8.2 Goede-samenwerking

e. Aila heeft het over het ontwikkelen van een groep. Op welke manier ontwikkelt een groep zich? Welke fasen doorloopt een groep? f. Wanneer spreek je van een eenheid en van goede samenwerking in een groep? 8.2 Goede samenwerking Voorwaarden voor goede samenwerking Overal waar mensen bij elkaar komen met hetzelfde doel, wordt samengewerkt. Ook voor de sport- en bewegingsleider is het samenwerken, het werken in een team, belangrijk. Samenwerken gaat niet vanzelf. Er zijn allerlei voorwaarden verbonden aan goed samenwerken. Enkele belangrijke voorwaarden zijn: 1. Iedereen streeft hetzelfde doel na. 2. Stem de werkzaamheden goed op elkaar af. 3. Maak duidelijke afspraken. 4. Deel informatie. 5. Creëer een prettige sfeer. 6. Benut de sterke kanten van een team. 7. Geef elkaar feedback en stel vragen aan elkaar. 8. Vier successen. 1. Iedereen streeft hetzelfde doel na. Voor een goede samenwerking is het belangrijk dat iedereen hetzelfde doel nastreeft. Het is dan ook belangrijk om dat doel (of doelen) te bespreken en te achterhalen of iedereen er wel hetzelfde beeld bij heeft. Soms helpt het visualiseren van een doel. Zorg ervoor dat je met elkaar dus heldere doelen stelt en dat iedereen de doelen accepteert. Individuele belangen worden daardoor een belang van het hele team. Pas dan wijzen de neuzen dezelfde kant op en kan er efficiënt en effectief samengewerkt worden. 2. Stem de werkzaamheden goed op elkaar af. Als je samen met een projectgroep aan een evenement werkt, kan het niet anders dan dat de werkzaamheden van de een die van de ander beïnvloeden. Het is dus belangrijk om de werkzaamheden op elkaar af te stemmen. Hiervoor is het belangrijk om de werkzaamheden op een rijtje te zetten. Je draaiboek kan hierbij een rol spelen. Vervolgens is het belangrijk om de taken COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS (met conceptbeelden en zonder taalredactie) goed over de teamleden te verdelen. Hierbij moet je rekening houden met kwaliteiten en interesses van de leden. In een aantal gevallen kan ook een

functiebeschrijving verduidelijken wat iemand moet doen en wat aan anderen toebehoort. Vervolgens is het belangrijk om een overzicht te presenteren waarin duidelijk wordt wat wie wanneer doet. Tot slot kun je eventueel bespreken wie wat van iemand anders over kan nemen bij afwezigheid. 3. Maak duidelijke afspraken. Goede afspraken maken is belangrijk bij samenwerken. Een afspraak is een ‘overeenkomst tussen mensen’. Dat klinkt misschien nogal zwaar, maar zeker als je in een team werkt, moet je hiervan uitgaan en ernaar handelen. Om teamleden goed te laten samenwerken, is het raadzaam om in een van de eerste vergaderingen heldere teamafspraken te maken. Enkele voorbeelden van teamafspraken zijn: • Iedereen is verantwoordelijk voor het resultaat. • We zorgen er gezamenlijk voor dat iedereen ruimte krijgt voor inbreng. • We respecteren elkaars mening. • We geven elkaar open feedback. • We houden ons aan gemaakte afspraken. • De procedure van besluitvorming wordt vooraf vastgesteld. • De coördinator van het evenement heeft de rol van voorzitter. • Er wordt bij toerbeurt genotuleerd. • De notulen worden binnen vier dagen verspreid. • Tijdens de vergaderingen zijn de mobieltjes uit. De DAU-formule Wanneer is een afspraak goed? Goede afspraken moeten voldoen aan de zogenaamde DAU-formule. De DAU-formule is een manier om te controleren of een afspraak goed gemaakt is. DAU staat voor: • D = duidelijk • A = acceptabel • U = uitvoerbaar. De formule wordt aan de hand van het volgende voorbeeld duidelijk. COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS (met conceptbeelden en zonder taalredactie)

Ismaël en Frits

Ismaël werkt mee aan een sportief evenement. Hij krijgt de opdracht om morgen (25 november) twaalf mountainbikes van Arnhem naar Wageningen te brengen. Ze moeten er om 9.00 uur zijn, want om 10.00 uur start het evenement. Een ander teamlid (Frits) vraagt hem of hij op de heenweg een pakje voor hem wil afleveren in Veenendaal. Dit betekent dat Ismaël een stuk vroeger uit zijn bed moet en waarschijnlijk de ochtendspits niet kan ontlopen. Frits wil het pakje liever niet zelf brengen, omdat hij de avond daarvoor een feest heeft en daarom liever niet heel vroeg zijn bed uit moet. Ismaël ziet het belang voor Frits en gaat akkoord. Frits is blij: ‘Ik hoor het wel, als ik eens wat terug kan doen hè? Duidelijk wil hier zeggen: duidelijk waarover de afspraak gaat. Wie doet wat en wanneer? Als een afspraak duidelijk is, kun je achteraf controleren of deze is nagekomen. Duidelijk • wie: Ismaël • wat: Vertrek uit Arnhem met twaalf mountainbikes naar een adres in Veenendaal en daar een pakje afleveren, vervolgens naar Wageningen en daar om 9.00 uur zijn en daar de mountainbikes afleveren. • wanneer: morgen 25 november. Acceptabel wil zeggen dat het teamlid bereid is de opdracht uit te voeren. Acceptabel Frits vraagt of Ismaël extra tijd wil investeren om een pakje af te leveren. Als Ismaël dat wil, accepteert hij de afspraak. COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS (met conceptbeelden en zonder taalredactie) Uitvoerbaar wil zeggen dat Ismaël de middelen (onder andere een trailer voor de mountainbikes) en de tijd heeft om de afspraak uit te voeren.

Uitvoerbaar

Is het mogelijk om in de ochtend van Arnhem naar Veenendaal te rijden en vervolgens naar Wageningen en daar dan om 9.00 uur te zijn? Kan Ismaël gebruikmaken van een trailer voor de twaalf mountainbikes? Ja? Dan is de afspraak uitvoerbaar. https://www.anpfoto.nl/search.pp?pictureid=420503127&page=4&pos=104&title= Goede samenwerking bij de lifeguards. Verdiepingsstof - Niveaus van samenwerken 4. Deel informatie. Voor een goede samenwerking is het belangrijk dat elk teamlid over de juiste informatie kan beschikken. Tegenwoordig zijn er prima digitale hulpmiddelen om dit efficiënt te kunnen doen. Zo is SharePoint een platform van Microsoft dat dient als een raamwerk voor het opzetten van een website voor informatie-uitwisseling en online samenwerking binnen een groep of organisatie. Een andere mogelijkheid is het werken met OneDrive. Met OneDrive COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS (met conceptbeelden en zonder taalredactie) kun je bestanden opslaan in de cloud, om ze dan op verschillende apparaten

te kunnen gebruiken. Naast opslaan is delen en bewerken ook mogelijk met OneDrive. Samen met anderen aan een document werken, kan dus ook. Tot slot kun je ook met Microsoft Teams gemakkelijk bestanden delen.

5. Creëer een prettige sfeer.

Een prettige sfeer leidt tot betere prestatie en ook tot betere teamprestaties. In een prettige sfeer hebben teamleden meer voor elkaar over. Daar horen goede omgangsvormen bij, die onder andere uitgaan van openheid, respect, waardering en invoelend vermogen. Goed samenwerken is een kwestie van geven en nemen. Een prettige sfeer en goede omgangsvormen vergroten ook de bereidheid en de motivatie om samen te werken. Er is een tijd gedacht dat de baas of de teamleider soms tekeer moet gaan en dat dit dan tot betere prestaties leidt. Dit blijkt echter niet te kloppen.

Woede leidt niet tot betere prestaties Om medewerkers tot betere prestaties aan te zetten, moet de baas soms tekeergaan, luidt een volkswijsheid. Maar werknemers zwaar onder druk zetten, heeft alleen op korte termijn effect. Op lange termijn werkt dat averechts, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Bron: voorpagina de Volkskrant 25 november 2022. COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS (met conceptbeelden en zonder taalredactie)

https://www.shutterstock.com/nl/image-photo/angry-executive-pointing-out-his-employee-548333050 6. Benut de sterke kanten van een team. Iedereen heeft sterke en minder sterke kanten. Het is belangrijk om alle sterke kanten, talenten van de teamleden te benutten. Dat doe je als sport- en bewegingsleider ook bij het maken van een opstelling voor bijvoorbeeld een handbalteam. Ook in een projectteam is het prettig als de leden juist over verschillende kwaliteiten beschikken. Aan een handbalteam vol keepers heb je niet zo heel veel. Dat geldt ook voor een team met alleen maar ICT-deskundigen. In de volgende paragraaf wordt ingegaan op hoe je zicht kunt krijgen op de kwaliteiten van een team. 7. Geef elkaar feedback. Deze voorwaarde sluit nauw aan bij de vorige. In een prettige sfeer mag je fouten maken en het leidt tot betere resultaten als deze bespreekbaar gemaakt worden. Dit heeft te maken met het geven van feedback. Als dit op de juiste manier gebeurt, kan de ander er wat mee. Het gaat zeker niet alleen om min of meer negatieve feedback. Het is juist ook heel belangrijk dat je iemand vertelt dat hij iets juist heel goed heeft gedaan. In het verlengde hiervan ligt het stellen van vragen aan elkaar. Een ander heeft soms een andere kijk op COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS (met conceptbeelden en zonder taalredactie) dingen dan jij, dat betekent niet dat die kijk niet goed is. Stel vragen in plaats van te oordelen.

8. Vier successen.

Het is belangrijk om stil te staan bij successen of vorderingen die je als team maakt. Dit werkt weer bevorderlijk voor de sfeer in de groep en het laat zien dat je weer iets dichter bij het gezamenlijk doel bent gekomen. Voor- en nadelen van samenwerken Samenwerken kent niet alleen voordelen, maar ook nadelen. Voordelen van samenwerken • elkaar ondersteunen • elkaar aanvullen • opvangen pieken en dalen. Elkaar ondersteunen Voor de teamleden kan de ondersteuning van teamgenoten positief werken. Iemand die even niet mee kan komen, kan een stapje terug doen en iemand die energie over heeft, kan wat extra’s doen. Daarnaast kan in een team werken heel gezellig zijn. In een leuk team werken geeft energie en leidt tot creativiteit en een hoge motivatie. Bovendien kun je in een team veel van elkaar leren. Elkaar aanvullen Dit is bij het benutten van de kwaliteiten van alle teamleden al aan de orde gekomen. Zo kan het zijn dat iemand heel sterk is in het onderhandelen of in gespreksvoering. Deze persoon kan bij een bepaalde taak een ander die hier minder bedreven in is, op aanvullen. Opvangen pieken en dalen Ook voor de organisatie heeft het werken met teams voordelen: pieken en dalen bij ziekte en vakanties kunnen gemakkelijker opgevangen worden. Verder krijgt de organisatie bij samenwerking een goed beeld van iemands capaciteiten. Dit is handig bij overplaatsingen en interne selectieprocedures. Nadelen van samenwerken • kwetsbaar • beperkte vrijheid • tijdrovend en duur. COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS (met conceptbeelden en zonder taalredactie)

Kwetsbaar Een team is een kwetsbaar samenwerkingsverband. Sommige mensen schuiven gemakkelijk de eigen verantwoordelijkheid af op anderen. Soms zie je een verlies aan snelheid en daadkracht omdat ‘iedereen op iedereen wacht’. Als mensen zich onveilig voelen en de samenwerking verslechtert, gaat dat vrijwel altijd ten koste van de motivatie van de medewerkers en dus ook ten koste van de dienstverlening aan de klant. Beperkte vrijheid Werken in een team beperkt soms de vrijheid van teamleden. Je kunt als individu niet altijd doen waar je zin in hebt. Zo kan het zijn dat de een vindt dat het evenement een recreatief karakter moet krijgen en de ander juist gaat voor de prestatie. Als het team in meerderheid besloten heeft dat het recreatief wordt, is het belangrijk dat de ander zich daarbij neerlegt. Tijdrovend en duur Het op elkaar afstemmen van verschillende werkwijzen kost vaak veel tijd (en geld) voor vergaderingen, werkoverleg en werkbegeleiding. Opdracht 2 Woordspin goede samenwerking (groepsopdracht) Bron - goede samenwerking a. Maak een woordspin met in het midden de woorden‘goede samenwerking’ . Om de beurt bedenken jullie woorden die met goede samenwerking te maken hebben. Zet deze woorden rondom ‘goede samenwerking’ en trek lijnen tussen ‘samenwerken’ en de andere woorden. Als je niets meer weet, mag je passen en gaat je beurt over naar de volgende. b. Bespreek de termen in de woordspin en kom tot een lijstje met onderwerpen die met goede samenwerking te maken hebben. c. Vergelijk de lijstjes met de lijstjes van je medestudenten. Opdracht 3 Voor- en nadelen samenwerken (theorieopdracht) COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS (met conceptbeelden en zonder taalredactie) Bron - Werken in teamverband

a. Wat zijn de voordelen van samenwerken? b. Wat zijn de nadelen van samenwerken? c. Hoe goed kun jij samenwerken met anderen? Benoem een aantal sterke en minder sterke kanten van de manier waarop jij samenwerkt met anderen. d. Vergelijk jouw sterke en minder sterke punten met die van een medestudent en geef elkaar feedback. Opdracht 4 De DAU-formule (theorieopdracht) Bron - Goede samenwerking a. Waar staat de afkorting DAU voor? b. Geef een voorbeeld van een DAU-afspraak. c. Stephan stemt ermee in dat hij op 16 juni twaalf mountainbikes naar de Rampertlaan 12 in Haarlem brengt en dat hij daarna acht steps aflevert op de Lorenzlaan 24 in Bloemendaal. Opdracht 5 Voorwaarden goede samenwerking (groepsopdracht) Bron - Goede samenwerking Deze opdracht kun je het beste met een aantal medestudenten maken. Enkele belangrijke voorwaarden zijn: 1. Iedereen streeft hetzelfde doel na. 2. Stem de werkzaamheden goed op elkaar af. 3. Maak duidelijke afspraken. 4. Creëer een prettige sfeer. 5. Benut de sterke kanten van een team. 6. Geef elkaar feedback en stel vragen aan elkaar. 7. Vier successen. Bespreek met elkaar elke voorwaarde en hoe dat er in de praktijk uitziet. Geef je mening bij elke voorwaarde en geef daarbij aan in welke mate jij deze voorwaarde belangrijk vindt om goed samen te werken in een (project)team). COPYRIGHT BOOM BEROEPSONDERWIJS (met conceptbeelden en zonder taalredactie)