Ancient Whisperings .................................................. Στην Κνωσό χτίστηκαν τα θεμέλια του πρώτου ευρωπαϊκού πολιτισμού

96 Η Κνωσός είναι ο πιο «διάσημος» ελληνικός αρχαιολογικός χώρος παγκοσμίως, μετά την αθηναϊκή Ακρόπολη. Τα απομεινάρια ενός βασιλείου, με ιστορία 4.000 ετών. Apart from the Athenian Acropolis, Knossos is one of the most iconic archaeological sites – remnants of a kingdom with a 4,000-year history.

Text: Kallia Kastani, Photos: Yiannis Giannelos

Ο ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΜΕ ΤΑ ΚΡΙΝΑ είναι ίσως η διασημότερη μινωική τοιχογραφία.

THE PRINCE OF THE LILLIES is perhaps the most famous Minoan fresco.

GR «Πέρασαν πάλι από τα μάτια μου οι εξαίσιες τοιχογραφίες

–μάτια μεγάλα, μυγδαλάτα, μαύρες πλεξούδες κυματιστές, βαριές κυράδες ανοιχτόστηθες, με χοντρά φιλήδονα χείλια, πουλιά, φασιανοί και πέρδικες, μαϊμούδες γαλάζιες, βασιλόπουλα με φτερά παγονιού στο κεφάλι, άγριοι άγιοι ταύροι, νιούτσικες ιέρειες με τα μπράτσα περιτυλιγμένα με ιερά φίδια, γαλάζια αγόρια σε ανθισμένους κήπους–, χαρά, δύναμη, πλούτος μεγάλος, ένας κόσμος όλο μυστήριο, μια Ατλαντίδα που πρόβαλε από το βυθό της κρητικιάς γης, μας κοιτάζει με τεράστια μαύρα μάτια, μα τα χείλια της είναι σφραγισμένα. Τι κόσμος είναι ετούτος, συλλογιζόμουν, πότε θ’ ανοίξει τα χείλια του να μιλήσει; Τι άθλους να ’καμαν και τούτοι οι πρόγονοι, απάνω στο χώμα εδώ που πατούμε;».

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ, απόσπασμα από την «Αναφορά στον Γκρέκο», © Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ

EN “The extraordinary murals passed again before my sight:

large almond-shaped eyes, cascades of black tresses, imposing matrons with bare breasts and thick voluptuous lips, birds –pheasant and partridge–, blue monkeys, princes with peacock feathers in their hair, fierce holy bulls, tender-aged priestesses with sacred snakes wrapped around their arms, blue boys in flowering gardens. Joy, strength, great wealth; a world full of mystery, an Atlantis which had issued from the depths of the Cretan soil. This world looked at us with immense black eyes, but its lips were still sealed. What kind of world is this? I asked myself. When will it open its lips and speak? What feats did these forebears accomplish here on the very soil we are now treading?”

ΤΟ ΜΙΝΩΙΚΟ ΠΑΛΑΤΙ και η Θεά των Όφεων (16 αι. π.Χ.).

THE MINOAN PALACE and the 16th- century BCE Snake Goddess.

ΣΤΙΣ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ απεικονίζονται συχνά ζώα όπως οι πέρδικες και ο μπλε πίθηκος. Νόμισμα (4ος αι. π.Χ.) και η Διπλή Μέλισσα των Μαλίων.

PARTRIDGES and curious blue monkeys are common subjects in the palace frescoes. A 4th- century BCE coin and the Double Bee of Malia.

Artists worshipped the mother goddess –nature– painting her in brilliant colours. Great Minoan craftspeople created works of intangible beauty.

GR Πέντε χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ηρακλείου, μια αρχαία πόλη κι ένα ανάκτορο – πέτρα στερεωμένη πάνω σε πέτρα, ψηλά, ως τον ουρανό. Βαθιά ως τα θεμέλια του πρώτου ευρωπαϊκού πολιτισμού. Στην Κνωσό, στα παλάτια του Μίνωα, νιώθεις ακόμα τον κραδασμό του – έναν ψίθυρο που διαπερνά 4.000 χρόνια ιστορίας. Ή, καλύτερα, ένα τραγούδι. Τον σιγανό απόηχο ενός χαρούμενου κόσμου που έζησε και δημιούργησε εδώ: γεωργοί και κτηνοτρόφοι, έμποροι και ναυτικοί, θαλασσοπόροι, αστρονόμοι, αρχιτέκτονες, γραφιάδες. Καλλιτέχνες που λάτρευαν τη μεγάλη μητέρα θεά Φύση και τη ζωγράφιζαν με λαμπερά χρώματα. Σπουδαίοι Μινωίτες τεχνίτες που κατεργάζονταν με μαεστρία τον χρυσό, το μέταλλο, το γυαλί, τον αχάτη και τη φαγεντιανή, σκαρώνοντας έργα άπιαστης ομορφιάς. Γυναίκες και άντρες που στολίζονταν, αθλούνταν, χόρευαν, γιόρταζαν κι έτρωγαν στα ίδια τραπέζια. Που «σφύριζαν» σαν βουερό μελίσσι μες στο παλάτι με τους 5 ορόφους και τα 1.500 δωμάτια, μπαινοβγαίνοντας σε αυλές, διαδρόμους, βασιλικά δώματα και ιερά, λουτρά και αποθήκες με πιθάρια ξέχειλα – τον λαβύρινθο που «γέννησε», καταπώς λένε, τον μύθο του Μινώταυρου. Ήταν ψέμα. Στα υπόγεια της Κνωσού, μες στο ειρηνικό παλάτι, δίχως τείχη, δεν φυλακίστηκε κανένα τέρας. Ελεύθεροι άνθρωποι έφτιαξαν το θαύμα, που καταπλήσσει ακόμα, μέχρι σήμερα, εκατομμύρια επισκέπτες. EN Five kilometres southeast of Heraklion lies what remains of an ancient city and palace. Stone for stone, Knossos was a match for any of Europe’s first civilizations. Whispers of its 4,000-yearold history still echo. Farmers, shepherds, merchants, sailors, astronomers, architects and scribes lend their voices to this dirge, recounting the kingdom’s former happiness. Artists worshipped the mother goddess –nature– painting her in brilliant colours. Great Minoan craftspeople masterfully worked gold, metal, glass, agate and faience, creating works of intangible beauty. Women and men adorned themselves in finery, played sports, danced, celebrated and dined at the same tables. The people of Knossos built an ancient wonder that still captivates the imagination of visitors today. With five storeys and 1,500 rooms, inhabitants darted through the palace like buzzing bees, racing in and out of courtyards, corridors, royal apartments, sanctuaries, baths and overflowing storerooms. The labyrinth of Knossos birthed the myth of the minotaur, though no monster was ever a prisoner within its walls. Free people built this wonder that still captivates visitors today.