4.3 Soorten-planning

Je kunt op verschillende manieren een plan maken. Zo kun je een planning maken die vooral te maken heeft met tijd. Zo kun je een lesplan voor één les maken of een jaarplan voor een heel seizoen. Je plant dan op basis van tijd.

Hoe jij je plan opstelt en uitwerkt is niet altijd hetzelfde, maar is afhankelijk van de situatie. Zo vraagt de ene situatie om een heel gedetailleerd plan en in een andere situatie volstaat een globaal plan. Een ontruimingsplan moet heel gedetailleerd zijn. In dit geval plan je op basis van de situatie. Dit heet situatiegericht plannen.

Indeling van planningen Op basis van tijd (tijdsplanning)Op basis van de situatie (situatiegericht) Macroplanning (lange termijn)Gesloten planning Mesoplanning (middellange termijn)Open planning Microplanning (korte termijn) Planning op basis van de situatie Vooral de doelgroep en de aard van de SB-activiteiten bepalen de situatie waarop de sport- en bewegingsleider een planning maakt. Als je een les geeft aan een groep ex-hartpatiënten maak je een ander soort planning dan wanneer je bondscoach bent van het Nederlandse voetbalelftal. Voor wat betreft de situatiegerichte planning kun je onderscheid maken in: • een gesloten of strakke planning • een open of losse planning. Gesloten planning Bij een gesloten planning stel je zelf de planning op zonder overleg met de groep. Je houdt je als lesgever strak aan de planning en wijkt zo min mogelijk af van de weg die je hebt uitgestippeld. Vooral bij wedstrijd- en topsport is een gesloten planning erg belangrijk. Hier is het halen van prestaties het belangrijkste doel en wil je niets aan het toeval overlaten. In de topsport probeer je via een vastgestelde tijd en een van tevoren uitgestippeld plan tot optimale prestaties te komen. CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Voorbeelden van een gesloten planning

• een trainingsprogramma voor een atleet ter voorbereiding op een nationaal kampioenschap • een trainingsplan van een eredivisievolleybalteam om de play-offs te halen.

Open planning

Een open planning komt meestal tot stand in samenspraak tussen de lesgever en de SB-deelnemers. De planning is flexibel. Je kunt gemakkelijk afwijken van je plan. Deze planning tref je veelal aan binnen de recreatiesport en andere werkvelden waarbij het leveren van prestaties van ondergeschikt belang is. Je kunt hierbij denken aan een plan gericht op (recreatie)sport voor gedetineerden, verslaafden of jongeren tijdens de buurtsport.

Combinatie

Er kan ook sprake zijn van een combinatie van een open en gesloten planning. Je zou kunnen stellen dat hoe belangrijker de leermomenten zijn, des te meer gesloten de planning is. Daarnaast kunnen sfeer en gezelligheid een rol spelen. Dit past dan weer wat meer bij een open planning. Zo kan er een mix van gesloten en open ontstaan. Dit kom je bijvoorbeeld tegen bij wedstrijdsport voor jongeren. Plezier speelt daar - naast de prestaties - een belangrijke rol en dat vraagt om een meer open karakter van de les of training.

Welke manier van planning je uiteindelijk gebruikt is afhankelijk van de situatie. Dit heet situatiegericht plannen. Als je de kenmerken van een open en gesloten planning met elkaar vergelijkt op basis van het didactisch model, kom je tot het volgende schema:

CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Open planning Gesloten planning

Doelstellingen Globaal, algemeen omschreven

Concreet omschreven in waarneembaar eindgedrag Tot in detail uitgewerktGlobaal geanalyseerdBeginsituatie Consumptieve rol van de SB-deelnemers Constructieve rol van de SB-deelnemers Gesloten lesgeefsituatieOpen lesgeefsituatieLesgeef- of trainingssituatie Prestatieve wedstrijdsportRecreatiesport Volgens vaste structuur: begin, kern en einde Flexibel, niet vaststaandLesopbouw Strak en niveaugroepen op basis van selectie Open en heterogene groepen op basis van interesse Organisatie Prestatiegerichte vormenRecreatieve vormenBewegingsvormen Traditioneel en sterk regelgebonden Nieuw en flexibel Gesloten didactische werkvormen Open didactische werkvormen Didactische werkvormen Productmatig en objectiefProcesmatig en subjectiefEvaluatie Planning op basis van de tijd Een sport- en bewegingsleider maakt planningen voor korte en lange termijn, zoals: • macroplanning: een planning voor een langere termijn. Dit kan variëren van één tot meerdere jaren. Een voorbeeld hiervan is een sporttechnisch beleidsplan of een talentontwikkelingsplan. CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

• mesoplanning: een planning voor een middellange termijn. Dit is een planning voor een bepaalde periode, variërend van enkele weken tot een jaar. Je kunt hierbij denken aan onder andere een themaplan, een periodiseringsplan of een seizoenplan. • microplanning: een planning voor een korte termijn. Dit is de planning voor één les. Hierbij hoort een lesvoorbereidingsplan aan de hand van het lesvoorbereidingsformulier. Meestal houden deze plannen verband met elkaar. Een meerjarenplan (macroplanning) bestaat meestal uit meerdere middellangetermijnplannen (mesoplanning). Uiteindelijk werk je alle lessen uit het mesoplan uit in lesvoorbereidingsplannen (microplanning). Indelingen van planningen. Trainer Saïd bereidt zijn trainingen altijd goed voor. Hij heeft de planning van het hele jaar op papier staan en geeft aan de hand hiervan zijn wekelijkse trainingen (via macroplanning naar microplanning). Trainer Lex bereidt nooit wat voor. Hij kijkt altijd goed naar de wedstrijden van het weekend en naar aanleiding daarvan geeft hij training (alleen microplanning). CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Opdracht 5 Soorten planning (theorieopdracht) Soorten planning. Je kunt verschillende vormen van planning onderscheiden. Je kunt soorten planning onderscheiden in tijdsduur. a. Wat versta jij onder macroplanning? Geef een aantal voorbeelden van macroplanning binnen sport en bewegen. b. Wat versta jij onder mesoplanning? Geef een aantal voorbeelden van mesoplanning binnen sport en bewegen. c. Wat versta jij onder microplanning? Geef een aantal voorbeelden van microplanning binnen sport en bewegen. Opdracht 6 Een praktijkvoorbeeld van een planning (theorieopdracht) CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS Soorten planning.