NIEUW-UTRECHT - 5
Saturday Night Fever in Nieuw-Utrecht
Christiaan Velzeboer - In de meest recente beeldenstorm (hier: grofweg vanaf het begin van de Black Lives Matter-beweging) werden ook straatnamen ter discussie gesteld. Een soortgelijke situatie zagen we in het naoorlogse Berlijn, waar bijvoorbeeld de Adolf-Hitler-Platz het veld moest ruimen en dat uiteindelijk ook deed. Dit artikel richt zich op de stad New York en de aldaar aanwezige geografische namen die samen met enkele in Nederland bestaande plaatsen en streken een ‘paar’ vormen. Sommige algemeen bekend, andere minder voor de hand liggend. Waar komen deze namen vandaan? Is er nog sprake van een relatie tussen naamgever en -ontvanger? En: hoe is de omgang met deze koloniale (Nederlandse) geschiedenis op straat? Een stadswandeling, in gedachten, langs onder andere het overzeese Haarlem, Breukelen en Konijneneiland.
D
e wandeling begint op het zuidelijkste puntje van het eiland Manhattan. Hier werd in 1625 begonnen aan de bouw van Fort Oranje. Dit fort was het middelpunt van wat uiteindelijk zou uitgroeien tot Nieuw-Amsterdam en daarmee de kolonie Nieuw-Nederland. Al met al een omstreden gebeurtenis, omdat dit fort en omliggende gebieden naar alle waarschijnlijkheid zijn gebouwd door tot slaaf gemaakten van de West-Indische Compagnie. Een van die bouwprojecten was het uitbouwen van een reeds door de Inheemse-Amerikanen ontwikkelde handelsroute genaamd Wickquasgeck. Een deel van de inheemse handelsroute van weleer kreeg
de naam Heerestraat, maar kennen we hedendaags als het ‘mekka der theaters’ als het verengelste Broadway. Vandaag de dag is er in het straatbeeld weinig terug te zien. Misschien wordt het langzamerhand tijd voor een ondertiteling van de straten die de Wickquasgeck Trail vormden of een visueel gemaakte kadering van waar ooit Fort Amsterdam stond. Meer aandacht is er voor een fenomeen dat tevens door de Nederlanders is geïntroduceerd, de slavernij. De eerste melding van tot slaaf gemaakten in Nieuw-Amsterdam dateert van 1625. Gedurende de Nederlandse periode was het voor hen wel mogelijk (relatieve) vrijheid te bemachtigen. Rond 1650 was er een kleine gemeenschap van EINDELOOS JAARGANG 25, NR. 5
