Italië Magazine 04 2021 by Credits Media

NR.4 2021

HARTSTOCHT VOOR LA DOLCE VITA

EXTR A DIK NUM M ER

Hoe ‘Lady Gucci’ haar ex-man liet vermoorden De ‘cucina nuova’ volgens sterrenkok Sergio Herman

Fietsen door EMILIA-ROMAGNA Zon, zee en kappertjes op PANTELLERIA Panoramische autoroute door LE MARCHE Metrostations met kunst in NAPELS

AP € 6,99

8 719327 079003

WEER OP REIS!

00421

Met een local op pad in PADUA

©BETTINA TRAAS

Boek nu zorgeloos je REISKOORTS vakantie!

Op het moment dat Italië ‘op geel ging’, sloeg de reiskoorts bij mij toe. Direct boekte ik een lang weekend naar Rome en zodra deze editie bij de drukker ligt vertrek ik. Ik kan niet wachten. Deze zomer ga ik zeker ook nog op vakantie in Italië, maar waar weet ik nog niet. Dit nummer biedt de nodige inspiratie gelukkig, met heel verschillende reizen. Het lijkt me exotisch om een keer naar Pantelleria te gaan, het kleine eiland dat dichter bij Afrika dan bij Italië ligt en waar de sporen van de vroegere Arabische overheersing nog terug te vinden zijn (p. 94). Maar een actieve vakantie, met de fiets door bijvoorbeeld EmiliaRomagna, zoals Pablo Pichel deed (p. 20), klinkt ook erg aantrekkelijk. Of een auto huren en de route door het Montefeltro-gebergte volgen van Rimini via San Marino naar Fano (p. 62). Een oude favoriet is Napels, waar een nieuw metrostation wordt geopend dat een van de mooiste ter wereld moet zijn. Tijdens de aanleg trof men

een Grieks-Romeins stadion aan dat nu in het station is geïntegreerd (p. 86). In Padua heb ik ooit een heel korte stop in de winter gemaakt, alleen om de ongelooflijk mooie fresco’s van Giotto in de Cappella degli Scrovegni te zien. Maar een volgende keer ga ik de tips opvolgen die Susan van Deth geeft in dit nummer (p. 32). Susan met wie we ook een interview hebben, heeft zich met haar Italiaanse man gesetteld in Padua en heeft er een bedrijf in granola. Behalve al deze interessante bestemmingen hebben we ook nog een prachtig verhaal over ‘Lady Gucci’, die haar ex-echtgenoot Maurizio Gucci liet vermoorden. En op culinair gebied hebben we een interview met sterrenkok Sergio Herman en recepten uit zijn nieuwe kookboek. Veel (reis)plezier deze zomer! Paul van Eijndhoven, hoofdredacteur p.vaneijndhoven@creditsmedia.nl

DE LEUKSTE GLAMPING VAKANTIES IN ITALIË, KROATIË, FRANKRIJK EN NEDERLAND. Een vakantie met Lodge Holidays staat gelijk aan onbezorgd genieten. Dankzij de kleinschalige campings met ruime staplaatsen en privé sanitair, geniet jij zorgeloos van de rust, ruimte en natuur. Boek nu en ga een onvergetelijke vakantie tegemoet!

LODGEHOLIDAYS.NL /LODGEHOLIDAYS

/LODGEHOLIDAYS

ITALIË MAGAZINE

MEET THE PERFECT SHORTS Met The Originals heeft MR MARVIS een icoon gecreëerd - shorts met de ultieme ﬁt en goed doordachte details. The Originals worden hand-

GEMAAKT IN PORTUGAL

40+ KLEUREN

gemaakt in Portugal van Oeko-Tex gecertiﬁceerd stretch-katoen. Onze perfecte shorts zijn verkrijgbaar in meer dan 40 kleuren. Welke kies jij?

ELASTISCHE BROEKBAND

BROEKZAK MET RITS

GRATIS VERZENDING

BESTEL JOUW MR MARVIS SHORTS NU OP MRMARVIS.COM

20 50

Reizen

INHOUD 2021 nummer 4 9

GRANTURISSIMO

We mogen weer! Dus veel vakantietips.

Culinair

SUPERFOOD VAN SUSAN

Hoe de Nederlandse ondernemer Susan van Deth vanuit Padua het Italiaanse ontbijt verandert.

20 FIETSEN IN EMILIA-ROMAGNA

50 SERGIO HERMAN GOES ITALY

38 SUSANS PADUA

102 MANGIARE

Deze heuvelachtige regio kun je uitstekend verkennen op de fiets. Over lunchen bij de wijnboer, familiestranden, oude dorpjes en venijnige colletjes.

Tips van een local voor een bezoek aan deze prachtige stad.

62 HET MONTEFELTRO-GEBERGTE

Een route per auto van Rimini naar Fano met een mooie omweg.

94 HET LAATSTE EILAND VAN ITALIË

Pantelleria is alleen al exotisch door zijn ligging vlakbij Afrika en heeft veel meer te bieden dan zijn beroemde kappertjes.

In zijn nieuwe kookboek ‘New Italian’ presenteert de multi-sterrenchef zijn Italiaanse keuken met Zeeuwse twist. Een interview plus vier recepten.

Cultuur & Design

Benodigdheden voor de cucina.

47 NUOVO

Moois voor op het strand en onder de douche.

78 LADY GUCCI

Het verhaal van een wraakzuchtige ex en de moord op modetycoon Maurizio Gucci. >

ITALIË MAGAZINE

107

94 77

INHOUD 86 ONDERGRONDS MUSEUM

De metro van Napels schittert door hedendaagse kunst en architectuur.

109 LAURA

Laura de Rooy-Dekker van ItaliaCasa over Italiaans onroerend goed.

110 JURIDISCH

Advocaat Joost van der Heijden over de juridische aspecten van onroerend goed in Italië.

93 ARTE E CULTURA

Exposities en evenementen.

107 LIBRI E MUSICA

Columns

Nieuwe boeken en muziek.

30 ROSITA STEENBEEK

Het Park van de aquaducten.

ROELAND SCHOLTALBERS

... vindt vrijheid in een rebelse wijn.

ITALIË MAGAZINE

EWOUT KIECKENS

Zelfs op het Italiaanse platteland heeft de Kerk het moeilijk.

En verder…

FOTOWEDSTRIJD

Stuur uw mooiste foto van la bella Italia op!

104 LA LINGUA ITALIANA

Geheimen van de populairste dolce.

111 HUIZEN TE KOOP & TE HUUR

Actueel aanbod van onroerend goed in Italië.

114 VOLGEND NUMMER & COLOFON

esplanadetergesteo.it Montegrotto Terme - Padova

specialist in premium espresso koffie

WWW.KOFFIECENTRALE.NL @koffiecentrale

GRANTURISSIMO Mooiste duikplek ‘National Geographic’ zette het bassin al in de top 10 van mooiste natuurbassins ter wereld. De Grotta della Poesia is een natuurlijk zwembad met helderblauw water. Het bassin is ontstaan door de schurende werking van de zee en is onderdeel van de archeologische site van Roca Vecchia in Puglia. De ‘Grot van de Poëzie’ ontleent haar romantische naam aan de legende die vertelt dat deze plek de favoriete badplaats was van een mooie prinses die baadde in het gezonde water van de grot. Dit sprookjesachtige beeld inspireerde veel dichters. Tegenwoordig zijn het niet alleen prinsessen die de zeegrot weten te vinden. Waaghalzen springen vanaf de metershoge kliffen in het turquoise water en klauteren via de rotsen weer omhoog. Gegarandeerd een bijzondere zwemervaring. Grotta della Poesia. Strada Statale San Cataldo-Otranto, Roca Vecchia.

TEKST & SAMENSTELLING LOLA RIBBINK

ITALIË MAGAZINE

Fantastisch verblijf in Scarlino, in de authentieke Maremma

TOPVAKANTIE IN DE MAREMMA

Ontdek het authentieke genoegen van leven in harmonie met de natuur in het hart van de Toscaanse Maremma, in het Parco Archeominerario delle Colline Metallifere (UNESCO-erfgoed) en in de buurt van het natuurpark Le Bandite di Scarlino. BeVedetta Poggio La Croce en La Cianella bieden verschillende verblijven, verenigd door de liefde voor schoonheid en de geneugten van het leven, modern comfort en hoge kwaliteit van de aangeboden diensten: appartementen, relais, B&B en glamping. Kies het verblijf dat het beste bij uw wensen past en boek een exclusieve vakantie in de Maremma.

GRANTURISSIMO

Zwemmen tussen tropische tuinen Vanaf de eerste seconde voel je je welkom in dit hotel aan het Gardameer. Het gedreven personeel is zeer gastvrij en de ambiance helpt ook mee. Speciaal aan het ColorHotel is de grote keuze aan zwemgelegenheden. Middenin de tropische tuinen bevinden zich drie grote zwembaden. Met ruim 1000 vierkante meter aan water hoef je je geen moment te vervelen. Bij de Sun Bay Bar bestel je vanuit het water een heerlijk drankje. Verder kun je genieten van een holistische ColorMassage, yogalessen en fitnessactiviteiten in de sportschool. En ’s avonds wacht het avontuur van Michelin-sterrenrestaurant La Veranda del Color. Vanaf € 220 per kamer per nacht. ColorHotel, Via Santa Cristina 5, Bardolino, +39 0456 210 857. colorhotel.it

Stijlvo e strandmode

Bikini’s zijn allang niet meer de laatste trend in zwemkledingland. Deze zomer zullen de stranden vol liggen met vrouwen in badpak. Een goede keuze waarmee je altijd stijlvol verschijnt. Yamamay, Padded one-piece swimsuit - Klara II, € 59,95. yamamay.com

Sardijnse streken Stranden als de Malediven, kleurrijke stadjes en een smaragdgroene zee. Sardinië is adembenemend en dat weet Italië-kenner Esther van Veen heel goed. Ze deelt graag de mooiste plekken, karakteristieke stadjes, fijne adressen en bovenal boeiende verhalen. Die zijn er genoeg. Het eiland ligt dichter bij de Afrikaanse kust dan bij het

Italiaanse vasteland en kent een lange lijst aan volkeren die hun sporen op het eiland hebben achter gelaten. Dit samen met de geïsoleerde ligging maakt dat er een sterke eigen cultuur heerst met een grote variëteit aan lokale gebruiken en uiteraard een smakelijke keuken. Esther van Veen, ‘Sardinië’, PassePartout Reizen, ISBN 9789493201309, € 22,50. >

ITALIË MAGAZINE

GRANTURISSIMO

Nooit meer naar huis Aan de ene kant uitzicht op de wijngaarden van Monferrato (UNESCOwerelderfgoed), de thuisbasis van onder andere de beroemde Barolo-wijn, aan de andere kant op de Alpen. Dit is de sublieme ligging van La Villa Hotel, een 16de-eeuws wijnhuis dat is omgetoverd tot een door een familie gerund boetiekhotel. Er zijn vijftien unieke kamers ingericht in een country chic-stijl; luchtig, met neutrale kleuren en natuurlijke stoffen. Naast de lounge en de bar zijn er veel buitenplekken om te ontspannen, waaronder een groot zwembad, tuin en (dak)terras. Op aan-

vraag zijn er verschillende massage-, yoga-, pilatesen meditatiemogelijkheden beschikbaar. Het is heerlijk toeven in het hotel, maar vergeet de rijke omgeving niet te verkennen. Op rijafstand zijn diverse meren, het truffelcentrum van Alba, de kust en Cinque Terre te bereiken. De medewerkers helpen je graag bij het organiseren van verschillende proeverijen, evenals de meer typische vakantie-activiteiten, zoals golf, wandelen en fietsen. Vanaf € 160 per kamer per nacht. La Villa Hotel, Via Torino 7, Mombaruzzo, +39 0141 793 890. lavillahotel.net

ITALIË MAGAZINE

GRANTURISSIMO

Middeleeuws Chianti

Reisinspiratie

In het middeleeuwse centrum van Radda bevindt zich Palazzo Leopoldo, een voormalig patriciërshuis uit 1310. Gelegen in de beeldschone Chiantistreek, middenin Toscane, is dit een geschikte uitvalsbasis voor uitstapjes naar alle highlights van de regio. Het hotel heeft een wellnesscentrum en twee restaurants, La Perla del Palazzo en Girarrosto, die traditionele recepten op een eigentijdse manier presenteren. Het enthousiaste personeel zorgt voor een ontspannen avondje uit. Vanaf € 92 per kamer per nacht, Via Roma 33, Radda in Chianti, +39 0577 735605. palazzoleopoldo.it

Luc Verhuyck neemt de lezer mee op een Grand Tour door Italië, een reis zoals welgestelde jongemannen die in vroeger tijden maakten naar kunststeden als Venetië, Florence, Rome en Napels. In bijna vierhonderd pagina’s brengt Verhuyck je zelfs naar twintig steden, een soort Grand Tour Deluxe dus. Op het eerste oog zullen de meeste bestemmingen je wel bekend voorkomen, maar met leuke feitjes en historische weetjes weet de auteur op de meeste bestemmingen weer een nieuw licht te werpen. Luc Verhuyck, ‘De Grand Tour in Italië’, Pelckmans Uitgevers, ISBN 9789463104197, € 24,50.

MONSTERPARK Bizar en verbazingwekkend: dat zijn misschien wel de meest treffende woorden om het Parco dei Mostri te omschrijven. Architect Pirro Ligorio ontwierp in 1560 in opdracht van prins Pier Francesco Orsini de ‘Tuinen van Bomarzo’. Aanleiding voor dit curieuze park is het overlijden van Orsini’s vrouw Giulia Farnese (1527-1557). Reusachtige beelden, lijkend op monsters, vullen het tuinencomplex in het stadje Bomarzo, Lazio, en maken het zeker een bezoekje waard. Sacro Bosco di Bomarzo. Località Giardino, Bomarzo. Maandag t/m zondag: 8.30 – 19 uur, € 11. sacrobosco.it

ITALIË MAGAZINE

ELEGANCE is our

ATTITUDE

Aurora lounge chair and ottoman, design Draga & Aurel operacontemporary.com

GRANTURISSIMO

WOOF FOOF Een uitje voor het hele gezin en zelfs de trouwe viervoeter mag mee. Of eigenlijk is dat nou net het gezinslid waar het in FOOF om draait. Het is het eerste park en museum dat volledig aan de hond is gewijd. Buiten is er ruimte voor plezier. Niet alleen voor kinderen is er een speeltuin, maar ook honden kunnen ongestoord uitrazen. In het museum introduceert een fotocollectie de honden van staatshoofden, royals en sterren. Uiteraard ontbreekt een halsbandencollectie niet. Met 120 exemplaren is het zelfs de meest uitgebreide collectie van Europa. Verder wordt er vanuit een wetenschappelijk perspectief verteld over de evolutie van de hond, de selectie van rassen en de geografische spreiding. FOOF is geen standaardmuseum, het is ook een opvangplek voor verlaten honden. Helaas zijn er nog veel zwerfhonden en die krijgen hier veilige plek. FOOF. SS Domitiana Km. 20, Mondragone. Maandag t/m vrijdag: 10 – 18 uur. foof.it

ITALIË MAGAZINE

GRANTURISSIMO

Recente geschiedenis

Familievakantie Geniet samen van de zonsondergangen, wandel door de tuin vol planten, bloemen, palmbomen en typische streekvruchten en drink een cocktail aan het strand. Temples of Sicily maakt het mogelijk in drie vakantievilla's. Ze hebben een groot terras, tuinstoelen, ligbedden, zwembad, airconditioning, barbecue en het Lumia-strand op loopafstand. Ideaal voor

grote gezelschappen en gezinnen met kinderen. Met in de buurt belangrijke archeologische vindplaatsen en andere bezienswaardigheden, zoals Marsala, de Vallei van de Tempels van Agrigento, Trapani, Palermo en de Scala dei Turchi. Vanaf € 170 per kamer per nacht. Temples of Sicily villas and holidays homes, Sciacca, of Agrigento, +39 348 5954938. templesofsicily.com

Vrolijke fles Plastic waterflesjes zijn verleden tijd en met deze leuke prints wil je ook niet meer anders. De roestvrijstalen fles is extra licht van gewicht en dus makkelijk in gebruik. Verkrijgbaar in diverse prints. 24bottles, Urban Bottle 500 ml, € 19,90. 24bottles.com

ITALIË MAGAZINE

Vergeet de gebaande paden en verken Pistoia op een alternatieve manier. Met een gids maak je een stadswandeling door het historisch centrum en zie je de lokale, hedendaagse (straat)kunst. Zo kom je meer te weten over Pistoia’s meest recente geschiedenis. De route is erg vermakelijk als je van moderniteit houdt, want je leert de trendy kant van de stad zien. Als je een echte liefhebber bent van het genre, kun je deze route combineren met een bezoek aan een van de hedendaagse kunstmusea in Pistoia, zoals il Museo Marino Marini, la Fondazione Jorio Vivarelli en Casa di Sigfrido Bartolini. Pistoia contemporanea. Vanaf € 40. Tot en met 31 december 2021. oltrepistoia.it

Spectaculair ﬁets- en wandelpad in Limone sul Garda

Op 14 juli 2018 is er een nieuw stuk geopend van het fietsen wandelpad dat loopt van Limone tot aan Trentino. Het biedt een unieke en buitengewone mogelijkheid om langs het meer te lopen of te fietsen en te genieten van het adembenemende uitzicht. De route begint in het historische centrum en voert je over panoramische wegen langs Limonese dorpjes, tot de plaats “Capo Reamol”. Dit stuk is voor iedereen toegankelijk en ook ’s nachts geopend, sinds het met LED-lampen is verlicht. In het centrum kunnen e-bikes gehuurd worden. Als vakantiebestemming biedt Limone sul Garda je een buitengewoon verblijf in moderne hotels, vakantiewoningen, op campings en in appartementen, ieder uitgerust met alle comfort. De ideale plek voor een ontspannende vakantie middenin de natuur. (www.visitlimonesulgarda.com - Tel. +39 0365 954720).

Het drukbezochte middeleeuwse stadje Gradara; bloeiende velden net buiten Cattolica.

Klimmen, dalen & lunchen bij de wijnboer in

Emilia-Romagna Onder het toeziend oog van de middagzon trappen we dapper de heuvels op, wetende dat Emilia-Romagna ons aan de top zal verrassen met adembenemende uitzichten van uitgestrekte landschappen, bloeiende wijngaarden en ruige kusten. Italië Magazine stapte op de fiets om een stukje van de regio op Hollandse wijze te ontdekken. T E K S T & F OTO G R A F I E PA B L O P I C H E L

Vergezicht op Fiorenzuola di Focara; doorkijkje in San Giovanni in Marignano.

een betere plek om te fietsen dan Emilia-Romagna. Niet voor niets heeft de Giro d’Italia steevast een etappe in deze regio. De streek biedt tal van paden die voor elke fietser goed te doen zijn, of je nu elke dag de fiets pakt of slechts eens in de zoveel tijd. In Emilia-Romagna kun je over vlakke fietspaden rijden, maar ook de heuvels op en af. Daarnaast zijn er spectaculaire

ITALIË MAGAZINE

routes langs de kust. En de mensen zijn eraan gewend om fietsers en wielrenners te zien, dus je zult hier maar weinig toeterende italiani tegenkomen. De auto’s wachten keurig tot je bent afgeslagen, een concept dat helaas in Nederland nog niet overal geland is. Recentelijk is Terrabici opgericht, een vereniging van 43 hotels in EmiliaRomagna die allemaal fietsgerelateerde services bieden. Zoals winkels waar je

FIETSEN DOOR EMILIA-ROMAGNA

nood als je nog moet beginnen met de cursus Italiaans: vrijwel iedereen spreekt hier een woordje Engels.

Op maat gemaakt

fietsen kunt huren, fietsroutes en een breed aanbod aan georganiseerde tours in de directe omgeving. Het geeft wel aan hoe serieus men hier het fietsen neemt. Emilia-Romagna staat bovendien bekend als de meest gastvrije regio van Italië. Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat als je als vegetariër in een restaurant om een gerecht zonder vlees of vis vraagt, er zonder morren een fantastisch groentegerecht voor je wordt bereid. En geen

Een goede fiets is in Emilia-Romagna geen overbodige luxe. Je schakelt namelijk voortdurend tussen asfalt en grindpaden. Als je niet helemaal wegwijs bent in wereld van sportfietsen en e-bikes, dan is een persoonlijke gids hierbij essentieel. Maar ook als je meer oog wilt hebben voor de omgeving dan alleen de routekaart volgen, is dit het geval. Bij Italy Bike Tours kun je begeleide fietsvakanties boeken, waarbij je zelf alleen voor het vliegticket moet zorgen. Het bedrijf is opgericht door geëmigreerde Europeanen die al decennialang in Italië wonen. Zoals de Nederlandse gids Jacqueline, die al dertig jaar lang in Italië verblijft. Zij benadrukt: “Met een gids haal je gewoon veel meer uit je vakantie: waar je bent en wat je kunt doen. Wij laten je andere dingen zien dan je in de toeristengids kan vinden. Voor de lunch gaan we niet bij een restaurant op een terras zitten, maar bijvoorbeeld naar een wijnboer die we kennen in de buurt. En dan lunch je bij die mensen thuis in de tuin.” Persoonlijke aandacht en flexibiliteit staan voorop. Al voordat je boekt, wordt er gekeken of de betreffende tour, groep en fiets goed bij je passen. Tijdens de eerste fietsdag kijken ze ook of iemand extra aanmoediging nodig heeft. Door in kleine groepjes te fietsen onder begeleiding van twee gidsen, kan het programma naar wens worden aangepast: “Als we een groep hebben waarbij mensen verder willen fietsen dan die vijftig kilometer, kijken we altijd of we een langere route kunnen bieden.” Tijdens de tours is er genoeg ruimte om je even van de groep los te maken en je eigen plan te trekken. Op italybiketours.com worden op dit moment zo’n acht verschillende fietsvakanties in Emilia-Romagna aangeboden en nog tientallen andere in de rest van Italië. Het bedrijf heeft veel ervaring met op maat gemaakte fiets>

TIPS Voor de fietser • Italy Bike Tours Tot in de puntjes verzorgde fietsvakanties met gids op het vasteland en de eilanden. Deelnemers worden verrast met bijzondere bestemmingen. italybiketours.com • Terrabici Deze instantie is opgericht om het fietstoerisme in Emilia-Romagna te promoten en te vergemakkelijken. De 43 aangesloten hotels bieden allerlei op de fiets gerichte services. Terrabici.com • Via Panoramica Deze fietswinkel (verhuur/ verkoop) in Gabbice Monte organiseert tal van panoramische excursies met gastronomische stops in Romagna en de Marche. viapanoramica.com

ITALIË MAGAZINE

Er is zoveel te zien dat je beslist even de tijd wilt nemen, al was het maar onder het mom van ‘even bijkomen van de klim’

Boven: het strand van Cattolica. Rechts: souvenirs in Gradara; stadspoort Saludecio; hoofdstraat van Gradara.

ITALIË MAGAZINE

trips, die niet veel meer kosten dan de standaardprogramma’s. Maar bovenal spreekt bij Jacqueline de passie voor de fiets: “Fietsen is een perfecte manier om een regio te zien. Als je loopt kun je niet zoveel zien, als je in de auto zit kun je heel veel niet zien, want je rijdt overal langs en je kunt niet zo makkelijk op de rem stappen. Met de fiets kun je overal even stoppen om foto’s te maken of een plek te bekijken.”

Startpunt Cattolica

In Emilia-Romagna is Cattolica de plek bij uitstek om een fietstocht te beginnen. Dit kleine badplaatsje aan de Adriatische

kust is genesteld tussen de Conca-vallei en de valleien van Le Marche. Vroeger was dit een populaire feestbestemming voor de jeugd, maar daar valt nu weinig meer van te merken. De stranden worden overdag bevolkt door schaarsgeklede ouderen en hoe verder je van de zee raakt, hoe minder mensen je op straat zult zien. De hotels maken hun oude belofte nog steeds waar: binnen een tiental stappen sta je met je voeten in het warme zand. Je kunt met een ijsje langs de boulevard wandelen en genieten van het zeezicht. Maar langer blijven hangen in dit kustplaatsje zou zonde zijn van de tijd. Wanneer je Cattolica verlaat en in

FIETSEN DOOR EMILIA-ROMAGNA

zuidwestelijke richting fietst, rijd je een agrarische wereld binnen van uitgestrekte landschappen met wijnranken, koolzaad en boerderijen tussen groengele graanvelden. Je kunt vanaf hier ervoor kiezen om de geasfalteerde wegen te verruilen voor de ‘Percorso Torrente Conca’ – een 12 kilometer lang stelsel van grindpaden tussen Cattolica en San Giovanni in Marignano langs velden met klaprozen, verwilderde natuur en de rivier de Conca. Let wel op wandelaars langs de weg.

Het steelpan-plein

San Giovanni in Marignano werd in de Middeleeuwen geregeerd door de adellijke Malatesta-familie. Tegenwoordig vind je er vrolijk gekleurde huizen en een dorpsplein dat zijn oorspronkelijke functie door de eeuwen heen heeft behouden. Bezoek beslist Teatro Massari, een 19de-eeuws theater versierd met fraaie plafondschilderingen. Wanneer je San Giovanni in Marignano uitrijdt, worden de heuvels al snel steiler en de dalen dieper. Weersta de drang om te stoppen en achteruit te kijken tot je aan de top bent. Bovenop de heuvels heb je een verbazingwekkend overzicht over de vallei met gele akkers die fraai afsteken tegen de groene grasvelden

en bloeiende bomen. Er is zoveel te zien dat je beslist even de tijd wilt nemen, al was het maar onder het mom van ‘even bijkomen van de klim’. Een ding is in ieder geval zeker: na één afdaling zul je de smaak te pakken hebben. Terwijl de wind door je haar ruist, vlieg je het dal in. Dat er direct daarna nog een klim te wachten staat, valt dan te overzien. Onderweg naar Saludecio passeer je Mondaino. Vroeger was dit plaatsje een vesting van de Malatesta’s. Het hoogtepunt vormt het Piazza Maggiore, een 19de-eeuws, halfrond marktplein met een neoklassieke colonnade eromheen. Omdat de lange hoofdstraat in het verlengde ligt, hebben bewoners het de bijnaam Piazza Padella (steelpan-plein) gegeven. Die associatie had ik zelf niet gemaakt, maar het bewijst maar weer eens hoe vaak Italianen met hun hoofd in de keuken zitten.

Tussenstop bij de wijnboer

Saludecio is slechts een klim verwijderd van Mondaino. Al bij binnenkomst van de grote stenen stadspoorten is duidelijk waar hier de prioriteiten liggen: de koffiebar bevindt zich direct links, nog vóór het gemeentehuis. Kijk bij het betreden van de stadspoorten beslist even achterom >

TIPS Slapen • Europa Monetti In Emilia-Romagna kun je ook in de hotels genieten van overheerlijke gnocchi of pasta, zo ook hier. Hotel Europa Monetti ligt op wandelafstand van het strand, waardoor je altijd verzekerd bent van een plekje op een ligbed. Via Curiel 39, Cattolica europamonetti.com Eten & drinken • Gente di Mare In restaurant Gente di Mare onder leiding van sterren-chefkok Fabio Rossi kun je chic aan zee dineren, gezeten op designerstoelen. En of je nu de verse zeebaars of de groente-tortelli probeert, elk gerecht wordt opgediend als een klein kunstwerkje. Darsena Marinai d’Italia, Cattolica ristorantegentedimare.com

ITALIË MAGAZINE

Uitzicht vanaf restaurant Bel Sit in Gabbice Monte.

TIPS Eten & drinken • Enio Ottaviani Een door een familie gerunde wijnboerderij met een terras dat uitzicht biedt op de wijnranken en omliggende heuvelpartijen. De wijn is hier betaalbaar en een halfleeg glas ongebruikelijk. Via Pian di Vaglia 17, San Clemente enioottaviani.it • Piadinzuola Op het zonnige terras van Piadinzuola ben je samen met je tafelgasten bevoorrecht om een biologische piadine te eten terwijl je beneden de Adriatische zee ziet golven. Piazza Dante Alighieri sn, Fiorenzuola di Focara, piadinzuola.com

ITALIË MAGAZINE

En zoals het Italië betaamt, staat de uitvinding van de pizza Margherita op gelijke hoogte met die van de stoomtrein naar het schitterende uitzicht op de Adriatische kustlijn. Door heel Saludecio zijn muurschilderingen te vinden. Hierom staat het ook wel bekend als la città dei muri dipinti (de stad met geschilderde muren). De schilderingen verbeelden de belangrijkste uitvindingen en gebeurtenissen uit de 19de eeuw. En zoals het Italië betaamt, staat de uitvinding van de pizza Margherita op gelijke hoogte met die van de stoomtrein. Voor we definitief afdalen naar Cattolica, maken we een tussenstop bij de moderne wijnboerderij Enio Ottaviani in San Clemente. Bezoekers en fietsers kunnen hier lunchen en proeven van vers geproduceerde Sangiovese, Riesling of Rebola, terwijl ze uitkijken over de felgroene wijnstokken

van het bedrijf. Nog voordat je glas leeg is, wordt het alweer volgeschonken. Ik zag een hondje hoopvol naar zijn baasje staren, alsof hij ook een slokje wilde. Bij Enio Ottaviani koop je al voor slechts een tientje een kwaliteitswijn voor thuis. Terwijl we nagenieten van onze pizzabodems met gegrilde groenten en ricotta, bekent een man dat hij een huis in Toscane dacht te hebben gekocht, dat hier in EmiliaRomagna bleek te staan. Het is hem vergeven, zo’n vergissing is snel gemaakt.

Tragisch liefdesdrama

Aan de andere kant van Cattolica, in Le Marche, vind je meer prachtige fietsroutes. De Via Panoramica belooft je een tocht van 22 kilometer door stille straten,

FIETSEN DOOR EMILIA-ROMAGNA

Even bijkomen op het hooggelegen Fiorenzuola di Focara.

Een man bekent dat hij een huis in Toscane dacht te hebben gekocht, dat hier in Emilia-Romagna bleek te staan. Het is hem vergeven, zo’n vergissing is snel gemaakt

Deelnemers van de fietstocht. Rechts: winkelstraat en strandwachthuisje in Cattolica; dorstige teckel op het terras van wijnboerderij Enio Ottaviani.

ITALIË MAGAZINE

groene natuur en langs ruige Adriatische kliffen. Als je Cattolica in zuidoostelijke richting uitrijdt, zie je het romantische stadje Gradara al van verre opdoemen op een heuveltop. Deze middeleeuwse burcht met kasteelmuren uit de 12de eeuw vormde het decor van het tragische liefdesdrama van Paolo Malatesta en Francesca da Polenta. Volgens de legende zou de beeldschone Francesca zijn uitgehuwelijkt aan de bittere en gebochelde broer van Paolo, Gianciotto. Terwijl een geheime liefde tussen Francesca en Paolo opbor-

relt, groeit de argwaan van Gianciotto. Tot het moment dat hij hen kussend betrapt en ze beiden uit woede met een zwaard doorsteekt. Door de zonde heeft het koppel een plek gekregen in de hel van Dante Alighieri. In heel Gradara staan teksten op muren en souvenirwinkeltjes die naar dit verhaal verwijzen, zoals een bordje bij de stadspoort met “Baciami” (“Kus me”) erop. Zolang Gianciotto het maar niet ziet. Vanaf Gradara rijden we in sneltreinvaart verder en betreden we het groene natuur-

FIETSEN DOOR EMILIA-ROMAGNA

reservaat Parco San Bartolo. Hier naderen we voor het eerst de rotsige Adriatische kustlijn. Terwijl we in de hete middag de hoogte opzoeken, lonkt het blauwe zeewater. Het loont om te wachten met onze rustpauze. Er is namelijk haast geen betere plek om van het uitzicht te genieten dan de 11de-eeuwse borgo Fiorenzuola di Focara, gevestigd op de rotsen. Hier lijken de Middeleeuwen nooit voorbij te zijn gegaan. Als je bij de poort naar boven loopt, struikel je haast over de Italianen die speciaal voor de spectaculaire vergezichten zijn gekomen. Terwijl je in het gras relaxt, zie je beneden zeiljachten dobberen van mensen die altijd de wind mee hebben. Als je nog energie over hebt, kun je via een pad van 1,3 kilometer afdalen naar een afgelegen stukje strand. Of je ook weer de puf hebt om terug naar boven te klimmen, is van later zorg.

Schattige picknick

We vervolgen onze fietstocht over de Via Panoramica naar Gabbice Monte. Technisch gezien ligt deze plaats in Le Marche, maar stiekem beschouwt iedereen het als Emilia-Romagna. In Gabbice Monte vind je de fietswinkel Via Panoramica. Hier

kun je fietsspullen aanschaffen, (sport-) fietsen huren en fietstours boeken. Het personeel kent de mooiste routes en organiseert zelfs activiteiten voor de niet-fietsende personen in je gezelschap. Achter de fietsshop kun je op hoog niveau dineren bij visrestaurant Bel Sit. Terwijl je aan tafel geniet van een stukje pizza bianca of pizza al pomodoro als antipasto, kijk je uit over de zonnige baai van Cattolica en Riccione. Één of twee keer per jaar, als de wind heel hard waait, kun je vanaf dit terras ook de kust van Kroatië zien liggen. Let trouwens wel op als de risotto op tafel verschijnt, want die valt zo in de smaak dat zelfs de vogeltjes uit de omgeving graag een graantje meepikken. In de avond stoppen we nog bij olijfboerderij Oleificio Frantoio Baffoni in San Clemente, die vaker culinaire stops organiseert voor fietsgroepen. Hier blijkt hoe gastvrij de gastheer in Emilia-Romagna is. We worden uitgenodigd voor een schattige picknick in de olijfgaard met wijn, brood met olie en gebakken vis. Ik wil voor de grap vragen of we voor altijd in de olijfgaard mogen blijven zitten, daar zou in het warmhartige Emilia-Romagna vast een ‘ja’ op volgen. •

TIPS Eten & drinken • Oleificio Frantoio Baffoni De gastvrijheid lijkt bij deze olijfolieboerderij haast aan de takken te groeien. Als groep kun je hier bijkomen van je fietstocht met een picknick en een barbecue tussen de olijfbomen. Via San Giovanni 53, Misano Adriatico, oleificiobaffoni.it • Bel Sit Dit visrestaurant biedt gasten op het open terras spectaculaire panorama’s van de Adriatische zee en haar kustlijn. Piazza Valbruna 1, Gabbice Monte bel-sit.business.site

ITALIË MAGAZINE

Het park van de aquaducten Of ik meeging naar het Parco degli Acquedotti, vroeg Francesca, een bevriende archeologe. Ik was er nog nooit geweest en wist niet dat dit samen met het gebied van de Via Appia, het grootste stadspark van de wereld vormt. Op de Piazza di Spagna ga ik een uitbundig beschilderde lege metro in om de halte na Cinecittà uit te stappen. Een korte wandeling door een buurt die ik voor het eerst betreed, brengt me bij de ingang van het park waar ik Francesca ontmoet en een paar andere Italiaanse vrienden. Het is vijf uur in de middag en de zon staat aan een smetteloze hemel. Achter de pijnbomen zien we op het groene zacht glooiende land een onaangetast aquaduct in een strakke lijn naar de einder verdwijnen. Het is een van de zeven aquaducten die de tand des tijds hebben doorstaan. Oorspronkelijk waren het er elf. Zes van de bewaard gebleven aquaducten die water naar Rome voerden, stammen uit de Oudheid, een werd aangelegd in de 16de eeuw door paus Sixtus V en draagt zijn voornaam, het Aqua Felice. Iedereen pakt de telefoon om dit fotogenieke uitzicht vast te leggen. Het is niet toevallig dat Cinecittà vlakbij ligt want veel filmers, zoals Fellini, Pasolini, hebben dit decor als achtergrond gebruikt en korter geleden werden er scènes uit ‘La Grande Bellezza’ gedraaid. In de 18de en 19de eeuw zwierven hier buitenlandse kunstenaars rond om zich te laten inspireren. De afgelopen periode van pandemie en lockdown is het park ontdekt door mensen uit de buurt die hier gingen wandelen, picknicken, sporten, zonnebaden. Twee vrouwen liggen te lezen in een hangmat vastgemaakt tussen bomen, achter hen de bogen van het Aqua Marcia. Een eindje verderop zijn kinderen aan het voetballen met het door Agrippa aangelegde Aqua Iulia op de achtergrond. Francesca kent de aquaducten bij naam, het jaar van hun ontstaan en hun eigenaardigheden, bijvoorbeeld dat het Aqua Tepula zo heet omdat het lauw water transporteerde uit vulkanisch gebied. Veel water kwam van de Albaanse heuvels die we in de verte zien liggen, een mythische plek want daar werden Romulus en Remus geboren.

ITALIË MAGAZINE

Men ging grondig te werk, vertelt Francesca wanneer we verder lopen door het hoge gras langs een volgend aquaduct. Dat weten we uit een overgeleverd traktaat van de Curator Aquarum, die verantwoordelijk was voor de aquaducten. Eerst werd de juiste bron gezocht en bestudeerd hoe het met de gezondheid gesteld was van de mensen die zich van dat water bedienden. Vervolgens werd kritisch geproefd of het water wel smakelijk genoeg was. Wanneer het besluit was genomen kwam het grote technische werk van meten en bouwen. Het water moest met twee procent naar beneden stromen, bergen door, valleien over, en daar hielpen de bogen bij die betrekkelijk eenvoudig waren te construeren en betrouwbaar waren doordat het gewicht werd verdeeld. Om het water te zuiveren kwam het af en toe tot stilstand in grotere reservoirs waar bladeren en modder konden bezinken zodat het helder door kon stromen naar Romeinse paleizen, thermen en fonteinen. Terwijl de zon daalt, lange schaduwen werpt en de schapen in de verte een gouden vacht geeft, wandelen we langs het Aqua Claudia, genoemd naar keizer Claudius, die het liet bouwen. Lange tijd woonden mensen in zelf gefabriceerde hutten onder de robuuste 27 meter hoge bogen totdat het werd verboden. Bouwondernemers dachten hun kans schoon te zien maar door felle protesten kwamen hun lucratieve plannetjes niet van de grond en werden deze 240 hectare beschermd gebied. “Dit is het Campus Barbaricus”, zegt Francesca op een plek waar verschillende aquaducten elkaar tweemaal kruisten. De Goten die in 539 Rome belegerden, maakten er een fort van door de bogen dicht te metselen. Toen ze vervolgens de watertoevoer afsloten werd dat Rome fataal. Geleidelijk verlieten steeds meer mensen de stad, de aquaducten werden niet meer onderhouden en raakten in verval. Maar die donkere tijden zijn voorbij, nu hoort het water weer bij de rijkdom van Rome. Overal stroomt het uit de nasoni, bruist het op in fonteinen en sommige antieke aquaducten werken nog steeds. •

I L LU S T R AT I E E D I T H B U E N E N

rosita 30

SCHRIJFSTER ROSITA STEENBEEK VERHAALT OVER HAAR DAGELIJKSE LEVEN IN ITALIË.

6 X

AANBIEDING

€ 38

+ AUTOROUTES DOOR NOORD- EN MIDDEN-ITALIË

T.W.V. € 2 4,99 NU SAMEN VOOR MAAR

BEN JE AL ABONNEE?

Bestel dan de reisgids voor € 24,99 en krijg hem gratis thuisgestuurd. Ga naar italiemagazine.nl en klik op Shop.

AUTOVAKANTIE IN ITALIË

WORD ABONNEE

De beste manier om de schatten van Italië te ontdekken is per auto. Maar als je niet wilt verdwalen is een goede route een pre. De reisgids ‘Autoroutes Noord- en MiddenItalie’ bevat 25 avontuurlijke autoroutes door prachtige regio’s van de Alpen tot Toscane. Onderweg tipt de gids romantische eettentjes, accommodaties met Italiaanse gastvrijheid en delicatessenwinkeltjes. Bij elke rit hoort een panoramische wandeling langs fraaie stadsgezichten en ongerepte landschappen. Andiamo!

Een jaarabonnement (6 nummers) op Italië Magazine kost € 38. De abonneeservice is op werkdagen bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur. Als bijdrage in de verzendkosten van het geschenk wordt eenmalig € 4 in rekening gebracht. Deze aanbieding geldt zolang de voorraad strekt. Neem contact op met de abonneeservice voor verzendtarieven naar het buitenland. Je kunt het abonnement ook cadeau doen aan iemand anders, je ontvangt dan zelf de reisgids.

GA NAAR WWW.ITALIEMAGAZINE.NL OF BEL 088 2266636

Susan bij de Piazza dei Signori, met de astronomische klok op de achtergrond. 32

ITALIË MAGAZINE

Susan Superfood van

Het verhaal van Susan van Deth lijkt op het eerste gezicht het klassieke verhaal van een knappe, blonde, Nederlandse vrouw die verliefd wordt op een Italiaan en vervolgens in Italië blijft hangen. Maar de realiteit is anders. Italië Magazine bezocht deze voortvarende onderneemster in Padua, de stad van waaruit ze haar bedrijf runt.

T E K S T PA O L A VA N D A M F OTO G R A F I E M AT T EO R O S S I

e dag van onze afspraak is het schitterend weer. Susan van Deth (1984) en haar man Stefano Piaserico wonen in het centrum van Padua, in een mooi appartement aan een zonnige binnenplaats met oleanders en hortensia’s in grote potten. Onder het keukenraam staat een verzameling geurende kruidenplanten waarvan – zo blijkt later – veelvuldig gebruik wordt gemaakt. Op de prachtig met wit linnen gedekte tafel, voorzien van een elegant servies en een kleurrijk veldboeket, staat een grote wijnkoeler met verschillende flessen ondergedompeld in ijswater. In de open keuken staan Susan en Stefano, gezellig kletsend, de voorbereidingen te treffen voor wat al snel blijkt een ongekende lunch met de meest verrukkelijke gerechten.

Susan heeft de leiding. Het is een vrijdag en haar man Stefano, dermatoloog en professor aan de plaatselijke universiteit, heeft speciaal voor het interview een middag vrij genomen. Hij vraagt Susan handenwrijvend wat hij kan doen. Susan, roerend in pannen en nippend van een glas champagne, geeft hem vriendelijk orders. “Amore, je kunt de vongole afspoelen en de komkommer vast in blokjes snijden. De zaadlijsten wel even verwijderen.” Zelf is ze, onder andere, druk met sappige gamberoni die ze geroutineerd schoonmaakt, van een jasje kadayif-deeg voorziet en kort frituurt in hete olijfolie. Geschikt op een sausje van tomaat en ricotta en voorzien van een toefje fijngesneden, rauwe gambero rosso, is dit gerecht een goed voorbeeld van Susans eclectische manier van koken. >

ITALIË MAGAZINE

Gezond genieten met haar man Stefano in hun appartement; de granola van Susan.

ITALIË MAGAZINE

“Ik vind het leuk om verschillende culturen te mixen. Kadayif-deeg, een soort heel dunne spaghetti, is Turks, maar past perfect bij dit verder typisch Italiaanse recept.” Ook probeert ze graag nieuwe dingen uit, zoals de romige mozzarella di bufala die met een rasp in een handomdraai voorzien wordt van een laagje citroenschaafsel. Als hulpkok Stefano de ansjovis uit een Angelo Parodi-blikje lepelt om ze naast de mozzarella te leggen, wordt er lachend ingegrepen. “No amore! Het blikje moet in zijn geheel op het bord, met de ansjovis er nog in.” Want niet alleen de smaak is belangrijk, ook de esthetiek van een gerecht vindt Susan essentieel, en het frisse geel van het blikje is exact de kleur van de citroenschil. Een close-up van de compositie zou zo in een chic kookboek kunnen. Dat Susan gepassioneerd is als het om eten gaat is evident. Goed en gezond eten is

dan ook het leitmotiv van haar sinds kort opgezette bedrijf. Na een sabbatical van een jaar besloot ze in 2019 zelf granola te gaan maken, een krokant mengsel van noten, zaden, dadelsiroop en een paar korrels zout, om die wereldwijd op de markt te brengen, “voor mensen zoals ik, die een snel en gezond alternatief zoeken voor de standaard ontbijtjes die je vaak buitenshuis voorgeschoteld krijgt”. Die behoefte ontstond tijdens de jaren dat ze, als eindverantwoordelijke voor de communicatie en marketing van maar liefst zes brillenmerken, de wereld af reisde en vaak gedwongen was energierepen te kopen als snelle ‘gezonde’ snack. “Iets beters was er niet, terwijl de ingrediënten vaak allesbehalve healthy waren.” Op een gegeven moment besloot ze haar eigen granola te maken en die op haar zakenreizen mee te nemen, of beter, mee te smokkelen, want het is niet toegestaan >

SUPERFOOD VAN SUSAN

om levensmiddelen te importeren. “Ooit snuffelde er zo’n douanehond tergend lang aan mijn koffer, maar gelukkig mocht ik na vijf minuten doorlopen.” Twaalf jaar lang werkte ze keihard, met weken van soms wel tachtig uur, zonder weekend. Ook de ontmoeting met Stefano in 2012, die door een gezamenlijke kennis in een bar aan haar werd voorgesteld als ‘de enige Paduaan die goed Engels spreekt’, veranderde aanvankelijk niets aan dat ritme. “Ik werkte bij het Italiaanse bedrijf Safilo, een baan waarvoor ik de hele wereld over vloog. Het eerste jaar van onze relatie zagen we elkaar maar weinig. Pas toen we dit huis kochten besloot ik dat het tijd was voor een pauze, waarin ik me kon toeleggen op de verbouwing. En doordat ik opeens veel meer tijd had, dacht ik na over nieuwe projecten, of

liever, over een nieuwe invulling van mijn leven. Het idee van eigen baas zijn trok me wel en zelfgemaakte granola met uitsluitend pure, kwalitatieve ingrediënten, leek me hier, in Italië, een gat in de markt. Men ontbijt hier eigenlijk niet of slechts met koekjes of een vette cornetto (croissant, red.). Een gezond en lekker alternatief was er niet.”

Topkwaliteit

Toch was het zeker niet alleen de Italiaanse markt die haar interesseerde. “Granola bestaat al veel langer en in de Nederlandse supermarkten heb je tal van granolamerken in de schappen staan. Maar er zitten bijna altijd goedkope suikers doorheen en vaak maar een handjevol noten. Ik wilde een product op de markt brengen van topkwaliteit, een product dat echt >

“Iets beters was er niet, terwijl de ingrediënten vaak allesbehalve healthy waren”

ITALIË MAGAZINE

onder de noemer ‘superfood’ valt en dat precies zo lekker is als de in de oven geroosterde granola die ik hier in mijn eigen keuken maak.” Bloemen binnen en buiten: het appartement heeft een zonnige binnenplaats met oleanders en hortensia’s in grote potten.

ITALIË MAGAZINE

Vaste stalletjes

Als we aan tafel zitten en onze vorken prikken in een sappige salade van inktvis, fijne ringetjes rode ui en suikerzoete tomaten in drie verschillende kleuren,

probeert Susan te duiden hoe haar verblijf in Italië invloed heeft gehad op haar besluit om juist een bedrijf in het voedselsegment te starten. “Ik ben altijd al dol op eten geweest, en leven in Italië heeft dat alleen maar versterkt. Want de ontbijtcultuur mag dan te wensen overlaten, de lunch en het avondeten zijn hier van ongekende kwaliteit. Dat heeft natuurlijk in de eerste plaats te maken met la materia prima, het grote aanbod aan hoogwaardige etenswaren. Fantastische seizoengroente, fruit, vlees, vis… Stefano en ik gaan elke zaterdag naar de markt en dat is altijd een waar feest. We kennen de marktlui inmiddels en hebben voor al onze boodschappen vaste stalletjes. Bij visboer La Pescheria dello Chef, in de overdekte galerij rondom de markt, slaan we niet alleen in voor het weekend, maar ‘doen’ we ook meteen een verrukkelijk aperitief van scampi crudi en een koud glas champagne. Nicola, de jonge uitbater,

SUPERFOOD VAN SUSAN

heeft met deze formule waanzinnig veel succes, want rond borreltijd staat het er bomvol.” Stefano wijst op een schaal met garnaaltjes, zure uitjes, pijnboompitten en rozijnen. “Gamberi in saòr, garnalen in het zuur, een typisch Venetiaans recept waar je de reisdrift van onze voorouders in terugziet. Ook zij vonden het leuk om kookculturen te mixen. Rozijnen in combinatie met vis (het originele recept is Sarde in saòr, sardientjes in het zuur, PvD) is hartstikke exotisch.” En waanzinnig lekker, zo blijkt. Stefano, lachend: “Susan is niet voor niks heel populair onder mijn vrienden. Eerst rouleerden we nog met etentjes, maar nu zegt iedereen meteen: ach, laten we gewoon bij Susan gaan eten.” Susan buigt zich naar hem toe en geeft hem een zoen. Als ik vraag of ze, als ervaringsdeskundige van goed en buitengewoon lekker eten, haar business niet wil uitbreiden met culinaire producten, reageert ze positief. “In de toekomst zeker, maar dan moet het wel zijn met ‘iets’ dat er simpelweg nog niet is. Mijn motto luidt: ‘Van mijn keuken naar jouw keukentafel’, dus als ik een pastasaus zou produceren, dan zou het een saus zijn zoals ik die hier thuis voor onze vrienden maak, met de allerbeste tomaten en olijfolie en zonder conserveringsmiddelen of toegevoegde suikers. Een authentiek, puur product, net als mijn granola.” Als we ons dessert – een taart met crema pasticcera en bosaardbeien – op hebben en ons met moeite uit de comfortabele zitbank hijsen, hebben we eigenlijk helemaal geen zin om weg te gaan. De zon schijnt, de flessen staan nog koud en het gezelschap is subliem. Het kost ons heel wat wilskracht en discipline om de knusse binnenplaats met zijn kruidenplantjes en wuivende oleanders te verlaten. • susanasuperfood.com Lezers van Italië Magazine kunnen met 10% korting bestellen met de code IM.

RECEPT Insalata di polpo Octopussalade

De Italiaanse zon op je bord Deze salade is een apotheose van de traditionele Italiaanse keuken: met een handvol kwalitatieve ingrediënten zet je een spectaculair gerecht op tafel. Ingrediënten voor 4 personen • 1 octopus, ongeveer 1,2 kg (schoongemaakt door de vriendelijke lokale visboer) • 1 (Tropea) rode ui • 350 g (Marinda-)tomaten • 1 komkommer • handvol (Griekse) basilicum Voor de vinaigrette • 2 el appelazijn • 2 el rodewijnazijn • 4 el olijfolie • sap van 1/2 citroen • peper & zout

Bereiding octopus Als de visboer je octopus heeft schoongemaakt kan hij thuis zo in een pan gevuld met koud water. Zorg ervoor dat hij helemaal ondergedompeld is voordat je het water – zonder zout – aan de kook brengt. Draai het vuur vervolgens middelhoog zodat de octopus 1 uur zachtjes kan garen. Doe een snelle priktest met een vork om te controleren of de octopus gaar is, anders nog 10 minuten extra koken. Vervolgens laat je de octopus helemaal afkoelen in het kookwater. Je kunt de octopus tot 2 dagen van tevoren bereiden. Mocht je hem later gaan gebruiken, dan kun je hem afgedekt in de koelkast wegzetten en een half uur voor serveren op kamertemperatuur laten komen. Vinaigrette In een grote kom meng je de appelazijn, rodewijnazijn, olijfolie, het sap van een halve citroen en een goeie snuf peper en zout. Snij de Marinda-tomaten, de octopus en de komkommer in stukken van ongeveer gelijke grootte (van de komkommer wel eerst even de zaadlijsten verwijderen). De rode ui mag in dunne schijfjes. Vervolgens meng je de octopus, de groente en fruit – tomaten zijn plantkundig gezien een vrucht – en een handvol (Griekse) basilicum met de vinaigrette. Altijd even proeven om te controleren of de salade op smaak is, eventueel een beetje extra peper en zout toevoegen. Buon appetito!

ITALIË MAGAZINE

Padua De favoriete favoriete plekken plekken van van Susan Susan De

Prato della Valle, met 90.000 vierkante meter het grootste plein van Italië.

piazza della frutta “In Padua is het doen van boodschappen een klein feestje. Geen drukke supermarkten met tl-verlichting, overvolle parkeerplaatsen en bliepende kassa’s. Mijn dagelijkse boodschappen doe ik al fresco op Piazza della Frutta en Piazza delle Erbe, en uiteraard ‘sotto il salone’. De Mercato Sotto il Salone is een overdekte markthal die al bestaat sinds de Middeleeuwen, en plaats biedt aan allerhande verkopers en hun lokale specialiteiten. Vergeet witte asperges uit Peru of druiven uit Zuid-Afrika, hier vind je alleen seizoensproducten. Je kunt je voorstellen dat dit voor mij in het begin even wennen was. Maar inmiddels omarm ik alle seizoenen en gebruik ik artisjok op twintig verschillende manieren, drie keer per week, totdat de inspiratie op is en het seizoen over.”

La Pescheria dello Chef “Nicola is niet alleen de jongste uitbater van een winkel ‘sotto il salone’, zijn producten kun je ook ter plekke proeven. Wij gaan geregeld in het weekend langs voor rauwe scampi, een Siciliaanse gambero rosso of een kraakverse oester. Met een glas Franciacorta van de bar aan de overkant is dit een van de meest unieke aperitivo-spots in Padua.” Via Sotto il Salone, 6/7. lapescheriadellochef.it

Nelly Bimbi “Een winkel die de naam ‘snoepwinkel’ eer aandoet, want van de op kleur geselecteerde kleren wil je namelijk alleen maar meer. Dit is dé winkel waaraan iedere familie minstens tweemaal per jaar een bezoek brengt om de jongste gezinsleden in het nieuw te steken. Het ene jurkje is nog mooier dan het andere en baby’s hebben er nog nooit zo beminnelijk uitgezien. Gestoken in een sneeuwwit pakje, bijpassende sokjes en mutsje, en uiteraard alles afgewerkt tot in de fijnste details. Het enige dat ik me altijd afvraag is hoe lang zo’n prachtige outfit zo smetteloos blijft.” Via Caterino Davila, 10. nellybimbi.it

ITALIË MAGAZINE

Massimago Wine Tower “Gasten die ons bezoeken in Padua brengen wij het liefst onder in een van de drie unieke kamers van deze B&B. Je slaapt hier in een toren uit 1300, in een prachtig park. Een oase van rust en groen, maar je bent tegelijkertijd in het centrum van Padua. Dus na uitgebreid tafelen en heerlijke wijnen op een van de piazza’s wandel je gewoon naar je bed. Massimago is een plek zo uniek dat wij er stiekem zelf wel zouden willen wonen.” Via Pasquale Paoli 16. massimago.com

La Bottega Veneta “Alleen al vanwege de glimlach van Alberto die praktisch zo breed is als zijn mortadella wil je hier even stoppen. Bij La Bottega Veneta vind je boterzachte buffelmozzarella en dagverse burrata. Maar wij kunnen op zaterdag geen boodschappen doen zonder hier een royale portie truffelmortadella mee te nemen die met regelmaat op maandagavond al volledig geconsumeerd is. Inmiddels is Alberto’s mortadella een begrip in mijn familie, en ik zou bijkans naar huis worden teruggestuurd mocht ik vergeten om wat mee te nemen bij een bezoek aan Nederland. Alberto snijdt met liefde wat plakjes voor je af, voor zo uit het vuistje. En mocht je wat willen meenemen voor thuis, dan sealen ze het graag voor je.” Sotto il Salone 35/36. labottegaveneta.com

ITALIË MAGAZINE

Video Look

Zin & De Lucia

“Hier moet je zeker even naar binnen als het tijd is voor een nieuwe outfit. Ze hebben een fijne mix van Italiaanse en internationale merken, en ik vind het altijd lastig om met lege handen naar buiten te lopen. Mocht je liever voor de monobrands gaan, loop dan even verder naar Via San Fermo, hier vind je alles van Prada tot Gucci en Louis Vuitton.” Via S. Clemente 9. videolook.it

“Of het nu ijskoud is of de zon zinderend aan de hemel staat, hier in Padua loopt men goedgemutst rond. De hoofddeksels worden gekocht bij de historische cappelleria Zin & de Lucia, een begrip sinds 1879. Uiteraard mag een handgemaakte Borsalino niet ontbreken in de garderobe van een Italiaan (of stijlvolle Nederlander). De prijs is niet gering, maar te verklaren als je weet dat er vijftig manuele handelingen en minstens zeven weken nodig zijn om één exemplaar te produceren.” Via Gorizia 2

Belle Parti “Voor mijn man en mij hét adres als we een avond uitgebreid en romantisch willen eten. Aan goede restaurants in Padua geen gebrek, maar Stefania weet precies de juiste snaar te raken met de prachtig gedekte tafels, verse bloemen, kaarslicht en uitstekende (vis-) gerechten. Zoals ze het restaurant zelf omschrijft: raffinatezza (verfijning), gentilezza (vriendelijkheid), armonia (harmonie).” Via Belle Parti 11. ristorantebelleparti.it

Enoteca Severino “Voor een alternatieve aperitivo ga je langs bij Severino. Hier geen chique bedoening, maar gewoon met de lokale bevolking op de stoep met een glas wijn in je hand. Voor je het weet heb je nieuwe vrienden gemaakt en deel je samen een fles (biologische) wijn.” Via del Santo 44. enotecaseverino.it

ITALIË MAGAZINE

Caffè Pedrocchi “Een Italiaan drinkt zijn espresso normaal gesproken staand aan de bar in een tijdsbestek van enkele minuten. Maar als je iets meer tijd hebt, zoek dan een zonnig plekje op het terras van een van de oudste bars van Italië. Bestel een cappuccino en oefen het dolce far niente.” Via VIII Febbraio 15. caffepedrocchi.it

AD Dal Pozzo “Een interieurwinkel om van te watertanden, verliefd op te worden en vervolgens naar buiten te lopen met het plan om je hele huis opnieuw in te richten. Alle bekende Italiaanse designers zijn vertegenwoordigd, maar aangezien het meenemen van een Poltrona Frau in de auto of het vliegtuig naar huis misschien niet zo praktisch is, is even binnenkijken om inspiratie op te doen ook al een goed idee.” Via Caterino Davila 19. arredodalpozzo.it

ITALIË MAGAZINE

www.lf-agency.com Showroom Amsterdamsevaart 24 Haarlem

N UOVO

Spirello

Ben je uitgekeken op kaarsrechte kandelaars? Deze metalen houder van de Venetiaanse zilversmid heeft een twist in de basis maar houdt de kaarsen keurig recht. Bragagnolo Argenti, ‘Twist Spiral Candleholder’, € 90. artemest.com

Zoals het klokje op SiciliË tikt Met de oranje trots van sinaasappeleiland Sicilië als decoratie, luidt dit horloge de zomertijd in. Isola Bella, ‘Arance’, € 69. isolabellagioielli.com

Zwierende zomer

Gouden greep

Haal je beste danspassen uit de kast in deze kanariegele ballerina’s, opgesmukt met ruches en een spitse neus. Alviero Martini, ‘Online Exclusive Ballets flats in smooth leather Yellow’, € 172. alvieromartini.it

Het Florentijnse modemerk The Bridge heeft voor deze zomer een natuurlijk leren schoudertas ontworpen, vrijwel even fel als de Italiaanse middagzon. The Bridge, ‘Sac Bag’, € 178. www.thebridge.it

TEKST & SAMENSTELLING PABLO PICHEL

ITALIË MAGAZINE

GRATI

VERZE

NDKO

SLECH TS T/M

STEN *

30-11 -2021

CODE : I TA L I E 21

TAFEL Bestelnr.: 19202

FAUTEUIL Bestelnr.: 19312

€ 1498,-*

€ 548,-*

UW ONLINE-SHOP VOOR INSPIRERENDE MEUBELS, WOONACCESSOIRES EN TEXTIEL Nu gratis de nieuwe catalogus aanvragen op loberon.nl WINDLICHT SET VAN 4 Bestelnr.: 12473

SERVIES SET VAN 30 Bestelnr.: 16875

KUSSENHOES SET VAN 2 Bestelnr.: 19225

€ 24,95*

€ 128,-*

€ 28,95*

SNIJPLANK SET VAN 2 Bestelnr.: 17003

€ 69,95* * Bij een bestelling vanaf € 50,-. Niet in combinatie met andere acties. Alle prijzen zijn incl. BTW en exclusief € 6,95 verzendkosten/ € 98,95 toeslag voor grote artikelen. Herroepingsrecht van toepassing (21 dagen). Aanbieder: LOBERON GmbH, Steinstr. 21, 90419 Nürnberg

Door de regenboogkleurige jade en de strikvormige hanger is deze halsketting een ware lus(t) voor het oog. Radà, ‘Jade beaded necklace-multicolor 1’, € 117. rada.it

Man van de zee Ditmaal geen speedo op het lido, maar een zwemshort met schaaldieren en scheepsattributen, azuurblauw als de Middellandse Zee. Calzedonia, ‘Men’s Boxer Swim Shorts Formentera’, € 35,90. calzedonia.com

N UOVO

Gestrikt en geschikt

Behoed voor de zon Laat de zonnebrand voor je gezicht maar achterwege met deze elegante strohoed, voorzien van een extra brede en vouwbare rand. Twinset Milano, ‘Wide brim straw hat’, € 105. twinset.com

Geur van gezelligheid Sinds 1920 wordt Spritz Veneziano als aperitief geschonken in de Venetiaanse taverna’s. Met deze douchegel in dezelfde geur kun je nu ook in de badkamer naborrelen. Tuttotondo, ‘Spritz Veneziano Gel Doccia 300 ml’, € 19,20. douglas.nl

ITALIË MAGAZINE

‘New Italian’

volgens Sergio Herman

ITALIË MAGAZINE

‘New Italian’ is het nieuwste kookboek van Sergio Herman, de sterrenchef die vorig jaar al van zijn liefde voor Italië getuigde met de opening van restaurant Le Pristine in Antwerpen. “Mijn laatste maaltijd zal een pasta zijn!” Een interview met de maestro plus vier recepten. T E K S T FA B I A N TA K X F OTO G R A F I E K R I S V L E G E L S

‘New Italian’ heeft de omvang van een koffietafelboek en de ambitie van een kookbijbel. Het is opgebouwd als de menukaart van een Italiaans restaurant: antipasti, aperitivi, primi, secondi, contorni, postre en telt meer dan 60 toegankelijke recepten. Al moet je soms wel een beetje moeite doen om de originele ingrediënten te bemachtigen. Maar improviseren mag, zegt de chef. Het boek bevat daarnaast reportages waarin Sergio door Italië trekt, op zoek naar de beste producten en streekgerechten. Een odyssee langs kappertjes van het “bruut-mooie” Pantelleria, Toscaanse pici, ’ndujaworsten uit Calabrië, gambero rosso (rode garnalen) uit Sicilië en veel meer. Die combineert hij in zijn recepten vaak met smakelijks uit Zeeland, zoals schaaldieren, vis, “zeegroente en -kruiden”. De met meerdere sterren gedecoreerde chef vertelt dat hij niet altijd Italiëgek is geweest. Hij ging met zijn ouders op vakantie in Frankrijk, wat vaak uitliep op een culinaire Tour de France, en zijn scholing begon klassiek Frans. Maar toen al hield hij van Italiaans comfortfood, net als zijn kinderen nu. “Pastaatje, ossobuco… mijn pa was een liefhebber van ossobuco. Maar een gastronomische Giro d’Italia hebben we nooit gedaan.” De laatste jaren is hij zich steeds meer in de Italiaanse keuken gaan verdiepen, met als resultaat zijn ‘cucina nuova’. Door de pandemie had hij er

ook tijd voor. Ambachtslieden en leveranciers bezoeken, vele pizza’s en pasta’s en andere gerechten proeven, ideeën opdoen en natuurlijk alles zelf proefkoken. “Da’s een werk!” verzucht hij. Maar na meer dan dertig jaar dag en nacht in de keuken staan was het project een verademing.

Naar de essentie

Voor super-experimentele recepten hoeft je niet bang te zijn als je ‘New Italian’ aanschaft, want Sergio wil de eenvoudige aard van de Italiaanse keuken niet verloochenen en zijn recepten toegankelijk houden. “Vroeger kookte ik veel uitdagender en extremer, nu ik ouder ben ga ik meer naar de essentie toe. Maar ik vind het wel fijn aan de Italiaanse keuken mijn eigen touch te geven. Met kleine veranderingen kun je al een heel ander gerecht hebben, zonder dat het vloekt met de traditie.” Neem zijn recept voor savooiekool gevuld met gekonfijte eend. De aanleiding was een bezoek aan Marco Ferrari in Ligurië, “een producent van fantastische ingelegde groentes”. “Ferrari kwam ons ophalen in Nice, in een Audi overigens, en bracht ons naar zijn geboortedorp waar zijn papa een restaurant had. Tien huizen, echt mini-mini, zo’n dorpje ergens in de bergen. De helft van het restaurant was nu de showroom van zijn producten, maar in de andere helft kregen we ’s avonds fazant aan

’t spit. Toen kwam er ook een kool op tafel. Die was geblancheerd en opengeklapt, het vlees eruit gesneden, fijngesneden en gemengd met rijst, brood, kaas en ei. En toen weer opgevuld, dichtgebonden en in een bouillon gegaard, zodat die vulling mooi gestold was. Aan tafel knipten ze het touw eraf en dat was het garnituur bij die fazant. Dat pure en een beetje boerse, op een houten plank met de stukken ervan afgesneden, dat vind ik waanzinnig inspirerend. Dan ben je ergens in Italië in the middle of nowhere en ineens zie je een bereiding van kool waar je nog nooit van je leven van gehoord hebt. Prachtig!” En dan hoeft hij maar de “smaakcatalogus” in zijn hoofd aan te spreken om er zijn eigen draai aan te geven.

Laatste avondmaal

Inmiddels is hij bezig met het uitbrengen van Italiaanse producten, vindt hij Italiaans de mooiste taal ter wereld en Italianen megasympathiek en lief”. Zoals die ene Toscaan die vroeger heel vaak bij hem kwam eten in Oud-Sluis. Nog steeds stuurt die hem iedere dag een bericht – “Buongiorno!” – en soms producten die hij lekker vindt. “Als je in Italië bij iemand in het hart zit, zit je ook echt in het hart. Dat voel ik ook bij hem, heel bijzonder.” Sergio’s laatste avondmaal zal dan ook een pasta zijn. “Het water loopt me al in de mond als ik eraan denk. Maar voor een goede pizza kunnen ze me ook wakker maken.” • >

ITALIË MAGAZINE

Avocado, artisjok, gambero rosso Avocado met courgettesalade • ¼ courgette • 100 ml zoetzuur, plus 2 eetl. (zie basisrecept hiernaast) • 1 sjalot, gesnipperd • 2 eetl. artisjokcrème (zie basisrecept hiernaast) • 2 avocado’s • olijfolie • ½ theel. chilivlokken • 2 eetl. pistachenoten, geroosterd en heel fijn gehakt • geraspte schil van ¼ biologische citroen Gambero rosso • 4 gambero-rossogarnalen • 1½ theel. knoflookcrème (zie basisrecept hiernaast) • olijfolie • geraspte schil en sap van ½ biologische citroen Snijd de courgette in fijne blokjes, doe over in een mengkom en meng met 100 milliliter zoetzuur. Laat minimaal 10 minuten pekelen en giet het zoetzuur dan af. Voeg er de sjalot en artisjokcrème aan toe tot je een mooie nissige salade hebt. Breng op smaak met versgemalen zwarte peper en fijn zeezout. Halveer de avocado’s in lengte en verwijder de pit. Schep voorzichtig het vruchtvlees uit de schil, het moet een heel stuk blijven. Vul de holtes waar de pit zat met de courgettesalade, schraap indien nodig de holtes wat verder uit. Draai de avocadohelften voorzichtig om. Snijd het avocadovruchtvlees aan de bolle kant voorzichtig een paar keer in en kruid met peper, fijn zeezout en 2 eetlepels zoetzuur. Besprenkel met

ITALIË MAGAZINE

olijfolie en bestrooi met de chilivlokken, pistachenoten en citroenrasp. Wrijf de garnalen in met knoflookcrème en bak ze circa 20 seconden om en om in een hete pan met een scheut olijfolie. Kruid af met fleur de sel en peper. Werk af met de citroenrasp en het -sap. Verdeel de avocado’s met de bolle kant naar boven over mooie borden, leg er in het midden de gamberorossogarnalen op en werk af met peper en fleur de sel. Basisrecept: Zoetzuur (voor ca. 900 ml) • 2 bosjes (totaal 30 gram) basilicum, gewassen • 1 bosje (15 gram) dragon, gewassen • 1 bosje (15 gram) verveine, gewassen • 1/3 bosje (5 gram) tijm, gewassen • 450 ml kweepeerazijn • 450 ml sushi-azijn Meng alle ingrediënten en zet ze in een luchtdicht afgesloten bak 24 uur in de ijskast. Giet de inhoud van de bak boven een kom door een zeef, wat achterblijft in de zeef kan weg. Bewaar het zoetzuur in een gesteriliseerde, goed afgesloten pot in de ijskast. Het zoetzuur kan je ook in porties bewaren in de vriezer. In de ijskast blijft hij 5 maanden goed. Basisrecept: Artisjokcrème • 150 gram artisjokbodems, uit blik of diepvries • 125 ml kippenbouillon • 25 ml chardonnay-azijn • 50 ml room

Snijd de artisjokbodems in vieren. Breng in een grote pan de kippenbouillon met chardonnay-azijn aan de kook en haal daarna de pan van het vuur af. Laat de artisjokbodems 20 minuten trekken in de bouillon, zodat ze smaak van de azijn opnemen. Giet ze af, maar vang het kookvocht op. Maal de artisjokbodems met de room in een blender of met een staafmixer glad en voeg 100 milliliter van het kookvocht toe. Breng op smaak met peper en fijn zeezout. Haal de artisjokcrème boven een kom door een bolzeef en schep over in een spuitzak. Basisrecept: Knoflookcrème en gekonfijte knoflookolie (voor ca. 400 gram knoflookcrème en 1 liter gekonfijte knoflookolie) • 50 tenen knoflook, gepeld (ca. 4 bollen) • 2 takjes tijm • 1 takje rozemarijn • 1 liter olijfolie Verwarm de oven voor tot 90 ºC. Leg de knoflook in een ovenschaal met de tijm en rozemarijn. Giet de olijfolie erover en plaats ze 2 uur in de oven. Controleer of de knoflook boterzacht is, giet de knoflooktenen af maar bewaar de olie. Deze aromatische knoflookolie kan gebruikt worden voor pasta’s of pizza’s en is lang houdbaar. Mix de knoflooktenen glad in een blender of met een staafmixer en bewaar in de ijskast in een gesteriliseerde, afgesloten pot, dan blijft de knoflookcrème 2 weken goed. De knoflookcrème kan je ook in porties bewaren in de vriezer.

RECEPTEN VAN SERGIO HERMAN

ITALIË MAGAZINE

Courgettesalade, waterkers, barilotto Knoflookchips • 2 tenen knoflook Salade • 10 minicourgettes • 1 gele courgette • 3 patissons • 3 muntblaadjes, fijngesneden • 1 teen knoflook • 4 eetl. olijfolie • 4 zakjes (ca. 300 gram totaal) jonge waterkers • geraspte schil van ½ biologische citroen • 3 eetl. zoetzuur (zie basisrecept op pagina 52) Afwerking • 1 eetl. chili-citrusolijfolie (delicatessenwinkel) • ¾ theel. chilivlokken • 2 eetl. pijnboompitten, geroosterd en grof gehakt • geraspte schil van ½ biologische citroen • barilotto, ter garnering Benodigdheden • pan met olie om in te frituren • keukenthermometer Verwarm de frituurpan, of een klein laagje olie in een pan, voor tot 150 °C. Snijd 2 tenen knoflook in ragfijne plakjes en blancheer ze 10 seconden in kokend water. Laat de plakjes

ITALIË MAGAZINE

afkoelen en dep ze droog met keukenpapier. Frituur de knoflookplakjes tot ze goudbruin zijn. Laat de knoflookchips uitlekken op keukenpapier en kruid met fijn zeezout. Snijd de minicourgettes, de gele courgette en de patissons in flinterdunne plakjes. Houd 1/3 van de plakjes minicourgette apart. Meng de rest van de courgetteplakjes in een mengkom met de munt. Snijd de knoflook in ragfijne plakjes. Verhit een pan met 1 eetlepel olijfolie op hoog vuur en bak de achtergehouden minicourgette kort aan, samen met de knoflook, de helft van de waterkers en wat fleur de sel. Doe de inhoud van de pan over in een mengkom. Voeg hier de citroenrasp aan toe, samen met de rest van de waterkers en breng op smaak met fleur de sel, versgemalen zwarte peper, het zoetzuur en de rest van de olijfolie. Schik 2/3 van de waterkers-courgettesalade in een kom of op een mooi bord met daarop de gekruide courgette- en patissonplakjes, besprenkel het geheel met de chili-citrusolijfolie. Werk af met de chilivlokken, pijnboompitten, citroenrasp en de rest van de salade. Rasp er de barilotto over.

RECEPTEN VAN SERGIO HERMAN

ITALIË MAGAZINE

RECEPTEN VAN SERGIO HERMAN

Opgevulde savooiekool met gekonfijte eend Gekonfijte eendenbout • 4 eendenbouten • 4 takjes tijm • 4 takjes rozemarijn • 4 tenen knoflook, grof gesneden • 1 ui, gesnipperd • olijfolie • 500 gram ganzenvet (of olijfolie) Eendenragù • 2 sjalotten, gesnipperd • 1 eetl. knoflookcrème (zie basisrecept op pagina 52) • blaadjes van 4 takjes tijm • olijfolie • 300 gram seizoenspaddenstoelenmix, grof gesneden • scheut cognac • 50 ml witte port • 200 ml vleesbouillon • 50 ml room • 1 eetl. gezouten boter • 4 eetl. versgeraspte parmezaan • 4 eetl. fijngesneden platte peterselie Mascarponecrème • 100 gram mascarpone • 2-3 eetl. ciderazijn Afwerking • 1 savooiekool • ijswater • olijfolie • 1 eetl. gezouten boter • 8 eetl. versgeraspte parmezaan

Benodigdheden • stoompan of -oven Kruid de eendenbouten met versgemalen zwarte peper en fijn zeezout, doe ze in een ovenschaal en verdeel er de tijm, rozemarijn, knoflook en ui over. Zet de ovenschaal 1 nacht onder druk in de ijskast, bijvoorbeeld met een andere zware ovenschaal erbovenop. Bak de volgende dag de eendenbouten goudbruin aan in een scheut olijfolie en voeg de rest uit de ovenschaal ook toe aan de pan. Zet de eendenbouten onder met het ganzenvet of de olijfolie en laat 40 minuten op laag vuur garen. Controleer of de bouten gaar zijn. Pluk het vlees van de bouten en zet apart. Stoof voor de ragù de sjalot, knoflookcrème en tijmblaadjes aan in een hete sauspan met een scheut olijfolie. Zorg dat ze niet kleuren. Voeg de paddenstoelen toe, stoof ze 1 minuut en kruid alles met peper en fijn zeezout. Blus af met een scheut cognac en de witte port. Voeg de bouillon, room, gezouten boter en het fijngeplukte vlees van de eendenbouten toe. Laat zacht sudderen tot een smeuïge licht gebonden saus. Dit duurt tussen de 15 en 20 minuten.

Voeg de parmezaan en peterselie toe aan de ragù en houd warm op laag vuur. Meng de mascarpone met de ciderazijn. Breng op smaak met peper en fijn zeezout. Zet apart. Blancheer 4 grote koolbladeren door ze 1 minuut in een pan met gezouten water te koken en laat ze schrikken in ijswater. Dep ze droog met een schone theedoek en leg apart. Snijd 150 gram rauwe savooiekool ragfijn en stoof deze aan in een hete pan met een scheut olijfolie en de gezouten boter. Breng op smaak met peper en fijn zeezout. Meng goed door en voeg toe aan de eendenragù. Schep 3 eetlepels eendenragù in het midden van elk geblancheerd koolblad. Vouw de bladeren dicht en leg ze met de naad naar onderen 2 tot 3 minuten in een stoompan of een voorverwarmde stoomoven op 100 °C. De ragù die je overhoudt kan je invriezen en later in een pasta verwerken. Plaats de koolpakketjes in het midden van warme borden en schep op elk pakketje 2 eetlepels parmezaan. Schep 1 eetlepel mascarponecrème langs de pakketjes.

ITALIË MAGAZINE

Pesche Melba Pesche Melba • 4 rijpe verse perziken, of ingelegde uit blik • 10 verveineblaadjes, fijngesneden • geraspte schil van 1 biologische limoen • 500 ml goede kwaliteit perziksorbet (bij de betere ijssalon of supermarkt) Afwerking • 500 ml goede kwaliteit vanille-ijs (bij de betere ijssalon of supermarkt) • 4 grote (ronde) stukken amandelkrokant (zie hieronder) • takjes klaverzuring of jonge zuring, ter garnering • gevriesdroogd frambozenpoeder (natuurvoedingswinkel, optioneel) Benodigdheden • 4 kookringen van Ø 6 cm • spuitzak Als je verse perziken gebruikt, ontvel ze dan door ze heel even onder te dompelen in kokend water. Dan kan je het vel er makkelijk af trekken. Ontpit de perziken en snijd ze in kleine blokjes. Meng de verveineblaadjes en limoenrasp erdoor. Sergio Herman, ‘New Italian’. Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar, € 34,99.

ITALIË MAGAZINE

Leg de kookringen op een met bakpapier beklede metalen of plastic plaat die in de vriezer past. Verdeel

het perzikmengsel in de ringen en duw aan met de bolle kant van een lepel. Schep in elke ring 4 eetlepels perziksorbet, druk weer aan en zet de ringen 30 minuten in de vriezer. Haal de ringen uit de vriezer en plaats ze in het midden van mooie borden. Verwarm de ringen lichtjes met je handen en haal ze er voorzichtig af. Laat het vanille-ijs iets zachter worden en schep dan in een spuitzak. Leg op elke pesche Melba een stuk amandelkrokant en spuit er een dot vanille-ijs op. Werk af met de klaver- of jonge zuring en eventueel het frambozenpoeder. Serveer direct. Amandelkrokant • 50 gram eiwit • 100 gram suiker • 125 gram amandelschaafsel Verwarm de oven voor tot 160 °C. Klop het eiwit met de suiker luchtig in een mengkom. Voeg het amandelschaafsel toe, meng door en stort het mengsel uit op een bakplaat bekleed met bakpapier, spreid uit tot een dunne laag. Bak 10 minuten in de oven. Haal de plaat uit de oven, schep de amandelkrokant goed door en bak nogmaals 10 minuten tot het goudbruin is. Laat afkoelen en breek in grote stukken.

RECEPTEN VAN SERGIO HERMAN

ITALIË MAGAZINE

6 X

AANBIEDING

€ 38

+ ‘NEW ITALIAN’ VAN SERGIO HERMAN T.W.V. € 3 4,99 NU SAMEN VOOR MAAR

BEN JE AL ABONNEE?

Bestel dan ‘New Italian’ voor € 34,99 en krijg het boek gratis thuisgestuurd. Ga naar italiemagazine.nl en klik op Shop.

ITALIAANS VOLGENS SERGIO

WORD ABONNEE

De Italiaanse keuken is in al haar eenvoud heel bijzonder. Als je het de Zeeuwse sterrenchef Sergio Herman vraagt, is zijn laatste maaltijd zelfs een bord pasta. Hij liet zich voor ‘New Italian’ inspireren door traditionele recepten, maar houdt er niet aan vast. De recepten tonen respect voor lokale ingrediënten en technieken, zijn niet ingewikkeld en goed thuis te maken. Meer dan zestig persoonlijke gerechten van een Nederlandse maestro!

Een jaarabonnement (6 nummers) op Italië Magazine kost € 38. De abonneeservice is op werkdagen bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur. Als bijdrage in de verzendkosten van het geschenk wordt eenmalig € 5 in rekening gebracht. Deze aanbieding geldt zolang de voorraad strekt. Neem contact op met de abonneeservice voor verzendtarieven naar het buitenland. Je kunt het abonnement ook cadeau doen aan iemand anders, je ontvangt dan zelf het kookboek.

GA NAAR WWW.ITALIEMAGAZINE.NL OF BEL 088 2266636

Soms smaakt vrijheid naar gefermenteerde druiven. Met een vleugje bosvruchten en de nasmaak van eikenhout. Alle terrastafels van de agriturismo net buiten Siena zijn bezet. Wij genieten vanaf het aanpalende grasveld op afstand van de gezellige drukte. Onze eenvoudige tuintafel is er vanochtend in alle haast neergezet om ons toch een plekje te kunnen geven. Italië kleurt deze week voor het eerst sinds mensenheugenis weer volledig geel en dus bestormen Italianen de restaurants die buiten hun gerechten weer mogen serveren. Ik heb tussen donderdagavond en zondagochtend een vijftiental telefoontjes gepleegd. Keer op keer kreeg ik nul op het rekest. Een agriturismo in Sovicille maakt het helemaal bont door me fijntjes te laten weten dat de hele maand juni al volgeboekt is. En dat terwijl mei nog lang niet voorbij is! Des te groter de voldoening als agriturismo Il Ciliegio wel bereid blijkt ons te ontvangen. En hoe! We worden in de watten gelegd. Mijn schoonzus Daniela, die we in Siena hebben opgepikt, Donatella en ik vinden bij aankomst elk vier glazen op tafel. Hier loopt een rechte lijn van aperitivo naar digestivo. We zitten amper en we mogen de spumante die hier geproduceerd wordt al proeven. De kinderen spelen op het grote grasveld dat overgaat in wijngaard. Pater familias Severino komt persoonlijk de rode wijn bij het voorgerecht serveren. Hij complimenteert ons met onze keuze. Zijn Chianti DOCG is dan wel in de prijzen gevallen, maar die “krast toch een beetje in je keel”. Hij knijpt in zijn adamsappel om zijn punt te onderstrepen. Zelf drinkt Severino het liefst

witte wijn, maar onze Super Tuscan kan hem wel bekoren. Deze geuzennaam ontstond toen wijnboeren in opstand kwamen tegen de strikte traditionele regels van het kwaliteitssysteem DOC (Denominazione di Origine Controllata). Door te experimenteren met rijping, vaten en druivensoorten ontstond een nieuwe categorie wijnen. Onze Super Tuscan bevat in gelijke delen de lokale sangiovese en merlot en wij waarderen deze rebelse wijn wel. Ik weet niet of het de wijn is – die Corpo Santo heet, need I say more? – maar ik bevind me tijdens het voorgerecht al in hogere sferen. De ribollita, normaal gesproken een dikke Toscaanse soep, wordt gepresenteerd als een hartig taartje. De daarop volgende pappardelle (uiteraard met ragout van wild zwijn) zijn huisgemaakt. De tagliata, in stukjes gesneden gegrild vlees, is mals en heerlijk van smaak. Libero en Gloria draven nog steeds het veld op en neer en wij kunnen heerlijk bijpraten. Nadat ik heb afgerekend zoek ik de boerderijwinkel op. Ik kies de verkeerde deur en stap een donkere hal binnen. Wanneer mijn ogen aan het donker gewend zijn, zie ik dat ik door wijn omringd ben. Rechts torenhoge moderne reservoirs van roestvrij staal. Links kleine eikenhouten vaten. Dan gaat plots een rij lampen aan en verschijnt Severino aan de andere kant van de lange hal. “Botte piccola, vino buono?” zeg ik terwijl ik een klopje op een houten vat geef. Dit Italiaanse gezegde refereert aan de bijzondere kwaliteiten van kleine objecten (of mensen). Het is de perfecte voorzet voor een uitgebreide toelichting bij de specifieke eigenschappen van de grote en kleine vaten waar Severino mee werkt. Hij verweeft familie-anekdotes en een beschrijving van de verschillende wijngaarden van het bedrijf in zijn verhaal. Het is duidelijk: elke druif uit de nabije omgeving komt uiteindelijk hier terecht. Dan valt mijn oog op een houten bordje. Het hangt bovenaan een trap en leest ‘vinsantaia’. Dat is de zolder waar de typische dessertwijn uit Siena en omstreken ligt te rijpen. “De meeste vin santo rijpt drie jaar, maar bij ons ligt die minstens zeven jaar op zolder”, vertelt Severino. “De winterse kou en zomerse warmte onder het dak helpen bij het rijpingsproces.” Weer beneden koop ik in de winkel enkele dozen wijn. Door de verhalen van Severino hebben zijn flessen een extra dimensie gekregen. Met een lege portefeuille en een volle achterbak rijden we voldaan weer richting Florence. De herwonnen vrijheid smaakt naar meer! •

ITALIË MAGAZINE

TERUG I N TOSCAN E

Vrijheid

ROELAND SCHOLTALBERS WOONT MET ZIJN ITALIAANSE VROUW DONATELLA, ZOONTJE LIBERO EN DOCHTER GLORIA IN TOSCANE.

Rimini, strand met Grand Hotel Rimini op de achtergrond.

ITALIË MAGAZINE

roadtrip Montefeltro-gebergte

Autoroute Rimini - Fano

Deze route begint aan de Adriatische kust met zijn drukke kustplaatsen, stranden en bars, en voert je landinwaarts naar het sprookjesachtige San Marino, met zijn dreigende torens. Verder landinwaarts ligt Montefeltro, ongerept hoogland met slaperige bergdorpjes doordrenkt van geschiedenis. De sfeer is vredig en de lucht is zuiver – als de vele muren en forten er niet waren zou je bijna vergeten dat de constante gevechten die hier zijn geleverd de streek hebben gemaakt en gevormd. Zelfs het mooie renaissancistische centrum van cultuur en onderwijs, Urbino, is ontstaan uit de opbrengsten uit oorlogen. Keer ten slotte terug naar de kust en de spectaculaire kliﬀen van Gradara en Fano voor strandplezier en de lekkerste vis.

TIPS

Begin/einde: Rimini - Fano • Aantal dagen: 3 - 4 dagen • Afstand: circa 230 kilometer

1. RIMINI Het drukke Rimini is het populairste resort aan de Adriatische Zee. Behalve de nachtclubs vind je er fraaie Romeinse en renaissancistische architectuur. Op de Piazza Tre Martiri sprak in 49 v.C. Julius Caesar zijn leger toe voor hun opmars naar Rome. In de Via IV Novembre staat de Tempio Malatestiana (open dagelijks). De (onvoltooide) gevel werd in 1450 gebouwd in opdracht van Sigismondo Malatesta, die er zijn initialen en die van zijn vrouw lsotta inkerfde. Ten noorden en zuiden van de oude stad vind je twee indrukwekkende Romeinse ruïnes. De

Ponte di Tiberio (14-21), gebouwd van lstrische steen, is een fraai voorbeeld van Romeinse bouwkunst. Aan de zuidkant van de stad toont de Arco di Augusto (27) het belang van Rimini in de Romeinse periode. (De kantelen werden in de Middeleeuwen toegevoegd). De Piazza Cavour is het renaissancistische centrum van Rimini, met palazzo’s, een fontein en het beeld van paus Paulus V. Het ruw uitgehouwen Castel Sismondo, in 1437 begonnen door Sigismondo, staat op de Piazza Malatesta en is ’s zomers een locatie voor kunstexposities.

Rijd landinwaarts over de Via Marecchiese, sla rechtsaf op de SS16 en linksaf op de SS9 naar Santarcangelo. Parkeer in de Via Federico Montevecchi.

Slapen RIMINI • Savoia Hotel Rimini (gemiddeld) Dit moderne hotel aan het strand biedt een mooi uitzicht. Leuk om te zwemmen en voor de avondpromenade. Viale Lungomare Murri 13, +39 0541 396600, starwoodhotels.com • Grand Hotel Rimini (duur) Geweldig ‘beaumonde’-hotel dat beroemd werd door Fellini. Geniet in luxe en elegantie van la dolce vita. Parco Federico Fellini 1, +39 0541 560000, grandhotelrimini.com >

ILLUSTRATIES EDITH BUENEN

ITALIË MAGAZINE

TIPS Activiteiten • Wees een Romein in Rimini – steek de Ponte di Tiberio over, loop in de pas door de Arco di Augusto en spreek in het voormalige Romeinse forum. • Beklim de hellingen van San Marino en kom oog in oog te staan met deltavliegers en adelaars. • Loop over de rotsen in het Parco Naturale Sasso Simone e Simoncello. • Wandel langs de kantelen van het kasteel bij Gradara. • Ga paardrijden in de heuvels rond Carpegna. • Zwem in de Adriatische Zee vanaf het strand bij Fano.

ITALIË MAGAZINE

2. SANTARCANGELO DI ROMAGNA Santarcangelo ligt op een kleine heuvel en vormt een welkome afwisseling van het drukke Rimini. Deze middeleeuwse plaats wordt gedomineerd door de Rocca Malatestiana en het klooster met zeer oude catacomben. Ga naar het toeristenbureau (Via C Battisti 5;

iarsantarcangelo.com) voor kaartjes voor de catacomben. Trek warme kleren aan, want het is er kil. Op veel gebouwen hangen plaquettes met gedichten, een gewoonte die werd ingezet door dichter en scenarioschrijver Tonnino Guerra.

Neem de SP14 westwaarts naar Ponte Verucchio. Steek de Marecchia over en volg de borden naar Verucchio. Volop parkeerruimte.

ROADTRIP MONTEFELTRO-GEBERGTE

3. VERUCCHIO Verucchio was in de pre-Romeinse periode een belangrijke defensiepost. In de 8ste eeuw v.C. waren er al nederzettingen. In het Musea Civico Archeologico zie je

voorwerpen uit die tijd De imposante rocca werd in de 13de eeuw gebouwd door Malatesta.

TIPS Neem de SP32 naar San Marino Centr. Parkeer op P7, Cava degli Umbri.

4. DE REPUBLIEK SAN MARINO De oudste republiek ter wereld ligt op de kliffen van de Monte Titano en heeft een eigen leger, munt en parlement. Met een inwoneraantal van 33.000 is het ondanks zijn onafhankelijke status gewoon een deel van Italië. De VN benoemde San Marino in 2008 tot werelderfgoed.

EEN WANDELING VAN TWEE UUR Loop vanaf de parkeerplaats langs de Campo Bruno Reffi naar de Porta della Fratta. Rechts voert een stenen pad (Salita alla Cesta) naar de Tweede Toren 1) (niet gratis, voor alle torens). Rechts ligt het

mooie Parco Naturale en in het zuiden zie je de Derde Toren (Montale), een voormalige gevangenis en uitzichtpunt. De Tweede Toren (Cesta) is in de 13de eeuw gebouwd op de resten van een Romeins fort. Hij staat op het hoogste punt van de Monte Titano en huisvest een wapenmuseum met een geweldig uitzicht – niet voor mensen met hoogtevrees. Het zegt wel iets over de kunde van de middeleeuwse metselaars dat zij zo’n schitterend bouwsel konden neerzetten op deze steile helling. Terugkerend naar de Salita alla Cesta zie je een pad naar rechts, de Passo delle Streghe (Heksenweg), dat door een park naar de Eerste Toren (Guaita) 2) voert. Dit iets grotere kasteel werd tot 1975 nog gebruikt als gevangenis en je ziet in sommige cellen nog graffiti op de muur. Loop verder door de Salita della Rocca, langs de snuisterijverkopers. Volg het pad dat sterk naar links afbuigt naar een gebouw met de naam ‘lngresso Giardino’. Dit is een publieke doorgang. Ga naar binnen en neem de trap naar de Bishop’s Garden. Van hieruit loopt er nog een stenen trap naar de smalle Contrada Magazzini, en dan naar de Piazza Domus Plebis 3). De Basilica di San Marino, gebouwd op de resten van een Romaanse kerk, stamt uit begin 19de eeuw. De basiliek is groots maar een beetje kaal. In het leuke kerkje ernaast, de Chiesa di San Pietro, zie je twee bedden uitgehouwen in de rots. Deze zouden hebben toebehoord aan St. Marino en zijn metgezel St. Leo

Eten en drinken SANTARCANGELO DI ROMAGNA • Lazaroun (gemiddeld) Geniet van klassieke streekgerechten met mooi gepresenteerde schotels zoals konijnsalade, fazant met pruimen en kastanjes, en amaretti semifreddo. Via del Platano 21, +39 0541 624417, lazaroun.it VERUCCHIO • Ristorante La Rocca (gemiddeld) Een mooie halte tijdens de wandeling naar de rocca – het eten is bijna net zo spectaculair als het uitzicht. Via Rocca 34, +39 0541 679850, gesloten wo diner en ma-do lunch, ristorantelaroccaverucchio.com DE REPUBLIEK SAN MARINO • Cantina di Bacco (goedkoop) Verfrissend ouderwets adres midden in de stad met streekspecialiteiten. Contrada Santo Croce 35, +39 0549 992840, cantinadibacco.net • Ristorante Bolognese (goedkoop) Voedzame Bolognese-gerechten. Proef de stringhetti al sugo di verdure (pasta met groentesaus). Via Basilicus 28, +39 0549 991299. >

ITALIË MAGAZINE

TIPS Slapen DE REPUBLIEK SAN MARINO • Hotel Cesare (gemiddeld) Klein modern hotel op een mooie centrale locatie. Stad goed bereikbaar. Salita alla Rocca 7, +39 0549 992355, hotelcesare.com • Hotel Tintano (gemiddeld) Dit hotel vormt een goede basis om de stad te verkennen. Vraag bij het boeken naar parkeermogelijkheden. Contrada del Collegio 31, +39 0549 991007, hoteltitano.com Eten & drinken SAN LEO • Osteria Belvedere (gemiddeld) Bij dit knusse restaurant kun je lekker buiten eten – proef de prosciutto di Carpegna of streekkaas met marmellata. Via Tosselli 19, +39 0541 916361, belvederesanleo.it • Hotel Ristorante Castello (gemiddeld) De tafeltjes op het plein zijn leuk voor een drankje en een blik op de voorbijgangers. Piazza Dante 11/12, +39 0541 916214, hotelristorantecastellosanleo.com

ITALIË MAGAZINE

en een helende werking hebben. De Contrada Omagnano 4) rechts van het plein leidt naar het noordelijkste puntje van het klif en de kabelbaan naar Borgo Maggiore (elke vijftien minuten). Een scherpe bocht naar links in de smalle Contrada di Pianello leidt naar de Piazza della Libertà 5) en het Palazzo Pubblico, een minipaleisje voor een minirepubliek. Er is elk uur op het halfuur een wisseling van de wacht (juli-september). Loop verder over de Contrada del Collegio, maar houd bij de volgende kruising links aan over de Contrada della Croce. Sla bij de stadsmuur rechtsaf naar de Viale Donna Felicissima en de

Piazza Garibaldi 6). De gewelfde loggia van San Francesco siert dit drukke kleine plein. De kerk zelf is nu een klein museum en galerie. Een klein stukje naar beneden vind je de Piazza del Titano en het staatsmuseum, het Palazzo Pergami-Belluzzi 7) (open dagelijks), met archeologische vondsten en kleinere kunstwerken. Sla vanaf het museum rechtsaf en loop langs de Chiesa di San Francesco – let op het Tempelierssymbool in de basis van de kerk. Loop verder over de Piazza Sant’Agata en volg de stadsmuur links, richting de Via della Fratta en de parkeerplaats.

Neem de kronkelweg naar Borgo Maggiore, sla bij de rotonde linksaf naar San Leo en ga op de SP258 linksaf naar San Leo. Parkeer op het plein.

5. SAN LEO Deze stad heeft de reputatie dat hij het ontoegankelijkste fort is van heel Italië, gebouwd op een bijna verticale klif. Het stamt uit de 8ste eeuw en de gebouwen zijn een mix van Longobardische, romaanse en renaissancistische stijl. Jarenlang behoorde de stad tot de

pauselijke staat en zijn kasteel werd een gevangenis voor onverlaten zoals graaf Cagliostro, een beruchte charlatan en geestenbezweerder. Nu is het een leuk plaatsje met twee eenvoudige maar fraaie romaanse kerken.

Ga vanuit San Leo rechtsaf richting Carpegna. Sla op de SP6 rechtsaf richting Novafeltria / Maiolo – mooi uitzicht – ga niet rechtsaf naar Novafeltria maar rijd door naar de Marecchiavallei en de P285. De afslag links naar Pennabilli is gevaarlijk; je kunt ook doorrijden naar de rotonde en dan terugrijden. Parkeer in de stad. >

ROADTRIP MONTEFELTRO-GEBERGTE

San Leo.

ITALIË MAGAZINE

6. PENNABILLI De twee forten Penna en Billi werden in de 14de eeuw samengevoegd tot één en de resten zijn nog steeds zichtbaar. Tussen de twee forten vind je de Piazza Vittorio Emanuele II, met zijn roodstenen Chiesa di Sant’Antonio Abate. Het is een charmant stadje met middeleeuwse straten en pleinen die ’s zomers worden opgefleurd door rode geraniums.

TIPS Toeristenbureau URBINO Net binnen de grote stadspoort. Via Vittorio Veneto 4, +39 0541 964115, gradara.org Slapen URBINO • Hotel Raffaello (gemiddeld) Dit seminarie in het oudste deel van de stad (vraag bij het boeken naar routebeschrijving) is verbouwd tot een gerieflijk, modern hotel. Vicolino Santa Margherita 40, +39 0722 4784, albergoraffaello.com • Albergo ltalia (gemiddeld) Dit hotel met een leuke moderne inrichting en centrale ligging vlak bij de lift en de parkeerplaats op de Piazza Mercatale is een comfortabel adres. Corso Garibaldi 32, +39 0722 2701, albergo-italia-urbino.it • Albergo San Domenico (gemiddeld) Mooi gerestaureerd klooster tegenover het Palazzo Ducale, compleet met kloostergang en Romeinse cisterne, maar ook met alle comfort. Piazza Rinascimento 3, +39 0722 2626, viphotels.it

ITALIË MAGAZINE

Neem de SP1 om de stad uit te rijden en sla linksaf op de SP84 richting Carpegna.

7. CARPEGNA In een korte periode van glorie aan het eind van de Middeleeuwen ontstond in Carpegna het idee voor de bouw van het Palazzo dei Principi di Carpegna (maar pas gebouwd in 1675). Hier werd veel Italiaanse kunst verborgen gehouden tijdens WO ll. In Carpegna vind je ook het Parco NaturaIe Sasso Simone e

Simoncello. Sasso betekent ‘rots’ in het Italiaans, en als je Carpegna nadert, zie je ze liggen aan je rechterhand. Het toeristenbureau geeft informatie over wandelingen. (Via RioMaggio, Carpegna, +39 0722 75350, parcosimone.it).

Neem de SP1 oostwaarts en volg de borden naar Pietrarubbia. In een haarspeldbocht rechts staat een wit bord ‘Petrelle’ dat naar de rots wijst. Je kunt met de auto of te voet.

8. PIETRARUBBIA Langs de weg van Carpegna naar Pietrarubbia doemt als een enorme opgestoken duim een rotsformatie op – inwoners noemen het de Reuzenduim. Pietrarubbia is een goede uitvalsbasis om de streek te

verkennen, van San Marino in het noordoosten en de Adriatische kust tot de Apennijnen. De ruïnes van de middeleeuwse stad en het kasteel op de heuvel zijn vanuit Pietrarubbia te bezoeken.

Neem vanaf de Reuzenduim de SP1 naar Pietrarubbia. De SP1 gaat bij Sassocorvaro over in de SP6, dan de SP3bis en de SP37/SP67. Veel parkeerruimte.

ROADTRIP MONTEFELTRO-GEBERGTE

9. SASSOCORVARO De weg naar Sassocorvaro loopt eerst door het marktgebied Mercatale met zicht op het kasteel en het prachtige meer. Het robuuste fort La Rocca Ubaldinesca (open dagelijks) is een mooi voorbeeld van 15de-eeuwse defensiearchitectuur. Door de afgelegen ligging en het degelijke

ontwerp is het nooit ingenomen, en in WO II diende het als verstopplaats voor veel Italiaanse kostbaarheden; nu is het een museum. Aan de overkant van de weg heb je een fraai uitzicht op het Fiume Fógliameer.

Verlaat de stad via de Via Roma SP67. Volg de borden naar Urbino over de SS73bis. Volg de ringweg naar de Piazza Mercatale; hier is een parkeergarage.

TIPS Eten & drinken URBINO • Il Cortegiano (goedkoop) Dit restaurant vlak bij het Palazzo Ducale serveert snelle snacks of uitgebreide maaltijden op de binnenplaats. Via Pucinotti 13, +39 0722 37307, gesloten zo-di diner, ilcortegiano.it • La Trattoria del Leone (gemiddeld) Dit populaire adres in het historische centrum is tamelijk klein, dus reserveren wordt aanbevolen. Via Cesare Battisti 5, +39 0722 319894, latrottoriodelleone.it • Vecchia Urbino (gemiddeld) Dit restaurant serveert heerlijkheden zoals truffels en porcini, maar ook spannender gerechten als testina di agnello alla brace (gegrilde lamskop). Via dei Vasari 5, +39 0722 4447, gesloten di, vecchiaurbino.it

10. URBINO Dit leuke stadje floreerde onder het patronaat van hertog Federico da Montefeltro (1422-1482). Zijn universiteit trok van heinde en ver schilders, architecten en wiskundigen. Het Palazzo Ducale, met de Galleria Nazionale delle Marche (gesloten dinsdagmiddag), domineert de aanblik van Urbino vanuit het zuiden. De sprookjesachtige torentjes verhullen de kracht van een onoverwinnelijk bolwerk. De binnenplaats is een meesterstuk van Griekse en Romeinse humanistische idealen die kenmerkend zouden worden voor de renaissance. Toentertijd was het paleis

het grootste gebouw van Europa. De beroemdste werken in de galerie zijn ‘De geseling’ (ca. 1460) van Piero della Francesca, vaak gezien als het mooiste kleine schilderij ter wereld, ‘De ideale stad’, een studie in perspectief toegeschreven aan Piero of zijn studenten, en het schitterende ‘La Muta’ (1507) van Rafaël. In de werkkamer van de hertog zie je bewerkte houten panelen en de bediendenverblijven en keukens beneden zijn zeker een bezoek waard. Aan de andere kant van het plein staat de Cattedrale di Urbino. De kerk stamt uit 1062, maar is diverse keren herbouwd en heeft een 18de-eeuwse

Deze route komt uit: Capitool Reisgidsen, 25 Autoroutes Noord- en Midden-Italië. Uitgeverij Unieboek | Het Spectrum, ISBN 9789000301096, € 24,99.

ITALIË MAGAZINE

Castello di Gradara.

ROADTRIP MONTEFELTRO-GEBERGTE

neoclassicistische façade. Bij de Piazza della Repubblica staat het Casa Natale di Rafaello, (open dagelijks), sinds de 19de eeuw een monument voor de schilder

Rafaël. De Oratorieën van San Giovanni en San Giuseppe (open dagelijks) bevatten fresco’s van de gebroeders Salimbeni (ca. 1416), een voorproefje van de renaissance.

Volg de borden naar Perugia / Pésaro over de SP423; rijd richting Pésaro naar Montecchio en sla op de SP38 linksaf richting Gradara. Parkeer voor het kasteel.

11. GRADARA Deze spectaculair versterkte stad dateert uit de 12de eeuw en kreeg geleidelijk een dubbele stadsmuur. Het kasteel huisvest nu het Museo Nazionale della Rocca (gesloten maaandagmiddag). Het is een schitterend bewaard gebleven fort met puntgave kantelen, torens en bastions

(het zou de locatie zijn van Dantes liefdesverhaal ‘La divina commedia’). ’s Zomers is het in Gradara druk met dagjesmensen en festivals. Als ’s avonds de toeristenbussen weer vertrokken zijn, maak dan een wandeling over de kantelen en geniet van de ondergaande zon.

Verlaat de stad en volg de borden naar Cattolica/Gabbicce Mare – onder de A14 – en neem daarna de route Gabbicce Mare/Centro. Volg de Viale della Vittoria naar de kust, sla rechtsaf de Via Panoramica op naar Gabbicce Monte, dan Castel di Mezzo en het Parco Naturale Monte San Bartolo.

TIPS Slapen GRADARA • La Loggia di Gradara Relais (gemiddeld) Dit kleine hotel combineert modern met oud. Je moet buiten de muren parkeren, en wordt met een elektrisch autootje naar het hotel gebracht. Vraag om een balkonkamer. Via Dante Alighieri 2, +39 0541 964154, faloggiagradara.it Eten & drinken GRADARA • Il Bacio (gemiddeld) Dineer bij warm weer in de schaduw van de moerbeiboom en geniet van de heerlijke specialiteiten. Via Roma 8, +39 0541 964620, ilbacioristorante.it • Mastin Vecchio (gemiddeld-duur) Mastin Vecchio heeft een mooie binnenplaats om ’s zomers op te dineren en biedt ook goedkopere of traditionelere opties. Via Alighieri 5, +39 0541 964024, mastinvecchio.com

12. CASTEL DI MEZZO Dit is een klein plaatsje midden in een 10 kilometer lange strook natuur, het Parco Naturale Monte San Bartolo (parcosanbartolo.it). De groene heuvels tussen Gabbicce Mare en Pésaro vormen een welkome afwisseling met de eindeloze rij lido’s die zich noordwaarts uitstrekt tot aan Triëst. Het Parco Naturale Monte

San Bartolo biedt talloze wandelpaden en activiteiten. Castel di Mezzo zelf is niet veel meer dan een kerk, een restaurant en een paar huizen, maar het is zeker de moeite waard om even te stoppen voor een wandeling of een ontspannen maaltijd met uitzicht op zee.

Rijd verder over de Strada Panoramica Adriatica naor Fiorenzuloa di Focara. Parkeren kan lastig zijn, maar meestal kun je wel langs de weg staan.

RONDOM CASTEL DL MEZZO • Bar Panoramic (goedkoop) Deze vriendelijke bar langs de weg net na Gabicce Monte biedt een fraai uitzicht en goedkope drankjes. Via Panoramica 47, +39 0541 830439. • Taverna del Pescatore (gemiddeld) Dit uitstekende visrestaurant is een fantastische locatie hoog op een klif. Castel di Mezzo 23, +39 0721 208116, gesloten di en wo lunch, tavernadelpescatore.it >

ITALIË MAGAZINE

13. FIORENZUOLA DI FOCARA Op een zonnige dag kan dit kleine fort erg druk zijn, omdat het het startpunt is van een wandeling naar het schitterende strand. Je vindt er nog de kenmerken van een bergdorpje met een oude poort en stadsmuren. Fiorenzuola was ooit onderdeel van een defensienetwerk langs de kust en vormde een primitieve vuurtoren.

TIPS Slapen FANO • Hotel Orfeo (goedkoop) Het Orfeo is een klein familiehotel nabij het historische centrum en vormt een goede uitvalsbasis om de stad te verkennen. Ook een prima restaurant. Corso Matteoti 5, +39 0721 803522, hotelorfeo-fano.it • Siri Hotel (gemiddeld) Dit chique, moderne hotel aan de hoofdweg ligt gunstig voor zowel het strand als het oude centrum. Er gaat een shuttlebus naar het privéstrand. Viale Buozzi 69, +39 0721 802593, sirihotelfano.it Eten & drinken FANO • Casa Nolfi Ristorante (gemiddeld) Casa Nolfi in Hotel Augustus is een van Fano’s beste visrestaurants, met als specialiteit brodetto fanese, de vissoep uit de streek. Via Gasparoli 59, +39 0721 809781, alleen diner, gesloten zo. • Osteria Mocambo Ristorante (gemiddeld) Dit populaire visrestaurant bij de haven heeft een topreputatie en serveert een heerlijke paella, ongebruikelijk in Italië. Viale Carioli 135, +39 0721 1706171, gesloten wo, reserveer.

ITALIË MAGAZINE

Rijd over de Strada Panoramica Adriatica naar Pésaro en volg de borden naar Fano over de SS16. Bij Fono buigt de weg naar rechts en gaat over in de Via Bruno Buozzi. Parkeer hier.

14. FANO Hoewel Fano als strandresort genoeg te bieden heeft, voert de geschiedenis terug tot aan de Romeinse periode. Dat zeggende is alleen de Arco di Augusto nog over uit die tijd. Vlak bij de boog vind je de Porta Maggiore uit 1227, maar ook aangedaan door de tijd. In dezelfde straat, vroeger de Romeinse hoofdweg, staat de Cattedrale Santa Maria Assunta (open

dagelijks). De kerk is vaak gerestaureerd, maar heeft zijn sobere romaanse buitenkant behouden en bevat middeleeuwse sculpturen en andere renaissancistische kunstwerken. De kleine Chiesa di San Michele is gebouwd in 1494 en de bas-reliëfs boven de deur dateren van 1511.

ROADTRIP MONTEFELTRO-GEBERGTE

Fano, aan de Adriatische kust.

ITALIË MAGAZINE

ADVERTORIAL

F OTO © G I L B E R T O U R B I N AT I

BELEVINGSHOTELS

Boek een verblijf in een van onze hotels en krijg een gratis rondleiding door Santarcangelo met een proeverij van lokale delicatessen. Hiervoor hoeft u alleen maar een referentie naar Italië Magazine te vermelden tijdens het boekingsproces. Rimini is 16 kilometer stranden en 250 betaalde ligbedden voor een vakantie aan zee. Het nieuwe stadspark ‘Il Parco del Mare’ sluit aan op het strand en biedt direct uitzicht over de horizon, tussen de duinen, de ﬁtnessterreinen en de groene stukjes natuur. Rimini is geschiedenis én cultuur. Van de ruïnes uit de Romeinse tijd tot de overblijfselen van de Middeleeuwen en de Renaissance. Rimini is het Grand Hotel met zijn onvergankelijke charme, de strandclubs en de gastronomische keuken. Rimini is het binnenland, met burchten en kastelen die nog steeds kunnen worden bezocht. Maar Rimini staat ook bekend om Riminihotels, een hotelgroep die er elke dag naar streeft om zichzelf en haar diensten te vernieuwen, om gasten zo de beste ervaringen in Romagna te bieden.

Hotel Bel Air*** +39 340 999 3510 www.hotelbelairrimini.com info@hotelbelairrimini.com

Hotel Dei Platani***, +39 0541 372062 Whats App +39.333.2954692 www.hoteldeiplatani.com info@hoteldeiplatani.com

Hotel Gabriella*** +39 0541 720261 www.hotelgabriella.net info@hotelgabriella.net

Hotel Life**** +39 0541 738370 www.hotellife.it info@hotellife.it

Hotel Viking*** +39 0541 721064 www.viking.rimini.it info@viking.rimini.it

Park Hotel Serena*** +39 0541 738223 www.parkhotelserena.it info@parkhotelserena.it

FOTOWEDSTRIJD

je mooiste foto van la bella Italia! Deze zomer kan er hopelijk weer naar hartelust gefotografeerd worden tijdens een vakantie in Italië. En wij zien graag de mooiste foto’s van onze lezers! Dus ga aan de slag als je in Italië bent, of als je nog een prachtige foto hebt van een eerder bezoek mag je die natuurlijk ook insturen. Een deskundige jury, bestaande uit artdirector Suzy Benjamin, fotograaf Matteo Rossi en hoofdredacteur Paul van Eijndhoven, zal de inzendingen beoordelen en twee winnaars kiezen. De uitslag wordt gepubliceerd in nr. 6, 2021 dat eind oktober verschijnt.

Voorwaarden voor deelname: De twee winnaars krijgen deze Tofee Lamp t.w.v. € 239. De lamp komt uit de accessoire collectie van het Italiaanse Talenti Outdoor Living en wordt aangeboden door Oliviero (oliviero.design). De verstelbare LED-lamp met oplaadbare batterij is gemaakt van roestvrijstaal en verkrijgbaar in wit of antraciet.

• Foto’s moeten in Italië gemaakt zijn. • Je kunt je inzending mailen naar italiemagazine@creditsmedia.nl met vermelding waar de foto(’s) is/zijn genomen. • Je mag maximaal 5 foto’s insturen. • Graag duidelijk je naam en adres bij je inzending voegen. • Stuur je foto’s in vóór 6 september 2021. • Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.

ITALIË MAGAZINE

I L LU S T R AT I E S Y LV I A W E V E

Krimpen aan de Trebbia Mij bron is don Aldo, de lokale priester. Hij heeft mij vlijtig uit zijn agenda laten meeschrijven, zodat ik nu zijn weekendschema ken. Aldo, die zijn werkgebied heeft aan de rivier de Trebbia, start met mislezen op zaterdagmiddag in Selva. Dat is een uur en een kwartier rijden van Bobbio waar hij woont. De volgende kerkdienst (16.30) is in Orezzoli. Dan door naar Ottone (18.00). Het schema op zondag: Bobbio (9 uur), Marsaglia (10 uur), Pieve di Montasola (11 uur), communie geven aan een hoogbejaarde vrouw in Brugnello (12 uur), weer Marsaglia (15 uur), Cerignale (16.30), communie aan huis bij drie bedlegerigen, Ottone (18 uur). Het schema laat zien wat een priester doet in een tijdperk dat de bewoners het Italiaanse platteland, de heuvels en de bergen achter zich laten. Dat dorpen en kleine gemeenten krimpen is een fenomeen dat al zeker veertig jaar aan de gang is, maar we zijn nu dicht bij de ontknoping. Donaldo, zoals ik de priester gekscherend noem, zal nog zo’n tien jaar, tot zijn pensioen, dit schema volhouden. Deo volente uiteraard. Ik kan mij zo voorstellen wat daarna gebeurt. Hij krijgt een opvolger, die een nóg groter gebied moet bedienen. Momenteel zijn er in dit bisdom (Piacenza) twaalf priesters actief. Twaalf! Het bisdom bestaat uit 425 parochies. Vroeger had je tenminste één priester per parochie. Ik vroeg naar de leeftijd van het dozijn. “De jongste is 50 jaar, dan is er nog een vijftiger, ik ben 65, er is een collega van 68, twee van 84, een negentiger en nog een aantal dat ook met emeritaat is.” De opvolger van Aldo gaat vast niet meer twee keer per weekend naar Ottone, en Cerignale laat hij natuurlijk helemaal zitten. En zo komt er een einde aan het georganiseerd katholicisme in Italië, zeker op het platteland. Is dat erg? Niet voor wie zwartrokken en de soms vervelende moraal van de kerk haat, maar het is een aderlating van jewelste voor wie van Italië en zijn tradities houdt. Er gaat een einde komen aan authentiek leven in het kerkdorp, aan de processies en de

EWOUT

EWOUT KIECKENS WOONT AL VELE JAREN IN ROME. HIJ BELICHT OPMERKELIJKE ZAKEN VAN HET LEVEN IN ITALIË.

huiszegeningen. Er komt een stop aan het gezamenlijk eten. Het ontmoetingspunt verdwijnt. De solidariteit lost op. En wie gaat de lokale landbouwproducten en de ‘typische’ gerechten behouden voor het nageslacht? Neem Cerignale, een van die dorpen die Donaldo bedient. Het heeft 123 inwoners. Ze hebben daar een patroondag (Laurentius, een verering die teruggaat naar de 4de eeuw) en vieren met een processie dat op 26 mei 1432 de Madonna is verschenen. Op die dag 589 jaar later ging ik naar de kerk van Cerignale om daar de stemming te proeven. En om te turven. 65 mensen waren present. Waar was de rest, waar waren die andere 58 inwoners? Waren die niet-christelijk? Hadden die maling aan de santenkraam? Nauwelijks. De meeste anderen wonen op papier in het dorp en komen waarschijnlijk soms een weekendje en in augustus over. De processie werd dit jaar niet gehouden. Wel was er een kerkdienst in de ochtend en een rozenkransgebed in de middag. Tussen mis en krans zat een copieuze lunch. Die werd gehouden in het lokale restaurant, waar de 93-jarige eigenaresse/kokkin haar kunsten vertoonde. Ik werd neergezet tegenover de priester. Don Aldo zag de toekomst niet zo somber in. Hij vertrouwt op de goddelijke voorzienigheid, beato lui. Krimpdorpen zijn een groot probleem. Misschien is het nog niet te laat. Zo is het in de informatiesamenleving waarin we leven mogelijk van afstand te werken. De crisis van de afgelopen anderhalf jaar heeft aangetoond, dat het vaak veiliger en prettiger wonen is buiten de stad. Eventueel kan het parttime wonen een oplossing zijn. Dat kan ook buitenlanders, die willen integreren, aanspreken. Ik zie zo voor me hoe Nederlandse schouders dat Madonnabeeld weer door de straten laten paraderen, hoe Vlaamse handen de kleinschalige lokale landbouw weer op poten zetten. Misschien geloof ik toch wel in de voorzienigheid. •

ITALIË MAGAZINE

Moord in de modewereld Hoe ‘Lady Gucci’ haar ex uit de weg ruimde In 1995 wordt modetycoon Maurizio Gucci koelbloedig doodgeschoten in de foyer van zijn Milanese kantoor. Het onderzoek naar de moord opent een beerput vol jaloezie, haat en hebzucht, waarin Maurizio’s ex-vrouw Patrizia – alias ‘Lady Gucci’ – een onfrisse hoofdrol blijkt te spelen. “Ik huil liever in een Rolls-Royce dan dat ik gelukkig ben op een fiets.” T E K S T R O N A L D K U I P E R S F OTO ' S A N P F O TO

M Maurizio Gucci en zijn vrouw Patrizia Reggiani in gelukkiger tijden, mei 1972.

aandag 27 maart 1995 belooft een mooie lentedag te worden. Vroeg in de ochtend loopt Maurizio Gucci in opperbest humeur naar zijn kantoor in de Via Palestro, een van de chicste straten van Milaan. Na jaren van conflicten en geldzorgen ziet de toekomst er eindelijk weer rooskleurig uit. Maurizio heeft zijn modehuis Gucci, bron van heftige familieruzies over geld en macht, verkocht aan Arabische investeerders. En Maurizio’s ex-vrouw Patrizia, een andere poel van ellende, lijkt hem en zijn vriendin Paola na talloze pesterijen nu met rust te laten. Het is tijd voor een nieuw begin, voor frisse ideeën. Maurizio speelt met het plan om exclusieve reizen te ontwikkelen voor vermogende

klanten, die net als hij dol zijn op zeiljachten en luxe resorts. Terwijl hij de foyer van zijn kantoor betreedt, voelt Maurizio opeens twee doffe klappen in zijn rug. Hij draait zich om en ziet tot zijn verbijstering een man met een rokend pistool met geluidsdemper. Direct volgt een derde schot, waarna Maurizio kermend op de grond valt. Een vierde schot in zijn slaap is fataal. Maurizio Gucci, slechts 46 jaar oud, sterft in een poel van bloed. De moordenaar springt in een klaarstaande vluchtauto, die met gierende banden wegscheurt.

Dolce vita

Heel design-minnend Italië is in shock. Is de moord een maffia-afrekening? Was Maurizio verwikkeld in duistere zaakjes?

ITALIË MAGAZINE

Anders dan nieuwkomers als Armani en Versace behoren de Gucci’s tot de founding fathers van de Italiaanse modeindustrie. Maurizio’s grootvader Guccio Gucci, in zijn jonge jaren portier in een peperduur Londens hotel, legt de basis van het concern als hij in 1921 in Florence een winkel opent voor de koopkrachtige toerist: koffers, tassen en hoedendozen van het allerbeste leer, onder het motto ‘de kwaliteit blijft, lang nadat de prijs is vergeten’. Guccio’s zoon Aldo is de drijvende kracht achter de expansie van het familiebedrijf. Eerst naar Rome en Milaan, maar al snel ook naar Parijs en zelfs New York. Als in de jaren zestig en zeventig internationale beroemdheden in Rome volop genieten van la dolce vita, dragen ze tassen, schoenen, horloges en zelfs parfums van Gucci. Actrice Ingrid

Alleen de naam die Rodolfo aan zijn enige, in 1948 geboren zoon geeft, herinnert nog aan zijn filmverleden: Maurizio.

Rood elfje

Maurizio groeit op als een verlegen en volgzaam kind. Als hij vijf jaar oud is, overlijdt zijn moeder Alessandra – een traumatische ervaring. Tot ver in de puberteit barst Maurizio in huilen uit bij het uitspreken van het woord mamma. Vader Rodolfo is doodsbang dat zijn zoon wordt ontvoerd en schermt hem af van de buitenwereld. Pas tijdens zijn rechtenstudie kruipt Maurizio uit zijn schulp. Tijdens een feestje ontmoet hij een frêle, zwaar opgemaakt meisje in een sexy rood jurkje zonder overtollig ondergoed. Tot zijn eigen verbazing durft Maurizio haar aan te spreken: “Heeft iemand je wel eens

Presidentsvrouw Jackie Kennedy draagt graag de aan haar opgedragen Gucci-tas ‘Jackie’

Maurizio Gucci met zijn vrouw Patrizia Reggiani en hun twee dochters Allegra en Alessandra.

ITALIË MAGAZINE

Bergman is dol op haar handtas met bamboehandvat, presidentsvrouw Jackie Kennedy draagt graag de aan haar opgedragen tas ‘Jackie’ en ook prinses Grace Kelly is een vaste klant van de Gucciwinkels. Een van de andere zonen van Guccio, Rodolfo, slaat een eigen weg in. Hij wil acteur worden, tegen de wil van zijn vader (“de filmwereld is vol idioten”). In Rome weet hij – onder de artiestennaam Maurizio D’Ancora – rolletjes te bemachtigen in komische, Charlie Chaplin-achtige films en krijgt hij zelfs een romance met de piepjonge actrice Anna Magnani. Na de oorlog, als rauw neorealisme de toon van de Romeinse filmwereld gaat bepalen, komt Rodolfo niet meer aan de bak. Met hangende pootjes keert hij terug naar het familiebedrijf, waar hij manager wordt van de nieuwe Gucci-zaak in de Via Monte Napoleone, het modehart van Milaan.

gezegd dat je op Elizabeth Taylor lijkt?” Waarop zij, haar rode lippen tuitend, gevat antwoordt: “Ik kan je verzekeren dat ik veel beter ben!” Maurizio is verkocht. Deze schoonheid, Patrizia Reggiani, is de vrouw van zijn dromen. Al bij hun tweede afspraakje vraagt hij zijn folletto rosso (‘rode elfje’) ten huwelijk. Patrizia is in haar nopjes dat ze de meest begeerde vrijgezel van Milaan aan de haak heeft weten te slaan. Ze is opgegroeid in armoede, totdat haar moeder de rijke transportondernemer Fernando Reggiani in het huwelijksbootje wist te lokken. Sindsdien is ze geobsedeerd door status en geld, zaken die bij de Gucci’s volop voorhanden zijn. Patrizia’s levensmotto: “Ik huil liever in een Rolls-Royce dan dat ik gelukkig ben op een fiets.” Maurizio’s vader herkent in Patrizia een rasechte golddigger. Hij is woedend over de huwelijksplannen: “Wees voorzichtig, Maurizio. Ik heb >

LADY GUCCI

ITALIË MAGAZINE

gehoord dat ze vulgair en ambitieus is, een sociale klimmer die alleen maar op geld uit is. Patrizia is niet het juiste meisje voor jou!” Als de tortelduifjes elkaar in 1972 het jawoord geven is vader Rodolfo demonstratief afwezig.

Dallas aan de Arno Lady Gaga (als Patricia) en Al Pacino (in de rol van oom Aldo) op de set van de nieuwe film ‘House of Gucci’.

ITALIË MAGAZINE

Maurizio’s huwelijk is niet de enige twistappel in de familie. Oom Aldo, de drijvende kracht achter het Gucci-concern, ligt continu in de clinch met zijn drie zonen, die even dominant en eigenwijs zijn als hijzelf. Onenigheid over de koers van het bedrijf (hip of exclusief?) en de

chaotische boekhouding (in welke bodemloze put verdwijnen toch die miljoenenwinsten?) escaleert in het hoofdkantoor in Florence in legendarische ruzies, waarbij tassen, asbakken en typemachines door de boardroom vliegen. Vanuit dit tumultueuze ‘Dallas aan de Arno’, zoals Gucci in de pers wordt genoemd, is Aldo op zoek naar een gedweeë opvolger, iemand die zich voegt naar zijn ideeën. Neef Maurizio lijkt bij uitstek geschikt. Dankzij bemiddeling van Aldo (“Rodolfo, je wilt toch niet eindigen als een bittere, eenzame man?”) accepteert Maurizio’s vader alsnog Patrizia als zijn

LADY GUCCI

Bij de scheiding wordt Patrizia afgescheept met een maandelijkse toelage van circa 100.000 dollar, “niet meer dan een bord linzen” schoondochter, een besluit dat wordt bekroond met twee schitterende appartementen voor het jonge stel in Milaan en Manhattan. Maar als Rodolfo in 1983 overlijdt en Maurizio de grootste aandeelhouder en CEO van Gucci wordt, blijkt dat Aldo zich totaal heeft verkeken op zijn neef. Maurizio ontpopt zich tot een ambitieuze leider, die van Gucci een modern, gestroomlijnd concern wil maken: “Gucci is als een schitterende Ferrari, maar we rijden erin als een Fiatje 500.” Maurizio’s poging om oom Aldo en diens zonen het bedrijf uit te werken, escaleert in hevige ruzies. Een krant schrijft: “Gucci is een concern met een miljoenenomzet, maar er heerst meer chaos dan in een Romeinse pizzeria.” Er worden belastende documenten gelekt naar de pers en de politie, met als gevolg dat Aldo op zijn 81ste wegens fraude een jaar achter de tralies verdwijnt in de VS. Maurizio zelf weet arrestatie door de fiscale politie net te voorkomen door op zijn rode Kawasaki-motor naar zijn chalet in het neutrale Zwitserland te racen. Van daaruit leidt hij Gucci een jaar, tot zijn advocaten een deal bereiken.

Bord linzen

Als Maurizio in 1983 de hoogste baas van Gucci wordt, is zijn vrouw Patrizia in de wolken. Ze heeft haar ‘Mau’ leren kennen als een zacht ei, dat alles doet wat zij zegt: “Hij is als een kind, een ding dat Gucci heet dat moet worden gewassen en aangekleed.” Genietend van haar nieuwe status als ‘Lady Gucci’ laat Patrizia zich door haar chauffeur van het ene naar het andere celebrityfeestje rijden. Maar net als oom Aldo merkt Patrizia dat Maurizio na de promotie tot CEO in rap tempo

verandert. Hij wordt eigenzinnig, gaat zich flamboyant kleden en laat zich door niemand meer iets voorschrijven – ook niet door zijn bazige vrouw. Patrizia ontwaart in hem een ‘monster’ à la Jekyll & Hyde. Vanwege de vele echtelijke ruzies noemt Maurizio zijn vrouw niet meer ‘mijn rode elfje’, maar ‘strega piri-piri’, naar een heks in een stripverhaal. In 1985 besluit hij tijdens een zakenreis niet naar Patrizia terug te keren. Hij begint een nieuwe relatie met Paola Franchi, met wie hij gaat samenwonen in een fraai appartement aan de Milanese Corso Venezia – compleet met een speelhal met videogames en een saloon in westernstijl. Dochter Alessandra: “Mijn vader was net Peter Pan, de jongen die nooit volwassen wilde worden.” Patrizia is woedend. Maurizio pronkt met zijn blonde vriendin, zijn penthouse en zijn nieuwe Ferrari Testarossa, terwijl hij haar de toegang ontzegt tot hun Zwitserse chalet en hun zeiljacht. Bij de scheiding wordt Patrizia afgescheept met een maandelijkse toelage van circa 100.000 dollar, “niet meer dan een bord linzen”. Als Maurizio in 1993, moe van de continue conflicten en geldzorgen, het Gucci-concern verkoopt aan een van Arabische oliedollars bulkende investeringsmaatschappij, voelt ze dat als verraad. Aan haar imago als ‘Lady Gucci’, maar ook aan hun beide dochters, de vierde generatie Gucci. Ze zint op wraak...

Gemaskerd bal

Na de moord op Maurizio Gucci toont Patrizia zich voor de camera’s geschokt en verdrietig. Maar tijdens de begrafenis bekent ze aan een vriendin: “Hij mag dan nu dood zijn, ik begin juist te leven!” De dag erna laat Patrizia “ter bescherming >

Moord op het witte doek Regisseur Ridley Scott is momenteel druk bezig met de opnames van zijn film ‘House of Gucci’, over de turbulente geschiedenis van de Gucci-dynastie, met als centraal thema de moord op Maurizio Gucci. Het belooft een blockbuster te worden met een sublieme sterrencast. Lady Gaga speelt Patrizia ‘Lady Gucci’ Reggiani, Al Pacino kruipt in de huid van Maurizio’s oom Aldo Gucci en Jeremy Irons verbeeldt Maurizio’s vader Rodolfo Gucci. De release is naar verwachting november 2021. Wie een abonnement heeft op Discovery+ kan als opwarmertje nu alvast genieten van een pakkende documentaire: ‘Lady Gucci: The Story of Patrizia Reggiani’.

ITALIË MAGAZINE

“Ik heb nog nooit een dag in mijn leven gewerkt en ik ga daar nu ook echt niet meer mee beginnen.”

Hand in hand met haar advocaat – en in vol ornaat – komt Patrizia Reggiani naar de rechtbank.

ITALIË MAGAZINE

van de belangen van haar dochters” Maurizio’s vriendin Paola uit het penthouse aan de Corso Venezia zetten en neemt ze er zelf haar intrek, met haar dochters, hond, kat, twee eenden en twee schildpadden. De politie zoekt de dader van de moord in maffiakringen, maar het onderzoek loopt dood. Totdat na bijna twee jaar een tipgever, hopend op een beloning, met een opmerkelijk verhaal komt. Ivano Savioni, de portier van een louche Milanees hotel, zou na enkele borrels hebben opgeschept dat hij de moord heeft geregeld. Hij zou van Pina Auriemma, een Napolitaanse hartsvriendin van Patrizia ‘Lady Gucci’ Reggiani en zelfverklaard helderziende, het verzoek hebben gekregen Maurizio uit de weg te ruimen. Savioni zou voor een paar ton Benedetto Ceraulo, een werkloze monteur in het bezit van een Beretta-pistool met zelfgemaakte geluidsdemper, bereid hebben gevonden de klus te klaren. Om bewijzen te verkrijgen, laat de politie een ‘Colombiaanse huurmoordenaar’ (gespeeld door een infiltrant) de boel ophitsen. Hij jut de samenzweerders op meer geld te eisen van Patrizia, “omdat zij alle risico’s lopen”. In de verhitte, door de politie opgenomen telefoongesprekken die volgen komt de waarheid al snel boven tafel. Om half vijf ’s ochtends, vrijdag 31 januari 1997, wordt Patrizia door de carabinieri van haar bed gelicht. Ze laat zich in stijl afvoeren: zwaar opgemaakt, behangen met sieraden en met aan haar arm een fraaie Gucci-tas. Een politieman vraagt zich hardop af: “Waar denkt ze dat we naartoe gaan, een gemaskerd bal?” Het proces tegen Patrizia en haar handlangers wordt al snel de Italiaanse tegenhanger van de zaak tegen O.J. Simpson in de VS. Maandenlang is in kranten en op

tv te zien hoe Patrizia, ‘de zwarte weduwe’, haar vroegere vriendin Pina Auriemma, ‘de zwarte heks’, de schuld in de schoenen probeert te schuiven (“ze wilde me met de moord chanteren!”) en hoe alle verdachten elkaar door het slijk halen. Een van de advocaten verzucht: “Deze zaak laat een Griekse tragedie verbleken tot een kinderverhaaltje.” De rechter spreekt zware straffen uit: 25 jaar gevangenis voor Pina Auriemma, 26 jaar voor Ivano Savioni en levenslang voor moordenaar Benedetto Ceraulo. Dat Patrizia, volgens de rechtbank het brein achter de moord, niet levenslang krijgt maar 29 jaar gevangenisstraf, is te danken aan haar ‘narcistische persoonlijkheid’, die haar volgens de psychologen verslaafd maakt aan rijkdom en status. De dag na het vonnis hangt in de etalages van alle Gucci-winkels, van Rome tot Tokio, triomfantelijk een set zilveren handboeien van topontwerper Tom Ford.

Onafscheidelijke ara

In de gevangenis, omringd door drugsverslaafden en prostituees, slaapt Patrizia veel, verzorgt ze haar plantjes en haar fret Bambi (die helaas om het leven komt als een medegevangene erop gaat zitten). In 2014 mag ze haar cel verlaten om sociaal werk te doen, maar ze weigert: “Ik heb nog nooit een dag in mijn leven gewerkt en ik ga daar nu ook echt niet meer mee beginnen.” Wegens goed gedrag wordt Patrizia in 2016 vervroegd vrijgelaten. Sindsdien woont ze weer in Milaan, waar ze comfortabel leeft van enkele miljoenen uit Maurizio’s erfenis. Vaak scharrelt ze, liefst met donkere zonnebril, in de buurt van de chique winkels in de Via Monte Napoleone, met de onafscheidelijke ara Bo op haar schouder. •

Verkrĳgbaar bĳ Vandyck Experience Stores en Shops, linnenwinkels, beddenspeciaalzaken en geselecteerde warenhuizen. Voor verkoopadressen bĳ u in de buurt en de volledige collectie zie vandyckshop.com

Door metrostation Toledo lopen is een adembenemende ervaring.

ITALIË MAGAZINE

Napels Ondergronds museum

Kunst maakt Napolitaanse metrostations tot de mooiste ter wereld. Daal af en voel je als een futuristische Gulliver of als Jules Verne die diep de aarde ingaat. TEKST TOENKE BERKELBACH

> ITALIË MAGAZINE

indelijk na lange tijd weer terug in Napels! De stad van barokke paleizen, kunstschatten uit het Romeinse Rijk en historische muziektheaters. En natuurlijk met die mediterrane gezelligheid van volkse trattoria’s waar hele families rond de tafel applaudisseren als oma trots de pasta neerzet. Een stad waar het verleden overal voelbaar is. Dat verleden van de barokke stad en de archeologische opgravingen. Maar dan blijkt dat waar het verleden vaak onder de grond zit in Napels ook de toekomst ondergronds is. Koop voor € 3,50 eens een metrodagkaart en daal af in de metro. Met zijn zestien Metrostations van de Kunst voel je je daar met de barokke stad boven je ineens als een futuristische Gulliver. De –

Metrostation Università is gericht op de toekomst.

ITALIË MAGAZINE

binnenkort zeventien – metrostations met hedendaagse kunst en architectuur in Napels zijn een megaproject dat in twintig jaar letterlijk uit de grond werd getrokken. Internationale architecten, hedendaagse fotografen, kunstenaars en filmmakers werden samengebracht om Napels als kunststad een nieuw aanzicht te geven. Bij ieder station werkten architecten en kunstenaars van meet af aan samen. Architecten, Massimiliano Fuksas, Gae Aulenti en Oscar Tusquets Blanca combineerden hun talent met kunstenaars als William Kentridge, Robert Wilson en Oliviero Toscani.

Gezamenlijk gaven ze gestalte aan een nieuwe kunstvorm, die dagelijks door 400.000 mensen ‘gebruikt’ wordt: als metroreiziger word je ondergronds langs een grote variëteit aan internationale hedendaagse kunst en architectuur gevoerd.

Kopie van Hercules

Alle Kunststations hebben een geheel eigen karakter, dat wordt bepaald door de interpretatie die het team van architect en kunstenaars aan die plek gaf. Zo is in het station Università alles op de toekomst gericht want de universiteit is immers

Grote zwart-witfoto’s van verbaasde bronzen gezichten op de perrons maken je nieuwsgierig

ONDERGRONDS MUSEUM NAPELS

een broedplaats voor die toekomst. Met torenhoge zwarte profielen gaf de Egyptische Karim Rashid vorm aan zijn idee ‘communicatie’. En ‘overdracht van informatie’ is het basisidee van zijn sculptuur van chromen bollen ‘Synapsis’ in de hal. Twee pijlers voor de toekomst dus. Daarbij lijkt door het spel van vormen en kleuren alles in station Università te bewegen als je langsloopt. Het ultramoderne station Museo van architect Gae Aulenti is verbonden met het Museo Archeologico Nazionale. De kopie van ‘Hercules’ in de hal maakt dat je meteen dat museum in wilt. Ook grote zwart-witfoto’s van verbaasde bronzen gezichten op de perrons maken je nieuwsgierig. Hoe zouden de echte beelden uit de 1ste eeuw in het museum eruitzien? Een hoogtepunt van de Kunststations is metrostation Toledo, ontworpen door de Spaanse architect Oscar Tusquets Blanca en door de internationale pers uitgeroepen tot het mooiste metrostation van Europa. Door Toledo lopen is een adembenemende ervaring. De gangen zijn meterslange mozaïeken en de ‘Lichtkrater’ boven de roltrappen bevestigt dat je hier ver onder de zeespiegel bent. Boven je torent een lichtkrater van blauw mozaïek die veertig meter de hoogte ingaat en zo het daglicht schitterend laat binnenstromen. Het metrostation Garibaldi lijkt gewoon dat van het Centraal Station. Maar nee, grote foto’s van wachtende reizigers op de perrons maken dat je je daartussen precies voelt wat je bent: een reiziger die wacht op de metro om verder te reizen langs de Kunststations. Het bijzondere van dit ‘ondergrondse museum’ is dat je bij elk station naar boven kunt. Om daar in de echte wereld even te genieten van een sfogliatella, pizza napoletana, of een stevige caffè ristretto. •

Olympisch stadion Begin juli 2021 wordt het zeventiende Kunststation Duomo geopend. Met ingenieur Antonello De Risi, technisch directeur van het project, dalen we af in de 40 meter diepe groeve waar de laatste hand wordt gelegd aan het station. “Ja dat was een verrassing”, vertelt De Risi terwijl we de diepte ingaan. ‘Het oorspronkelijke plan was een station waar je je voelt als Jules Verne die diep de aarde ingaat. Met daarboven de schitterende ovale glazen koepel van architect Massimiliano Fuksas. Maar kijk wat we hier vonden: een Olympisch stadion uit de 1ste eeuw, gebouwd door keizer Augustus en vrijwel helemaal intact. Zo’n 2000 jaar geleden trainden de atleten hier en werden er wedstrijden gehouden. Het is het meest volledige Griekse Olympische stadion ter wereld, toevallig gevonden tijdens het graven van de metro. Het oorspronkelijke plan werd veranderd om dit stadion te kunnen integreren in het metrostation. Napels was in de 1ste eeuw de belangrijkste cultuurstad van het Grieks-Romeinse Rijk. Zowel mannen als vrouwen namen deel aan de Spelen en kijk, de namen van de spelers staan hier nog in het

marmer gegrift. Het mooie van het stadion is dat daarmee in alle details duidelijk werd hoe belangrijk Napels onder Keizer Augustus was voor sport en cultuur. Bij de opening begin juli zal het stadion nog niet helemaal zijn gerestaureerd maar we hebben hier hoge glazen wanden aangebracht. Zo kan de metroreiziger de restauratie van het stadion in het station stap voor stap volgen.” •

ITALIË MAGAZINE

Met de klok mee: Garibaldi, Università, Salvatore Rosa en Museo.

ITALIË MAGAZINE

ONDERGRONDS MUSEUM NAPELS

TIPS SLAPEN • B&B Carafa di Maddaloni In hartje Napels in het palazzo van de hertogen Carafa di Maddaloni, in de 17de en 18de eeuw een van de

machtigste Napolitaanse families. Het palazzo stamt uit 1580 en ademt in alles nog de Napolitaanse grandeur van die tijd. Ook de meubels uit het begin van de 19de eeuw zijn er bewaard gebleven. Zo slaap je in een hemelbed en heb je een muzieksalon en een bibliotheek met een rijke keur aan boeken en klassieke muziek tot je beschikking. De gastvrouw is hartelijk en behulpzaam en geeft je het idee te gast te zijn bij de familie Carafa di Maddaloni zelf. Je bent in 3 minuten bij metrostation Dante, vanwaar je de Kunststations van de metro kunt verkennen.

tel. +39 081 5513691. bb-carafa.com

ETEN • Restaurant Caruso Roof Garden Hoog boven de wereld met uitzicht over de baai van Napels, dat maakt restaurant Caruso Roof Garden op het dak van het exclusieve Grand Hotel Vesuvio tot de mooiste plek van Napels. Het hotel heeft een rijke geschiedenis, met als eregast de beroemde Napolitaanse tenor Enrico Caruso (1873-1921). Behalve van zingen hield Caruso erg van koken. “Jullie mogen zeggen dat ik een middelmatige tenor ben, maar zeg nooit dat ik een middelmatige kok ben!” zei Caruso altijd als hij zijn vrienden zijn bucatini alla Caruso voorzette. Caruso’s bucatini staan nog steeds op het menu van het restaurant. Knoflook, tomaten, paprika’s,

oregano en basilicum zorgen voor een ogenschijnlijk eenvoudige saus, maar daarin proef je de warmte, de zon en het raffinement van smaken zoals alleen Napolitanen dat voor elkaar kunnen krijgen. Net als Caruso’s prachtige stem zelf eigenlijk.

vesuvio.it/caruso

ITALIË MAGAZINE

Een droomregio, met een schoonheid en elegantie die onze ziel beroert. Op onze online catalogus www.verdeabitare.it vindt u informatie over het beste onroerend goed in een van de mooiste omgevingen van Italië, werelderfgoed van UNESCO. Wij hebben het juiste object voor u, van een succesvolle B&B in de beroemde Barolo-wijnstreek tot de klassieke Piemontese villa. Droom niet langer, uw droomhuis wacht op u!

Maurizio Cattelan, geboren in Padua, is een eigenzinnige kunstenaar die bekendstaat om zijn levensechte en modernistisch geënsceneerde kunst. Vaak is die omgeven door controverse en maatschappijkritiek. Bekende voorbeelden zijn het wassen beeld van een gevloerde paus die door een meteoor is geraakt en de volledig gouden wc die in 2019 werd gestolen en tot op de dag van vandaag onvindbaar is (er werd zelfs gespeculeerd dat dit bij de

tentoonstelling hoorde). In Milaan is er dit jaar weer volop te genieten van controversiële beelden met een expositie die Cattelan zelf omschrijft als een ‘representatie van de cyclus van het leven’. Eén ding is alvast zeker; het belooft weer spectaculair te worden! (PC) Maurizio Cattelan, ‘Breath Ghosts Blind’. Pirelli HangarBicocca, Milaan. 15 juli 2021 tot 20 februari 2022. Pirellihangarbicocca.org

Carpaccio in Venetië Zijn achternaam wordt tegenwoordig alom geassocieerd met dun gesneden rundvlees bestrooid met pijnboompitjes, maar Vittore Carpaccio is natuurlijk allereerst een Venetiaanse

renaissancelegende. Als leerling van Gentile Bellini zette hij zijn eerste stappen in de schilderkunst om vervolgens zelf naam te maken met zijn prachtige schilderijen in de lagunestad. Zijn stijl is makkelijk herkenbaar; zijn typische gebruik van roodbruine en marmerwitte tinten is de reden dat het latere gerecht naar hem vernoemd is. Veel van zijn kunst is in Venetië gebleven, en dit jaar worden hier ook de werken die zich in het buitenland bevinden verzameld. (PC) ‘Vittore Carpaccio, Dipinti e Disegni.’ Palazzo Ducale, Venetië. 1 juli- 1 oktober 2021. Palazzoducale.visitmuve.it

Door Dante verenigd Op 14 september 2021 is het 700 jaar geleden dat de Italiaanse dichter, schrijver en politicus Dante Alighieri in Ravenna overleed. Hij schreef geschiedenis met ‘La Divina Commedia’ en geldt ook tegenwoordig nog als de vader van de Italiaanse taal. Ter ere hiervan zullen de Dante Alighieri-verenigingen in Nederland allerlei lezingen organiseren over zijn leven en werk en zijn rol in de huidige media. Hoogtepunt van dit jaar is de landelijke Danteweek van 10 tot 18 september, met op 11 september een herdenkingsdag met concert in Amsterdam en op 17 september een voorleessessie

van Dante’s ‘Divina’ in Den Haag. Een groot deel van de evenementen is ook voor niet-leden toegankelijk. (PP) ‘Dantejaar 2021’, op verschillende plaatsen en data in Nederland, dantenederland.nl

arte e cultura

Gouden Toilet

Operaspektakelkunst

Ieder jaar vindt er in Verona een van de grootste operafestivals van Italië plaats. Vooral dit jaar belooft het een uitbundig feest te worden. Grote Italiaanse opera’s met grote Italiaanse thema’s zullen in de Romeinse arena worden opgevoerd, waaronder ‘Cavalleria Rusticana’ van Mascagni en ‘Nabucco’

van Verdi. Tijdens de zomermaanden kun je in deze historische arena met geweldige akoestiek genieten van al het spektakel, nu met een nieuwe twist: het decor is uitgerust met veel technische snufjes. (PC) Arena Opera Festival, Verona – 19 juni tot 4 september 2021 – Informatie en tickets via Arena.it

TEKST & SAMENSTELLING PABLO PICHEL EN PELLE COUWENHOVEN

ITALIË MAGAZINE

Pantelleria Het laatste eiland van Italië Het vulkanische eiland Pantelleria heeft veel te bieden: een magnifieke natuur, kristalhelder water, een onvoorspelbare wind en een exotische keuken met Arabische invloeden. Beroemd om de Zibibbo-druif waarmee de dessertwijn passito wordt gemaakt én om het kleine smaakmakertje dat je in tal van gerechten tegenkomt: het kappertje. T E K S T & F O TO G R A F I E J E S P E R S T O R G A A R D J E N S E N

‘H TIPS Slapen • Mursia Resort & Spa Contrada Mursia mursiaresort.com • Sikelia Luxury Hotel Via Monastero snc Scauri sikeliapantelleria.com • Vivere Pantelleria Handige woningsite als je een typisch dammusohuis wilt boeken. viverepantelleria.it

et lijkt te hangen tussen Italië en het Afrikaans continent, op een dramatische maar ook lieflijke manier. Het is zwart als de lavastenen, groen als de Zibibbo-druiven en zijn kappertjes, blauw als zijn meer en indigo als de zee. Pantelleria is een eiland aan de grenzen van alles.” Zo omschreef de Italiaanse schrijver Giosuè Calaciura het eiland in zijn poëtische reisverslag ‘Pantelleria-L’ultima isola’: Pantelleria – het laatste eiland. Het vulkanische eiland ligt in de Middellandse zee ten zuidwesten van Sicilië en niet ver van de Tunesische kust. Het is het vijfde eiland van Italië, met een oppervlakte van slechts 83 vierkante kilometer. Al snel na aankomst zie je waarom het bekendstaat als het Italiaanse eiland met de meest Arabische sfeer. De kleine dammusi-huizen zijn daar een voorbeeld van. Met hun koepeltjes op de daken lijken het mini-moskeeën die perfect opgaan in hun natuurlijke omgeving. Ook in de straatnamen en de lokale keuken vind je de Arabische invloeden terug.

Vanwege zijn strategische ligging in het kanaal van Sicilië was Pantelleria door de eeuwen heen een populair doelwit voor veroveringen. Bovendien bleek het de perfecte tussenstop voor schepen die tussen Europa en Noord-Afrika zeilden. Om die reden werd het eiland door de eeuwen heen veroverd door de Phoeniciërs, de oude Romeinen, de Arabieren, de Noormannen, de Spanjaarden en de Oostenrijkers, totdat uiteindelijk, in 1860, de Italiaanse staat de tricolore, de Italiaanse vlag, op het eiland kon hijsen.

Dochter van de wind

De Arabische kolonisatie, van 835 tot 1123, vormde de basis van Pantelleria’s nog altijd fascinerende Arabisch-Italiaanse sfeer. Het waren dan ook de Arabieren die Pantelleria zijn naam gaven. Oorspronkelijk was de naam Bint Ar-Riàh: dochter van de wind. Later heette het Pantelaream en uiteindelijk Pantelleria. Het eiland heeft een kustlijn van 51 kilometer, maar geen enkel traditioneel zandstrand. Het ‘strandvertier’ speelt >

Iconisch beeld van Pantelleria: de olifantenrots.

ITALIË MAGAZINE

HET LAATSTE EILAND VAN ITALIË

Zwemmen bij het vissersdorpje Gadir.

Wurm jezelf de grot binnen, dan kom je er vanzelf achter dat de constante hete stoom net zulke hoge temperaturen veroorzaakt als in een echte sauna

ITALIË MAGAZINE

HET LAATSTE EILAND VAN ITALIË

zich geheel af op de vulkanische stenen. Wil je de beste plek vinden, gebruik dan je vinger als instrument: lik eraan, steek hem in de lucht en schat in uit welke hoek de wind waait. Ga dan naar de plek waar de wind aflandig is. Daar kun je het water in... en weer uit. Wat betreft plekken om te baden zijn er genoeg mogelijkheden. Punta Kharuscia aan de noordkant bijvoorbeeld, waar je goed de zee in kunt springen, de Balata dei Turchi in het zuiden die omgeven is door schitterende natuur. Of Marina di Suvaki aan de westkant, eveneens een populaire badplek.

Waternimfen

Een plaats die je niet mag missen is het Lago delle Ondine, het Meer van de waternimfen, dat verscholen is tussen zwarte en grijzig geklonterde lavabrokken. Het kleine meer ligt bij Punto Spadillo, vanwaar je kunt afdalen naar de zee. Je hebt wel flink wat klimcapaciteiten nodig om je een weg te banen door het surreële rotslandschap dat de lava hier heeft achtergelaten. Maar je inspanningen worden ruimschoots beloond als je bent aangekomen. De natuur is spectaculair: op dagen met een sterke noordenwind klotsen de golven tegen de rotsen en wordt het meer aangevuld met opspattend zeewater. Pantelleria heeft nog een paar verrassingen in petto, wat bijzondere natuurverschijnselen betreft. Een interessante belevenis is een wandeling naar boven door het Favaregebied, van waaruit je de Monte Gibele kunt ‘beklimmen’, een uitgedoofde vulkaan 700 meter boven zeeniveau. Zodra je het plateau hebt bereikt, heb je zicht op een ongelooflijk maanlandschap met honderden lavastenen, smalle paden en kokendhete stoom die uit de grond spuit. Verder kun je in Benikulà-grot, aan de voet van de berg Montagna Grande, la sauna naturale bezoeken, een natuurlijke sauna. Volg het pad door de vlakte van Monastero, een bijzondere wandeling met panoramische uitzichten, naar de rots waar de sauna zich bevindt. Wurm jezelf de grot binnen, dan kom je er vanzelf

achter dat de constante hete stoom net zulke hoge temperaturen veroorzaakt als in een echte sauna.

Dé wijngebeurtenis

Als je in augustus op Pantelleria bent kun je niet om dé wijngebeurtenis van het jaar heen. Calici di Stelle vindt plaats in Castello Barbacane, in het centrum van het plaatsje Pantelleria. Hier kun je een groot aantal lokale producenten ontmoeten en hun producten proeven, waarvan het merendeel is gemaakt van de lokale zoete Zibibbo-druif. Wat bijzondere wijnervaring betreft: als ik op Pantelleria ben, bezoek ik altijd de Cantina Basile, in het gebied Bukkuram, niet ver van het vliegveld. Het wijndomein wordt gerund door Fabrizio Basile, wiens wijnproeverijen zo populair zijn geworden dat je moet reserveren om zeker te zijn van een plek. Als je erheen gaat zul je begrijpen waarom: tijdens de aperitivo worden zoveel hapjes geserveerd dat het lijkt alsof je in een restaurant zit. ’s Avonds, als de zon laag boven de wijnvelden van Fabrizio hangt, zul je vast en zeker worden verleid door de witte wijn Sora Luna van Basile, gemaakt van uitsluitend Zibibbo. Voor mij staat deze wijn voor de smaak van Pantelleria. Ook een charmante wijnproefervaring krijg je bij Cantina Minardi. Een gids leidt je door de kelders en legt uit hoe wijn wordt geproduceerd op Pantelleria. Daarna wacht een heerlijke proeverij in de cantina: een line-up van de vijf wijnen van het bedrijf – wit, rood en een passitodessertwijn – begeleid door verrukkelijke hapjes. De gids geeft intussen uitleg over alles wat er maar te vertellen valt over iedere wijn. Na de proeverij kun je natuurlijk de Minardi-wijnen inslaan. De passito-dessertwijn is een van de iconische producten van Pantelleria. Iedere wijnkelder heeft er wel een. Zijn aroma heeft tonen van dadels, honing, abrikozen en rijp fruit. De traditie van de passito-productie op het eiland dateert van lang geleden. Volgens een legende verleidde Casanova zijn vrouwen vaak met >

Vanaf linksboven met de klok mee: wijnproeven bij Fabrizio Basile; kleurrijk steegje; dammuso-huis; zeester on the rocks; basisingrediënten van de keuken; vuurtoren van Pantelleria.

TIPS Eten • Al Tramonto Località Penna ristorantealtramonto.it • Il Principe e il Pirata Località Punta Karace ilprincipeeilpirata.it • Ristorante La Vela Contrada Scauri Scalo 31 facebook.com/ristorantelavelapantelleria

ITALIË MAGAZINE

Het Meer van de waternimfen bij Punto Spadillo.

Volgens een legende verleidde Casanova zijn vrouwen vaak met een glas van de passito uit Pantelleria

TIPS Hoe kom je op Pantelleria • In juli en augustus kun je meestal direct naar Pantelleria vliegen vanaf Turijn, Bergamo, Verona, Rome, Milaan, Venetië, Bologna en Trapani. Algemene informatie • ilovepantelleria.net (alleen Italiaans) • solopantelleria.com/en

100

ITALIË MAGAZINE

een glas van de passito uit Pantelleria. Toch is deze dessertwijn niet het meest populaire product van Pantelleria. Hij wordt verslagen door een klein groen wonder: het kappertje. Dat is de echte culinaire superster. Volgens de lokale geschiedenisboeken worden kappertjes al gekweekt op Pantelleria vanaf het midden van de 19de eeuw. In 1996 kregen de kappertjes van Pantelleria de prestigieuze Europese IGP-erkenning, als enige kappertje van Italië. Maar daarmee eindigt zijn roem nog niet. In 2014 werd de manier waarop de kappertjesplant wordt gekweekt op Pantelleria – ad alberello – erkend als immaterieel erfgoed van de UNESCO. In de praktijk betekent die manier dat de kappertjesplant wordt gesnoeid als een kleine boom, om hem te

beschermen tegen de gure wind. In de keuken van Pantelleria, die Italiaans is maar ook een grote Arabische invloed kent, kom je kappertjes in verschillende gerechten tegen.

Kijken naar Afrika

Op heldere dagen kun je de punt van Kaap Bon zien liggen, een landtong van Tunesië, vooral als de zon ondergaat. Als ik dat zie, denk ik vaak aan wat in de volksmond ‘de Afrikaanse ziekte’ wordt genoemd: het gevoel van verlangen naar Afrika. Als ik naar zo’n zonsondergang op Pantelleria zit te kijken, met een glas passito in mijn hand, weet ik dat ik zelf lijd aan de ‘Pantelleria-ziekte’: het intense gevoel dat je niet terug wilt naar waar je vandaan komt. •

BESTEL NU EN BETAAL TOT 1 OKTOBER GEEN VERZENDKOSTEN!

5 9 , 5 1 E k per stu

EN KRIJG S E E NG NN ABO 50 KORTI , 3 E

ITALIË MAGAZINE AGENDA OF SCHEURKALENDER 2022 Geniet het hele jaar van Italië met deze handige bureauagenda boordevol vermakelijke weetjes, seizoensrecepten en een handige woordenlijst Nederlands-Italiaans. Of kies de scheurkalender voor je dagelijkse dosis dolce vita!

GA NAAR WWW.ITALIEMAGAZINE.NL EN KLIK OP SHOP OF BEL 088 2266636

Op de Vespa voor Verduzzo Verduzzo. Hiervoor rij je op een warme zomerdag naar het terras. Op een blauwe Vespa, zoals wijnmaker Vittoria het misschien bedacht toen hij de wijn maakte. Waar verduzzo vaak gebruikt wordt voor erg lichte tafelwijnen is dit een ander verhaal. Knisperend frisse zomerwijn van het zuiverste soort. Lekker veel wit fruit, een

Vol en voedzaam

De Italiaanse pastamaker La Molisana uit Molise heeft zijn Nederlandse assortiment uitgebreid

102

Mike's wijntip

mangiare

MIKE VAN DER ZALM IS EIGENAAR VAN BILDERDIJK WIJNHUYS IN AMSTERDAM. BILDERDIJKWIJNHUYS.NL

ITALIË MAGAZINE

beschaafd alcoholpercentage en net niet helemaal strakdroog. En een tinteling in het glas en op de tong maakt het feestje compleet! Tenuta Giol ‘Verduzzo’. Veneto. € 9,95

met volkoren spaghetti, penne en fusilli. De nieuwe variant is in ons land aan een opmars bezig, maar voor de progressieve pasta-eter zijn de voordelen al lang bekend: volkoren pasta is voedzamer, voller van smaak en bovendien rijk aan vitaminen en mineralen. La Molisana, ‘volkoren (integrali)’, € 1,99.

TEKST & SAMENSTELLING PABLO PICHEL

Jolige opbergpotjes

In Nederland zou de combinatie van rood, geel en roze wellicht als ‘vloekend’ of ‘poppenkast’ worden beschouwd, in Italië wordt die in serieus design toegepast. De avant-gardistische ontwerper Ettore Sottsass drukte zijn stempel op de architectuur van de jaren zestig en zeventig en vertaalde zijn signatuur naar alledaagse producten. Deze potjes zijn ideaal voor het bewaren van biscotti, risotto, pasta of koffie. Alessi, ‘ES 16’, € 35. alessi.com

Gelijknamige wijnhuizen Toen horecaman Matthijs Braun vorig jaar werkloos werd, besloot hij om online wijnen aan te gaan bieden van wijnhuizen met de naam Braun of een vertaling hiervan. Hiervoor reisde hij Europese wijnstreken af. Zo sprak hij in het Italiaanse Dogliani met de gastvrije

eigenaar van wijnhuis Bruno Porro en bezocht hij in La Morra de altijd zonnige wijngaarden van Marrone (bruin). Uiteindelijk streeft hij naar een collectie van de lekkerste wijnen die hij zelf heeft ontdekt op zijn wijnexpedities. braunwine.nl

WELKOM TERUG

ONs RESTAURANT IS WEER OPEN! Onze Executive Chef Franz Conde en zijn team kijken met veel plezier, en een fantastisch nieuw zomer menu, ernaar uit om u weer te mogen verwelkomen! Ervaar de authentieke Italiaanse gastronomie in Roberto’s deze zomer. Begin uw diner buiten op ons zonnige terras met een heerlijk aperitief. Ontdek onze signature gerechten geïnspireerd op de oorspronkelijke receptuur. Geniet van de verscheidenheid aan Italiaanse wijnen die u meenemen op een smaakvolle reis door Italië.

www.robertosrestaurant.nl | 020-7106025 | robertos.amsterdam@hilton.com Apollolaan 138 | 1077 BG Amsterdam | Laat u inspireren op Instagram @Robertosamsterdam

la li ngua

DANIELA DITVOORSTFALSETTA IS DOCENT ITALIAANSE TAAL EN CULTUUR

Il dolce italiano che ha conquistato il mondo Het Italiaanse dessert dat de wereld veroverde Tante sono le parole della gastronomia italiana diventate internazionali. Oltre a pasta, pizza, espresso e spaghetti, una delle parole più cliccate nel web è tiramisù. Mamma mia! Solo a nominarlo viene l’acquolina in bocca pensando al suo gusto intenso e a quella deliziosa armonia di contrasti tra l’amaro del caffé e il dolce della crema vellutata che incontra i savoiardi. Un’estasi per i più golosi. E anche dopo un pasto sostanzioso c’è sempre un piccolo spazio nello stomaco per una cucchiaiata di tiramisú. Allora, pensate di prepararlo magari per il fine settimana ma non sapete quale ricetta seguire? Iniziamo dalla ricetta classica e poi scopriamo insieme le sue numerose varianti.

Ricetta classica o alternativa? Een klassiek of alternatief recept? In Italia ogni famiglia ha la sua ricetta, con panna, senza panna, con caffè, con liquore, ecc. Tutte molto buone ma la ricetta classica del tiramisù è quella che preferisco (vedi link sotto). Per chi desidera personalizzare il proprio tiramisù può utilizzare fette di pan di spagna o biscotti secchi al posto dei savoiardi. Sostituire il mascarpone con la crema pasticciera, la ricotta con della frutta candita o addirittura gelato o nutella. Al posto del caffè può usare del liquore come per esempio, il marsala, il limoncello, il Martini dolce o magari dello sciroppo alla frutta se lo preparate per i bambini. Poi, per dare un tocco di croccantezza potete aggiungere ad ogni strato, granella di pistacchio e dei pezzetti di cioccolato. E per chi preferisce un gusto fresco ed estievo, consiglio di aggiungere della frutta fresca; fragole, banane mango o ananas. Insomma ce n’è per tutti i gusti! Il risultato sarà sicuramente un successo. Un consiglio. Se lo preparate il giorno prima, la crema sarà più densa e il suo sapore sarà più intenso. Per praticità vi consiglio di preparare il tiramisù direttamente in bicchierini o barattolini di vetro, perchè avrete già le porzioni pronte e sarà più comodo servirle ai vostri commensali.

Curiosità Bijzonderheden Ma che significa esattamente tiramisù? Il nome è composto da due parole “tirami, su” e potremmo tradurlo così: “een opkikkertje”. Per le sue proprietà, in passato le contadine preparavano giornalmente un tiramisù “povero”. Infatti sbattevano i tuorli d’uovo con lo zucchero, vi inzuppavano

104

ITALIË MAGAZINE

Italiaans

n ederlan ds

viene l’acquolina in bocca amaro vellutata savoiardi golosi pasto sostanzioso una cucchiaiata di pan di spagna crema pasticcera frutta candita croccantezza granella di pistacchio barattolini commensali sbattevano tuorli d’uovo inzuppavano cortigiani fama spaziale disidratato in orbita felicità

komt water in de mond bitter fluweelachtige lange vingers fijnproevers maaltijd uitgebreide een lekkere volle lepel cake vla-achtige creme gekonfijt fruit knapperigheid fijnstampte pistache kleine potjes tafelgasten klopten eidooiers sopten hovelingen bekendheid, faam ‘ruimtelijke’ gedroogd in de ruimte geluk

dei biscotti secchi e li servivano a colazione ai loro familiari con una tazza di latte e caffè per dare più energia fisica al mattino e affrontare meglio il duro lavoro in campagna. I cortigiani veneziani, invece, mangiavano il tiramisù prima di un incontro amoroso, perchè pensavano che, oltre alla carica di energia, avesse proprietà afrodisiache. Ormai il tiramisù oltre al suo successo internazionale gode di una fama addirittura “spaziale”. Infatti pare che l’astronauta italiano, Luca Parmitano, per la sua permanenza nello spazio abbia inserito il tiramisù nel suo menù giornaliero. Questo suo desiderio è poi diventato presto realtà grazie a un famoso chef italiano che per lui ha creato un tiramisù disidratato in busta per il consumo in orbita. Dobbiamo ammettere che il tiramisù è un dolce ipercalorico ma in cambio da’ molta energia e ci ricarica anche nell’umore grazie al cacao che contiene serotonina, detta anche ormone della felicità. Allora se volete una carica di buon umore e felicità mangiate un buon tiramisù. Che bontà stellare! • Ricetta classica: ricette.giallozafferano.it/tiramisu.html Variante 1: galbani.it/ricette/tiramisu-con-ricotta Variante 2: galbani.it/ricette/tiramisu-all-ananas

Voor liefhebbers van Donna Leon’s ‘Commissario Brunetti’ Van de internationale bestsellers van Martin Walker, met politiecommissaris Bruno in de hoofdrol, zijn wereldwijd al 4 miljoen boeken verkocht. De reeks (13 delen) speelt zich af in het charmante dorpje Saint Denis in de Dordogne, het hart van la France profonde. Bruno handhaaft er de orde, organiseert parades en festiviteiten rondom feestdagen, geeft tennis- en rugbytraining aan de schoolkinderen en kookt graag voor vrienden. Daarnaast probeert hij via zijn uitgebreide informantennetwerk de bureaucraten van de Europese Commissie te slim af te zijn. De lokale boeren hebben immers eeuwenlang hun eigen kazen, worsten en foie gras gemaakt en weigeren koppig aan de Brusselse regels te voldoen. Walker slaagt erin om middels ingenieuze plots de sociale en politieke spanningen van het moderne Frankrijk in deze kleine rurale gemeenschap te verweven. Daarbij worden ook de donkere bladzijden uit het Franse verleden niet geschuwd.

en een ‘De geneugten van het leven in de Dordogne atie.’ intrigerend mysterie… een winnende combin Telegraph

Martin

WALKER

Bruno chef de police

Misdaad in het hart van de Dordogne

€ 19,99 ‘Walkers ontspannen stijl en humor brengen zijn boeiende held en het charmante dorp tot leven. Een van de leukste boeken die ik in lange tijd heb gelezen.’ Sunday Telegraph

Martin

3x.indd 1

04-06-2021 12:43

Een zaak voor Bruno, chef de police

Martin

WALKER

Literaire thriller

‘Maakt dat je direct een ticket wilt kopen om je onder te dompelen in la France profonde.’ Irish Independent

De vergelding

De zwarte diamant

Een zaak voor Bruno, chef de police

Covers_ Verschijnt medio juli in onze webshop en bij boekhandels in Nederland en Vlaanderen.

Literaire thriller

Bestel nu het eerste deel uit deze sfeervolle, internationaal geprezen misdaadserie en betaal geen verzendkosten! U krijgt het boek thuisgestuurd zodra het van de drukker komt.

Covers_3x.indd 2

Literaire thriller

04-06-2021 12:43

Covers_3x.indd 3

04-06-2021 12:43

Delen 2 en 3 in de Bruno-reeks verschijnen in september en november van 2021.

Ga naar creditsbooks.nl/shop of bel 088 2266634 (op werkdagen bereikbaar van 09.00 - 17.00 uur)

Het adres voor topwijnen uit Italië.

vinissimo.nl • 046 4810788

2021_4_Vinissimo.indd 1

01-06-2021 13:46 Langerak.indd 1 IM2020_6_Ciro

INSC HRIJ VIN VO O G R SE PTE MBE IS G R EO P END !

Istituto di Lingua Italiana Italiaans Leren in het hart van Amsterdam en ook online. Jaarcursussen Semestercursussen Kwartaalcursussen Zomercursussen Juniorencursussen One to one op maat Intensieve cursussen op maat

ItaliaItalia is de sleutel tot uw succes zakelijk en privé! info@italiaitalia.nl • 06 338 57 359

www.italiaitalia.nl

12-10-2020 15:33

Op het eiland Procida voor de kust van Napels leeft de veertienjarige Arturo zijn jongensdroom. Hij hoeft niet naar school en kan in de bibliotheek van zijn vaders palazzo alles lezen over de avonturen van vroegere ontdekkingsreizigers. Zijn moeder heeft hij nooit gekend,

zijn vader is zijn idool, ook al verlaat die hem steeds voor reizen naar verre oorden. Op een dag keert zijn vader niet terug met een souvenir, maar met een vrouw. Arturo ziet zijn droomjeugd in duigen vallen met deze ‘indringster’, maar leert via haar ook het bestaan van de wonderlijke wereld buiten Procida kennen. ‘Het eiland van Arturo’ is een vertaling van een coming of age-roman uit 1957, die toen de Italiaanse literatuurprijs ‘Premio Strega’ won. Na het lezen begrijp je waarom de schrijfster Elsa Morante de inspiratiebron is van Elena Ferrante. (PP) Elsa Morante, ‘Het eiland van Arturo’, Uitgeverij Wereldbibliotheek, € 24,99.

MAIL Wij mogen 3 exempla& ren weggeven. Ga naar WIN italiemagazine.nl

Flamboyante tante De eigeninnige tante Poldi verhuist op haar zestigste vanuit München naar een bouwval op Sicilië met zeezicht om haar zwaarmoedigheid te bestrijden. Vanwege de affaires, scheiding, ziekte en dood van haar man grijpt ze steeds vaker naar de fles brandy. Ondanks alle tegenslagen zorgt Poldi met haar flamboyante levensstijl voor leven in de brouwerij op het eiland. Al was het maar vanwege haar hobby: het fotograferen van knappe verkeersagenten. Maar als de tuinman van Poldi plots dood wordt aangetroffen, krijgt ze het al snel aan de stok met rechercheurs en maffiosi. Kan zij de waarheid boven tafel krijgen? Dit eerste deel van een Duits-

Siciliaanse familiesaga staat vol hilarische karakters en teksten als: “hoe kleiner de man, hoe gevaarlijker en hoe groter de kans dat hij een maffioso is”. (PP) Mario Giordano, ‘Tante Poldi en de Siciliaanse leeuwen’, Uitgeverij De Fontein, € 20.

Theater van de woede Dat was na het lieflijke ‘Arcade’ van Duncan Laurence wel even schrikken, toen de rockers van Måneskin voor Italië de jongste editie van het Songfestival wonnen met hun snoeiharde ‘Zitti e Buoni’ (zwijg en gedraag je). En al is de naar gothic neigende gitaarrock van bands als Måneskin niet vaak de eerste keuze in deze rubriek, nu moesten we er maar eens aan geloven. En als ik mijn smaakoordelen aan de kant zet, blijkt dat er best plezier te beleven valt aan hun zelfbenoemde theater van de woede. Zo is er bijvoorbeeld de eerdere single ‘Vent’anni’ (20 jaar), een sterke power ballad over de woede van de Italiaanse jeugd over het gebrek aan vooruitzichten. Of luister eens naar ‘Coraline’ waarin frontman Damiano David de empathie van de koperharige Coraline bevraagt. Dat begint eenvoudig, bijna a capella, om dan langzaam full metal te gaan en weer terug. Dat de band grote ambities heeft blijkt ook uit het tweetal Engelstalige nummers dat is opgenomen en waarvan vooral ‘I wanna be your slave’ best eens hoge ogen zou kunnen gooien deze zomer: bedrieglijk eenvoudig maar o zo catchy. Daar gaan we meer van horen! (JM) Teatro d’ira - Måneskin – Sony Music

TEKST & SAMENSTELLING JORIS VAN DER MEER EN PABLO PICHEL

ITALIË MAGAZINE

LI BRI E M USICA

Vo goed volwassen

107

LI BRI E M USICA

De kracht van boeken

Eilandhoppen op de Midde andse Zee Voor het programma ‘Dwars door de Middellandse Zee’ maakte Arnout Hauben samen met cameraman Philippe en geluidsman Ruben een reis van Gibraltar tot aan Jeruzalem. Hierbij treden ze in de voetsporen van ontdekkingsreizigers, handelaren en soldaten. Hun tocht voert langs vele eilanden, elk met hun eigen unieke verhalen en legendes. Italië speelt daarin uiteraard een belangrijke rol. Naast de eilanden Sardinië en Sicilië doen ze een – vanwege de coronacrisis – uitgestorven Venetië aan. Het Belgische drietal

108

ITALIË MAGAZINE

reisde eerder al langs de Noordzee én dwars door België. Net als bij voorgaande tochten zijn het hier de ontmoetingen die bijblijven. Onderweg spreken ze onder anderen met een verliefde kluizenaar op Budelli, een rappende vluchteling op Sicilië en een dame met een palazzo in hartje Venetië. Het gelijknamige boek bevat foto’s en opgetekende conversaties uit de serie. (PP) Arnout Hauben en Marijn Sillis, ‘Dwars door de Middellandse Zee’, Uitgeverij Balans en uitgeverij Pelckmans, € 24,50.

In de hoogtijdagen van de renaissance stond de Via dei Librai bekend als de boekhandelstraat van Florence vanwege het grote aantal winkeltjes dat er papier, perkament en manuscripten verkocht. Maar één stak met kop en schouders boven de anderen uit: de boekwinkel van Vespasiano da Bisticci. Hij was in de 15de eeuw zo populair, dat hij ook wel bekendstond als ‘koning van alle boekhandelaren’. Da Bisticci’s winkel groeide uit tot een ontmoetingsplek voor de grootste denkers, maar daarmee ook tot een broedplaats van radicale ideeën. In ‘De boekhandelaar van Florence’ neemt renaissance-expert en bestsellerauteur Ross King je mee naar de geboorte van de boekdrukkunst. In geuren en kleuren vertelt hij over de techniek, context en impact van een uitvinding die onze westerse samenleving drastisch zou veranderen. (PP) Ross King, ‘De boekhandelaar van Florence’, Uitgeverij De Bezige Bij. € 3 4,99.

Introductie tot Dante In zijn meesterwerk ‘La Divina Commedia’ deed Dante uit de doeken hoe het hiernamaals eruitzag, maar over zijn eigen leven heeft lang een mysterieuze sluier gehangen. Met de laagdrempelig geschreven biografie ‘Dante’ laat de Amerikaanse hoogleraar R.W.B. Lewis het

grote lezerspubliek kennismaken met het leven van Dante Alighieri, die opgroeide in een door familievetes verscheurd Florence. Zo vertelt hij over Beatrice Portinari, de onbereikbare muze aan wie Dante talloze lofgedichten opdroeg en die al op jonge leeftijd stierf. Of hoe Dante zijn tweede liefde, zijn geboortstad Florence, verloor door een politieke verbanning in 1302. Als je Dante’s tragische levensloop kent, begrijp je een stuk beter hoe hij tot zijn literaire meesterwerken kwam. Met 2021 als Dantejaar, is er geen beter moment om dit boek te lezen. (PP) R.W.B. Lewis, ‘Dante: De biografie van ’s werelds beroemdste dichter’, Uitgeverij Omniboek, € 22,99.

LAURA DE ROOY-DEKKER, MEDE-EIGENAAR VAN ITALIACASA, OVER HAAR ERVARINGEN MET ONROEREND GOED IN ITALIË.

Een stalkende ex en misdaad in Turijn In het bruisende dagen nachtleven van de wijk Barriera di Milano in Turijn slijt de veertigjarige privédetective Contrera zijn dagen met het opsporen van overspelige echtgenotes en verdwenen vaderfiguren. Dan loopt hij op een feestje ineens Catherine Rovelli tegen het lijf, een mysterieuze Amerikaanse mannenverslindster met Italiaans bloed. Ook al kan Contrera haar niet het hof maken, hun ontmoeting laat een blijvende indruk achter. Al was het maar omdat ze even daarna een man doodrijdt en in rook opgaat. Terwijl Contrera

thuis zijn voormalige vrouw en puberdochter moet beschermen tegen een stalkende ex, gaat hij buitenshuis op zoek naar de ware identiteit van deze Catherine Rovelli. In het tweede deel van zijn Contrera-trilogie, pakt Christian Frascella stevig uit met zwarte humor tegen het decor van een springlevende misdaadwereld. (PP) Christian Frascella, ‘Al is de misdaad nog zo snel…’, Uitgeverij Brooklyn, € 20. Wij mogen 3 exemplaren MAIL weggeven. Kans maken? Ga naar & WIN italiemagazine.nl

Ruim een jaar geleden schreef ik onder de titel ‘Alles is anders’ voor het eerst over het virus dat de hele wereld in z’n greep heeft. Italië had de twijfelachtige eer het eerste Europese land te zijn dat door corona overvallen werd. We leefden allemaal mee met de Italianen en vroegen ons bij ItaliaCasa af wat dit voor onze business zou betekenen. Het jaar 2020 werd ondanks de pandemie toch een uitstekend jaar waarin een goede zomer en herfst de dip van de eerste helft van het jaar ruimschoots goedmaakte. Dit jaar zien we hetzelfde scenario zich voltrekken en het verrast ons niet. We hebben weer lockdownmaanden achter de rug waarin mensen zich online oriënteerden en nu velen gevaccineerd zijn en het reizen weer mogelijk is worden concrete stappen gezet. Mijn collega’s en ik zijn druk bezig met het organiseren van bezichtigingen en we merken dat het een hele puzzel is om alles te plannen. Topdrukte in alle regio’s waar we actief zijn. Naast bezichtigingen zijn we ook druk met bieden, onderhandelen, begeleiden en afronden van aankopen. Veel mensen die wij spreken zouden niet verwachten dat het nu zo goed loopt in Italië en vragen ons naar een verklaring. Mensen met geld voelen momenteel weinig voor sparen of beleggen en investeren in ‘steen’ is in onzekere tijden altijd veilig gebleken. Daar is door corona een motivatie bijgekomen. Een eigen vakantiehuis biedt in tijden van een pandemie namelijk de mogelijkheid om op vakantie te gaan, of je terug te trekken, op een veilige eigen plek. Ook in Nederland en andere Europese landen zijn de verkopen van recreatiewoningen enorm gestegen. De huizenprijzen zijn niet gedaald, in tegenstelling tot wat sommige mensen zouden verwachten. In Italië zijn ook veel Italianen zélf tot de groep van huizenkopers toegetreden. Veel Italianen met woningen in de steden hebben ervaren wat het betekent om in de stad opgesloten te zitten en willen nu een huis buiten de stad waar zij meer ruimte en vrijheid hebben. Buitenlanders die een vakantiehuis in Italië willen kopen hebben nu dus vaker concurrentie van Italiaanse huizenzoekers. Mensen met plannen om huizen te bezichtigen, waar ook in Italië, doen er goed aan dit tijdig te melden zodat er voldoende tijd is om e.e.a. voor te bereiden. De zoektocht is een enorm leuk onderdeel van het kopen van een huis en verdient het om de juiste aandacht te krijgen. Buon viaggio!

(Laura@italiacasa.net)

PS Kunt u ook niet wachten op een eigen huis in Italië? Kijk dan op www.italiacasa.net en laat ons weten wat en waar u zoekt. We helpen graag!

ITALIË MAGAZINE

109

D E Z E CO LU M N VA LT B U I T E N D E V E R A N T WO O R D E L I J K H E I D VA N D E R E DAC T I E .

Topdrukte

Kopen op een veiling Steeds vaker worden in Italië huizen op veilingen gekocht. Kan ik dat als buitenlander ook doen? Zeker, mits u zich aan de regels houdt. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. De regels staan op internet, op speciale veilingsites van de overheid (astegiudiziarie.it). Daar wordt voor elk te veilen object het gerechtelijk bevel tot verkoop (ordinanza di vendita) gepubliceerd, met het taxatierapport (perizia) dat in opdracht van de rechtbank is opgesteld en de aankondiging van de veiling (avviso di vendita). Die vermeldt de datum van de veiling, de voorgeschreven minimum inzet en het veilingreglement. Wie aan de veiling wil meedoen, moet uiterlijk op de laatste dag voor de veiling per e-mail een bod doen dat tenminste gelijk is aan de minimum inzet (doorgaans 75 procent van de taxatiewaarde) en 10 procent van dat bedrag als waarborgsom storten. Als er geen geldige biedingen worden ontvangen, zal een nieuwe veilingdatum worden vastgesteld en het bedrag van de minimum inzet met 10 procent of meer worden verlaagd. De veiling begint met de controle van de ontvangen biedingen. Alleen degene die een geldig bod heeft gedaan, wordt tot de veiling toegelaten. De zaak wordt aan de hoogste bieder toegewezen. Als maar één bod wordt Mr. Joost van der Heijden heeft ontvangen, zal de jarenlange ervaring bij het zaak aan die enige begeleiden van Italiaanse bieder worden onroerendgoedtransacties, zowel toegewezen. Deelkoop, verkoop, hypotheek als het nemers die achter het regelen van de gevolgen van net vissen, krijgen de scheiden en overlijden. betaalde waarborgNadere informatie over die som teruggestort. onderwerpen en zijn diensten Degene aan wie de vindt u op zijn website. zaak wordt toegewezen, dient binnen een Joost van der Heijden is bepaalde tijd (doorgevestigd te Breda en bereikbaar gaans 120 dagen) het op 076 5319631. door hem geboden joostvanderheijden.nl bedrag aan de rechtbank over te

ITALIË MAGAZINE

maken, waarna de eigendom van de zaak op zijn naam wordt overgeschreven. Dat alles lijkt eenvoudig, maar is het niet, vanwege de vormvoorschriften. Die zal ik hierna toelichten. De aanmelding voor de veiling moet per e-mail worden verstuurd vanaf een Italiaans PEC-adres. PEC is de afkorting van Posta Elettronica Certificata en een PEC-bericht is een e-mailbericht waaraan de Italiaanse wet rechtsgevolgen verbindt. Het PEC-adres moet op naam van de bieder staan en alle PEC-berichten die in het kader van de veiling worden verstuurd moeten van dat adres afkomstig zijn en een gecertificeerde digitale handtekening van de bieder bevatten. Verder geldt dat de waarborgsom betaald moet worden van een Italiaanse bankrekening die op naam van de bieder staat. Als je niet aan die voorschriften voldoet, kun je geen geldig bod uitbrengen, althans niet op eigen naam. Dat kan wel via een derde worden gedaan en ik zal hierna toelichten door wie en hoe dat werkt. Je kunt dat alleen doen via een Italiaanse advocaat met een PEC-adres, digitale handtekening en Italiaanse bankrekening die gebruikt kan worden voor de betaling van de waarborgsom. Die advocaat moet op eigen naam aan de veiling deelnemen maar vooraf meedelen dat hij dat doet voor rekening van zijn volmachtgever waarvan hij de naam na afloop van de veiling bekend zal maken. Die volmacht moet tijdig voorafgaand aan de aanmelding voor de veiling zijn verleend. Als deze buiten Italië is ondertekend moet deze van een legalisatieverklaring met apostille zijn voorzien. De advocaat moet binnen drie dagen nadat de zaak aan hem is toegewezen bij een notaris in Italië de naam van zijn opdrachtgever bekendmaken en namens hem een verklaring ondertekenen waarin wordt bevestigd dat hij de zaak tegen betaling van het bedrag van het toegewezen bod zal afnemen. Omdat de veiling online plaatsvindt, is het van groot belang dat de advocaat gemakkelijk met de opdrachtgever kan communiceren, zeker op het moment dat moet worden geboden omdat de advocaat precies moet weten tot welke bedrag hij mag overbieden en wanneer hij moet stoppen. Als u overweegt aan een veiling deel te nemen, zal ik u daarbij graag assisteren, samen met een terzake gespecialiseerde Italiaanse collega, die ook als gemachtigde kan optreden. •

D E Z E CO LU M N VA LT B U I T E N D E V E R A N T WO O R D E L I J K H E I D VA N D E R E DAC T I E .

joost nadere i n formati e 110

ADVOCAAT JOOST VAN DER HEIJDEN OVER KOPEN, VERKOPEN EN FINANCIEREN VAN ONROEREND GOED.

TE KOOP / TE H U U R

Voor adverteren in dit katern, neem contact op met chiara dragone: tel. +31 (0)20 5302 570, e-mail c.dragone@creditsmedia.nl.

Je Italiaanse droomhuis is er nog steeds!

in Puglia?

in Le Marche?

Op zoek naar een huis in Italië en onzeker hoe dit aan te pakken? Dan heb je behoefte aan een raadgever, die je met kennis van zaken stap voor stap op weg helpt. Die zich deelgenoot voelt van je wensen en deze kan vertalen naar een geschikte

in Piemonte?

locatie. Die het hele proces heel persoonlijk begeleidt en intensief met je samenwerkt op weg naar het eindresultaat. Niet alleen voor de aankoop van het huis, maar ook voor alle service erom heen. La Dolce Casa is een bemiddelaar en tegelijk specialist

in de Dolomieten? die aan niemand gebonden is. Werkt zowel vanuit Nederland, als vanuit Italië. Nederlandssprekend naar u toe, Italiaans naar alle contacten. Dus niet steeds naar Italië reizen! Nu wel zo fijn en... je betaalt niets meer dan via een makelaar.

La Dolce Casa werkt door heel Italië. Geen regio is voor ons een probleem, met een voorbehoud voor Sardinië en Sicilië. Kijk op de website www.la-dolce-casa.nl of bel naar Frits Hemerik in NL 0653839968 of Antonella Ghiani in IT 0612502583. IM2021_4_La Dolce Casa.indd 1

17-06-2021 10:49

ItaliaCasa

Een huis in Italië, wie droomt daar niet van? ItaliaCasa maakt het bereikbaar door jarenlange ervaring met Italiaans onroerend goed. Zonder zorgen. Deskundige begeleiding en eigen vestigingen maken dat waar. U treft ons in Nederland, Ligurië, Toscane, Umbrië, De Marken, Lazio en aan het Gardameer, Comomeer en Lago Maggiore. Neem contact op en maak een afspraak om de mogelijkheden te bespreken.

Kijk voor ons gevarieerde aanbod op

www.italiacasa.nl Of bel: +31 71 3649732

ITALIË MAGAZINE

111

Te koop landelijk huis in noord Toscane

Vaste corpsgrootte =10,5pt

Goed onderhouden, vrijstaand. Diverse terrassen. Terrastuin. Uitzicht op dorp, rivier en Apennijnen. 2 slaapk., 2 badk., woonk., keuken Valcucine, kelder. Woonopp. ong 120 m2. Tuinhuis 21m2 + entresol, losse berging. Snel internet. Geen massatoersime. Prijs € 350.000

CD859 Een echt kasteeltje in Umbrië! 600 m2, wapenzaal met kruisgewelven, 6 slaapkamers, bijgebouw voor gasten, 10 ha land met olijfgaard. Volledig gerestaureerd. Prijs € 995.000

23 km van Lucca. Vliegveld Pisa, zandstranden: 1 u rijden. Kijk op www.casvil.it (It/Eng) • casaeville@gmail.com Contact in NL: crm@ijlbode.nl

M2021_4_Carla Rieter.indd 58

Tel +39 335220727 (mob) - info@lecasedidorrie.com Iscr. ruolo 1157 Socio F.I.A.I.P.

IM2021_2_Case 10-06-2021 13:47 di Dorrie.indd 1

Fraai appartement aan het Lago d’Iseo!

TE KOOP Appartement met blijvend fantastisch uitzicht over het mooie Lago d’Iseo. Klein complex met 10 appartementen en zwembad. Het appartement heeft een groot overdekt terras op het zuiden en 2 slaapkamers. Vraagprijs € 225.000 E-mail pietphilipse54@gmail.com of bel +32 487737528

12-02-2021 10:5

Kom en ontdek de schoonheid van de prosecco-heuvels, Unesco Werelderfgoed, op 100 km van de Dolomieten en op slechts 50 minuten van Venetië. U kunt hier kiezen uit prachtige toeristische fietsroutes en ontspannen bij Agriturismo en Relais Althea. Tot uw beschikking staan hier kamers, een wellnesscentrum, een keuken en prosecco superiore-proeverijen van eigen productie.

SoloQui

Een Bed & Breakfast verscholen in het groen, tussen Treviso en Venetië. En een grote tuin met zwembad eromheen. Bij SoloQui zul je je thuis voelen, maar ver van iedere routine. www.soloqui.com

Relais Althea, Kamers en Wellness Via Confin 54 31029 Vittorio Veneto (TV) Italia T. +39 0438 1740022 althea@relaisalthea.it Agriturismo Althea, Kamers en Restaurant Via Confin 57 31029 Vittorio Veneto (TV) Italia T. +39 0438 560511 althea@agriturismoalthea.it www.agriturismoalthea.it

55 M2021_2_Drusian.indd 1

IM2020_5_Soloqui.indd 1 16-12-2020 11:51

CASA VALLE ERRO

25-08-2020 09:02:1

Luxueus op vakantie in Italië, Piemonte. Met prachtige authentieke appartementen en bed & breakfast-kamers, verschillende luxe faciliteiten waaronder eigen wellness, heerlijk eten speciaal gemaakt door onze eigen Italiaanse kok en de lekkerste wijnen uit de regio.

Kom genieten van het unieke Piemonte bij Casa Valle Erro! Ook met kerst en oud & nieuw geopend. ♥ 0039-3348186432 ♥ info@eenweekjeitalie.nl ♥ www.eenweekjeitalie.nl

IM2021_1_Cassa Valle Erro.indd 6

15-02-2021 17:04

VOLG EN D N U M M ER (begin september 2021)

Vega Italia

Na het succesvolle kookboek ‘Veganista’ neemt de Belgisch-Italiaanse chef-kok Luna Trapani ons mee op een (plantaardige) reis door Italië in ‘Vegetalia’.

Citytrip

Het succes van Vespa

Vespa bestaat 75 jaar. Een ode aan de iconische scooter die wereldfaam kreeg door de film ‘Roman Holiday’.

ITALIË MAGAZINE

Coverfoto Sicilië ©ANP FOTO Hoofdredactie Paul van Eijndhoven Eindredactie Jolanda van der Ploeg, Mariëtte van de Sande, Fabian Takx Artdirection Suzy Benjamin Vormgeving Sefanja Nods, Sander Buningh Aan dit nummer werkten mee ANP Foto, Toenke Berkelbach, Edith Buenen, Pelle Couwenhoven, Paola van Dam, Daniela Ditvoorst-Falsetta, Joost van der Heijden, Ewout Kieckens, Ronald Kuipers, Joris van der Meer, Pablo Pichel, Lola Ribbink, Laura de Rooy-Dekker, Matteo Rossi, Roeland Scholtalbers, Rosita Steenbeek, Jesper Storgaard Jensen, Bettina Traas, Sylvia Weve Redactie italiemagazine@creditsmedia.nl Italië Magazine Van Slingelandtstraat 63, 1051 CG Amsterdam, italiemagazine.nl Uitgever Eugen van de Pas Marketing Daniëlle Wiersema, 020 5302570, d.wiersema@creditsmedia.nl Sales Chiara Dragone, 020 5302570, c.dragone@creditsmedia.nl Distributie Aldipress, Utrecht / AMP, Brussel Abonnementen & nabestellen van oude nummers Voor het opgeven van of vragen over abonnementen, adreswijzigingen of het nabestellen van oude nummers: MijnTijdschrift.com, Daalakkersweg 2 - 72, 5641 JA Eindhoven, 088 2266636, italiemagazine@mijntijdschrift.com Abonnementsprijs Nederland: €¢38 voor een jaarabonnement (6 nummers).* Abonnementen in andere landen hebben een speciaal tarief, op te vragen bij MijnTijdschrift.com. Het abonnement wordt automatisch verlengd tegen de dan geldende tarieven, tenzij u minimaal drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode opzegt. De cadeau-abonnementen lopen automatisch af. *Prijs bij automatische incasso. Als u per acceptgiro wilt betalen, komt er €¢2,50 aan administratiekosten bij. Prijs losse verkoop €¢6,99

Wat te doen en waar te gaan in Milaan…

114

COLOFON Jaargang 32, nummer 4, 2021

Italië magazine digitaal Abonnees kunnen gratis Italië Magazine lezen via Magzine.nu. U kunt inloggen met uw abonneenummer en postcode. Geen abonnee? Dan kunt u Italië Magazine digitaal tegen betaling lezen via o.a. Magzine.nu, Blendle en Readly. © Italië Magazine is een uitgave van Italië Magazine BV dat deel uitmaakt van een groep uitgeverijen die samenwerken onder de naam Credits Media. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De redactie heeft zijn uiterste best gedaan om rechthebbenden van beeldmateriaal te achterhalen. Wanneer desondanks beeldmateriaal wordt getoond waarvan u rechthebbende bent en u wordt niet genoemd, of geeft geen toestemming voor het gebruik, dan kunt u contact opnemen met de redactie.

Boek nu zorgeloos je vakantie!

LODGEHOLIDAYS.NL /LODGEHOLIDAYS

/LODGEHOLIDAYS

GECREËERD DOOR DE MAESTROS VAN ESPRESSO.

Italië Magazine 04 2021

Articles inside

VOLGEND NUMMER & COLOFON

JURIDISCH

ROELAND SCHOLTALBERS

LA LINGUA ITALIANA

LIBRI E MUSICA

EWOUT KIECKENS

FOTOWEDSTRIJD

ONDERGRONDS MUSEUM

LAURA

ARTE E CULTURA