Daan Terpstra, SDIA: ‘CO2-verbruik overwegen bij ICT-beslissingen’ Voor een duurzame infrastructuur moet je eigenlijk (eerst) weten wat ICT-bedrijven en producenten van apparatuur uitstoten. Door de complexe keten lijkt dat op het eerste gezicht een ondoenlijke taak. Toch is de data er al maar ontbreekt het vooral aan transparantie, meent Executive Chairman Daan Terpstra van de SDIA. “Je wil uiteindelijk toe naar een productpaspoort.” Door Michiel van Blommestein
De ICT-branche zoekt constant naar manieren om de CO2-uitstoot te verminderen. Dat begint al voordat een server voor het eerst wordt opgestart en zelfs al voor het transport. “Om te komen tot een productpaspoort is een pragmatische aanpak essentieel”, zegt Daan. Zijn Sustainable Digital Infrastructure Alliance (SDIA) is een onderzoeksorganisatie met als doel het verduurzamen van de ICT-infrastructuur. Hoeveel CO2 er in totaal in een apparaat zit, is een moeilijke berekening, weet Daan maar al te goed. Maar het is volgens hem zeker mogelijk om al tijdens het gebruik met genoeg data te komen, ook al is het CO2-plaatje pas aan het einde van de levenscyclus volledig. “Het doel is om tijdens het gebruik in te kunnen spelen op de uitstoot”, zegt hij. “Dat geeft consumenten, bedrijven en andere inkopers de mogelijkheid om hieromtrent geïnformeerde beslissingen te nemen.” Later in de levenscyclus worden zaken als recycling en hergebruik relevante factoren. “En met recycling bedoelen we niet het winnen van restmetalen na het strippen
van een apparaat”, legt hij uit. “Het gaat om de economische waarde en ecologische voetafdruk die verborgen zit in het apparaat. Kunnen we die behouden en inzetten in toekomstige applicaties.” Cruciaal onderdeel van deze end-of-lifediscussie is dat het verder gaat dan kijken naar de impact op het milieu. Vooral de economische impact moet daarin de boventoon voeren. “Hoe komen we uit de cyclus waarbij we onze hardware iedere drie, vier of vijf jaar vernieuwen, en hoe kunnen we hardware een nieuw doel geven?” Routekaart Het van oorsprong Duitse initiatief SDIA is ondertussen actief in heel Europa. De primaire activiteit is onderzoek, met als doel de business case in duurzaamheid te ontsluiten voor de leden. In de wereld van circulair beleid speelt het orgaan een grote rol, met praktisch ingestoken stuurgroepen, zodat bedrijven en individuele onderzoekers als partners echt de middelen vinden om op de lange termijn bezig te zijn met duurzaamheidskwesties. Het uiteindelijke doel van de SDIA is een routekaart naar een
Pragmatische aanpak essentieel om te komen tot productpaspoort 34
Circulaire IT juni 2022
duurzame digitale infrastructuur, als fundering voor een duurzame economie. Vanaf april dit jaar begint de organisatie in opdracht van de RVO een nieuw onderzoeksproject rond circulaire IT, samen met onder andere de TU Delft en onder leiding van het AMS Instituut. Daan: “Een vraag die we willen beantwoorden, is hoeveel CO2 er nou in het apparaat zit dat je gebruikt.” Een complexe vraag, maar cruciaal om te komen tot dat productpaspoort. “De essentiële stap is om het niet perfect te willen doen. Je moet volledig zijn in je data. Maar het moet ook hand in hand gaan met pragmatiek. Zo kom je op een snellere manier in de buurt van wat voor alle partijen relevant is.” Waardeketen Het is volgens Daan belangrijk, omdat eventuele uitkomsten dan sneller ook in de praktijk gebracht kunnen worden. Dat geeft mogelijkheden om de voordelen van dergelijke berekeningen te benutten, zo zegt Daan. “Het kost altijd tijd, dus dat wil je verkorten. Daarvoor kan de data worden verzameld die ieder bedrijf en instituut in de waardeketen heeft rond de CO2-voetafdruk en emissies die uit de hardware voortkomt.” Producenten hebben toegang tot die data, en het zou volgens Daan helpen als ze het voordeel ervan inzien om het te delen. “Die mogelijkheden hebben ze ook, vooral omdat producenten goed weten hoe hun eindproducten worden vervaardigd”, zegt Daan. “Afzonderlijke chips of onderdelen staan niet in de schijnwerpers, maar de eindproducten wel. Daarvan wil je de gegevens inzichtelijk hebben, want dat is
