14
De schenking van aandelen en vorderingen na sluiting van de kaasroute Sinds 15 december 2020 is het einde van de zogenaamde kaasroute een feit. Sindsdien moeten buitenlandse notariële schenkingsaktes verplicht geregistreerd worden in België. Deze wetswijziging beoogde een einde te maken aan de praktijk waarbij schenkingsakten verleden werden voor een buitenlandse notaris (bijvoorbeeld in Zwitserland of Nederland). Deze akten waren namelijk niet verplicht registreerbaar in België en dus ook niet onderworpen aan enig schenkingsrecht of schenkbelasting. Mits de schenker niet kwam te overlijden binnen een risicoperiode van drie jaar na de schenking (zeven jaar voor familiale vennootschappen of ondernemingen) was de verkrijging vrij van enige schenk- of erfbelasting. In de circulaire 2021/C/27 van 16 maart 2021 verduidelijkt de FOD Financiën de praktische uitwerking van deze nieuwe registratieverplichting.1 We vatten deze hierna kort samen om nadien stil te staan bij de mogelijke alternatieven voor de buitenlandse notariële schenkingsakte. We focussen daarbij in het bijzonder op de schenking van vorderingen/leningen toegestaan aan een vennootschap en aandelen op naam.
1. Praktische uitwerking van de registratieverplichting Toepassingsgebied. De registratieverplichting betreft notariële akten verleden voor een buitenlandse notaris houdende een schenking tussen levenden van roerende goederen door een Belgische rijksinwoner. Valt dus buiten het toepassingsgebied: de schenking door een rijksinwoner van een (buitenlands) onroerend goed of de schenking door een niet-rijksinwoner, zelfs indien de begiftigde wel een Belgische rijksinwoner is of de schenking goederen gelokaliseerd in België betreft. Het begrip rijksinwoner moet begrepen worden zoals dat wordt erkend in de rechtsleer en wordt beoordeeld door de Belgische hoven en rechtbanken (te weten de persoon die zijn werkelijke, effectieve en voortdurende woonplaats in België heeft). De 1
beoordeling moet gebeuren op het moment van het verlijden van de buitenlandse schenkingsakte. De plaats waar men ingeschreven is in het bevolkingsregister of in een gelijkaardig buitenlands register wordt meestal als vertrekpunt bij de beoordeling genomen, maar is niet doorslaggevend zonder andere ondersteunende elementen zoals bijvoorbeeld: bankrekeningen, lidmaatschapsrechten van lokale verenigingen, abonnementen nutsvoorzieningen, geldafhalingen, enzovoort. Welk document moet worden geregistreerd? Mogen naar keuze van de betrokkenen ter registratie worden aangeboden: uitgiften, afschriften of uittreksels van de buitenlandse notariële akte. De mogelijkheid om een uittreksel te registreren is met name van belang wanneer de buitenlandse schenkingsakte ook een andere overeenkomst zou bevatten die niet verplicht te registreren is. In dergelijk
geval volstaat het om een beknopt uittreksel, door de betrokkenen gewaarmerkt, ter registratie aan te bieden waarin alleen melding wordt gemaakt van de schenking. Op wie rust de registratieverplichting? De verplichting rust ondeelbaar op de contracterende partijen, zijnde schenker(s) en begiftigde(n). Zij richten zich daartoe tot een Kantoor Rechtszekerheid (van de Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie) naar keuze. De buitenlandse notaris is dus niet tot registratie verplicht (in tegenstelling tot de Belgische notaris voor wiens ambt een schenkingsakte wordt verleden). Termijn. De buitenlandse schenkingsakte dient binnen de vier maanden na het verlijden ervan ter registratie aangeboden te worden. Dit geldt ook wanneer het een schenking onder opschortende voorwaarde betreft. In dat laatste geval zal de registratie
Circulaire 2021/C/27 inzake de gewone wet van 03.12.2020 en de bijzondere wet van 13.12.2020 inzake registratierechten.
Maandelijks tijdschrift van het ITAA | Nr. 6 | Augustus 2021
