4 -WILLEM DE VEROVERAAR
Het paar dat Engeland veroverde
Het huwelijk van Willem de Veroveraar en Mathilde van Vlaanderen Koen van Raaij - ‘Achter elke grote man staat een sterke vrouw.’ Dit bekende spreekwoord is zowel juist als onjuist als je naar de geschiedenis kijkt. Soms is de vrouw vele malen sterker dan de man, of zijn ‘grote’ personen uit de historie ongehuwd gebleven. Toch zijn er ook voorbeelden van ‘paren’ of koppels die samen veel sterker stonden dan alleen. Denk aan de Kennedy’s, de Obama’s en koningin Elisabeth en prins Philip. In de middeleeuwen zijn er echter veel minder van dit soort ‘powerkoppels’ te vinden. Het was een tijd waarin de mannelijke koningen glorie en macht probeerden te vergaren, zonder een grote rol van de vrouw. Een uitzondering was er wel: het huwelijk van Willem de Veroveraar en Mathilde van Vlaanderen.
W
illem de Veroveraar is een van de weinigen in de geschiedenis die Engeland veroverde en koning werd van het gehele land. Hij kwam vanuit zijn hertogdom Normandië met een groot leger naar Engeland, om uiteindelijk bij de legendarische slag bij Hastings de Engelse koning Harold te verslaan. Harold stierf tijdens deze slag, waardoor Willem de troon over kon nemen. Nadat hij koning werd sloeg Willem nog verschillende opstanden neer om het volk in bedwang te houden. Toen hij op veroveringstocht was, kon hij natuurlijk niet in zijn hertogdom Normandië zijn, maar daar moest ook de rust worden bewaard.
Hij zou haar hebben geslagen en aan haar vlechten door de modder hebben gesleurd, iets wat niet heel romantisch is. De leiding in het hertogdom ging bij afwezigheid van Willem over op zijn vrouw, Mathilde van Vlaanderen. Het was best zeldzaam dat de vrouw van de hertog de leiding overnam, aangezien het meestal werd gedaan door bijvoorbeeld raadgevers of generaals. De relatie tussen Willem en Mathilde was echter goed, zo goed dat Mathilde zelfs meedeelde in de politieke macht. Hun huwelijk was aanvankelijk met veel moeite tot stand gekomen. Willem heette eerst ‘de bastaard’ omdat hij een buitenechtelijke zoon was. Toen hij trouwde met Mathilde veranderde dit. Zij was namelijk afkomstig uit een hogere familie dan Willem. Daarnaast was het huwelijk voor Willem voordelig omdat hij dan ook militaire steun kon krijgen van Vlaanderen, waar zijn vrouw prinses was. Er was wel veel kritiek op het huwelijk, voornamelijk van de paus en keizer Hendrik van het Heilige Roomse Rijk. De paus keurde het huwelijk niet goed omdat Willem en Mathilde aan elkaar verwant waren: Mathilde was namelijk de achternicht van Willem. Keizer Hendrik keurde het niet goed omdat hij niet wilde dat Vlaanderen, waarmee hij in oorlog verkeerde, met Normandië samen zou werken om zo veel sterker te worden. Toch vond het huwelijk EINDELOOS JAARGANG 25, NR. 5
plaats en werd Mathilde hertogin van Normandië. Volgens de legende wees Mathilde Willem eerst af toen hij haar ten huwelijk vroeg. Hij zou haar hebben geslagen en aan haar vlechten door de modder hebben gesleurd, wat niet heel romantisch is. Ook later in zijn leven is Willem van huiselijk geweld beschuldigd, ook al is hier geen bewijs voor en was de relatie met zijn vrouw voor zover bekend heel goed. Zoals eerder benoemd had Mathilde de leiding over het hertogdom toen Willem afwezig was. Nadat zij officieel tot koningin van Engeland was gekroond ging Mathilde wederom terug naar Frankrijk om met haar volwassen zoon de orde te bewaren. Dit ging haar goed af, want het bleef altijd rustig. Zij gaf zelfs veel geld uit aan de Franse kloosters, wat kon omdat zij veel Engelse inkomsten had. Zelfs toen zij in conflict kwam met Willem over hun zoon die de Franse koning steunde, legden de twee het weer bij. De relatie tussen Mathilde van Vlaanderen en Willem de Veroveraar lijkt op een echt liefdesverhaal en in zekere zin was dit ook zo. Zij hebben samen veel bereikt en zijn hun hele leven bij elkaar gebleven. Koning en koningin van Engeland waren titels die zij zelf hadden verdiend en daar zullen zij altijd aan herinnerd worden: de legendarische koning die alles overhad voor zijn koningin: een koningin die zelf ook een vaardig leider bleek en vaak goed deed voor anderen. d
Mathilde van Vlaanderen met haar typerende vlechten.
