6 - MUSEUM VAN LOON
In de Blauwe Salon konden reputaties gemaakt, maar ook gebroken worden.
De opvallende bewoners van Keizersgracht 672 De geschiedenis van Museum van Loon
Emma van Benthem - Naar aanleiding van de enorme migratiestroom tijdens de zeventiende eeuw, werd de stad Amsterdam uitgebreid om deze nieuwe bewoners te huisvesten. Vlak na de bouw van de Keizersgracht liet in 1671 de Vlaamse koopman Jeremias van Raey twee huizen aan de gracht bouwen door de architect Adriaen Dortsman. In het linker huis ging Van Raey zelf wonen en het huis rechts – vandaag de dag nummer 672 – verhuurde hij. Sindsdien hebben velen het pand op de Keizersgracht hun thuis genoemd, waarvan een aantal notabelen. Tegenwoordig staat het huis gekend als het Museum van Loon.
V
oor de zusterpanden ontwierp Dorstman een gezamenlijke voorgevel. Deze Dorische attiekgevel wordt bekroond met beelden van Minerva, Mars, Vulcanus en Ceres. Het huis had hoogstwaarschijnlijk de indeling die typerend was voor zeventiende-eeuwse huizen van dit formaat: een smalle voorhal met voorin de ontvangstruimtes en achterin de privévertrekken. Vermoedelijk bevonden zich in de voorhal rondgesloten nissen die plek boden aan grisailleschilderingen van Gerard de Lairesse, die nu op de eerste verdieping hangen. Naast het huis ontwierp Dortsman ook de stallen en koetshuizen gelegen aan de Kerkstraat en voorzag hij ze van imposante tuingevels. Met zijn huizen voltooid moest Van Raey op zoek naar een EINDELOOS JAARGANG 25, NR. 2
huurder voor het rechter zusterpand. Op 1 mei 1672 tekende de schilder Ferdinand Bol een huurcontract. Als zoon van een meesterchirurgijn stapte Bol niet in de voetsporen van zijn vader, maar streefde hij het beroep van schilder na. Eerst in Dordrecht, en later bij Rembrandt ging Bol in de leer bij ateliers en werd hij een zeer succesvolle schilder. Nadat Bols eerste vrouw Elisabeth Dell in 1660 overleed huwde de schilder negen jaar later met Anna van Erckel, en het paar verhuisde naar de Keizersgracht. Doordat Van Erckel een zeer vermogende vrouw was kon Bol stoppen met zijn beroep als schilder. Er zijn dan ook geen werken meer van hem bekend na zijn tweede huwelijk. Dat de namen Van Raey en Dorstman bekend zijn, samen met het feit dat Bol de eerste huurder was, komt door een rechtszaak die Bol aanspande tegen de koopman. De
