20
Andrzej Kassenberg
Rolnictwo zrównoważone
Jak pisze Zbigniew Karaczun: „Ocena poziomu
zrównoważenia polskiego rolnictwa nie jest jednoznaczna. Z jednej strony poprawiła się sytuacja ekonomiczna
rolników,
wzrasta
produktywność
Produkcja rolnicza wpływa w znaczącym stopniu na
rolnictwa i wytwarzana przez ten sektor wartość
środowisko, jest także istotna w kształtowaniu tere-
dodana. Dzięki wykorzystaniu środków pomoco-
nów wiejskich. Według Organizacji Narodów Zjed-
wych Unii Europejskiej poprawiła się infrastruktura
noczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)
na obszarach wiejskich (w tym ochrony środowiska),
istotą zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich
wzrosła liczba gospodarstw podłączonych do wodo-
są wykorzystanie i konserwacja środowiska przyrod-
ciągu i kanalizacji, na terenach wiejskich zaczęły
niczego oraz stosowanie takich rozwiązań techno
działać firmy odpowiedzialne za prawidłowe zago-
logicznych i instytucjonalnych, które pozwolą na
spodarowanie odpadów. Programy UE pozwoliły
zaspokojenie potrzeb obecnego pokolenia i nadcho-
także na lepsze wyposażenie gospodarstw rolnych
dzących, równoprawnie. Kluczowym narzędziem
w maszyny i sprzęt niezbędny do prowadzenia efek-
wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju na tere-
tywnej produkcji. Wprowadzenie nowych technolo-
nach wiejskich jest rolnictwo ekologiczne, które może
gii i nowoczesnych maszyn zwiększyło efektywność
przyczynić się do znaczącego rozwoju społeczno-
produkcji rolnej – zwiększyły się zarówno plony pro-
-gospodarczego i ekologicznego, zwłaszcza w bied-
wadzonych upraw, jak i efektywność produkcji zwie-
niejszych krajach. Prowadzi ono do efektywnego
rzęcej, co zwiększyło dochody rolników”59.
zarządzania zasobami lokalnymi.
tywne:
Gwałtownie rośnie rynek na produkty ekolo-
giczne – zarówno lokalnie, jak i globalnie. Stwarza to
Zaobserwowano jednak również zjawiska nega-
a) starzenie się społeczeństwa wiejskiego i opuszczanie wsi przez młodych ludzi;
istotne perspektywy rozwoju producentom i eksporterom, a także może przyczyniać się do poprawy
b) rozwarstwianie się dochodów na wsi, które pro-
dochodów, warunków życia oraz propagowania war-
wadzi do istotnego dylematu polityki rolnej –
tości kulturowych terenów wiejskich. Rodzą się jed-
czy wspierać gospodarstwa perspektywiczne,
nak pytania: Jaki potencjał ma rolnictwo ekologiczne
czy przeciwdziałać ubóstwu i wykluczeniu społecznemu.
w rozwiązaniu problemów głodu i ubóstwa? Czy rolnictwo ekologiczne może przyczynić się do zrówno-
Zbigniew Karaczun stawia w związku z tym pytanie:
ważonego rozwoju społecznego i ekologicznego,
„Czy jednak rolnictwo, w którym zamiast dotychcza-
zwłaszcza w biednych krajach? Kluczowe znaczenie
sowych 1,5 mln gospodarstw rolnych pozostanie
dla rolnictwa ekologicznego mają: promocja żyzno-
jedynie 200–250 tysięcy będzie rolnictwem zrówno
ści gleby, ochrona różnorodności biologicznej (na
ważonym?”60.
przykład rodzimej flory i fauny), sposoby produkcji
dostosowane do lokalizacji i unikanie środków che-
przyszłości polskiego rolnictwa samej, a nie jedynie
micznych. Metody te, wraz z uprawą różnorodnych
podporządkowanej wspólnej polityce rolnej Unii
upraw, stabilizują delikatne ekosystemy w tropikach
Europejskiej. W dalszych części swoich wywodów
i zmniejszają wrażliwość na suszę i szkodniki. Rolni-
Karaczun stwierdza, że „polskie rolnictwo nie jest ani
ctwo ekologiczne zmniejsza ryzyko porażki plonów,
w pełni zrównoważone, ani nadmiernie niezrówno-
stabilizuje zwroty i poprawia jakość życia rodzin
ważone. Proces integracji europejskiej i wprowadze-
drobnych rolników. Zaznaczyć także trzeba, że pro-
nie instrumentów wspólnej polityki rolnej stworzyło
dukty rolnictwa ekologicznego w powiązaniu ze
szansę na to, że wspierany będzie model rolnictwa
zrównoważoną dietą wpływają korzystnie na zdrowie
zrównoważonego, którego podstawą będą średniej
Ponadto brak jest strategicznej, krajowej wizji
ludzi i obniżają koszty ochrony zdrowia . 58
59
58 Z. Ahlem, M. A. Hammas, Organic Farming: A Path of Sustainable Development, „International Journal of Economics & Management Sciences”, 2017, vol. 6(5).
A. Kassenberg, D. Owczarek, Z. Karaczun, Sustainable Development Goals and Indicators for a Small Planet. Securing Means of Implementation in Poland, Asian-Europe Foundation, lipiec 2015. 60
Ibidem.
