Hoe hoger, hoe droger

Zelfs als je veilig hoog en droog een locatie hebt gevonden voor een gebouw, is dat geen luxe. De droogte die toeneemt is juist voor hoge gronden extra desastreus. Bossen en bodembedekking worden gevoelig voor ziekten doordat ze voedingstoffen missen en eenzijdig worden opgejaagd door een teveel aan stikstof. Vegetatie legt massaal het loodje. Kan een goed geplaatst groepje huizen helpen om het bos of andere vegetatie weerbaar te maken? Diverser te maken? Bijvoorbeeld door vanuit het dak of de muren van een gebouw het water vast te houden en langzaam af te geven aan de omgeving. Door geheel op te gaan in de natuurlijke vormen en materialen van de locatie. Ingegraven in het zand en daarmee een biotoop toe te voegen dat nu ontbreekt: koel, luw en waardevol voor nieuwe pioniersoorten.

Gebouwen die zijn opgetild door de groeikracht van bomen, omringd door nieuwe boomgroepen. Je woning als levend materiaal om na 20 jaar je woning op te geven aan de volwassen bomen en een nieuwe plek op te zoeken. Nomadisch: een nieuwe vorm van bouw-ethiek om als huizenbezitter tevens een biotoopbouwer te zijn? Dankzij jouw woning een veerkrachtige natuur en zonder schaamte, gezondmakend te genieten vanuit je keuken, woonkamer, slaapkamer of badkamer.

Sophia Straub

Kweek je eigen huis

Op deze plek, op de hellingen van de Nederrijn-stuwwal, heeft het bos behoefte aan diversificatie. De bestaande bomen, aangeplant als productiebos, zijn niet in staat om de klimaatverandering, droogte en een overmaat aan meststoffen in de atmosfeer te weerstaan. Om de huidige, monotone vegetatie te vervangen is de aanplant van nieuwe bomen noodzakelijk. En mensen zullen deel moeten gaan uitmaken van deze herbeplanting om hun bewustzijn voor en betrokkenheid bij deze bedreigde hellingen te vergroten.

Een architectonisch voorstel dat gebaseerd is op natuurlijke groeiprocessen van planten. Uitgaand van deze overwegingen wordt de planten-structuur van het ‘botanische gebouw’ in regelmatig zeshoekige (rhombische) patronen geleid. Alle horizontale vloeren en verbindingen, zowel als technische componenten worden in verloop van tijd in de groei opgenomen. Gebladerte zorgt in de zomer voor schaduw en koeling door transpiratie; in de winter kan de zoninstraling onbelemmerd toetreden. Het biedt een holistisch klimaatconcept. De gebouwen vormen een integraal onderdeel van het nieuwe woongebied.

Mensen kunnen weer verbinding vinden met de natuur. De jaarlijks uitlopende scheuten van fris, vers voorjaarsgroen geven uitdrukking aan een vitaliteit die we kennen van bomen, maar niet van gebouwen. De ontwikkeling kent zodoende een duidelijke seizoen-ritmiek, maar laat ook ruimte voor beïnvloeding door toevallige en onvoorziene factoren.

Stef Hartman

Nieuwe rijtjeswoningen creëren nieuw landschap

Het bouwen van 100.000 woningen per jaar. Dat is het plan van het huidige kabinet. Echter worden veel van deze woningen gerealiseerd op slechte bouwgrond onder het zeeniveau. Dit, terwijl ons land over betere bouwgrond beschikt waar meerdere voordelen tegelijkertijd kunnen

In deze opdracht stond ‘bouwen vanuit bodem en water centraal. Het doel hiervan was het ontwerpen van een bouwwerk, speciaal voor die specifieke locatie. Het ontwerp is tot stand gekomen met alle aandacht voor verbinding met de ondergrond.

De locatie van het project is gelegen vlak bij een klein dorpje, genaamd ‘Oud Reemst’ op de Veluwe. De functie van het te bouwen bouwwerk was geheel vrij. Door iets te creëren wat ook maatschap pelijke voordelen zou opleveren, zou een win-win situatie zijn.

Goede bouwgrond, centraal gelegen in het land en een gebied dat door de klimaatverandering te maken heeft met extreme droogte, terwijl er de meeste neerslag valt. Dit waren belangrijke kenmerken van deze locatie op de Veluwe.

De stuwwallen die het landschap kenmerken spelen hierin ook een belangrijke rol. Een reden om woningen te plaatsen in dit natuurgebied, heeft te maken met de huidige woningnood die in ons land afspeelt. Hier moeten geen ‘standaard’ woningen komen, maar woningen die een toegevoegde waarde hebben voor het landschap. Het één toevoegen, kan bijdragen aan het andere.

Door deze woningen te gebruiken als een soort waterbassin, oftewel waterberging, kan dit het landschap er omheen door de

De woningen zijn gepositioneerd om zoveel mogelijk water vast te houden in een hooggelegen gebied. Dit is ook een reden waarom de woningen op de rand van een lokaal droogdal zijn geplaatst.

Om zoveel mogelijk water op te vangen, is veel dakoppervlak nodig. Geen grote villa’s met veel dakoppervlak, maar een nieuw type rijtjeswoningen. Hierdoor zijn de woningen geschikt voor een breed publiek. In tijden van extreme droogte kan het opgeslagen water ingezet worden om de grond (in het lager gelegen dal) vruchtbaar te houden.

Rinke Hendriks

Symbiotisch wonen in de gevolgen van het Antropoceen

We leven in een tijd die verschillende geleerden het Antropoceen noemen. Een tijdperk waar de mens de aarde domineert wat een extremer klimaat tot gevolg heeft. Als wij als mensheid ons bestaansrecht willen behouden zal er dus een kentering moeten plaatsvinden. Door in symbiose te leven met de aarde en haar biotopen kan de aarde zich langzaam herstellen. Voordat het zover is zal er dus terughoudender moeten worden geleefd en moeten we met respect omgaan met materiaal en biotoop. Een symbiotische leefomgeving ontstaat pas wanneer wij als mens niet alleen van een biotoop profiteren en materialen nemen maar deze ook zo inzetten dat dit het biotoop, de zandverstuiving, ten goede komt.

De nieuwe enclave bevindt zich in het zand op dezelfde locatie als de nederzetting van ruim 1200 jaar geleden. De eerste woning vormt zich naar het huidige landschap. Het ondergrondse stratenpatroon breidt zich gedurende de tijd uit en verbindt de gebouwen.

Om net als de dieren te kunnen nestelen zal de woning deels in het zand gebouwd worden. Binnen het ontwerp spelen de lokale materialen een belangrijke rol zoals dit in 800 n.C. ook gebeurde.

Door bij de plaatsing van de pionierswoningen rekening te houden met de windrichting ontstaan er nieuwe paraboolduinen die het biotoop bevorderen.