Historie

SCHATGRAVEN GEGRIEFD IN DE HISTORIE

VAN DE NOORDWIJKSE KINDERZIEL

Een andere generatie, nog geen mobieltjes ….

Het was de tijd dat Noordwijk nog geen volle agenda van toeristentrekkende evenementen had. Deutsche Leute hadden genoeg aan de frisse lucht op het strand en hoefden niet per se te worden vermaakt. Als er al eens iets werd georganiseerd, was het voor de eigen inwoners, zoals de kermissen (natuurlijk in Binnen én Zee) en het ringsteken tijdens de Oranjefeesten. En het schatgraven. Anno 1952.

Het was een charme-offensief van de Noordwijkse strandpolitie, die het festijn jaarlijks in de zomer organiseerde voor het goede doel. Ergens in het zand was een kist verborgen met een schat. Nergens was een indicatie te vinden en ook een regenboog ontbrak, want dat hulpmiddel is er slechts in de Donald Duck. Alleen met blote handen mocht worden gezocht. Sommigen trotseerden de regels en hadden stiekem schepjes van huis meegenomen. De dienders keken echter streng toe en verlosten de valsspelers dra van hun materieel. In de hoogtij-jaren deden tweeduizend gouddelvers mee, met ongekend fanatisme. De pers vergeleek hun enthousiasme met een mierenhoop of een op hol geslagen duinkonijn en vreesde dat de politie hiermee haar eigen graf had gegraven. De zandverplaatsing zou immers best weleens kunnen leiden tot het instorten van haar eigen aanpalende onderkomen. Zo’n vaart heeft het overigens nooit gelopen. Dat was voorbehouden aan een vliegende storm, enkele decennia later.

OP Z’N HONDJES Er werden verschillende technieken gehanteerd, die nogal eens in de dagen daarvoor nijver werden geoefend. Sommigen imiteerden de graafmethoden van honden. Op de knieën, de benen ietwat gespreid en het zand onder het kruis door naar achteren zwiepen. Dat de (achter) buurgraver daar last van had deed niet ter zake, want het ging niet om het spel of om een gezellige middag, maar louter en alleen om de pegels.

Het mogelijke resultaat van deze arbeid mocht er immers zijn. Ergens op het perceel moest een kist zijn met een ‘waardebrief’, waarmee ‘Het Comité der Schatgraverij te Noordwijk zich verplichtte aan de vinder ineens en ten volle een bedrag van honderd gulden te betalen’. Dat was in die tijd – toen een brood omgerekend twintig cent kostte en een kilo kaas nog geen daalder – een gewel-

Schatgraven bij de politiepost met op de achtergrond het enige echte Palace Hotel. Waarom niet herbouwen? Buitenkant hetzelfde, binnenkant naar de huidige maatstaven. Make Noordwijk Great Again!

dige hoeveelheid geld. Hoewel het natuurlijk nog steeds niet te vergelijken is met de bedragen die tegenwoordig in de spelshows zijn te verdienen door je achternaam zonder fouten te schrijven.

Voor een twaalfjarige was het een Dagobert Duck-bedrag. Meedoen kon met een van je ouders los getroggeld dubbeltje, een kleine investering voor een ton of drie hoop op de hemel. Voor het goede doel was het een beste zaak. Je hoeft niet eens een snelle rekenaar te zijn om te kunnen constateren dat er een aanzienlijk bedrag kon worden overgemaakt. In eerste instantie was het overigens the winner takes all. Later werden meer busjes verstopt met lootjes of kleinere prijsjes, die ongeveer het niveau van de kermis hadden. Meer was kennelijk niet verantwoord, maar iedereen was daarmee tevreden.

STIEKEM KIJKEN Het grote probleem was dat je nooit wist hoe diep de dwingelanden van de organisatie de kist hadden verstopt. Er zijn verhalen van slimpieten die zich de nacht ervoor steels in het duin verstoken om een glimp van activiteiten op het strand op te vangen. De agenten vonden niets leuker dan hen van achteren te besluipen en de stuipen op het lijf te jagen. Ook het ’s morgens van afstand inspecteren van het stuk strand waar het allemaal zou gebeuren, om te kijken waar ergens iets van een graafactie te ontwaren was, had nauwelijks zin.

Het schatgraven stierf later een langzame dood. De Deutsche Leute namen het regime over het strand weer over en groeven kuilen tot aan het grondwater. Misschien nog steeds op zoek naar de schat van het schatgraven, maar wij wisten allang dat hij niet zó diep kon zitten. Ze hadden als genoegdoening wel een Loch voor de volgende dag. Korpschef Merckelbach geeft duidelijk met veel plezier het startschot. Misschien wel met een echt dienstpistool (foto: Genootschap Oud Noordwijk).