Liderzy kategorii w ostatnim kwartale roku

Ostatni kwartał roku to w sklepach małoformatowych do 300 m kw. czas, kiedy zarówno liczba klientów, jak i obroty są niższe niż latem, ale ze względu na różne święta i specjalne okazje w ostatnich miesiącach roku w placówkach małoformatowych również sporo się dzieje.

ELŻBIETA SZAREJKO, centrum monitorowAniA rynku

Wraz nadejściem października i jesiennych chłodów spada sprzedaż kategorii kupowanych dla orzeźwienia i na ochłodę (w 2019 r. w czwartym kwartale 2020 r. wartość sprzedaży piwa była o 20 proc. niższa niż w trzecim kwartale, wydatki na różnego rodzaju na napoje spadły o 19 proc., a na lody – aż o 80 proc.), rośnie natomiast zainteresowanie słodyczami czekoladowymi i napojami gorącymi.

Przełom października i listopada wiąże się z wizytami na cmentarzach, a także ze spotkaniami w rodzinnym gronie – tradycje te są doskonale widoczne również na paragonach. W ostatnim tygodniu października rośnie wyraźnie wartość sprzedaży produktów do gotowania i do pieczenia ciast, ale rekordowe wzrosty notują wówczas znicze. W tygodniu, w którym wypada 1 listopada sprzedaż zniczy jest nawet 10 razy wyższa niż w zwykłych tygodniach. Kategoria ta pojawia się na co setnym paragonie i odpowiada za około 1 proc. łącznych obrotów.

Ostatni kwartał roku obfituje także w święta związane z obdarowywaniem się słodkościami – obchodzone w połowie października święto nauczycieli, potem Mikołajki, a na końcu Boże Narodzenie sprawiają, że końcówka roku to dobry czas dla producentów słodyczy – w 2019 r. wartość sprzedaży szeroko rozumianej kategorii słodyczy wzrosła w czwartym kwartale o 13 proc. w porównaniu z trzecim kwartałem. Szczególnie ważny jest tydzień, w którym wypadają Mikołajki – szczyt sprzedaży notują figurki czekoladowe (pojawiają się wówczas częściej niż na co setnym paragonie), świetnie sprzedają się wówczas również zwykłe tabliczki czekoladowe (sięga po nie wówczas co pięćdziesiąty klient).

Sklepy małoformatowe nie są typowym miejscem do robienia dużych, świątecznych zakupów, ale nawet w mniejszych sklepach w grudniu można zaobserwować silne trendy powiązane z bożonarodzeniowymi tradycjami, a później z zabawą sylwestrową. W grudniu lepiej niż w innych miesiącach sprzedaje się również większość kategorii kulinarnych (jak np. przyprawy czy tłuszcze), produktów używanych do wypieków oraz słodyczy prezentowych. Sklepy małoformatowe są często ostatnią deską ratunku, gdy okazuje się, że brakuje nam jakiegoś produktu do przygotowania świątecznej potrawy lub trzeba dokupić upominek.

Z analizy danych paragonowych wynika, że w 2019 r. w Wigilię klienci częściej niż zwykle wpadali do sklepu małoformatowego po m.in. wódki czyste (pojawiały się na co 12. paragonie), ale większą niż zwykle popularnością cieszyły się również inne alkohole (w tym whisky czy wina), czekolady i praliny, a także baterie elektryczne. Wśród produktów kulinarnych kilkukrotnie częściej niż w całym roku na paragonach pojawiały się w tym dniu m.in. olej, majonez, przyprawy, bułka tarta oraz warzywa w puszkach.

Grudzień to tradycyjnie miesiąc, kiedy swój szczyt sprzedaży osiągają alkohole mocne, zwłaszcza te pijane rzadziej, a także wina. Bardzo ważna dla kategorii alkoholowych jest zwykle końcówka roku – w 2019 r. w Sylwestra wódki czyste pojawiały się na co dziesiątym paragonie i odpowiadały za 11 proc. obrotów sklepów małoformato-

wych. Hitem sylwestrowych paragonów było też oczywiście wino musujące, po które sięgał w tym dniu co piętnasty klient.

W 2020 r. w powodu ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa wiele świąt i szczególnych okazji z czwartego kwartału będzie obchodzonych inaczej niż zwykle, co na pewno przełoży się na sprzedaż, jednak bazując na doświadczeniach z Wielkanocy, którą w br. przyszło nam świętować w pełnym lockdownie, można się spodziewać, że wielu z nas nie zrezygnuje z zakupów i przygotowania tradycyjnych świątecznych potraw, nawet jeśli święta czy sylwestra przyjdzie im spędzić w znacznie węższym niż zwykle gronie. n