10
Niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen als bonusoptimalisatie? Er bestaan een aantal mogelijkheden om werknemers te laten participeren in het kapitaal en de winst van de vennootschap als alternatieve verloningsvormen.1 In dit artikel lichten wij de principes van de niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen toe (zgn. cao 90 bonus) en bekijken wij of dit een bonusoptimalisatie kan bewerkstelligen.
Wettelijk kader Dit type bonus werd ingevoerd door het interprofessioneel akkoord van 2007-2008. De regels ervan liggen vervat in twee nationale collectieve arbeidsovereenkomsten (nr. 90 2 en nr. 90bis3). De algemene regels kunnen verder verfijnd worden in (sub) sectorale- of ondernemings-cao’s. De ratio legis is op een fiscaal- en sociaalzekerheidsvriendelijke manier een collectieve loonbonus toe te kennen. Om hiervan te kunnen genieten, moeten wel een aantal voorwaarden worden nageleefd.
Toepassingsgebied Het toepassingsgebied is ruim. Quasi alle private werkgevers en autonome overheidsbedrijven kunnen dit mechanisme bezigen. Sinds 1 januari 2019 is een werkgever die is overgegaan tot de informatie- en raadplegingsprocedure inzake collectief ontslag met sluiting van onderneming uitdrukkelijk uitgesloten.4 De wetgever oordeelde dat het zou opvallen dat een werkgever enerzijds de middelen
1 2 3 4 5
vindt om een bonus toe te kennen, maar anderzijds geen middelen heeft om zijn werknemers aan het werk te houden. De werkgever die een cao 90 bonus wil invoeren, moet in zijn aanvraag bevestigen dat hij zich niet in zo een procedure bevindt. Het is bovendien niet alleen mogelijk voor werknemers met een arbeidsovereenkomst, maar volgens de commentaar bij cao nr. 90 ook voor personen met bijvoorbeeld een stage- en/of leerovereenkomst. Zowel voltijdse als deeltijdse werknemers komen in aanmerking. Idem wat betreft werknemers met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Ook de uitzendkrachten mogen niet worden vergeten. Indien ze worden uitgestuurd naar een onderneming waar een cao nr. 90 plan van toepassing is en als zij eventueel tot de categorie behoren waarop het plan van toepassing is (zie infra), hebben zij ook recht op een loonbonus. Dit volgt uit het principe dat uitzendkrachten hetzelfde loon moeten ontvangen als de werknemers van de onderneming waar ze zijn tewerkgesteld.5 Let op, de cao 90 bonus moet wel worden betaald door het uitzendbureau (de werkgever van
de uitzendkracht), maar de voordelige fiscale en sociale behandeling blijft geldig. De gebruiker dient het uitzendbureau te informeren over het bestaan van een dergelijk plan. Werknemers die uit dienst treden, hebben recht op een pro rata cao 90 bonus.
Collectief voordeel Niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen zijn voordelen die verbonden zijn aan de collectieve resultaten van een onderneming, een groep van ondernemingen of een afgebakende groep van werknemers, en dit op grond van objectieve criteria. De voordelen moeten worden opgenomen in een bonusplan dat moet worden voorgelegd aan de FOD WASO (zie infra). Niet-recurrent betekent dat een werknemer geen enkel recht kan claimen op grond van een eerder verrichte betaling. Een bonusplan kan voor bepaalde tijd worden ingevoerd zonder dat een verlenging kan worden afgedwongen.
S. VANDERMEERSCH en S. VAN DAMME, “Werknemersparticipatie in het kapitaal & de winst van de onderneming. Interessante – alternatieve – verloningsvormen?, Pacioli 2019, nr. 491, 1-5. Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 90 van 20 december 2007 betreffende de niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen, BS 21 februari 2008. Collectieve arbeidsovereenkomst 90bis van 21 december 2010 tot wijziging van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 90 van 20 december 2007 betreffende de niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen, BS 22 februari 2008. Collectieve arbeidsovereenkomst 90/3 van 27 november 2018 tot wijziging van de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 90 van 20 december 2007 betreffende de niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen, BS 4 februari 2019. Art. 10 van de Wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers, BS 20 augustus 1987.
Maandelijks tijdschrift van het ITAA | Nr. 2 | Mei 2020
