6 - NIEUW-UTRECHT
vrije, zwarte boeren ontstaan waar nu ongeveer Washington Square Park is. Toen na veertig jaar de Engelsen in 1664 Nieuw-Amsterdam overnamen en hernoemde naar New York bestond de bevolking voor ongeveer twintig procent uit tot slaaf gemaakten. Met het Engelse bestuur kwamen ook nieuwe, strengere regels voor de slavernij. Het is dan ook dit deel van de zwarte bladzijde dat vaker benadrukt wordt in monumenten en andere gedenkplaatsen. Vanuit hier gaan we dan ook uptown, naar wat hedendaagse New Yorkers zullen aanduiden als Upper Manhattan. Hier komen we aan in de wijk Harlem. Deze vandaag de dag roemruchte wijk werd in 1658 gesticht door Peter Stuyvesant als Nieuw-Haarlem. Gedurende de koloniale periode was het grondgebied dunbevolkt en niet veel meer dan een formele uitbreiding van een broodnodige verdedigingslinie tegen de Engelsen, die zich tot dat moment vooral bevonden in de noordelijk gelegen stad die nu bekend is als Boston. Vandaag de dag is Harlem met name bekend als de broeinest van veel Afro-Amerikaanse cultuur. Jazz-grootheden als Louis Armstrong en John Coltrane, maar ook dichters als Langston Hughes , schrijfsters als Zora Neal Hurston en activisten als Malcolm X maakten er door de decennia heen vlieguren en furore in allerlei tenten. Van de Lenox Lounge tot het befaamde Apollo Theater. Daarnaast is een ogenschijnlijk doodgewoon flatgebouw aan Sedgewick Avenue officieel erkend als de geboorteplaats van Hip Hop. De geschiedenis is er springlevend, maar Harlem heeft weinig meer van doen met zijn naamgenoot aan de Spaarne. Dan is het tijd om de brug over te gaan. Of een veerschip, want de wereldberoemde Brooklyn Bridge werd pas voltooid in 1883. Wie onderweg naar rechts kijkt ziet in de verte Staten Island, ofwel ‘Staaten Eylandt’ dat in 1609 ontdekt en vernoemd werd naar de Nederlandse Staten-Generaal door Henry Hudson, die in dienst voer van de Nederlandse VOC. Onze tocht gaat echter naar Long Island, ofwel het ‘lange eiland’. Hoewel de Nederlandse kolonie Nieuw-Amsterdam haar wortels heeft op het eiland Manhattan is de historische invloed met name onmiskenbaar in de geografi-
sche namen in het stadsdeel Brooklyn. De huidige borough dankt zijn naam aan de door Nederlanders gestichte nederzetting ‘Breuckelen’, vernoemd naar de Nederlandse stad Breukelen. Naast Breuckelen besloot de WIC al snel dat er meerdere gebieden opgeëist dienden te worden. Iets ten noorden ontstond op deze manier het dorp Flushing in het hedendaagse stadsdeel Queens, vernoemd naar de Nederlandse havenstad Vlissingen. Meer in het zuiden ontstonden al snel, de inmiddels verengelste, parochies Gravesend (’s-Gravensande), Flatbush (‘Midwout’), Bushwick (‘Boswijk’) en Flatwood (ooit gesticht als ‘Nieuw-Amersfoort). Nog verder naar het zuiden in Brooklyn loopt men het Little Italy van Brooklyn binnen. Het gaat hier om de wijk Bensonhurst. Wereldberoemd doordat John Travolta in de openingsscène van de film Saturday Night Fever (1977) de aldaar gelegen, en nog altijd actieve, pizzatent Lenny’s Pizza aandoet. Wat weinigen weten is dat de omliggende wijk ooit is gesticht als ‘Nieuw-Utrecht’. Nota bene op land dat in de eerste plaats is opgekocht door de zoon van een Nederlandse piraat en zijn Marokkaanse vrouw. Aanknopingspunten alom, maar het omstreden, Nederlandse verleden lijkt geen concreet punt van aandacht in het nieuwe ‘Nieuw-Amsterdam’. Een van de mogelijke verklaringen hiervoor is de relatief korte ´regeerperiode´ van de Nederlanders. Na veertig jaar kwamen de Engelsen en werd Nieuw-Amsterdam New York. Vanaf dat moment werden de door Nederlanders gestichte plaatsen en hun naamgenoten al snel twee werelden op zich. Zo is de officiële vlag van de stad New York nog altijd een gekantelde versie van de in Prinsensvlag (orange-blanc-blue). Doodgewoon in ‘Nieuw-Amsterdam’, inmiddels omstreden in Nederland. Iets neutraler is dan de officiële, maar nauwelijks bekende en gebruikte, vlag van het stadsdeel Brooklyn. Een simpele witte vlag met een logo waarin te lezen valt: ‘Een Draght Mackt Maght’. Toch een leuk idee voor wie hem ziet wapperen op de attractieboulevard van Coney Island en over de Atlantische Oceaan staart naar Nederland. Of nee, het was toch Konijneneiland? Het zijn hoe dan ook vooral grappige herinneringen aan de Nederlandse geschiedenis van the Big Apple. d
Het ongelukkige huwelijk van Catharina de Grote en Peter III van Rusland Petra Cselényi - Minnaars en haat. Zo zag het huwelijk van Catharina de Grote en Peter III er voornamelijk uit. Wie de televisieserie The Great gezien heeft, gebaseerd op het huwelijk van deze heersers, zal dit artikel weinig nieuws bevatten. In de serie is te zien hoe Peter en Catharina elkaar steeds proberen uit te schakelen en hoe Catharina de weg vrijmaakt voor verlicht absolutisme in Rusland. Maar hoe zag hun huwelijk er echt uit? En hoe eindigde het?
EINDELOOS JAARGANG 25, NR. 5
