TÜRDEF ve Türk Deniz-İş:
Yıpranma hakkımızı istiyoruz Türk denizcilik sektörünün paydaşları ve emekçileri, yıpranma hakkının tekrar verilmesini istediler. Türk-İş 1. Bölge Temsilciliği’nde gerçekleşen ve TÜRK-İŞ 1.Bölge Temsilcisi Adnan Uyar’ın konuşmasıyla başlayan toplantıda Türkiye Denizcilik Federasyonu (TÜRDEF) Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Dereli ve Türkiye Denizciler Sendikası (Türk Deniz-İş) Genel Başkanı İrfan Mete tarafından yıpranma payı açıklamaları okundu. Açıklamada denizcilerin 2008’de ellerinden alınan yıpranma payının hemen verilmesi istenirken, Türkiye’nin deniz çalışanları konusunda dünyada etkisinin artması için “Türkiye Denizaşırı İstihdam Ofisi” açılması önerildi. TÜRDEF tarafından yapılan açıklama şu şekilde: Gemi adamlarının, 3595 sayılı Kanun ile 20 Haziran 1987 tarihinde başlayan ve sosyal güvence kapsamında sağlanmış bulunan yıpranma hakları ve fiili hizmet süresi zammı, 1 Ekim 2008 tarihinde çıkartılan 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sigortalar Kanunu ile ellerinden alınmıştır. “Fiili hizmet süresi zammı” kavramı, 5510 sayılı Kanun’un 40. Maddesinde düzenlenmiş olup, bu kavramın özünde ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan sigortalıların korunması düşüncesi vardır. Ancak, ağır ve yıpratıcı iş olarak kabul edilmeyen mesleğimizin deniz çalışanları büyük bir mağduriyete sürüklenmiştir. Sadece deniz çalışanları değil aile bireyleri de yıpranmaktalar. Anne babası yıpranmakta denizcinin, kardeşi yıpranmakta, evliyse eşi ve çocukları da yıpranmaktadır. Diğer bir ifadeyle, sadece deniz çalışanları değil, ailesinin tüm bireyleri de yıpranmaktadır. 2013 yılında yapılan başka yeni bir düzenleme ile yıpranma payından yararlanacak farklı meslekler dahil edilmesine rağ-
men, deniz çalışanları maalesef yine bu kapsamda değerlendirilmemiştir. Bugün listede görüldüğü üzere 45 ayrı iş kolu yıpranma payından yararlanıyor ancak, deniz emekçileri- gemi adamlarımız 12 yıldan beri yıpranma hakkının dışında tutuluyor. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) denizde çalışmanın büyük bir yorgunluk olduğunu, hatta bu yorgunluğu tükenmişlik, bitkinlik, aşırı biriken yorgunluk olarak da ifade etmiştir. Yapılan araştırmalar denizde vardiyalı çalışma biçiminin gemi adamının biyolojik dengesini bozduğunu, beyin işlemlerine hasar verdiğini göstermiştir. Gemi adamının bir ölçüde rahatlama ve dinlenmesi ancak gemiden ayrılmasıyla olanaklıdır. Diğer taraftan Dünya Sağlık Örgütü, denizcilik mesleğini en
53
Deniz Endüstri
