Vertical in beeld
Onderwijs zit in digitale overgang Het onderwijs zit in een overgang van papier naar digitaal. Aan de achterzijde is dit al grotendeels afgerond. Nu komt de voorkant aan bod: hoe kan ICT ingezet worden om leerlingen voor te bereiden op een digitale samenleving? Hoe kunnen en moeten docenten hiermee aan de slag? ICT-leveranciers en uitgevers zijn druk bezig hier grip op te krijgen. Kunnen ICT-resellers hier ook nog een rol spelen, of blijft voor hen alleen een functie als dozenschuiver over? De digitalisering van het onderwijs is niet nieuw. Het afgelopen decennium is aan de achterzijde al veel geautomatiseerd en gedigitaliseerd: roosters, leerlingendossiers. De toegang tot een nieuwe digitale wereld is tot stand gekomen met draadloze netwerken, laptops, tablets en smartphones. Digitale leermiddelen worden voor steeds meer leeropdrachten ingezet. Digitale transformatie betekent dat er nieuwe (digitale) vaardigheden gevraagd worden voor nieuwe manieren van communicatie en samenwerking. Leerlingen zullen op school moeten leren hoe ze de juiste vaardigheden kunnen verwerven om zich een weg te vinden in een digitale samenleving. Scholen staan aan het begin van deze tweede omwenteling en zoeken moeizaam hun weg.
42
TBM /// MAART 2018
Digitalisering: substitutie en fragmentarisch Er is ontzettend veel beschikbaar aan digitale middelen. Wat er tot nu toe volgens Reijer van Wegen – directeur van op het onderwijs gerichte ICT-aanbieder Veltwerk - vooral heeft plaatsgevonden, is één op één substitutie van bestaande lesstof. Papieren leermiddelen zijn gedigitaliseerd, maar het curriculum zelf (de lesstof) is bijna niet veranderd. Waar dat wel gebeurt, is het vaak fragmentarisch en leunen scholen vooral op de uitgeverijen van lesmethodes in plaats van dat ze zelf actief aan de slag gaan met de benodigde vernieuwing. “Ik denk dat dit een reden is waarom iPad-scholen niet zijn aangeslagen. Zo veel als mogelijk de iPad gebruiken was het
uitgangspunt, maar daarbij is onvoldoende gekeken naar kwaliteit en bruikbaarheid van de lesstof. Het onderwijs bedienen met ICT lukt alleen goed wanneer je eerst goed nadenkt over wat je doelen zijn en waarom je technologie nodig hebt om die doelen te behalen. Daarbij gaat het vooral om het centraal stellen van docenten en leerlingen en wat ze willen bereiken. De samenleving verandert en dit vraagt om het aanleren van nieuwe kennis en vaardigheden. Het heeft weinig zin om iedereen een tablet of chromebook in de handen te stoppen zonder dat het lesprogramma daarop is afgestemd.”
Nederland loopt achter
Vernieuwing van het curriculum is niet voor de tijd, meent Martin Diepeveen, Education Lead bij Microsoft. De digitalisering van de samenleving en het bedrijfsleven is in volle gang maar de laatste vernieuwing van het curriculum is in 2008 doorgevoerd en enkele jaren eerder ontwikkeld. Dat is nu 12 jaar geleden. Een nieuw curriculum zal niet eerder dan in 2021 ingang vinden. Ondertussen zullen er circa 2 miljoen leerlingen
