5.5 Kosten-en-duurzaamheid

Opdracht 11 Janssen-Fritsen (theorieopdracht)

Bron - Veiligheid.

Bij het bedrijf Janssen-Fritsen spelen veiligheid en kwaliteit een belangrijke rol. Het bedrijf garandeert de veiligheid en kwaliteit onder andere door: 1. Onderhoud 2. T-SPEC keuring.

Leg uit wat het onderhoud en de T-SPEC keuring inhouden. Licht begrippen als VCA en EN-normering toe.

Opdracht 12 Kwaliteit zwembadwater (theorieopdracht) Bron - Veiligheid. a. Waarom is het regelmatig controleren van de kwaliteit van het zwembadwater belangrijk? b. Stel dat jij de kwaliteit zou moeten controleren. Hoe zou jij dit doen en waar moet je op letten? Filmpje - Kwaliteit van het zwembadwater c. Vergelijk de beschrijving van de controle van het zwembadwater in het filmpje met je eigen beschrijving. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen? 5.5 Kosten en duurzaamheid Kosten Vaak beschik je over een bepaald budget voor beheer, onderhoud en vervanging van materiaal. Dat geldt voor vrijwel alle SB-organisaties. Zo heeft een sportvereniging een bepaald budget, maar de sectie bewegingsonderwijs van een school en de buurtsportvereniging ook. Meestal moet de CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS verantwoordelijke persoon voor de materialen en accommodatie jaarlijks een begroting indienen.

Op zo’n begroting komen verschillende kostenposten te staan: • kosten van vervanging (afschrijving) • kosten van nieuw aan te schaffen materiaal • kosten van beheer en onderhoud • kosten van huur • eventueel kosten voor vervoer.

Prijsvergelijk

Als je betrokken bent bij de inkoop van materiaal, is het verstandig eerst een aantal catalogi van diverse bedrijven op te vragen en de prijzen te vergelijken. Meestal kun je de prijzen van de meest uiteenlopende artikelen ook op internet vinden. Dit geldt ook voor de diverse verhuurbedrijven van sport- en spelmateriaal. Natuurlijk gaat het niet om de prijs alleen, maar ook om de kwaliteit. Zo kom je tot een optimale prijs-kwaliteitverhouding. In veel gevallen hebben organisaties vaste afspraken met bepaalde leveranciers. Het is belangrijk om hiervan op de hoogte te zijn. Ook kan het zijn dat een organisatie bewust zaken doet met leveranciers uit de directe omgeving. Zo laat justitiële jeugdinrichting De Ren bewust het onderhoud van de mountainbikes verzorgen door de plaatselijke rijwielhandel en bestellen ze het klein sportmateriaal ook bij een lokale leverancier.

Onderhoudskosten

Naast de aanschaf van nieuw materiaal is het belangrijk om de onderhoudskosten en de afschrijvingskosten in de gaten te houden. Sporten spelmateriaal gaat stuk, raakt weg of wordt vernield. De onderhoudskosten van bepaalde materialen als mountainbikes kunnen behoorlijk oplopen. Na gebruik moeten alle fietsen afgespoten worden en moeten de draaiende delen voorzien worden van wat olie. De slijtage van de ketting, cassette en derailleur brengt redelijk wat kosten met zich mee.

Voor bijzonderheden werk je vaak met zogenaamde logboeken. Zo ligt er in veel gymzalen en sporthallen een logboek met belangrijke gegevens (beheerder, leverancier, laatste onderhoudscontrole) en ruimte om opvallende zaken te noteren. Zo kun je noteren dat de vloer glad was, er drie ballen zijn verdwenen en dat de touwen slijtage vertonen. Omdat er materiaal verloren gaat, zet je elk jaar een bepaald bedrag opzij voor de vervanging van materiaal. Het is handig om voor grotere of duurdere materialen het jaar van aankoop te noteren, de afschrijvingsperiode en het jaar van vervanging.

CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Accommodatiekosten

Naast de kosten voor materiaal heb je te maken met accommodatiekosten. Als sportleider heb je hier vaak minder mee te maken. Bij de afschrijving van een sporthal of zwembad gaat het om enorme bedragen. Hierbij komen dan ook nog de onderhoudskosten, zoals de kosten voor schoonmaak. Je ziet dan ook dat steeds meer organisaties overgaan tot het huren van een accommodatie in plaats van het in eigen beheer hebben ervan. Een opblaashal voor hockey zorgt voor extra kosten. Met huur van accommodaties heb je wel te maken, zeker als je binnen de sportstimulering werkt. Daarom is het belangrijk dat je naast de geschiktheid van de accommodatie (grootte, toegankelijkheid, bereikbaarheid) enig zicht hebt op de huurprijzen van sporthallen, zwembaden en sportvelden. Duurzaamheid Als je activiteiten organiseert, gebruik je materialen en meestal ook een accommodatie. In het kader van de duurzaamheid is het belangrijk dat je hier verantwoord mee omgaat. Hoe doe je dat? CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Je kunt de levensduur van materialen en accommodatie verlengen door de volgende maatregelen: • juist gebruik • onderhoud • schoonmaken • op de juiste manier opbergen • mankementen verhelpen. Juist gebruik Voor de levensduur van materiaal is het belangrijk dat het op de juiste manier gebruikt wordt. Voetballen met een volleybal kan best, maar zorgt voor extra slijtage. Tennisrackets gebruiken als soort van sneeuwschoenen bij een recreatieve activiteit is erg origineel bedacht, maar niet echt goed voor de rackets. Zeker als het gaat om geleende spullen, moet je op juist gebruik van materialen letten. Op de een of andere manier gaan mensen minder zorgvuldig om met materialen die niet van henzelf zijn. Je bent eveneens verantwoordelijk voor een juist gebruik van de accommodatie. Zo zie je erop toe dat mensen met het juiste schoeisel deelnemen aan de activiteiten. Onderhoud Als sportleider heb je eveneens te maken met het onderhoud en de schoonmaak van accommodaties en materialen. Het onderhoud van specifieke accommodaties als een gymzaal of sporthal gebeurt meestal door een erkend bedrijf. Het onderhoud van fitnessapparaten wordt ook meestal door erkende bedrijven gedaan. Het is wel handig om te werken met een mankementenlijstje, zodat je bij controle en onderhoud aan deze bedrijven door kunt geven wat er precies aan een apparaat mankeert. Regelmatig onderhoud is vooral belangrijk voor de duurzaamheid van materialen. Door goed onderhoud slijt materiaal vaak minder en gaat het langer mee. Je kunt hierbij denken aan het onderhoud van een mountainbike. Na gebruik is het belangrijk om de mountainbike goed schoon te maken en de draaiende delen (lagers, derailleur, ketting) te voorzien van de juiste smeermiddelen. Zo is siliconenspray roest- en corrosiewerend. PTFE-spray (teflonspray) is een zeer hoogwaardig smeermiddel, geschikt voor kettingen, CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS tandwielen, lagers, kabels en derailleurs.

Het gebruik van het juiste gereedschap is belangrijk. Een net niet goed passende schroevendraaier, inbussleutel of tang kan het materiaal beschadigen, waardoor onderhoud moeilijk of onmogelijk wordt. Het is belangrijk dat je de juiste boortjes, frees of zaag gebruikt. Mocht je twijfelen, vraag er dan naar bij je leidinggevende of een deskundige.

Gebruik gereedschap Enkele tips voor het gebruik van (elektrisch) gereedschap: • Bedenk of vraag na wat het meest geschikte gereedschap is om de reparatie mee uit te voeren. • Zorg dat je weet hoe het gereedschap werkt. Lees eerst de gebruiksaanwijzing of vraag hoe het gereedschap goed en veilig gebruikt kan worden. • Neem de nodige veiligheidsmaatregelen (dragen van stofkapje, veiligheidsschoenen, veiligheidsbril, oorbeschermers, handschoenen). • Houd er rekening mee dat veel elektrische apparaten na verloop van tijd warm worden. • Wees er zeker van dat bij het sleutelen aan elektrische apparaten de stroom uit staat. Dit geldt uiteraard ook voor reparaties aan stopcontacten en dergelijke. • Maak het gereedschap na afloop goed schoon. • Klussen in huis leidt vaak tot ongevallen. Dit geldt waarschijnlijk ook voor klussen op het werk. Blijf alert en houd de veiligheid in de gaten. Schoonmaken Goed schoonmaken is eveneens van belang voor de duurzaamheid. Bij schoonmaakwerkzaamheden is het raadzaam om eerst informatie in te winnen over hoe en met welke schoonmaakmiddelen het betreffende materiaal schoongemaakt moet worden. Schoonmaakmiddelen moeten niet alleen effectief en gebruiksvriendelijk zijn, maar moeten ook mens en milieu ontzien. Gebruik geen schoonmaakmiddelen waarvan je de samenstelling en werking niet kent. Sommige schoonmaakmiddelen zijn redelijk agressief en doen bij verkeerd gebruik meer kwaad dan goed. Als je twijfelt over welke schoonmaakmiddelen je het beste kunt gebruiken, CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS is dit meestal wel op te zoeken. Of je vindt het in een bijlage bij het materiaal, of je vindt het op internet. Zo is het voor een buitensportbedrijf dat

gebruikmaakt van brak of zout water heel belangrijk om al het materiaal goed af te spuiten. Zout water trekt vocht aan en daardoor droogt het materiaal niet. Zwemvesten en surfpakken moet je dan ook eerst goed uitspoelen met zoet water.

Door goed onderhoud en schoonmaken gaan materialen zoals ski's langer mee. Gebruik schoonmaakmiddelen • Gebruik nooit schoonmaakmiddelen waarvan je de werking niet kent. • Lees voordat je met schoonmaakmiddelen aan de slag gaat eerst de werking op de verpakking. • Lees voor gebruik of de schoonmaakmiddelen schadelijke bestanddelen bevatten voor mens en milieu. Dit staat meestal op de verpakking aangegeven met tekst en symbolen. • Bewaar schoonmaakmiddelen op een veilige, afgesloten plaats voor kinderen. • Draag de voorgeschreven veiligheidskleding of attributen (handschoenen, veiligheidsbril, mondmasker). • Gebruik nooit schoonmaakmiddelen door elkaar. • Vraag de werking van schoonmaakmiddelen eventueel na bij andere medewerkers. CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Opbergen

Het is belangrijk om materialen schoon en droog op te bergen. Dit voorkomt roestvorming of aantasting van het materiaal door bijvoorbeeld schimmel. Voor de levensduur van materiaal is het belangrijk dat het opgeslagen wordt in een droge en goed geventileerde ruimte.

Mankementen verhelpen

Het verhelpen van mankementen is al even aan de orde gekomen. Het bespaart je veel tijd en geld wanneer je in staat bent om kleine mankementen zelf te verhelpen. Voor het aandraaien van een loszittende bout of schroef is het onnodig om de technische dienst te laten komen. Als iets niet meer functioneert, controleer dan eerst of je zelf de oorzaak kunt vinden en het zelf op kunt lossen. Daarnaast hoor je, afhankelijk van de gekozen richting binnen het werkveld sport en bewegen, een aantal kleine mankementen zelf te kunnen verhelpen. Zo is het handig als je als tennisleraar in staat bent om zelf de bespanning van een racket te vernieuwen. Voor een buitensportinstructeur is het logisch dat hij een derailleur en de remmen van een ATB af kan stellen, dat hij een band kan plakken en verwisselen en dat hij de ketting en de tandwielen kan verwisselen.

Reparatie en onderhoud Enkele tips op het gebied van reparatie en onderhoud: • Doe controle en klein onderhoud zelf. Regelmatig klein onderhoud plegen is het behoud van ieder toestel. De meeste bedrijven leveren bij elk toestel een productblad mee waarop het klein onderhoud staat beschreven. Wat kun je zelf doen: • Smeren van bewegende delen. • Controleren en natrekken van bevestigingspunten. • Repareer kapotte dingen snel, dat voorkomt slijtage, onveilige situaties en ongelukken. • Schakel op tijd een vakman in. Niet alle reparaties kun je zelf uitvoeren, omdat er specialistisch gereedschap en kennis voor nodig is. • Werk lakschade bij. Om te voorkomen dat metalen delen gaan roesten, is het raadzaam om beschadigde plekken bij te werken. De meeste leveranciers van sporttoestellen leveren speciale verf in de juiste kleuren. CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Tijdig bijwerken van lakslijtage verlengt de levensduur van het toestel. Bovendien is bewezen dat een mooi toestel minder uitnodigt tot vandalisme dan een toestel in slechte staat. • Gebruik het productblad van de leverancier om de juiste onderdelen te bestellen. Geef bij oudere toestellen het aanschafjaar, het fabricaat en zo mogelijk een artikelnummer van het toestel aan. • Noteer bij nieuwe toestellen het aanschafnummer. Dat is niet alleen handig voor het opstellen van een meerjarenvervangingsplanning, maar ook bij het bestellen van onderdelen. Opdracht 13 Kosten beheer en onderhoud (theorieopdracht) Bron - Kosten en duurzaamheid. a. Maak een zo volledig mogelijke lijst met kostenposten die te maken hebben met beheer en onderhoud van materialen en accommodatie. b. Ga uit van een situatie die je zelf uitkiest. Bijvoorbeeld een buitensportbedrijf, fitnesscentrum, zwembad, skibaan, korfbalvereniging, dansschool. Wat zijn volgens jou voor die situatie de grootste kostenposten als het gaat om beheer en onderhoud? Leg je antwoord uit. c. Vergelijk jouw situatie en antwoord met die van een of twee medestudenten. Opdracht 14 Schoonmaak (groepsopdracht) Bron - Kosten en duurzaamheid. Deze opdracht kun je het beste met een aantal medestudenten maken. a. Kies samen een schoonmaakwerkzaamheid uit waar je als sport- en bewegingsleider mee te maken kunt krijgen. Overleg met elkaar hoe je deze schoonmaakklus aan zou pakken (volgorde van handelen, welke schoonmaakmiddelen). b. Zoek op internet naar informatie over deze schoonmaakklus en vergelijk deze informatie met jullie aanpak. Wat zijn de overeenkomsten en CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS verschillen?

Opdracht 15 Verhelpen van kleine mankementen (groepsopdracht)

Bron - Kosten en duurzaamheid.

Deze opdracht kun je het beste met een aantal medestudenten maken.

a. Kies samen een voorbeeld van het verhelpen van kleine mankementen waar je als sport- en bewegingsleider mee te maken kunt krijgen. Overleg met elkaar hoe je deze klus aan zou pakken (volgorde van handelen, welk gereedschap). b. Zoek op internet naar informatie over deze klus en vergelijk deze informatie met jullie aanpak. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen?

Opdracht 16 Duurzaamheid (theorieopdracht) Bron - Kosten en duurzaamheid. a. Beschrijf een aantal algemene maatregelen die je kunt nemen om zo duurzaam mogelijk om te gaan met materialen, toestellen en de accommodatie. b. Kies een onderwerp uit (een bepaald materiaal, toestel of een accommodatie). Vertaal de algemene maatregelen naar dit onderwerp. Beschrijf dus zo specifiek mogelijk hoe je duurzaam met het onderwerp dat je hebt gekozen kunt omgaan. Opdracht 17 Leerdoelen (reflectieopdracht) a. Kijk naar de leerdoelen van dit thema. Beschrijf kort of je de leerdoelen bereikt hebt. Indien je niet alle leerdoelen volledig bereikt hebt, geef dan aan op welke manier je dit alsnog kunt bereiken. CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS