Veeteeltvlees februari 2022 by CRV Uitgeverij/CRV Publishers

FE B RUARI 2022

Vruchtbaarheid en

kostenefficiëntie bij Willy Janssen Kunstmest is duur,

maar wat zijn de alternatieven? Mentale boost en

rendement met Vlaamse Ardennenrund VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE VAN CRV BV IN OPDRACHT VAN COÖPERATIE KONINKLIJKE CRV U.A.

VV02-Cover.indd 2

07-02-22 12:22

Uw expert in vleesvoeding Met onze vleesvee proefstations en team van experts zijn we dagelijks in de weer om te zoeken naar innovatieve en duurzame oplossingen voor de uitdagingen van vandaag en morgen in onze sector. Wij ondersteunen u met een passend voeradvies gericht op: •

Verschillende vleesrassen

•

Ruwvoederkwaliteit en de doelstellingen van uw bedrijf

•

Rentabiliteit en duurzaamheid

•

Bijkomende criteria volgens een erkend lastenboek

•

Reguliere afzet of korteketenverkoop

Met een breed gamma van oplossingen op maat van uw bedrijf. Onze rundveeadviseurs en Agrarische zaakvoerders staan u graag bij voor het juiste advies. Nog geen contactpersoon bij ons? Neem contact op 0465 82 52 94. Aveve |Eugeen Meeustraat 6 | 2170 Merksem www.aveveagrarisch.be | FB Aveve Agrarisch veevoeding@aveve.be

Untitled-1 1 VTVL_NED_000_v1 LINKS.indd 22

Passie voor landbouw 24/01/2022 10:37:04 04-02-2022 10:40

INHOUD RUBRIEK E N

5 7 15 27 31 32 33 34 35

hoofdartikel kunstmest vervangen?

Van de redactie Fokkerijnieuws Prijsuitreiking kerstquiz CRV-bedrijfsnieuws Managementnieuws Marktinfo voer Marktinfo vee Agenda CRV-coöperatienieuws HOOFDA RT IK E L

8 Duur kunstmest vervangen is lucratief, maar weet wat je bemest REPORTAG E

12 Witblauwfokker Willy Janssen focust maximaal op vruchtbaarheid en efficiëntie, ook in de kosten ECONO M IE

16 Landbouwbeleid: Europa evalueert, Europa dicteert SERIE V L E E SC ON C E PT E N

22 Vlaamse Ardennenrund geeft voldoende rendement voor vleesveehouders

8 Europa landbouwbeleid

voeding groeidip

CRV INT E RN AT IO N A A L

24 Emerging markets: de wereld rond met gezondheid en efficiëntie VOEDIN G

28 Voerwijzer: groeidip vermijden bij gekalfde vaarzen

FEBRUA RI 2022

Willy Janssen:

Wouter De Medts:

‘Vruchtbaarheid is een ketting van acties en aandachtspunten’

‘We wilden prijszetter zijn en niet de prijs ondergaan’

Vruchtbaarheid en

kostenefficiëntie bij Willy Janssen Kunstmest is duur,

maar wat zijn de alternatieven? Mentale boost en

rendement met Vlaamse Ardennenrund VEETEELTVLEES IS EEN UITGAVE

VAN CRV BV IN OPDRAC

HT VAN COÖPERATIE KONINKL

IJKE CRV U.A.

07-02-22 12:22 VV02-Cover.indd 2

BIJ DE COVER

Niets mooier en zaliger dan een winterse zon die schijnt op een rustige veestapel (foto: Jo De Rammelaere)

22 veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Inhoud.indd 3

08-02-22 15:12

HOBBYFARMING.nl

www.

Email: veno@venostal.com Tel: 0229-544100

www.venostal.com Te Pari Classic MC Cattle Crush Vleesvee behandelbox Volledig robuuste thermisch verzinkte behandelbox. Veilige en sterke nekklem welke voor en achter te bedienen is. Beiden kanten van de box volledig of op meerdere plekken te openen. 3-weg selectie vanuit de box.

ts .la

Rubberen vloer en anti terugloop oplossing. Doorloop voor personeel en ingang achterzijde dier. Inclusief ‘squeeze’ voor kleinere dieren.

HEEFT U VEEL DIEREN?

eo znBoezkeoz nze oek eB etiwsebbew sit e

WIJ BIEDEN KWALITEITSVOER VOOR: VLEESVEE • ZOOGKOEIEN • SCHAPEN • VARKENS GEITEN • PAARDEN • KIPPEN • KONIJNEN • CAVIA’S HERTEN • ALPACA’S • EZELS • KANGOEROES • ETC.

VERHOOG UW RENDEMENT!

Samen creëren we een duurzame voedselketen voor toekomstige generaties.

Email: veno@venostal.com Tel: 0229-544100

Te Pari Classic MC Cattle Crush Vleesvee behandelbox

Volledig robuuste thermisch verzinkte behandelbox. Veilige en sterke nekklem welke voor en achter te bedienen is. Beide kanten van de box volledig of op meerdere plekken te openen. 3-weg selectie vanuit de box. Rubberen vloer en anti terugloop oplossing. WIj zijn openzoek naar een dier. Doorloop voor personeel ingang achterzijde vertegenwoordiger voor Nederland! Inclusief ‘squeeze’ voor kleinere dieren.

www.agrifirm.be

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VTVL_NED_004_v1.indd 22

www.ve

veeteelt OKTOBER 2021

04-02-2022 10:49

VAN DE REDACTIE

Met z’n allen in dezelfde

economische realiteit Ik kijk al enige tijd uit naar het moment dat covid geen onderdeel meer is van het dagelijkse nieuws. Dat moment is vooralsnog niet gekomen, maar het komt wel nabij. Althans, dat is mijn hoop, nog meer mijn wens. Maar de voorbije maand was bovenvermeld onderwerp niet meer het hot item in het nieuws. De aandacht is steeds meer verschoven naar de hogere prijzen, voornamelijk voor energie. Maar ook voor bouwmaterialen, auto’s, speelgoed. De stijging van die prijzen heeft vaak een geopolitieke verklaring. De verschillende overheden proberen er grip op te krijgen om zo de last voor hun inwoners te beperken. Maar dat dit een lastige opdracht is, werd de voorbije weken in België nog maar eens duidelijk, daarbij niet geholpen door een verdeeld politiek landschap. Een euro kan je in principe maar één keer uitgeven, al denken sommige politici daar misschien wel anders over. Maar elke ondersteuning wordt later wel even teruggerekend. Iemand betaalt dat! Daarmee is de grond van het probleem – de hoge energieprijzen – niet opgelost. Het is duidelijk dat landen als Nederland en België daar amper invloed op hebben.

Recent meldde het team van Coevia dat ook de prijzen van rundvlees in supermarkten een sterke plus in de winkel vertonen. Zij vergelijken elke maand de prijzen van tien rundvleesproducten bij vijf grote winkelgroepen. Op die manier houden zij de vinger aan de pols in de markt, naast de vergelijkingen die ze maken op basis van de verkoopprijs die de veehouder zelf krijgt. Op de prijs die je als vleesveehouder krijgt van de handel, heb je amper invloed. Al kan het wel, zoals twee jonge vleesveehouders – Evelien en Wouter – met hun vleesconcept bewijzen elders in dit nummer. Zij keken goed naar hun omgeving en werden deels prijszetter van hun afzet. Jammer genoeg is dat niet iedereen gegeven. De vinger aan de pols houden is dat wel. Zoals vleesveehouder Willy: scherp op de kosten, nog meer op de technische resultaten van zijn koeien. De dingen doen waar je zelf invloed op hebt, dat helpt een vleesveehouder verder. De vinger aan de pols houden, dat zouden politici misschien ook beter eens gaan doen.

WIM VEULEMANS HOOFDREDACTEUR

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Edit.indd 5

08-02-22 14:26

Cachemire de Dessous la Ville Futé x Larron d’Yvoir Op 26 mnd.: 972 kg en 141 cm (+6)

Genen van de toekomst Ki-code: 945128 ⊲ Super economische stier ⊲ Gemakkelijke bloedvoering ⊲ Perfect beenwerk

Wilt u sperma van Cachemire of andere stieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

051-22 adv Cashmire VV FEB VTVL_NED_006_v1.indd 22 2022.indd 2

31-01-22 10:09 04-02-2022 10:52

FOKKERIJNIEUWS

Blondestier Rousseau is de hoogste nieuwe Iboval-topper De nieuwe Iboval-indexen voor het blonde d’Aquitaineras werden door het Franse stamboek vrijgegeven. Vier stieren bevinden zich inmiddels in handen van buitenlandse fokkers, waarvan drie in België. Zo’n 172 blonde d’Aqui-tainestieren kregen in januari 2022 een fokwaarde Iboval. Iboval staat voor de indexe-

ring op basis van de prestaties in het veld. De hoogst geplaatste nieuwe stier is Rousseau met een fokkerij-index IVMAT van 125 punten. Rousseau is een Fuxeenzoon uit een Gailicdochter en werd gefokt op het bedrijf van Maurice Habatjou in Arrens-Marsous (Haute Pyrénées). Rousseau kreeg de volgende deel-

Uit de veestapel van Maurice Habatjou in de Franse Pyreneeën komt de nieuwe Iboval-topper

indexen: geboortegemak 106, groei 112, bespiering 116, ontwikkeling 97, speenindex 122, afkalfgemak 117 en melkproductie 106. Ki-coöperatie Auriva bezit eveneens een nieuwe Iboval-topper met de stier Nexor. Hij heeft als afstamming Frenchy x Pekin. Nexor krijgt een fokwaarde IVMAT van 117 punten. Tussen de nieuw geïndexeerde stieren bevinden zich ook vier stieren die inmiddels een nieuw thuis vonden in het buitenland. Drie ervan zijn nu in Belgische handen, waarvan de hoogste in de ranking de stier Riquet is. Riquet scoort 111 fokwaardepunten voor IVMAT en heeft als afstamming Galiax x Climax. Verder is er nog de stier Paimpol (Mimitalia x Titan) met een IVMAT van 101 en Raoult (Armendaritis x Aramis) met een IVMAT van 100 fokwaardepunten. Eén stier bevindt zich in Duitsland: Ralph (Itachi x Arlequin) krijgt een fokwaarde van 107 punten.

Sterke witblauwveiling in Engelse Carlisle Op de januariveiling voor Brits witblauwfokvee in het Engelse Carlisle werden zeer hoge gemiddelde prijzen betaald. Topper werd Newpole Pierrot (Empire d’Ochain x Inouie d’Ozo x Tillouis d’Atrive). De tweejarige stier van Newpole Livestock LTD uit Somerset werd verkocht voor 10.00 guineas of 12.597 euro. De twintig voorgebrachte fokstieren behaalden een gemiddeld verkoopprijs van 7696 euro of een plus van 472 euro ten opzichte van vorig jaar in dezelfde maand. De vijftien vrouwelijke witblauwe fokrunderen brachten gemiddeld 5249 euro op (+713 euro).

Monaco vestigt nieuw recordgewicht De blonde d’Aquitainekoe Monaco van fokbedrijf de Blommerschothoeve uit Oostmalle (B.) vestigde met 886 kg geslacht gewicht een nieuw karkasrecord voor het ras voor Vlaanderen en Nederland. Bij afvoer woog Monaco 1375 kg levend gewicht. Zij kreeg een Seurop-classificatie E2. De vijfjarige Monaco was

een dochter van de Franse stier Iberik (v. Elegant) en moeder Helena (v. Vaillant). Zij bezat een exterieurscore van 89 punten. Het vorige record stond op naam van Fenne (v. Robinson) van Corneel van Mierlo uit Bergeijk (Nl.) met 868 kg geslacht gewicht bij een levend gewicht van 1400 kg.

Verbeterd roodbont opnieuw op het COT Stamboekfokkers van het verbeterdroodbontras kunnen opnieuw deelnemen aan de centrale opfok voor stieren te Laren. Dat melden het Verbeterd Roodbont Stamboek en het COT-bestuur. ‘Ondanks dat fokkerij een hoge

mate van emotie bezit, biedt dit centraal opfokprogramma veehouders een uitgelezen kans om fokstieren aan te kopen die voldoen aan de stamboekeisen en de hoogste veterinaire eisen en die ook nog beschikken over

onafhankelijk cijfermateriaal over onder meer groei,’ aldus het stamboek. ‘Dat biedt de fokkerij van het enige van oorsprong Nederlandse vleesveeras nog meer kansen.’ Actueel staan er twee stieren in opfok.

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Fokkerijnieuws.indd 7

07-02-22 10:50

HOOFDARTIKEL BEMESTING

Kunstmest vervangen lucratief,

maar weet wat je b

Veehouders die kunstmest willen kopen, moeten diep in de buidel tasten. De prijzen voor kunstmest gaan door het dak. Is het verstandig om uit te wijken naar kunstmestvervangers? En welke alternatieven om de voorjaarsbemesting in te vullen zijn er nog meer? TEKST TIJMEN VAN ZESSEN

e telefoon staat roodgloeiend bĳ de handelaren in kunstmestvervangers. Alternatieven zĳn in trek met de torenhoge prĳzen voor kunstmest. ‘Wĳ merken dat er veel vraag is naar mineralenconcentraat. Meer dan andere jaren’, zegt Bas van den Bergh, directeur bĳ mestafzetcoöperatie Mestac. ‘Normaal gesproken zou onze opslag nu vol zitten, maar dat is dit jaar niet het geval. Ontvangers krĳgen al geen toeslag meer voor mineralenconcentraat.’ De oorzaak van de hoge kunstmestprĳs is wel bekend. Hoge energieprĳzen zorgen voor een forse stĳging van de kostprĳs. Sommige kunstmestproducenten hebben zelfs enige tĳd de productie stopgezet.

Onverstandige zuinigheid De hamvraag voor de veehouder is nu: hoe de voorjaarsbemesting in te vullen? Lak hebben aan de to-

renhoge prĳzen en kunstmest strooien als gebruikelĳk? Of uitwĳken naar een alternatief ? Teeltadviseur Mark de Beer laat er geen twĳfel over bestaan. ‘Je moet je niet laten leiden door de prĳs, maar gewoon goed bemesten. Dus ook als dat betekent duur kunstmest kopen.’ De Beer onderstreept dat een goede benutting van stikstof bĳ de huidige prĳs extra voordeel oplevert. Daarom is het nog belangrĳker om ook de zwavel- en kalivoorziening op het gewenste niveau aan te vullen. En is het nog belangrĳker om ook dierlĳke mest optimaal te benutten, bĳvoorbeeld door het toevoegen van water tĳdens de aanwending. Minder kunstmest strooien om uitgaven te besparen is volgens De Beer onverstandige zuinigheid. ‘Voldoende stikstof is een voorwaarde voor een hoge eiwitopbrengst. Komt dat eiwit niet via het gras in je rantsoen, dan moet je het aankopen. Vaak in de vorm van soja. Voor het gros van de bedrĳven ren-

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Hoofd bemesting.indd 8

08-02-22 15:09

e bemest

deert het al snel om meer eigen ruwvoer te oogsten en te benutten.’ De vraag is dus met zo veel woorden: hoe duur mag de kunstmest zĳn om goed (volledig) te bemesten? Soja is al snel te duur om kunstmest te laten staan (zie kader op pagina 10), benadrukt De Beer. Nog los van de effecten die een niet-volledige opbrengst heeft op kengetallen als eiwit van eigen land.

Rekenen met voer en kunstmest Dat een producent van kunstmest het met De Beer eens is, zal niemand verrassen. Toch wil Peter Arkenbout namens

Yara graag toelichten waarom kunstmest niet snel te duur is. ‘Eén kilo stikstof minder bemesten staat gelĳk aan 15 tot 20 kilo minder droge stof oogsten. Dus ga na wat je nodig hebt en bereken tot welk bedrag het voordelig is om die extra kilo’s droge stof van eigen land te halen. Dat kan al snel uit, ook als je het omslaat naar extra kosten.’ Arkenbout wĳst erop dat minder strooien niet alleen ten koste gaat van de opbrengst, maar ook van de kwaliteit. Maar is die kwaliteit met alternatieven voor kunstmest dan niet haalbaar? De kunstmestproducent wil het niet zo zwart-wit stellen, maar laat weten dat paniekvoetbal wat hem betreft bĳ een driemaal zo hoge kunstmestprĳs niet nodig is. Mark de Beer raadt het gebruik van kunstmestvervangers echter niet af. ‘Maar wil je die toer op, doe het dan wel gericht. Let goed op de samenstelling, de werking en dosering van het product’, adviseert hĳ. ‘Op dit moment is er op veel percelen een tekort aan zwavel. Dat kun je met spuiwater – ammoniumsulfaat – prima aanvullen, maar een overmaat aan zwavel in het rantsoen verdringt koper en selenium. Weet dus wat je doet en zorg dat je vooraf weet wat de gehalten zĳn van een kunstmestvervanger.’ De Beer vindt dat het zwavelgehalte in het gras wel richting de 4 gram per kilo droge stof mag gaan, dat stimuleert de kwaliteit van het darmverteerbaar eiwit (dve). Ook op klei- en veengronden is een zwavelaanvulling vaak gewenst om dat niveau te benaderen. Soms lĳkt de zwaveltoestand van de bodem in orde, maar schiet de beschikbaarheid ervan nog te kort. Daar-om is in het voorjaar – als de bodem nog koud is – een zwavelgift van 80 tot 100 kilo SO3 een prima vuistregel. Meer dan 1 kuub spuiwater per hectare is volgens De Beer onverstandig, omdat dit (afhankelĳk van de samenstelling) te veel zwavel meebrengt.

Kunstmest volledig vervangen riskant Een ander belangrĳk element om in de gaten te houden is kali. Bedrĳven die mineralenconcentraat aanvoeren, moeten er rekening mee houden dat ze ook extra kali bemesten. Terwĳl daar doorgaans al voldoende van aanwezig is in de drĳfmest. Opletten dus. ‘Te hoge kaliniveaus in het rantsoen ver-

Kunstmest sparen in de voorteelt van mais Luc en Jeroen Dejonckheere anticiperen op de hoge kunstmestprijzen door een deel van de kunstmestgift te schrappen. In het Vlaamse Elverdinge houden de melkveehouders 130 melken kalfkoeien. De voorteelt van het gras op hun maispercelen krijgt dit voorjaar geen kunstmest, maar drijfmest met de sleepslang. ‘Normaal geven we de drijfmest pas in april, nadat het gras eraf is. Maar de percelen die rond de stal liggen, willen we als het zonJeroen Dejonckheere schuift met drijfmest

der structuurschade kan, half februari met de sleepslang bemesten. Kunstmest kan dan achterwege blijven’, legt Jeroen uit. De percelen op afstand krijgen nog wel kunstmest. Naast deze maatregel kiest Dejonckheere dit jaar ook voor het vervangen van kunstmest door digestaat uit mestvergisting. Dit bevat gemiddeld 3,5% stikstof en 0,7 % fosfaat en telt in België als kunstmestvervanger. Jeroen: ‘Dankzij de extra opslag onder onze nieuwe stal, kunnen we het eerder ontvangen en krijgen we er nog een vergoeding voor.’

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Hoofd bemesting.indd 9

08-02-22 15:09

HOOFDARTIKEL BEMESTING

Hoge prijzen van kunstmest en de alternatieven

KUNSTMESTPRIJS HOOG

MINDER STROOIEN, MEER SOJA

SPUIWATER

prijs KAS (€/100 kg)

140 120 100 80

300

350

400

prijs soja-44 (€/ton)

450

500

Voor kunstmest bestaan verschillende alternatieven. Meest populair zijn de toepassing van mineralenconcentraat en/of spuiwater. Andere alternatieven zijn aanpassingen in het bouwplan of het schuiven van drijfmest tussen mais en gras. Voldoende stikstof bemesten is een voorwaarde voor een hoge eiwitopbrengst. Komt dat eiwit niet via het gras in je rantsoen, dan moet je het aankopen. Vaak in de vorm van soja. De figuur links laat zien dat soja al snel te duur is om kunstmest te laten staan. Bij de huidige sojaprijzen (grofweg 500 euro per ton) is de prijs van KAS pas te hoog als het meer kost dan 140 euro per honderd kilo. Bronnen: Groeikracht BV (links) en Agrarische prijzendatabank van Wageningen Economic Research (boven)

dringen mineralen als magnesium en calcium. Kopziekte of melkziekte kunnen het gevolg zĳn’, waarschuwt De Beer. Daarom is het volledig vervangen van kunstmest (door mineralenconcentraat) riskant, omdat daarvoor afhankelĳk van de stikstofgehalten al snel 10 tot 12 kuub concentraat nodig is. Stikstofgehalten variëren van 5 tot 9 kilo stikstof per kuub.

Eerder bekalken Wie kunstmestvervangers inzet, moet dus alert zĳn op de gevolgen voor de diergezondheid. Maar hoe zit het met de gezondheid van de bodem? En met het bodemleven? Worden die gehinderd door de alternatieven voor kunstmest? Wim Bussink, bodemdeskundige bĳ het Nutriënten Management Instituut (NMI), stelt veehouders gerust. ‘Bĳ mĳn weten zĳn er voor de bodem geen nadelige gevolgen van mineralenconcentraat of spuiwater’, stelt Bussink. ‘Spuiwater werkt door het hoge zwavelgehalte wel extra verzurend. Dat zou betekenen dat je eerder toe bent aan

ANDERS ...

Wat mag een kilo kunstmest kosten?

160

60 250

MINERALENCONCENTRAAT

bekalken. Op veengrond is zwavel niet verstandig, omdat dit later in het jaar leidt tot hoge zwavelgehalten in het gras.’ Net als De Beer geeft ook Bussink veehouders het advies om vooraf te weten wat je bemest. De samenstelling van kunstmestvervangers is namelĳk variabel. Zoals ook dierlĳke mest in samenstelling varieert. Daarom is het – zeker bĳ deze kunstmestprĳzen – verstandig ook de samenstelling van de eigen dierlĳke mest te laten onderzoeken, geeft Bussink aan. ‘Zorg voor een optimale werking van de meststoffen. Dat wil zeggen een goede verdeling, timing en dosering.’

Schuiven met mest Bussink wĳst erop dat de werking van alternatieven voor kunstmest vaak lager is dan 100 procent. ‘De werking van mineralenconcentraat ligt grofweg op 80 procent, 20 procent lager dan kunstmest. Terwĳl je gebruiksruimte voor kunstmest hetzelfde blĳft. Dat is de afweging die je als teler moet maken.’

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Hoofd bemesting.indd 10

08-02-22 15:09

Spekkoper met voorkoop van kunstmest Wie het afgelopen najaar kunstmest kocht in de voorkoop, heeft goede zaken gedaan. Frank Haarman uit Beemte Broekland maakte gebruik van de aanbieding om voor 30 euro per honderd kilo de silo vol te blazen. ‘Mijn ervaring is dat kunstmest in het najaar altijd het goedkoopst is. Daarom koop ik de kunstmest in het najaar. Het lijkt erop dat het dit jaar erg voordelig uitpakt. Maar het is een

beetje als met beleggen. Achteraf weet je pas of je het goed doet.’ Haarman laat de kunstmest ook in het najaar leveren. Om koekvorming in de silo te voorkomen sluit hij de inblaaspijp met een dop af. De melkveehouder runt in Beemte Broekland een bedrijf met 150 melken kalfkoeien. Hij strooit voor de eerste en tweede snede een KAS-zwavelkunstmest. Haarman heeft geduld

in het voorjaar. De bodem moet op temperatuur zijn voordat hij begint. ‘Vijf weken voor de maaidatum is vroeg genoeg. Eerder in het voorjaar is de kans op een natte periode groter en dan zou een deel van de stikstof uitspoelen. Dat is zonde.’ Drijfmest daarentegen brengt de veehouder het liefst zo vroeg mogelijk op het land.

Minder bemesten om kosten te besparen is ook volgens Bussink onverstandig. Voldoende eigen ruwvoer van goede kwaliteit moet de basis zijn. ‘Als je het wilt, overweeg dan om stikstof uit je dierlijke mest te verschuiven van mais- naar grasland. Mogelijk laat je dan enkele procenten maisopbrengst liggen, maar je schept ruimte voor 10 tot 15 kilo extra stikstof uit drijfmest op grasland. Dat valt te besparen op kunstmest.’ Uiteindelijk staat of valt zo’n strategie met de ruwvoerpositie op een bedrijf. Als het leidt tot extra aankoop van voer (eiwit), dan is er onder de streep niets bespaard. Om dezelfde reden is aanpassing van het bouwplan (meer mais ten koste van gras) volgens Bussink niet snel interessant. Een hoger aandeel mais in het rantsoen zorgt weer voor extra behoefte aan eiwit (soja) in het rantsoen. Bussink sluit af met een voor de hand liggende, maar niet minder belangrijke aanbeveling. Kies het optimale moment voor de kunstmestgift van de eerste snede. Ruwweg is dat bij een T-Som van 350 (te vinden op nmi-agro.nl) en niet vlak voor een periode met veel neerslag. ‘Als je dat in de vingers hebt, heb je meer effect van de euro’s die je aan kunstmest uitgeeft.’ l

Geen kunstmest meer op maaipercelen

Frank van der Heijden vervangt kunstmest

Frank van der Heijden heeft al enige jaren ervaring met het vervangen van kunstmest. Hij was nieuwsgierig naar het effect van kunstmestvervangers en wilde de kosten

voor de bemesting beperken. ‘Vier jaar geleden kocht mijn loonwerker een sleepslangbemester, waardoor de mogelijkheid ontstond om spuiwater en mineralenconcentraat bij te mengen tijdens het mest uitrijden. Dat beviel ons zo goed dat we nu op de maaipercelen helemaal geen kunstmest meer gebruiken’, vertelt Van der Heijden. De melkveehouder uit het Nederlandse Oostelbeers laat op zijn maaiblok 25 kuub drijfmest, 7 kuub mineralenconcentraat en een halve kuub spuiwater per hectare doseren. Spuiwater en mineralenconcentraat komen gemengd in een container op zijn erf te staan. ‘Flowmeters en een gps-systeem zorgen voor een nauwkeurige dosering. Ik zie geen stroken in het gewas die meer of minder zijn bemest en de opbrengst is even goed als

voorheen’, zegt Van der Heijden. Er zijn wel een aantal aandachtspunten. De logistiek is erg belangrijk. De aanvoer van het concentraat moet corresponderen met de capaciteit en de snelheid van bemesten. Verder is het raadzaam om de samenstelling van kunstmestvervangers vooraf te kennen, zodat de dosering daarop kan worden afgestemd. ‘Maar het belangrijkst zijn de grond- en kuilanalyses. Doordat je met mineralenconcentraat ook kali aanvoert, moet je oppassen voor te hoge kaliwaardes in de bodem en het gras. Dat zou verdringing van mineralen kunnen veroorzaken, met als gevolg gezondheidsproblemen bij het vee.’ Bij spuiwater is het zaak om te letten op de zwaveltoevoer. Te hoge giften werken verzurend op de bodem, weet Van der Heijden.

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Hoofd bemesting.indd 11

08-02-22 15:10

BEDRIJFSREPORTAGE WILLY JANSSEN

Elk extra kalf zorgt voor meer rendement

op Kasterlee’s bedrijf

Al zijn hele carrière als vleesveehouder legt Willy Janssen de focus op vruchtbaarheid. En met resultaat. Zijn veestapel levert hem een enorm aantal kalveren op en is op de koop toe nog bijzonder jong. Daarnaast probeert hij ook kostenefficiënt te werken. TEKST WIM VEULEMANS

BEDRIJFSPROFIEL eigenaren veestapel grondgebruik Kasterlee

Willy Janssen (57) 59 witblauwen, 1000 vleesvarkens 34 ha (gras, mais, aardappelen in grondruil)

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-RepoJanssen.indd 12

07-02-22 10:40

en opvolger heeft Willy Janssen niet, maar dat neemt niet weg dat hĳ scherp en consequent gericht blĳft op de resultaten van zĳn bedrĳf. Naast de duizend vleesvarkens in afmest bevolken ook net geen zestig witblauwen de stallen aan de Schooterĳ in het Antwerpse Kasterlee. Daarnaast bewerkt deze veehouder ook nog eens 34 hectare land, vooral grasland. Wie aan tafel gaat met Willy Janssen, krĳgt meteen zicht op elk cĳfer dat er te reproduceren valt van op zĳn bedrĳf. Een soort dagboek – eentje voor elk jaar – maakt dat hĳ van elk dier punctueel kan vertellen wat er wanneer mee is gebeurd. ‘Je mag alles weten en zien’, lacht Willy. ‘Ik zeg en toon het zoals het is.’ Zĳn 59 witblauwen leverden vorig jaar 42 kalveren op. Weliswaar met enkele tweelingen, maar de vruchtbaarheidsresultaten van dit bedrĳf springen toch in het oog. ‘Kalveren zĳn immers het verdienmodel in de vleesveehouderĳ, hoe meer je er hebt op je aantal dieren, hoe beter het rendement zal zĳn. En een goed rendement streef ik na.’ Een aantal van zĳn vaarzen zĳn jonger dan een jaar als ze de eerste keer geïnsemineerd worden. ‘Ik had onlangs een enorm goed ontwikkelde vaars, die hier eind vorig jaar kalfde op een leeftĳd van 18 maanden. Ze is 23 januari alweer geïnsemineerd, ze brak de box af’, lacht hĳ. En ook wanneer de dieren gekalfd hebben, tracht Willy tĳdwinst te halen. ‘Elke koe die hier kalft, zou circa 14 dagen na de kalving weer tochtig moeten zĳn’, getuigt hĳ, terwĳl hĳ tochtgegevens toont in zĳn dagboek. ‘Dat streef ik na en het lukt me over het algemeen vrĳ goed. Op die manier kan ik de koeien steeds enkele weken laten inlopen op hun volgende kalfdatum en het nodige rendement draaien.’

Zo veel mogelijk afzet Uiteindelĳk resulteert deze focus op vruchtbaarheid in drie kalvingen alvorens de koeien de leeftĳd van vier jaar hebben bereikt. Dan vertrekken de koeien richting afmest. De stierkalveren verkoopt Willy reeds een paar weken na geboorte. ‘Ik hou inderdaad geen stieren aan. De meeste vertrekken richting afmest, een aantal van de stierkalveren verkoop ik wel voor de fokkerĳ’, geeft hĳ aan. ‘Maar ze vertrekken wel altĳd rond die leeftĳd. Voor de prĳs die ik momenteel kan krĳgen, 850 tot 900 euro, soms 1000 euro, kan ik ze niet aanhouden.’ Ook de koeien worden niet op het bedrĳf zelf afgemest, afmesten is volgens de vleesveehouder toch een vak apart. Opvallend is dat er in het koppel koeien vĳf dieren lopen die de komende periode nog moeten kalven, maar die wel al verkocht zĳn aan de veehandelaar. ‘Dat gebeurt wel vaker dat mĳn handelaar de dieren een hele periode voor ze zouden vertrekken, koopt. Trouwens, als die dieren weg zĳn, dan heb ik hier geen dieren meer van 2018 of eerder’, voegt hĳ eraan toe. Dat de punctuele en aangehouden focus op vruchtbaarheid rendement oplevert, laat ook het aantal dieren zien dat het Kempens vleesveebedrĳf heeft afgezet in 2021. In dat jaar werden 26 kalveren verkocht en 17 koeien, de laatste tien koeien vertrokken voor een gemiddelde prĳs van 2495 euro per stuk. ‘De stierkalveren verkoop ik allemaal en in de zomer verkoop ik ook vaak een aantal vaarskalveren.’ Bĳ bovenstaande gegevens en cĳfers duikt natuurlĳk al snel een vervolgvraag op. Hoe doet deze vleesveehouder

Goede graskuil is de basis van het rantsoen het hele jaar door

dit? Wat is zĳn geheim? Voor Willy Janssen hoeft dat antwoord geen geheim te blĳven. Net als met de cĳfers is hĳ ook hierin een open boek.

Het geheim van resultaten ‘Vruchtbaarheid staat niet op zichzelf, het is een ketting van acties en aandachtspunten die allemaal zo goed mogelĳk op orde moeten zĳn’, kadert hĳ zĳn aandachtspunten. ‘Zo is het grasland een van de belangrĳke aandachtpunten. Ik voer voornamelĳk graskuil aan de dieren, het jaar rond. En dat gras moet dus van topkwaliteit zĳn, zo mag er ook geen zand in zitten.’ Willy Janssen investeerde de voorbĳe jaren dan ook in goed materiaal voor de graswinning, onder meer in een hark. Daarnaast is ook de bemesting in het voorjaar belangrĳk. ‘De varkensdrĳfmest is voor het grasland, dat heeft immers het voordeel dat er koper in zit. En dat is goed voor de vruchtbaarheid.’ De koeienmest reserveert Willy voor de mais, waarbĳ hĳ ook aangeeft dat hĳ graag de drĳfmest zo vroeg mogelĳk op het grasland heeft. ‘Vorig jaar vóór 20 februari, dan krĳgt het In het midden de varkensstal met achteraan de stal voor het rundvee

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-RepoJanssen.indd 13

07-02-22 10:40

BEDRIJFSREPORTAGE WILLY JANSSEN

Tot de leeftijd van vier maanden zijn de dieren op stro gehuisvest

gras de beste kleur en ontwikkeling in het voorjaar.’ Ook in zijn fokkerij heeft Janssen aandacht voor vruchtbaarheid, maar dan niet zo zeer rechtstreeks. ‘Ik volg wel het SAP-advies van CRV vrij getrouw. Op inteelt wil ik niets toegeven. Ik gebruik eigenlijk vrij verschillende stieren, maar let wel op beenwerk en ontwikkeling.’ Het beenwerk is belangrijk voor de ontwikkeling en de groei, maar ook omdat de dieren maar tot vier maanden oud op stro gehouden worden. Daarna lopen ze op roosters met rubber. Wie dan denkt dieren aan te treffen met problemen aan de benen, heeft het verkeerd. Geen enkel dier met een fout in het beenwerk is in de stal op te merken. Tussen de oudere koeien – al is dat relatief op dit bedrijf – lopen dochters van Kubitus, Attribut, Courtois, Galant, bij de jonge kalveren zijn dochters van Amoureux, Rubis, Rufus, Elite en Tenor te vinden.

Kosten beheersen Die kalveren worden vanaf hun geboorte met veel aandacht en zorg opgefokt. Goed voer en goed voeren zijn voor Willy immers cruciaal in het management. Zo start De kalveren krijgen verse melk, twee maal daags tot 2,5 liter per gift

het met de biest voor de kersverse kalveren. ‘Die moet van goede kwaliteit zijn. ‘Ik heb altijd biest in de vriezer zitten, een deel daarvan is afkomstig van een naburig bedrijf met de juiste gezondheidsstatus.’ Daarna schakelt hij over naar verse koemelk, die hij tot de leeftijd van drie maanden twee maal daags en tot 2,5 liter per gift aan de kalveren verstrekt. ‘Ik voer liever geen melkpoeder’, verduidelijkt hij. ‘Heb je die prijzen al eens gezien? Ik melk liever een aantal van mijn witblauwen.’ Tot de leeftijd van vier maanden krijgen de kalveren geen maiskuil op dit bedrijf, wel spelt en gedroogd maismeel, die hij scherp geprijsd kan aankopen. Hun rantsoen wordt aangevuld met hooi. De focus op kosten trekt de vleesveehouder ook door in het verdere diermanagement. Zo blijft mais beperkt beschikbaar voor de dieren, het gras wordt veelvuldig verstrekt. ‘Dat zorgt voor gezondere dieren’, verduidelijkt hij. ‘In de winter krijgen de koeien een rantsoen met in verhouding 70 procent graskuil tegenover 30 procent mais, aangevuld met wat zout en mineralen. Maar ook buiten op de weide hebben alle dieren via een voerplaats extra graskuil te beschikking. Dat werkt eigenlijk zelfregulerend. Is het slecht weer, dan merk je dat ze meer gaan eten.’ De jonge dieren gaan evenwel niet naar buiten alvorens ze voor het eerst drachtig zijn. Janssen: ‘Ik wil kort op de bal spelen en kan hen zo beter opvolgen, zowel in tocht als in groei. Te vaak zie je jonge dieren die naar buiten gaan en dan stilvallen in groei. En dat wil ik te allen tijde vermijden.’ Ook in krachtvoer is Willy Janssen scherp gericht op de kostprijs. Niet zozeer van het product dat hij aankoopt, als wel van de hoeveelheid. Vorig jaar werd in totaal 14,3 ton krachtvoer aangekocht, wat op jaarbasis een gemiddelde gift van 242 kilogram per dier per jaar geeft. En toch staan alle dieren er in goede werktenue bij. ‘Goed gras is een ideale vervanger’, verduidelijkt hij. ‘En blijven doorvoeren, dan kan het perfect met minder.’ Dat scherp zijn in management, maar ook in kosten, wil Willy absoluut niet maniakaal noemen. ‘Ik zal nooit vastlopen op de prijs van een rietje of van aangekocht voer, maar ik ben er wel scherp op. Ik zal altijd goed blijven rekenen of het uitkomt.’ Vanwaar die focus op kosten dan komt? ‘Ik heb het altijd moeten doen, ik heb zo van thuis uit geleerd. Omdat we thuis op de ouderlijke boerderij met meerderen waren, heb ik moeten delen en minder kunnen meekrijgen. Dus elke euro telt.’ Tot 2007 heeft hij ook nog koeien gemolken, 30 stuks, op het ouderlijk bedrijf, aan de overkant van de straat. ‘Op een bepaald moment moest er geïnvesteerd worden, onder meer in groei en nieuwe stallen. Veel rekenen deed me besluiten om dan te stoppen met melken. Ik was toen 42, ik heb 22 jaar gemolken’, vertelt de vleesveehouder. ‘Ik vond ten opzichte van vleesvee het melkvee wat makkelijker te houden. Je kan zo de rendabiliteit van de veestapel toch wat makkelijker berekenen, je kan ook beter inschatten wat er volgende maand op de rekening komt. Vleesvee heeft veel meer onzekerheden dan melkvee.’ Wat de toekomst betreft, is hij ook even open en duidelijk. ‘De varkens zullen er als eerste uitgaan, maar de witblauwen, die blijven, ook na mijn pensioen. Die passie laat ik niet gaan, tot ik niet meer kan. Dat is mijn leven’, besluit Willy Janssen. l

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-RepoJanssen.indd 14

07-02-22 10:41

KERSTQUIZ PRIJSUITREIKING

Vijf hectare maiszaad voor Miranda Rongen

De verschillende winnaars van de VeeteeltVlees-kerstquiz ontvingen hun prijs uit handen van de verschillende sponsoren. De familie Rongen werd verblijd met maiszaad van KWS. Krachtvoer van Aveve was er voor de familie Vanhaemeesch. TEKST JAAP VAN DER KNAAP EN WIM VEULEMANS

nthousiast en toch wat verbaasd. Zo reageert Matt Rongen als hij hoort dat zijn vrouw Miranda Rongen de winnaar is van de kerstquiz van VeeteeltVlees. ‘Ik vul de kerstquiz al jaren in, maar win nooit wat. Nu heeft Miranda hem ingestuurd en wint ze meteen de hoofdprijs.’ Matt Rongen schiet in de lach. De uitspraak van de vleesveehouder uit Wanroij betekent niet dat hij niet blij is met winst van zijn vrouw en de hoofdprijs van de kerstquiz 2021. Integendeel, de 5 hectare mais die Paul van den Biggelaar namens KWS aanbiedt, kan hij heel goed gebruiken.

Samen met Miranda fokt en mest hij blondes af onder de stalnaam Mamironshoeve. Alle koeien worden drachtig via ki, zo meldt Matt. Ze fokken sterke koeien, die ook in het natuurgebied gezond blijven en ze werken veel met een vaste slager. De meeste stieren vinden hun weg in de fokkerij. De kerstpuzzel maakten Matt en Miranda dit jaar samen. ‘Het is echt zoeken naar de juiste antwoorden en meestal zit er ergens wel een vraag in die je echt goed moet lezen’, aldus Miranda. Dat is dit jaar in elk geval goed gelukt; het leverde ze zelfs de hoofdprijs op.

Vroegrijpe mais met plantmassa

Met hun tweede plaats wonnen Luc en Bruno Vanhaelemeesch uit Watervliet 500 kilogram kalvervoer nr. 104 Startflakes Extra. Hun prijs van veevoederproducent Aveve kregen ze uit handen van Domien Dobbelaere, rundvee-adviseur bij Aveve. Een derde prijs was er voor Rudi Dhaen uit Lokeren. Hij kreeg van fokkerijorganisatie CRV 25 vruchtbaarheidshandelingen en 15 rietjes SiryX aangeboden. l

‘We houden 80 dieren van het ras blonde d’Aquitaine op 50 hectare natuurgrond en daarnaast telen we jaarlijks 5 hectare mais’, zo beschrijft Matt de bedrijfsvoering. ‘Ik wil een vroegrijpe mais met een hoge plantmassa en een kolf van het denttype voor de juiste zetmeelkwalilteit’, zo stelt Matt, die bij de maisteelt duidelijk niet over een nacht ijs gaat. Matt en Miranda Rongen (links) ontvingen hun prijs uit handen van Paul van den Biggelaar van KWS

Vlotte start met kalvervoer

Bruno (links) en Luc Vanhaelemeesch kregen hun Aveve-prijs van rundvee-adviseur Domien Dobbelaere (rechts)

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-KerstQuiz.indd 15

07-02-22 10:47

POLITIEK GEMEENSCHAPPELIJK LANDBOUWBELEID

Europa evalueert,

Europa dicteert

De Europese Commissie publiceerde in december 2021 de evaluatie van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 2014-2020 en de gevolgen voor het nieuwe beleid 2023-2027. Volgens het rapport had het GLB effectiever kunnen zijn als de landbouwers meer ambitie aan de dag hadden gelegd bij de uitvoering in plaats van veranderingen zo beperkt mogelijk te houden. TEKST GUY NANTIER

e Europese landbouw staat aan de vooravond van een nieuwe cyclus in het Gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB). In tegenstelling tot het beleid in de periode 2014-2020 werden de Europese krijtlijnen voor de periode 2023-2027 uitgezet in een holistische benadering, in dit geval de Green Deal, de Farm-to-Forkstrategie en de biodiversiteitsstrategie. Het GLB voor 2023-2027 werd inmiddels in de meeste lidstaten in nationale strategische plannen vertaald en wacht nu op goedkeuring van de Europese Commissie. Evaluaties zijn het belangrijkste instrument om de tastbare resultaten en effecten van het beleid te beoordelen. De Europese Commissie publiceerde in december 2021

de evaluatie van het GLB-beleid 2014-2020. Het rapport is gebaseerd op twintig thematische evaluaties in de periode 2014-2020 en op meer dan 200 indicatoren en 900 subindicatoren uit het gemeenschappelijk monitoring- en evaluatiekader (GMEK).

Landbouwinkomen, landbouwproductiviteit en prijsstabiliteit Tussen 2013 en 2019 steeg het gemiddelde factorinkomen per arbeidskracht in reële termen met 15 procent tot 16.787 euro per voltijdse arbeidskracht (zie figuur 1). (In België lag het factorinkomen in 2018 op 30.987 euro, waarvan 25 procent directe inkomenssteun. In Nederland

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Europa.indd 16

07-02-22 08:44

landbouwinkomen in euro per fte

20.000

factorinkomen per fte aandeel van rechtstreekse steun in het inkomen

18.000

16.000

14.000

12.000

10.000

8.000

6.000

4.000

2.000

’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11

aandeel rechtstreeks steun in factorinkomen (%)

Het GLB 2014-2020 heeft geleid tot een aanmerkelijke herverdeling van de rechtstreekse betalingen aan kleinere landbouwers en aan gebieden met natuurlijke beperkingen

0 ’12 ’13 ’14 ’15 ’16

’17 ’18 ’19

jaar

Figuur 1 – Niveau van het landbouw-factorinkomen in euro en procentueel aandeel van de rechtstreekse steun in het factorinkomen in de EU-28 (bron: Europese Commissie/DG Agri, december 2021)

was dit respectievelijk 43.462 euro en 9 procent, red.). Het factorinkomen meet het inkomen uit landbouwactiviteiten dat kan worden gebruikt voor de betaling van eigen en gehuurde productiefactoren: arbeid, land en kapitaal. Deze stijging was vooral het gevolg van een aanzienlijk toegenomen arbeidsproductiviteit, hoofdzakelijk door een uitstroom van arbeidskrachten uit de landbouwsector. Door directe inkomenssteun — goed voor circa 25 procent van het factorinkomen (gemiddelde voor 2014-2018) voor meer dan zes miljoen begunstigden (2019) — konden landbouwers de inkomensdaling door lagere landbouwprijzen beter opvangen. 20 procent van de begunstigden van het GLB ontving 80 procent van de rechtstreekse betalingen. Maar deze verhouding is vooral een afspiegeling van de verdeling (en in sommige lidstaten van de concentratie) van grondbezit. De meeste grote begunstigden zijn familiebedrijven met 20 tot 100 hectare die meer dan 7500 euro ontvingen. Ongeveer de helft van alle begunstigden bestaat uit zeer kleine bedrijven van minder dan 5 hectare. Het GLB 2014-2020 heeft geleid tot een aanmerkelijke

herverdeling van de rechtstreekse betalingen aan kleinere landbouwers en aan gebieden met natuurlijke beperkingen. Tussen 2017 en 2019 stegen de betalingen per hectare aan landbouwers in de kleinste categorie (met een productie van minder dan 8000 euro standaard-output) met 18 procent ten opzichte van 2011-2013. Hoewel het verschil tussen landbouwinkomen en het gemiddelde loon in de economie als geheel kleiner is geworden, wordt dat verschil in het rapport aanzienlijk genoemd. Het zou zo de aantrekkingskracht van het werken in de landbouwsector ondermijnen en de generatievernieuwing beperken. Het GLB bleef significant aan de voedselzekerheid bijdragen door gerealiseerde productiviteitswinsten en veerkracht op de handelsmarkten. Zo steeg de totale productiviteit van de landbouw in de EU met 6 procent in de periode 2013-2019 (EU-27). Via het GLB verleende Europa ook steun aan de verbetering van de organisatie van de toeleveringsketen; er waren in 2020 zo’n 7 procent meer erkende producentenorganisaties en branche-organisaties dan in 2016. Sinds 2018 is de concurrentiepositie van de EU licht verbeterd en steeg het EU-aandeel in de werelduitvoer met één procentpunt. De EU was in 2019 goed voor 18 procent van de wereldwijde uitvoer van landbouwproducten en levensmiddelen.

Beheer van natuurlijke hulpbronnen, milieu en klimaatactie Agromilieu- en klimaatverbintenissen ondersteunen praktijken die onder andere het verlies van organische stof in de bodem beperken, de bodembiodiversiteit bevorderen en bodemverontreiniging verminderen. Het GLB biedt een uitgebreid niveau van ‘basisbescherming’ voor het milieu op meer dan 80 procent van de landbouwgrond in de EU. Meer gerichte vrijwillige ver-

‘Het grote verschil in inkomen ondermijnt de aantrekkingskracht van werken in de landbouwsector’ Uit: EU-rapport GLB 2014-2020

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Europa.indd 17

07-02-22 08:44

POLITIEK GEMEENSCHAPPELIJK LANDBOUWBELEID

relatieve schaal (2005 = 100)

115

landbouwproductie-index broeikasgasemissies uit de landbouw

110 105 100 95 90 85 ’05 ’06

’07 ’08

’09

’10

’11

’12

’13

’14

’15

’16

’17

’18

’19

jaar

Figuur 2 – Ontwikkeling van broeikasgasemissies en landbouwproductie in de EU-28 (2005 = 100) (bron: Europese Commissie/DG Agri, december 2021)

De landbouw is goed voor ongeveer 12,6 procent van de totale emissie van broeikasgassen in de EU in 2017

bintenissen die verder gaan dan deze ‘basisbescherming’, hebben betrekking op 15 procent van de landbouwgrond in de EU (2019). Met 8 procent (+2,2%) van het totale gebruikte landbouwareaal in 2018 voor biologische landbouw is er in de EU-27 een positieve trend merkbaar. Het GLB ondersteunde een aanzienlijke toename van het areaal biologische landbouw. In 2019 kreeg 66 procent van de landbouwgrond in gebruik voor biologische landbouw GLB-steun. De biologische landbouw verhoogde de biodiversiteit met 34 procent in vergelijking met de gangbare landbouw en verhoogde de koolstofopslag (kg C/ha) in de bodem van akkerland met 23,5 procent. Het stikstofoverschot in de EU-27 is in tien jaar (20052015) min of meer stabiel gebleven op circa 50 kg N per hectare per jaar. De doelstelling in het kader van de Farmto-Fork-strategie is om de nutriëntenverliezen op landbouwgrond tegen 2030 met 50 procent te verminderen. Landschapselementen bieden veel voordelen voor agroecosystemen en het bredere milieu. Momenteel is ongeveer 0,5 procent van het landbouwareaal bedekt met landschapselementen, 4,1 procent is braakliggend land. De uitstoot van broeikasgassen door de landbouw is in de EU sinds 1990 met meer dan 20 procent afgenomen,

maar sinds 2010 stagneert de uitstoot (figuur 2). Emissies van de landbouw, mewt inbegrip van akkerland en graslanden, zijn goed voor ongeveer 12,6 procent van de totale broeikasgasemissies in de EU in 2017 (het aandeel van de Belgische landbouw in die Europese broeikasgasemissie door de landbouw bedraagt in 2018 8,3%, het Nederlandse aandeel 11,9%, red.). Hoewel het terugdringen van de totale uitstoot uit de landbouw van wezenlijk belang blijft voor het bereiken van de EU-klimaatdoelstellingen, moet ook worden gewezen op de aanzienlijke toename van de output-efficiëntie. Dit wil zeggen: minder uitstoot per eenheid output. Voor beheerde landbouwgrond doet het GLB meer aan beperking van de uitstoot dan voor de veestapel. ‘De discussie over reductie van de uitstoot door de veestapel kan echter niet worden beperkt tot inkrimpen van de veestapel’, stelt het rapport. ‘Herkauwers houden marginale grond in stand, wat vaak bijdraagt aan koolstofvastlegging in extensieve productiesystemen.’ Verbeteren van het veestapelbeheer moet volgens de commissie daarom hand in hand gaan met minder consumptie en meer duurzaamheid in voedingswijzen om de uitstoot door de veestapel daadwerkelijk te verminderen. Daarnaast moet volgens het nieuwe GLB het risico van de effecten van koolstoflekkage, door bijvoorbeeld meer import uit landen die met een grotere klimaatvoetafdruk produceren, worden verminderd. Over het geheel genomen biedt het GLB een breed scala aan instrumenten voor duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen en klimaatactie, maar hebben de lidstaten niet alle kansen voor verbetering van de ecologische duurzaamheid van de landbouw en voor meer klimaatactie benut. De EU-commissie velt als tussenbesluit dat het GLB effectiever had kunnen zijn met een meer strategische benadering en gerichtere maatregelen en financiering en als de landbouwers meer ambitie aan de dag hadden gelegd bij de uitvoering in plaats van veranderingen zo beperkt mogelijk te houden.

Generatiewissels en vermindering van armoede in plattelandsgebieden De krimp van de beroepsbevolking in de landbouw in de EU vertraagde van 3,8 procent per jaar tussen 2005 en 2011 tot 1,4 procent per jaar tussen 2011 en 2019. Eind

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Europa.indd 18

07-02-22 08:44

2019 kwam de werkgelegenheid uit op 9,1 miljoen voltijdequivalenten oftwel fte’s. De vergrijzende landbouwbevolking is een van de grootste uitdagingen voor plattelandsgebieden in de EU, omdat slechts 11 procent van de landbouwers in de EU jonger is dan 40 jaar (2016). Het GLB voorziet in financiële steun voor jonge landbouwers en in bankgaranties. Toch levert toegang tot kredietverlening alleen geen land op en in sommige regio’s zijn de grondprijzen zeer hoog. Bovendien heeft in sommige regio’s de inkomenssteun van het GLB de overdracht van bedrijven aan nieuwe generaties en het vrijkomen van land wellicht vertraagd, omdat die steun een compensatie kan vormen voor ontoereikende nationale pensioenstelsels. Andere negatieve factoren — waaronder sociaalculturele factoren en bredere negatieve economische prikkels voor de landbouw en een bestaan in plattelandsgebieden — doen de effecten van het GLB teniet. De agrovoedingssector is in plattelandsgebieden goed voor 40 miljoen banen. De landbouw en het GLB leveren daardoor een aanzienlijke bijdrage aan de vermindering van armoede in plattelandsgebieden. De arbeidsparticipatie op het platteland is toegenomen en de kloof met stedelijke gebieden is bijna verdwenen in 2018, toen 72 procent van de plattelandsbevolking in de leeftijd van 20 tot 64 jaar werkte. Bovendien is het armoedecijfer op het platteland in de EU-27 in de loop van de tijd gedaald van 30 procent in 2010 tot 23,7 procent in 2018. Het laat een aanhoudende dalende trend zien tussen 2010 en 2018. In het rapport besluit de commissie: ‘Tussen 2014 en 2020 hebben de maatregelen die in het kader van het GLB zijn genomen, een economische, ecologische, sociale en politieke meerwaarde voor Europa opgeleverd.’

Einde van de one-size-fits-all-benadering ‘Gelet op deze evaluatie en de toenemende maatschappelijke zorgen moeten de beleidsmakers echter meer doen om de duurzaamheid van de Europese landbouw te ondersteunen, in overeenstemming met de Europese Green Deal, de strategie van boer tot bord en de biodiversiteitsstrategie’, vervolgt de commissie in haar rapport. ‘Het landbouwbeleid moet namelijk meer bijdragen aan de milieudoelstellingen en de hogere klimaatambitie die zijn vastgelegd in de EU-klimaatwet. Voedselzekerheid blijft weliswaar een politieke prioriteit. Om ervoor te zorgen dat landbouwers overal in de EU voedsel kunnen produceren, blijft rechtstreekse steun een relatief efficiënt instrument om het landbouwinkomen in een marktgericht systeem te ondersteunen.’ Maar klimaat en biodiversiteit behoren ook nadrukkelijk tot de tien hoofddoelstellingen van het nieuwe GLB 20232027 (zie figuur 3). Een nieuwe focus op voeding, gezondheid en dierenwelzijn behoort eveneens tot de uitdagingen van ons voedselsysteem. Voor de volgende periode staat ook in het

concurrentievermogen vergroten

voedselketen weer in evenwicht brengen

zorgen voor een billijk inkomen

kennisoverdracht en innovatie

maatregelen tegen klimaatverandering

GLBhoofddoelen

zorg voor het milieu

behoud van landschappen en biodiversiteit

beschermen van kwaliteit van voedsel en gezondheid levendige plattelandsgebieden

ondersteuning van generatiewissels

Figuur 3 – De tien hoofddoelstellingen van het nieuwe GLB 2023-2027 (bron: Europese Commissie/DG Agri, december 2021)

beleid het bevorderen van modernisering van landbouwpraktijken, kennisuitwisseling, innovatie en digitalisering. Dit alles ten behoeve van alle doelstellingen van het GLB in de drie dimensies van duurzaamheid: economisch, ecologisch en sociaal. Het nieuwe GLB betekent het einde van de one-size-fitsall-benadering van de rechtstreekse steun, zegt de commissie over de gevolgtrekking van de evaluatie. ‘Lidstaten krijgen via de nationale strategische plannen meer flexibiliteit bij het ontwerpen en combineren van de beleidsinstrumenten.’ Om voldoende milieu- en klimaatactie, generatievernieuwing en herverdeling te waarborgen wordt een deel van de steun op EU-niveau voor deze specifieke gebieden gereserveerd. Resultaatindicatoren leggen een verband tussen een EUmaatregel en zijn doel(en) om de vooruitgang bij de verwezenlijking van de doelen uit het strategisch GLB-plan te meten. ‘Een nieuw prestatie- en evaluatiekader werd ontwikkeld met minder indicatoren dan voorheen en deze zijn voor alle lidstaten gestroomlijnd’, besluit de commissie in haar rapport. ‘Het kader omvat ook alle doelstellingen met gekwantificeerde doelen om betere opvolging mogelijk te maken.’ Het is nu wachten op de goedkeuring van de nationale strategische plannen en uitkijken naar de richting en de snelheid waarmee deze beleidsplannen – vertrekkend vanuit een verschillende startpositie – zullen bijdragen aan de tien hoofddoelstellingen die – voor alle duidelijkheid – bindend zijn. l Het volledige evaluatierapport van de Europese Commissie over het landbouwbeleid 2014-2020 is te lezen op: https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/ key-policies/common-agricultural-policy

‘Het nieuwe GLB betekent het einde van de one-size-fits-all-benadering van de rechtstreekse steun’ Uit: EU-rapport GLB 2014-2020

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Europa.indd 19

07-02-22 08:45

CRV zoekt 2 leden voor in Geeft u richting Jij controleert aan koers dede kwaliteit vanvan CRV? melk!

lid hoofdbestuur Coöperatie CRV (1) CRV zoekt bij voorkeur een vrouw voor deze positie

Als lid van het hoofdbestuur van Coöperatie Koninklijke CRV vertegenwoordigt u de leden en geeft u mede richting aan de koers van de coöperatie en de holding. Een boeiende en inspirerende uitdaging in een sector die volop in beweging is en die steeds internationaler wordt. Functie-inhoud • Het hoofdbestuur bestuurt de coöperatie en draagt het management van de coöperatie op om leiding te geven aan de coöperatie in Nederland en Vlaanderen en het stamboek in Nederland • Leden van het hoofdbestuur zijn ook lid van de raad van commissarissen van CRV Holding • De raad van commissarissen stelt de directie aan, draagt hen op om leiding te geven aan de bedrijfsmatige activiteiten van CRV en heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en de algemene gang van zaken Profiel De kandidaat: • is betrokken bij de melkvee- en/of vleesveehouderij • beschikt over een sterk netwerk in de Nederlands/Vlaamse melkvee- en/of vleesveehouderij en is goed op de hoogte van strategische, maatschappelijke en politieke ontwikkelingen • beschikt over relevante bestuurlijke ervaring, bij voorkeur niet uitsluitend opgedaan in de melkvee- en/of vleesveehouderij • heeft het coöperatief ondernemen hoog in het vaandel staan • beschikt over een helder financieel inzicht • is lid van Coöperatie Koninklijke CRV Heeft u belangstelling? Stuur dan uiterlijk 11 maart 2022 uw sollicitatiebrief en curriculum vitae (bij voorkeur per e-mail) naar: Coöperatie CRV u.a. t.a.v. P. Vriesekoop, Postbus 454, 6800 AL Arnhem. E-mail: paul.vriesekoop@crv4all.com. Voor meer informatie: kijk voor de uitgebreide vacaturebeschrijving op www.crv4all.nl/vacatures of neem contact op met Paul Vriesekoop, telefoonnr.: +31 (6) 22 63 00 38 of met Wietse Duursma, telefoonnummer.: +31 (6) 15 37 78 33.

CRV is een innovatieve coöperatieve veeverbeteringsorganisatie die melkvee- en vleesveehouders internationaal een breed portfolio aan genetica, managementproducten en dienstverlening biedt. Onze producten en diensten worden wereldwijd afgezet in meer dan 60 landen. Coöperatie Koninklijke CRV is de aandeelhouder van de CRV Holding en heeft ook een zelfstandige taak als erkend stamboek in Nederland. CRV Vlaanderen vzw is het erkend stamboek in Vlaanderen.

054-22 Lid hoofdbestuur-VX en VV 2 spread-1.indd 20

07-02-22 10:10

or in het hoofdbestuur lid hoofdbestuur Coöperatie CRV (2) CRV zoekt bij voorkeur een vrouw voor deze positie

Als lid van het hoofdbestuur van Coöperatie Koninklijke CRV vertegenwoordigt u de leden en geeft u mede richting aan de koers van de coöperatie en de holding. Een boeiende en inspirerende uitdaging in een sector die volop in beweging is en die steeds internationaler wordt. Functie-inhoud • Het hoofdbestuur bestuurt de coöperatie en draagt het management van de coöperatie op om leiding te geven aan de coöperatie in Nederland en Vlaanderen en het stamboek in Nederland • Leden van het hoofdbestuur zijn ook lid van de raad van commissarissen van CRV Holding • De raad van commissarissen stelt de directie aan, draagt hen op om leiding te geven aan de bedrijfsmatige activiteiten van CRV en heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en de algemene gang van zaken Profiel De kandidaat: • is betrokken bij de melkvee- en/of vleesveehouderij • Iemand met relevante ervaring in het bedrijfsleven heeft de voorkeur • heeft bijvoorbeeld kennis op een van de volgende gebieden: commercie, marketing en sales, data/IT of HR en organisatieontwikkeling • heeft het coöperatief ondernemen hoog in het vaandel staan • beschikt over een helder financieel inzicht • is lid van Coöperatie Koninklijke CRV Heeft u belangstelling? Stuur dan uiterlijk 11 maart 2022 uw sollicitatiebrief en curriculum vitae (bij voorkeur per e-mail) naar: Coöperatie CRV u.a. t.a.v. P. Vriesekoop, Postbus 454, 6800 AL Arnhem. E-mail: paul.vriesekoop@crv4all.com. Voor meer informatie: kijk voor de uitgebreide vacaturebeschrijving op www.crv4all.nl/vacatures of neem contact op met Paul Vriesekoop, telefoonnr.: +31 (6) 22 63 00 38 of met Wietse Duursma, telefoonnummer.: +31 (6) 15 37 78 33.

COOPERATIE-CRV.NL

054-22 Lid hoofdbestuur-VX en VV 2 spread-1.indd 21

07-02-22 10:09

SERIE ONDERSCHEIDENDE VLEESCONCEPTEN

De korte keten of directe verkoop van producent naar consument heeft de wind in de zeilen. Met welk onderscheidend verhaal of welke toegevoegde waarde verleiden vleesveehouders hun klanten?

deel 1 deel 2 deel 3 deel 4 deel 5

Ras Voeding Dierwelzijn Locatie Smaak

deel 6 deel 7 deel 8 deel 9 deel 10

Klimaat Natuurbeheer Maatwerk Bio Samenwerking

Vlaamse Ardennenrund geeft voldoende rendement

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-SerieVleesconcepten4.indd 22

07-02-22 10:44

BEDRIJFSPROFIEL

Etikhove (Maarkedal)

naam Wouter en Evelien De Medts-Lammertyn plaats Etikhove (Maarkedal) aantal dieren 190 merknaam Vlaams Ardennen Rund start concept 2017 vleesomzet één koe per 3 weken prijs/kg vleespakket 13,30 euro prijs entrecote/kg 24 euro

Bijna vijf jaar bouwen Wouter en Evelien De Medts-Lammertyn samen met een lokale slager-traiteur aan het concept van hun Vlaamse Ardennenrund. Ze hebben daarbij aandacht voor kwaliteit, hun omgeving en vooral hun klanten. Niet alleen is er financiële meerwaarde, voor de veehouders is met name de erkenning die ze krijgen, de drijfveer om het elke dag nog beter te doen. TEKST WIM VEULEMANS

Over de Koppenberg, via de Steenbeekdries naar de Taaienberg, een wielerliefhebber kan meteen de omgeving erbij plaatsen. De Vlaamse Ardennen, het hart van de Ronde van Vlaanderen, maar sinds 2017 ook het fundament van het vleesconcept van Wouter en Evelien De Medts-Lammertyn uit het Oost-Vlaamse Etikhove nabij Oudenaarde. Hun concept ontstond uit een denkoefening die het koppel maakte met hun voerleverancier Franson en een Oost-Vlaams communicatiebureau dat financiële middelen beschikbaar had gekregen van een melasseproducent die de met die ondersteuning de positie van de boer wilde verbeteren. ‘Een eerste gedachte was om een hoeveslagerij te beginnen, maar dat idee werd snel geparkeerd’, geeft Evelien aan. ‘Als je daarvoor kiest, moet je ook andere keuzes gaan maken en we wilden ieders talent het sterkst benutten. Wouter wou gewoon boer blijven.’ Het bedrijf zocht contact met het slachthuis waar de dieren al naartoe gingen en met slagerijen in de buurt. Van daaruit ontstond het idee van het Vlaamse Ardennenrund. ‘Van bij de aanvang hebben we toen ook een grondige kostprijsanalyse gemaakt’, geeft Wouter aan. ‘We zijn tegen potentiële slagers altijd duidelijk geweest over welke prijs we willen per kilo. We wilden prijszetter zijn en niet de prijs ondergaan.’ In het begin werden ze in hun communicatie en promotie nog ondersteund door het communicatiebureau, maar nu nemen ze alle taken en kosten zelf op zich.

Groeiend concept In het begin kwam het Vlaamse Ardennenrund van Wouter en Evelien bij een lokale Spar-winkel te liggen, maar die stopte. Dat gat werd snel opgevuld door een slagerij-traiteur. En die zag zijn afzet van bij aanvang toenemen. In het begin leverde het vleesveebedrijf een half rund per 21 dagen, de andere helft werd via het slachthuis afgezet in het reguliere circuit. Momenteel wordt er in eenzelfde periode een volledige koe afgezet via het vleesconcept. ‘We trachten wel niet al te zware runderen af te zetten als Vlaamse Ardennen-

rund’, pikt Wouter in. ‘Om en nabij de 550 kilo geslacht gewicht is meer dan voldoende, anders zijn de entrecotes vaak te groot om vlot te verkopen.’ Financieel was hun vleesconcept zeker een meevaller, maar er is meer volgens Evelien. ‘Je wordt er als veehouder ook mentaal beter van. Wanneer hoor je als producent in de gewone veehandel iets van je afzet? Als het slecht is. Nu krijgen wij in onze omgeving veel meer feedback en erkenning voor ons product.’ Volgens beiden ga je door zelf de afzet in handen te nemen anders naar je dieren kijken. ‘Veel meer als een beenhouwer’, getuigt Wouter. ‘Vroeger had ik mijn kijk gericht op keuringen, dat is nu anders. We kijken naar wat de slager en de consument wil. Het zou misschien zelfs goed zijn als alle vleesveehouders een slagersopleiding zouden volgen.’

Maak verbinding met de klant Als producent moet je niet alleen meer als een slager naar je dieren kijken, maar ook de verbinding zoeken met de consument. En die is er volgens Wouter en Evelien niet zomaar, die moet je zelf opzoeken. ‘Een open en positief verhaal is belangrijk’, vertelt Evelien. ‘Dat hebben we ook met vallen en opstaan moeten leren. Vroeger was het via een folder en wat mond-tot-mondreclame, maar nu is de rol van social media niet te onderschatten. Je bereikt er snel veel mensen mee. En je krijgt interactie op wat je deelt.’ Beiden zijn ze ook bijzonder actief in een aantal verenigingen in hun omgeving. Ook hiervan geven ze aan dat dit zijn waarde heeft. ‘Je creëert een netwerk’, aldus Wouter. Maar uiteindelijk draait het toch allemaal om het leveren van een goed product, in dit geval rundvlees. Goede kwaliteit is evident, maar die constant op dat hoge niveau houden is cruciaal. ‘We kunnen ons niet permitteren om fouten te maken, want dat kan afgestraft worden’, vertelt Wouter. ‘Zo mesten we dieren met twee tot drie kalvingen af op een langzame manier. We beginnen in het rantsoen met vooral ruwvoer en ruwvoerproducten, krachtvoer bouwen we langzaam op. En zo trachten we steeds het beste te doen.’ l

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-SerieVleesconcepten4.indd 23

07-02-22 10:44

SERIE CRV INTERNATIONAAL

Van het grootste ki-station in Zuid-Amerika tot een TPI-fokprogramma in Noord-Amerika, van stieren met een mix van holstein- en jerseybloed in Nieuw-Zeeland tot de dubbeldoel-fleckviehstieren in Centraal-Europa. Ook de buitenlandse markten van CRV leveren een belangrijke bijdrage aan de omzet van het bedrijf. In een serie stelt Veeteelt ze één voor één voor. In het laatste deel maken we kennis met emerging markets.

deel 1 deel 2 deel 3 deel 4 deel 5

Brazilië Oceanië Verenigde Staten Centraal-Europa emerging markets

De wereld rond

met gezondheid en efficiëntie Simon Noppen: ‘Ieder land kent Belgisch witblauw nu’ Niet alleen rietjes van melkveestieren gaan vanuit Nederland en Vlaanderen de hele wereld over. Via de Belgische ki-organisatie BBG, waarvan CRV samen met het Waalse AWE aandeelhouder is, vinden ook rietjes van Belgisch-witblauwstieren grif aftrek wereldwijd. In 2021 zette BBG vier miljoen rietjes af. Een ‘booming business’ noemt Simon Noppen, algemeen directeur van BBG het gebruik van witblauw op melkvee. ‘Ieder land kent Belgisch witblauw intussen, zeker in West-Europa. In de Benelux, Duitsland en Frankrijk zitten we met zo’n 30 procent van In 2021 zette BBG wereldwijd vier miljoen rietjes af

het totaalaantal inseminaties voor witblauw al aan een heel hoog gebruik.’ Noppen ziet ook in andere landen de interesse voor Belgisch witblauw gestaag groeien. Waar dat aan te danken is? ‘De waarde van het kalf speelt mee – vooral het slachtrendement is hoog – maar ook de zekerheid van het testen. En daarbij drinken witblauwkalveren in vergelijking met kalveren van andere vleesrassen goed uit een emmer.’ Om de afzet te vergroten verlegt BBG intussen de blik naar andere continenten. ‘In Aziatische landen als Indonesië, Vietnam en Thailand begint de verkoop van witblauw nu

te lopen. Ook in Rusland zetten we inmiddels rietjes Belgisch witblauw af.’ In sommige landen worden de rietjes Belgisch witblauw niet alleen op melkkoeien ingezet. ‘De vraag naar dierlijk eiwit in die landen stijgt. Door lokale rassen in te kruisen met witblauw produceer je op een snelle manier meer dierlijk eiwit.’ BBG richt nu zijn pijlen op Zuid-Amerika. ‘De veehouders daar kennen ons product niet; het gebruik van Belgisch witblauw zit niet in die cultuur. We doen ons best om ze te overtuigen. Zo doen we momenteel testen met het kruisen met Belgisch witblauw in Colombia’, legt Noppen uit. Volgens de algemeen directeur van BBG is het een kwestie van tijd voordat ook Zuid-Amerikaanse veehouders om zijn. ‘Vergeet niet dat we ooit ook zo zijn begonnen in Europa. Als het product zich eenmaal heeft bewezen, kan het snel gaan.’ BBG heeft ongeveer 170 stieren, die verspreid zijn over drie stallen. ‘Maar op de locatie in Waver willen we een extra vleugel bij gaan bouwen. We zitten nu al op onze maximale productie.’ Noppen bespeurt wel toenemende concurrentie op de markt voor gebruikskruising. ‘Er zijn steeds meer ki’s die ook een graantje mee willen pikken van de populariteit van “beef on dairy”. Maar ze selecteren niet altijd op kenmerken als geboortegemak en bevruchting; een stier met een witte haarkleur is bij wijze van spreken al genoeg. Dat schaadt het imago van Belgisch witblauw. We investeren daarom ook bewust veel in onze testwerking en innovatie. In genomic selection en hoornloosheid bijvoorbeeld. Daar kunnen we ons als ki echt in onderscheiden. We willen als BBG voorloper blijven.’

veeteelt FEBRUARI 2022

VV02-SerieCRVInternationaal.indd 24

07-02-22 10:41

Ze komen op beursgenoteerde melkveebedrijven in China, op grazingbedrijven in Chili en op hypermoderne bedrijven in de Baltische Staten. De CRV-areamanagers van de opkomende markten, de ‘emerging markets’, bedienen vrijwel de hele wereld. Op allerhande bedrijven en in diverse culturen brengen ze de boodschap van gezondheid en efficiëntie voor het voetlicht. Een kennismaking.

Bart Dronkert: ‘Voor China is een standaardorder 9500 rietjes, een stikstofvat vol’ Van heel klein tot enorm groot. China heeft melkveebedrijven in alle soorten en maten. ‘Het gaat van kleine boeren met één tot tien koeien via familiebedrijven met maximaal 500 koeien en middelgrote bedrijven met zo’n 500 tot 3000 koeien tot beursgenoteerde bedrijven met tienduizenden koeien’, schetst areamanager Bart Dronkert de situatie. Zijn grootste klant heeft 250.000 koeien, verdeeld over 26 locaties. ‘Op de grootste van die locaties wordt de melk direct verwerkt tot houdbare melk. De melkfabriek staat in het midden, de melkstallen bevinden zich ernaast en daaromheen liggen allemaal stallen met ruimte voor 2000 koeien. Elke stal is opgedeeld in vakken met 250 koeien.’ Via zeven distributeurs belevert CRV in China de familiebedrijven en de middelgrote bedrijven. Zelf richt Dronkert zich vooral op de grootschalige bedrijven. De Nederlandse, koegerichte manier van denken moest hij loslaten. ‘Het gaat in China niet om Clara 25 en welke stier erop moet. Op die grootschalige bedrijven wordt een vak van 250 koeien tegelijk gesynchroniseerd. De koeien krijgen een vetkrijtstreep op de rug. Als de streep weg is, gaat er een rietje in de koe.’ Ook aan de grote aantallen moest Dronkert wennen. ‘In Nederland vinden we een order van honderd rietjes al heel wat. Voor China is een standaardorder 9500 rietjes, ofwel één stikstofvat vol.’ De ambities van China op het gebied van melkveehouderij reiken ver, schetst Dronkert. ‘De Chinese overheid wil minder afhankelijk zijn van import en de zelfvoorzieningsgraad opkrikken. In 2018 lag de totale melkproductie op 32 miljoen ton per jaar. In 2025 moet dat 47 miljoen ton per jaar zijn.’

En dat in een land waar goede agrarische grond schaars is. ‘Er komen hier containerschepen vol luzerne aan uit de VS en Australië. De voerkosten bedragen 70 procent van de totale kostprijs. Met voerefficiëntie hebben we dus ook écht iets te bieden.’ De grootschalige Chinese bedrijven zijn vooral georiënteerd op het Amerikaanse product. ‘Nederlandse stieren hebben niet de naam dat ze veel melk vererven. Onze Chinese klanten geven de voorkeur aan stieren met een hoge TPI en melkproductie.’ Speciaal voor China kocht CRV daarom in Amerika dertig stieren aan die voldoen aan de Chinese wensen. Ook zet CRV in China de nodige doses fleckvieh af via distributeurs. ‘Daar zit de laatste jaren veel groei in. Vooral familiebedrijven en

de bedrijven tot zo’n 500 koeien schakelen om naar dubbeldoel, omdat de melkprijzen laag zijn en de vleesprijzen juist hoog.’ Op elk rietje dat in China verkocht wordt, maakt CRV winst, verzekert Dronkert. ‘Een deel gaat naar de leden, een deel wordt gebruikt voor investeringen in innovaties en het fokprogramma. Als afdeling emerging markets moeten we ervoor zorgen dat we bijdragen aan alle investeringen in het fokprogramma en in innovatie.’ Dronkert is niet bang dat de expansiedrang van China de Nederlandse melkveehouderij in de wielen rijdt. ‘Er zijn 1,4 miljard Chinezen. Als die elke dag 200 gram zuivel meer consumeren, is er per dag 280 miljoen liter melk extra nodig. Die hoeveelheid gaan we in Nederland nooit produceren.’

China telt verschillende beursgenoteerde melkveebedrijven met tienduizenden koeien

veeteelt FEBRUARI 2022

VV02-SerieCRVInternationaal.indd 25

07-02-22 10:42

SERIE CRV INTERNATIONAAL

Hielke Sportel: ‘Melkvee in Baltische Staten gemist pareltje’

De Baltische Staten tellen gezamenlijk bijna 1,3 miljoen melkkoeien

Estland, Letland en Litouwen. De meeste mensen zullen bij het horen van de namen van die landen niet meteen aan melkveehouderij denken. Maar dat is onterecht, vindt Hielke Sportel. De areamanager van CRV noemt de melkveesector in de Baltische Staten ‘een gemist pareltje’. Gezamenlijk tellen de drie landen bijna 1,3 miljoen melkkoeien. Met een gemiddelde grootte van 450 koeien per commercieel bedrijf, een hoge melkproductie en een nauwgezette registratie presteert de melkveehouderij er op hoog niveau. Sportel komt er bedrijven tegen met 2500

koeien en melkrobots, maar net zo goed bedrijven met 800 koeien die hun koeien weiden. ‘Om je vingers bij af te likken, zo mooi zijn de bedrijven hier. Je kunt er bij wijze van spreken van de grond eten.’ Een flink aantal melkveebedrijven is in eigendom van investeerders. ‘Estland staat bijvoorbeeld bekend als “Silicon Valley” van Europa met uitvindingen als Skype. En waar kun je beter je geld in investeren dan in land?’ De vruchtbare grond in de Baltische Staten zorgt er wel voor dat de melkveehouderij moet concurreren met de – lucratieve – teelt

van akkerbouwgewassen. ‘Om de koeien rendabel te maken moeten melkveebedrijven echt aan de bak, ook omdat de melkprijs hier laag is’, geeft Sportel aan. ‘Ze werken hier vaak met één à twee cent marge.’ De melkproductie ligt in de Baltische Staten daarom op een hoog niveau. ‘In Nederland vinden we een melkproductie van 10.500 kg melk al hoog. Hier is een melkproductie van 12.000 tot 13.000 kg melk heel gewoon. Zo heeft Estland momenteel de hoogste melkproductie per koe van Europa.’ Een maximale efficiëntie, daar draait het om voor melkveehouders uit Litouwen, Letland en Estland. ‘De rekeningen moeten uiteindelijk wel betaald worden’, geeft Sportel aan. ‘Maar veehouders spelen hier een ander spelletje dan in Nederland en Vlaanderen. Honderd koeien melken is heel anders dan duizend koeien melken. Je voerkosten gaan keer tien, je personeelskosten ook.’ Bij de afzet van rietjes helpt het relatief onbekende imago van Nederlandse genetica Sportel niet. ‘Aan Nederland kleeft het imago van kleine boertjes, kleine koeien en weinig melk. Hier zijn ze meer gecharmeerd van de Amerikaanse filosofie van grote bedrijven die onbeperkt produceren.’

Latijns-Amerika zoekt koeien die gras efficiënt omzetten

Veel Chileense veehouders werken volgens het grazingsysteem

Met een eigen vestiging in Brazilië is CRV al jarenlang actief op het Latijns-Amerikaanse continent. Maar ook in landen als Chili, Argentinië en Colombia brengen areamanagers Andres Rincon en Wouter Keekstra rietjes van CRV-stieren aan de man. Het afgelopen jaar waren dat er ruim 500.000. Chili is daarvan de grootste afnemer. Het land neemt jaarlijks zo’n 200.000 doses CRV-genetica af. De Chileense veestapel telt ongeveer 475.000 koeien, een doorsneebedrijf melkt er 34 koeien en de gemiddelde

melkproductie ligt op zo’n 5600 kg. ‘Veel Chileense veehouders werken met een grazingsysteem. Ze zoeken daarom naar stieren die niet te groot zijn, die goed scoren voor vruchtbaarheid en bij voorkeur donker van kleur zijn’, legt Keekstra uit. Groter nog is de markt in Argentinië, dat 1,7 miljoen melkkoeien telt. De bedrijven zijn er met een gemiddelde omvang van 168 koeien beduidend groter. ‘Argentinië kent zowel bedrijven die grazing toepassen als bedrijven die op de Amerikaanse manier werken

en waar de koeien de hele dag op stal staan’, merkt Keekstra op. Zijn collega Andres Rincon is voornamelijk actief in Colombia, Ecuador en Costa Rica, waar de afzet van het aantal rietjes van CRVstieren het afgelopen jaar groeide met ruim 30 procent. ‘De omstandigheden per bedrijf verschillen hier enorm’, vertelt Rincon. ‘Van bedrijven op zeeniveau tot bedrijven die op meer dan 3000 meter hoogte liggen. Het gros werkt met een grazingsysteem, maar de diversiteit in rassen is groot. Er zijn klanten met de tropische rassen gir en girolando, maar er zijn ook veehouders die kiezen voor holstein- of fleckviehstieren.’ Beenwerk en klauwgezondheid zijn voor Latijns-Amerikaanse melkveehouders belangrijke kenmerken vanwege de lange afstanden die de koeien soms afleggen. Het liefst werken ze met niet te grote, zelfredzame koeien. Ook aan vruchtbaarheid en voerefficiëntie hechten ze veel waarde, vertelt Rincon. ‘De hoge prijzen van soja en mais zorgen ervoor dat melkveehouders zoeken naar koeien die gras efficiënt kunnen omzetten in melk.’

veeteelt FEBRUARI 2022

VV02-SerieCRVInternationaal.indd 26

07-02-22 10:42

CRVNIEUWS

CRV en VHLGenetics versterken samenwerking in DNA-onderzoek CRV en VHLGenetics hebben een nieuw samenwerkingscontract voor drie jaar getekend. De samenwerking behelst onder andere het genotyperen van dieren en embryo’s. Daarnaast zien beide organisaties kansen om gezamenlijk nieuwe commerciële services op basis van DNA-analyses te ontwikkelen. CRV en VHLGenetics werkten al intensief samen. Zo voert VHLGenetics voor CRV genoomonderzoek uit op haarmonsters en

oorbiopten, die steeds vaker ook uit het buitenland afkomstig zijn. Ook genotypeert het bedrijf embryo’s uit het fokprogramma. ‘VHLGenetics is voor ons een belangrijke partner om verdere internationale groei te realiseren voor het genotyperen van vrouwelijke dieren’, vertelt Tjebbe Huybrechts, global director data van CRV. ‘We verwerken nu al monsters uit tien verschillende landen en zien kansen om onze wereldwijde service de komende jaren gezamen-

lijk verder te versterken en uit te breiden.’ ‘Voor VHLGenetics is CRV een interessante partij om DNA-technieken naar de brede praktijk te brengen’, vertelt Daniel Mioch, CEO van VHLGenetics. ‘Samen verkennen we de mogelijkheden voor commerciële introductie van nieuwe toepassingen’, legt hij uit. ‘De samenwerking met CRV maakt het ook mogelijk om door ons ontwikkelde DNA-technologie op te schalen en breed beschikbaar te maken.’

Bied uw kalveren comfort met Absolu de Furfooz een kalverdekje van CRV was 20 maanden Een kalverdekje helpt kalveren om bij lage buitentemperaturen hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Dit versterkt de weerstand, waardoor de dieren gezonder blijven en het voorkomt onnodig energieverlies, waardoor ze harder groeien. Met deze voordelen verdient u de aanschaf van kalverdekjes snel terug. In de CRV-webshop vindt u praktische, robuuste kalverdekjes, voorzien van het logo van CRV. De kalverdekjes zijn gemaakt van 600 denier polyester ripstop, waardoor ze extra sterk en scheurbestendig zijn. Het materiaal is ademend om overmatig zweten te voorkomen. De dekjes zijn voorzien van verstelbare nylon riemen en kliksluitingen en kunnen in de wasmachine worden gewassen op 30 graden. De CRV-kalverdekjes zijn te bestellen via de webshop. Kijk op: https://shop.crv4all.be/nl/materials of https://shop.crv4all.nl/nl/ materials en scroll helemaal naar onderen

In het vorige nummer van VeeteeltVlees is een verkeerde leeftijd gemeld bij de schofthoogte en het gewicht van de Belgisch-witblauwproefstier Absolu de Furfooz. De Digitalzoon had op een leeftijd van 20 maanden een schofthoogte van 131 cm (+3) en een gewicht van 801 kg. Abusievelijk was bij beide kengetallen een leeftijd van 29 maanden gemeld.

Absolu de Furfooz

Toch nog een winterse bwb-prijskamp in Sint-Truiden Op zondag 13 maart gaat de jaarmarktkeuring voor Belgisch witblauw in Sint-Truiden door. Dat meldt de organisatie. Het organisatiecomité heeft samen met de stad Sint-Truiden het besluit genomen om de uitgestelde editie alsnog te organiseren. De uitgestelde prijskamp heeft opnieuw plaats in Hangar 66, gelegen aan het oude militaire domein van Brustem en nabij de industriezone.

De laatste keuring in Sint-Truiden vond begin 2020 plaats

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-CRVBedrijfsnieuws.indd 27

08-02-22 15:12

VOERWIJZER

Aan de hand van praktijkcases schrijven verschillende voeradviseurs van Aveve (B.) en Agrifirm (Nl.) over rantsoenberekeningen in de vleesveehouderij. Deze editie beschrijft Gregory Antrop van Aveve de voeding van gekalfde vaarzen.

Groeidip vermijden bij gekalfde vaarzen D

e laatste jaren is er ook in de vleesveehouderĳ hard gewerkt aan een intensieve jongveeopfok. Dat resulteert in een hogere en efficiëntere groei bĳ de vaarzen. Die hogere groei zorgt voor dieren die jonger bronstig worden en dus vroeger worden geïnsemineerd. De afkalfleeftĳd van de vaarzen ligt dan ook bĳ veel vleesveebedrĳven rond de 24 maanden of zelfs iets jonger. De meeste van die vaarzen halen daarbĳ nog een mooi voldragen gewicht van 650 kg. Bĳ deze resultaten mogen we spreken van een geslaagde opfok.

Om de jonge vaarzen verder te laten uitgroeien is het rantsoen na de eerste kalving zeer belangrĳk.

Rantsoen te arm aan eiwit en energie In de praktĳk zien we dat de gekalfde vaarzen meestal op het rantsoen van de zoogkoeien worden gezet of weidegang krĳgen. Vaak zĳn de rantsoenen voor deze jonge dieren te arm aan eiwit en energie. Idealiter worden de jonge vaarzen na de eerste kalving in een aparte groep gehuisvest en na de kalving gevoerd met het rantsoen van de drachtige vaarzen. Op deze manier kunnen ze beter herstellen van de

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Voerwijzer.indd 28

08-02-22 14:21

DE CIJFERS

product maiskuil voordroog perspulp select beef-korrel totaal

kg product

% ds

kg ds

vem/kg ds

g re/kg ds

11 9 3 2 25

35 45 24 88 41

4 4 0,7 1,8 10,3

950 880 1.017 1.100 950/kg ds

80 170 96 310 155/kg ds

Tabel 1 – Rantsoen van jonge vaarzen als herstelrantsoen na eerste kalving

product maiskuil voordroog perspulp mineralen totaal zoogkoeien tmr beef-korrel totaal vaarzen > 2 jaar

kg product

% ds

kg ds

vem/kg ds

re g/kg ds

12 15 4 0,1 31 0,7 25

35 45 24 88 40 87 41

4,2 6,7 1 0,1 12 0,6 10,3

950 880 1.017 300 911/kg ds 1.197 927/kg ds

80 170 96 20 147/kg ds 344 158/kg ds

Tabel 2 – Rantsoen van gekalfde vaarzen op basis van zoogkoeienrantsoen met correctie via krachtvoer

Idealiter worden de jonge vaarzen na de eerste kalving in een aparte groep gehuisvest en na de kalving gevoerd met het rantsoen van de drachtige vaarzen

kalving en verder doorgroeien, waardoor hun opnamecapaciteit nog toeneemt. Worden de vaarzen na afkalven om praktische redenen wel op het rantsoen van de zoogkoeien geplaatst, dan is het zeker aangewezen om deze bĳ te voederen met extra eiwit om de groeidip te vermĳden.

Twee werkbare opties Op een gesloten vleesveebedrĳf zĳn er verschillende diergroepen met verschillende behoeftes. Om het werkbaar te houden in het aantal rantsoenen zĳn er twee opties voor het rantsoen van de gekalfde vaar-

zen. Optie één is het rantsoen van de vaarzen tussen een en twee jaar te vervoederen (zie tabel 1 rechtsboven), optie twee is het rantsoen van de zoogkoeien te vervoederen met een aanvulling van een gepast krachtvoeder dat het rantsoen corrigeert (zie tabel 2). Het rantsoen van de jonge vaarzen is geconcentreerder en meer geschikt voor de gekalfde vaarzen die nog verder moeten uitgroeien tot volwassen koeien. Na de leeftĳd van 30 tot 36 maanden kunnen deze dieren volledig op het rantsoen van de zoogkoeien geplaatst worden.

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Voerwijzer.indd 29

08-02-22 14:22

Boy

van Halfweg Lautinus vd Jacobushoeve x Tarik van Vredenburgh

Gesekst sperma Ki-code: 942632 ⊲ Nieuwe VRB stier ⊲ Zeer luxe stier met fijn beenwerk ⊲ Geweldige schouderpartij

Wilt u sperma van Boy of andere verbeterdroodbontstieren bestellen, bezoek dan onze webshop op shop.crv4all.nl of shop.crv4all.be

025-22 Adv VV-Boy feb 2022.indd 2 VTVL_NED_030_v1.indd 22

20-01-22 13:21 04-02-2022 10:56

MANAGEMENTNIEUWS

Eiwitrijk krachtvoer blijft duur in de komende tien jaar VOEDING – De prijzen voor eiwitrijke veevoergrondstoffen zoals soja blijven de komende tien jaar op een zeer hoog niveau. Dit voorspelt adviesbureau Liba op basis van de Agricultural Outlook van de EU. Hierin is te zien dat de prijzen voor veevoergrondstoffen nu zo ongeveer de piek bereikt hebben of die in de loop van dit jaar zullen bereiken. Na een daling in de komende twee jaar zullen de

prijzen tussen 2024 en 2031 weer geleidelijk stijgen, zo voorspelt de EU. De prijsstijging voor granen en grondstoffen met weinig eiwit zal naar verwachting relatief beperkt zijn. Maar de prijzen voor eiwitrijke grondstoffen zoals soja blijven op een zeer hoog niveau. Daarmee blijven deze grondstoffen duurder dan ze in de afgelopen vijftien jaar ooit zijn geweest. De adviseurs van Liba zien verschillende mogelijkheden om met aanpassingen in de bedrijfsvoering op de hoge eiwitprijzen in te spelen. Zelf meer eiwit telen met gras is er daar één van, al zal het met de hoge kunstmestprijzen ook niet eenvoudig zijn om het eiwitgehalte in het gras op een hoog niveau te krijgen. Daarmee wordt de teelt van grasklaver steeds interessanter. Ook ziet Liba kansen om minder eiwit te voeren. Een derde succesfactor bij hoge eiwitprijzen is de voerefficiëntie.

EP wil minimale transportleeftijd kalveren van 28 dagen GEZONDHEID – Het Europees Parlement heeft vorige week voor een amendement gestemd dat uitgaat van een minimale transportleeftijd van jonge kalveren van 28 dagen. Vervoer van kalveren die jonger zijn, mag alleen tussen veehouders en over een afstand van minder dan 50 kilometer. Het Europees Parlement ging niet mee in de aanbevelingen van onderzoekscommissie ANIT om kalveren pas vanaf 35 dagen oud te vervoeren. De ANIT-commissie heeft anderhalf jaar onderzoek gedaan naar veetransport en in december haar aanbevelingen gerapporteerd. De Stichting Brancheorganisatie Kalversector en LTO Nederland hebben intensief gelobbyd in Brussel om de leeftijd van 35 dagen van tafel te krijgen. Tijdens de stemmingsronde is wel ingestemd

met een maximale reistijd van slachtvee van acht uur. Drachtige dieren in het derde deel van de draagtijd mogen wat het Europees Parlement betreft niet langer dan vier uur vervoerd worden. Ook willen de parlementariërs camera’s op veeauto’s, reizen tussen de 5 en 30 graden Celsius en het registreren van temperatuur, vochtigheid en ammoniakniveaus in voertuigen voor veevervoer. De aanbevelingen als gevolg van de stemmingen over het rapport dienen als input voor de Europese Commissie bij het vernieuwen van de Europese transportverordening uit 2005. Later dit jaar komt er nog een wetenschappelijk rapport van het Europese voedselagentschap over diertransporten. Ook dat wordt meegenomen in de nieuwe versie van de verordening, die in 2023 klaar moet zijn.

Nederland verplicht ibr-bestrijding GEZONDHEID – Het Nederlandse ministerie van LNV werkt aan een algemene maatregel van bestuur (AMvB) die alle melkvee-, kalveren vleesveehouders wettelijk verplicht om vanaf 1 januari 2023 deel te nemen aan een ibr-bestrijdingsprogramma. Overigens is het overgrote deel van de melkveehouders hier al mee bezig, omdat hun zuivelafnemer ibrbestrijding verplicht via de leveringsvoorwaarden. Als de EU het Nederlandse ibr-bestrijdingsprogramma goedkeurt, mogen ook geen dieren meer worden geïmporteerd uit landen die niet ibr-vrij zijn. Het is nu evenwel wachten op de concrete uitvoeringsbesluiten alvorens de gevolgen voor de sector volledig in kaart te hebben. Tegelijkertijd heeft de kalversector besloten om vanaf 2024 bvd-vrij te worden. Dit betekent dat in beginsel alleen nog kalveren worden ontvangen die afkomstig zijn van bedrijven met de status bvd-vrij of bvd-onverdacht. Melkveehouders met de status bvd-onbekend kunnen nog wel kalveren afzetten naar de vleeskalverhouderij, maar dan moeten ze via onderzoek van een oorbiopt van ieder kalf aantonen dat het bvd-vrij is. De beslissing van de kalversector heeft ook gevolgen voor zoogkoeienhouders die dieren leveren aan de vleeskalverhouderij. Ook zij zullen werk moeten gaan maken van de bestrijding van bvd. De kalversector zal over twee jaar ook geen kalveren meer importeren uit landen die niet bvd-vrij zijn.

Meer actueel nieuws?

veeteeltvlees.be veeteeltvlees.nl veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Managementnieuws.indd 31

07-02-22 10:49

MARKTINFO VOER

Voermarkt blijft schommelen

in eurocenten, excl. btw (bron: Wageningen Livestock Research)

januari 2022 fokvee mestvee

Voederwaardeprijzen geven de verhouding weer van de voederwaarde van mengvoer, grondstoffen en bijproducten in relatie tot de marktprijs. Bij een voederwaardeprijs onder de 100 procent is het voedermiddel prijstechnisch interessant.

gsv erl ies ma (%) (e/ rktp r ton ijs )

natte bijproducten

mengvoer

4 4 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 5 5 5 0 0 0 0

0,0 0,0 240,0 110,0 150,0 193,7 303,0 293,0 298,0 302,0 420,0 254,0 515,0 392,0 365,0 39,6 77,9 85,1 105,0 318,5 363,8 330,1 286,4

rin

s 975 908 666 438 529 1.290 1.307 1.291 1.414 1.172 1.235 1.177 1.249 1.008 1.146 1.206 1.248 949 1.122 1.108 1.178 1.149 1.149

g/k gd 52 67 75 2 21 79 113 115 117 103 161 102 251 158 202 119 84 138 96 118 161 132 97

i g/ kg d

74 173 185 49 70 97 128 120 94 97 344 158 482 400 324 132 84 249 197 195 264 241 172

vev

940 888 694 509 583 1.182 1.180 1.122 1.265 1.038 1.129 968 1.153 942 1.071 1.099 1.129 943 1.035 1.036 1.093 1.068 1.062

dve

s g/k gd re

grondstoffen eiwit

ds g/k g grondstoffen energie

34 45 89 89 89 58 87 87 87 87 87 87 87 87 87 11,5 22 27 42 87 87 87 87

vem

s structuur

maiskuil graskuil luzerne gerstestro graszaadstro ccm tarwe gerst maismeel droge bietenpulp lijnzaadschilfers palmpitschilfers sojaschroot 44/7 raapzaadschroot DDG tarwe aardappelstoomschillen aardappelsnippers bierbostel maisgluten fokvee standaard (15% re) fokvee eiwitrijk (20% re) afmest groeibrok afmest finish

20,90 111,10 19,50 110,40

Zoek, vervang en bespaar

(bron: Liba)

ruwvoer

y/y

m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand y/y = vergelijking t.o.v. dezelfde maand vorig jaar

VOEDERWAARDEPRIJZEN

januari 2022

kvem kg dve kvevi kg dve

m/m

vo (e/ eder ton waa ) ve rde vi pri js ma r k voe tp de rijs t rw .o. aar v. de pri js ( %)

– De huidige voederwaardeprijzen zijn berekend door Wageningen Universiteit (WUR) op 11 januari 2022. De waarde van 1000 vem (kvem-prijs) daalt naar 20,9 eurocent, de waarde van eiwit stijgt naar 111,1 eurocent per kg dve. – In de onderstaande tabel met de voederwaardeprijzen staan verschillende producten opgesomd met bijhorende voederwaarde. De voederwaarde van het product wordt berekend aan de hand van de cijfers die WUR publiceert. Er wordt daarbij een vergelijking gemaakt tussen de marktwaarde en voederwaarde. Belangrijk om weten is dat men enkel producten mag vergelijken die vergelijkbaar zijn, vergelijk dus geen appelen met peren. Evalueer ook eerst welke producten in het rantsoen passen en kies binnen deze producten de goedkoopste optie. – Momenteel zijn alle grondstoffen duur geprijsd. Dit geldt voor zowel olie, bouwmaterialen, zuivel als voedergrondstoffen. – De granen bevinden zich momenteel op een behoorlijke volatiele markt, waarbij de politieke onrust tussen Rusland en Oekraïne een grote invloed heeft. Minder export vanuit Frankrijk en gunstig weer in Noord-Amerika zorgen ervoor dat de markt deze week een daling heeft laten zien. – De sojamarkt leek de afgelopen weken relatief stabiel. De sojaprijzen zijn echter afgelopen week weer enorm gestegen. Dit heeft veel te maken met de opbrengst vanuit Brazilië, waarbij het weer een zeer belangrijke factor is. Daarnaast laat China zich weer zien op de markt. De grootste hoop op een prijsdaling moet een gunstige oogst zijn, waarbij het weer een belangrijke factor is. – De prijzen voor raapschroot blijven op een zeer hoog niveau en blijven meeschommelen met de sojaprijzen. Er is veel vraag naar raapschroot en er is een beperkte beschikbaarheid. Alternatieven van soja zijn hard in prijs meegestegen, voer dus wat het beste past. – Natte aardappelproducten kunnen momenteel een alternatief zijn voor de dure zetmeelbronnen in het rantsoen. – De markt van vulmiddelen is vrij stabiel, al zijn er prijsstijgingen merkbaar. Dit komt met name door oplopende vervoerskosten.

ENERGIE- EN EIWITPRIJZEN VOER

m/m

80,8 108,4 189,3 78,0 112,4 188,6 330,3 329,5 352,3 297,8 364,2 297,6 453,0 322,8 388,4 40,0 70,2 86,5 129,6 301,7 354,4 322,0 287,7

y/y

127 141 133 103 92 89 85 101 115 85 114 121 94 99 111 98 81 106 103 103 100

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-MarktinfoVoer.indd 32

08-02-22 14:22

MARKTINFO VEE w

NUCHTERE KALVEREN KALVEREN

BROUTARDS LIMOUSIN

1000 1000

700 700

€ €740 740

2021 2021

600 600 500 500 400 400 300 300

€205 205 €

200 200

€85 85 €

100 100

2021 2021 2021 2021

10 10

15 15

20 20

25 25 30 30 week week

35 35

40 40

45 45

50 50

BROUTARDS BLONDE D’AQUITAINE

euro (gem.)/kg (gem.)/kg levend levend gewicht gewicht(excl. (excl.btw) btw) euro

800 800

4,0 4,0

Bron: bron: Veemarkt veemarkt Les Hérolles (Fr.) (Fr.)

euro stuk (excl. (excl. btw) btw) euro (max.) (max.) per per stuk

900 900

Bron: bron: Veemarkt BVK vzw Ciney (B.)

dikbilstier dikbilstier dikbilvaars dikbilvaars dubbeldoel dubbeldoel melkvee melkvee

€ €860 860

3,5 3,5

R-€ R-€2,87 2,87

2,5 2,5

2,0 2,0

25 25 30 30 week week

35 35

eoro/100 levend gewicht gewicht (excl. (excl. btw) btw) eoro/100 kg, kg, levend

2021 2021

3,5 3,5 3,0 3,0

R -€2,70

2,5 2,5

2021 2021 2021 2021

R -€2,62

15 15

20 20

25 25 30 30 week week

35 35

40 40

45 45

50 50

dikbilstier dikbilstier gelijkgestelde gelijkgestelde goedgevormde goedgevormde 60% 60% 55% 55% verwerking verwerking

334,00 €€334,00

300 300 250 250

240,00 €€240,00

€€285,00 285,00

200 200

100 100 11

2021 2021

150 150

10 10

15 15

20 20

25 30 25 30 week week

35 35

40 40

45 45

50 50

50 50 11

2021 2021

150 150 100 100

2021 2021

€€162,50 162,50 145,00 €€145,00

2021 2021

104,00 €€104,00

2021 2021

10 10

land

2021 2021

180,00 €€180,00

€€202,50 202,50

2021 2021

206,50 €€206,50

50 50

15 15

20 20

25 30 week

40 40

45 45

50 50

KARKASPRIJZEN WERELDWIJD

Bron: European Market Observatories

350 350

372,50 €€372,50

45 45

200 200

2021 2021

U-€3,40

40 40

dikbil dikbil gelijkgestelde gelijkgestelde goedgevormde goedgevormde 55% 55% 50% 50% verwerking verwerking

€€342,50 342,50

250 250

U-€3,52

400 400

eoro/100 eoro/100kg, kg,levend levendgewicht gewicht (excl. (excl. btw) btw)

300 300

Bron: Veemarkten veemarkten België

euro levend gewicht gewicht (excl. (excl. btw) btw) euro (gem.)/kg levend

Bron: bron: Veemarkt veemarkt Agen (Fr.) (Fr.)

350 350

U-stieren250-300 250-300kg kg U-stieren R-stieren250-300 250-300kg kg R-stieren U-stieren300-350 300-350kg kg U-stieren R-stieren300-350 300-350kg kg R-stieren

STIEREN BELGISCH WITBLAUW

Bron: Veemarkten veemarkten België

2021 2021

KOEIEN BELGISCH WITBLAUW

4,0 4,0

2,0 2,0

2021 2021 2021 2021 2021 2021

U-€ U-€3,06 3,06 U-€ U-€3,05 3,05 R-€ R-€2,90 2,90

3,0 3,0

5,0 5,0 4,5 4,5

U-stieren250-300 250-300kg kg U-stieren R-stieren250-300 250-300kg kg R-stieren U-stieren300-350 300-350kg kg U-stieren R-stieren300-350 300-350kg kg R-stieren

Groot-Brittannië Uruguay Europa Australië Verenigde Staten Nieuw-Zeeland Argentinië Brazilië

Waarde* januari 2022

trend (m/m**)

– 454,45 429,63 465,40 432,14 354,30 404,62 309,80

–

*euro/100 kg geslacht gewicht stieren **m/m = vergelijking t.o.v. vorige maand

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-MarktinfoVee.indd 33

07-02-22 08:41

Ja H

AGENDA KEURINGEN EN PRIJSKAMPEN 3 maart 5 maart 13 maart

Elitekeuring blonde d’Aquitaine, charolais en limousin, SIA, Parijs (Frankrijk) Belgisch-witblauwkeuring, Ciney Belgisch-witblauwkeuring, Sint-Truiden

VEILINGEN 17 maart 26 maart 24 april

De koeien van de familie Bĳl uit Waarschoot laten zich het winterrantsoen goed smaken BEURZEN, STUDIEVERGADERINGEN, DEMODAGEN Foto: Kristina Waterschoot 26 februari6 maart

SIA, Parijs (Frankrijk)

Alle data zijn onder voorbehoud vanwege de coronapandemie. Raadpleeg de website veeteeltvlees.nl of veeteeltvlees.be COLOFON voor een actuele stand van zaken.

RJ-veiling limousin, Lanaud (Frankrijk) COT-veiling (online), Laren Veiling blonde d’Aquitaine, Casteljaloux (Frankrijk)

Veeteelt is een uitgave van CRV BV en verschĳnt tweemaal per maand, uitgezonderd januari, juni, juli en december.

redactie

hoofdredacteur Jaap van der Knaap adjunct-hoofdredacteur Inge van Drie redactie Jorieke van Cappellen, Annelies Debergh, Guy Nantier, Florus Pellikaan, Ivonne Stienezen en Tĳmen van Zessen fotografie Harrie van Leeuwen, Kristina Waterschoot bureauredactie Mirjam Braam (chef), Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster, Rogier van der Weiden vormgeving André Fris, René Horsman, Esther Onida aan dit nummer werkten verder mee Jelle Feenstra, Wichert Koopman en Reimer Strikwerda hoofd uitgeverĳ Rochus Kingmans

VOORUITBLIK

MAART EIWITTEELT redactie-adres

Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem,

telefoon 026 38 98 800 De stijgende energieprijzen kennen we alleVlaanderen: Van Thorenburghlaan 14, 9860 tel.grondstoff 09 363 92 11, maal, maar de prijzen Oosterzele, van andere enfax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com rijzen ook de pan uit, ook die van eiwit voor s/jaarin het rundvee. Ondanksabonnementsprĳ de beperktere impact Nederland en België € 70,30 de vleesveehouderij kijken veehouders overigeveel landen € 132,90 In combinatie met abonnement op vakblad ernaar uit om eiwitproductie voor hun dieren VeeteeltVlees € 10 korting. meer in eigen hand tePrĳ nemen. De6%teelt zen excl. btw.van Abonnementen zĳn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlĳks veldbonen is daarbij de belangrijkste en meest in februari gefactureerd. Opzegging is mogelĳk beloftevolle. Maar hoeper teelt men veldbonen en kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: hoe past men deze teelt in het rantsoen van Nederland: CRV-klantendienst (088 00 24 440) vleesvee in? In het komende nummer bekijken België: VRV-klantendienst (078 15 44 44) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com we dit. Verder in VeeteeltVlees van maart deel 2 van advertentie-afdeling Jannetmijn Fokkert, de infographic ‘De wereld dorp’Willem en hetGemmink, Froukje Visser tweede district in de serie CRV-districten. postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 820 fax 026 38 98 824 e-mail advertenties@crv4all.com

illustraties/foto’s

De foto’s zĳn van de eigen fotodienst van Veeteelt. Uitzonderingen (voor zover niet op de foto aangegeven) zĳn de foto’s van Nico Bons (7), BASF (32), PPO (33), Altic (33), GD (58) Mark Pasveer (58), MS Schippers (68) en Agrifirm (68).

COLOFON VeeteeltVlees is een uitgave van CRV BV in opdracht van Coöperatie CRV ua. De leden van de Coöperatie CRV ontvangen VeeteeltVlees gratis, als onderdeel van het lidmaatschap. VeeteeltVlees verschijnt maandelijks. redactie hoofdredacteuren Guy Nantier, Wim Veulemans redactie Inge van Drie, Jaap van der Knaap, Wichert Koopman, Florus Pellikaan en Grietje de Vries fotografie Harrie van Leeuwen foto- en beeldbewerking Rogier van der Weiden vormgeving René Horsman, Esther Onida eindredactie Lieke van den Broek, Ingrid Sevenster hoofd CRV-magazines Jaap van der Knaap aan dit nummer werkte mee Tijmen van Zessen redactie-adres Nederland: postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon 026 38 98 800 Vlaanderen: Buchtenstraat 7, 9051 Sint-Denijs-Westrem telefoon 078 15 44 44 fax 09 363 92 06 e-mail veeteelt@crv4all.com

abonnementsprijs/jaar Nederland en België € 79,00, overige landen € 138,00. In combinatie met abonnement op vakblad Veeteelt bedraagt een abonnement € 141,00 per jaar, overige landen € 260,00 per jaar. Prijzen excl. 9% btw. Abonnementen zijn gebaseerd op kalenderjaar en worden jaarlijks in februari gefactureerd. Opzegging is mogelijk per kwartaal. Bel voor opgave van een abonnement: België: CRV Klantenservice (078 15 44 44) e-mail klantenservice.be@crv4all.com Nederland: CRV Klantenservice (088 00 24 440) e-mail klantenservice.nl@crv4all.com

van artikelen is alleen toegestaan na Overname van artikelen isOvername alleen toegestaan na toestemtoestemming van de redactie. Hoewel aan de ming van de redactie. Hoewel aan de samenstelling van de van de inhoud de meeste zorg is inhoud de meeste zorg is samenstelling besteed, kan door de redactie besteed, kan de redactie geen aansprakelĳkheid geen aansprakelijkheid worden aanvaard voor mogelijke aanvaarden voor mogelĳke onjuistheden of onjuistheden of onvolledigheden. onvolledigheden. Alle auteursrechten en overige intellectuele eigendomsAlle auteursrechten en overige intellectuele rechten ten aanzien van (de inhoud van) dezeten uitgave eigendomsrechten aanzien van (de inhoud worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze rechten van) deze uitgave wordenberusten uitdrukkelĳk bij CRV BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit voorbehouden. Deze rechten berusten bĳ CRV VeeteeltVlees mogen uitsluitend verveelvoudigd en/of BV c.q. de betreffende auteur. Artikelen uit openbaar gemaakt worden na schriftelijke toestemming Veeteelt mogen uitsluitend verveelvoudigd en/ van CRV. of openbaar gemaakt worden na schriftelĳke

advertentie-afdeling Karen Dammer en Froukje Visser postbus 454, 6800 AL Arnhem telefoon (+31)(0)26 38 98 698 e-mail advertenties@crv4all.com

Druk: Moderna Printing, Paal-Beringen ISSN 01.68-7565 Druk: Senefelder Misset Doetinchem

toestemming van CRV. ISSN 01.68-7565

illustraties/foto’s De foto’s zijn van de eigen fotodienst van VeeteeltVlees. Uitzonderingen zijn de foto’s van Habatjou (7), Wayne Hutchinson (7), Blommerschothoeve (7), Stephan Vileyn (9), Jo De Rammelaere (22) en BBG (27).

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-Agenda.indd 34

VX01-editorial.indd 7

08-02-22 14:26

vo tu of lĳk cir To fee du lĳk Vl Aa ge nu m de 20 ga dr va tra ui

O P

Ar in sta Jas

COLUMN COÖPERATIEBESTUURDER

‘Groeistrategie is ledenbelang’ ‘Duurzaam rendement realiseren voor de leden. Dat is de missie van Coöperatie CRV. Dit betekent dat producten en diensten van CRV direct moeten bijdragen aan een beter financieel resultaat van melken vleesveebedrijven. Maar het betekent ook dat CRV moet werken aan innovaties die rendement opleveren in de toekomst. Organisaties die niet vernieuwen, zetten zichzelf op lange termijn buitenspel. Daarom blijft CRV investeren in de ontwikkeling van nieuwe kennis en producten. Afgelopen boekjaar is 9 procent van de omzet gebruikt voor innovatie, zoals de (door)ontwikkeling van een techniek voor het seksen van sperma. Om te kunnen investeren is het belangrijk dat CRV winstgevend blijft. Bij de start van het nieuwe boekjaar is een nieuw strategisch driejarenplan gepresenteerd met als doel groei in omzet en in winstgevendheid. Dit strategisch plan is voorbereid door de directie en vastgesteld in de ledenraad, het hoogste bestuurlijke orgaan in de coöperatie. In het driejarenplan wordt ingezet op kostenbesparing, maar ook op omzetverhoging. Deze omzetverhoging zal vooral in het buitenland gerealiseerd moeten worden. De realiteit is immers dat de omvang van de veehouderij in Nederland en Vlaanderen onder druk staat. Het doel in onze thuismarkt is daarom gericht op het behouden van marktaandeel en verdere productontwikkeling, samen met de leden. Daarnaast willen we ook een rol spelen in het versterken van de “license to produce” van veehouders door samen te werken aan duurzame oplossingen voor klimaat en dierenwelzijn. De directie en de raad van commissarissen zien zeker mooie kansen voor de verkoop van sperma, vaak in combinatie met dataproducten, in het buitenland. Kijk bijvoorbeeld naar de omzetontwikkeling die we het afgelopen jaar in Brazilië hebben gerealiseerd. Leden zijn terecht kritisch op de resultaten van de buitenlandse activiteiten van CRV. Die moeten echt beter en dat is ook een belangrijk deel van de opdracht aan de directie. Als raad van commissarissen zitten we daar bovenop. Maar bij de buitenlandse bijdrage past wel een kanttekening. In het resultaat van de internationale markten is een vaste financiële bijdrage aan de totale organisatie verwerkt. Daar bovenop levert ieder rietje sperma dat buiten Nederland en Vlaanderen wordt verkocht, een vergoeding op voor de vaste kosten van onze fokprogramma’s. Veehouders in West-Europa betalen gemiddeld hogere prijzen voor sperma dan hun collega’s elders in de wereld. Ik snap dat dit vragen oproept als leden spermaprijzen in Nederland en Vlaanderen vergelijken met die in andere landen. Maar om concurrerend te zijn zal CRV zich moeten voegen naar de prijsniveaus in buitenlandse markten. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar dat is in het belang van de leden. Want als we geen sperma in het buitenland zouden verkopen, konden we de huidige omvang van onze fokprogramma’s beslist niet in de benen houden. Overigens ben ik van mening dat sperma van CRV-stieren concurrerend is geprijsd en dat de spermaprijs ook moeten worden afgezet tegen de kwaliteit van de stieren. Goedkoop sperma van een stier met lage fokwaarden is al snel te duur. Onze nieuwe strategie moet gaan resulteren in meer rendement voor de leden, in de vorm van uitbetaald ledenvoordeel, in de vorm van innovatieve diensten en producten waar de leden het eerst van profiteren, maar vooral in extra rendement op het boerenerf.’ Fons Kersten, vicevoorzitter van Coöperatie CRV en lid van de raad van commissarissen van CRV Holding BV

veeteeltvlees FEBRUARI 2022

VV02-CoopNieuws.indd 35

08-02-22 14:15

JOHANINIO - vroeg - FAO 230 DE STAP NAAR LAGE VOERKOSTEN!  Vermelding op de CSAR Aanbevelende Rassenlijst 2022 snijmaïs zeer vroeg - vroeg  Geschikt voor de teelt van silomaïs, MKS of CCM in MiddenNederland, Zuid-Nederland en België  Goede drogestof- en voederwaardeopbrengst (101)  Zeer goede landbouwkundige eigenschappen zoals stevigheid (8), builenbrandresistentie (8) en snelheid grondbedekking (8)

JOHANINIO

Johaninio is met de volgende zaadbehandelingen leverbaar:  Standaard tegen kiem- en bodemschimmels met REDIGO M  Tegen vogelvraat met INITIO Bird Protect  Effectief afweermiddel tegen vogelvraat  Bevat alle ingrediënten voor een vlotte kieming en jeugdgroei  Tegen ritnaalden met FORCE 20 CS (op aanvraag)

FAO 230

Voederwaardeopbrengst (= korrelopbrengst) van korrel- en silomaïsrassen in relatie tot korrelrijpheid 106

JOHANINIO

AGRO POLIS

BENEFITO

KAMPINOS

Voederwaardeopbrengst (= korrelopbrengst) rel

104

C06

SALTARE AGROMILAS

102

C07

C12

GENIALIS MEGUSTO BENEDICTIO

C01 C05

100

FIGARO

C21

GUSTAVIUS

PAPAGENO

CORAZON

C04 C09

RANCADOR HAVELIO

RICARDINIO

MILLESIM

MEMENTO MAGNET

C44

PRIXDOR STABIL

EXELON

C52 94

AUTENS

90 96

100

101

102

103

104

DS-gehalte (= vroegrijpheid korrel) rel 100 = 12,95 ton/ha (14% vocht) 100 = 68,4% 100 = Proefgemiddelde C = Concurrentras Bron: KWS Benelux korrelmaïs 2019-2020 (n=18)

Bronnen: KWS / CSAR Aanbevelende Rassenlijst 2022

Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76-50 30 003 www.kwsbenelux.com

9244_ADV_VeeteeltVlees_Johaninio_Advertorial.indd 1 VTVL_NED_036_v1.indd 22

SEEDING THE FUTURE SINCE 1856

31/01/22 14:05 04-02-2022 10:58

Veeteeltvlees februari 2022

Articles inside

Agenda

Managementnieuws

Witblauwfokker Willy Janssen focust maximaal op vruchtbaarheid en e ciëntie, ook in de kosten

Voerwijzer: groeidip vermijden bij gekalfde vaarzen

CRV-bedrijfsnieuws

Emerging markets: de wereld rond met gezondheid en e ciëntie

Vlaamse Ardennenrund geeft voldoende rendement voor vleesveehouders

Van de redactie

Prijsuitreiking kerstquiz

Fokkerijnieuws