Sağlıklı Yaşam İçin 10 Beslenme Önerisi / Kardelen Ayten - Diyetisyen

bir zorunluluk varda biz o yüzden IE3 veya IE4’ü almalıyız gibi. n Çözüm nedir sizce, son

kullanıcıyı mı eğiteceğiz veya bilgi sahibi yapacağız?

O kesin zaten, son kullanıcının bu eğitimi alması gerekiyor. fark ne, bilmesi lazım n Ülkemizde son kullanıcı ilk

yatırım maliyeti yüksek diye genelde almak istemiyor. Getirisini bilmiyor.

Aynen Murat bey, mesela burada şu da var. Ürün bir yerde 2 saat ve daha az çalışıyorsa orası için çokta verimli bir motor seçmek mantıksız oluyor. Geri dönüşü çok uzun zaman alır. Özellikle 24 saat full çalışan bir yerde ilk yatırım maliyetinin önemi ortadan kalkıyor. Motorun ömrü nedir? Siz gerekli bakımları yaptığınız sürece, yani bakım prosedürüne uyduğunuz sürece ben diyorum ki insan ömrü kadardır. Yani siz yaşadığınız süre boyunca çalışacak ve devamlı az enerji tüketecek, olaya bu açıdan bakmak gerekiyor. Siz de bir makine üreticisi olarak makinanızı satarken de diyeceksiniz ki mesela "buzdolabında ne oluştu A+++ mı? yada klimada HI-TECH invertörlü mü?", yani bunu ev hanımı da soruyor artık. Aynısı bizim motorda da var. Peki motorda kaç kişi soruyor. Çok az. Çünkü burada henüz o kültür oluşmadı. Son kullanıcı da oluşsa zaten üretici de bunu uygulamak zorunda kalacak. n Yüzde 90 son kullanıcı bakmıyor

bile, motorunu dahi sormayan var. Neye bakmak lazım?

Tabi ki test raporuna bakmanız lazım yüzde kaç verimlilikte, ısınması nedir? Birazda karşıdaki insanların bilgili olması gerekir. Bu eğitimden başlıyor. Son kullanıcıyı iyi eğitmek lazım. İkincisi Avrupa’nın buna geçiş oranını göstermek lazım. Şu anda Avrupa’daki müşteriler, "Bırakın IE3’ü varsa IE4 ver bana" diyor. O nedenle o kültürün Türkiye’de değişmesi gerekiyor. Yok mu? Büyük şirketlerde var. Bugün devletin kurumsal şirketlerinde de var. Hatta buraya gelip kabul testlerini yapıyorlar, bu daha çok hoşumuza gidiyor. Motor verimi yüzde kaç görüyor ve anlatıyoruz neyin nasıl olduğunu verimin faturalara nasıl yansıyacağını gösteriyoruz.

İnsanlar kendi alanında bir şeyler araştırmıyorsa zaten bize ilgi duyması da beklenemez. Bizim de burada eksiğimiz olabilir. Belki biz de birçok mecrayı kullanmıyoruz yaptığımız uygulamalar için. Bu yıl daha agresif olacağız. n Bir ürün alırken veya araştırırken

sorgular mısınız?

Kendi ürünümle ilgili bir şey "Sanayi Bakanımız Sayın muStafa varank, akSaray valimiz Sayın Hamza aydoğdu ve BeraBerindeki Heyet faBrikamızı ziyaret ederek yükSek verimli motor ve generator ürünlerimizi yerinde inceledi."

araştırırken yani motoruma yeni bir şey koyacaksam sorgularım. İki yıl önce sizin de bildiğiniz uzaktan erişim cihazını geliştirdik. Niye? Çünkü bir ihtiyaçtan doğdu bu. Motor bozulmadan biz nasıl arızalara müdahale edebiliriz. İnsanlarda aslında motorla veya kendi üreteceği makine ile ilgili daha fazla verimi nasıl arttırırım, müşterim açısından sorun yaşamaması için neler kullanmam gerekiyor diye araştırma olsa ilgi daha çok artacak ama genel anlamda Türkiye’deki ilgi Avrupa‘ya kıyasla çok az. Bugün Hollanda havalimanına indiğinizde elektrikli çalışan taksiler görüyorsunuz. Türkiye’de ise daha yeni yeni başlıyor. Çin çok daha önce girdi. Verimlilik ile ilgili eğitim panellerine bakıyorum, başka komponentlerden bahsediyorlar. Ama motor verimliliği ile ilgili çok bir şey görmüyorum. Türkiye’deki elektriğin yüzde 36’sını elektrik motorları tüketiyor. Burada farkındalık yaratabiliriz. IE3 veya IE4 ü anlatarak değil de farklı bir şekilde aksettirmek lazım insanlara. Bununla ilgili bir çalışma yapmak lazım. n Aslında Motor verimliliğini

incelediğinizde tüm makine sektörünü içine alan bir girdap oluşur. Çünkü kimse verimsiz bir kompresörü fabrikasında istemeyecek ve firmalar da bu konuda çekidüzen verecek üretimlerine. Hatalı satılan makinalar yüksek kW'lı kompresörlerin çalışması sizce çıkış yolu nedir? Fabrika sahipleri ne yapmalı?

Kompresörcüler artık enerji analizörü koyuyorlar. Bizim kompresörlerde ekranda ne kadar elektrik tükettiğini hangi frekansda çalıştığını, ekranda görebiliyorum. Bu bile bir farkındalık. Siz IE2 yerine IE4 motor seçerseniz farkı anında göreceksiniz. sanayiciler de bunu sorgulasın anında kendisi bile görebilir o farkı. . Biz AEMOT olarak yine de bir kültür oluşturduk. İnsanların gelip "kabul testlerini görmek istiyoruz" demesi bir kültür başlangıcı. Bu memnun edici bir şey. Özet olarak araştırma yapmalıyız ve test laboratuvarlarını ziyaret ederek gerçek verim değerlerini görmeliyiz ki mukayese yapabilelim. n AKSARAY yatırım için nasıl?

Avantajları nelerdir?

Sanayinin Anadolu'da olmasını isterim. Sebebi de bir kere çalışanlarınızın biraz daha mutlu olması lazım. Standardın yüksek olması lazım. Anadolu'da İnsanların yaşam kalitesi artıyor. Bugün Aksaray’dan 20 km’lik bir mesafedeyiz 10-12 dakika da evinizden fabrikaya gelebiliyorsunuz. Bu bir standarttır. Evinize daha erken varabiliyorsunuz ama büyük şehirlerde bu saatler çok daha uzuyor. Dolayısıyla o çalışandan bu kadar verimde bekleyemiyorsunuz. İkincisi Anadolu şehirlerinin gelişmesi açısından da fabrikaların Anadolu’da olması çok önemli. Bugün bütün Çin de sanayi var. Almanya’nın nerdeyse bütün şehirlerinde fuarlar düzenleniyor. Sanayi homojen şekilde yayılmış. Türkiye’de de sanayinin homojen bir şekilde yayılması lazım. Özellikle Anadolu’nun desteklenmesi lazım. Burada devlet bunu yapıyor teşviklerle fakat biraz da teknik kadro ile güçlendirmek lazım

"Her şey var makine parkuru var perSonel var fakat dizayn yok. montaj yapmak yerine Biz kendimiz üretelim, ülkemize kazandıralım dedik"

n Bize yeni fabrika ve

Hidrojeneratör üretim aşamasından bahsedebilir misiniz?

Öncelikle yeni fabrikanın tavan yüksekliği 15 metre, 40 ton ve 15 ton iki adet vinç var. Yatırımımız tamamlandı.A dan Z ye üretim bu fabrikada olacak. ilk hidrojeneratörümüz lisansı AEMOT a ait olarak subat ayının ilk haftası çıkarıyoruz.1 MW 750 Devir. Bugün bittiğinde şu an piyasada yüksek verimli diye olanlardan çok daha verimli çıkacak. Bu HES lerde kullanılacak ve tribün bunu tahrik edecek ve elektrik üretecek. 2021'de 13 adet hidrojeneratör projemiz var. Bunlar şu ana kadar yurt dışından Çin, İtalya, Hindistan gibi ülkelerden geliyordu. Bu arada hem verimliyiz, hem kaliteliyiz, hem de fiyat olarak rekabetçiyiz. n Her parçası mı size ait olacak

yoksa montaj mı?

A- Z ye üretim AEMOT tarafından yapılıyor. Parçaları alıp burada montaj yapmıyoruz Murat bey. Türk Sanayisinin montaj ile yükseleceğine inanmıyorum. Makina parkımızı görüyorsunuz 6,5 metre ye kadar mil işleyebiliyoruz. Gövdeyi işleyebiliyoruz, sargısını yapabiliyoruz. Stator Rotorlarını üretebiliyoruz. Kısacası tüm üretim fabrikada gerçekleşiyor. n Makine Parkı yatırımı ne

durumda?

Makina parkının kuvvetli olması çok önemli bir şey, bu firmaya iş getiriyor. Makine yatırımı birinci adımdı yaptık. n İkinci adım ne olacak;

Nasıl daha farklı ürün yapabilirim? işte diyorum ki globalleşerek. Yani global teknoloji firmalarıyla işbirliği yapacaksın ve üretimlerini burada yapacaksın. Yavaş yavaş öğreneceksin sonra kendi elemanlarını yetiştireceksin. Ondan sonra sahaya çıkacaksın. Bu fabrika bittiğinde Türkiye’nin ilk Hidrojeneratör ve Orta Gerilim Motor Fabrikası olacak. Birçok insan istihdam edeceğiz. n Geçtiğimiz günlerde Sanayi

Bakanımız gelmişti değil mi? Önemli bir destek..

Sağ olsun Bakanımız geldi. Devletin bu konudaki en üst merciinin, "Türkiye'de neler oluyor, Anadolu’da neler oluyor" diyerek gelmesi çok önemli bir şey. Aynı zamanda Aksaray valimiz Sayın Hamza Aydoğdu, bir eğitimci olduğu için yapısal reformların nasıl olması gerektiğini iyi biliyor. Valimiz, bu fabrikaya 2-3 defa geldi sağ olsun. Devletin bu tarafının gelmesi bize moral veriyor, mutlu ediyor, "Bu tesisi kazandıracağız, daha farklı işler olacak öğrenciler yetişecek" diyoruz. n Tamda bu konuda çok canımızı

yakan işsiz mühendisler konusu var. Bakın bugün her yerde mühendis var üniversitelerde eğitim gören binlerce mühendis adayı var. Peki bu insanlar nasıl iş bulacak?

Mühendis demek sanayi demek. Bugün sadece AEMOT‘un değil bir çok firmanın bu işlere el atıp sanayi yatırımı yapması gerekiyor. Diyecekler ki Pazar nerede? Bu bahaneyi bırakmalıyız. Pazar var, Türkiye’nin şu kapasitesine göre Pazar çok çok fazla var. Ama iyi ürün çıkması lazım, kaliteli ürün çıkması lazım. Bu yüzden üniversitelerin öncelikle iyi eğitim vermesi ve bu eğitimi sanayideki paydaşlarıyla ilerletmesi gerekiyor. Bugün dünyadaki yenilikler üniversitelerin bilgi aktarımı ve araştırmalarıyla neticelendiriliyor. Bizim de sanayici olarak imkanlarımızı üniversitelerin hizmetine sunmamız lazım. Örneğin şu an ODTÜ ile Rüzgar Tribüne generatör projemiz var. ODTÜ tasarlayacak biz üreteceğiz. 4.25 MW Generator. Bir çok öğrenci deneyim sahibi olurken arkadan gelen öğrenciler bu birikimden faydalanacak. Ama şu nu da belirtmek isterim her üniversitenin mühendislik fakültesi neredeyse var ve binlerce mühendis her geçen gün mezun oluyor. Açıkçası bu kabul edilebilir bir durum değil. O kadar mühendise iş imkanı şu an için bulunmuyor. Bu yüzden bizim mühendis adaylardan beklediğimiz kendilerini geliştirmeleri. Bugün ingilizce bilmeyen mühendis olamaz olmamalı. Kendi konusunda uzmanlaşmak isteyen insanlar ileride tercih sebebi olacaktır. n Test Merkezi fikri nasıl doğdu?

Maliyeti ne kadar?

Evet Murat bey, ölçemiyorsanız tek başına ürün üretmek yetmiyor. Dedik ki bu ürünleri nasıl test edeceğiz. Şimdi Avrupa’nın sayılı test laboratuvarlarından birini kuruyoruz 3,6 milyon Euroluk bir yatırım. 2021'in eylül ekim ayı gibi hazır olacak. Burada hem hidrojeneratör, hem rüzgar tribünü generatoru hem de orta gerilim motor testi yapılacak. Bugün Türkiye’de yüksek gerilimde yük testi yapan kimse yok. Diyeceksin ki laboratuvar doğrudan senin kapasiteni arttıran bir şey mi? Hayır. Ama ölçebildiğinden eminsindir. Biz global firmalar ile çalışıyoruz. Bu firmaların çıkış noktası ürettiklerini ölçmeleri ve bu şekilde pazara sunmaları. Alçak gerilim deki başarımız su anki laboratuvarımızın son teknoloji olmasından ve bir çok ArGe’nin burada yapılan testler sonucunda neticeye ulaşmasından kaynaklanıyor. Aynı stratejiyi orta ve yüksek gerilim dede uygulayacağız. Yurtdısında bir çok şartnamede test sonçları isteniyor. Aynısının Türkiye’de de olması lazım. Amacımız ülkemizi bu konuda da uluslararası arena da tanıtmak. n Sami bey önümüzdeki üç yılda

AEMOT’u nerede görüyorsunuz?

Murat bey, AEMOT önümüzdeki üç sene içerisinde dünyanın en iyi global şirketleri arasında olacak. Çünkü o altyapısı var ve ekibi var. Bunun Anadolu’dan çıkması ayrı bir önem. AEMOT Anadolu’da iyi bir rol model olursa ki olacak, işte o zaman birçok firma da buraya gelir. n Peki Generatorlerin Türkiye’de

yapılıyor olması neyi hızlandırır?

Yenilenebilir enerji konusunda Türkiye bir gelişim içerisinde. Rüzgar enerjisinde bayağı yol kat ettik. Bakın yakında bu alanda mühendisler mezun olacak. Hiç kimse "Elektrikli makinalarda sona geldik" diyemez. Sen bu ürünleri yapınca bu seferde bunların yan sanayisi çıkacak. "Bunun konvertörünü, diğer aksamlarını kim yapacak" diye sorulacak. Yeni yeni sanayi kuruluşları ortaya çıkacak. Orta gerilim motorda Pazar payı Avrupa’da 1 milyar Euro. Türkiye bu pazardan 1 kuruş pay almıyor. Bugün bu ürünü yaparak aslında hem o pazardan pay alıyorsun, hem de katma değerli ürün yaparak refah seviyesini yükseltmeye çalışıyorsun. Bugün Türkiye olarak motor ve jeneratör üssü olmamız lazım vizyon bu olmalı. Bu konuda başarılı olunca yurt dışından firma satın almalar gelecektir. Sadece Türkiye için bu yatırımı yapmak fizibl değil zaten. Know-how’ın Türkiye de olması ile bu alanda bir çok gelişme yapabileceğiz. Yukarıda bahsettiğim gibi vizyon Avrupa’nın motor generator üretim üssü olmak. Türk sanayicilerini ilerde yurtdışındaki kuruluşların sahibi yada ortağı olarak görmek gerekiyor. n Sami bey çok sağolun, çok

içten cevaplar oldu. Sektörümüz ve okurlarımız adına teşekkür ederiz.

Ben teşekkür ederim. AIR WORLD TÜRKİYE okurlarının ve sektör temsilcilerinin yeni yılını kutlarım.

n Merhaba Emel hanım,

Türkiye’de ilk mülteci kadın sanayici olmanız vesilesi ile Gaziantep’te sizinle ropörtaj isteğimizi kırmadığınız için teşekkür ederim.

Bu arada ben de 2006 - 2009 yılları arasında 3 yıl Suriye’nin başkenti Şam'da (Damascus) yaşadım. Güzel dostluklar kurduğum Suriye’de olup bitenleri yakından takip ediyorum. Türkiye’de başarılı olmanız buradaki Suriyeli mültecilere olan bakışı da kökten değiştirecek diye düşünüyorum. Bu vesile ile Halep’ten tek çocuğunuzla geldiğiniz Gaziantep’te yakaladığınız bu başarıyı ve şirketinizi ne zaman kurduğunuzu anlatabilir misiniz?.

Merhaba Murat bey, öncelikle Türkiye’den ve yurt dışından birçok gazete ve TV'ye ropörtaj verdim. Fakat bir sanayi dergisine ropörtaj vermek hayalimdi diyebilirim. Ayrıca Suriye’de yaşamış olmanız nedeniyle ülkem ile ilgili görüşleriniz nedeniyle mutlu oldum. Şirketim Tat Global Gıda Sanayi A.Ş.’yi 11 Şubat 2020 yılında kurdum. Yaklaşık bir yıl oldu. n Kısa dönemde yakaladığınız

bu başarıda neyi daha iyi yaptığınızı düşünüyorsunuz? Mesela araştırıp gazetelerde çıkan haberlerinize baktığımda yurt dışı bağlantılarınızı gördüm, bir fuara mı katıldınız?

Çok zor bir dönem geçirdim Murat bey, buraya geldiğimde bir çocuğum vardı. Türk insanının bize verdiği desteği asla unutamam. Şirketimi kurduktan sonra şubat ve mart 2020’de iki fuara katılım sağladık. Yurt içi ve yurt dışında müşteriler bulduk ve bağlantılar kurduk. Öyleki Rusya’ya ürün gönderdim. n Tam pandeminin başladığı

dönemden bahsediyorsunuz? Peki sonrasında neler oldu?

Tam işlerimi yoluna koyuyordum bir ay sonra pandemi ile tanıştık. Pes edemezdim ve etmedimde. Karar verdim ve başarılı olmak için çok çalıştım. Bir personelle işe başlamıştım. Kurumsal yapı, e-ticaret, AR-GE ürünler hakkında çalışmak için kısıtlamaları fırsat bildik bu süreçte. Pandemide e-ticaret ve sosyal medya için iki personel daha istihdam ettim. Hem yönetici hem personeller olarak evden online eğitimlere katıldık, aramızda online toplantılar yaptık. n Gerçekten umutsuzluğa

kapılmamış olmanız etkileyici. Baktığımda Lokum üretiyorsunuz, peki ürettiğiniz lokumun diğerlerinden ne farkı var?

Yaptığımız araştırmalara göre bağışıklık sistemi zayıf kişiler Covid19’u daha ağır atlatıyor hatta ölümle sonuçlanabiliyordu. Buna karşın Vitamin Lokum fikrini geliştirdik. Bal, arı poleni, incir ve C vitamini ile Covid-19’a karşı vitamin lokum formülü yaptım. Kısıtlamada evimde denemeler yaparak lokumu nihai formuna getirdim. Seri imalata geçip tanıtımı ve satışı için iki personel daha istihdam ettim. n Dönüşler nasıl oldu peki?

Çok güzel dönüşler aldık. Bir çok şehirden bayilik isteği geldi, Londra’dan talep aldık. Üretim Mühendisi istihdam ettim. Ardından İstanbul WORLD FOOD 2020 Fuarı’na katıldık. Bugün on kişi ile yolumuza devam ediyoruz. n Pandemi döneminde

Türkiye’de ve Dünya’da birçok sanayici sıkıntı yaşadı. Peki mülteci bir kadın sanayici olarak sizin de yaşadığınız zorluklar oldu mu?

Maalesef Murat bey, pandemide bende yaşadım aynı sıkıntıları. Fakat kendi ülkemde yaşadıklarım ve bir çocuğum için ayakta kalmam gerektiğini de biliyorum. Peki neler yaptım? Öncelikle kadın istihdam hedefimin olumsuz etkilenmemesi için personel çıkışı yapmadım, personelimle beraber online etkinliklerle krizi fırsata dönüştürdük. Bu dönemde çalışanlarımızla ödüllü sosyal medya takipçi arttırma etkinliği yaptık, en çok katkı sağlayana hediye çekleri verdik. n Yaşadığınız önemli bir sorun

olmadı mı?

Yaşadığım önemli bir sorun var tabiki. Ellerimle yaptığım lokumu birçok ülkeye gönderebiliyorum ancak yurtdışı fuarlara yada müşterilerime gidemiyorum, mülteci bir kadın olarak kısıtlamam var. n Sayın Cumhurbaşkanımızdan

veya Sanayi Bakanımızdan beklediğiniz bir destek var mı?

Evet Murat bey, bu yıl 100. kuruluş yıl dönümünü kutlayan, dünyanın en büyük gıda fuarı olarak kabül edilen ANUGA Gıda ve İçecek Fuarı Almanya’nın Köln şehrinde yapılacak. Fuara katılmak ve Türkiye'ye oradaki yapacağım bağlantılarımla döviz girdisi sağlamak istiyorum. Ayrıca Dubai Gulf Food Gıda Fuarı sektörüm için çok önemli, ancak mülteci olduğum için seyahat edemiyorum. Bu konuda destek bekliyorum. n Hedefiniz nedir peki?

Türkiyeli ve Suriyeli Kadınlarla el ele verip ürünümüzü ve markamızı ulusal ve uluslararası bir marka haline getirmeyi hedefliyorum. Daha çok kadına iş ortamı sağlamak ve istihdam yaratmak istiyorum. n Emel hanım çok teşekkür

ediyorum. Bize zaman ayırdınız. Umarım başarılarınızı her zaman göreceğiz.

Ben teşekkür ederim Murat bey, AIR WORLD TÜRKİYE okurlarına sizin vasıtanızla 2021'in güzellikler getirmesini dilerim.