ChannelConnect - Datacenter & Cloud Dossier 2023

DATACENTER & CLOUD 2023

‘Onze sector zorgt elke dag voor continuïteit’

VOORWOORD | ARNOLD LE FÈBRE

Arnold is Platform Manager van ChannelConnect

Reageren? Mail naar arnold.lefebre@imediate.nl

Honger naar data en diensten

We digitaliseren in hoog tempo. Mensen, bedrijven en overheden gebruiken steeds meer digitale diensten en data. En dat kan alleen maar dankzij onze digitale infrastructuur, de datacenters die in Nederland zijn te vinden. Of zoals Stijn Grove, directeur van de Dutch Data Center Association, het in deze editie van ons jaarlijkse Datacenter & Cloud Dossier verwoordt: “De machinekamers van de digitale transformatie.”

Traditiegetrouw publiceert DDA jaarlijks het State of the Dutch Data Center Rapport, dat je ook bij dit nummer aantreft. Het jaarlijkse marktrapport behoort inmiddels tot de meest toonaangevende onderzoeken van de Nederlandse datacentermarkt.

In de negende editie is onder andere te lezen dat colocatie datacenters in 2023 792.000 vierkante meter van de Nederlandse bedrijventerreinen (inclusief kantoren en buitenruimte, maar zonder grote datacenters van Google en Microsoft) in gebruik nemen. 71,9% van deze datacenters is gevestigd in de Metroregio Amsterdam (MRA). De groei van datacenter white space in 2023 is vooral zichtbaar geweest in regio’s buiten de MRA.

Achter deze paar regels schuilt een hele wereld.

Dat er vooral groei is waar te nemen in regio’s buiten de MRA, heeft namelijk mede te maken met de controverse rond de mogelijke komst van een groot datacenter in Zeewolde vorig jaar. De gemeenteraad had weliswaar ingestemd met de komst van Facebook-moederbedrijf Meta naar Flevoland, maar de Tweede Kamer en vervolgens het kabinet beslisten anders.

Onze honger naar data en diensten zorgt er echter voor dat de datacenterbranche onverminderd doorgroeit, waarbij volgens de brancheorganisatie vooral in Zeeland, Zuid-Holland, Utrecht en de drie noordelijke provincies nog terrein valt te winnen.

Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn. Naast onder meer de toenemende regelgeving uit Brussel, de krapte op het stroomnet en het personeelstekort, kampt de datacenterbranche met een imagoprobleem. Datacenters worden gezien als stroom- en waterverslindende ‘megastallen’, die het landschap ‘verdozen’ en bovendien amper arbeidsplaatsen opleveren.

Reden genoeg om het DDA-rapport de ondertitel ‘The Fact of the Matter’ mee te geven om al die emoties en onderbuikgevoelens met feiten te weerleggen.

“Wij zullen ons blijven inzetten voor een genuanceerd beeld van de sector en hopen dat de cijfers en feiten voor zich spreken en het belang van de sector betuigen”, aldus Grove.

Het belang en de veelzijdigheid van de datacenter- en de cloudsector komen optimaal naar voren in dit ChannelConnect Dossier. Ik wens je veel leesplezier!

INHOUD

DATACENTER & CLOUD

DOSSIER

30

DATTO

In de strijd tegen cybercriminaliteit weet je pas hoe goed je beveiliging is, wanneer er inbraakpogingen zijn geweest. Aangezien criminelen niet eerst vriendelijk op de deur kloppen, zijn penetratietesten essentieel. Volgens Hans ten Hove van Datto moeten deze pentesten standaard onderdeel uitmaken van een security audit.

26

E-QUEST

e-Quest is geëvolueerd van een lokale kantoorautomatiseerder naar een full-service ITpartij. Het bedrijf is nu een van de voorlopers op het gebied van datacenteren glasvezeldiensten. Dat heeft geresulteerd in indrukwekkende groei, en, in het geval van de datacenterdiensten, een landelijke aanpak.

46

MISVERSTANDEN ROND CLOUD

Is een cloudomgeving wel veilig?

Is het voordeliger dan on-premise?

Veel organisaties die een overgang naar de cloud overwegen, hebben nogal wat vragen, waarbij het antwoord vaak niet zomaar te geven is. We ontkrachten de grootste misverstanden over de cloud.

16

GROTETAFELGESPREK

Vijf specialisten op het gebied van datacenters en cloud gaan met elkaar in gesprek. Hoe verhouden cloud en datacenters zich tot elkaar, waar is de grootste innovatie op het gebied van performance en duurzaamheid te verwachten en hoe zien nieuwe datacenters er over tien jaar uit?

Scan de QR-code om je aan te melden voor de nieuwsbrief of ga naar onze website. Volg ons ook op:

COLOFON

ChannelConnect is hét platform voor het IT-partnerkanaal. ChannelConnect informeert zijn lezers dagelijks via het magazine, de Dossiers, de website ChannelConnect.nl, de e-mailnieuwsbrief en via de sociale mediakanalen.

In 2022 verschijnt het magazine 6 keer per jaar. Daarnaast brengen we drie keer een Dossier uit met de onderwerpen: Datacenter & Cloud, Telecom, VoIP & UC en Security & Privacy. Rond deze onderwerpen worden de zogenoemde Grotetafelgesprekken georganiseerd.

ADRES

iMediate BV

Arendstraat 33b

1223 RE Hilversum

AUTOMATISERING EN AI

Datacenters zijn cruciaal voor moderne bedrijven en consumenten. En de implementatie van infrastructuurautomatisering en AI speelt een steeds grotere rol bij het optimaliseren van deze complexe omgevingen. De enorme hoeveelheid data die we genereren is zonder intelligente systemen niet meer te verwerken.

Telefoon: 035 646 5800 redactie@channelconnect.nl

UITGEVER

Joost Driessen

PLATFORM MANAGER

Arnold le Fèbre

EINDREDACTIE

Marcel Debets

WEBREDACTIE

Arnold le Fèbre

REDACTIE & MEDEWERKERS

Cas Spiertz, Michiel van Blommestein, Mels Dees, Marcel Debets, Martijn Vet

MANAGER CLIENT SERVICES

Yvonne Schouren

ART DIRECTION

Rik van den Berg

VORMGEVING & DTP

Tim van den Berg, Xander van Straaten

ADVERTENTIE- EXPLOITATIE

Tarik Lahri (tarik.lahri@imediate.nl)

Mitchel van der Heide (mitchel.vanderheide@imediate.nl)

DRUK

Vellendrukkerij BDU, Barneveld

CHANNELCONNECT IS EEN UITGAVE VAN:

ChannelConnect mag niet worden gereproduceerd, geheel noch gedeeltelijk, zonder schriftelijke toestemming vooraf van de uitgever. ChannelConnect is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. ChannelConnect is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden, welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. ChannelConnect behoudt zich het recht voor om ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren.

Lezersservice

Voor onze wekelijkse e-mail nieuwsbrief kunt u zich (gratis) aanmelden via de website: www.channelconnect.nl Hier kunt u dagelijks terecht voor nieuws, achtergronden, marktcijfers, opinie en video-interviews. Voor het wijzigen van adresgegevens en/of overige vragen kunt u contact opnemen met onze abonnementen-administratie via: redactie@channelconnect.nl of 035 646 5800

ChannelConnect, ISSN 2211-825X

UPDATE

Elke werkdag is op channelconnect.nl het actuele nieuws uit het ICT-kanaal te lezen. Schrijf je daar ook in voor onze gratis nieuwsbrief.

Nutanix kondigt cloud-to-edge beheeroplossing Nutanix Central aan

Nutanix heeft Nutanix Central aangekondigd, een cloudoplossing die één console biedt voor zichtbaarheid, monitoring en beheer binnen de public cloud-, on-premises-, gehoste of edge-infrastructuren.

Nutanix Central breidt het universele cloud-beheermodel van het Nutanix Cloud Platform uit om silo’s te elimineren en het consistent beheren van applicaties en data te vereenvoudigen. Daarnaast ondersteunt het multi-domain use cases, waaronder identiteits- en toegangsbeheer (IAM) voor groepen, internationale projecten en global fleetmanagement.

Vanuit het Nutanix Central-dashboard hebben klanten toegang tot statistieken op domein- en clusterniveau, waaronder data over capaciteitsgebruik en alert-overzichten, om inzicht te krijgen in de status van elk domein. Deze functionaliteit maakt een navigatie naar alle individuele domeinen mogelijk, op basis van op rollen gebaseerde toegangscontroles (RBAC).

Oracle biedt speciale cloud voor de EU

Oracle heeft zijn specifiek op de EU gerichte cloud geïntroduceerd, de EU Sovereign Cloud. Deze voldoet volgens het bedrijf aan alle eisen op het gebied van dataprivacy en -soevereiniteit.

Volgens Oracle biedt de EU Sovereign Cloud dezelfde diensten en mogelijkheden als de openbare cloudregio’s van de Oracle Cloud Infrastructure. Ook zijn de prijzen, SLA’s en de ondersteuning gelijk. Behalve dat de data zich fysiek in de EU bevinden, geldt dat ook voor het personeel en de juridische entiteiten die zorgen voor het beheer.

EU Sovereign Cloud van Oracle is beschikbaar voor klanten in alle 27 lidstaten van de EU en daarbuiten. Klanten van Oracle kunnen ook toegang krijgen tot andere programma’s, zoals Oracle Support Rewards. Daarnaast wordt de Oracle Fusion Cloud Applications Suite, die momenteel beschikbaar is in het European Restricted Access (EURA)-aanbod, naar verwachting binnenkort ook beschikbaar in de Oracle EU Sovereign Cloud.

Databricks neemt Okera over

Datawarehouse-specialist Databricks neemt data governance-platform Okera over. Het bedrijf wil zo het beschermen van klantgegevens verbeteren. Okera maakt gebruik van AI voor het automatisch classificeren van gevoelige data. Databricks gelooft in deze technologie en zegt dat het begrijpen van data steeds belangrijker wordt in deze tijd van large language modellen en AI. Okera zou onder meer in staat moeten zijn om gevoelige gegevens automatisch bloot te leggen in grote hoeveelheden data. Daarbij gaat het onder meer om persoonsinformatie. Databricks wil Okera integreren in de Unity Catalog, de data governance-laag van het bedrijf voor onder meer AI workloads.

Complexiteit van cloud en data zit bedrijven dwars

De complexiteit van data heeft een kookpunt bereikt voor bedrijven wereldwijd, en leidinggevenden voelen de druk om de impact ervan op het bedrijf te beperken. Dat blijkt uit een rapport van NetApp, getiteld 2023 Cloud Complexity Report.

Technische en organisatorische uitdagingen kunnen hun cloudstrategieën belemmeren: 88 procent noemt het werken in verschillende cloudomgevingen een belemmering, terwijl 32 procent alleen al moeite heeft met een duidelijke visie op leidinggevend niveau. Duurzaamheid is een onverwachte drijvende kracht achter de cloud geworden: bijna acht op de tien leidinggevenden noemen ESG-resultaten als cruciaal voor hun cloudstrategie. De return on investment (ROI) is een punt van zorg onder leidinggevenden, waarbij 84 procent aangeeft dat van hun cloudstrategie al resultaten in de hele organisatie worden verwacht. Maar ook kosten zijn een punt van zorg, bijna de helft van de leidinggevenden (49%) meldt dat bij discussies over de cloudstrategie vaak of altijd zorgen over de kosten naar voren komen.

AI als een mogelijke oplossing

Meer dan een derde (37%) van de ondervraagden meldt dat in het komende jaar de helft of meer van hun cloudimplementaties zullen worden ondersteund door AI-gedreven

applicaties. Bijna de helft van de leidinggevenden bij kleinere bedrijven (minder dan 250 werknemers) verwacht het komende jaar de 50 procent te bereiken, en 63 procent in 2030. Dat is in contrast met de grotere bedrijven, die achterblijven.

Overstappen is uitdaging

“Het wereldwijde onderzoeksrapport van NetApp onthult een kloof tussen de leidinggevenden binnen en buiten de IT. In het bijzonder zijn de leiders die werken aan de uitvoering van de cloud degenen die het meest doordrongen zijn van de kosten- en complexiteitsproblemen, terwijl degenen buiten de IT het nog niet helemaal begrijpen. In het proces van overstappen naar de cloud ervaren leiders uitdagingen, waardoor er ruimte is voor leveranciers om deze huidige of nog te ontdekken problemen aan te pakken,” aldus Randy Kerns, Senior Strategist & Analyst bij de Evaluator Group.

DDA en FCA bundelen krachten voor jaarlijkse conferentie

De Green Data Center Conference van de Dutch Data Center Association (DDA) en de Fiber Vakdag van de Fiber Carrier Association (FCA) bundelen de krachten. Op woensdag 11 oktober wordt een gezamenlijke conferentie georganiseerd in de Jaarbeurs in Utrecht.

Dankzij deze synergie krijgen bezoekers volgens beide organisaties de mogelijkheid om hun netwerk te vergroten en te verbreden. De conferentie verwacht circa 600 bezoekers. Vorig jaar kwamen meer dan 400 bezoekers naar de Green Data Center Conference (GDC) en ruim 250 professionals naar de Fiber Vakdag. DDA en FCA werken al jaren op meerdere onderwerpen samen. Zo hebben ze onder andere samengewerkt op het zeekabeldossier, waarbij aandacht werd gevraagd voor de zeekabels die landen in Nederland en de noodzaak voor vernieuwing en investeringen.

Datacenter oplossingen van ACT

ACT Connectivity Solutions is leverancier van datacenter oplossingen gericht op het uitbreiden en wijzigen van bekabeling. Met meer dan 20 jaar ervaring bieden wij met onze datacenter oplossingen gemak, snelheid, kwaliteit, compatibiliteit, kennis en flexibiliteit.

Gemak

Wij bieden unieke oplossingen die u ontzorgen en kostbare tijd besparen, waaronder de ACT Fiber Kit en de Polarity Twist™ connector.

Snelheid

Met een voorraad van ruim één miljoen kabels, zijn onze kabels direct uit voorraad leverbaar. Vandaag besteld, is morgen in huis.

Kwaliteit

Onze producten voldoen aan de internationale normen voor datacenters. Daarnaast bieden wij vijf jaar garantie.

Compatibiliteit

Onze datacenter oplossingen zijn compatibel met bestaande merken in de datacenter markt.

Kennis

Onze specialisten hebben jarenlange ervaring in het adviseren van datacenters en het selecteren van de juiste producten.

Flexibiliteit

Bent u op zoek naar een kabel met een afwijkende lengte of een heeft u een kabel met meer vezels nodig? Wij leveren kabels op maat en zorgen dat deze snel leverbaar zijn.

Distributeurs:

AWS wereldwijd het grootst, maar niet in Nederland

Uit onderzoek van Axxes onder bijna 600 Nederlandse IT’ers blijkt dat de Amazon AWS cloud flink achterblijft bij de concurrentie van Microsoft Azure en Google Cloud. En dat terwijl AWS wereldwijd marktleider is.

Nederlandse bedrijven maken het meest gebruik van de clouddiensten van Microsoft Azure (63%).

Op de tweede plek staat Google Cloud Platform (34%) en Amazon Web Services blijft met 20% flink achter. IT-consultant Axxes deed onderzoek naar het gebruik van de cloud in Nederlandse bedrijven.

“De afgelopen jaren is het gebruik van cloudplatformen geïntegreerd in het Nederlandse bedrijfsleven. Wanneer organisaties eenmaal hebben gekozen voor een cloudplatform, blijven ze hier vaak trouw aan”, zeggen de onderzoekers. Zo verwachten IT’ers dat hun organisaties over drie jaar nog volop gebruik maken van Microsoft Azure (64%), Google Cloud Platform (33%) en Amazon Web Services (14%). “Het lijkt er dus niet op dat AWS de komende jaren in populariteit zal toenemen in Neder-

land.” Slechts zeven procent van de IT’ers geeft aan te werken bij een organisatie die nog geen cloudplatform gebruikt.

Top 3 programmeertalen

De IT’ers zijn ook gevraagd om de nabije toekomst van programmeertalen in te schatten. 80 procent van de IT-consultants ziet programmeertalen niet binnen drie jaar verdwijnen. Zij verwachten zelf dan met name te werken met Javascript (41%), Java (38%) en Python (35%). Waar Javascript en Java afnemen in belang ten opzichte van vandaag, lijkt Python terrein te winnen. “Niet gek, aangezien Python een toonaangevende programmeertaal is voor Machine Learning en Artificial Intelligence.”

Eurofiber breidt interconnectieplatform uit Eurofiber Cloud Infra heeft zijn interconnectieplatform DCspine uitgebreid met een directe toegang tot private cloud. Het bedrijf wil hiermee klanten de mogelijkheid bieden tot één schaalbare software-defined verbinding naar al hun data, ongeacht waar deze staan.

Jan Michiel Berkel, commercial director Eurofiber Cloud Infra: “DCspine is een software defined interconnectieplatform dat zorgt voor connectiviteit tussen datacenters, cloud providers en andere netwerkdiensten. We hebben dit in 2018 gelanceerd om onze klanten een platform te bieden dat netwerkbeheer vereenvoudigt en de complexiteit van

het bouwen en beheren van interconnecties tussen datacenters en cloud services vermindert. Sindsdien zijn er 90 datacenters in Nederland en België aangesloten op het platform.”

Inmiddels ziet het bedrijf bij zijn klanten een groeiende behoefte om de toegang naar bedrijfsdata en applicaties schaalbaar te maken. “Daarom hebben we DCspine verder uitgebreid met een private cloud. Klanten die zowel in de publieke als in de private cloud werken kunnen hiermee van hetzelfde platform gebruik maken, waarmee ze dus een schaalbare software defined verbinding hebben naar al hun data, waar dit dan ook opgeslagen staat.”

GET SMART

Eenvoudige connectiviteit ingebouwde LoRaWAN gateway voor 15 cloudconnected sensoren.

Koppeling met uiteenlopende Energy Dashboards & Gebouw Beheer Systemen.

HPE neemt hybride

cloud specialist OpsRamp over

Hewlett Packard Enterprise neemt OpsRamp over, een bedrijf dat is gespecialiseerd in IT Operations Management (ITOM). Hiermee kan IT-infrastructuur worden gemonitord, geobserveerd en beheerd. HP integreert de hybride oplossing voor digitaal operationeel beheer van OpsRamp met het GreenLake edge-tocloud-platform. De technologie van OpsRamp biedt volgens HP end-to-end zichtbaarheid, waarneembaarheid en controle in hybride en multi-cloud IT-omgevingen. Dit omvat multi-vendor computing, netwerken en opslag, samen met cloudresources, containers, virtuele machines en applicaties.

Volgens IDC gebruikt 64% van de ondernemingen meerdere cloudproviders, en dat toont volgens HP aan dat het vermogen om de wildgroei van IT-activiteiten in heterogene cloudomgevingen te beheren steeds belangrijker wordt. “Klanten beheren tegenwoordig verschillende cloudomgevingen, met verschillende operationele IT-modellen en tools, wat de kosten en complexiteit van digital operations management drastisch verhoogt”, zegt Fidelma Russo, Chief Technology Officer van Hewlett Packard Enterprise. “Met de combinatie van OpsRamp en HPE willen we deze barrières wegnemen door klanten een geïntegreerd edge-tocloud-platform te bieden dat IT-domeinen van meerdere leveranciers en meerdere clouds kan beheren.”

Organisaties blijven worstelen met multi-cloud

Meer dan een vijfde van IT-applicaties worden in zes verschillende omgevingen gehost. Dit leidt tot een reeks beveiligings- en operationele uitdagingen en stimuleert de vraag naar multi-cloud netwerkoplossingen. Dat is een van de uitkomsten van het F5 2023 State of Application Strategy Report (SOAS), een jaarlijks onderzoek dat nu voor de negende keer is uitgevoerd.

Volgens IT-leidinggevenden in EMEA-regio zijn multi-cloud netwerken de belangrijkste trend voor de komende jaren. De meeste CIO’s zullen in de nabije toekomst verantwoordelijk zijn voor hybride app-architecturen en multi-generatie apps verspreid over hybride omgevingen.

Gematigde proporties

Uit het onderzoek blijkt dat de hype van ‘alles naar de cloud’ langzaam maar zeker terugkeert naar gematigde proporties. In 2018 was 74 procent van de respondenten van plan om tot de helft van hun apps in ‘een cloud’ te implementeren. In de meest recente editie van het SOAS-rapport stelt iets minder dan de helft van de respondenten (48 procent) dat ze momenteel apps in de cloud hebben ingezet, en gemiddeld zetten organisaties slechts 15 procent van hun app-portfolio in de cloud in. Na jarenlange daling is het percentage applicaties dat wordt gehost in traditionele, lokale datacenters in 2022 zelfs met 2 procent gestegen tot 37 procent. Het aandeel van on-premises implementaties bedraagt meer dan 50 procent, aangezien zowel traditionele als cloud-omgevingen op locatie bestaan.

Wildgroei aan apps

Hoewel de inzet van publieke cloud en SaaS afgelopen jaren steeg, is het gebruik hiervan in 2023 afgevlakt of zelfs licht gedaald. Mobiliteit en het terughalen van apps is een belangrijke trend. Deze blijft voor het tweede jaar op rij hoog: 43 procent van de respondenten haalt apps terug in huis of is van plan dat binnenkort te doen. De belangrijkste reden hiervoor is de wildgroei aan apps in een multi-cloud omgeving onder controle te houden. Slechts 17 procent van de zakelijke apps wordt in private clouds gehost. SaaS volgt op de voet met 16 procent (hoewel dit technisch gezien een consumptiemodel is, geen implementatiemodel).

De grootste uitdaging in 2023 is de complexiteit van tools en API’s die voortvloeit uit het gebrek aan standaardisatie of interoperabiliteit tussen verschillende implementatiemodellen (39 procent).

Kennis delen tijdens de negende Nationale Datacenterdag

In totaal namen in juni tien

Nederlandse datacenters deel aan de Negende Nationale Datacenterdag. Een van die datacenters was Interconnect. “Veel IT’ers zijn volledig afhankelijk van datacenters, maar zij er nog nooit binnen geweest.” Tekst: Mels Dees

Rob en Jeroen Stevens waren pioniers in datacenterland toen ze in 1995 hun datacenter Interconnect in Den Bosch openden. En pioniers zijn ze nog, zo schakelden ze begin deze maand over op volledig groene stroom. “In die tijd was inter-connectiviteit nog een ‘nice tot have’,” legt directeur Rob Stevens uit. “Ik heb meegemaakt dat een website soms een uur niet werkte voordat we een telefoontje kregen met de vraag of er iets aan de hand was.”

Het is anders geworden, wil de medeoprichter maar zeggen. “Iedereen is afhankelijk van internet. IT-bedrijven, cloud-bedrijven en datacenters vormen het fundament van de samenleving.” Stevens vertelt dat hij zijn dochters van 19 en 15 vaak heeft geprobeerd uit te leggen was hij, zijn broer en de collega’s in het datacenter doen, maar dat blijft een uitdaging. “Papa zorgt ervoor dat het wifi werkt,” is de boodschap die dan blijft hangen. “Voor hen is internet vanzelfsprekend. Dat is de essentie van ons werk: die vanzelfsprekendheid garanderen.”

Maar vanzelfsprekendheid mag niet leiden tot onzichtbaarheid en onbekendheid. “Daarom zijn we niet alleen een van de initiatiefnemers geweest bij het oprichten van de Dutch Datacenter Association (DDA), maar deden we ook mee aan alle datacenterdagen, waarvan we dit jaar de negende editie beleven.” De directeur geeft aan dat het hem steeds weer verbaast dat mensen die midden

in de IT zitten en er sterk van afhankelijk zijn nog nooit een datacenter van binnen hebben gezien. En dat ze niet weten wat erin gebeurt. Deze dag laat de bezoekers de zalen van het datacenter zien.”

Kennisdelen over datacenters

De Managing Director van DDA, Stijn Grove, was ook afgereisd naar Eindhoven. Voor hij zijn toespraak begon in het auditorium van het datacenter, vroeg ChannelConnect of het anno 2023 nog mogelijk zou zijn als mkbbedrijf een datacenter te starten, zoals de gebroeders Stevens voor de eeuwwisseling deden. “Je moet niet de ambitie hebben meteen een datacenter op hyperscalerformaat neer te zetten,” geeft Grove aan. “Maar een datacenter met een focus op colocatie, met persoonlijk contact in een regionale en wellicht ook verticale specialisatie, waar bijvoorbeeld bepaalde servers van klanten op een private floor staan, is zeker nog mogelijk.” Stijn Grove wees de aanwezigen nadrukkelijk op het feit dat de bijeenkomst in een goed geoutilleerd auditorium kon plaatsvinden, midden in een datacenter. “Interconnect wil al vanaf de oprichting kennis delen over de praktijk van de datacenters en het belang van datacenters voor bijna elke Nederlander.

Stevens gaf daar voorbeelden van. “Vodafone huurt hier ruimte, dus hun klanten bellen wellicht via servers in dit pand. Een grote bank huurt hier ook, dat maakt onder meer pintransacties nodig. En dankzij collega’s van anders datacenters kijken we Netflix of plannen routes in de auto.”

Snelle groei

Uiteraard ging Grove in op het publieke debat. “Datacenters zijn nog steeds in het nieuws en het is vaak dezelfde riedel: stroomverbruik, watergebruik, lelijke

‘Voor de meest mensen is internet vanzelfsprekend. Dat is de essentie van ons werk: die vanzelfsprekendheid garanderen’

grote gebouwen. Maar we zijn afhankelijk van deze centra voor de diensten die Stevens net noemde.” Overigens liet de datacenterdirecteur later die middag foto’s zien van het nieuwe datacenter van Interconnect langs de A2 bij Den Bosch, dat toch beslist niet als lelijk omschreven kan worden.

“En ook daar is ruimte voor uitbreiding, want al sinds 1995 weten we dat de hoeveelheid ruimte die we nodig hebben altijd sneller groeit dan verwacht.” De datacentersector is nog steeds volop in ontwikkeling en beweging, en die trends brengt DDA jaarlijks naar buiten in een rapport dat Stijn Grove aan Rob Stevens overhandigde.

Out-of-the-box denken

Vervolgens kreeg Carlo van de Weijer het woord. Hij is directeur van het EAISI (Eindhoven Artificial Intelligence Systems Institute) en ging in op de opmars van AI en applicaties als ChatGPT, die nogal wat rekenkracht vergen. “Veel mensen denken dat de opmars van AI zal leiden tot een enge toekomst en denken aan films die laten zien dat machines de wereld overnemen,” begon Van de Wijer zijn bijdrage. “We kunnen de ontwikkeling van AI niet stoppen, maar we kunnen ons er wel tegen wapenen.” De specialist verwachtte zeker wel dat bepaalde banen en functies overgenomen worden door steeds slimmere technologie. “Dat proces speelt al heel lang, er zijn nauwelijks bankmedewerkers meer of mensen die loonstrookjes invullen.” Het zijn de creatieve beroepen én de vakmensen die mooie dingen kunnen maken met hun handen waar vraag naar blijft. “AI is heel goed in het volgen van protocollen, in het binnen de lijntjes kleuren. Wij mensen zijn juist goed in out-of-the-box denken en wellicht het randje van de wet opzoeken, en daar ook even overheen gaan. Als we er zo tegenaan kijken maakt AI het leven veel leuker.” ◾

Stijn Grove en Rob Stevens

Carlo van de Weijer

Datacenters zorgen elke dag voor continuïteit

Aan de hand van drie vragen en vier stellingen gaan vijf specialisten op het gebied van datacenters en cloud met elkaar in gesprek. Hoe verhouden cloud en datacenters zich tot elkaar? Waar is de grootste innovatie op het gebied van performance en duurzaamheid te verwachten? En hoe zien nieuwe datacenters er over tien jaar uit? “Met cyberdreigingen leerden we omgaan, maar een terreuraanslag moeten we vrezen.”

Tekst: Mels Dees | Fotografie: Steven van Kooijk

VLNR: Freek van Alphen, Rick van den Hoogenhof, Hans ten Hove, Erik Hoeboer, Mels Dees, en Sebastiaan Smit

Vraag 1: Datacenters zijn er in vele vormen, van een cluster aan servers voor edge-computing, via micro- en mini-datacenters tot hyperscalers.

Wanneer hebben we het eigenlijk over een datacenter?

Erik Hoeboer, EMEA Channel Marketing Manager bij Netgear, reageert als eerste. “Het is voor mij een soort gewetensvraag. Voor ik bij Netgear ging werken zou ik waarschijnlijk gezegd hebben dat een datacenter echt een verzamelgebouw moet zijn waar grote bedrijven hun servers en IT-infrastructuur neer kunnen zetten. Een gebouw met goede connectiviteit, redundant aangesloten op de AMS-IX.”

Sinds Hoeboer werkt bij Netgear is zijn oordeel iets anders. “Het kan ook heel goed een cabinet of een rek zijn dat geoptimaliseerd is voor het werken met, en verwerken van data. Met daarin een aantal switches, een router en servers. Apparatuur zoals Netgear die levert. Wij stellen resellers en mkb-klanten in staat om een eigen mini- of micro-datacenter te bouwen op basis van enterprisegrade hardware tegen aantrekkelijke prijzen.”

Dat is een andere wereld dan de

datacenters van de verschillende hyperscalers, weet Hoeboer. “Die bouwen hun eigen dienstverlening en bieden dat als een service aan. Maar je hebt ook altijd data die privacygevoelig is of applicaties waarvan je wilt dat de IT-mensen erbij kunnen. Die je bij je wilt hebben. Dat kan in een lokaal datacenter zijn, maar ook op de eigen locatie.”

Bij ABB is geen eigen definitie die een omgeving de kwalificatie ‘datacenter’ geeft. “We hebben intern drie subsegmenten binnen het datacenter segment,” legt

Freek van Alphen, Head of Data Center Solutions Benelux bij ABB, uit. “Hyperscale, Colocation en Enterprise, maar binnen enterprise zou dan een edge voor een IoT-toepassing op een plant van een ra naderij een voorbeeld zijn van een klein datacenter. En dat kan ook geplaatst zijn in een container. Dat is dan al een datacentertje.”

Voor hem is de manier waarop een datacenter gebouwd of ingericht wordt uiteindelijk afhankelijk van de usecase. “Welke IT heb je ter plaatse nodig, en wat kan vanuit de cloud?”

Hans ten Hove

‘De cloud draait in datacenters, maar de eindklant kiest niet voor dat datacenter, maar voor een service die zich onderscheidt van een andere service’

Stroom, koeling en connectiviteit

“Ik vind een omgeving een datacenter op het moment dat het een ruimte is die je optimaliseert voor het plaatsen van hardware.” Dat is de definitie van een datacenter die Rick van den Hoogenhof, Manager Copaco Cloud bij Copaco, geeft. “Van oorsprong hebben we het dan over servers, maar het kan inmiddels ook allerlei IoT-hardware zijn.” Dat betekent, geeft hij aan, dat die ruimte moet voorzien in stroom, koeling en connectiviteit. “Dat is eigenlijk de basis. En ja, dan kun je zelf on-prem een datacenter hebben.”

Voor Sebastiaan Smit, Salesdirector bij Huawei Enterprise Group Nederland, is een datacenter een centrale locatie die geconditioneerd is voor IT-toepassingen op verschillende hardware die bij elkaar gebracht wordt. “Bij voorkeur verdeeld over twee redundante locaties, maar dat betekent niet dat die redundantie bepaalt of iets een datacenter is.

Deelnemers:

Dat geldt wel voor andere zaken die continuïteit mogelijk maken, zoals noodstroom, brandveiligheid en vooral ook toegangsbeveiliging. Dat laatste wordt nogal eens onderschat.”

Hans ten Hove, Area Vice President Continental Europe bij Datto, reageert op zijn beurt op de vraag. “Als je teruggaat naar het begin van de jaren 90 van de vorige eeuw, zie je dat iedereen een eigen definitie van een datacenter had. Er was ook toen geen standaard.” Rond de eeuwwisseling zijn we gewend geraakt aan aparte gebouwen voor data-opslag en -verwerking, met eigen specifieke voorzieningen. “Tot die tijd waren het gewoon kasten met racks.”

Centraliseren bij een specialist Van den Hoogenhof (Copaco) heeft eerder binnen een datacenterorganisatie gewerkt en herkent zich in de historische schets van Ten Hove. “Rond de eeuwwisseling besloten

steeds meer bedrijven hun hardware buiten de deur te plaatsen. Zij maakten een bewuste keuze tussen verschillende datacenters.” Zaken als redundantie, beveiliging en de precieze locatie werden daarbij tegen elkaar afgewogen. “Nu vinken gebruikers een cloudservice aan en realiseren zich niet dat die dienst draait dankzij een datacenter.”

Gebruikers gaan er, kortom, zonder meer van uit dat hetgeen waar datacenters de hele dag min of meer onzichtbaar mee bezig zijn, en wat je kunt samenvatten als: zorgen voor de noodzakelijke continuïteit, goed geregeld is.

“Het is te vergelijken met energiecentrales. Die stroom wekten we, voor de opmars van zonnepanelen op daken, lange tijd ook niet zelf op, maar we centraliseerden dat en besteedden dat uit aan een klein aantal echte specialisten. Dat is precies wat we met data ook doen: daar zijn specialisten voor die datacenters

Freek van Alphen Head of Data Center Solutions Benelux bij ABB

Rick van den Hoogenhof Manager Copaco Cloud bij Copaco

Hans ten Hove Area Vice President Continental Europe bij Datto

Erik Hoeboer EMEA Channel Marketing Manager bij Netgear

Sebastiaan Smit Salesdirector bij Huawei Enterprise Group Nederland

bouwen en beheren. Die kunnen dat beter en, uiteindelijk, ook duurzamer dan wanneer elk bedrijf dat afzonderlijk gaat doen.”

Van cloud naar on-premise

In dit kader is het van belang niet te onderschatten hoeveel bedrijven zelf nog eigen servers in een datacenter hebben staan, betoogt Smit (Huawei). “Datacenters associëren we nu over het algemeen met cloud, maar colocatie, waarbij de IT-apparatuur eigendom is van de eindklant en komt veel voor. Dat geldt ook voor eigen datacenters on-prem die je nog veel ziet bij onder meer banken, maar ook in de manufacturing.”

Hij legt uit dat die bedrijven (deels) niet afhankelijk willen zijn van de cloud. “Sterker nog: je ziet een ontwikkeling waarbij men de cloud toch weer verruilt voor on-premise, als gevolg van ransomware. Partijen willen er dichter opzitten, al was het maar omdat de recovery-snelheid na een incident daarmee omhooggaat.”

Het is volgens Ten Hove (Datto) inderdaad wel relevant dat we naar het gebruikersperspectief kijken.

“Heb je het over datacenters of heb je het over cloud?” Daar ziet hij een interessante verschuiving. “Rond 2000 zeiden bedrijven: ‘Ik breng mijn on-premise omgeving naar een veilig datacenter’, dat wordt minder, omdat de dienstverlening waarom het de eindklant gaat naar de cloud is gegaan.”

Rick van den Hoogenhof

Ten Hove bedoelt daarmee dat de eindklant niet geïnteresseerd is in het onderliggende ijzer, maar in de applicatie die hij gebruikt, zoals Van den Hoogenhof al aangaf. “Inderdaad draait die cloud in datacenters, maar de eindklant kiest niet voor dat datacenter, maar voor een service die zich onderscheidt van een andere service.”

‘Techniek is goed geregeld’

Hij wordt bijgevallen door Hoeboer (Netgear). “Daar ben ik het mee eens. Ik zie cloud-dienstverlening niet als datacenterdienstverlening.

Het is een service die het gebruik van een applicatie mogelijk maakt voor de eindgebruiker, die ervan uitgaat dat de techniek achter die service goed geregeld is om zo een optimale beschikbaarheid van de applicatie te garanderen.”

Ook Van den Hoogenhof (Copaco) merkt op dat bepaalde klanten op dit moment (deels) terugkeren vanuit de cloud, bijvoorbeeld vanwege de kosten. “Op dat moment reali-

seert men zich, dat die kosten ook gebaseerd zijn op de onderliggende techniek en men vraagt zich af welke voordelen private cloud, colocatie of on-premise oplossingen kunnen bieden. Klanten kiezen voor datacenters bij bekende partijen, waarbij data in Nederland blijven. Deze datacenters zijn bovendien gebouwd door specialisten in samenwerking met partijen als ABB en Netgear. Zo maakt iedereen zijn eigen keuze.” Hoeboer (Netgear) keert terug naar de vraag die centraal stond bij dit deel van de discussie. “Wij leveren onze AV-switches ook voor omroepwagens. In die voertuigen hebben ze een eigen stroomvoorziening en security, is dat daarmee een mobiel datacenter?” Als we stellen dat een datacenter een ruimte is die geoptimaliseerd is voor data-opslag en dataverwerking, dan is die bus een datacenter, is de mening van Ten Hove (Datto). “Een flexibel en mobiel datacenter,” bevestigt Van den Hoogenhof (Copaco).

‘In principe heeft elk datacenter een incentive om enorm zuinig te opereren. Dat drukt de bedrijfskosten en vergroot de marge. Maar emotie en gewoontes houden dit tegen’

Het onderwerp kwam eerder al aan de orde, maar wordt hier verder uitgediept. “Het gaat om de loskoppeling van een fysieke locatie, de servers in het datacenter enerzijds, en de diensten die uiteindelijk wel gebruik maken van die fysieke locatie anderzijds,” legt Ten Hove uit. Ooit kochten bedrijven hardware en zetten die in het bedrijf neer, dat was de IT van een organisatie, met software erop en een netwerk tussen de componenten. “Al die componenten zag je terug in de o erte van een leverancier, aangevuld met een post projectcoördinatie en eventueel beheer. Dat is nu helemaal anders.” End-to-end diensten spelen nu de hoofdrol gaat hij verder, “maar de eindklant kent die tussenliggende partijen die de functionaliteit van de applicatie mogelijk maken niet.

Daar valt ook het datacenter onder.”

Van den Hoogenhof (Copaco) is wel van mening dat je cloud en datacenters niet helemaal los van elkaar kunt zien. “Als je een eigen datacenter hebt, waar voor het hele bedrijf de applicaties staan, dan bied je die eigenlijk as-a-service aan het eigen personeel aan.” Hij meent dat het begrip datacenter vooral gekoppeld is aan techniek, waar het bij cloud naast een techniek juist om een businessmodel gaat. “Het datacenter is een ruimte en heeft klanten – waaronder veel cloudproviders.”

Hoeboer van Netgear herkent veel in wat Van den Hoogenhof zegt. “Met een datacenter ben je eigenlijk je eigen cloudprovider.”

Cloud of virtualisatie?

Smit (Huawei) vindt dat het begrip cloud niet altijd eenduidig wordt gebruikt. “Is het cloud of virtualisatie?” Hij vermoedt dat aanstaande regelgeving, zoals NIS2, impact gaat hebben, zeker op de kleinere msp’s. Dit omdat ze met nieuwe problematiek te maken gaan krijgen. “Kunnen kleinere partijen dat aan?” Het antwoord komt van Van den Hoogenhof: “Wij van Copaco, maar zeker ook Datto, zijn er nu juist om de msp te helpen om die stap te maken.”

Ten Hove (Datto) sluit aan bij een eerdere opmerking van Rick van den Hoogenhof, als hij stelt dat er nog een belangrijk verschil is tussen datacenters en de adoptie van cloud. “Twintig jaar geleden was er nog geen cloud, maar waren er wel datacenters. Wie overwoog te gaan outsourcen dacht heel goed na bij de keuze van het datacenter. Bij de overstap naar cloud doen bedrijven dat niet. Niemand stelt eigenlijk vragen over de datacenters waarop de cloudapplicaties draaien.”

Van Alphen (ABB) reageert nog op een eerdere constatering tijdens het gesprek, dat sommige partijen weer op hun beslissing naar de cloud te gaan terugkomen. “Dat is eigenlijk niets nieuws. Ook bij outsourcing zijn er golven. Men besteedt uit en neemt het later toch weer terug. De IT ademt mee op de bewegingen van het bedrijf.”

Stelling 1: Cloud en datacenters zijn niet hetzelfde.

Vraag 2: Als je over tien jaar door een net opgeleverd datacenter loopt, wat is dan het grootste verschil met nu?

Van Alphen (ABB) verwacht dat een klein datacenter tegen die tijd echt heel veel data kan verwerken, vooral dankzij het gebruik van high density computing. “En datacenters kunnen, ook door de forse koeling die nodig is, een warmteleverancier zijn.” Daarnaast verwacht Van Alphen dat de locaties onbemand zijn, mede dankzij intelligente hardware die eventuele verstoringen ruim van tevoren kan voorspellen, in combinatie met automatisering en robotisering om onderhoud en beheer voor een deel uit te voeren.

“Ik verwacht dat het er doodstil zal zijn,” geeft Ten Hove (Datto) aan. “Dankzij vloeistofkoeling heb je geen ventilatoren meer nodig.”

Hij voegt eraan toe dat er echt wel het een en ander moet gebeuren in bij datacenters. “Als je kijkt naar de snelheid waarmee de hoeveelheid data toeneemt, dan is daar eigenlijk niet tegenop te bouwen.”

Een oplossing is volgens Hoeboer (Netgear) dat de apparatuur steeds kleiner wordt, er passen nu al meerdere switches in dezelfde U-ruimte,

waardoor de footprint naar beneden gaat. Hiernaast nemen de prestaties toe, terwijl de apparatuur minder energie nodig heeft. Ook Van den Hoogenhof (Copaco) verwacht meer high density en de daaraan verbonden noodzaak sterk te koelen. “Inderdaad kunnen datacenters dan een bron van warmte zijn voor tuinbouw en de gebouwde omgeving. Nu roepen we dat natuurlijk al langer; het gebeurt alleen nog niet veel.”

Verandering valt mee

Dat leidt tot de reactie van Smit (Huawei). “Laten we over 10 jaar afspreken in een nieuw datacenter. Ik denk dat er niet veel veranderd is. Ja, apparatuur is e ciënter, maar robots en warmtenetten, ik zie het niet gebeuren, tenzij het businessmodel voor het datacenter duidelijk is, zoals bij het opslaan van zonne-

‘Ook bij outsourcing zijn er steeds golven. Men besteedt uit en neemt het later toch weer terug. De IT ademt mee op de bewegingen van het bedrijf’

Freek van Alphen

stroom in battery packs voor eigen gebruik.

Van Alphen reageert hierop: “De ontwikkelingen gaan hard en er is veel mogelijk, maar wie neemt het initiatief om waarin te investeren?

Datacentereigenaren gaan echt geen buizen aanleggen naar een woonwijk, daar moet de overheid een regierol oppakken.”

Algemeen verwachten de deelnemers dat ‘vuile’ diesel over tien jaar vervangen zal zijn door duurzamere alternatieven. Netgear ziet kansen voor meer gebruik van Power over Ethernet in mini- en micro-datacenters in combinatie met de mkb-kantooromgeving. Maar, zo blijkt uit de rondgang, heel duidelijk is het beeld van de veranderingen die we binnen tien jaar mogen verwachten niet. “Eigenlijk zijn we helemaal niet in staat om tien jaar vooruit te kijken,” vat Ten Hove (Datto) kernachtig samen.

“De meeste bedrijven in Nederland zouden gebruik kunnen maken van public cloud,” is de mening van Van den Hoogenhof (Copaco). “En misschien zouden ze er zelfs wel voor móeten kiezen. Als je kijkt naar de schaalbaarheid en het technologische voordeel dat ze met de public cloud kunnen behalen.”

Voor Smit (Huawei) zou de vraag moeten zijn: “Wat is de drijfveer voor een specifieke onderneming op naar de cloud te gaan. Is dat schaalbaarheid, is dat prijse ciency?” De aanname, geeft Smit aan, is vaak dat cloud goedkoper is. “Dat is echter in de praktijk nog maar de vraag.” Van den Hoogenhof (Copaco) reageert hierop dat dit inderdaad een belangrijke kwestie is. Hij gelooft niet dat alles naar de cloud gaat. “Ziekenhuizen, banken en de industrie zullen deels on-premise blijven. Je hebt bijvoorbeeld minder last van latency. Aan de andere kant zorgt public cloud voor schaalbaarheid. En vaak ook voor kostenvoordeel.” Het feit dat een bedrijf over het algemeen gebruik zal maken van een hybride model herkent Hoeboer (Netgear). “De schaalvoordelen van public cloud zullen bij standaardoplossingen te vinden zijn.”

Investeren in governance

Het beeld bestaat nog steeds bij ondernemingen dat je met een stap naar de cloud van alle zorgen bevrijd bent. “Je blijft echter verantwoordelijk voor de integriteit van de data,” geeft Van Alphen (ABB) aan. “Je hebt een regieorganisatie nodig en controlesystemen.” Hij is het wel eens met de stelling. “Maar als je voor die public cloud kiest moet je investeren in de governance.” Ook Ten Hove (Datto) onderschrijft de stelling. “De meeste bedrijven in Nederland bevinden zich in het mkb-segment en hebben één tot vijf medewerkers. Vaak zijn de oplossingen die zij gebruiken cloud based. De public cloud zal voor hen bijna altijd prima zijn.”

Stelling 2: Er is voor de meeste bedrijven in Nederland geen reden om níet voor public cloud te kiezen.

Stelling 3: De echte innovatie vindt bij datacenters niet bij de servers en switches plaats, maar op het gebied van koeling, waterbeheer en energie.

Deze stelling wordt door geen van de deelnemers onderschreven. “De innovatie in serverkracht gaat nog steeds door,” stelt Van Alphen (ABB). “Juist daar spelen interessante ontwikkelingen als immersion cooling, waarbij de apparatuur wordt ondergedompeld in een vloeistof voor de meest e ectieve koeling.” Hierdoor kunnen de servers bij hogere temperaturen werken, waardoor warmteteruglevering eenvoudiger wordt. “Er zijn ook bij de switches zeker nog innovaties te zien,” vult Hoeboer (Netgear) aan. “Denk aan devices die Power over Ethernet ondersteunen. Of aan de AV-Switches van Netgear, waarvan we de ventilator minder kunnen laten koelen waardoor ze nagenoeg geluidloos zijn en ook bij audioregistraties goed te gebruiken zijn.”

Dat neemt niet weg dat er, zeker bij de datacenters grote innovatiekracht zichtbaar is, ook op het gebied van duurzaamheid en waterbeheer.

Hogere temperaturen mogelijk

“Er spelen meerdere zaken die bij elkaar komen,” meent Smit (Huawei): “Temperatuurgevoeligheid van de apparatuur enerzijds en de omgevingstemperatuur anderzijds bepalen de koelingsbehoefte en daarmee het energiegebruik.” Hij vertelt dat de apparatuur van Huawei ook gebruikt wordt in Azië en Afrika en daar probleemloos bij hogere temperaturen werkt, mede dankzij een ander design. “Ook zaken als verglazing binnen een device, dat minder warmte-ontwikkeling kent dan koper, het gebruikte OS en de chipset hebben invloed op de warmte-ontwikkeling. In de praktijk hoeft de temperatuur in een datacenter echt niet precies 21 graden te zijn.”

Van den Hoogenhof (Copaco) reageert hierop: “In principe heeft elk datacenter een incentive om enorm zuinig te opereren. Dat drukt de bedrijfskosten en vergroot de marge. Maar emotie en gewoontes houden dit tegen.”

Ook bij deze vraag geeft Freek van Alphen, van ABB, als eerste een antwoord. “Zoals bij elke onderneming speelt ook bij een datacenter de war for talent. De directeur zoekt goed personeel, maar kan dat niet vinden.” Weliswaar heeft een datacenter niet heel veel personeel nodig, maar het aantal datacenters neemt nog steeds toe, “en de mensen die er werken hebben brede kennis nodig.” Er is, wordt aangegeven, natuurlijk een verschil tussen verschillende datacenters: is de persoon die wakker ligt de eigenaar van het gebouw en de technische installaties, of ook van de IT-apparatuur in het datacenter? Van den Hoogenhof (Copaco): “In dat laatste geval is security, en dan met name ransomware, een uitdaging.”

Slotgracht om datacenters

Van Alphen (ABB) was nog niet klaar met zijn opsomming: “Ook het imago van datacenters speelt een rol. De weerstand van veel mensen

tegen de grote panden, waarvan men vooronderstelt dat ze veel stroom verbruiken, is niet te onderschatten, de sector heeft een probleem met zijn reputatie.” Hoeboer vult aan dat veranderende wetgeving, beschikbaarheid van kosten van energie, een forse uitdaging is. “En de aansprakelijkheid die dat met zich mee kan brengen,” voegt Smit (Huawei) toe. Hij benoemt een groter probleem en Van Alphen valt hem bij: “De meeste van de genoemde issues in zekere zin bekend, en daar zullen de directeuren niet meer van wakker liggen. De fysieke bedreiging, echter, bijvoorbeeld een terreuraanslag omdat bepaalde groepen mensen weten of vermoeden dat servers van een organisatie in jouw datacenter staan, wordt een serieus probleem. Er ligt geen slotgracht om de datacenters, je kunt je er eigenlijk niet tegen wapenen. Cybercrime raakt vooral jouw klant en diens klant, maar een bom raakt jou als eigenaar.” ◾

Van den Hoogenhof (Copaco) maakt een vergelijking. “Vergelijk het met water. Toegang tot drinkwater is van groot belang voor mensen en (veel) bedrijven. We gaan ervan uit dat het altijd uit de kraan komt en dat is in Nederland ook zo. Ook datacenters spelen een essentiële rol in de samenleving, en ook daarbij gaan we ervan uit dat het werkt. Alles wat we doen gaat via een datacenter. Toch is water heel goedkoop, ondanks het belang ervan. Dat geldt voor datacenterdiensten net zo.” Zoals we vroeger de uitdrukking ‘wees wijs met water’ hadden, zo moeten we verstandiger omgaan met ons datagebruik, meent Van den Hoogenhof. “We moeten nadenken over de explosie aan data en de bouw van steeds meer datacenters die dat met zich meebrengt.” Smit (Huawei) kiest een andere insteek. “Er zijn beslist datacenters die zich onderscheiden in prijs en kwaliteit. Zij vragen voor een goede en betrouwbare dienst een hogere prijs.” Maar erkent hij: in vergelijking met zelf een serverruimte inrichten ben je als bedrijf een stuk goedkoper uit in een datacenter. “Uiteindelijk gaat het om besef van de kwaliteit en het belang van datacenters ook om de positionering,” stelt Hoeboer (Netgear). “Het publiek realiseert zich niet wat er gebeurt in een datacenter, hoe belangrijk ze zijn. Ze zien alleen grote dozen langs de snelweg staan.”

Stelling 4: Datacenterdiensten zijn te goedkoop voor de kritische functionaliteit die ze bieden.

Vraag 3: Waar ligt de eigenaar of directeur van een datacenter op zakelijk gebied van wakker?

‘Met een datacenter ben je eigenlijk je eigen cloudprovider’

Erik Hoeboer

‘Datacenters zijn de machinekamers van de digitale transformatie’

Jaarlijks publiceert brancheorganisatie Dutch Data Center Association (DDA) het marktrapport ‘State of the Dutch Data Centers’ met daarin een overzicht van de Nederlandse datacentermarkt. Met het thema ‘Fact of the Matter’ schetst de brancheorganisatie in de nieuwste editie een visie voor de toekomst én wordt het belang van feiten benadrukt. Tekst: Arnold le Fèbre

Traditiegetrouw publiceert DDA tijdens de Nationale Datacenter

Dag het ‘State of the Dutch Data Center’ rapport. Het jaarlijkse marktrapport behoort inmiddels tot een van de meest toonaangevende onderzoeken van de Nederlandse datacentermarkt. Het negende jaarlijkse marktrapport brengt de Nederlandse datacentermarkt in kaart door middel van een onderzoek onder de bij DDA aangesloten datacenters. Het onderzoek presenteert onder andere de verwachte groei van de sector (zowel regionaal, landelijk als internationaal), blikt vooruit op duurzaamheidsinitiatieven die de sector nastreeft en staat stil bij alle relevante trends en ontwikkelingen.

Groei

In de negende editie is onder andere te lezen dat colocatie datacenters in 2023 792.000 vierkante meter van de Nederlandse bedrijventerreinen (inclusief kantoren en buitenruimte) in gebruik nemen. 71,9% van deze datacenters is gevestigd in de Metroregio Amsterdam (MRA). De groei van datacenter white space in 2023 is vooral zichtbaar geweest in regio’s buiten de MRA. Datacenters in de MRA verwachten echter dat deze groei de komende jaren weer zal aantrekken. Het onderzoek laat verder zien dat, zowel in Amsterdam als daarbuiten, het toegang krijgen tot voldoende stroom de grootste uitdaging is. Ook maakt het onderzoek duidelijk

dat colocatie datacenters blijven groeien in aantal en dat ‘on-premise’ IT-ruimtes sterk blijven afnemen. Dit is een positieve ontwikkeling voor de verdere e ciëntie en verduurzaming van ons datagebruik. “We hebben te maken met een versnelling wat betreft de digitale transformatie”, legt Stijn Grove uit, directeur van de Dutch Data Center Association. “Datacenters zou je kunnen beschouwen als de machinekamers van die transformatie. De vraag naar online diensten is en blijft onvermin-

Stijn Grove

derd hoog. De uitdaging is dat de digitale transformatie op hetzelfde moment plaatsvindt als de energietransitie. Hoe combineer je deze twee? Dat is een van de uitdagingen waar we nu voor staan. 99% van de stroom die onze sector gebruikt is groen. Wat betreft impact en eciëntie loopt de datacentersector echt voor op andere sectoren.”

Feiten

Met het thema ‘The Fact of the Matter’ wil de brancheorganisatie aanstippen dat rapportage over de sector van groot belang is en dat deze feiten het uitgangspunt moeten zijn voor de discussie rondom datacenters. Ondanks het feit dat er al meerdere cijfers en rapporten beschikbaar zijn over datacenters, onder andere gepubliceerd door het Internationaal Energie Agentschap (IEA) en Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), heeft de sector vaak te maken met ongenuanceerde en negatieve beeldvorming. “Wij zullen ons blijven inzetten voor een genuanceerd beeld van

de sector en hopen dat de cijfers en feiten voor zich spreken en het belang van de sector betuigen”, aldus Stijn Grove. Te vaak zie je dat mensen zich laten leiden door emoties en niet door feiten, benadrukt hij. “Neem bijvoorbeeld de Nederlandse Spoorwegen. Zij gebruiken enorme hoeveelheden stroom, maar ze vervoeren ook heel veel mensen. Dat is direct zichtbaar. De datacenters gebruiken ook veel stroom, maar leveren ook heel veel diensten – maar dat is niet direct fysiek zichtbaar. Negen jaar geleden zijn we begonnen met deze rapporten en we hebben iedere keer geprobeerd meer feiten naar voren te brengen. Natuurlijk, negatief nieuws doet het beter dan een genuanceerd verhaal, dat snap ik ook wel. We blijven echter hameren op de feiten.”

Toenemende digitalisering

We digitaliseren namelijk in hoog tempo, legt Grove uit. “Mensen, bedrijven en overheden gebruiken steeds meer digitale diensten en

Lees het rapport

Het marktrapport ‘State of the Dutch Data Centers’ is toegevoegd bij deze editie van ChannelConnect. Het rapport is ook te downloaden via dutchdatacenters.nl

data. Ons verdienvermogen is inmiddels voor het grootste gedeelte gedigitaliseerd. Daarnaast zorgt digitalisering voor de ontwikkeling van slimme oplossingen om grote problematiek tegen te gaan. Digitalisering is onmogelijk zonder digitale infrastructuur. Onze robuuste digitale infrastructuur (bestaande uit connectiviteit, datacenters en cloud) heeft digitalisering van de Nederlandse economie en maatschappij de afgelopen 30 jaar mogelijk gemaakt. En zoals we de afgelopen twee jaren hebben ondervonden, ook weerbaar.”

Uitdagingen

Toch is er nog een hoop werk aan de winkel, zo vertelt Grove. “Denk aan onderwerpen als de Europese regelgeving, cybersecurity, marktprotectie, sustainability. Vooral de regels die er vanuit Brussel aankomen, kunnen de nodige impact hebben. Sterker nog, ze kunnen juist een remmend e ect hebben op de ontwikkeling en innovatie in onze branche. Tot slot is er ook een enorm tekort aan deskundig personeel. In combinatie met de enorme groei die de branche nu doormaakt, is het cruciaal dat het tekort aan geschikte professionals wordt aangepakt. Dat zijn allemaal zaken waar wij ons brancheorganisatie hard voor maken.” ◾

‘Wij zullen ons blijven inzetten voor een genuanceerd beeld van de sector en hopen dat de cijfers en feiten voor zich spreken en het belang van de sector betuigen’

e-Quest slaat zijn vleugels uit

Sinds de oprichting in 2000 is e-Quest geëvolueerd van een lokale kantoorautomatiseerder naar een full-service IT-partij. Naast de kantoorautomatisering is het bedrijf nu een van de voorlopers op het gebied van datacenter- en glasvezeldiensten. Dat heeft geresulteerd in indrukwekkende groei en, in het geval van de datacenterdiensten, een landelijke aanpak.

Bedrijven in Zuidoost-Brabant en Noord-Limburg hebben ongetwijfeld van e-Quest gehoord. Het bedrijf maakt al bijna een kwart eeuw naam in de regio’s rondom Helmond, Veghel en Venlo en heeft dat vooral te danken aan een vooruitstrevende, proactieve bedrijfsvoering. Als voorbeeld noemt Berry Smits, die als business unit manager van e-Quest IT-diensten vrijwel vanaf het begin betrokken is bij het bedrijf, het moment dat ze hun eerste grote uitbreiding deden. “In 2006 namen we een klein datacenter over, maar we kwamen er meteen achter dat we eigenlijk meer bandbreedte nodig hadden om onze klanten te bedienen”, zegt hij. “Helaas was het erg kostbaar om glasvezel af te nemen, vooral voor onze behoeften. Wij hebben toen besloten om het zelf aan te leggen, met hulp van het zakennetwerk in en om Helmond.”

Duurzaam groeien

e-Quest nam dus naast een automatiserings- en datacenterrol ook een rol als glasvezeldienstverlener op zich, met activiteiten op zowel laag 1, 2 als 3. Met deze combinatie van diensten werd al

‘Met de komst van een tweede datacenter kunnen we onze datacenterpropostie op landelijke

schaal aanbieden’

snel besloten om te verhuizen naar een nieuw datacenter. “Waar veel IT-dienstverleners zich specialiseren op slechts één onderdeel kunnen wij met deze pijlers onze klanten in de regio volledig ontzorgen”, vertelt Raphic Rademaker, Senior Accountmanager Colocatie & Connectiviteit.

Verantwoordelijkheid

Deze nieuwe mogelijkheden komen ook terug in de manier waarop e-Quest wil ondernemen. “We hoeven niet onder stoelen of banken te steken dat datacenters grootverbruikers zijn op het gebied van energie”, aldus Smits, “maar dat betekent niet dat we niet onze verantwoordelijkheid moeten nemen om te kijken hoe we deze dienst zo duurzaam mogelijk kunnen aanbieden.”

Zo zijn ze als een van de eerste bedrijven gestart met adiabatische koeling van het datacenter waarbij ze de buitenlucht inzetten om een constante temperatuur in het datacenter te verkrijgen.

Daarnaast is een van de grootste duurzame initiatieven een zonnepanelenpark van zo’n 1700 panelen op een stuk onbruikbare grond nabij het datacenter. Dit zonnepanelenpark, aangelegd in 2019,

TWINDATACENTER-OPLOSSING MAAKT VAN E-QUEST LANDELIJKE DATACENTERAANBIEDER

Tekst: Michiel van Blommestein

voorziet het datacenter voor bijna 60% aan stroombehoefte. Mede daardoor kan e-Quest een PUE van 1,03 behalen. Destijds werd het zonnepanelenveld aangelegd vanuit een duurzaamheidsoogpunt. Smits: “Nu biedt het ook de mogelijkheid om datacenterdiensten scherp geprijsd aan te bieden. Klanten van e-Quest profiteren dus mee van de duurzaam opgewekte energie.” Volgens Rademaker heeft e-Quest hier een volledig transparant model voor opgezet.

Landelijke schaal

Een nieuwe grote mijlpaal bereikt e-Quest in 2022, wanneer ze een tweede eigen datacenter ontwikkelen in Veghel met een capaciteit van 120 racks verdeeld over 2 zalen. “Dit biedt ons ook de mogelijkheid om Twin-datacenterdiensten aan te

bieden, maar belangrijker: het geeft ook de mogelijkheid om de vleugels verder uit te slaan, legt Rademaker uit. “Voor kantoorautomatisering en glasvezel hebben we altijd een succesvolle regionale aanpak gehad. Nu kunnen we echter onze datacenterpropositie veel meer op landelijke schaal aanbieden.” Hij wijst erop dat ze daardoor ook samenwerkingen aan kunnen gaan met IT-gerelateerde bedrijven uit heel Nederland. e-Quest heeft verbindingen met alle belangrijke internetknooppunten in Nederland, waardoor de verbinding met de datacenters via verschillende paden verzekerd wordt.

Flexibiliteit en probleemoplossend Het aanbieden van een bepaalde zekerheid zorgt ervoor dat de communicatie binnen de verschillende afdelingen van e-Quest strak moet

zijn. “Het probleem dat organisaties veelal hebben is dat iets ‘traag’ is of niet werkt, zonder dat meteen duidelijk is waar het aan ligt”, zegt Smits. “Wij zijn in staat een klant snel te helpen met debuggen, want we kunnen aan alle knoppen tegelijk draaien.” Ook zijn we toegankelijk, persoonlijk en flexibel naar de klanten en partners toe, voegt hij eraan toe. “e-Quest kan bijvoorbeeld voor korte tijd de bandbreedte opschroeven puur om te kunnen constateren waar de eventuele bottleneck zit. Daar zit bij ons geen ellenlange procedure aan vast.”

e-Quest heeft zichzelf dus gepositioneerd als een betrouwbare, flexibele en duurzame partner op het gebied van IT-diensten en datacenteroplossingen. Het team bestaat inmiddels uit ruim negentig medewerkers, die met de moderne datacenters zowel lokale als landelijke partners kunnen bedienen. “Met de recente opening van het nieuwe datacenter in Veghel hebben we nieuwe mogelijkheden gecreëerd voor groei en uitbreiding”, sluit Rademaker af. ◾

Raphic Rademaker en Berry Smits

‘Datacenters zijn grootverbruikers wat betreft stroom en dan moet je je maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen’

Dstny UCaaS today and tomorrow.

Als reseller wil je jouw klanten een communicatieoplossing bieden die indruk maakt. Dstny UCaaS is precies wat je nodig hebt. Met onze "Simplicity obsessed" benadering maken we het eenvoudig voor zowel jou als je klanten om onze oplossing in te stellen en te gebruiken. Met de uniforme stijl van het platform creëren we een ervaring, die voor zowel klanten als beheerders herkenbaar is. Ons platform evolueert snel, waardoor jij en je klanten altijd profiteren van de nieuwste functies en mogelijkheden. En omdat we "Mobile First" zijn, kunnen jouw klanten altijd en overal communiceren, waar ze ook zijn. Ontdek meer over Dstny UCaaS en hoe het jou als partner kan helpen groeien. www.dstny-ucaas.nl je verrassen.

• Mobile First

• Platform op basis van eenvoud en betrouwbaarheid

• Integraties met o.a. CRM- en ERP systemen & MS Teams

Over Dstny UCaaS

Het unified communications platform dat al jouw communicatiekanalen overzichtelijk samenbrengt op ieder apparaat. Meer dan 3 miljoen actieve gebruikers in Europa vertrouwen dagelijks op onze technologie om beter bereikbaar te zijn, effectiever samen te werken en eenvoudiger informatie te delen.

Kom vrijblijvend in contact

088 204 23 00

• Alle communicatiekanalen overzichtelijk op ieder apparaat

• Analytische inzage in communicatiestromen

• Eigen technologie met in-house ontwikkeling, beheer en ondersteuning

www.dstny-ucaas.nl

"Dstny White Label Services maakt het makkelijk voor jou"

Misconfiguraties cloud-omgevingen wijdverbreid

Het gemak van public cloud-technologie maakt remote en hybride werken niet alleen mogelijk, maar zorgt ook voor een hoge productiviteit. De risico’s van het gebruik van cloud-technologie worden echter ook steeds zichtbaarder. Tekst: Mels

Maar liefst 98,6% van de organisaties heeft te maken met zorgwekkende misconfiguraties van hun cloudomgeving. Zo heeft 68% van de organisaties externe gebruikers met admin-rechten in hun cloudomgeving, wat kan leiden tot uitdagingen met betrekking tot governance en een hoog risico op datalekken. Deze afwijkingen kunnen grote risico’s veroorzaken voor data en infrastructuur. Dit blijkt uit het Cloud (In) Security-onderzoek van het ThreatLabz-team van security-specialist Zscaler. Het onderzoeksteam van dit bedrijf noemt het percentage zorgwekkend, aangezien misconfiguraties de oorzaak bleken te zijn van het grootste deel van de cyberaanvallen op public clouds. Cloud-misconfiguraties met betrekking tot openbare toegang tot storage-buckets, account-permissies, wachtwoordopslag en -beheer leidden al tot het uitlekken van miljarden gegevens. Uit eerder onderzoek van NetApp bleek al dat 38 procent van de ondervraagde Nederlandse IT geen volledig inzicht heeft in waar gevoelige data in de cloud staan en hoe deze data zijn beveiligd. Met name het feit dat daarmee in veel gevallen onduidelijk is of en hoe de back-ups van data geregeld zijn, zorgt voor nog meer kwetsbaarheden en dataverlies.

Gecompromitteerde accounts

Afgezien van misconfiguraties en kwetsbaarheden, is een aanval bij 97,1% van de organisaties die toegangscontroles voor privileged gebruikers, waaronder vaak beheerders zijn, gebruiken zonder multi-factor authentication (MFA) terug te herleiden naar gecompromit-

teerde accounts. Privileged toegang tot de cloud maakt het voor hackers mogelijk om verschillende vormen van detectie te omzeilen. En om aanvallen te lanceren. Toch limiteren veel organisatie de privileges en toegang nog niet.

Ransomware-controles

Daarnaast past 59,4% van de organisaties geen ransomware-controles toe voor cloudopslag, blijkt uit het Cloud (In)Security-onderzoek. Als het gaat om effectieve ransomware-controles valt te denken aan MFA Delete en versioning. Met Amazon S3 Versioning, bijvoorbeeld, kunnen meerdere object-varianten worden opgeslagen zodat wanneer een file aangepast wordt, per ongeluk of door een cybercrimineel, beide kopieën bewaard worden voor toekomstig herstel, vergelijking en verificatie.

Configureren is eigen verantwoordelijkheid

Deze cijfers laten zien dat er nog veel winst te behalen is bij het configureren en onderhouden van cloud-omgevingen. Hoewel de verantwoordelijkheid voor de cloud-omgeving wordt gedeeld met Managed Service Providers (MSP’s), is het correct configureren van deze omgevingen, inclusief de back-ups de verantwoordelijkheid van de organisatie zelf.

Er is nog veel winst te behalen bij het configureren en onderhouden van cloudomgevingen

Dees

Volcontinu cloud pentesten essentieel voor veiligheid

In de strijd tegen cybercriminaliteit weet je pas hoe goed je beveiliging is, wanneer er inbraakpogingen zijn geweest. Aangezien criminelen niet eerst vriendelijk op de deur kloppen, zijn penetratietesten essentieel. Volgens Hans ten Hove van Datto moeten deze pentesten standaard onderdeel uitmaken van een security audit.

Beveiliging slokt een steeds groter deel van het IT-budget op van bedrijven. Inmiddels is de noodzaak daarvan ook in het mkb doorgedrongen. Gelukkig zijn er voldoende msp’s die over de expertise beschikken om kleine en middelgrote ondernemingen adequaat te beveiligen. Er is echter één aspect van alles rondom cybersecurity waarin het mkb met 1-0 achterstond. Dat is op het gebied van het op de proef stellen van de beveiliging. Je kunt namelijk denken alles dichtgetimmerd te hebben, maar je weet het pas zeker als er ook daadwerkelijk geprobeerd is je IT-omgeving binnen te komen. Daarom maken enterpriseondernemingen gebruik van zogeheten penetratietesten, of pentesten. Maar zulke pentesten zijn van oudsher duur en kosten veel tijd om door te voeren. Hans ten Hove, Vice President Continental Europa van Datto/Kaseya: “Daarom hebben we onlangs Vonahi overgenomen. Dat bedrijf is gespecialiseerd in ‘pentest as a service’; volledig geautomatiseerde penetratietesten die als een clouddienst kan worden aangeboden. Met Vonahi zorgen we er nu voor dat onze partners, de msp’s die met name het mkb bedienen, de beschikking krijgen over betaalbare pentesten en de bijbehorende rapportage.”

Aanvullende

diensten

Deze testen kunnen volcontinu plaatsvinden, wat betekent dat áls er een kwets-

het

IT-dienstverle-

gevonden wordt. “Het is echt een kwestie van set & forget voor de msp, zonder veel technische handelingen of personeel”, zegt Ten Hove. Hij benadrukt dat het voor de msp een belangrijk onderdeel kan zijn van diens productportfolio. “Afhankelijk van het resultaat, zijn er volop mogelijkheden om ook aanvullende diensten aan te bieden, die de beveiliging op orde kunnen brengen. Bovendien is het een uitgelezen kans om te laten zien dat een business continuity & disaster recovery oplossing geen overbodige luxe is. Want er is geen betere manier om de klant te overtuigen dan een pentest die kwetsbaarheden aan het licht brengt.

Logische aanvulling

Cyberweerbaarheid heeft alles te maken met NIS2. Meer lezen over NIS2 en de rol daarin voor de msp? Scan de code.

Vonahi is een logische aanvulling op het palet aan diensten van Datto en Kaseya. Het bedrijf werkt exclusief met partners die als IT-dienstverlener vrijwel allemaal msp of mssp zijn. “Al onze producten zijn managed services, wat betekent dat het diensten zijn in en vanuit de cloud. Een moderne msp werkt steeds meer met zulke services, gezien de standaardisatie en bewezen technologie bij miljoenen eindgebruikers wereldwijd. Vergelijk dat met het zelf bouwen en configureren van home-made oplossingen. Ten Hove wijst nog eens op de voordelen van managed services. “Je kunt zulke diensten gemakkelijk aanbieden aan de klant, want

‘Een business continuity & disaster recovery oplossing moet standaard onderdeel uitmaken van

portfolio van de

ner die managed services aanbiedt’

Tekst: Marcel Debets

die kan per gebruiker of per site afrekenen. Daardoor zijn zulke diensten vrijwel oneindig schaalbaar. Bovendien kan de msp dag en nacht online terecht om de oplossingen aan of uit te zetten, te monitoren en in te stellen.” Managed services betekenen ook standaardisatie, zegt Ten Hove. “Je kunt diensten gemakkelijk uitrollen voor je klant en de operationele druk is bij je weg, want je hoeft niet zelf oplossingen te bouwen. Met de huidige tekorten aan personeel in de IT is dat ook veel e ciënter.”

Volop kansen

Ook aan de klantkant zijn managed services de beste manier om je bedrijf verder te digitaliseren. “De weg naar de cloud is onomkeerbaar, en vooral voor het mkb is het de meest e ciënte manier om de kosten omlaag te brengen en te zorgen voor kwaliteit, continuïteit en schaalbaarheid,” zegt Ten Hove. “De keuze is enorm, dus je kunt gemakkelijk kiezen voor best of breed oplossingen en je hoeft niet meer op zoek naar maatwerk. Er zijn volop kansen voor de msp om zijn klanten van goede zorg te voorzien.”

Cyberweerbaarheid

Dat betekent niet dat alles hosanna is als het gaat om digitalisering en de cloud. Ten Hove ziet vooral dat de cyberweerbaarheid onverminderd laag blijft, zeker in het mkb. “Binnen afzienbare tijd krijgen we allemaal te maken met NIS2, de nieuwe Europese regelgeving op het gebied van cyberbeveiliging. Dit zal naar verwachting in de breedte helpen om cyberweerbaarheid in Nederland te verhogen voor bepaalde sectoren en voor msp’s.” Met betrekking tot cloudservices zijn Volgens Ten Hove veel bedrijven nog steeds niet bewust van het principe van shared responsibility. “De cloudleverancier zorgt voor de continuïteit van het platform, de infrastructuur of de applicatie, maar jij bent als klant zelf verantwoordelijk voor de veiligheid en back-up van de data die je genereert én voor de meldplicht bij incidenten.” En de ms(s)p heeft de zorgplicht voor zijn klanten, wat door NIS2 verder geformaliseerd wordt. “Daarom moet naar ons idee een business continuity & disaster recovery oplossing standaard onderdeel uitmaken van het portfolio van de IT-dienstverlener die managed services aanbiedt.” ◾

Datto blijft Datto

Vorig jaar werd Datto overgenomen door het eveneens Amerikaanse Kaseya. De integratie is volledig succesvol afgerond en het portfolio geharmoniseerd. Datto blijft in Europa opereren onder zijn eigen naam en biedt het volledige portfolio aan.

‘Er is geen betere manier om de klant te overtuigen dan een pentest die kwetsbaarheden aan het licht brengt’

Hans ten Hove

TIEN JAAR FASTFORWARD

Automatisering en AI maken datacenters slimmer en efficiënter

Tijdens de Grotetafeldiscussie (zie het verslag op pagina 14) keken we met de deelnemers vooruit. Hoe zal een pas opgeleverd datacenter er over tien jaar uitzien? Een ding lijkt duidelijk: AI en automatisering worden belangrijker. Tekst: Mels Dees

Datacenters zijn cruciaal voor moderne bedrijven en consumenten. En de implementatie van infrastructuurautomatisering en kunstmatige intelligentie (AI) speelt een steeds grotere rol bij het optimaliseren van deze complexe omgevingen. De enorme en nog steeds sterk groeiende hoeveelheid data die we genereren is zonder intelligente systemen en automatisering niet meer te verwerken. Uit onderzoek van Gartner onder leidinggevenden op het gebied van Infrastructuur en Organisatie (I&O) zal in 2025 circa 70% van de organisaties automatisering voor de datacenter-infrastructuur geïmplementeerd hebben om te beschikken over de noodzakelijke flexibiliteit. Maar vooral ook om duur-

Datacenter met AI gebruikt 30% minder energie

Google meldde onlangs dat het in enkele datacenters is overgegaan naar een systeem dat op basis van kunstmatige intelligentie de koeling van zijn datacenters beheert zonder tussenkomst van mensen. Het AI-systeem maakt elke vijf minuten een snapshot van duizenden sensoren van het hele datacenter. Het analyseert vervolgens hoe het energieverbruik van het datacenter verminderd kan worden. Een energiebesparing van gemiddeld 30% zou er al mee mogelijk zijn, en aan de instellingen van de AI-oplossing wordt nog steeds gewerkt, waardoor in de nabije toekomst verdere verbeteringen gerealiseerd kunnen worden.

zaam, betrouwbaar en efficiënt in te spelen op de wensen van de klant. In 2021 bedroeg dit percentage nog slechts 20%. Automatisering speelt dus een steeds grotere rol. Dit gaat echter gepaard met een aanzienlijke verschuiving in de manier waarop datacenter-ondernemingen hun infrastructuur beheren en optimaliseren, stelt Gartner. Platform-as-a-Service (PaaS) en kant-en-klare on-premise software zijn twee verschillende benaderingen om infrastructuurautomatisering te realiseren. Deze automatisering biedt operationele efficiëntie en verbeterde productiviteit door routinetaken over te dragen aan slimme automatiseringsapplicaties. Volgens de eerdergenoemde jaarlijkse I&O-leidersenquête van Gartner beschouwt maar liefst 59% van de I&O-leiders het automatiseren van de datacenterinfrastructuur als belangrijkste activiteit om automatisering op toe te passen.

AI maakt automatisering mogelijk

De gewenste automatisering zal voor een deel mogelijk worden door de inzet van kunstmatige intelligentie (AI). Als deze intelligentie wordt geïntegreerd in automatiseringsoplossingen, dan kunnen datacenters winst behalen op het gebied van flexibiliteit en schaalbaarheid. Het zal bovendien leiden tot foutvermindering en vereenvoudiging van

processen. Geautomatiseerde analyses bewaken de infrastructuur en kunnen veel sneller handelen dan een menselijke operator. Opslagleveranciers hebben bijvoorbeeld AI al langer geleden geïntegreerd in hun producten, waardoor de traditionele overhead voor opslagbeheer en ­ondersteuning aanzienlijk is verminderd. De mogelijkheden voor zelfbeheer van AI, waarbij de AI van een systeem het eigen presteren monitort, verlaagt de kosten en maakt het aanstellen van schaars en duur personeel minder noodzakelijk. Deze technologie zal naar verwachting steeds vaker voorkomen in bedrijfsnetwerken van datacenters om uitval te minimaliseren. En om de responstijd bij het oplossen van gemelde en geregistreerde problemen te versnellen. AI biedt veel voordelen voor datacenters, waaronder energiebesparing. Met AI­gestuurde systemen kunnen datacenters namelijk beter reageren op veranderingen in de belasting en vraag naar performance van de klanten. Ook kan deze intelligentie de koeling van de servers optimaliseren, waardoor energiekosten worden verlaagd (zie kader).

Vaardigheden van de staf Het is echter belangrijk op te merken dat IT­teams vaak de vaardigheden missen die nodig zijn om dergelijke

omgevingen effectief te beheren, blijkt uit de Gartner­rapportage. Om de impact van infrastructuurautomatisering te vergroten, is het essentieel dat IT­teams investeren in het verwerven en ontwikkelen van automatiseringsvaardigheden in meerdere technologiedomeinen. Ook dat kwam overigens al terug in het Grotetafelgesprek: er werken weliswaar niet heel veel mensen in een datacenter, maar ze moeten wel een brede kennis hebben. Een ‘automatisering eerst’­mentaliteit en samenwerking tussen technologieteams zijn cruciaal om vertragingen in de levering te voorkomen, stelt Gartner. Trainingen en vaardigheidsontwikkeling zijn essentieel om effectief te kunnen werken in een geautomatiseerde infrastructuur.

Optimalisatie van workloads en beveiliging

AI heeft een grote invloed op workloadbeheer in datacenters, waarbij machine learning­technieken worden gebruikt om piekmomenten

te voorspellen en workloads dynamisch te verdelen. Dit zorgt voor betere benutting van de capaciteit en optimalisatie van prestaties. Bovendien kan AI bijdragen aan beveiliging door middel van real­time analyses om afwijkende patronen en verdachte activiteiten te identificeren, en proactieve maatregelen te nemen om beveiligingsrisico’s te voorkomen. Zo kan de tijd tussen detectie en respons fors korter worden Een uitdaging is echter in veel gevallen, dat het implementeren van AI in bestaande infrastructuur complex kan zijn. Het vereist de nodige aanpassingen en investeringen als het datacenter niet ‘native’ op de inzet van AI is voorbereid. Ook het waarborgen van gegevensprivacy en ­beveiliging is van essentieel belang. Sterke beveiligingsmaatregelen en ethisch gebruik van AI zijn vereist. Naarmate de technologie evolueert, zullen datacenters profiteren van geavanceerdere AI­toepassingen en daarmee tevens van een hoger niveau van automatisering. ◾

Trainingen en vaardigheidsontwikkeling zijn essentieel om effectief te kunnen werken in een geautomatiseerde infrastructuur

Netgear garandeert

MSP’s maximale

continuïteit

De angst van elke IT-beheerder en elke MSP is een storing. Bedrijven en gebruikers gaan ervan uit dat het internet werkt, dat ze altijd bij hun data kunnen. “Het netwerk moet werken en veilig zijn. En data moeten alleen beschikbaar zijn voor degene die de gegevens mogen zien. Of die nu on-premise of elders staan”, zp weten Gillian Roseval, Presales Engineer en Arend

Karssies, Regional Director Benelux & Nordics bij Netgear. Tekst: Mels Dees

Met welke vragen komen MSP’s naar jullie?

Gillian Roseval: “Vroeg of laat denkt een MSP erover na of hij zijn infrastructuur, de hardware, de applicaties en de data, naar een datacenter brengt, of het toch in een eigen omgeving wil houden. De eerste vraag is dan toch vaak: kan ik met mijn applicaties eigenlijk wel naar een extern datacenter?

Zeker partners die actief zijn in een bepaalde vertical, bijvoorbeeld MSP’s met accountants of bepaalde medische praktijken als klant, hosten applicaties die eigenlijk niet eens kúnnen landen in een datacenter. De tweede vraag is: is het wel handig qua regelgeving op het gebied van GDPR of privacy of heb ik klanten die in een markt actief zijn waarvoor geldt dat data in Nederland of de EU moeten blijven?”

Als het antwoord twee keer ‘nee’ is, zal de uitkomst helder zijn. Maar als ze wel naar een datacenter zouden kunnen?

Roseval: “Dan moeten ze zich in die vorm van dienstverlening verdiepen. Dan blijkt dat je met outsourcen niet van alle problemen verlost bent. Je moet er toch een

soort regie-organisatie voor inrichten. En op het moment dat data toch gelekt worden, of als een onbevoegde erbij kon, dan moet je de hele klantenbase aanschrijven, ook als er eigenlijk niets kwalijks gebeurd is met die data.”

Daar staan toch ook voordelen van het datacenter tegenover?

Roseval: “Als het gaat om schaalbaarheid is een datacenter sterk. En natuurlijk klinkt het goed: 99,9% uptime, maar waarom zou je ervan uitgaan dat je zelf, met gepland onderhoud een slechtere performance hebt? Stel dat je meerdere vestigingen hebt als bedrijf, waarom zou je dan bij een van die vestigingen geen mini-datacenter neerzetten? Je profiteert al snel van lagere latency. Een on-premise omgeving heb je in de hand. Je wordt niet verrast doordat ergens iemand besluit systemen te gaan upgraden, dat kun je helemaal zelf

‘Je kunt je hele end-point stuk perfect voor elkaar hebben maar als je netwerk (gedeeltelijk) down is dan ligt toch je bedrijf stil en dat wil niemand’

plannen. We merken dat dit erg resoneert in de markt. Ook omdat je met onze producten als mkb-ondernemer enterprise-apparatuur tegen een mkb-prijspeil kunt kopen, die erop gebouwd is om invulling te geven aan de belangrijkste eis van de MSP: continuïteit.”

Een ander argument kan zijn: de security is bij grote partijen beter geregeld.

Arend Karssies: “Terecht is cybersecurity een hot topic. Wij zetten ons met onze producten sterk in op de beveiliging van het netwerk, inclusief de edgeen de IoT-omgeving. Dat doen we niet voor niets; we weten dat kwaadwillenden inmiddels wel doorhebben dat de datacenters van AWS en Google te vergelijken zijn met Fort Noxx. Elke overvaller weet dat bij een vestiging van een gerenommeerde juwelier lastiger in te breken is dan bij een sieradenwinkeltje in een wijkwinkelcentrum. Cybercriminelen richten

hun pijlen op het mkb, richt je netwerk daarom veilig in. Wij willen daarin ondersteunen op het bedraade en draadloze deel van het netwerk.”

Als jullie netwerken ontwerpen voor resellers, zijn redundantie, continuïteit en prijs dan allemaal even belangrijk voor hen?

Roseval: “Dat hangt ervan af. Als gevraagd wordt om, bijvoorbeeld, een mini-datacenter on-premise, dan gaat het vooral over beschikbaarheid en hoge snelheden.”

Karssies: “En zeker ook over de benodigde rackspace. Dat is vaak een issues, alles moet toch zo klein mogelijk gehouden worden. Wij hebben switches met een breedte van een halve RU, dat betekent dat je er twee naast elkaar in kunt plaatsen. Daarmee maak je redundantie natuurlijk wel heel makkelijk.

Roseval: “Binnen onze M4300-serie hebben we switches met een diversiteit aan form factoren van 1RU halve breedte

tot 2RU volledige breedte. Deze switches kunnen een vorm van redundantie bieden met NSF (non stop forwarding). Hitless forwarding zorgt ervoor dat op het moment dat de master switch niet beschikbaar is de standby het overneemt en de dienst niet onderbroken wordt. De eindgebruiker merkt hier niets van.”

Het gaat uiteindelijk om beschikbaarheid.

Roseval: “Je kunt je hele endpoint stuk perfect voor elkaar hebben maar als je netwerk (gedeeltelijk) down is dan ligt toch je bedrijf stil en dat wil niemand, of je nu ProRail of KLM bent of de lokale ondernemer –we zijn allemaal afhankelijk van een werkende IT-infrastructuur en internetverbinding. We zien zelfs weer een toename in de verkoop van mobiele hotspots (M6/M6Pro) om altijd een 5G back-upinternetlijn te hebben voor het geval de ISP het laat afweten.”◾

Gillian Roseval

Arend Karssies

EXERTIS

ENTERPRISE AGEERT ALS VERLENGSTUK VAN DE FABRIKANT

Succes Supermicro rust op vitaal partnerlandschap

De Europese markt biedt unieke uitdagingen en kansen voor bedrijven, stelt Vic Malyala, MD & President EMEA bij Supermicro. “Vooral mkb-klanten profiteren van een heel nauwe band met hun partners.”

Tekst: Mels Dees

In dit Europese partner-ecosysteem speelt Exertis Enterprise een essentiële rol, legt Vic Malyala, die al 15 jaar voor Supermicro werkt, uit. Hij schrijft deze nauwe relatie toe aan verschillende factoren die in Europa spelen, en die veel partners en hun eindklanten raken. “Denk daarbij aan GDPR-regelgeving. Maar we zien ook veel regionale implementaties en, in tegenstelling tot de situatie in de VS, een sterkere behoefte aan persoonlijke assistentie.” Volgens de topman van Supermicro maakt de nauwe samenwerking met Exertis Enterprise een vitaal partnerlandschap mogelijk, evenals een sterke relatie tussen de eindklant en hun partner, in de vorm van resellers, var’s of msp’s. “Dankzij dit ecosysteem zijn we in staat op maat gemaakte oplossingen te leveren, die tegemoetkomen aan de specifieke behoeften van de klanten in verschillende Europese landen”, is de overtuiging van Malyala.

Veranderende uitdagingen

De afgelopen jaren waren er talloze coviden energiegerelateerde crises, met verstoringen in toeleveringsketens tot gevolg. Die stelden bedrijven voor grote uitdagingen, weet Malyala. “Supermicro biedt klanten dankzij de nauwe samenwerking met een partij als Exertis Enterprise een unieke waardepropositie. Ons vermogen om producten gedurende langere levenscycli te ondersteunen, zowel voor klanten die hun bestaande infrastructuur willen behouden, als voor klanten die de nieuwste innovaties willen gebruiken, heeft een belangrij-

ke rol gespeeld bij het voldoen aan veranderende eisen en het verhogen van de e ciëntie en prestaties.”

Exertis Enterprise fungeert daarbij als een cruciale brug tussen Supermicro en de var’s en msp’s en klanten. Sebastian Reijmann Hinze, Country Manager Nederland van Exertis Enterprise: “Onze samenwerking stelt Supermicro in staat om de eisen van de klant te begrijpen en samen optimale oplossingen te ontwikkelen. Door gebruik te maken van de expertise en inzichten van Exertis Enterprise als oren en ogen in de markt kunnen wij ons aanbod afstemmen op de unieke uitdagingen waarmee verschillende klanten worden geconfronteerd.”

Feedback zorgt voor innovatie

Deze feedback van Exertis Enterprise leidde zo tot innovaties zoals systeemconfiguraties die de energie-e ciëntie verbeteren, geïntegreerde opslagoplossingen en de verkenning van opties voor vloeistofkoeling. Malyala: “Zo kunnen we producten ontwikkelen die de pijnpunten van de klant aanpakken, hetzij door het stroomverbruik te optimaliseren, hetzij door de acceptatie van opkomende technologieën zoals vloeistofkoeling te vereenvoudigen.” ◾

‘Supermicro biedt klanten dankzij de samenwerking met een partij als Exertis Enterprise een unieke waardepropositie’

Sebastiaan Reijmann Hinze Vic Malyala

VERTIV OVER DATACENTERS EN KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE

De impact van AI op datacenters

Hoewel kunstmatige intelligentie voorlopig nog niet aan zijn naam zal voldoen, zullen ITleiders binnen bedrijven zorgvuldig moeten nadenken over de implicaties van de grootschalige adoptie van taalmodellen, zowel door klanten als intern. Dat benadrukt Slawomir

Dziedziula van Vertiv: “Het is nog te vroeg om aan te kunnen geven wat de impact gaat zijn.”

Er zijn nog steeds vragen over de mogelijke impact op datacenters door de adoptie van generatieve kunstmatige intelligentie (AI), zelfs als het gaat om de behoefte aan meer verwerkingskracht, opslagruimte en energie. Eén ding is zeker, er zal een impact zijn. AI-toepassingen verbruiken immers aanzienlijke hoeveelheden energie. Op het gebied van hardware vereist AI krachtige processors die meer energie verbruiken dan traditionele processoren in datacenters. Beperkingen op de stroomvoorziening blijven dan ook een uitdaging vormen. Slawomir Dziedziula, directeur applicatie-engineering bij Vertiv, waarschuwt dat niemand het stroomverbruik voor individuele toepassingen precies heeft berekend. “Het blijft onzeker wat de invloeden zullen zijn op de softwareen hardwarevereisten.”

Vertrouwen

Het is nog te vroeg om precies te kunnen aangeven wat de impact is, aldus Dziedziula. Hij wijst erop dat landen die crypto mining verboden hebben, vergelijkbare zorgen hadden over de impact op infrastructuur en duurzaamheid. “Enerzijds is er de kwestie in welke mate je generatieve AI kunt vertrouwen. Een ding is zeker: je kunt het gebruiken om je kennis en vaardigheden te verbeteren. Het andere aspect is dat je veel servers, GPU’s, opslagapparaten en dergelijke nodig hebt. Daarnaast blijf je nog steeds ingenieurs nodig hebben. Als ze waardevolle scripts gebruiken voor toepassingen, hebben ze aanpassingen nodig.”

Verificatie

Volgens Dziedziula gebruiken ervaren programmeurs generatieve AI om nieuwe ideeën en perspectieven te bedenken — toch kunnen sommigen objectief slechte resultaten over het hoofd zien, merkt hij op. “Het werken met generatieve AI brengt een ‘enorme’ hoeveelheid verificatie met zich mee. Er kunnen nieuwe vaardigheden en toepassingen vereist zijn. Ook kunnen de druk en uitdagingen op het gebied van cyberbeveiliging toe-

nemen. Bijvoorbeeld, ChatGPT kan enorme hoeveelheden geloofwaardige phishingmails produceren. Er zal een grotere afhankelijkheid zijn van bekwame werknemers. Maar in plaats van 10 mensen heb ik slechts twee mensen en slimme software nodig om de rest te doen.” Over het algemeen is er een stimulans om AI-specifieke datacenters te ontwikkelen in markten met voldoende stroomvoorziening, lagere energiekosten en lagere grondprijzen om deze complexe en krachtige workloads te kunnen verwerken. ◾

‘Het blijft onzeker wat de invloeden van AI zullen zijn op de softwareen hardwarevereisten’

ONOVERZICHTELIJKE PRIJSSTRUCTUREN

Prijsmodellen van de cloud: van vloek naar zegen

De meeste voordelen die cloud computing biedt zijn terug te leiden naar het prijsmodel. Maar zeker de laatste tijd, met COVID vers in het geheugen, liggen onverwachte extra kosten en troebele tariefstellingen steeds vaker onder een vergrootglas. Onoverzichtelijke prijsstructuren in cloud computing zouden menig mkb’er doen terugverlangen naar de goede oude tijd. Tekst: Michiel van Blommestein

Op 2 mei berichtte het Britse online techtijdschrift

The Register hoe uit een enquête is gebleken dat klanten van SAP ontevreden zijn over de prijsstelling van de clouddiensten bij de ERP-reus. Bijna de helft van de leden van DSAG, de Duitse gebruikersvereniging voor SAP, is ‘ontevreden tot zeer ontevreden’ over het prijsbeleid rond clouddiensten, mede ingegeven door een prijsverhoging op deze clouddiensten. De meesten hebben de cloudoplossing van SAP al zo vervlochten met hun bedrijfsvoering, dat overstappen naar een concurrent niet realistisch is. Dergelijke onvrede is niet verwonderlijk. Leveranciers hebben partners en klanten met succes kunnen wijzen op de voordelen van de cloud. Het idee van een abonnementenservice voor ICT-diensten is extra interessant voor mkb-bedrijven. Zij hoeven geen grote investeringen te doen in hardware om toegang te hebben tot diensten. Bovendien groeit (en krimpt) een cloudservice mee met de klantorganisatie.

Uitgaven en hoofdpijn

Daar zitten keerzijdes aan, en dat gaat verder dan eenzijdige prijs-

verhogingen. Volgens een onderzoek dit voorjaar van SoftwareOne Holding wil 95 procent van de IT-managers meer zichtbaarheid en controle over de gemaakte kosten in de cloud. Organisaties weten niet altijd direct welke resources ze daadwerkelijk nodig hebben en waar ze kosten kunnen besparen. Dit gebrek aan inzicht zorgt voor ine ciënte inzet van clouddiensten en daarmee voor verspilde middelen. Dat voelen managers, net als de onvoorziene kosten. Om optimaal van de schaalbaarheid van de cloud te kunnen profiteren, moet je ook in staat zijn snel beslissingen te nemen. Als vervolgens blijkt dat het toevoegen van een extra gebruiker of het overzetten van een batch gegevens toch niet in het pakket zit, dan worden IT-managers terecht kribbig. Volgens het State of the Cloud Report van Flexera geeft 80 procent van de mkb-organisaties aan dat het beheren van de clouduitgaven hun belangrijkste uitdaging is.

Drie fundamenten van een goed prijsmodel

Een prijsmodel voor de cloud moet

Ergens is het vreemd dat een techniek die schaalbaarheid en flexibiliteit moet bieden qua afspraken juist inflexibel lijkt

dus overzichtelijk zijn, en het is aan partners om dat te bieden. Dat vraagt om te beginnen om een gedetailleerde kostenstructuur, die partners met hun klanten samen moeten gaan opstellen. Dit omvat onder meer een grondige analyse van verschillende kostencomponenten als rekenkracht, opslag, gegevensoverdracht en netwerkinfrastructuur. Dat zorgt voor transparantie, wat vervelende verrassingen helpt vermijden. Niet iedere klant is hetzelfde. ICT-aanbieders kunnen in samenwerking met hun clouddienstverleners op maat gemaakte pakketten creëren die aansluiten op de specifieke behoeften van mkb-klanten. Door flexibele en schaalbare pakketten aan te bieden, kunnen mkb-klanten clouddiensten afstemmen op hun werkelijke vraag, zonder te betalen voor ongebruikte capaciteit. Een derde element is een voorspelbare tariefstructuur. Zelfs in het meest op maat opgezette ICT-dienstenpakket is het vaak niet mogelijk ieder scenario mee te nemen. Bovendien wordt het al snel een ingewikkeld geheel om door te spitten. Managers willen absoluut niet opnieuw door het papierwerk

heen moeten ploegen als er weer een beslissing moet worden genomen. Verborgen kosten moeten worden vermeden en de facturering moet transparant zijn.

Afspraken zijn er om te herzien Natuurlijk zijn partners ook gebonden aan afspraken met hun cloudprovider. Ergens is het vreemd dat een techniek die schaalbaarheid en flexibiliteit moet bieden qua afspraken juist inflexibel lijkt. Daarom is het belangrijk voor partners om regelmatig de prijsmodellen van de verschillende clouddienstverleners tegen het licht te houden. Alleen zo kunnen ze hun klanten voorzien van gedegen analyses en aanbevelingen op basis van hun specifieke behoeften. Verder is het helemaal geen zonde om na een incident

waarbij de kosten onverwacht zijn opgelopen aan de bel te trekken. Het laatste dat je wilt is herhaling, en je moet ook hard kunnen maken richting de klant dat het een incident is. Hetzelfde geldt overigens voor ongebruikte middelen: wanneer een klant minder gebruikt dan wordt afgenomen, dan lijkt dat op korte termijn misschien een goede deal. Op de lange termijn gaat het zich echter wreken als de klant hier niet van op de hoogte wordt gesteld. Organisaties kijken kritisch naar hun cloud computing, en dan vooral naar waarvoor ze betalen. De tijden dat je als partner een abonnement kunt aanbieden, liggen allang achter ons. Zeker voor mkb-bedrijven is een voorspelbaar, duidelijk en zelfs flexibel kostenmodel een groot goed. ◾

95 procent van de IT-managers wil meer zichtbaarheid en controle over de gemaakte kosten in de cloud

DE FLEXIBELE OPLOSSINGEN VAN INTERCONNECT

‘De belangrijkste eis is betrouwbaarheid’

Sinds de oprichting in 1995 is het Brabantse Interconnect uitgegroeid tot één van de meest succesvolle volledig Nederlandse datacenter- en cloudbedrijven in het land. De sleutel zit ‘m volgens oprichter en directeur Rob Stevens in het aanbieden van flexibiliteit, iets dat zich eveneens doet gelden in de overstap naar de cloud.

Tekst: Michiel van Blommestein

De term cloud computing is weliswaar niet zo oud, maar de principes erachter bestaan al veel langer, zo begint Rob Stevens zijn verhaal. De verplaatsing van kritieke

ICT-middelen van een eigen computer- of serverruimte naar een datacenter en vervolgens naar de cloud was een geleidelijk proces. “De clouddienst was in het begin vaak een backup van de on-premise omgeving”, zegt Stevens. “Maar die rol is door de jaren heen langzaam omgedraaid: de primaire ICT-omgeving zit in de cloud, en de on-premise omgeving ondervangt dat. De belangrijkste eis die afnemers tegenwoordig hebben is betrouwbaarheid, terwijl het moeilijker is geworden om de benodigde capaciteit in te schatten.”

Precieze aanpak

Analoge oplossingen hebben plaats gemaakt voor digitale, waardoor de ICT alleen maar centraler is komen te staan. “Alles moet het doen, maar door de veranderingen vragen klanten ook om een hoge mate van flexibiliteit.” Dat is bij uitstek wat de cloud biedt. Maar het vraagt ook om een precieze aanpak. Niet alle applicaties zijn direct geschikt voor de cloud, ook financiële overwegingen spelen volgens Stevens een rol. “Niet alle hardware is op hetzelfde moment gekocht. Nieuwere systemen wil je niet meteen afschrijven. Dan is een stapvoor-stap-aanpak meer op zijn plaats.”

Juist op dat punt is de dienstverlening van Interconnect uniek. “We luisteren altijd heel nauw naar wat de klant echt

nodig heeft. We bieden een hybride oplossing die klanten op meerdere manieren laat profiteren van de voordelen van on-premise en de cloud.” Interconnect biedt de mogelijkheid om eigen hardware over te zetten naar hun faciliteiten, eventueel als tussenstap naar een volledige overstap. Ook worden alle oplossingen — ook die voor cloud — volledig op Nederlandse bodem gehost. “We zijn een puur Nederlands bedrijf, met twee Nederlandse aandeelhouders”, zegt Stevens. En dan is er de transparantie die Interconnect biedt. “Facturen van veel public-clouddiensten zijn niet altijd te doorgronden. Bij Interconnect is er altijd direct iemand beschikbaar voor de klant.”

Partners

Veel Enterprises, waaronder Vodafone, hebben Interconnect dan ook gevonden. Interconnect richt zich op bedrijven met een eigen ICT-afdeling, terwijl bij het mkb wordt samengewerkt met vele partners. “Het blijft een voortdurende reis. We bouwen een nieuw datacenter en we hebben recent ook een gloednieuw Kubernetes-platform opgeleverd.”

‘We bieden een hybride oplossing die klanten op meerdere manieren laat profiteren van de voordelen van onpremise en de cloud’

Rob Stevens (rechts)

“

Fysieke beveiliging van datacenters kan ook klantvriendelijk zijn

Datacenters zijn plekken waar je geen onbevoegden wilt toelaten. Niet alleen is het belangrijk cybercriminelen buiten de deur houden, je wilt ook voorkomen dat mensen zonder toegangsrechten fysiek naar binnen kunnen in je datacenter. Maar zelfs zulke omgevingen die de hoogste eisen stellen aan toegangscontrole zijn op een gebruiksvriendelijke manier te beveiligen, zo laat Genetec zien. Tekst: Martijn Vet

Als ik met klanten over datacenters praat, gaat het in de eerste plaats altijd over security”, vertelt Bob van Keulen, Business Development Manager bij Genetec. Het bedrijf levert oplossingen die zijn ontworpen om de beveiliging te verbeteren voor bedrijven en overheden. “Maar daarnaast is de klantbeleving een aspect dat steeds belangrijker wordt. Door de onstuitbare opmars van de cloud is bijna iedere organisatie wel klant bij een datacenter. Die klant wil steeds vaker transparantie over de gang van zaken in dat datacenter en wil antwoorden op een aantal vragen: Wie kan er bij mijn data? Waar in het datacenter bevinden mijn data zich precies? Maar ook: hoe hoog is de temperatuur in het datacenter en het energieverbruik?”

ClearID is een zogeheten PIAM0-oplossing (Physical Identity Access Management), waarmee Genetec boven op toegangscontrole van Synergis een identificatie en autorisatie voor toegangsbeheer levert voor datacenters (of andere plekken waar niet iedereen fysiek toegang mag krijgen).

Remote toegangsbeheer

In het verleden werd toegangsbeheer standaard handmatig afgehandeld. Er moest fysiek een persoon aanwezig zijn op de locatie die het paspoort controleerde van iemand die naar binnen wilde. Dankzij ClearID is de toewijzing voor

fysieke toegang te standaardiseren en te automatiseren. “Als er bijvoorbeeld een monteur moet komen, kan die van tevoren via e-mail toegangsrechten aanvragen. De beheerder van het datacenter of degene die er een gedeelte huurt, kan vervolgens op afstand bepalen wie naar binnen mag. De autorisatie kan ook remote plaatsvinden, bijvoorbeeld door het paspoort te scannen, gegevens in te lezen en te controleren of die overeenkomen met de aanvraag.” Klanten krijgen via een dashboard direct inzicht in de gang van zaken. Een andere interessante oplossing is de Cloud Link Roadrunner waarmee de toegangscontrole op de serverracks kostene ciënt te monitoren is. Dit device kan op het niveau van een afzonderlijk rack de toegangscontrole en veiligheid monitoren. Ook dit gaat op een zo eenvoudig mogelijke manier, wat de oplossing gebruiksvriendelijk en voordelig maakt.”

End-to-end-encryptie

Het blijft ironisch dat systemen die gebruikt worden om de toegang te controleren, zoals camera’s, vaak zelf het doelwit zijn van cybercriminaliteit. Bob van Keulen legt uit dat het daarom belangrijk is de health monitoring, die standaard vanuit het Security Center wordt geleverd, op orde te hebben. Dit voorkomt dat devices of platforms kwetsbaar zijn voor cyberaanvallen. “Bij onze oplossingen wordt continu gecheckt of

de software nog up-to-date is en of de wachtwoorden regelmatig worden bijgewerkt. Onze software is verder voorzien van end-to-end-encryptie, wat voor extra veiligheid zorgt.”

Open aanpak

Omdat er steeds meer beveiligingstechnologie op de markt komt, is het belangrijk om met een unified platform voor fysieke beveiliging te werken dat een open aanpak te hanteert, zegt Van Keulen. “Hierdoor zijn klanten niet aan apparatuur van één merk gebonden. We ondersteunen bijna alle cameramerken, behalve de merken die we zelf niet voldoende vertrouwen. We kunnen daarnaast ook verschillende partijen op het gebied van toegangscontrole op ons platform ontsluiten.” ◾

GENETEC BIEDT SLIMME AANPAK VOOR TOEGANGSBEHEER

FUJITSU BIEDT PARTNERS 150 KANT-EN-KLARE AI-OPLOSSINGEN

AI als oplossing voor personeelsprobleem

Zelden werd zo vaak en intensief door een breed publiek gesproken over de opmars van AI als de afgelopen maanden. Ook partners krijgen vragen over de voordelen die AI kan bieden. “Partners profiteren van ons netwerk aan dataspecialisten voor het aanbieden van de juiste oplossing,” zegt Udo Wuertz, Chief Data Officer bij Fujitsu. Tekst: Mels Dees

Welke ontwikkelingen ziet u op het gebied van AI in de markt?

“Ik denk dat we eerst moeten definiëren waar we het eigenlijk over hebben. Kunstmatige intelligentie is kunstmatig, maar niet intelligent. AI is echter zeer goed in het herkennen van patronen in onbekende gegevens of het herkennen van onbekende patronen in gegevens om daar conclusies uit te trekken. We gebruiken dit bijvoorbeeld in Australië, waar we vroege stadia van hersenaneurysma kunnen detecteren. We hebben bij het Sankt Carlos Hospital in Madrid patiëntendossiers anoniem verwerkt in een intelligent systeem. Dat betekent dat als een patiënt een mentale stoornis heeft, het intelligente systeem in staat is om te zeggen: hier is mogelijk ook sprake van drugs­ of alcoholmisbruik. Of er zijn suïcidale gedachten. In 85% van de gevallen heeft de AI gelijk.”

Wat kan AI betekenen voor datacenters?

“Voorheen werd de netwerkbeheerder

nog gevraagd om een probleem op te lossen als er iets mis was in het netwerk. In de nieuwe wereld die wij mogelijk maken vraag je direct aan het netwerk wat er aan de hand is. Je geeft als beheerder aan dat een gebruiker problemen heeft met, bijvoorbeeld Microsoft Teams, en het netwerk laat weten waar het probleem is ontstaan en wat eraan

te doen is. Een ander voorbeeld is het vervangen van een switch. De intelligentie binnen het netwerk zal de juiste configuratie doorvoeren. Maar het gaat nog verder. Als er bijvoorbeeld in de komende dagen een storing te verwachten is, omdat de infrastructuur zonder dat het al merkbaar is anders performt, dan kan het systeem dat melden voordat er echt een incident is.”

Zo kun je zelf nog het moment van onderhoud plannen.

“Zeker, en dit adresseert natuurlijk ook het tekort aan vakmensen dat we hebben in Europa, met name op het gebied van IT.”

Dit is allemaal al beschikbaar voor de markt?

“Ja, we hebben het operationeel in de vorm van onze infrastructuurmanager. Die oplossing heeft de mogelijkheid om de ingebouwde AI­systemen te trainen op de situatie in het specifieke datacenter, zodat het systeem perfect op jou is afgestemd. Je geeft als IT­staf die

Udo Wuertz

gevoelige gegevens niet uit handen om de AI elders te trainen, maar houdt ze binnen het eigen netwerk.”

Het klinkt heel logisch, maar toch zal de adoptie van AI door ondernemingen en hun partners best een drempel zijn. “Dat klopt. Er zijn eigenlijk twee uitdagingen. De eerste is de algemene vraag: kan AI iets voor mij of mijn klant betekenen? En de andere vraag is: als ik dan ervaar dat AI een interessant hulpmiddel kan zijn, welke technologie heb ik dan nodig? In het eerste geval kun je profiteren van een ontwerpoplossing die we speciaal hiervoor ontwikkelden, en die we Human Centric Design noemen. Daarbij nemen we samen met de klant en diens partner deel aan een proces waarin we gezamenlijk ontdekken of en hoe bedrijfsprocessen te verbeteren zijn met behulp van AI. In het tweede geval, als je eenmaal voor hebt gekozen AI in te zetten, dan kan de infrastructuur voor AI erg duur zijn. Om hierop in te spelen heeft Fujitsu een zogenoemde AI Test Drive gecreeerd. Hier kun je als klant of partner gratis

met ons uitproberen wat eigenlijk de juiste infrastructuur is. Dan heb je de zekerheid dat je alleen het geld uitgeeft dat echt nodig is om de oplossing te laten werken. Daarbij kun je, net als bij andere elementen van ons uSCALE-programma er ook voor kiezen de oplossing op een pay-peruse-basis af te nemen. Dan heb je een volledig schaalbare oplossing, zonder een grote initiële investering.”

Hoe ondersteunen jullie partners daarbij?

“De partner heeft klanten die naar hem toe komen en zeggen: “Ik heb een probleem, ik heb daar waarschijnlijk een AI-oplossing voor nodig.” Denk bijvoorbeeld aan een fabrikant van machines die de uit-

valtijd van die toestellen wil optimaliseren met behulp van AI. In dat geval moet de AI-oplossing tijdig kunnen detecteren wanneer er een storing dreigt. Onze partners hebben vaak te maken met het probleem dat ze niet genoeg specialisten hebben om zo’n klantvraag te beoordelen. Dan ondersteunen we deze partners. Ze kunnen gebruik maken van de kennis van meer dan 650 datawetenschappers in ons netwerk die we snel kunnen inzetten voor dergelijke projecten. We hebben meer dan 150 kant-en-klare oplossingen die we partners kunnen aanbieden of via partners aan klanten kunnen leveren. Dat betekent dat we de partner helpen om als interessant, aantrekkelijk en competent te worden gezien door hun klanten bij het creëren van dergelijke oplossingen.” ◾

‘We hebben meer dan 150 kant-en-klare oplossingen die we partners kunnen aanbieden of via partners aan klanten kunnen leveren’

NIEUWE ALL-FLASH STORAGE INSTAPPRODUCTEN VOOR HET MKB

Huawei breidt aanbod opslagproducten uit

Huawei breidt zijn leveringsprogramma voor All-Flash Storage uit met nieuwe hardware. Naast de oplossingen OceanStor Dorado 3000 V6 en 5000 V6, omvat het portfolio nu de instapproducten OceanStor Dorado 2000 en OceanProtect X3000.

Dit jaar voegen we aan het aanbod nieuwe opslagproducten toe”, aldus Todd Sun, vicepresident van Huawei’s Europe Enterprise Business Group. “We zullen onze kanaalpartners en klanten volledig ondersteunen bij hun digitaliseringsinspanningen en hen de beste oplossingen bieden om hen te helpen kostene ectiever en e ciënter te worden. In 2022 bestelden al meer dan 100 klanten opslagoplossingen via ons Fast Track-programma. In sommige gevallen konden we de levering zelfs terugbrengen tot slechts drie werkdagen.”

Kleine en middelgrote bedrijven vertrouwen steeds meer op opslagoplossingen op instapniveau om hun eigen digitale transformatie te versnellen. Veel van deze bedrijven hebben echter te maken met een tekort aan IT-personeel en hoge exploitatie- en onderhoudskosten van datacenters. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, heeft Huawei het eerste primaire en back-upopslagportfolio op instapniveau ontwikkeld om deze bedrijven te helpen bij het bouwen van kostene ectieve gegevensopslagsystemen.

OceanStor Dorado 2000

De OceanStor Dorado 2000 is het

Verkrijgbaar in 35 landen

Het Huawei Storage Fast Track-programma is van toepassing op partners en klanten in 35 Europese landen: Albanië, Oostenrijk, België, Bosnië en Herzegovina, Bulgarije, Kroatië, Cyprus, Tsjechië, Denemarken, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongarije, IJsland, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Moldavië, Montenegro, Nederland, Noord-Macedonië, Noorwegen, Polen, Portugal, Roemenië, Servië, Slowakije, Slovenië, Spanje, Zweden en Zwitserland.

nieuwe all-flash opslagportfolio voor kleine en middelgrote bedrijven. Het is een systeem ontworpen voor eenvoudige opslag dat in drie eenvoudige stappen kan worden geïmplementeerd. Dorado 2000 verbetert de e ciëntie met 20 procent, vermindert het stroomverbruik met 30 procent en bereikt een beschikbaarheid van 99,9999 procent met zijn betrouwbaarheidsmechanisme dat uit vier lagen bestaat.

OceanProtect X3000

Voor een zo eenvoudig mogelijke backup heeft Huawei de OceanProtect X3000 opslagoplossing ontwikkeld. Het beschikt over een AA-architectuur die voor een failover zorgt, proactief capaciteit en prestaties voorspelt en routinematig onderhoud en service vereenvoudigt. OceanProtect X3000 beschikt over speciale technologieën die een toename van 20 procent in compressieprestaties mogelijk maken. De instapproducten werden onthuld tijdens het Mobile World Congress in Barcelona. Klanten en partners die vóór 31 december 2023 geselecteerde Huawei-opslagproducten bestellen, ontvangen deze binnen twee weken. Sun: “We richten ons op hoogwaardige oplossingen voor onze partners en ondersteunen hen met een snelle en gemakkelijke implementatie.”

BTSOFTWARE OVER DE KWETSBAARHEDEN VAN DE CLOUD

Alles naar de cloud, geconcentreerd op één locatie

Het is momenteel helemaal in de mode om alle IT naar de cloud te verhuizen. Het ziet er mooi uit en volgens de berekeningen is dit de goedkoopste oplossing. Gaan met die banaan dus! Of niet? Het zit allemaal wat genuanceerder in elkaar, aldus BTSoftware.

De ‘speciale operatie’ van Poetin in Oekraïne heeft laten zien dat dictators weinig op hebben met de waarde van menselijk leven, dieren, infrastructuur, persoonlijk bezit en noem het maar op. Vanzelfsprekend geldt dit vooral wanneer dit niet hun eigen directe omgeving betreft. Grootschalige vernietigingen in Oekraïne onder Russisch commando laten zien dat niets gespaard blijft in de hebzucht naar landverovering. Naar verwachting zal China niet anders omgaan met Taiwan als Rusland met Oekraïne.

Desastreuze impact

Vertalen we deze grootschalige vernielzucht naar mogelijk paniekvoetbal vanuit Rusland, dan kunnen vooral in Nederland grootschalige vernielingen een desastreuze impact hebben. We hebben weliswaar Patriot-raketten om onze ‘haven(s)’ te beschermen, maar dat is slechts een stukje (maar ook niet meer dan dat) van onze fysieke infrastructuur. Veel belangrijker is dat een derde van Nederland onder de waterspiegel ligt. Op wat strategische plaatsen de dijken opblazen en het water heeft vrij spel. Als we kijken naar de effecten daarvan op ‘de cloud’, dan blijkt dat er toch wel veel datacenters zijn gebouwd op erg laaggelegen grond. Water is een ideaal middel om grootschalig de IT in Nederland plat te leggen; het komt overal waar de zwaartekracht het heenleidt. Als we dit doortrekken naar de concentratie van ‘servers’ op een aantal fysieke locaties, eenvoudig te bereiken met de Kinzhal/Killjoy hypersonic ballistic mis-

siles, dan wordt duidelijk dat de schade door vernietiging van datacenters vele malen groter en langduriger zal zijn dan wanneer de Rotterdamse haven ballistic missiles op bezoek krijgt. Immers, de haven is zeer uitgestrekt en er zijn enorm veel explosieven nodig om ook maar enige procentuele schade van betekenis te veroorzaken.

Functionele IT-invulling

Zodra de datacenters vernietigd worden, is niet alleen de internetcommunicatieinfrastructuur langdurig uitgeschakeld, maar ook de hele functionele IT-invulling van hun gebruikers (lees: de cloudwerkplek). Langdurig. Voor de meerderheid van de bedrijfsgebruikers zal dit ongetwijfeld het bedrijfseinde betekenen, of zal tenminste een groot deel van het personeel per omgaande bedankt worden. Oh, we hebben ook nog overheden die dan volledig platgaan…

Zogeheten uitwijklocaties en -oplossingen bieden weliswaar uitkomst, maar deze is heel beperkt.

Een uitwijk is namelijk bedoeld voor het opvangen van lokale calamiteiten rondom één datacenter. Het wordt een ander verhaal wanneer een dictatoriale gek grootschalig datacenters gaat vernietigen...◾

‘Water is een ideaal middel om grootschalig de IT in Nederland plat te leggen’

De 8 grootste misverstanden over de cloud

Is een cloudomgeving wel veilig? Is het altijd voordeliger dan on-premise? Kun je alles zomaar migreren? Veel organisaties die een overgang naar de cloud overwegen, hebben nogal wat vragen, waarbij het antwoord vaak niet zomaar te geven is. We ontkrachten de grootste misverstanden over de cloud. Tekst: Martijn Vet

De overstap naar de cloud is een ingrijpende verandering voor organisaties. Het maakt de IT-organisatie flexibeler en het kan onder de streep voordelig uitpakken, maar de reis naar de cloud kan moeizaam en hobbelig zijn. Managed service providers kunnen hun toegevoegde waarde hierbij bewijzen door hun cloudexpertise in te zetten en hun klanten te wijzen op deze misverstanden.

1Met SaaS zit je al in de cloud

O ce 365, Salesforce, HubSpot...

Bijna iedere organisatie gebruikt wel software op basis van een abonnementsmodel. Software as a Service (SaaS) is in feite een andere manier om pakketten voor kantoorautomatisering aan te bieden. Bedrijven die gebruikmaken van deze software zitten nog niet automatisch ‘in de cloud’. Echt naar de cloud ga je als je (een deel van) je infrastructuur verplaatst van een eigen datacenter naar een cloudomgeving. Dan kies je voor Infrastructure as a Service (IaaS) bij een van de publieke cloudproviders zoals Amazon Web Services of Microsoft Azure. De IaaS is uit te breiden met aanvullende functionaliteit in de vorm van Platform as a Service (PaaS).

2De cloud is niet veilig

Een cloudomgeving maakt de ICT-infrastructuur minder zichtbaar dan wanneer een bedrijf een eigen datacenter met hardware heeft. Dat neemt niet weg dat cloudproviders gebonden zijn aan zeer strenge wetgeving. Daardoor is het beveiligingsniveau dat zij aanbieden standaard bijzonder hoog. Klanten zijn meestal niet in staat om dat niveau met hun eigen ICT te bieden. Het is nu eenmaal best lastig controle te houden op alles wat medewerkers op den duur installeren en wat wordt opengezet naar de buitenwereld.

3De cloud is altijd veiliger dan on-premise

Aan de andere kant kun je er ook weer niet van uitgaan dat je in de cloud per definitie veilig bent. In de dynamische wereld van cybersecurity veranderen zaken voortdurend. Wat vandaag als veilig wordt beschouwd, kan morgen al geplaagd worden door nieuw ontdekte ernstige kwetsbaarheden. Een vrij recent voorbeeld hiervan is de wijdverspreide Apache Log4j-software, die een integraal onderdeel is van talloze applicaties wereldwijd. Jarenlang werd het als volkomen onschadelijk beschouwd, totdat er plotseling ernstige kwetsbaarheden aan het licht kwamen.

Veel organisaties hebben een IT-omgeving die net even anders is dan de standaard. Een one-size-fits-all-aanpak die cloudproviders bieden, is dan vaak niet voldoende. Expertise in security en aanvullende veiligheidsmaatregelen zijn dan geen overbodige luxe.

4

De cloud kost IT’ers hun baan

Dankzij de cloud hoeven IT’ers binnen een bedrijf zich niet meer met bepaalde zaken bezig te houden. Denk aan oplossingen om bestanden te delen, het inrichten van een fysiek serverpark of onderhoud. Dat betekent niet dat IT’ers overbodig worden. Hun taken veranderen wel. Zo kunnen IT’ers een meer adviserende rol krijgen. Hiervoor is het nodig dat IT’ers goed op de hoogte zijn van de oplossingen in de markt en de belangen van de organisatie. Bij de cloud wordt beheer minder belangrijk, maar support des te meer. Ook daarvoor moeten goede IT’ers aanwezig zijn of moet een bedrijf met een goede IT-partner samenwerken.

5

Je moet in één keer over naar de cloud

De overgang naar de cloud is zelden een big bang, waarbij de hele infrastructuur in één etmaal compleet wordt overgezet. Bovendien kiezen steeds meer bedrijven voor een hybride vorm, waarbij een deel van de infrastructuur nog wel in huis wordt gehouden. Zo kunnen ze bijvoorbeeld gebruikmaken van een private cloud, een publieke cloud én lokale systemen. Een geleidelijke overgang is dus mogelijk waarbij niet per se alles in de cloud hoeft.

6

Bij de cloud gaat het vooral om kostenbesparing

Bij de overgang naar de cloud kijken organisaties uiteraard naar de kosten. Doordat ze betalen voor wat ze daadwerkelijk gebruiken en geen dure hardware hoeven aan te scha en, kunnen lagere kosten zeker een reden zijn om over te stappen naar de cloud. Toch zijn het meestal andere voordelen die minstens even zwaar wegen. Bijvoorbeeld dat de IT-afdeling niet meer dagelijks bezig hoeft te zijn met onderhoud, upgraden, updaten en support van hard- en software. Of de flexibiliteit die je als organisatie hebt: op piekmomenten extra capaciteit inschakelen en afschalen als het tijdelijk wat rustiger is. Bovendien kunnen sommige workloads in de cloud duurder uitvallen dan on-premise.

7

Workloads zijn eenvoudig naar de cloud te verplaatsen

Het migreren van workloads naar de cloud kan een uitdagend proces zijn dat nauwkeurige planning en uitvoering vereist. Het is belangrijk om de bestaande infrastructuur grondig te analyseren en een e ectieve migratiestrategie te hebben. Voor het succesvol verplaatsen van workloads naar de cloud is vaak een diepgaande kennis nodig van zowel de huidige onpremise-omgeving als de geselecteerde cloudplatforms. Het is belangrijk dat msp’s hun klanten ondersteunen bij het opstellen van een gedetailleerd migratieplan en de begeleiding tijdens het hele proces om problemen vóór te zijn en een soepele overgang te waarborgen.

8Alle applicaties kunnen zonder problemen naar de cloud

De meeste applicaties zijn geschikt om in een cloudomgeving te draaien, maar dat geldt zeker niet voor alle applicaties. Denk aan legacy-applicaties en heel specifieke workloads. Die zijn soms afhankelijk van een technologieën die je niet zomaar naar de cloud kunt overzetten. Het is soms nodig om bepaalde applicaties opnieuw te ontwerpen, opnieuw te configureren of zelfs helemaal van de grond af op te bouwen voordat ze naar de cloud worden gemigreerd. ◾

FORTINET: WEGWIJS WORDEN IN NIS2, DE EU-RICHTLIJN VOOR KRITIEKE INFRASTRUCTUREN

bevordert cyberveerkracht

De steeds sterker gedigitaliseerde wereld biedt bedrijven diverse voordelen, van verbeterde connectiviteit tot grotere zakelijke flexibiliteit. Tegelijkertijd maakt het hen ook veel kwetsbaarder. De Europese Commissie wil de beveiliging van kritieke infrastructuren veerkrachtiger maken met de nieuwe NIS2-richtlijn. “De NIS2-richtlijn baseert zich op geaccepteerde best practices voor cybersecurity”, zegt Bas van Hoek, manager channel Netherlands van Fortinet.

In 2024 treedt versie 2 van de Network and Information Systems (NIS2)-richtlijn van de Europese Unie in werking. Deze Europese cybersecuritywet moet organisaties beter beschermen tegen cyberaanvallen. De NIS2-richtlijn geldt voor alle sectoren en organisaties die volgens de wetgever van vitaal belang zijn voor de maatschappij.

Krachtiger netwerk- en informatiebeveiliging “Cyberbedreigingen komen uit alle windstreken van het digitale landschap”, zegt Bas van Hoek. “Daarom hanteert de NIS2-richtlijn een aanpak die rekening houdt met alle mogelijke gevaren. De richtlijn voorziet in

De invloed van NIS2 op het digitale landschap

De Europese Unie streeft ernaar bedrijven beter te beschermen tegen bedreigingen van buitenaf. Dit wil de EU onder meer bereiken met de Network and Information Systems (NIS)-richtlijn uit 2016. In Nederland komt deze NIS-richtlijn tot uiting in de Wet Beveiliging Netwerk- en Informatiesystemen (Wbni). Deze is sinds 9 november 2018 van kracht. De NIS-richtlijn biedt een kader voor de beveiliging van netwerk- en informatiesystemen die van algemeen belang zijn voor de openbare veiligheid. Door de toenemende dreigingen en door de grote mate van afhankelijkheid van de digitalisering dekt de bestaande NIS de lading echter niet meer. De nieuwe NIS2-richtlijn moet daar verandering in brengen door een groot aantal sectoren, waaronder ook overheden, weerbaarder te maken tegen cyberdreigingen. De Europese lidstaten hebben tot 18 oktober 2024 de tijd om de NIS2-richtlijn op te nemen in nationale wetgeving.

maatregelen die niet alleen bescherming bieden tegen cyberaanvallen. Incidenten zoals diefstal, brand, overstromingen, uitval van telecommunicatienetwerken en stroomstoringen hebben ook een grote impact op de netwerk- en informatiesystemen. Daarom vraagt een grondige evaluatie van alle potentiële risico’s om het in kaart brengen van de belangrijkste activa, IT-diensten en potentiële kwetsbaarheden.”

Preventie, detectie en incidentrespons

Een integrale risicobeoordeling leidt volgens Van Hoek tot passende maatregelen voor preventie, detectie en herstel van cyberrisico’s, evenals maatregelen voor incidentrespons. “Dat varieert van basismaatregelen, zoals het op tijd installeren van beveiligingsupdates, tot het beheren van de toegang, het personeel trainen in de best practices voor cybersecurity en het implementeren van uitgebreide en gelaagde beveiligingsmechanismen.”

Het Cybersecurity Framework (CSF) van het National Institute of Standards and Technology (NIST) biedt hiervoor de benodigde handvatten. “Het CSF helpt organisaties bij het beheren en verbeteren van hun IT-beveiliging”, zegt Van Hoek. “Hoewel het CSF voornamelijk is ontworpen voor organisaties in de Verenigde Staten, is het ook relevant voor organisaties over de hele wereld. Deze aanpak helpt organisaties om te voldoen aan de eisen van de NIS2-richtlijn met een reeks best practices die hun beveiliging een boost geven.”

Bas van Hoek

Bedrijfscontinuïteit

Hoe effectief de tegenmaatregelen ook zijn, cyberincidenten zijn onvermijdbaar, weet ook Van Hoek. “Het is daarom belangrijk dat organisaties over een gedetailleerd plan voor incidentrespons beschikken, zodat ze direct op dit soort voorvallen kunnen reageren. Want met elke seconde die verstrijkt nemen de potentiële schade en kosten toe.” Zoals gezegd is cyberveerkracht volgens NIS2 van cruciaal belang om door te kunnen blijven werken na een cyberaanval, maar ook in het geval van andere storingen en onvoorziene gebeurtenissen. Van Hoek: “De combinatie van een high availability (HA)-architectuur met automatische failover en de opslag van back-ups van alle kritieke data op externe locaties is daarvoor een onmisbare basis. Het gebruik van Fortinets SD-WAN-technologie kan daarnaast bijdragen aan betrouwbare, veilige en efficiënte verbindingen tussen bedrijfslocaties. Daarmee kunnen organisaties de bedrijfscontinuïteit waarborgen.”

Informatie-uitwisseling

De NIS2-richtlijn benadrukt het belang van de uitwisseling van informatie over cyberbedreigingen, beveiligingsincidenten, kwetsbaarheden, tools, training, etc. “Het delen van informatie dient plaats te vinden tussen leverancier en klant, maar ook tussen externe partijen en binnen de toevoerketen en het verkoopkanaal”, zegt Van Hoek. “Dienstverleners die organisaties bijstaan in het naleven van de eisen van de NIS2-richtlijn kunnen overwegen om de aanbevelingen toe te passen uit het Cybersecurity Framework (CSF) 2.0. Daarmee volgen zij erkende normen op het gebied van informatiebeveiliging zoals ISO 27001. Wij helpen natuurlijk ook het toepassen van de richtlijnen. Fortinet heeft onder andere een specifiek document beschikbaar gemaakt voor het implementeren van NIS2 met Fortinet voor de OT-omgeving. Zo helpen we organisaties bij het veilig houden van hun industriële automatisering.”

Kom in actie

De NIS2-richtlijn treedt pas in oktober 2024 in werking. Toch is het volgens Van Hoek verstandig voor ICT-dienstverleners om hun klanten nu al voor te bereiden op de naleving daarvan. “Het is goed om tijdig te voldoen aan de regelgeving, maar het biedt ook kansen voor het vergroten van de cyberveerkracht van organisaties. Mssp’s kunnen proactief de beveiligingsbehoeften van hun klanten in kaart brengen en daar samen met Fortinet een oplossing voor bieden. Organisaties die wachten totdat de nieuwe richtlijn integraal van kracht gaat zijn kwetsbaar voor aanvallen en kunnen op achterstand komen te staan in de strijd tegen cybercriminaliteit. Het is belangrijk om zo snel mogelijk de eerste stap naar naleving van de NIS2-richtlijn te zetten.” ◾

‘Cyberbedreigingen komen uit alle windstreken van het digitale landschap’

NEDERLANDSE VERSIE VAN NIEUWE WET NOG NIET GEREED

De impact van NIS2 kan groot zijn voor msp’s

Cyberincidenten zijn aan de orde van de dag. De snelle opmars van cloud en het feit dat we sinds de pandemie vaak buiten de traditionele en beveiligde kantooromgeving werken maken nieuwe regelgeving noodzakelijk. Daarom heeft de Europese Unie stappen ondernomen om een robuust en veerkrachtig cyberbeveiligingssysteem te creëren. Een belangrijk onderdeel van dit systeem is de Network and Information Security Directive 2, afgekort als NIS2. Tekst: Mels Dees

1

Wat is NIS2?

NIS2 is een herziening van de oorspronkelijke Network and Information Security Directive (NIS) die in 2016 werd aangenomen. Het doel van NIS2 is het versterken van de cyberbeveiliging binnen de EU door middel van betere samenwerking tussen lidstaten en bedrijven en het bevorderen van een hoog niveau van beveiligingsmaatregelen bij essentiële dienstverleners en digitale dienstverleners. 2

Krijgen msp’s te maken met NIS2?

Absoluut. Een van de belangrijkste aspecten van NIS2 is de uitbreiding van de reikwijdte. Terwijl voorloper NIS zich voornamelijk richtte op essentiële sectoren zoals energie, transport, gezondheid en financiën, omvat NIS2 ook digitale dienstverleners. Denk daarbij onder meer aan online marktplaatsen, clouddiensten en zoekmachines. Door deze uitbreiding wil de EU een breder scala aan cyberdreigingen aanpakken. 3

bracht. Je krijgt daar geen bericht over van de overheid, je bent er zelf verantwoordelijk voor na te gaan of je onder de regelgeving valt. Msp’s die onder NIS2 vallen, moeten passende technische en organisatorische maatregelen nemen om de beveiliging van hun systemen en netwerken te waarborgen. Denk daarbij aan het implementeren van beveiligingsmaatregelen om cyberaanvallen te voorkomen, te detecteren en te bestrijden. MSP’s moeten ervoor zorgen dat ze up-to-date blijven met de nieuwste beveiligingsmethoden en -technologieën om aan deze eisen te voldoen.

4Gaat de overheid ook handhaven?

Waar moeten msp’s rekening mee houden?

Als een msp digitale diensten aanbiedt dan worden die automatisch onder de werkingssfeer van NIS2 ge-

Ja, er geldt straks een meldplicht. Bestuurders kunnen hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld in geval van een cyberincident. Je kunt de meldplicht in zekere zin vergelijken met de regelgeving over datalekken sinds de invoering van de AVG. Msp’s moeten ernstige cyberbeveiligingsincidenten melden bij de autoriteiten. Deze meldingsplicht heeft tot doel snelle reacties op incidenten te bevorderen en de gevolgen ervan te beperken. Het is belangrijk voor msp’s om interne processen voor het identifi-

Lees meer over NIS2 op onze site in het artikel ‘NIS2 directive – wat betekent het voor de msp en mkbbedrijven?’

ceren, beoordelen en rapporteren van incidenten te ontwikkelen om aan deze verplichting te voldoen.

5

Dit is dan weer een behoorlijke administratieve last!

Dat kan zeker het gevolg zijn. De implementatie van NIS2 zal uitdagingen met zich meebrengen. Het kan behoorlijke inspanningen vergen van dienstverleners om te voldoen aan de gestelde eisen. En om een hoog niveau van cyberbeveiliging te waarborgen. Bovendien moeten er adequate middelen worden ingezet om het systeem effectief te laten functioneren.

6

Je bedoelt dat het me geld en tijd kost. Krijg ik er als msp ook nog iets voor terug?

De verwachting is dat msp’s van NIS2 kunnen profiteren. NIS2 is sterk gericht op samenwerking tussen verschillende partijen in de ketens. Waarschijnlijk kunnen msp’s profiteren van deze samenwerking door te leren van best practices en gezamenlijke inspanningen om cyberdreigingen te verminderen. En dat is nog niet alles: NIS2 intro-

duceert ook een Europees cybersecurity-certificeringsschema om producten, diensten en processen te certificeren volgens EU-normen. msp’s kunnen profiteren van deze certificering om hun klanten te laten zien dat ze voldoen aan de vereiste beveiligingsnormen, wat dan weer kan helpen bij het opbouwen van vertrouwen en geloofwaardigheid. 7

Nou, nou. Wat is de planning en wat kan ik nu doen?

Nu wordt het ingewikkelder. De EU heeft weliswaar besloten de richtlijn in te voeren, maar elk land geeft er een eigen invulling aan. Zoals de AVG de Nederlandse uitwerking was van de algemenere GDPR, zo komt Nederland ook met een eigen versie van NIS2. En die is er nog niet. Toch is er al heel wat werk verzet. Op 28 november 2022 stelde de Europese Raad de NIS2-richtlijn vast. Die is

op 27 december gepubliceerd en daarmee rechtsgeldig. In januari 2023 startte de implementatietermijn van 21 maanden, waarin de richtlijn moet worden opgenomen in nationale wetgeving. Dat is dus de huidige stand van zaken. Het is de bedoeling dat een internetconsultatie wordt georganiseerd waarin burgers, bedrijven en overheidsinstellingen mogelijke verbeteringen kunnen aangeven in de wet- en regelgeving. Die consultatie, die zes weken moet duren, is al een paar keer uitgesteld en staat nu voor het najaar in de planning. De resultaten van de consultatie worden verwerkt in een wetsvoorstel. NIS2 moet dan eind 2024 in werking treden, als het Nederlandse parlement met de inhoud van de wet instemt. De organisaties die onder de NIS2-richtlijn vallen moeten vanaf dat moment aan de meldplicht voldoen.◾

‘Msp’s profiteren van de samenwerking met meerdere partijen omtrent best practices‘

Xibis brengt Baan-ERP naar de cloud

Het partnerecosysteem kent veel partijen. In elke editie van ChannelConnect belichten we de activiteiten van een IT-dienstverlener. De Nederlandse

ERP-specialist Xibis was al Infor Gold Partner en werd onlangs onderscheiden met de Infor Partner Innovations Award 2022. We praten met Sijmon van den Berg, general manager bij Xibis, over de ERP-markt en de reis die klanten maken naar de cloud. Tekst: Mels Dees

Sijmon van den Berg: “Op 1 juni 1989 startte de onderneming Ibis. De naam staat voor Integrated Business Information Support. In de loop van de tijd ontstond discussie met de leverancier van een calculatiesoftware met dezelfde naam. Toen hebben we er in 2012 een ‘X’ voorgezet. We leveren al vanaf het eerste begin meer dan IT. Een van de oprichters werkte bij een klant die met Baan software werkte. Hij heeft later onder meer Baan geholpen bij softwareontwikkeling voor de procesindustrie. De andere oprichter werkte in de Nederlandse markt als reseller van ERP-software van Baan. Onze onderneming startte met de gedachte klanten te helpen hun processen te optimaliseren. En dat doen we bijna 34 jaar later nog steeds, nu met 37 medewerkers. En nog steeds is de industrie eigenlijk onze belangrijkste markt.”

Verhuizing naar Barneveld

“Toen de onderneming eenmaal begon te draaien, groeide die door tot twaalf mensen. Er moest een kantoor komen en voor alle werknemers bleek Gorinchem het meest centraal, dus dat werd de vestigingsplaats. Dat is al die jaren zo gebleven, maar zal dit jaar veranderen met onze verhuizing

naar Barneveld. Barneveld was ooit de plaats waar Baan groot werd. En hoewel Baan eerst opging in SSA, dat vervolgens onderdeel werd van Infor, staat het kantoor nog steeds in Barneveld. Met de verhuizing zitten we dus nog dichter bij onze belangrijkste partner en leverancier, Infor. In 2012, ik was toen net begonnen, met ook een achtergrond bij Baan, als mede-eigenaar en Manager Business Development, werden we part-

ner van Infor. We konden nog steeds teren op de installed base van Baan, maar om te overleven als onderneming is ook new business nodig. En het was, gezien onze affiniteit met Baan logisch nauw te gaan samenwerken met Infor. Omdat we ook al vanaf het begin kennis willen hebben van nieuwe ontwikkelingen wilden we meteen preferred subcontractor en reseller van Infor zijn. Zodat we met hen kunnen teamen, niet alleen

‘Onze onderneming starte met de gedachte klanten te helpen hun processen te optimaliseren. En dat doen we bijna 34 jaar later nog steeds’

bij implementaties en sales maar ook waar nodig input leveren aan hun softwareontwikkelaars.”

Infor Partner Innovations Award

“We zijn de flexibele arm van Infor in Nederland. Dat wordt ook door Infor onderkend. In 2018 werden we Infor Gold Partner en afgelopen maand werden we onderscheiden met de Infor Partner Innovations Award 2022. Met die prijs werden we onder meer beloond voor de manier waarop we invulling geven aan de wens van Infor om klanten zoveel mogelijk te migreren naar de cloud. In 2020 zijn we voor nieuwe klanten die Infor LN willen kopen gestopt met het on-premise verkopen van de applicatie. We zijn overgestapt op cloud. Binnen twee maanden mochten we al twee mooie klanten optekenen. Een van hen, Van Dam, werkte met een oude versie van Baan, het laatste pakket dat uiteindelijk bekend werd onder de naam Infor LN. We ontwikkelden een specifieke mi-

gratie-aanpak, waardoor we Van Dam flexibel van on-premise naar de cloudomgeving konden migreren, via door ons zelf ontwikkelde tooling en scripting. Daar zijn we zeker voor beloond. Aan de hand van die implementatie-ervaring worden we meer en meer door bedrijven gezien als de partij die dergelijke trajecten goed aankan.”

Toekomstvaste oplossing

“Vanaf 2011 zijn we naast Baan IV en Baan V, ook begonnen met het optimaliseren, migreren en implementeren bij klanten van Infor LN. Als je naar de markt kijkt, zijn er ongeveer 200 klanten in de industrie actief op Baan IV en het merendeel op Infor LN on premise. Van die 200 klanten zijn er meer dan 100 klant bij ons. Die brengen we stap voor stap naar de cloud. Ook dat is een voorbeeld van innovatie. Infor LN wordt veel bij onze klanten gebruikt, maar op dit moment vooral on-premise. Die upgraden we naar de laatste versie,

maar alleen als er sprake is van veel maatwerk. Als de implementatie relatief standaard is, dan gaan we in één keer naar de cloud. Dat heeft uiteindelijk grote voordelen. De cost of ownership pakt veel positiever uit, de security is sterk en je benut de innovatiekracht volledig bij een stap naar de cloud. Je beschikt dan als onderneming over een toekomstvaste oplossing. Een dergelijke transitie is kleiner dan een herimplementatie, maar wel complexer dan een upgrade. Het zit ertussen in. Het is een stap die een onderneming goed moet overwegen. Er moet toch een projectteam opgetuigd worden. En men moet zorgen voor testcapaciteit en key users. Het is alles bij elkaar weliswaar een eenmalige hogere investering, maar wel een grotere stap dan een upgrade on-premise. Soms is er eerst sprake van drempelvrees, omdat men moet wennen aan het feit dat alles de deur uit is. Een hele stap voor sommigen, maar het is wel de toekomst om te kunnen innoveren.” ◾

Jan Pijpers, commercieel manager, Sijmon van den Berg, general manager, Nellie Lodders, o cemanager en Pieter Lekkerkerker, innovatiemanager

Ook in 2023 is ChannelConnect hét platform om jouw boodschap bij alle relevante ICT-business partners onder de aandacht te brengen!

INTERESSE?

Wil je weten wat ons team voor jou kan betekenen in het nieuwe jaar? Neem contact op voor de mogelijkheden via sales@channelconnect.nl of bel 035 - 646 58 10

Het laatste ICT-nieuws op alle

MARY-JO DE LEEUW COLUMN | MELS DEES

Mels Deels is ICT-journalist en schrijft al meer dan 20 jaar over ontwikkelingen en trends in onze branche.

Reageren? Mail naar mels.dees@imediate.nl

Veilig datacenter? Ga naar Zuid-Beveland!

Tijdens het Grotetafelgesprek dat we organiseerden met professionals uit de datacenter- en cloud-sector kwam ook de security aan de orde. Niet alleen de cybersecurity, met virussen en dreigingen als ransomware. Maar zeker ook de fysieke beveiliging. Dat gespreksonderwerp was niet nieuw, tijdens eerdere edities van een Grotetafelgesprek over datacenters schoof ook een vertegenwoordiger van Rittal aan. Hij sprak dan onder meer over de beveiliging van de severracks in een datacenter.

van de digitale infrastructuur wil platleggen. Dit onderdeel van het gesprek eindigde met de stelling dat we wel firewalls hebben, “maar dat er geen slotgracht om een datacenter ligt.”

Atoombunker

Hoewel: er is een datacenter in Kloetinge (dat ligt bij Goes) dat qua fysieke beveiliging een heel eind komt. Dit center van Hollanddatacenters is gevestigd in een atoombunker uit de Koude Oorlog. De stad Goes werd zelf zwaar gebombardeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog en op de puinberg verrees de bunker, die zich daarmee twee meter boven maximaal zeewaterpeil bevindt. Daarnaast is het een zogeheten vlotbunker, een soort grote woonboot. Als het grondwater stijgt, stijgt de bunker mee. Het pand lijkt me redelijk bestand tegen een aanslag en, wellicht relevanter, is ook in staat zeewaterstijgingen te verwerken.

Slotgracht om het datacenter

Maar daar ging het deze keer echter niet over. Het ging, in een steeds onrustiger maatschappij vol protesten die vaak gepaard gaan met dreigingen, om fysieke agressie tegen datacenters. Locaties waarvan, bijvoorbeeld, vermoed wordt dat bepaalde groeperingen er servers hebben staan. Of zelfs een statelijke agressor die met de aanslag op een datacenter bepaalde delen

Dat laatste geldt overigens ook voor de datacenters die Cellnex (voorheen Alticom geheten) realiseert in oude televisiezendmasten die her en der in het land te vinden zijn. Meters boven de grond heb je van overstromingen geen last. Laat een van die torens nu ook in Goes staan.

Dat maakt het Zeeuwse eiland Zuid-Beveland een unieke datacenterlocatie.

Er is een datacenter in Kloetinge dat qua fysieke beveiliging een heel eind komt

WE KEEP IT RUNNING.

AL 75 JAAR DE SPECIALIST OP HET GEBIED VAN DATACENTER EN TELECOM KOELING.