MADAME DE POMPADOUR - 3
De relatie van Madame de Pompadour en Lodewijk XV Anna van Schouten -Jeanne-Antoinette Poisson, ook wel Madame de Pompadour genoemd, wist goed hoe ze met koningen moest omgaan. Zo wist ze tijdens een jachtpartij van Lodewijk XV, zijn aandacht te trekken en een uitnodiging voor het gemaskerde bal in de wacht te slepen. Zo ontstond de liefde tussen Madame de Pompadour en de Franse koning Lodewijk XV.
J
eanne-Antoinette (1721-1764) werd opgevoed door haar moeder en nonnen. Van de nonnen leerde ze daar onder meer veel over etiquette. Daarnaast leerde ze om maîtresse van de koning te worden. Jeanne-Antoinette wist door eengroep hovelingen en financiers dat Lodewijk XV (1710-1774) altijd ging jagen bij een chateau in het bos dat naast haar landgoed lag. Ze wist daar zijn aandacht te trekken en werd uitgenodigd voor het gemaskerde bal in het paleis ter ere van de trouwerij van de zoon van de koning. Op het gemaskerde bal verscheen Jeanne-Antoinette als Diana, de godin van de jacht. Dit deed ze als verwijzing naar haar ontmoeting met Lodewijk tijdens de jacht. Tijdens het bal viel Lodewijk voor haar schoonheid en maakt haar tot zijn maîtresse. Vanaf 1745 tot aan haar dood leefde zij bij Lodewijk. Jeanne-Antoinette moest aan de rechtbank worden voorgesteld. Hiervoor had ze een titel nodig. Dit loste de koning op door het Markiezaat van Pompadour te kopen en dat aan haar te geven waardoor ze markiezin de Pompadour werd. Nu was ze officieel de maîtresse van de koning. Ze kreeg een appartement in Versailles boven de vertrekken van Lodewijk en zijn vrouw, Marie Leszcynska (met wie Jeanne-Antoinette een vriendschappelijke band had). Hierdoor
kon hij haar makkelijk en snel bezoeken. Later kreeg ze van Lodewijk een chateau: Chateau de Bellevue. Hier konden ze dan samen zijn en gasten ontvangen. Lodewijk bleek een kille en depressieve man te zijn. Hun liefdesrelatie ging uiteindelijk over in vriendschap waarbij Jeanne-Antoinette Lodewijk hielp in politieke kwesties. Lodewijk liet zich sterk beïnvloeden door Jeanne-Antoinette. Dankzij haar scholing wist ze veel over de politiek maar ook over de kunst. Ze stuurde hem een bepaalde politieke kant op. Zo steunde ze het Eerste verdrag van Versailles dat een alliantie tot stand bracht tussen rivalen Frankrijk en Oostenrijk. De grootste invloed van Madame de Pompadour was echter die op de Franse stijl. Voordat ze de maîtresse van Lodewijk was, was de rococo stijl de meest populaire stijl in Frankrijk. Zij zorgde ervoor dat een meer ingetogen stijl populair werd. Dankzij haar werd Parijs een ‘echte’ hoofdstad met goede smaak en cultuur. Daarnaast was ze voorstander van wetenschappelijke, economische en filosofische vooruitgang. Haar patronaat beschermende de groeiende theorie van de fysiocratie (een economische theorie die de waarde van landbouw benadrukte). Daarbij verdedigde ze de Encyclopedie, een fundamentele tekst van de Verlichting waartegen religieuze figuren zich verzetten. Lodewijk verzorgde Madame de Pompadour voordat ze in 1764 overleed aan tuberculose. Zelf overleed hij tien jaar later op vierenzestig jarige leeftijd. De relatie van Madame de Pompadour en Lodewijk heeft voor Frankrijk veel op zijn kop gezet. Samen maakten zij veel waar. Zo zorgden ze voor een alliantie tussen Frankrijk en Oostenrijk, maakten zij Parijs een hoofdstad met smaak en cultuur en zorgden ze voor een nieuw Franse kunststijl. Ook al was het niet altijd een liefdesrelatie maar meer een vriendschap die Frankrijk veranderde. d EINDELOOS JAARGANG 25, NR. 5
