12 - VAN GOGH
De aardappeleters: het boerenleven
Vincent van Gogh, Aardappeleters, 1885, olieverf op doek, 82 x 114 cm
Anna van Schouten - Op dit schilderij, De aardappeleters van Vincent van Gogh, is een dagelijkse maaltijd te zien van landarbeiders die aardappelen eten bij lamplicht. Dit schilderij wordt gezien als het belangrijkste werk van de stijl realisme. Met dit schilderij wilde Van Gogh zijn bekwaamheid als figuurschilder laten zien en zich kenbaar maken op de Parijse kunstmarkt.
V
an Gogh maakte studies van aardappelrooiers, boeren, landarbeiders, families, huizen en stillevens van groente en fruit. Een winter lang bestudeerde hij het boerenleven en de huisje-boompje-beestje-sfeer van landarbeiders. Van Gogh maakte zijn tekeningen en studies voor het schilderij bij de boerenfamilie De Groot-Van Rooij. Bij hen thuis proefde hij van het harde boerenleven en de bijbehorende huiselijke sfeer. Van Gogh wilde zich bewijzen als figuurschilder. Het was niet de bedoeling de mensen exact weer te geven, maar de uitstraling van het harde leven van een boer te laten zien. Van Gogh liet zich inspireren door de Franse schilder Jean-Francois Millet, die zich eveneens toelegde op het schilderen van het boerenleven. EINDELOOS JAARGANG 25, NR. 2
Helaas werd het werk niet goed ontvangen. Andere kunstenaars vonden het te donker, de poses van de figuren waren houterig en hun anatomie gek. Theo van Gogh vond het maar een donker en somber werk. Anthon van Rappard, vriend van Vincent, schreef in een brief naar Vincent: “Ge kunt meer dan dit - gelukkig; maar waarom dan alles even oppervlakkig bekeken en behandeld? Waarom mag die men rechts geen knie hebben en waarom moet zijn arm een meter te kort zijn en waarom mist hij de helft van zijn neus”? Dit betekende voor Van Rappard en Van Gogh einde vriendschap. Het werk haalde het niet in Parijs, maar ondanks alle kritiek beschouwde Vincent zelf het als een meesterwerk. In 1887 noemde hij het ‘apres tout het beste dat ik maakte’. Later is hij nog naar Frankrijk gegaan. Daar wil-
