisch vlak loopt de
desondanks veel vertrouwen
De komende jaren gaan we
Nederlandse varkenshouderij
in hebben. Zelfs in deze tijd
investeren om die groei te
nog enorm voor. Gemiddeld
weten we te groeien, januari was
versnellen en te versterken,
18 biggen per jaar is hier heel
zelfs een recordmaand. Ik zie
ook op langere termijn.” Een
normaal. De focus ligt veel
daarin een bevestiging van de
concreet voorbeeld van een
meer op volume en dat is ook
potentie in deze markt en van
opvallende investering is het
de grootste uitdaging: hoe
onze strategie.” Het succes van
Research Test & Training Center
manage je die grote varkens-
Agrifirm op de Chinese markt
in Anping. Agrifirm is kartrekker
bedrijven efficiënt en succesvol?
komt volgens Jeroen vooral door
van het consortium dat dit
Onze kennis en ervaring is
de klantgerichte oplossingen op
centrum voor de varkenshouderij
daarin van toegevoegde waarde
zowel nutritioneel als manage-
bouwt. “We werken hier samen
en daarmee onderscheiden we
mentniveau. “Wij zetten de onder-
met andere Nederlandse
ons van andere leveranciers.
nemer echt centraal, dat kunnen
bedrijven aan een innovatief en
Uiteindelijk is dat dus een
niet alle bedrijven hier. Daarnaast
verantwoord businessmodel
belangrijk uitgangspunt voor de
werken we efficiënt en hebben
voor Chinese varkenshouderijen.
toekomstige winstgroei.”
jonge boeren
18
Jongerenraadslid Iris van Leeuwen-Peperkamp
‘Uitleg zorgt vaak voor meer begrip’ “Sinds corona is de aanloop op ons erf enorm toegenomen. Mensen zijn bewuster bezig met eten en een rondleiding op de boerderij is echt een uitje geworden.” De melktap en kaasautomaat op het erf van Iris van Leeuwen-Peperkamp zijn zeven dagen per week geopend en bezoekers mogen altijd even rondkijken.
Iris runt samen met haar man Simon een melkvee-
Open ontvangst
houderij. Simon draagt zorg voor de bedrijfsvoering
Aankomende zomer hopen Iris en haar man hun
en de dieren, Iris neemt de PR voor haar rekening.
nieuwe ontvangstruimte in gebruik te nemen voor
“Mensen mogen alles vragen en als we uitleggen
vergaderingen, feestjes en educatieve activiteiten.
waarom we zaken op een bepaalde manier aan-
Ook willen ze weer ijs gaan verkopen, samen met
pakken, merk ik vaak dat er meer begrip ontstaat.”
een lokale chocoladewinkel. Wat in ieder geval
Iris en Simon zijn aangesloten bij Boerderij Educatie
doorgaat, is een ‘coronaproof drive-through’ tijdens
Nederland en met het programma ‘Adopteer een koe’
de Paasdagen: “mensen volgen een rondleiding
gaan ze bovendien echt het gesprek aan.
over de boerderij in hun eigen auto, waarna ze aan het eind van de route een ambachtelijk boerenijsje,
Beeldvorming bijstellen
melk en kaas krijgen.”
Iris is geen boerendochter, maar volgde wel een agrarische opleiding. “Als mijn man mensen
Vrouwen in de voorhoede
rondleidt, vervalt hij vaak in allerlei technische
Als jongerenraadslid van Agrifirm wil Iris zichzelf
vaktermen. Voor hem is dat gesneden koek, maar
uitdagen en ontwikkelen. Ze volgde al een media-
een buitenstaander is al snel de draad kwijt.
training, die haar veel praktische kennis opleverde
Ik probeer tijdens rondleidingen juist aan te
om in te zetten tijdens haar dagelijkse bezigheden op
sluiten bij de beeldvorming in de maatschappij.
de boerderij. Haar ambities? “Met de vrouwen van de
We doen steeds meer met kringlooplandbouw,
Jongerenraad hebben we afgesproken om voor een
natuurbeheer en mestbeleid. Door de boerderij
100% vrouwelijk bestuur te gaan. Een grapje natuurlijk,
open te stellen voor publiek hopen wij bij te dragen
maar met een serieuze ondertoon. Er mogen best wat
aan positieve publiciteit voor de sector.”
meer vrouwen in bestuursfuncties!”
19
jong
j ng
Bart Bruins (11) uit Dwingeloo
Bart's vlogs bekijken? Scan de QR code.
“Met Bart’s Boer’nvlog laat ik op YouTube zien
Heel veel mensen weten daar eigenlijk niet
wat we op het melkveebedrijf van mijn ouders
zoveel vanaf en ik word altijd een beetje boos
doen. Ik heb al meer dan tien vlogs gemaakt over
als iemand op televisie zegt dat boeren slecht
bijvoorbeeld koeien melken, kalfjes voeren en
voor hun dieren zijn. De vlogs maak ik samen
mais hakselen. En ik heb al ruim 330 volgers.
met mijn vader. Meestal filmt hij mij en zeg ik
Eén filmpje is zelfs al 18.000 keer bekeken.
wat hij moet doen. Aan de keukentafel monteren
Dat vind ik gaaf, want zo word ik steeds bekender
we alle filmpjes samen aan elkaar. Ik wil heel
als vlogger. Enzo Knol is een van mijn grote
graag nog een keer een vlog maken als er een
voorbeelden. Het mooist vind ik om te laten
kalfje geboren wordt. Hopelijk zit ik dan niet
zien hoe goed wij met onze koeien omgaan.
op school.”
20
Betere bodem binnen bereik van elke boer De bodem is cruciaal voor een duurzame en financieel rendabele
Die basis is de bodem. Het belang
teelt van gewassen of ruwvoer. In een coöperatief project werken
van een gezonde bodem wordt
leden samen met experts van Agrifirm aan het versterken van de
steeds groter. Agrifirm voert daar-
bodemkwaliteit met mogelijkheden die binnen het bereik van elke
om een coöperatief project uit
teler liggen. Akkerbouwer Joachim Kamp is een van de deelnemers.
gericht op het versterken van de bodemkwaliteit. Dat is mogelijk dankzij het Agrifirm Coöperatie-
Akkerbouwbedrijf Kamp
zichzelf, stelt bodemonderzoeker
fonds, ingesteld voor projecten
Agro is gespecialiseerd in
Thea van Beers van Agrifirm.
die bijdragen aan de toekomst-
pootaardappelen en heeft
“Op elk bedrijf komt wel eens
bestendigheid van de sector.
een intensief bouwplan.
een tegenvaller voor. Pakweg
Bodemgezondheid krijgt hier
20 jaar geleden kon je relatief
Inbreng leden is leidend
veel aandacht, bijvoorbeeld via
gemakkelijk bijsturen met een
Het doel is kennis verzamelen
de gerichte inzet van vaste mest,
extra bemesting of bespuiting.
en vertalen naar concrete
compost en groenbemesters.
Dat is echter veranderd. Het
maatregelen die binnen het
“We hebben de grond goed op
pakketje gereedschap om
bereik van elke teler of veehouder
orde, alleen op één perceel lukt
achteraf te corrigeren wordt
liggen. De inbreng van leden is
het niet om de aaltjes eronder
kleiner. Het is belangrijker dan
leidend. Er zijn vier groepen van
te houden”, zegt teler Joachim
ooit om ervoor te zorgen dat het
ongeveer twaalf boeren. In een
Kamp. Zijn ervaring staat niet op
in de basis goed zit.”
studieclub-achtige setting komen
21
Pilot met online bodemscan ze bij elkaar op de bedrijven van
onderzoekt Agrifirm het
de deelnemers. Specialisten van
effect van de maatregel op
Een voorbeeld van advisering
Agrifirm leveren de begeleiding
de aaltjesbesmetting en het
voor een betere bodem is de
en brengen samen met externe
overige bodemleven. Voor dat
online bodemscan die Agrifirm
deskundigen extra kennis in. De
laatste maken ze gebruik van
dit jaar als pilot introduceert.
eerste groep is vorig jaar gestart;
een innovatieve methode van
Het eerste deel van de scan is
met akkerbouwers in Flevoland.
onderzoeksbureau Bioclear
online en bevat vragen waarmee
In 2021 beginnen nog drie
Earth, een spin-off van de
elke teler zelf een analyse kan
groepen. Daarin komen in
Rijksuniversiteit Groningen.
maken van de bodemkwaliteit
ieder geval melkveehouders en
De pootaardappelteler hoopt
en bepalen op welke onderdelen
mogelijk ook bollentelers aan
dat het onderzoek handvatten
verbetermogelijkheden liggen.
bod. De inzichten en resultaten
biedt voor het behoud van
Het tweede deel voert de teler
van het project komen uiteindelijk
bodemgezondheid binnen zijn
samen met zijn adviseur uit en is
ten goede aan een veel grotere
intensieve bouwplan. “We zouden
gericht op het aanpakken van de
groep telers en veehouders. “Daar
best graag een extensiever
verbeterpunten.
komen het coöperatieve project
bouwplan aanhouden, met meer
en de onderneming Agrifirm bij
granen of andere rustgewassen.
elkaar”, legt Van Beers uit. “De
Maar dat kunnen we ons niet
ervaringen en resultaten van het
veroorloven. Grond is gewoon
project worden vertaald in een
een duur productiemiddel en
Met het Agrifirm Coöperatiefonds
advisering die nog beter rekening
we hebben veel geïnvesteerd
ondersteunt Agrifirm projecten
houdt met de bodemkwaliteit.”
in pootaardappelen. Daarom
die bijdragen aan een toekomst-
hebben we teelten nodig met een
bestendige sector. Kijk op
hoog rendement per hectare.”
www.agrifirm.nl/projecten
Onderzoek samen met telers Voor de technische en wetenschappelijke onderbouwing van maatregelen beschikt
Thea van Beers,
Agrifirm over een eigen R&D-
bodemonderzoeker bij Agrifirm.
afdeling en werkt ze samen met wetenschappelijke instituten. Waar nodig voert Agrifirm ook zelf samen met telers onderzoek uit. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij akkerbouwer Joachim Kamp. Om de aaltjes aan te pakken is op zijn bedrijf inundatie toegepast op het probleemperceel: het langdurig onder water zetten. Samen met Kamp
Joachim Kamp, akkerbouwer.
melkvee
22
Nieuwkomers in de sector namen geitenbedrijf over
Een goed plan en veel doorzettingsvermogen Drie jaar geleden namen Diesmer en Elisabeth Doorneweerd een biologische geitenhouderij over in Ter Apel (GR). Die overname lag niet direct voor de hand: Diesmer was werkzaam in de stalbouw en Elisabeth werkte als verpleegkundige in het ziekenhuis. Hun primaire doel was om in de eerste vijf jaar het vliegwiel draaiende te krijgen.
“Eigenlijk kan iedereen beginnen. Binnen de kaders
ondernemerschap? “Het is een combinatie van het
vanuit de wet- en regelgeving heb je vooral een goed
werken met en in de natuur, de uitdaging die levend
plan en veel doorzettingsvermogen nodig,” zegt
vee met zich meebrengt en de vrijheid om je eigen
Diesmer. Veel ervaring met geiten hadden ze niet,
dag in te delen. We hebben geen hekel aan hard
maar nadat Diesmer en Elisabeth varkens, kippen
werken, maar vinden het ook leuk om lekker een
en vleeskalveren hadden afgestreept, bood deze
rondje te fietsen met onze jongens. Die zijn nu twee
sector het stel een een aantrekkelijk en haalbaar
en vier jaar oud en vinden het heerlijk om op
perspectief: “Geiten zijn fijne dieren in de omgang,
te groeien op de boerderij.”
het rendement is relatief gunstig en we kunnen onderling gemakkelijk de taken verdelen.”
Onderhouden en bouwen Diesmer merkt dat het beeld van het agrarisch
Realistische verwachtingen
ondernemerschap in de maatschappij niet altijd
Diesmer en Elisabeth zijn niet helemaal vreemd in de
overeenkomt met de werkelijkheid: “In onze
agrarische sector: in de familie van Diesmer zijn een
omgeving zijn er mensen die denken dat we in
aantal melkveehouders te vinden en ook de moeder
no time miljonair worden, omdat de biologische
van Elisabeth is een boerendochter. Diesmer: “De
geitenmelkprijs zo hoog is. Zij hebben geen
boerderij die we kochten was 16 jaar oud, met veel
beeld bij de kosten en de bewerkelijkheid van
achterstallig onderhoud. Dit biedt enerzijds kansen
een melkgeitenbedrijf.” Afgelopen jaar hebben
om het met onze opgedane ervaringen op een eigen
de Doorneweerds, naast de nodige herstel- en
manier te doen, anderzijds moeten we ook flink
onderhoudswerkzaamheden, ook al gebouwd:
investeren.” De taken zijn in grote lijnen verdeeld:
zo hebben de ze de stal verlengd en groeien ze toe
Elisabeth houdt zich bezig met de opfok en Diesmer
naar 900 melkgeiten.
neemt de melkgeiten en organisatorische taken voor zijn rekening. De zorg en aandacht voor hun jonge
Zwaarwegende factoren
kinderen verdelen ze evenredig. Familie, vrienden en
Minder leuk aan het ondernemerschap vinden
kennissen springen bij tijdens drukke periodes.
Diesmer en Elisabeth de rompslomp. “De regels en handelingen waar wij niet beter of slechter
Hard werken en veel vrijheid
van worden, maar waar anderen óók niet beter
Wat trok Diesmer en Elisabeth aan in het agrarisch
of slechter van worden,” licht Diesmer toe.
melkvee
“Regels voor regels. Waarom? Dit kost onnodig veel
Na de eerste 5 jaar
tijd.” Daarnaast ligt volgens Diesmer het gevaar
Diesmer en Elisabeth hebben zich als doel gesteld
op de loer dat je als boer iedere dag met geld
om in de eerste 5 jaar de basis op orde te krijgen.
en rendement bezig ‘moet’ zijn. “Wij willen onze
“De boog mag niet altijd gespannen staan, we
keuzes niet alleen op economische gronden maken,
moeten een buffer opbouwen zodat we tegenslagen
maar bijvoorbeeld ook gezinszaken, principiële
het hoofd kunnen bieden.” Desondanks kijken
overwegingen en ecologische factoren laten
ze vooruit en zijn ze bezig met verbeteringen
meewegen in onze bedrijfsvoering.”
en vernieuwingen. Op het wensenlijstje staan onder andere een verbeterde lammerenstal, een
Verjonging van de sector
nieuwe melkstal, klimaatneutrale vooruitgang en
Diesmer maakt zich hard voor verjonging van de
arbeidsbesparende toepassingen. “Het liefst willen
sector, maar hij ziet soms nieuwe regelgeving die dit
we wat meer zelfvoorzienend ondernemen, maar
tegenwerkt. Om zich te verdiepen in de organisaties
met de huidige energietransities wordt er een wig
binnen de sector is hij een bestuursfunctie gaan
geslagen: tussen waarvoor grond gebruikt kan
bekleden. “De mensen die momenteel de regels
worden en misbruikt kan worden.”
bepalen en beleid uitzetten staan tegenwoordig óf
Waar de Doorneweerds over 20 jaar willen staan?
verder van de praktijk af óf zijn niet meer degenen
“Wij willen niet groter worden, maar wel een
die het beleid moeten uitvoeren. Ik denk dat er meer
uitgebalanceerd en weerbaar bedrijf. Als de jongens
nadruk moet liggen op de belangenbehartiging van
straks geïnteresseerd zijn in opvolging, is dat hun
jonge en toekomstige ondernemers.”
eigen keuze. Wij zien dat niet als onze opdracht.”
coöperatienieuws
24
Tien nieuwe districtsbestuurders voor Ledenraad Agrifirm Eind vorig jaar zijn we gestart met de werving en
Maarten Jan Hemmer - Overijssel en Flevoland
selectie voor de nieuwe districtsbestuurders in
Karel Kuizenga - Overijssel en Flevoland
de districten: Groningen, Friesland, Overijssel
Herman van Eijl - Noord- en Zuid-Holland
en Flevoland, Utrecht en Gelderland, Noord- en
Wilco Brouwer-de Koning - Noord- en Zuid-Holland
Zuid-Holland, West-Brabant en Zeeland en
Mark Steentjes - Utrecht en Gelderland
Oost-Brabant. Tot half januari 2021 kon men
Sandra Jansen - West-Brabant en Zeeland
solliciteren naar een positie binnen de Agrifirm
Joost Muskens - Oost-Brabant
Ledenraad. De nieuwe districtsbestuurders zijn tijdens Met de kandidaten zijn gesprekken gevoerd door
de ledenraadsvergadering van 30 maart van
de werving- en selectiecommissies, waarna tien
harte welkom geheten, en zijn formeel vanaf
kandidaten zijn voorgedragen. Vervolgens kon
31 maart 2021 in functie. Ook in 2022 komen er
ieder lid in het betreffende district digitaal een
posities vrij in de Ledenraad van Agrifirm. Eind
stem uitbrengen (voor, tegen, neutraal). Op alle
dit jaar volgt meer informatie over de selectie- en
kandidaten is in de meerderheid positief gestemd.
aanmeldprocedure.
Met trots presenteert coöperatie Agrifirm de nieuwe districtsbestuurders: Jacob Ritsema - Groningen
Meer info over de verkiezingen vind je op
Wilco de Jong - Friesland
www.agrifirm.nl/cooperatie/ledenraadsverkiezing
Han Schukkert - Overijssel en Flevoland
Loyaliteitsregeling Begin dit jaar hebben ruim 2.000 coöperatieleden,
jaar niet hebben deelgenomen, per post een
die deelnemen aan de Agrifirm Loyaliteitsregeling,
deelnameformulier.
per post een overzicht ontvangen van het saldo en de opgebouwde rente per 31 december 2020. Kijk voor het opnameformulier, het Wil je jouw deelname aan de Loyaliteitsregeling
opzegformulier, de voorwaarden en
beëindigen of je saldo opnemen, dan is dit mogelijk
een overzicht met veelgestelde vragen
tot uiterlijk 30 april 2021. Begin april ontvangen alle
over de Loyaliteitsregeling op
leden van coöperatie Agrifirm die in aanmerking
www.agrifirm.nl/ledenvoordeel.
komen voor de Loyaliteitsregeling, maar afgelopen
25
Jonge agrarische ondernemers hebben de toekomst. Daarom presenteren we met boerentrots: de Agrifirm Jongerendag op woensdag 12 januari 2022! Houd de kanalen van Agrifirm in de gaten voor de laatste info en aanmeldmogelijkheden.
Heb je vragen over de Agrifirm Jongerendag?
Workshop Agrarische voedselbossen Wil je meer weten over agrarische voedsel-
Mail ze naar: cooperatiezaken@agrifirm.com
Ledenbijeenkomst
bossen, geef je dan dan op voor de online workshop op dinsdag 20 april 2021, van
De Algemene Ledenbijeenkomst vindt dit jaar plaats als
14.00 - 15.30 uur. Deelname is exclusief voor
webinar op woensdag 14 april van 19.30 tot 22.00 uur.
leden van Agrifirm. Meld je aan via www.agrifirm.nl > evenementen > Kijk op www.agrifirm.nl/voedselbossen
Algemene Ledenbijeenkomst
Advies en ondersteuning bij juridische vraagstukken Als agrarisch ondernemer loop je wel eens tegen
“De regels worden steeds complexer en de financiële
juridische vraagstukken aan. Van vergunningen
gevolgen kunnen flink oplopen, van het mislopen van
of bestemmingsplannen tot kwesties rondom het
derogaties of betalingsrechten tot hoge boetes.
mestbeleid of het GLB. De juridisch specialisten
We adviseren ondernemers, begeleiden ze bij NVWA-
van Exlan Advies adviseren en ondersteunen
controles en behartigen hun belangen in zienswijzes,
ondernemers die hiermee te maken krijgen.
beroeps- en bewaarprocedures.”
“Bij bedrijfsontwikkeling komt bijvoorbeeld veel meer kijken dan alleen het realiseren van de
Wil je meer weten over de juridische dienst-
plannen. Denk aan bezwaarprocedures door
verlening van Exlan Advies of heb je een
omwonenden of maatschappelijke organisaties.
juridisch vraagstuk waarmee we je kunnen
We helpen de ondernemer om dit soort procedures
helpen? Neem vrijblijvend contact op met
te voorkomen of, als dat onvermijdelijk is, te
Lambert Polinder (l.polinder@agrifirm.com)
doorlopen”, vertelt juridisch specialist Lambert
of Roy Floot (r.floot@agrifirm.com) of bel
Polinder van Exlan. Zijn collega Roy Floot is
088 – 488 2929.
gespecialiseerd in het mestbeleid en GLB.
coöperatienieuws
Jongerendag 2022
26 Met de
trendwatching
consument samen voedsel verbouwen, oogsten, bedenken of financieren. Hoe ziet deze trend eruit en hoe spelen ondernemers daarop in?
Consumenten betrekken bij de voedselproductie Niels Grootenboer DIRECTEUR COÖPERATIE DE GRAANREPUBLIEK “Het is niet de vraag of de trend om consumenten bij de voedselproductie te betrekken doorzet. Dit is de nieuwe manier van ondernemen. Doe je dit niet? Dan ben je over een paar jaar
“De consument krijgt meer liefde voor het product en is bereid meer te betalen.”
uitgespeeld. Voor coöperatie De Graanrepubliek, een initiatief
Dat maakt het zo krachtig. En
van akkerbouwers, makers zoals
ja, dat kost tijd, maar als je er
bakkers, stokers en brouwers,
echt voor kiest om samen met je
én maatschappelijke partijen,
consument het voedselsysteem
is dit de essentie van het bestaan.
op te zetten is het nodig om daar
Consumenten zijn letterlijk
tijd en geld in te steken.
onderdeel van het bedrijf. Dit jaar
De consument denkt vaak
starten we met crowdfunding,
vanuit het hier en nu. Daarom
waarbij de consument misschien
is het handig dat innovators de
zelfs mede-eigenaar wordt.
conceptideeën bedenken, op
Zo ontstaat een gemeenschap
basis van wereldwijde trends.
van mensen die fan zijn van ons
Deze toets je vervolgens met
systeem. Die praten er ook over
consumenten. Ook het prototype
op een feestje, waardoor de
test je met de consument, net
cirkel steeds groter wordt. De
als de verpakking en het logo.
consument krijgt veel meer liefde
Zo ontstaat een heel nieuw
voor het product en bewustzijn
product of concept, wat je samen
qua eten en drinken. En is bereid
hebt bedacht. En dat is het
daar ook meer voor te betalen.
leukste wat er is.”
27
trendwatching
“Als boeren zijn we te weinig bezig met de wensen van de consument. We zijn gewend in bulk te produceren en de melkfabriek en eierhandelaar moeten maar zien wat ze met de melk en eieren doen.
Linda de Groot MELKVEE- EN PLUIMVEEHOUDSTER OP BOERDERIJ ZONNEVELD
Terwijl het wel belangrijk is, als de consument iets wil moet je
daardoor beter keuzes maken
daar op inspelen. Wij hebben op
als het gaat om voedsel. Dat
ons bedrijf een vakantiewoning,
vind ik belangrijk. Maar of het
vergaderlocatie, boerderijwinkel,
betrekken van consumenten in
terras en we geven rondleidingen.
de voedselketen echt doorzet
Ik vraag de bezoekers wat zij
vraag ik mij af. Er is ook een grote
belangrijk vinden. Weidegang en
groep consumenten die het niet
vrije uitloop komen daar altijd
uitmaakt hoe de melk of de eieren
uit. Daar kunnen wij dan weer
gemaakt zijn. Die gaan gewoon
op inspelen. Maar ik vraag dan
voor het bulkproduct en komen
ook of ze de meerkosten willen
niet bij ons op de boerderij.
betalen. En ik weet niet of ze dat
Ik denk ook niet dat elke boer
ook daadwerkelijk doen. Ze horen
geschikt is om consumenten bij
hier in ieder geval wel het echte
zijn bedrijf te betrekken.
verhaal van de boer en kunnen
Het kost tijd en energie, je moet het leuk vinden. Ik denk nu na over crowdfunding voor een
“Ik denk nu na over crowdfunding voor een melktap of het adopteren van een koe voor het vlees.”
melktap of het adopteren van een koe voor het vlees. Niet per se voor het geld, maar gewoon om de consument nog beter te betrekken bij hun eten. Misschien kunnen we zoiets wel opzetten met meerdere boeren vanuit Agrifirm. Van elkaar leren én de consument betrekken.”
van de boer
Van brouwgerst tot biertje Een korte keten binnen één familie: akkerbouwers
Agrifirm selecteren we een ras. Agrifirm levert het
Paul en Stéphane de Cartier uit Arendonk (BE)
zaaizaad en adviseert ons over de teelt, wij ploegen,
telen het graan waar hun oudste broer Antoine
zaaien en oogsten. De mouterij helpt ons om het
bier van brouwt.
eiwitgehalte van de gerst op het juiste niveau te krijgen, essentieel voor de kwaliteit van het bier. Daarnaast nemen zij de gerst af en verwerken het
“We wilden iets doen in de korte
tot mout. Die wordt geleverd aan brouwerijen Pirlot
keten, in het kader van #lokaal. Op
en Het Nest, waarna Antoine en zijn compagnons er
nog geen 10 kilometer afstand van
bier van brouwen.
onze boerderij is onze oudste broer
Met de teelt en lokale verwerking van brouwgerst
Antoine bestuurder bij bierbrouwerij
hebben we een mooi verhaal toegevoegd aan onze
Het Nest. Die link was dus snel
bedrijfsvoering, dat ons op de kaart zet en alle
gelegd.
betrokken partijen in een goed daglicht stelt!”
Samen met mouterij Dingemans uit Stabroek, de brouwerijen en
Meer informatie? Kijk op www.brouwerijhetnest.be
