9.2 Presenteren:-belang-en-succes

Kennis

a. Wat versta je onder presenteren? b. Welke aspecten of onderdelen kun je onderscheiden aan het presenteren voor een groep? c. Een van de eisen is dat je presentatie aan moet sluiten bij de doelgroep. Noteer aan de hand van een voorbeeld wat dit betekent. d. Sluit Ingrid voldoende aan bij de doelgroep? Leg je antwoord uit. e. Wat wordt er verstaan onder de voorbeeldfunctie van een sportleider? f. Voldoet Ingrid hieraan? Waarom wel/niet? 9.2 Presenteren: belang en succes Het belang van presenteren Een goede lesgever beschikt over verschillende vaardigheden. Zo moet een trainer of lesgever onder andere goed kunnen organiseren, instrueren, begeleiden en coachen. Een zeer belangrijke vaardigheid is het vermogen om goed te presenteren. Je moet een goede overdrachtskunstenaar zijn. Je kunt nog zulke goede sport- en bewegingsactiviteiten bedacht hebben, als je ze niet kunt overbrengen op de deelnemers is de kans groot dat het niets wordt. De manier van presenteren is ook belangrijk voor de relatie en het contact die je met je sporters opbouwt. Een ontspannen, open presentatie met regelmatig oogcontact leidt tot een beter en soepeler contact met deelnemers dan een verkrampte, gespannen presentatie. Het belang van presenteren kun je duidelijk maken aan de hand van een formule: E = K x A De kwaliteit van de boodschap (K) en de mate waarin de deelnemers de boodschap accepteren (A) bepalen de effectiviteit van onze communicatie (E). De manier waarop je de boodschap brengt heeft een belangrijke invloed op de acceptatie van de boodschap. Als je de formule invult, blijkt dat een matig idee (een 4 voor Kwaliteit) dat je heel enthousiast en overtuigend brengt (een 9 voor Acceptatie) dezelfde score oplevert als een goed idee (een 9 voor Kwaliteit) dat je slecht verwoordt (een 4 voor Acceptatie). Uit deze formule blijkt het belang van een goede presentatie. Een slechte presentatie kan je goede idee helemaal tenietdoen. En een goede CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS presentatie kan ervoor zorgen dat de deelnemers zelfs een minder goed idee accepteren. ‘Als je iets verkoopt, moet je eerst jezelf verkopen.’

Succesvol presenteren Als lesgever wil je goed overkomen. Je moet jezelf daarom presenteren. Presenteren is geen wiskunde, waarbij er sprake is van altijd geldende wetmatigheden. Presenteren heeft iets persoonlijks. Elke lesgever moet zich kunnen presenteren op een manier die bij hem past. Toch zijn er een aantal richtlijnen voor presenteren te geven waar iedereen zijn voordeel mee kan doen. Succesvol presenteren kent drie verschillende elementen: 1. de voorbereiding 2. de verbale communicatie 3. de non-verbale communicatie. Voorbereiding Een succesvolle presentatie begint met een goede voorbereiding. Voor een goede voorbereiding is het belangrijk om jezelf de volgende vragen te stellen: • Wie zijn de deelnemers of toehoorders? • Welk effect wil ik bereiken, wat is het doel van de presentatie? • Hoe stem ik de boodschap optimaal af op de doelgroep en het doel? • Hoe bouw ik de presentatie op? CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Wie zijn je deelnemers of toehoorders? Vraag je op de eerste plaats af aan welke groep je wat over moet brengen. Voor je presentatie maakt het verschil of je te maken hebt met kleuters van een jaar of drie, met pubers of met een groep ouderen. Niet alleen de leeftijd speelt een rol, maar ook de aard van de groep en de groepsgrootte. Bij de aard van de groep kun je denken aan het opleidingsniveau en achtergrond van de mensen. Zo maakt het uit of je presenteert aan een voetbalteam uit Katwijk of aan een groep golfers uit Wassenaar. Welk effect wil je bereiken, wat is je doel van de presentatie? Wat wil je precies met je uitleg en instructie bereiken? Zo kan je presentatie gericht zijn op het creëren van een gezellige sfeer of juist op een goede concentratie. Hoe stem je de boodschap optimaal af op de doelgroep en het doel? Het is belangrijk om contact met je groep te maken. Dit doe je door het kiezen van een passende houding, een juist stemvolume, een goede timing van aankijken en wegkijken en ondersteunende gebaren. Dit heet non-verbale communicatie. Hoe bouw je de presentatie op? Hierbij horen vragen als hoe je opent, wat daarna komt en hoe je afsluit. De opening is erg belangrijk. Zeker bij presenteren geldt dat de eerste klap een daalder waard is. In het onderwijs komt steeds meer aandacht voor het gebruik van zogenaamde ijsbrekers. Een ijsbreker kan een grap, opmerking of verhaaltje zijn met als doel het ijs bij de groep te breken en de volle aandacht te krijgen. Wat vertel je vervolgens in de kern van je presentatie? Daarin vertel je bijvoorbeeld dat de deelnemers een bepaalde volleybaloefening vier keer rustig uit gaan voeren in tweetallen. Het is belangrijk dat jij je beperkt tot de hoofdzaken en dat je het verhaal niet langer maakt dan noodzakelijk. Dit vraag om voorbereiding! Uiteindelijk rest de vraag hoe je het beste kunt afsluiten. Ook het slot van je presentatie is belangrijk. Wat je het laatst zegt, ligt vers in het geheugen. Zo kun je in je laatste zin nog even de aandacht vestigen op bijvoorbeeld de veiligheid, de samenwerking of op een bepaalde techniek. Ook kun je een zogenaamde cliffhanger gebruiken als afsluiter. Je roept hierbij een vraag op die pas de volgende keer aan de orde komt. Dit wekt alvast de nieuwsgierigheid op voor de volgende presentatie. CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Positie ten opzichte van de deelnemers

Het succes van je presentatie hangt af van veel factoren. Je kunt nog zo’n geweldig verhaal houden, maar als je de verkeerde positie in de zaal of het veld kiest, zal er toch weinig overkomen van je boodschap. De positie van de lesgever is erg belangrijk. Daarom moet je rekening houden met de volgende richtlijnen: • Kies bewust je afstand ten opzichte van de groep. Bij een grote groep neem je wat meer afstand dan bij een kleine groep deelnemers. • Houd rekening met lichtinval, zon, wind en afleidende prikkels. • Denk na waar jij je deelnemers plaatst tijdens je uitleg, informatie. Laat je ze staan of zitten? Zet je ze op één lijn of in een halvekringopstelling? • Kies bewust je positie ten opzichte van de groep. Vraag je af of staan of zitten het best is. In de meeste gevallen heeft staan de voorkeur. Je kunt je dan vrijuit bewegen en dat komt actiever over. • Wissel af en toe van positie, zodat iedereen betrokken blijft. Aandacht vragen en aandacht houden Het zal duidelijk zijn dat als je de aandacht niet hebt en niet houdt, dat er dan weinig van je boodschap overkomt. Het is dus belangrijk dat je als lesgever de aandacht van de deelnemers hebt wanneer je een opdracht of instructie geeft. Veel beginnende lesgevers laten zich ertoe verleiden om met hun praatje te beginnen als ze niet de aandacht van de groep hebben. De belangrijkste richtlijnen zijn: • Maak duidelijke afspraken. Spreekt de lesgever, dan houden de deelnemers hun mond. • Wacht zelf met spreken tot de deelnemers stil zijn en controleer voordat je begint of iedereen luistert. • Probeer de aandacht van de groep te krijgen door: – te wachten, te zwijgen – zachter te praten – de blik van enkele deelnemers te vangen – de naam van een niet-oplettende deelnemer hardop te noemen – een signaal te geven (in je handen klappen, ‘stop’ zeggen, iets verrassends te doen). Verdiepingsstof - Succesvol presenteren. CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS

Opdracht 2 Woordspin presenteren (groepsopdracht)

Presenteren: belang en succes.

Website - Mindmap maken.

Deze opdracht doe je in een groepje van vier studenten. a. Maak een woordspin met in het midden het woord Presenteren. Om de beurt bedenken jullie woorden die met de presenteren te maken hebben.

Zet deze woord om Presenteren heen en trek lijnen tussen Presenteren en de andere woorden. Als je niets meer weet, mag je passen en gaat je beurt over naar de volgende. Let op! Het gaat in dit geval om jezelf presenteren en het presenteren tijdens een les of training. b. Bespreek de termen in de woordspin en kom tot een lijst met onderwerpen die met het begrip presenteren te maken hebben. c. Vergelijk dit lijstje met andere lijstjes uit de klas.

Opdracht 3 Aandachtspunten bij het presenteren (groepsopdracht) Presenteren: belang en succes. Deze opdracht kun je in een groepje doen. Filmpje - Leren presenteren a. Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten uit het filmpje? b. Bespreek met elkaar op welke manier deze aandachtspunten een rol spelen tijdens het geven van lessen en trainingen. Opdracht 4 Factoren voor succesvol presenteren (groepsopdracht) Presenteren: belang en succes. CONCEPT BOOM BEROEPSONDERWIJS Deze opdracht kun je in een groepje doen.