2022 N I E U W S B R I E F B E G I J N H O F O N Z E - L I E V E - V RO U W T E R H OY E N
2022
123
#
JANUARI FEBRUARI
JAARGANG 21 vu M. Van Speybroeck, Lange Violettestraat, 193B, 9000 Gent.
O N S B E G I J N H O F I S E E N U I TG AV E VA N B E G I J N E N K R I E B E L S
Inhoud
Wie graag iets wil laten publiceren in ons krantje kan altijd contact opnemen met de redactie: begijnenkriebels@telenet.be of steek een briefje in bus 255. Pagina 12
wedstrijd WAAR IN HET BEGIJNHOF
Wat valt er te lezen? IN SAMENWERKING MET
4 Hemels begijnhof
NUMMER 123 JANUARI FEBRUARI 2022 3 Wensen 4 Hemels begijnhof 5 Dirk Vandewiele 6 What’s in a name?
10 Brand Begga
7 Begijnse Column 8 Frimout naar Mars 9 Hoog bezoek 10 Brand Begga 12 Wedstrijd
14 Vogels tellen
14 Vogels tellen 16 Wijk aan zet 17 Kunst Kijken 2022 18 Koens Kookclub 19 Colofon / REDACTIE 20 Portret
17 Kunst Kijken’22
Ons Begijnhof
Wij wensen je voor 2022 ...
Om weer minder dan anderhalve meter dichter bij elkaar te zijn …
En veel onbedekte glimlachen te zien …
Maar ook willen we
dat droefheid niet bedekt blijft en willen we kunnen troosten …
Want de kleine en grote zorgen zullen ook dit jaar niet verdwijnen en laat ons elk
op zijn manier een steentje verleggen in de rivier ... samen zijn we meer dan één …
Ons Begijnhof
Hemels begijnhof Moge de sereniteit, ingetogenheid en rust die in ons ‘hemels’ begijnhof gedijt ons verder blijven ‘leiden’ in 2022. In een periode daarentegen waarin ‘lijden’ de blijvende aandacht wegkaapt vind ik me stimulerend terug in het stoïcijnse denken, waar actie op het voorplan staat en de stoïcijnse deugden als moed, zelfbeheersing, rechtvaardigheid en wijsheid in deze tijden wel een coherente waarde inhouden. Het Chinese ideogram ‘crisis’ heeft twee geledingen: gevaar, maar ook opportuniteit. Het Taoïsme bovendien pleit voor onthechting, soepelheid en aanpassingsvermogen en bepleit humor, de lach en ironie. Het loslaten en ten gepaste tijde optreden staan eveneens in hun denkwereld. In dit beeld wordt naar elkaar geluisterd, klinkt er muziek, wordt de hand gereikt, wordt met liefde gekeken, duiken diverse culturele referenties op, prijkt een boek, piept het kleurrijke begijnhof door de ramen en speelt de verbeelding en creativiteit zijn rol.
Met warme begijnhofgroeten, Luk Darras
Overzicht geboorten en overlijdens in 2021. Geboorten: Jankey, dochtertje van Marilou De Leyn en Baisey Saho.
Overlijdens: Greet De Waele, moeder van Clara en Rhea Creve en ex-partner van Piet Creve.
kwaliteitsslagerij
LANGE VIOLETTESTRAAT 7 - GENT - 09 225 47 30
BELEGDE BROODJES & MEENEEMDAGSCHOTELS
4
Hier kon ook jouw reclame staan, vind je niet? Bij interesse, contacteer a.u.b de redactie om jouw reclame te bespreken: begijnenkriebels@telenet.be
Ons Begijnhof
OP DE BANK \
Dirk Vandewiele
Als nabije buur van het begijnhof ‘Onze-Lieve-Vrouw ter Hoyen’, het kleinste maar mooiste van de drie Gentse begijnhoven, vertoef ik onregelmatig op één van de twee houten banken voor de 17de eeuwse barokkerk. In de zon of schaduw lees ik een boek of droom er weg in deze groene oase van rust in de kom van mijn drukke thuisstad. Meer dan vroeger trek ik er in tijden van corona vaker naar toe. Op papier is het bisdom van Gent weliswaar de baas van het middeleeuwse hof van de begijnen, in de praktijk wonen er vandaag een heleboel niet per se religieuzen. Onbekende en bekende bewoners van allerlei slag: ex- ruimtevaarder Dirk Frimout, radioman Lieven Vandenhaute, muzikant Johan Desmet, gepensioneerd psycholoog Marc Vanborm en vele anderen. Mensen die er met wat geluk en voldoende financiële middelen bewust voor kozen zich hier te vestigen in een pand dat je maximaal 66 jaar lang kan bezitten als eigenaar. (Nvdr.: er is een mix van bewoning: erfpachters, huurders en sociale woningen (Volkshaard)). Benevens deze unieke locatie trekt de introverte sfeer die hier al eeuwenlang heerst, mij aan. Hoewel ik in mijn kindertijd een overtuigd misdienaar en koorzanger ben geweest, liet ik de katholieke indoctrinatie al meer dan een halve eeuw achter mij. Kiest een mens zijn plek of is het omgekeerd? Die vraag heb ik voor mezelf al lang beantwoord. Veertig jaar lang had ik het voorrecht om de wereld te kunnen bereizen dankzij mijn eigen bedrijf in het toerisme, grotendeels voor het internettijdperk. Daarnaast heb ik altijd muziek gespeeld als drummer in diverse bands, gefietst en gewandeld. Doch ben en blijf ik een autodidact en levensgenieter. Niet op school geleerd maar onderweg. In mijn genen voel ik zowel de overdracht van mijn moeder, mijn vader en voorouders als de natuurlijke kracht van de kosmos toen ik werd geboren. “Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen”, een prachtig lied maar vooral een waarheid die ons allemaal verbindt.
De Heilige Begga in Vuur en Vlam. Vandaag is de brandweer naar ons begijnhof gekomen. Zelfs met al hun materiaal was het vuur niet meer in te tomen! Een smeulend vuurtje werd een grote brand, Ja, ons begijnhof kwam zelfs op het nieuws en in de krant. Gelukkig zijn er geen gewonden of doden te betreuren, Want ik weet zeker dat de H. Begga zoiets nooit zou laten gebeuren! De kunstenaars zijn hun ateliers kwijt en verloren al hun werken, doeken en hun toebehoren. Zoals penselen, verf en hun eeuwige roem, Zo zie je maar wat een brand al niet kan doen! Pater Jan / 24 november 2021
Een idee voor in de nieuwsbrief? Lingerie • Ondergoed • Sportbh’s • Zwangerschapslingerie Kousen • Nachtkledij • Herenondergoed • Sokken
Lange Violettestraat 45 9000 Gent Tel 09 223 55 86
Brusselsesteenweg 265, 9050 Ledeberg - Gent info@develowinkel.be - tel 09 2 790 390 WWW.DEVELOWINKEL.BE zo en ma gesloten
Mail het gerust naar de redactie!
begijnenkriebels@telenet.be
5
Ons Begijnhof / 205 & 239
Wat schuilt er achter de namen van onze huizen? De heilige Begga, te vinden bij huisnummer 205 en aan het convent nummer 239.
Heilige Begga © vzw Begijnhof Onze-Lieve-Vrouw ter Hoyen - www.artinflanders.be Foto: Stefaan Hoste.
Tekst: Marc Van Speybroeck
De Heilige Begga heeft hier wel lang moeten aanschuiven om ook een vermelding te krijgen in onze Nieuwsbrief. Nochtans wordt zij door velen gezien als ‘naamgever’ voor de begijnen. Maar is dat wel zo? Begga was van goede afkomst, zowel politiek als godsdienstig. Haar vader Pepijn van Landen is erin geslaagd om de feitelijke heerschappij te hebben over het (oude) Merovingische rijk. We hebben het hier over de zevende eeuw. Haar zus Geertrui werd heilig verklaard. Ook haar schoonvader, bisschop van Metz, Arnoldus, werd heilig verklaard. Een bisschop als schoonvader, dat kon toen allemaal. Aangestelde bisschoppen waren in die tijden niet altijd priester, noch celibatair. In ieder geval, onze Begga had met haar man, Ansegisus een
6
paar kinderen. Een ervan was Pepijn van Herstal, die uiteindelijk de overgrootvader zou worden van Karel de Grote (niet te verwarren met Karel V!). Na de dood van haar echtgenoot, trok Begga naar Rome op pelgrimstocht en besloot na haar terugkeer liefst zeven kerken te bouwen (ze keek hierbij naar de zeven belangrijkste kerken van Rome in die tijd), allemaal in de buurt van Landen. Bij een van de kerken stichtte ze ook een klooster waar zij zou verblijven tot haar dood. De begijnenbeweging is iets van de 11e-13e eeuw. Ons begijnhof werd waarschijnlijk gesticht in het jaar 1234, kort na de stichting van het Elisabethbegijnhof in de stad Gent. Onze Begga heeft pakweg 500 jaar eerder niets vandoen met deze
beweging. Maar de herkenbaarheid van de naam was in de middeleeuwen wellicht wel een reden waarom onze Begga aan begijnhoven gekoppeld werd. Vandaar dat haar naam wellicht op een huisje én op een convent tevoorschijn komt. In Lier troont ze zelfs boven de ingangspoort van het begijnhof. Haar naamfeest wordt gevierd op 17 december. Zij is uiteraard de patroonheilige van Landen. Tevens is zij patrones van de stotteraars. Zij wordt aanroepen tegen botbreuken. En uiteraard blijft ze een favoriete heilige voor de begijnen onder ons…
Afbeeldingen tonen meestal een vorstin, met een kerk met zeven torens in de hand (of in de buurt).
Ons Begijnhof
‘De begijnse column’
Waar mensen elkaar tegenkomen, ontstaan banden. Naast de reeds bestaande familiale banden, ontstonden onder begijnen vriendinschappen. Deze vrouwenband had een beslissende invloed: ze leidde ertoe dat iemand begijn wenstte te worden en daarbij voor een bepaald huis of specifiek hof koos, net omdat hun vriendin daar woonde. De invloed en het bestaan van vriendinschappen zelf, worden op onderzoeksniveau genegeerd. In onze cultuur is vriendinschap een gegeven. Waar echter het vieren van een verjaardag, huwelijk(sverjaardag), jubileum of pensioen voor ons tot de gewoonten behoordt alsook het vieren van wettelijke en religieuze feesten ingeburgerd is, komt het vieren van vriendinschappen cultureel nergens aan bod. Dit gegeven staat haaks op de beleving van mensen die aangeven net deze banden belangrijk te vinden, sterk bijdragende aan hun levenskwaliteit. Vriendinschappen worden vandaag in een kapitalistisch jasje gestoken, getuigende de ‘Ladies night’-evenementen. De in 2014 uitgezonden serie ‘Vriendinnen1’ kluisterde wekelijks zowat één miljoen kijkers aan de buis, het belang en de noodzaak van vrouwenbanden weerspiegelend. Vriendinnen De eerste, hectische weken zijn voorbij: een nieuwe woonst en een nieuwe werkomgeving, een periode die veel van me vroeg. Ik heb mijn overbuurvrouw al een paar keer zien passeren en één keer kwam ze aankloppen. ‘Ik repeteer operazangstukken, maar nooit langer dan een uur en niet elke dag, is dat ok?’ Ik antwoordde me er allerminst aan te storen, zeker niet als het respectvol gevraagd wordt. Zittend op de drempel van het nieuwe huis, laat ik de indrukken van de afgelopen weken bezinken. Aan de overkant gaat de voordeur open. Zij zetten zich ook op de drempel en we beginnen te praten. Niet veel later zit ze naast mij, de letterlijke
oversteek naar elkaar, het begin van buurschap én vriendinschap. In de tien jaren die volgen, zullen we er voor elkaar zijn: doorheen relaties en jobs, familieperikelen en verhuizingen. Samen zoeken we, modderen we wat aan en delen we onze gebroken dromen en geluksmomenten met elkaar. We lachen ons een kriek in de cinemazaal en eten pannenkoeken op wat achteraf een bijeenkomst voor ouderlingen blijkt te zijn. Als ze een paar jaren in Parijs verblijft, ga ik op logement en komt zij regelmatig naar Gent. We delen lief en leed boven ettelijke tassen thee met koekjes, onze weg naar een plaats in de maatschappij zoekende. Na verloop van tijd kennen we elkaar door en door: een blik of gebaar getuigt van onze jarenlange band. We weten dat sommige dingen niet uitgesproken hoeven te worden om de ander te begrijpen en te ondersteunen. De afstand België-Frankrijk zal meedogenloos ook onze afstand tot elkaar groter maken. Onze geschiedenis samen maakt dat we contact blijven houden, we durven elkaar nog niet los te laten. Op de letterlijke en figuurlijke drempel naar volwassenheid smeedden we een vriendinschap die iets meer dan een decennium zou duren. Het einde van onze band betekende dat ik niet meer over haar drempel mocht en wilde. En niettegenstaande de pijn, koester ik het beginmoment en onze herinneringen als waardevolle momenten waarbij we getuigen waren van elkaars levensverhaal.
Nu op DVD verkrijgbaar, zowel aanwezig in de bibliotheek als (online) te koop.
1
Debby Van Linden
draagt, als deskundige begijnengeschiedenis, het erfgoed van de begijnen uit in Vlaanderen. Voor ‘Ons begijnhof’ schrijft ze driemaal per jaar een column, steeds ‘met begijnse slag’.
7
Ons Begijnhof
Astronaut Dirk Frimout Donderdagavond 25 november, zeven uur … in ons begijnhof keken de mensen uit naar de voordracht van Dirk Frimout waarin hij ons zou meenemen naar planeet Mars.
Mits de nodige Covid-maatregelen (CO2 meter stond goed in zicht), we waren toch met een zeventigtal mensen samen in de kapel, zat iedereen klaar om te luisteren naar het komende boeiende reisverhaal.
Tekst & Foto’s: Martine Bogaert
Mijnheer Frimout begon eerst met ons geheugen op te frissen over de regel van de zwaartekracht op aarde en hoe die zich gedroeg als men op 350 km hoogte van de aarde verwijderd was… Hij legde ook uit vanwaar de bijna volledige gewichtloosheid kwam door de centrifugale kracht die zich manifesteert… Gelukkig doorbrak hij vaak de wetenschappelijke uitleg door kleine (vaak grappige) anekdotes. Bijvoorbeeld hoe je langzaam moest eten in de cabine want anders mocht je de verloren ‘brok’ vergeten. Die ‘plakte’ dan ergens waar het niet hoorde. (Hopelijk niet tussen al die kleine knopjes…) En voor diegenen die genoeg verbeelding hebben, kan je nog meer van die toestanden fantaseren… Zo waren de foto’s die hij toonde, van toen hij zelf in zo een ruimtecabine zat, beslist een meerwaarde. Want ja, voor velen onder ons wisselde dat goed af met de vaak ingewikkelde formules. Maar ik ben ook zeker dat er onder het publiek mensen zaten die wel hun hart
8
konden ophalen aan die ingewikkelde theorieën. Want het is toch wonderbaar hoe grote genieën de wetten uitgedacht hebben, en nog doen. Heel interessant was ook de invloed die een lichaam ervaart bij gewichtloosheid. Ook hoe chemische reacties anders werken in luchtledigheid… er was zoveel te vertellen en dat gaf zeker een duidelijker beeld over de complexiteit van de wereld van de ruimtevaart. En dan naar Mars! Het lijkt bijna utopisch… maar Dirk Frimout omschrijft het hele traject ( van 2,5 tot 3 jaar) als realistisch en waarom de ‘reis’ zolang moet duren. De ‘tussenstop’ zou de maan worden… en dan naar Mars. (Er is een ‘speling’ van twee maanden om de ‘overstap’ te maken van de ene baan naar de andere, zo heb ik het toch begrepen.) Maar hoe duizelde mijn hoofd toen ik hoorde wat daar allemaal bij komt kijken. Ook wat daarvoor al allemaal voorbereid is en nog moet gebeuren. Er moet op Mars van alles geïnstalleerd worden voor de mens (dat zouden 4 mensen zijn) daar kan landen. Want hij zal daar maanden moeten (over)leven voor hij terug naar de aarde kan. Eerlijk gezegd, ik kan niet meer van verbeelding en fantasie spreken want uit de mond van Dirk Frimout werd het
echt werkelijkheid. Niet nu, maar hij voorziet deze onderneming rondom 2035 -2040. Eerst komt nog heel binnenkort opnieuw een landing op de maan. Wellicht nodig als voorbereiding op het grotere traject naar Mars. Voor mezelf, ik ging met een ‘vol’ hoofd, naar huis… En ik had des te meer besef toen ik mijn voeten op de begijnhofgrond plantte… Dit hier is onze planeet… goed dat de wetenschap verder en verder zijn kennis uitbreidt en zo nieuwgierig is over het hele zonnestelsel… Maar laat het vooral ‘mooi’ gebeuren zonder het grijpen naar macht en ‘veroveren’. Laat vooral al deze ontdekkingen gebruikt worden om deze aardbol meer te begrijpen en beschermen. Laat ons blijven bewonderen en verwonderen… Planeet aarde blijft onze werkelijkheid.
Dirk Frimout, bedankt om ons mee te nemen in de ruimte en om ons veilig weer naar de aarde te brengen. We zijn je heel dankbaar voor deze unieke voordracht…
Ons Begijnhof
Hoog bezoek in het begijnhof. Naar jaarlijkse december-traditie stuurde de St. Michielsbeweging de Sint naar de begijnhofkerk maar dit jaar was de goede man vergezeld van een heel speciale gast, nl. bisschop Lode Van Hecke. En zo kregen we de bisschop en de Sint samen op de foto, wat toch vrij uniek is en zij konden het zichtbaar goed vinden met elkaar. Bisschop Lode wil jongeren uit het Gentse ontmoeten en zal daarom maandelijks gesprekken in de begijnhofkerk organiseren, enerzijds wil de bisschop hen leren kennen, anderzijds ontdekken wat leeft onder hen en waar hun moeilijkheden liggen. Wil U daar meer over weten, kijk op volgende links: • https://www.kerknet.be/bisdom-gent/artikel/brief-aan-de-jongeren-van-het-bisdom-gent-0 • https://www.sint-michielsbeweging.be
Ons Begijnhof
En toen brandde het ... 24 november 2021, 5 - 6 uur ’s ochtends: smeulend vuur verwoest het Convent van de H. Begga
Tekst: Marc Van Speybroeck
Smeulend vuur verwoest het Convent van de H. Begga waar kunstenaars hun ateliers ingericht hadden. Vijftien onder hen zijn hun werken definitief kwijt. Gelukkig moeten we niet stilstaan bij persoonlijke slachtoffers. Dat ware erger geweest. De beelden van het brandende convent spreken voor zich. ‘Gelukkig’ brandde het hier: de brandweer kon via de parking en de doorgang vrij snel de schade beperken. Het vuur haalde niettemin verwoestend uit binnen het convent, omdat de gehele binnenstructuur gestut werd door een houten geraamte dat het gehele gebouw doorliep. Wat waren de gevolgen geweest, gesteld dat dit achteraan in het begijnhof was gebeurd? Had de brandweer ook zo massief toegang gehad tot de brandhaard? Hoeveel auto’s zouden de doorgang versperd hebben? Hoeveel tijd zou er verloren zijn? Zouden hierdoor doden gevallen zijn? Wie vandaag nog niet door heeft dat de brandweer-doorgang zijn nut heeft en de vragen om het ongeoorloofd wildparkeren te mijden als een aanslag op zijn persoonlijk vrijheid ziet, denk
10
nog even na. Brand kondigt zich niet vooraf aan. Het wordt telkens weer TE LAAT opgemerkt. Hinder voor de hulpdiensten is het laatste wat we willen, niet? Nogmaals een warme oproep om het parkeerverbod in ons begijnhof ALTIJD ter harte te nemen. Harde taal? Juist, maar zachter dan een bezoek aan het brandwondencentrum bij slachtoffers…
Het atelier is voor een kunstenaar een veilige basis, een laboratorium, een plek waar in alle rust en isolement gewerkt wordt aan een oeuvre. Naast kunstwerken in alle fases van onaf- en af-heid bevinden zich er schetsboeken, tekeningen, werkmateriaal, gekoesterde objecten en talismans, kunstboeken… Dit alles is voor een kunstenaar van onschatbare waarde. Ons geliefde atelier, met zijn kostbare inhoud, werd door de brand van 24 november verwoest of
zwaar beschadigd. De ontzetting, het verdriet en het verlies zijn groot, en mijn hart gaat dan ook uit naar al mijn collega-kunstenaars waarvan sommigen al meer dan 15 jaar op deze plek werkten. We ervaarden een golf van medeleven, steun en solidariteit van collega-kunstenaars, eigen netwerk en niet te vergeten de mensen van NUCLEO. Sommigen onder ons vonden al een nieuwe werkplek. Toch is het moeilijk om de unieke locatie en sfeer van het Begijnhof
Foto: Kurt Stockman
Foto: Eveliene Deraedt
Ons Begijnhof
achter ons te laten. Er zal nog veel geruimd, uitgezocht en, indien mogelijk, gerestaureerd moeten worden van wat zich nog in de -nu nog onbetreedbare- ateliers bevindt. Deze noodlottige brand zal nog lang impact hebben, maar ik koester de hoop dat we allen als feniksen uit onze as zullen herrijzen. De creatieve bron in ons allen blijft onaangetast! Ruth van Haren Noman - 21/12/21
BEGGABENEFIET
Op 24 januari lanceert NUCLEO onder de noemer BEGGABENEFIET zelf een actie om de getroffen kunstenaars een duwtje in de rug te geven. Met enerzijds een crowdfunding wil NUCLEO zoveel mogelijk centen ophalen om de 15 getroffen kunstenaars een doorstart te gunnen. NUCLEO zou NUCLEO niet zijn mocht het de vele kunstenaars in de verschillende ateliergebouwen in het Gentse niet proberen te betrekken en zal daarom tegelijk een webshop en expo op poten zetten waarin hun gedoneerde kunstwerken zullen aangekocht kunnen worden en waarvan de opbrengsten integraal naar de getroffen kunstenaars gaat. Meer nieuws hierover via de kanalen van NUCLEO eind januari - WWW.NUCLEO.BE. Wil je persoonlijk ook op de hoogte blijven, stuur dan gerust een e-mail naar info@nucleo.be.
11
Wedstrijd
Waar zou deze foto genomen zijn?
!
Stuur de oplossing (selfie) naar begijnenkriebels@telenet.be of steek een briefje in brievenbus 255.
wedstrijd WAAR IN HET BEGIJNHOF
Een onschuldige kinderhand zal een van de “vinders” uitkiezen. Die mag dan een presentje verwachten!
Oplossing vorige wedstrijd (#122) Beste, Deze schattige foto werd genomen aan huis nr 147, boven de voordeur. Met vriendelijke groeten, Katty Van Laere, nr. 157 -Dag, Wellicht te laat voor nieuwsbrief en als iemand anders antwoord gaf
dan moet ik niet weer in de nieuwsbrief. Ik was overtuigd dat het kabouter vrouwtje in een nis stond boven een poortje van een huis in de achterstraat. Ik heb de straat af gewandeld en niet gevonden. Of is het achter de grote kerk rond conventen ? Verlos mij en geef in de nieuwsbrief het antwoord. Paul De Meester, nr. 263
Een idee voor in de nieuwsbrief? SCAN DE QR-CODE begijnenkriebels@telenet.be
of steek een briefje in nr 255
Ontdek onze exclusieve woongelegenheden in het Klein Begijnhof
ERFPACHT
LANGE VIOLETTESTRAAT 64 +32 470 34 85 22
T. +32 (0)9 383 83 91 info@eurimobel.be 12
WWW.WRAPS-SOUPS.COM WRAPS&SOUPS WRAPSSOUPS
Dramatisch Gent Wat een nacht en wat een nachtmerrie! Eens om de 7592 jaar “The Big MOON”… en tegelijkertijd de Sint Niklaaskerk in vuur en vlam, dezelfde nacht! Veel volk op de been en reeds hoor ik dat het de fout is van de Covid-19… We leven toch in spannende tijden! Ook tijden die we zelf spannend moeten maken en waarmaken, met een tikkeltje Stoïcijnse beleving. Een filosofie die om actie vraagt, met moed, rechtvaardigheid, wijsheid en vooral zelfbeheersing als voornaamste deugden! Ik wens jullie allemaal toch een vreedzame nacht, met de glimlach, Luk Darras
Buurvrouw Griet te gast bij Phillipe Geubels. In het gelauwerde TV-programma TABOE trekt Phillipe Geubels een week op avontuur met een groep mensen om wie je eigenlijk niet mag lachen en zoekt hij voortdurend de grenzen van zijn humor. Hij brengt normaal mensen samen die met eenzelfde probleem worstelen, zoals een fysieke beperking, ongeneeslijk zieke mensen, mensen die in armoede leven. Maar niet zo met de groep van een zestal vrouwen waaronder buurvrouw Griet Vandermassen, bekende filosofe, feministe en auteur. Zij werden uitgenodigd op grond van hun vrouw zijn en wij zijn benieuwd hoe Geubels daar mee omgaat. De opnames vonden plaats in november 2020 en zijn te zien op Eén vanaf 26 december elke zondag en terug te kijken via de app van VRT NU. De uitzending met het thema ‘vrouwen’ komt op 2 januari op het scherm. Griet’s interessante ervaringen als gaste in TABOE met Phillipe Geubels kan u nalezen op internet in haar Column verschenen in De Standaard met als titel: “Sisterhood is zeldzaam”.
Andrea
13
Om De Hoek - meer info op www.batumiraptorcount.org
Vogels tellen in Georgië Batumi (Georgië), anderhalf miljoen roofvogels onderweg naar het zuiden!
Dwergarend
Half augustus, de zomer loopt op zijn einde en net zoals veel zangvogels maken ook vele roofvogels zich klaar voor de grote trek naar het zuiden om de winter door te brengen in zonniger oorden. De belangrijkste reden hiervoor is het voedsel dat heel schaars wordt bij ons in de winter of voor soorten als de Wespendief zelfs helemaal verdwijnt.
Tekst & foto’s: Filiep ‘T Jollyn - ©BRC
Roofvogels hebben een heel vernuftige techniek om zonder veel energieverspilling grote afstanden te overbruggen. Ze maken gebruik van de opstijgende warme lucht. Zonder enige inspanning worden ze meegevoerd naar grote hoogte in zo n thermiekbel. Eens boven laten ze zich afglijden naar het zuiden om enkele kilometers verder in de volgende thermiekbel weer hoogte te winnen. Waarom passeren die honderdduizenden roofvogels nu net over Georgië? Roofvogels vermijden zeeën om over te vliegen omdat daarboven geen opstijgende warme lucht aanwezig is (het water is te koud). Ze ontwijken ook hoge bergketens waarboven het vaak slecht weer is. In Georgië komt de Grote Kaukasus tot tegen de Zwarte zee en ontstaat er als het ware een flessenhals waar al die roofvogels doorheen moeten om hun weg naar het zuiden te kunnen verder zetten. Waar komen al die roofvogels vandaan die Georgië passeren? De meeste broeden in het westen van Rusland en oostelijk Oost-Europa en gaan overwinteren in Afrika en het Arabisch
14
schiereiland. Het gaat om een heel diverse groep aan roofvogels met elk hun eigen manier en hun eigen periode om naar het zuiden te trekken. Wespendieven zijn bv vroege vogels die al half augustus op de vleugels gaan en begin september pieken met topdagen van meer dan 100000 vogels. Zwarte wouwen beginnen er dan weer iets later aan gevolgd door de Steppebuizerden en de grote arenden die eind september/begin oktober hun maximum-aantallen behalen. Grauwe, Bruine, Blauwe -en Steppekiekendieven, Slangenarenden, Dwergarenden, Schreeuwarenden en Bastaardarenden…het is maar een greep uit de 40-tal soorten roofvogels die we daar al waargenomen hebben. Het begon allemaal in 2004 toen enkele jonge Belgen van de Jeugdbond voor Natuurstudie –en Milieubescherming naar Georgië trokken. Enkele resultaten van oudere tellingen hadden hun aandacht getrokken en zo gingen ze zelf op verkenning. Op enkele dagen tijd telden ze ongeziene aantallen en groeide het idee om een telkamp op poten te zetten met vrijwilligers om een heel trekseizoen in kaart te brengen. In 2008 was het zover. De Russen waren net Georgië binnengevallen en stonden tot op enkele tientallen kilometers van de telpost met hun tanks, maar dat hield die gemotiveerde Belgen en Nederlanders niet tegen om er voor te gaan. Hun resultaten veroorzaakten een schokgolf in de trektelwereld. Ongeziene aantallen werden daar voor ‘t eerst geregistreerd. Hoe had deze
doortrekcorridor zo lang onder de radar kunnen blijven? Ze telden dat jaar meer Wespendieven dan Birdlife dacht dat er voorkwamen in dat deel van Eurazië. Ondertussen zijn we 13 jaar verder en zit de dertiende telling er net op. We tellen nu van half augustus tot de derde week van oktober met een internationaal team van vrijwilligers van op twee telposten. Elke vogeltrekliefhebber kent Batumi nu! Dit jaar braken we zowaar het alltime record en stonden er maar liefst 1.420.000 roofvogels op onze clickers. Je moet er geweest zijn om het te beseffen hoe spectaculair het allemaal is…en dan nog… Wat is nu eigenlijk het belang van al dat getel? Wij monitoren vogels die broeden in heel uitgestrekte gebieden o.a. in het Westen van Rusland. Dat zijn streken waar amper een onderzoeker komt en waar heel weinig geweten is over die vogels. Door in die smalle flessenhals deze vogels te tellen, op geslacht en op leeftijd te brengen en dat jaar na jaar opnieuw volgens hetzelfde protocol te doen, verkrijgen we zeer waardevolle informatie over die roofvogelpopulaties. De aantallen van bv. de Grauwe kiekendief dalen nu al enkele jaren op een rij en dat is een teken dat er iets aan de hand is. Tijd om aan de alarmbel te trekken en te zorgen dat er iets gebeurt om deze soort van de ondergang te redden. Mogelijks is de zeer sterke intensivering van de landbouw in zijn broedgebied hiervan een oorzaak. Daar moeten onderzoekers dan achteraan.
Ons Begijnhof
De Kleine watersalamander in ons begijnhof
Steppebuizerds
Moest het van de vogels alleen afhangen zou ik niet elk jaar naar Georgië afzakken. Het samenleven en het zich samen smijten voor het project met mensen van over heel Europa en verder is zo verrijkend. Ik zou het niet meer kunnen missen. De Georgische gezinnen waarbij we verblijven zijn gewoon familie geworden. Vriendschapsbanden zijn voor het leven gesmeed. Na de telling reis ik meestal nog even rond in het land. Georgië is niet veel groter dan België maar heeft zoveel gezichten. Zonder ver te reizen kom je steeds opnieuw in heel andere landschappen terecht: de steppes in het oosten, het alpiene landschap van de Hoge Kaukasus in het Noorden, de hoogvlaktes aan de grens met Armenië, de Zwarte Zeekust…. Meer dan 3000 Orthodoxe kerkjes staan verspreid over het land, de Georgische keuken, dans en taal zijn uniek. Gastvrijheid staat daar zelfs in de grondwet denk ik. Volgend jaar opnieuw? Natuurlijk!
Ik had het al eens over het belang van liggend dood hout in de natuur. Nu ga ik nog regelmatig eens met Miel, mijn petekindje, de stammetjes omdraaien van de dode omgevallen linde aan het middenplein. Het is een beetje op safari gaan in het klein. We vinden er grote en kleine slakken in alle kleuren en vormen, een familietje pissebedden, enkele opgerolde miljoenpoten, een dikke spin of nog een beetje spannender zo’n dikke zwarte kortschildkever. Heel kleine zwammetjes, als topjes van lucifers, zorgen voor een sprookjesachtig minilandschapje. Heel vaak vinden wij er ook een Kleine watersalamander terug die zich daar goed thuis voelt. Na het voortplantseizoen houden salamanders zich vaak op buiten het water op vochtige plekjes, waar ze zich dan uiteindelijk ook terugtrekken om hun winterslaap te doen. De Kleine watersalamander is de algemeenste van de vijf in België voorkomende salamanders. Hij is terug te vinden aan allerlei vijvertjes, poeltjes en slootjes in diverse biotopen. Hij leeft van allerlei kleine insectjes zoals watervlooien en muggenlarven, maar ook van regenwormen of zelfs
salamandereitjes. Het vrouwtje is onopvallend bruin met zwarte vlekjes, maar het mannetje heeft daar bovenop een felle oranje streep op de buik en een kam op de rug. Begin november waren we weer op pad en na het omdraaien van een stam bleek onze vriend gezelschap gekregen te hebben. Maar liefst vier Kleine watersalamanders zaten verstopt in het vermolmde hout Waar zouden die toch vandaan komen? Even rond gehoord en de oplossing lag vlakbij. Dat moest ook wel, want die beestjes gaan geen kilometers afleggen, toch zeker niet midden in de stad. Het vijvertje van Griet en Tim. Ze vertelden me dat ze, ondertussen al meer dan tien jaar geleden, enkele salamanders uit de vijver van een vriend in hun vijvertje uitgezet hebben. Zoveel jaren later hebben ze het blijkbaar nog steeds goed naar hun zin in ons begijnhof en is hun territorium verrijkt met een dode boom waaronder ze zich goed thuis voelen om de winter door te komen. Hoe ontdekken die beestjes dat toch? Op een natte regendag even op verkenning gaan, onder de deur, over de kasseien de gewijde wereld in. Hoe fascinerend toch!
15
Tekst & foto’s: Filiep ‘T Jollyn
Zwarte wouwen doen het daarentegen enorm goed (meer dan een verdubbeling van de aantallen sinds het begin van de telling). Zwarte wouwen zijn aaseters en houden zich graag op bij storten. Een reden voor hun toename kan het ontstaan zijn van nieuwe storten in Israël en het Arabisch schiereiland (nabij de grote steden van de Emiraten bv.). Die zorgen ervoor dat die beesten zover niet meer moeten trekken (Afrika) en dat er veel meer voedsel beschikbaar is.
Ons Begijnhof
Samen aan zet Opnieuw krijgen wij voor het komende werkjaar 2022 een subsidie van de Stad Gent, onder de noemer “Samen aan Zet “ toegekend. Wij , de leden van BAR, zijn uiterst tevreden met de subsidie en de bijgaande commentaar, deze is als volgt: Na advies van de jury word je 2000,00 euro subsidie toegekend. De volledige beoordeling van je dossier vind je hieronder. Het iniGaGef past binnen de doelstellingen van Samen aan Zet, onder categorie 1B. De jury vindt het een waardevol iniGaGef voor de buurt. Wijkregie vindt het zelfs een schoolvoorbeeld van een Samen aan Zet-iniGaGef: laagdrempelig, inclusief, lokaal en met de nodige sociale reflexen, met een absolute meerwaarde in de buurt. Ondertussen zijn jullie iniGaGeven uitgegroeid tot een tradiGe in de buurt, waarvan het bereik ruimer is dan het Begijnhof. Ook de omliggende buurt leert zo telkens deze plek kennen: een verborgen en idyllisch pareltje in de Binnenstad. . ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ook voor het werkjaar 2021 kregen wij als subsidie het bedrag van 2000 € toegekend. Waarvoor werden deze gelden gebruikt ? Heronder een kort overzicht van onze uitgaven in 2021. 1) Drukwerk begijnho@rant 6 x per jaar
=
770,00 €
2) Postzegels externe bedeling krantjes
208,00 €
3) Bankkosten rekening Begijnenkriebels FV
35,00 €
4) Kleine investeringskost : 3 partytafels
150,00 €
5) Website ondersteuning
15,00 €
6) Werkingskosten oa.papier,flyers, inkt, enveloppen
110,00 €
7) AcVviteit: Paashaas aan huis
181,00 €
8) AcVviteit :PickFriet
950,00 €
9) AcVviteit : Inhudiging Begijnenbeelden
346,00 €
-------------------------------------------------- Totaal uitgaven 2765,00 € De tekorten werden aangevuld door reclameinkomsten, steun van Volkshaard en VZW, betaalde deelname aan de PickFriet en schenkingen in het “dozeken”. Waarvoor onze dank vanwege BAR (Bewoners Advies Raad) en redacVe Begijnenkriebels FV (Feitelijke Vereniging).
16
Ons Begijnhof
KUNST KIJKEN - 2022 3de editie komt eraan! 4 – 5 – 6 juni (= Pinksterweekend) & 11 – 12 juni 2022 Telkens van 13:30 uur tot 18:30 uur. In de zomer van 2015 organiseerden wij schoorvoetend de eerste editie van “KUNST KIJKEN”. Het werd een geslaagd experiment, een verrassend wandelparcours binnen het begijnhof. Kunstminnende bewoners lieten hun poortje en huisdeur open en toonden eigen werk en/of dat van gastkunstenaars. Schilderkunst, beeldhouwkunst, tekeningen, fotografie … De verscheidenheid, het enthousiasme en de belangstelling was groot. Een vervolg kon moeilijk uitblijven en dus kwam er een tweede editie in mei 2019. Dit met nog meer medewerking van bewoners-artistiekelingen en gastkunstenaars. We kregen “bravo’s” voor zoveel schoons, de positieve vibes, de verbondenheid tussen de buren, de commentaren van de passanten. Het waren intense dagen met veel mooie ontmoetingen. En ook de steeds terugkerende vraag: wanneer opnieuw? Wij bleven een tijd deze vraag schuldig, temeer daar wij rekening wilden houden met de bouwwerken in het Begijnhof. Die werken oa aan het convent O.L.Vr. Ter Bloemen (201) met 9 wooneenheden zullen in het voorjaar zo goed als afgewerkt zijn en dus krijgen wij nu groen licht van de VZW. En natuurlijk doen wij opnieuw beroep op jullie medewerking voor een tentoonstelling van en door de bewoners met aanvullend gastkunstenaars. Opnieuw willen wij verschillende kunstvormen aan bod laten komen, ook dichtkunst en poëzie. Dus een warme oproep met de vraag en de hoop op een vruchtbare samenwerking: Wie stelt graag zijn huis en/of tuin open met eigen werk of dat van een gastkunstenaar? Natuurlijk staat de veiligheid voorop zowel voor deelnemers als voor bezoekers en houdt de organisatie zich aan de COVIDmaatregelen die op het moment van het evenement van toepassing zijn. Mail naar: begijnenkriebels@telenet.be of steek een briefje in bus 255, Huise H. Hubertus bij Andrea Wordt vervolgd….. Andrea
17
KOE NS
Ko okclu b
- met liefde voor lichaam en geest -
Begin je keukenactiviteit met een proper werkvlak en verzamel alle benodigdheden. Zo kan je in alle rust en met liefde aan de slag! Succes!
ZOETE AARDAPPEL ‘HASSELBACK’ MET ‘ZURE ROOM’ EN VEENBESSEN Ingrediënten voor 4 personen 4 zoete aardappelen (bataat) 150 g uitgelekte sojayoghurt (natuur) 100 g zijden tofu 1 uitgeperste citroen 100 g compote van veenbessen 150 g sojaboter 1 dl hazelnootolie 1 teentje knoflook (geraspt) 1 tl verse tijm 12 laurierblaadjes gemalen peper zeezout platte peterselie
Bereiding Verwarm de oven voor op 180°C. Schrob de zoete aardappelen goed schoon en steek onderin elke zoete aardappel overlangs een houten spies. Snijd met een scherp mes dunne sneetjes van 1 mm tot tegen de houten spies, zo vermijd je dat je de zoete aardappel volledig doorsnijdt. Leg een half uur in ijskoud water zodat de plakjes open komen te staan. Smelt de (soja)boter samen met de hazelnootolie, de knoflook en de tijm in een pan en bestrijk daarmee ruim de zoete aardappelen, vooral tussen de plakjes. Kruid met zeezout. Steek hier en daar een blaadje laurier tussen de schijfjes zoete aardappel en zet alles in de oven. Gaar de zoete aardappelen in ongeveer 50 minuten. Mix de tofu glad met de sojayoghurt, het citroensap, peper van de molen en een snuifje zeezout. Serveer de zoete aardappelen met de ‘zure room’ en de compote van veenbessen. Werk af met platte peterselie.
Begijnhofkaarten zijn nog steeds te koop.
Postkaarten kunnen besteld worden via e-mail: begijnenkriebels@telenet.be of een briefje in de bus van 255. Enkelvoudige postkaarten à 1,00 €/st. Dubbel gevouwen begijnenkaarten à 2,00 €/st. De opbrengst komt de werking van Begijnenkriebels FV ten goede !
Een idee voor in de nieuwsbrief? NIEUW ADRES Molenstraat 126A in Wondelgem
WWW.BESTCOPIE.BE 0479 45 61 99 • info@bestcopie.be
Mail het gerust naar de redactie! begijnenkriebels@telenet.be of steek een briefje in nr 255
0498 60 55 41
Glazenwasser Erik www.glazenwasser-erik.be - info@glazenwasser-erik.be PAUL CAMMERMANSSTRAAT 30 - 9290 BERLARE Werken worden uitgevoerd volgens Europese richtlijnen qua veiligheid, alles gebeurt met telescopische stelen vanop de grond.
Colofon
Uitgever
Marc Van Speybroeck - Lange Violettestraat 193, 9000 Gent - marc.van.speybroeck@telenet.be - www.begijnenkriebels.be
REDACTIE - Ons Begijnhof begijnenkriebels@telenet.be Lange Violettestraat 255 Martine Bogaert Andrea De Rycke Sophie Nicque Johan Hoste (Lay-out)
VZW Begijnhof Onze-Lieve-Vrouw ter Hoyen Lange Violettestraat 235, 9000 Gent
Robert Dendooven Coördinator 09 224 17 90 olvterhoyen@skynet.be
Doelstellingen van de BAR: •
• •
Aanspreekpunt voor de bewoners en de vzw Begijnhof O.-L.-Vrouw ter Hoyen, erfpachtgever van het begijnhof: gezamenlijk formuleren van ideeën en/of bezwaren voor wat betreft de invulling van het begijnhof (bestrating, groenbeheer, gemeenschappelijke kosten, ...). Organisator en coördinator van evenementen van en voor de bewoners in ons begijnhof. Uitgifte van de tweemaandelijkse Nieuwsbrief, ondertussen aan zijn 21st jaargang toe.
Uitgever en auteurs betrachten grote zorgvuldigheid bij de samenstelling van deze nieuwsbrief. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ten aanzien van hetgeen in deze uitgave is opgenomen is getracht voor zover deze niet bekend waren de auteursrechthebbende te achterhalen. Voor zover er sprake is van onjuiste vermelding van auteursrechthebbende is dit gebaseerd op te goeder trouw verkregen gegevens. Uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventueel ontbreken van toestemming van auteursrechthebbenden.
BAR - BewonersAdviesRaad Vroni Agemans, Martine Bogaert, Andrea De Rycke, Vera Dua, Sophie Nicque, Filiep T’jollyn, Marc Van Speybroeck, Carine Verslype.
Begijnenkriebels begijnenkriebels@telenet.be www.begijnenkriebels.be www.facebook.com/Begijnenkriebels
Conciërge Johan Hoste 0498 07 58 15 johanbegijnhof@icloud.com Lange Violettestraat 203 www.kleinbegijnhof.be www.facebook.com/kleinbegijnhofgent
Kerk Begijnhof Onze-Lieve-Vrouw Presentatie Parochie H. Johannes de Doper
Weekendviering i.s.m. de St.-Michielsbeweging: Zaterdag om 17.00 u Pastoor-deken ZEH Jürgen François 0476 46 00 98 deken.gent@bisdomgent.be Koster-acoliet John Willemyns 0472 78 39 81 john.willemyns@skynet.be Lange Violettestraat 89 Voorzitter Jan Vermassen Bezoek kerk 0496 87 57 08 jan.vermassen@vlaanderen.be Lange Violettestraat 179
Volkshaard Sociale huisvestingsmaatschappij Ravensteinstraat 12, 9000 Gent
Algemeen 09 223 50 45 Sociale dienst 09 233 12 43 - sociale.dienst@volkshaard.be Technische dienst 09 223 35 28 - technische.dienst@volkshaard.be Afspraken https://afspraken.volkshaard.be E-mail info@volkshaard.be Website www.volkshaard.be
19
Tineke & Renee
Het Portret
Foto: Andrea
