5 minute read
Pandemi sonrası yeni hijyen uygulamaları
Köşe Yazısı
Mehmet Baki ASUTAY Hijyen Grup Gıda Hijyeni Koordinatörü hijyengrup@hotmail.com
Advertisement
Pandemi sonrası yeni hijyen uygulamaları
(İnsan Hijyen Tünelleri ve Ozonlu Hava-Ortam Sistemleri)
Bütün dünyayı etkisi altına alan Coronavirus (Covid-19) salgını ile birlikte birçok insan hijyen kurallarını deyim yerindeyse tekrar hatırladı. Dünyada farklı farklı yeni uygulamaları ve önlemleri daha sık göreceğiz. Bu süreç insanoğluna, el hijyeninin ne kadar önemli olduğunu, ancak tek başına yeterli olmadığını da gösterdi. İnsan sağlığını tehdit edebilecek mikroorganizmaların, kıyafetler ve ayakkabılar ile de taşınabileceği gerçeği, gıda ve sağlık sektörü başta olmak üzere tüm sektörlerde, tam sterilizasyonun gerekliliğini gözler önüne serilmiş oldu. Bu anlamda, önümüzdeki günlerde bu sektörleri neler bekliyor gelin hep birlikte inceleyelim.
“Sepetteki bir çürük elma, tüm sepeti çürütür”.
Tam dezenfeksiyon ve sterilizasyonun sağlanamaması durumunda taşınacak az miktardaki mikroorganizma, kısa bir süre içerisinde çoğalarak yapılan dezenfeksiyon ve sterilizasyonu da anlamsız kılacaktır. Peki tam dezenfeksiyon ve sterilizasyonu sağlayabilmek mümkün mü? Son zamanlarda sıkça gördüğümüz hijyen tünelleri ile hava ve ortam dezenfeksiyonu işlemleri bu anlamda yeterli olacak mı? Fayda zarar denklemi cüzdan, insan ve çevre sağlığı açısından nasıl dengelenecek!
Burada iki hususun öne çıktığını görüyoruz. Kullanılan dezenfektan özelliği ve uygulanış biçimi. İçinden insanların geçeceği hijyen tünelleri söz konusu olduğunda, göze, cilde ve solunuma zarar vermeyecek dezenfektanların kullanılması hayati öneme sahiptir. Bununla beraber insanların kıyafetlerine zarar vermemesi, koku bırakmaması ve kısa sürede etkin olması da ikincil olarak önemlidir. Bu anlamda, Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen “süper okside su” ideal bir dezenfektan olup, ülkemizde de Biyosidal Ruhsatlı (T.C. Sağlık Bakanlığı) ve Helal Sertifikalı (Gimdes) olarak PROXILYT markası adı altında üretilmekte ve yıllardır güvenle kullanılmaktadır. Doğal bir ürün olan bu dezenfektanın insan sağlığına herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Ancak yine de, bu tünellerin tasarım ve kullanımında, lens kullananlar, solunum ve klostrofobik rahatsızlıkları olan insanlar için gerekli tedbirlerin alınması uyarı yazılarının asılması önem arz etmektedir.
Uygulanış biçimine baktığımızda ise son zamanlarda adını sıkça duyduğumuz ULV yönteminin öne çıktığını görüyoruz. Peki nedir bu ULV? ULV (ultra low volume) işlemi, dezenfektan sıvının mikron boyutlarına indirgenecek kadar küçük boyutlarda sıvı tanecikleri haline getirilmesi ve püskürtülmesi şeklinde uygulanması yöntemidir. Bu küçük taneciklerin, havada belirli bir süre asılı kalması ve yere düşme sürelerinin çok uzun olması sebebiyle çok fazla yüzeye yayılabilmesi böylelikle hava ve ortam dezenfeksiyon işlemlerinde güvenle kullanılabildiği bilinmektedir. Durulama gerektirmeyen bu özel ürün başta insan, hayvan ve çevreye zarar vermediği için kapalı alanlarında dezenfeksiyonunda güvenle kullanılmaktadır.
Salgın süreci ile hayatımıza hızlı bir şekilde giriş yapan bu uygulamaların, salgın sonrasında da yaygınlaşarak devam etmesi bekleniyor. Gıda sektörünün öncü firmalarında hali hazırda kullanılan hijyen turnikeleri, dışarıdan ilk kez girişte veya bir bölümden diğer bir bölüme geçişte uygulanan hijyen kontrol noktaları yerini daha hızlı ve etkili bir dezenfeksiyon yapan bu tünellere bırakacak gibi görünüyor. Kamu kurumlarına ve alışveriş merkezlerine girerken x-ray cihazlarından geçmeyi artık nasıl normal karşılıyorsak, çok kısa bir süre sonra okullara, hastanelere, camilere, toplu taşıma araçlarına ve marketlere girişte bizleri tamamen dezenfekte edecek tünelleri de normal karşılıyor olacağız. Tüm bu yaşananlardan gerekli dersleri çıkarabilirsek, daha temiz bir gelecek bizleri bekliyor olacak.
Diğer önemli bir konu ise; Ortam ve Hava Dezenfeksiyonudur. Biz gıda sektöründe fumigasyon, sisleme, pulvarizasyon, UV lambalar ile ortamların hava yüklerini düşürüyoruz. Ancak bu işlem insanlar yokken genelde uygulanan sistemler, uygulama sonrası da doğal bir ürün kullanılmamışsa, ya durulamak ya da tekrar havalandırmak gerekiyor. Yani süreklilik arz etmediği için başarı oranı biraz düşüyor. İçinde bulunduğumuz pandemi durumunda ise her gün 7/24 uygulama yapmak hem zor hem de maliyetli.
Bu yeni uygulamada ise ortam ve yüzeylere Ozon gazı (Ozonlu su) verilerek Dezenfeksiyon sağlanıyor. Gerek havalandırma gerekse depo ve üretim bölümlerinde Dünya Sağlık Örgütünün izin vermiş olduğu dozda 7/24 uygulanabiliyor. Ancak, sensörler ile anlık izlenerek, havalandırma sistemine entegre edilerek kullanılmaları önemlidir. Tüm cihaz kullanımında olduğu gibi, periyodik bakım ve senörlerin kalibrasyonlarının yapılması da ihmal edilmemeli.
Üstelik sarf malzemesi olarak havadaki oksijen kullandığı içinde, ozon kullanımı çok da ekonomiktir.
Sinema, tiyatro, açık ofis, plaza, AVM, okul vb. işletmelerin havalandırma kanallarına da sensör kontrollü, doğru mühendislik uygulanarak ozonla ortam dezenfeksiyonu yapılabiliyor.
Gıda sektöründe de hem insan sağlığı için, hem de ürünlerin üzerindeki mikrobiyolojik yükü düşürmek için ideal (Örneğin et karkaslarının üzerindeki E-coli, Brusella’ya kadar bir çok mikroorganizmaya ve virüslere karşı etkin, küf ve mayalara da). Kuru bakliyat ve fındıklar üzerinde de afla toksin giderimi ile ilgili akademik çalışmaları var. İşletmelerinizin kuru ve soğuk hava depolarının dezenfeksiyonunda, frigorifik ve gıda nakliye araçlarının kapalı kasalarının dezenfeksiyonunda güvenle kullanabilirsiniz. Portatif ozon cihazlarını fümigasyon amaçlı olarak kullanabilir, depolarınızı, binek araç içlerini, kapalı kasa gıda/et nakliye araçlarınızı dezenfekte edebilirsiniz. Aynı portatif ozon cihazını, yıkanabilir malzemelerin dezenfekte edilmesinde de kullanabilirsiniz. Seyyar modelleri ile ise istediğiniz her türlü yere taşıyabilme şansına sahipsiniz.
Ozon en güçlü dezenfektanlardan bir olduğu için bakteri, virüs ve kokunun bertaraf edilmesi işlemlerinde de kullanılabilir. Ozon gevşek bağlı üç oksijen atomundan oluşan bir moleküldür, bu nedenle bakteri, virüs ve koku molekülleri temas halinde olması durumunda bir oksijen atomunu kolayca vererek etkileşime girer, onların yapısını bozar. Bu işleme oksidasyon denir.
Ozon atık bırakmaz, oksidasyon sonrası geriye oksijen kalır. Ozon gazının uygun dozda ve kontrollü bir şekilde ortama verilmesi önemlidir.
Ozon cihazlarının kullanımı ile;
• Gıda sektöründe ofis, üretim,proses alanı, paketleme, depo vb. bir alanda dezenfeksiyon ve sanitasyon için kullanılır.
• Tuvalet, banyo, kanalizasyon, sigara, ter, vb. ortam kokuları giderilebilir ( atık suların ve kokuların giderilmesinde de).
• Giysi, yatak çarşaf ve ayakkabılardaki küf, mantar kaynaklı kokular giderilebilir ve mikrobiyal yüklerin dezenfeksiyonu sağlanabilir
• İşletmenizdeki veya evinizdeki su sebilinin, buzdolabının, kahve maki nasının, giysi dolabının dezenfeksiyonu yapılarak kokular giderilebilir. • Salata barlarda çiğ tüketilen sebze ve meyvelerin dezenfeksiyonu sağlanarak, pestisitleri çözdürülerek giderilebilir.
• Yangın sonrası ortama sinmiş is kokuları giderilebilir.
Bu sayede hiçbir kimyasal kullanmadan Dezenfeksiyon işlemlerinizi güvenle yapabilirisiniz.
Özellikle Sağlık sektörü, zincir restoran, Avm, Otel, Eğitim kurumları, Hastaneler ve Gıda sektörümüzde kullanımını çok daha fazla göreceğiz.
En�eƦ�k çiçek��ƫdƞ� eƥd� ed��ƞƧ ba�ƥ�r
İletişim:
Atilla ÖZCAN - 0533 613 16 88
Balınızı değil,balcınızı değiştirin
Endemik bitkilerden elde edilen ballar
● Dünya Birincisi Şampiyon Bal ● Ukrayna Balı- Kızıl Kestane ● Abhazya Kestane Balı ● And Dağları Kestane Balı ● Murgul Nulaşkar Kestane Deli Bal ● Artvin Macahel Kestane Balı ● Kızılardıç Petek Bal ● Peri Bal ● Şavşat Balı
● Anzer Balı ● Kızılardıç Balı ● Ayder Balı ● Akasya Balı ● Suloban Balı ● Kırgızistan Balı ● Ahıska Balı ● Çeçenistan Balı ● Kaya Balı ● Krem Bal
✓Ardanuç Zegerya Balı ✓ Yusufeli Kaçkar Balı ✓ Rize Kaçkar Balı ✓Bal Macunu - Kanser İçin ✓ Ballı Karışımlar ✓ Tunceli Ovacık Balı ✓ Ovit Bal - Anzer Yanı Yayla Karakovan balları ✓ Kars Balı ✓ Balvana Bal ✓ Polen ✓ Propolis ✓ Arı Sütü ✓ Kaya Arı Sütü ✓Ardahan Balı ✓ Bal Şarabı
