Kök Neden Analizi Yardımıyla Rulman Arızalarının Teşhisi

Bilgi ve teknolojiye dayalı 40 YIL

SİZ İSTEYİN BİZ YAPALIM!

dalma Tip Separatörler Spin On Tip Separatörler Hava Filtreleri Yağ Filtreleri Kurutucu Hat Filtreleri Endüstriyel Filtreler Vakum Pompası Filtreleri

www.filsan.com.tr

KÖK NEDEN ANALİZİ YARDIMIYLA RULMAn ARIZALARInIn TEŞHİSİ

SELAMİ AVCI

işletme müdürü yaşar ambalaj

rulmanların neden hasarlandığını/ arızalandığını belirlemek için iyi bir kök neden analizine ihtiyaç vardır. kök nedeni belirlemek için altı tür arıza ve 12 ipucu belirtilmiştir.

Bir makine planlanmamış arıza ile karşılaştığında, endüstri genelinde kullanılan yaygın bir ifade "Rulman arızalı" dır. Dönen parça dönmese bile, çoğu durumda rulmanı bozduğumuzu söylemek daha doğrudur. Farklı güvenilir uzmanlar tarafından "Rulmanlar bozulmaz, öldürülür" dendiğini duymuşuzdur. Arızalı rulmanlar satıldığında, boyutlandırıldığında, kurulumunda gözlenen ve analiz edilen genellikle durumun böyle olduğudur. İnsanlar her gün rulmanları hasarlamanın ve tabiri caizse onları öldürmenin yeni ve yaratıcı yollarını bulurlar.

Bunu akılda tutarak, tartışma yaratma uğruna, şu soruyu soralım: "Rulmanlar neden aşınır, kilitlenir ve gece patlar?" Bu soruyu cevaplamak için, malzeme bilimi ve rulman tasarım geometrisindeki gelişmeler sonsuz bir biçimde potansiyel bir teorik tasarım ömrü oluştursa da, dönen bileşenlerin çeşitli nedenlerden erken hasarlandığını, arıza verdiğini unutmamalıyız.

Rulman arızası konusu, metalurji, triboloji ve çalışma ortamının yanı sıra uygulanan yüklerin dikkate alınmasını içerir. Bazı durumlarda, hataya tek bir olay neden olmuş olabilir. Diğer taraftan çok sayıda karmaşık olay ve koşul, zayıf insan kararları, zorlu çevre koşulları, ağır çalışma koşulları ve yetersiz bakım uygulamaları bağlamında bir araya gelmiş olabilir. Bunların tümü erken arızaya katkıda bulunur. Sonuç olarak, bu, dönen veya ileri geri hareket eden bileşenin feci bir şekilde arızalanması ve ilgili mekanizmalarda ilave hasar ile sonuçlanır. Kayıp üretimin yüksek maliyeti ve bakım departmanlarına getirilen zaman kısıtlamaları

nedeniyle, gerçek, problem çözme sürecinin basitleştirilmesini ve uygun olmasını gerektirir.

Albert Einstein'a atfedilen doğrulanmamış alıntı, "Her şey olabildiğince basit tutulmalı, ancak daha basit olmamalıdır", bir rulman arızasının temel nedenini belirlerken yararlı bir zihniyettir. Bir rulmanın neden arızalandığını doğru bir şekilde belirlemek için, güvenli bir ekip tarafından sistematik bir problem çözme yönteminin kullanılması gerekir. Kök neden arıza analizi (RCFA), bir olayın nedenini belirlemek ve onu etkilerden ayırmak için kullanılan bir problem çözme yöntemidir, ayrıca ekibin sorunu çözmesini ve gerekli olanı uygulamasını engelleyebilecek duyarsız gürültüyü filtrelemek için kullanılır.

Süreç sırasında varsayımlardan ve önyargılardan kaçınmak bazen zordur, ancak sorunun doğasını tanımlamak için kesinlikle gereklidir. Ekip derinlemesine araştırma yapmalı, sorular sormalı ve bir Kök Neden Analizi zihniyetiyle mücadeleye yaklaşmalı ve tabii ki düzeltici eylem ve karşı önlemleri belirlemeli, uygulamalı ve takip etmelidir.

Bariz olanın ötesine bakmak

İlk bakışta, yetersiz gresin rulman arızasına neden olduğu görünebilir. Ancak bu cevap çok basit ve uygun bir bahane. Rulman arızasının asıl temel nedenleri, doğru yağlayıcı viskozitesinin, doğru dağıtım yönteminin veya uygulama aralıklarının belirlenmemiş olması olabilir.

Belirgin etkiler ısı, duman, işitsel gürültü ve planlanmamış duruş olabilir. Problem çözme sürecindeki analitik gürültü gereksizdir ve temel nedenin belirlenmesine ve düzeltici önlemlerin uygulanmasına engel olacaktır. İşitsel olmayan gürültü aslında yardımcı bir etkidir. Örnekler şunlardır: şikayet etme, kötü kabile bilgisi ve dikkat dağıtıcı düşünme. Problem çözme ekibi odaklanırsa ve derinlemesine sondaja devam ederse, asıl neden aslında yağlama eğitimi eksikliği ve tribolojiye yönelik bir bırakınız yapsınlar kültürü olabilir.

Basitleştirme adına, arızaları altı ana kategoriye ayıralım. Bunlar: yorgunluk, kullanım / kurulum, operasyonel, çevresel, yağlama ve kusurdur. Rulman arızalarını ve rulman üzerinde gözlemlenebilir görsel efektleri tanımlamak için kullanılan çok sayıda kafa karıştırıcı terim olsa da, bu altı arıza türü, endüstride meydana gelen tipik arızaları sınıflandırmak için kullanılmaktadır. Sınıflandırma mutlak değildir, ancak problem çözme adına kullanılabilir.

1. Yorgunluk

Yorulma arızasına neden olan zaman içindeki stres, rulmanların sonunda dönmeyi durdurması için doğru nedendir. Bu arıza nedeni aşınmadan farklıdır. Yorulma arızası, rulmanın zaman içinde maruz kaldığı stresle ilgilidir. Rulmanlardaki yorulma arızaları tipik olarak alt yüzeyden kaynaklanır ve nihayetinde yüzeye yayılır ve zamanla yırtılma olarak adlandırılan yerde görünecektir (bkz. Şekil 1).

Şekil 1. Rulman yorulması arızasına örnek

Yorulma arızası kısmen çeliğin saflığı ve kalitesiyle ilişkilidir. Son birkaç on yılda çelik yapımındaki ilerlemelerle, rulman çeliğindeki mikro inklüzyon safsızlıkları minimum düzeydedir. Bir rulmanın yorulma ömrünü hesaplarken, yükü, hızı ve döngüleri veya zamanı dikkate alır. Rulman mühendisleri, bir rulmanı seçmek için boyutsal kısıtlamalar ve rulmanın tasarımıyla birlikte bir rulmanın L10 ömrünü kullanır. L10 ömrü, özdeş rulmanların % 90'ının metal yorgunluğu olmadan aynı işletim ve çevre koşullarında işlendiği, kurulduğu, yağlandığı ve çalıştırıldığı bir ömür hesaplamasıdır. Arıza sebebinin ideal nedeni budur.

2. Kullanım / Takma

Yanlış kullanım ve takma uygulamaları genellikle rulmanı takmadan veya döndürülmeden önce öldürür. Islak veya çok kirli bir ortamda depolama, rulmanın ömrü için zararlıdır. Rulmanlar düz, kuru, temiz ve iyi durumda depolanmalıdır. Sıcaklık, yazdan kışı büyük ölçüde değiştirmemelidir. Nemli ortamlar, uzun rulman ömrü için elverişli değildir. Gereksiz ambalaj açılması ve hareketi önlemek için erişim kontrol edilmelidir.

Rulmanlar depolanırsa veya bir makine uzun süre boşta kalırsa, rulman içindeki yağlayıcı sızıntı yapabilir ve bilya (çekirdek) aralıklarında birikerek yüzeylerde asitle aşınmaya neden olabilir.

Mil ile iç bilezik veya yuva ile dış bilezik arasındaki uyum uygulama için önerilen özellikler dahilinde değilse, yüzeylerde aşınma-korozyon ortaya çıkacaktır. Bu, istilacı su ve oksijenin neden olduğu farklı bir korozyon türüdür. Bir rulman bileziği ile şaft veya gövde arasında hareket olduğunda sürtünme korozyonu oluşur çünkü bağlantı çok gevşektir. Mikroskobik çelik parçacıkları hareket nedeniyle kopar ve oksitlenir.

Bu, bileziklerin yüzeylerinde korozyon alanlarının ortaya çıkmasına neden olacaktır. Yetersiz uyum durumlarında, dış veya iç bilezik dönebilir veya sürünerek yüzeylerin gevşemesine neden olabilir. Bunun çözümü, takılmadan önce tüm eşleşen bileşenleri ölçmek ve uygun.

Depolama sırasında ortam titreşimi en aza indirilmeli ve rulmanlar asla bir rafta dik olarak saklanmamalıdır. Metal yüzeylerin hatalı sürtünmesi, bilya (çekirdek) ve bilezik birbiriyle temas ettiğinde ortaya çıkar.

Rulman elleçlenirken düşerse

gerçek bir aşınma olarak adlandırılan bir tür mekanik hasar meydana gelecektir. Bilyaların ve yuvaların birbiriyle temas ettiği bu malzeme yer değiştirmesi veya çukurluğu, yatağın takılma kuvvetinden (bkz. Şekil 3) veya çekiç gibi uygun olmayan bir montaj aletinin kullanımından da kaynaklanabilir.

Şekil 3. Elleçleme kusurlu bir rulman

Bir çelik yatağa doğrudan çekiçle vurmak tehlikelidir ve yatağın patlamasına neden olabilir. Çoğu zaman dikkatsizliğe ve aciliyete eğilen insan durumu, bu başarısızlık denkleminin büyük bir parçasıdır.

Bir keresinde bir motor forklift ile taşınması esnasında sürücü köşeyi çok yüksek bir hızla döndüğünde, motor paletten yuvarlandı ve şaft önce yere çarptı. O rulman o anda oracıkta öldürüldü.

3. İşletimsel sorunlar

Bu kategori çevre ile ilgili olanlar dışındaki olumsuz çalışma koşullarını içerir. Aşırı baskı yükleri, yanlış hizalama, aşırı titreşim veya elektriksel erozyon olarak bilinen yataktan kaçak akım geçişi, rulman çalışırken görülen önemli hatalardan birkaçıdır. Bu tür arızaların çoğu, yuvarlanma yolu yüzeyindeki bilye veya çekirdek yolunu incelerken, özellikle de bileziklerin yük bölgesinde belirgindir.

Yatak kapasitesinin ötesinde yanlış hizalanırsa, silindirlerin yolu bir taraftan diğerine çarpık görünecektir. Dönen bileşenlerin çalışma ömrünü uzatmak için doğru hizalama çok önemlidir.

Merkez dışı bir bilya yolu gözlemlenerek aşırı itme belirginleşecektir. Bilyalı rulmanlarda, orantısız bir itme yükü, makara yolunun yayın dibinde değil, yuvarlanma yolu yivinde kaçık olmasına neden olur. Yanlış hizalamaya maruz kalan konik makaralı rulmanlar, makaraların uçlarında ve yuvarlanma yolunun eşleşen kısmında kenar yüklemesine ve bölgesel çapaklanmaya neden olur.

Çalışan makinede yuvarlak olmayan dönen bileşenlerden kaynaklanan aşırı titreşim, rulman makaralarının veya bilyalarının yük bölgesine girip çıkarken zıplamasına ve kaymasına neden olur. Bu dalgalı veya yıkama tahtası deseni yanlış çizik olarak adlandırılır. Yatak boştayken statik yanlış çizilmenin meydana gelebileceğini unutmayın (bkz. Şekil 4). Dinamik bir yanlış çizme paterni, genellikle yatak statikken meydana gelenden daha aşırıdır.

Şekil 4 Yanlış çizilmiş pattern

Değişken frekanslı sürücülerin kullanımının artmasıyla, elektriksel erozyona atfedilen rulman arızaları daha yaygın hale geldi. Elektrik erozyonu, akımın kayardan dönen elemanlara geçişine izin veren ve çelikte ark çukurları oluşturan uygun olmayan topraklama veya rotor sorunları olduğunda meydana gelir. İlk aşama, bazıları insan gözüyle görülemeyen mikro çukurlardır. Bunlar yakında yiv olarak adlandırılan bir modele dönüşür (bkz. Şekil 5). Genellikle motora sonradan takılan şönt fırçalarla veya seramik bilyeli veya seramik kaplı dış bilezikler takılarak önlenebilir.

Şekil 5 Elektrik arkı kaynaklı problem

4. Çevresel sorunları

Çevresel koşullar, rulmanın ömrü üzerinde dramatik bir etkiye sahiptir. Kirlenme, uygun yağlama filmini engeller. Yatağı kuru, serin ve temiz tutmak için her makul girişimde bulunulmalıdır. Isı ve kumla dolu bir dökümhanede veya makinelerin yüksek basınçlı bir hortumla gece yıkamaya maruz kaldığı bir gıda tesisinde olduğu gibi çoğu durumda bunu yapmak zordur. Neme, kimyasallara, ince toza, büyük partiküllü kire ve aşırı sıcağa maruz kalmak, ömrünün kısalmasına neden olacaktır. Biraz koruma ve kaliteli sızdırmazlık, yatağın servis ömrünü uzatmak için uzun bir yol kat eder.

Partikül kontaminasyonu, çok önemli yağlama filmini kesintiye uğratır ve metalin metale temasına neden olur, bu da dönen bileşenin yuvarlanma yüzeyini aşındırmasına ve anlık kaynağına neden olur. Taşıyıcı çelik parçacıkları ile birlikte yabancı parçacıklar, yatağın temas yüzeylerinde çökebilir ve çizilebilir (bkz. Şekil 6). Yağlayıcı içinde sıkışan ve asılı kalan küçük parçacıklar, bir alıştırma bileşiği görevi görür ve çelik ve tutucu malzemelerin yüzeylerini yıpratarak aşınmaya neden olur. Daha büyük parçacıklar yüzeyleri çürüterek parçaların çökmesine neden olur. Bu tür bir kirlenme, genellikle parçacıkların varlığı, yağlayıcının renginin bozulması veya yağlayıcı analizi yoluyla kolayca tespit edilir.

Şekil 6 . Yabancı parçalardan hasarlanmış iç bilezik

Su ile kirlenen rulmanlar paslanacaktır. Yağlayıcının hacimce % 1 veya 500 ppm'den daha az kirlenmesi bile yatağın ömrünü önemli ölçüde kısaltacaktır.

Yatağı öldüren sadece korozyon değildir; su gerekli yağlama filminin yerini alır ve ayrıca yağlayıcıyı oksitleyerek ve asitler oluşturarak bozar. Bununla birlikte, bazı aşırı koşullarda, hidrojen gevrekliği veya kabarma meydana gelebilir.

Kirletici bertaraf cihazları ve stratejileri her zaman iyi bir yatırımdır. Su ve kir bir tehdittir ve rulman yataklarının düşmanıdır.

5. Yağlama

Yağlama sorunları, rulman arızalarının başlıca nedenlerinden biridir. Rulman yağlaması, bakımla ilgili endişeler listesinin en üstüne konulmalıdır. Eğitim ve analizin yanı sıra uygun depolama, kullanım ve dağıtım, bakım departmanının yağlama güvenilirliği hedeflerinin bir parçası olmalıdır. Doğru tip, miktar, yağlama sıklığı aralıkları, uygulama yöntemi, yağ veya gresin viskozitesi ve temizliği, uyumluluk konusu ile birlikte, yatağın hizmet ömrü üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.

Yetersiz yağlanan rulman yuvarlanma yolları sırlı veya donuk bir görünüme sahiptir. Bu camlama, metalin anlık olarak kaynak yapıldıktan sonra yüzeyden çekilmesinin bir sonucudur. Bu "toplama", belirtildiği gibi, birleşme yüzeylerinde pürüzlü bir yüzey bırakır. Yağlama filmi, yuvarlanma elemanı yükleme bölgesine girerken yetersiz kalırsa, bir leke oluşturacak şekilde kayar (bkz. Şekil 7). Fazla sert, fazla viskoz veya yedek olan bir yağlayıcı, yük bölgesindeki kayma yüzeylerinde bulaşmaya neden olur.

Şekil 7 . Yağlama filmi yetersizliği sonucu oluşan hasar

Yetersiz yağlama durumlarında, sıcaklık yükselmeye devam edecek, bu da daha fazla yağlayıcı bozulmasına ve bileziklerin renginin bozulmasıyla ortaya çıkan metalurjik değişikliklere neden olacaktır. Yanık kokusu olan veya kömürleşmiş bir görünüme sahip gres bozulur. Süt gibi bir görünüme sahip olan yağ nem doludur.

Modern yağlayıcılarla ilgili önemli bir sorun, uyumluluktur. Karmaşık formüller ve katkı maddeleri ile, yağlayıcı türlerinin ve markalarının karıştırılması, başarısızlık için bir reçetedir.

Yağlama konusunda eğitimli, sertifikalı ve tutkulu bir teknisyen tarafından yönetilen bir yağlama programı uygulanmalıdır. Program, temizliğin yanı sıra renk kodlamasını, uygun saklama ve kullanımı da içermelidir.

6. Kusurlar

Günümüzde, mevcut hassas çalışma uygulamaları, kaliteli çelik ve üretim sürecinin bir parçası olarak gereksiz boyut tolerans kontrolleri sayesinde kusurlu rulmanlar neredeyse yoktur.

Bu, tüm saygın üreticiler için geçerlidir. İndirimli, ucuz piyasa veya sahte ürünlere dikkat edin. Sadece birkaç kez, neredeyse tamamı şüpheli şirketlere ait olan hatalı üretilmiş rulmanlar görülmektedir.

Uygun şekilde yürütülen ölüm sonrası arıza araştırmaları veya rulmanların geriye dönük analizi size zaman, para ve üretim kaybından tasarruf sağlayabilir. Amaç, tesis güvenilirliğine yol açacak olan erken arızalardan kaçınmaktır.

Unutmayın, rulmanlar genellikle bizi yüzüstü bırakmaz. Onları biz yüzüstü bırakıyoruz.

Yatak arızasının temel nedeni: Analizde aranacak 12 şey

Bir rulman arızasının temel nedenini nasıl belirleriz ve tekrar olmasını nasıl engelleriz? İşte bu analizin 12 anahtarı: 1. Arızalı parçaları kaydedin ve işaretleyin (tarih, saat, yön, konum, vb.). 2. Analizi başlatın. Kök Neden Arıza Analizi (RCFA) için 5-Neden gibi bir problem çözme sistemi kullanın. 3. Titreşim analizi, termografi, yağlayıcı örnekleme ve ultrason veri toplama işlemlerini bir araya getirerek durum izleme için çok yönlü bir yaklaşım kullanın. 4. Fotoğraf çekin ve belge oluşturun. 5. Toplanan verileri analiz edin. Trendleri izleyin. 6. Nedeni, sonucu ve duyulmayan gürültüyü ayırın ve ayırt edin. Hatanın temel nedenini belirleyin. 7. Çalışanlardan ve sektör uzmanlarından oluşan bir ekip kullanın ve ekibin önerilerini uygulayın. 8. Bireyleri suçlamaktan kaçının. 9. Kültürü, çalışmadan başarısızlığa doğru değiştirin. 10. Düzenli eğitim seansları düzenleyin; Eğitim önemlidir. 11. Takip edin. 12. Başarılı çözümü genişletin ve başkalarına iletin.

Kaynak : https://www.plantengineering.com/articles/diagnose-bearing-failuresbeyond-root-cause-analysis/