Hobby

SCHATTEN UIT HET VERLEDEN

Gewapend met zijn metaaldetector zoekt Kees Essaadi (54) uit Noordwijkerhout regelmatig gronden af. Op zoek naar bijzondere schatten. Niet om er rijk van te worden, maar om er wijzer van te worden. We willen er alles over weten.

“‘EEN VONDST KAN ME TERUGBRENGEN NAAR DE 16DE EEUW, EEN TIJD DIE DAN ECHT VOOR MIJN OGEN TOT LEVEN KOMT’ ”

WAAR ZOEK JE EIGENLIJK NAAR?

‘Mensen die mij met mijn metaaldetector zien lopen, denken wellicht dat ik zoek naar sieraden, geld of dingen die mensen onlangs zijn verloren. Maar daar ben ik totaal niet in geïnteresseerd. Ik ben op zoek naar schatten uit het verleden. Het liefst voorwerpen uit de periode van de Tachtigjarige Oorlog. In die bijzondere periode ben ik al van kinds af aan geïnteresseerd. De fascinatie komt waarschijnlijk doordat ik een geboren en getogen Leidenaar ben. Elk jaar rond 3 oktober kwamen de heroïsche verhalen over het Leids Ontzet, de watergeuzen en Willem van Oranje voorbij. Ik hoop eigenlijk altijd iets te vinden uit die periode tussen 1568 en 1648.’

EN WAAR ZOEK JE?

‘Overal en nergens. In Nederland mag je tot dertig centimeter diep zoeken, maar dan moet je wel toestemming hebben van de grondeigenaar. Interessante plekken zijn die waar de grond geschud is omdat er bijvoorbeeld gebouwd gaat worden. Op dat soort plekken ligt de geschiedenis meer aan de oppervlakte en kun je schatten vinden die anders voor altijd onder een kantoorpand of rij huizen terecht zouden komen. Als hobbyisten hier niet zouden zoeken, dan zouden deze schatten voor altijd verloren gaan. Dat zou eeuwig zonde zijn.’

WE ZIJN WEL BENIEUWD NAAR WAT JE DAN ZOAL VINDT.

‘Van alles. Naast metaal, waar mijn detector natuurlijk op aanslaat, vind ik tegels, vaasjes en pijpjes in alle soorten en maten. Deze vondsten maak ik schoon, laat ik soms restaureren en ga ik uitgebreid onderzoeken: wat is het voor een voorwerp? Waar gebruikten mensen het voor? Ik vind bijvoorbeeld weleens lepels die zo groot zijn dat ze niet in je mond passen. Dan ga ik speuren en ontdek dan van alles. Zo aten mensen vroeger niet met een eigen lepel, maar slurpten ze allemaal uit dezelfde lepel. Ze lieten harde boeren en scheten, en hadden veel andere platte gewoontes. Heel primair en ranzig eigenlijk.’

WAAROM INTRIGEERT JOU DAT?

‘Omdat ik altijd wil weten wat mensen beweegt. Waarom ze doen zoals ze doen. En dan wil ik dat begrijpen. In de tijd waarin we nu leven hebben we onszelf keurig gedrag aangemeten. We zijn zogezegd aangepast. Maar als er plotsklaps iets onverwachts of heftigs gebeurt, wat zowel positief als negatief kan zijn, komt de ware aard van de mens boven. De meer primaire mens. Die echtheid fascineert me.’

WAT IS WAT JOU BETREFT HET MOOISTE WAT JE OOIT HEBT GEVONDEN?

‘Ik heb weleens een prachtig, compleet tinnen kannetje gevonden, helemaal intact. Daar word ik natuurlijk blij van. Maar alle vondsten kunnen interessant zijn, als ze mij maar leiden naar een verhaal. Soms lijkt iets niets, maar blijkt het een bijzondere Leidse hanger te zijn. Dat brengt mij dan terug naar de 16de eeuw, een tijd die dan echt voor mijn ogen tot leven komt. Ook vind ik regelmatig muntjes en penningen. Sommige penningen werden vroeger uitgedeeld aan de armen. Met zo’n armenpenning konden mensen bijvoorbeeld een brood krijgen. Een ander soort penning is de zogenaamde rekenpenning. Daarop staan vaak interessante zaken afgebeeld met veel symboliek. Via onderzoek kom ik er precies achter welke heerser de penning liet maken. De waarde van een vondst zit voor mij niet in wat iets opbrengt, maar in de betekenis die een voorwerp voor iemand heeft gehad.’

EN VIND JE JEZELF INMIDDELS EEN ECHTE HISTORICUS?

‘Geschiedenis is tot nu toe altijd alleen een hobby geweest. Door de vondsten met mijn metaaldetector duik ik dieper en dieper de geschiedenis in. De een leest een geschiedenisboek, ik ontdek het verleden liever op deze manier. Als ik op pad ga, dan ben ik even helemaal weg, vergeet ik vaak de tijd en stap ik letterlijk uit het heden. Ik werk als productowner bij Decos, een innovatief softwarebedrijf in Noordwijk waar ik bouw aan platformen en software die de toekomst gaan veranderen. Daar ben ik permanent met de toekomst bezig, maar voor mijn hobby duik ik het liefst in het verleden. Ik sluit ook niet uit dat ik ooit nog eens iets met mijn historische kennis ga doen. De tijd zal het leren.’