‘BIJ ONS STAAT SOMS EEN TYRANNOSAURUS AAN DE DEUR’

Als bij veilinghuizen als Christie’s of Koller straks weer een spectaculaire dinosaurus voor miljoenen onder de hamer gaat, is de kans groot dat die eerst in het Oost-Vlaamse Merelbeke is gepasseerd. Als een van de weinige ‘dinopreparateurs’ van Europa maken Luc Hennion en Agatha Kabwandi daar miljoenen jaren oude bo en klaar om getoond te worden.

Het is wat wennen aan de duisternis in de leegstaande woning tussen de bomen in Sint-Martens-Latem. Eigenaar Luc Hennion moet zoeken om de juiste schakelaar te vinden. Uiteindelijk floept het licht aan en staan we oog in oog met het geraamte van een zeven meter lange dinosaurus.

Tussen de Lodewijk XVI-kast en de porseleinen beeldjes in wat ooit zijn ouderlijke woonst was, blijkt Hennion het geraamte te hebben neergezet van een tenontosaurus. Een dier dat 108 miljoen jaar geleden ronddoolde in wat tegenwoordig de Badlands van de Amerikaanse staat Montana zijn. Nu staat de kolos zich schijnbaar wat op te warmen aan een oer-Vlaamse open haard. Hij lijkt er even verbaasd over als wij.

‘Het was de enige plek waar ik deze dinosaurus helemaal kon opstellen en tonen aan geïnteresseerde verzamelaars en veilinghuizen. In mijn eigen woning heb ik daar de ruimte niet voor’, zegt Hennion.

‘Binnenkort komen mensen kijken die werken voor veilinghuizen als Christie’s, Bonhams en Koller. Het duurt ongeveer drie uur om het geraamte in elkaar te steken. Kijk naar die onderste botjes in de staart. Die waren allicht allemaal via pezen met elkaar verbonden. Dat hielp deze dinosaurus snel van richting te veranderen als hij liep. Of om een ferme tik uit te delen als hij werd aangevallen.’

Hennion en zijn vrouw Agatha Kabwandi werken al jaren als ‘dinopreparateurs’: een select kransje specialisten dat opgegraven dinosaurusfossielen klaarmaakt om ze op te stellen in musea of bij privéverzamelaars. Hennion, die als ingenieur in de oliesector werkte, begon met prepareren als hobby. ‘Woensdag vlogen we naar Utah om opgravingen te doen, tegen zondag waren we terug.’

Sinds een tiental jaar is prepareren een fulltimejob. Onder de naam Evolution2Art maken Hennion en Kabwandi niet alleen dinosaurusbo en klaar om aan te bieden aan verzamelaars. Ook mammoeten,

De dinopreparateurs sabeltandka en en kleinere fossielen worden door hen geprepareerd. De woning van het tweetal in Merelbeke doet dienst als atelier en de facto ook als toonzaal. Tussen de legoblokken en ander speelgoed van hun zoons staan de arm en hoorn van een triceratops opgesteld, net zoals de poot van een mammoet of de ‘vin’ van een ichtyosaurus. ‘Toch is hier nog nooit iets omvergelopen’, lacht Kabwandi.

Luc Hennion en Agatha Kabwandi tussen een triceratopsarm en een mammoetpoot in hun woning in Merelbeke, die ook als toonzaal dient.

Dino’s hebben altijd al tot de verbeelding gesproken, maar de voorbije jaren zijn ze uitgegroeid tot hét hebbeding van rijke verzamelaars. Vijftien jaar geleden vochten de Hollywoodsterren Leonardo DiCaprio en Nicolas Cage al een biedstrijd uit om de schedel van een tyrannosaurus. Al is de bekendste dinosaurusverzamelaar van het moment een Belg. De Antwerpse havenbaas Fernand Huts betaalde tijdens een veiling van het Zwitserse huis Koller in Zürich 5,6 miljoen euro voor een 67 miljoen jaar oude tyrannosaurus. Het is de bedoeling Trinity, zoals de kolos heet, op termijn tentoon te stellen in de vernieuwde Antwerpse Boerentoren.

Met dank aan Sabena

‘Ook wij hebben een tyrannosaurus in ons atelier liggen’, zegt Hennion. ‘Het is te zeggen, we hebben een dijbeen, nog volledig ingepakt.’ Als Hennion ons niet veel later meeneemt naar de stockageruimte en de werkkamer naast zijn woning, wordt duidelijker wat de job van dinopreparateur precies inhoudt. Op een verdwaalde grasmachine na staat het atelier boordevol dozen met bo en die nog moeten worden geprepareerd. ‘Door de groei van de jongste jaren is ons atelier wat te klein. We zijn volop bezig met de bouw van een nieuwe preparatieruimte die vier keer zo groot zal zijn.’ In een hoek van Hennions huidige werkruimte ligt een grote blok pleister waarin het dijbeen van een tyrannosaurus verpakt zit.

Als een dinosaurusbot wordt opgegraven, kan dat niet meteen netjes in een vitrine worden tentoongesteld. Er zit nog gesteente rond het fossiel. Om veiligheidsredenen wordt het bot eerst gefixeerd met lijm en pleister voor het wordt vervoerd. Preparateurs als Hennion en Kabwandi halen het gesteente dat zich rond een gefos- siliseerd bot heeft afgezet weg zonder dat bot te beschadigen en herstellen het in zijn originele vorm.

Van de klauwen van een oviraptorosaurus tot een dijbeen van een t.rex, Hennions atelier staat tjokvol met miljoenen jaren oude bo en die hij voor potentiële investeerders prepareert.

‘Dat kan soms relatief snel gebeuren, maar je hebt ook gevallen waarbij je elke millimeter met de hand moet prepareren’, zegt Hennion. ‘Dat was het geval met een schedel van een triceratops. Een kop van zo’n drie meter lang. Als ik snel werkte, kon ik vier vierkante centimeter per uur schoonmaken.’ Hennions werktafel ligt vol met scalpeltjes en trilpennen om dat minutieuze opkuiswerk te verrichten. ‘Nu bestaat daar al wat meer materiaal voor. Maar in mijn eerste jaren klopte ik daarvoor aan bij een ingenieur van Sabena, die boortjes maakte van het titanium van oude vliegtuigpropellers.’

De dino’s die Hennion onder handen krijgt worden via een Amerikaanse za- kenpartner naar Merelbeke verscheept. ‘Dat gebeurt via bedrijven als Federal Express. Onlangs hebben koeriers een pteranodon, een soort vliegende dinosaurus, in een plastic container aan onze deur geleverd.’

Zelf doen Hennion en Kabwandi geen opgravingen meer. ‘We werken samen met specialisten in de Verenigde Staten die van eind mei tot oktober fossielen zoeken. Het ‘dig season’, heet dat, het graafseizoen. De belangrijkste beurzen waarop die opgegraven dinosaurussen worden verkocht vinden plaats in januari. Daardoor rest die specialisten weinig tijd om dinosaurussen te prepareren. We zagen een kans die taak van hen over te nemen. Al vroegen velen zich aanvankelijk af wie die rare Belgen waren.’

Dat de VS de place to be zijn voor dinosaurusjagers heeft meerdere redenen. ‘Je vindt ook dino’s in het VK, Duitsland of Spanje, maar die zijn strenger beschermd door archeologische regels. Of ze zi en te diep in de grond. Als je in België overblijfselen wil vinden, moet je tot 300 meter onder de grond gaan’, zegt Hennion. ‘De beste vindplaatsen zijn steenwoestijnen. In de Verenigde Staten heb je zulke plaatsen. Als die in privéhanden zijn, kunnen de fossielen die daar worden gevonden makkelijk worden gecommercialiseerd.’

Almaar meer verzamelaars tonen interesse in dinosaurusfossielen, maar is het ook een goede investering? ‘Ik heb in al die jaren dat ik hiermee bezig ben nog geen enkele dinosaurus in waarde zien dalen’, zegt Hennion. ‘Het is zelfs meer dan ooit het moment om te investeren. De vraag wordt almaar groter, terwijl de aanvoer niet kan volgen.’

Luc Hennion bij het skelet van een Kansas platecarpus. ‘De Jurassic Park-films hebben de interesse in dinosaurusfossielen enorm aangewakkerd.’

Dus heeft Huts geen slechte zaak gedaan bij de recente tyrannosaurus-veiling? De bijna 6 miljoen euro die hij op tafel legde, verbleekt nochtans bij de 27 miljoen dollar die in 2020 werd betaald toen een andere tyrannosaurus werd geveild in New York. ‘Maar je kan die twee niet met elkaar vergelijken. De tyrannosaurus die drie jaar geleden werd geveild is Stan: het meest complete skelet dat ooit werd gevonden. Trinity, de tyrannosaurus van Huts, is een mooi exemplaar dat zeker zijn waarde heeft. Maar Stan is kwalitatief top en wereldwijd de referentie voor wie de tyrannosaurus rex wil bestuderen.’

‘Huts heeft wellicht een goede prijs betaald’, zegt Hennion. ‘Er speelden enkele zaken in zijn voordeel. Het huis waar hij zijn dinosaurus heeft gekocht, staat vooral bekend voor kunstveilingen. Daardoor bleef dit exemplaar wat onder de radar bij gespecialiseerde investeerders. En door de geopolitieke spanningen zijn er geen Russische tegenbieders. Tegelijk zijn Chinese investeerders nu pas weer op gang aan het komen na jaren van coronabeperkingen. Voor hen kwam deze veiling waarschijnlijk te vroeg.’

Cowboys

Je moet je wel niet blindstaren op figuren als Huts, zegt Kabwandi. ‘Niet iedereen kan zomaar 5 miljoen betalen. Je hebt ook mensen die echt gepassioneerd zijn en willen investeren in kleinere stukken.’ Daarnaast zijn er nog de Jurassic Park-verzamelaars. ‘Je hebt mensen die elke nieuwe Jurassic Park-film bekijken

27 Miljoen

In 2020 legde iemand en dan bij ons komen met een lijst van iedere dino die daarin voorkomt. Die moeten we toch wat teleurstellen: van sommige soorten zijn er maar een of twee exemplaren in de wereld terug te vinden. We vergelijken het soms met op safari gaan. Sommige mensen vinden hun reis ook maar geslaagd als ze de big five van de dierenwereld hebben gezien.’

27 miljoen dollar op tafel voor een buitengewoon skelet van een tyrannosaurus rex.

Niet iedere verzamelaar wil met zijn dino in de krant staan. ‘Wie die als investering koopt, wil hem binnen enkele jaren veilen’, zegt Hennion. ‘Hoe meer informatie er voordien al is uitgelekt over de dinosaurus, hoe makkelijker potentiële kopers zich een beeld van de prijs kunnen vormen die werd betaald. Al moeten we soms ook om andere redenen discreet zijn. Musea willen graag de exclusiviteit voor de stukken die ze aankopen. Het is logisch dat ze graag als eerste het verhaal van een dinosaurus brengen. Om die reden houden we graag alle informatie binnenshuis.’

De aanhoudende interesse in dinosaurussen heeft de prijzen voor dinosaurussen de voorbije jaren fors de hoogte ingejaagd. ‘Daardoor lijkt iedereen zich plots handelaar te noemen. Je ziet almaar meer cowboys in de branche’, zegt Hennion. ‘Op sommige veilingsites zie je vervalsingen opduiken. Bijvoorbeeld een mosasaurus, een zeedinosaurus, waarop tanden van een krokodil zijn gemonteerd. Tegelijk heb je ook verzamelaars die hopen dat ergens een nieuw exemplaar wordt gevonden dat dan hun naam zou krijgen. Sommigen spelen daar op in en beginnen dan maar nieuwe soorten uit te vinden.’

Ook in Merelbeke blijkt de ene na de andere dinosaurussoort te worden ontdekt. ‘Sinds de vriendjes van mijn kinderen weten wat wij doen, staat er om de haverklap wel iemand aan de deur met een botje van een kip of een ander dier waarvan wordt beweerd dat het om een uitzonderlijk fossiel gaat’, zegt Hennion. ‘Ik heb helaas al veel jonge verzamelaars moeten teleurstellen.’ (lacht)

■

Uw privé beleggingen duurzaam optimaliseren

Uw onderneming begeleiden in de uitdagingen van morgen

Met ons aanbod voor ondernemers en hun ondernemingen wordt de kracht en kennis van Corporate Banking en Private Banking gebundeld. Hierdoor kunnen wij u sneller en beter van dienst zijn, omdat we als een gespecialiseerd team voor zowel uw zakelijke als privé-behoeftes optreden. Door onze uitgebreide kennis op vlak van belangrijke transitiethema’s zoals energie, digitalisatie en mobiliteit, zorgen we er daarnaast voor dat uw onderneming en uw vermogen beschermd zijn én kunnen groeien in de snel veranderende wereld van morgen.

Meer informatie?

Scan de QR en ontdek wat wij voor u kunnen betekenen.

Onbekend, maar bemind bij kunstenaars overal ter wereld. In het West-Vlaamse Waregem heeft de grootste artisanale producent van linnen schildersdoek zijn thuisbasis. Op bezoek bij Claessens Artists’ Canvas. ‘Wie allemaal op ons doek schildert? De lijst is eindeloos.’