Zrównoważony rozwój – wymiar dotyczący żywności i zdrowia
np. wymaga utrzymywania w niskiej tempe
uprzemysłowionym. Oszacowana wartość zarazem
raturze?
to blisko połowa śladu węglowego statystycznego
■ Jak wygląda etap związany z przygotowywa-
mieszkańca Wielkiej Brytanii”76, 77.
niem posiłków? Czy produkty wymagają obróbki
cieplnej lub np. wiążą się z generowaniem dużej
czyli Osadą Twórców, która jest projektem fundacji
ilości odpadów?”74.
Cohabitat. W miejscowości Marcinowo budowana
Można także posłużyć się przykładem z Polski,
jest eksperymentalna osada, której podstawami są:
Zmiany zachowań konsumenckich
permakultura, naturalne budownictwo, mikroenergetyka i współistnienie w gromadzie78.
Świadomość konsumencka w takich krajach jak
Wielka Brytania, Francja czy Niemcy nie dotyczy już tylko wyizolowanych grup, ale staje się powszech-
Aby zachęcić do zmiany w zakresie konsumpcji, można posłużyć się przykładem społeczności lokalnych żyjących w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju, tzw. ekowiosek lub ekologicznych osiedli mieszkaniowych. Jak czytamy w cytowanej już publikacji Przyjazny rozwój Polski…: „Jedną z najbardziej znanych ekowiosek w Europie jest projekt Findhorn Ecovillage zlokalizowany w Szkocji, w pob liżu wsi Findhorn w regionie Moray. Początki powstania
ekologicznej
osady
zamieszkiwanej
przez
ok. 500 osób sięgają lat 80. XX wieku, kiedy to zaczęto poszukiwać koncepcji, którą łączyłaby w sobie zrównoważone podejście do kwestii środowiskowych, społecznych i ekonomicznych. Obecnie na terenie eks perymentalnej ekowioski znajduje się ok. 100 energo-
nością. Jak pisze Katarzyna Szeniawska: „Na Wyspach wydatki na produkty społecznie i ekologicznie odpowiedzialne stale rosną, nawet w czasach kryzysu ekonomicznego. Co więcej, już ponad połowa Brytyjczyków deklaruje, że dokonała wyboru konsumenckiego w oparciu o społeczną reputację firmy, a połowa – że zrezygnowała z jakiegoś zakupu ze względu na aspekty społeczne czy ekologiczne. Około 78% regularnie kupuje w lokalnych sklepach i od lokalnych dostawców”79.
przeprowadzono badanie znajomości terminu „odpo wiedzialna konsumpcja” wśród Polaków. Do najważniejszych wniosków zaliczyć należy: ■ „40% polskich internautów spotkało się z kupowaniem produktów i usług wytworzonych w spo-
oszczędnych budynków, do których powstania wyko-
sób odpowiedzialny. Niewielu (8%) twierdzi, że na
rzystano przyjazne środowisku materiały. Energia
pewno nie spotkało się z takim pojęciem, ale aż
dostarczana jest z czterech turbin wiatrowych, licz-
52% respondentów nie potrafiło udzielić na ten
nych kolektorów słonecznych oraz kotła na biomasę. Ponadto na terenie Findhorn działa m.in. biologiczna oczyszczania ścieków, kompleksowy system recy-
temat jednoznacznej odpowiedzi. ■ 3/4 badanych internautów w ogóle nie szukało osobiście informacji na temat odpowiedzialnej
klingu oraz wspólnotowa wypożyczalnia samochodów, w tym pojazdów elektrycznych. Ważnym elementem projektu jest także ekologiczna żywność,
W 2010 roku na zlecenie Polskiej Zielonej Sieci
konsumpcji. ■ Ponad 50% badanych kupujących odzież, elektronikę, zabawki i żywność byłoby skłonnych pła-
która produkowana jest lokalnie przez mieszkańców ekowioski75. Wdrożenie tego typu zasad i rozwiązań technicznych pozwoliło w znaczący sposób ograniczyć wpływ życia mieszkańców Findhorn na środowisko. Badania przeprowadzone w 2006 roku wykazały, że mieszkańcy mają najniższy ślad ekologiczny spośród dotychczas zbadanych wspólnot w świecie 74
A. Dąbrowska, A. Golec, Emisyjność konsumpcji, w: Przyjazny rozwój Polski. Ludziom – gospodarce – środowisku, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2017. 75
Zob. więcej na: http://www.ecovillagefindhorn.com.
76 S. Tinsley, H. George, Ecological Footprint of the Findhorn
Foundation and Community, Hie Moray, 2006, http://www. ecovillagefindhorn.com/docs/FF%20Footprint.pdf, dostęp 13.11.2018. 77
A. Dąbrowska, A. Golec, Emisyjność konsumpcji, op. cit.
78
Więcej o tym projekcie na stronach: https://www.facebook.com/OsadaTworcow/ oraz https://cohabitat.net/. 79 K. Szeniawska, Świadoma konsumpcja, kurs internetowy
„Edukacja globalna z klasą” – materiał pomocniczy do modułu 1, http://www.fed.home.pl/teg/images/m1_swiadoma_ konsumpcja_fin.pdf, dostęp 13.11.2018.
25
