Zijn leven

Deze stad hoorde inmiddels tot een van de bolwerken van de Vrijma¬ king. Hij werd aangenomen en bleefer ruim tien jaar werkzaam. Door de komst van hun zoon Tonny konden zij daar ook een gezinsleven opbouwen. In deze periode verdiepte hij zich steeds verder in de theologie, met name die welke voortkwam uit de vrijgemaakte dogmatiek. Hij volgde die kritisch. Ouder wordende ouders, Hendrik Hakvoort was inmiddels overleden en de gezondheid van Roelofje ging achteruit evenals die van Geertje Ruiten, maakten datTeun en Marretje besloten terug te gaan naar Urk. Bovendien hadden goede Enschedese vrienden emigratieplannen. Ook het verlangen naar de hechte band van de Urker samenleving, speelde daarin een rol. Meester Ruiten was zeker bij leeftijdsgenoten nog steeds een begrip. Hij kon dan ook meteen komen toen er een vacature was. De overgang van Enschede naar Urk verliep niet zonder slag ofstoot. Veranderingen gingen snel in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw. Ook op Urk was dit het geval. Teun en Mar vonden aanvankelijk niet terugwat zij hadden achtergelaten. Het leven in de stad had hen ook be'invloed. Het was zoeken naar een nieuwe balans. Teun had daar meer last van dan Mar. Maar zij vonden voldoende aanknopingspunten om het nieuwe oude leven weer op te vatten. Mar bewoog zich alweer snel in de wereld van kerk, krans en bazaars. De gezondheid van Teun ging, mede door de werkdruk in het onderwijs, achteruit. Uiteindelijk werd hij afgekeurd en kreeg daardoor de ruimte om zich bezig te houden met het kerkelijk leven, schrijven van studies en inleidingen bij bijbelse onderwerpen, gedichten en dergelijke zaken. In de verschillen van inzicht binnen de Vrijgemaakte Kerk die tot de vorming van de Nederlands Gereformeerde Kerk leidden, koos hij voor de laatst genoemde. Hij zette zijn kennis en vaardigheden vol overtuiging in voor de opbouw van deze gemeente.

26

Zoon Tonny was inmiddels getrouwd, er kwamen kleinkinderen. Dat gafnieuwe invullingen aan het leven van Teun en Mar. In de jaren 80 ging het met de gezondheid van Mar achteruit. Zij overleed in 1988. Teun bleefeerst op zichzelfwonen. Later trok hij bij Tony en zijn vrouw Sjanie in. Naarmate hij ouder werd, trok hij zich steeds meer terug op zijn kamertje met de boeken en inleidingen die hem dierbaar waren. Hij overleed op 2 augustus 1995, 87 jaar oud.

Hoe hij was Teun Ruiten had veel aspecten aan zijn persoonlijkheid. Hij kon gangmaker zijn in een gezelschap, maar ook teruggetrokken luisteren. Hij kon opgewekt en vrolijk zijn, maar ook somber en neerslachtig. In een vrienden- en familiekring waarin hij zich thuis voelde, plaatste hij vaak de ene snedige opmerking na de andere. Was dat niet het geval, dan deed hij er liefst het zwijgen toe. Via non verbaal gedrag liet hij duidelijk merken dat hij zich niet op zijn plaats voelde. Dat was ook het geval als een predikant een preek hield die hem niet aan stond. Gesprekken moesten ergens over gaan. Hij had niet veel met gekeuvel over koetjes en kalfjes. Verjaardagsbijeenkomsten hoorden bij hem dan ook eerder tot de verplichte nummers waaraan hij zich het liefst onttrok. Dit tot verdriet van zijn vrouw die daar juist behoefte aan had. Taal hanteerde hij als gereedschap. In een gedachtewisseling ofeen uiteenzetting over een bepaald onderwerp, formuleerde hij zorgvuldig en nadrukkelijk. Nooit raakte hij de draad kwijt in een betoog. Hij beitelde net zo lang nauwgezet aan een onderwerp tot er een heldere voorstelling ontstond. Zijn verhalen waren boeiend en goed gedocumenteerd. Als hij vertelde, kwam er iets tot leven. Hij stond open voor zowel het heden als het verleden, zag van beiden zowel de voor- als de nadelen. Haarscherp kon hij misstanden uit het verleden en ook het heden aan de kaak stellen. Zijn sociale betrokkenheid kwam dan duidelijk naar voren. Ironie, die soms overging in cynisme, was hem daarin niet vreemd. Hij had een kritische instelling tegenover de maatschappelijke en kerkelijke

27