3
De ‘COVID-19-jaarrekening’ De uitbraak van de COVID-19-pandemie stelt heel wat Belgische bedrijven voor grote uitdagingen. Talrijke ondernemingen worden jammer genoeg negatief geïmpacteerd door de huidige crisis en het einde is helaas nog niet onmiddellijk in zicht. Uiteraard zijn er ook heel wat gevolgen voor de boekhouding van ondernemingen en de jaarrekening van de vennootschappen evenals de bij horende verslaggeving door het bestuursorgaan. Onderhavige uiteenzetting geeft een overzicht van de mogelijke en verplichte aanpassingen voor jaarrekeningen afgesloten sinds 31 maart 2020, wij noemen deze gemeenzaam de ‘COVID-19-jaarrekening’. Sinds donderdag 12 maart 2020 bevindt België zich in de ‘federale fase van het crisisbeheer’. Er werden verschillende maatregelen genomen om de verspreiding van het coronavirus te beperken. De tijdelijke lockdown heeft voor bepaalde sectoren en ondernemingen geleid tot een substantiële terugval van de activiteiten. Andere belangrijke effecten zijn onder andere: • (substantiële) daling van de omzet; • verlies van contracten; • onderbreking van de productie; • onbeschikbaarheid van personeel; • ontslagen. In jaarrekeningen afgesloten vóór 31 maart 2020 worden de gevolgen van de COVID-19-pandemie opgenomen als gebeurtenissen na balansdatum. In dat verband verwijzen we naar het CBN-advies 2018/8 van 9 mei 2018 ‘Gebeurtenissen na afsluitdatum van het boekjaar’. Onnodig te melden dat het bestuursorgaan moet rekening houden met alle relevante informatie die beschikbaar is tot de datum waarop de jaarrekening wordt vastgelegd. Er worden in deze bijdrage zoveel mogelijk bijzondere aandachtspunten en aanpassingen opgenomen bijkomend aan de gebruikelijke jaarafsluiting, echter zonder exhaustief te willen zijn.
1. Basisprincipes van de Belgische boekhoud- en jaarrekeningwetgeving Het doel van een boekhouding is de verrichtingen en activiteiten van de vennootschap tot uitdrukking te brengen in de jaarrekening, in het bijzonder haar vermogenstoestand en haar resultaten. Dit impliceert als eerste en fundamentele vereiste dat de boekhouding moet overeenstemmen met het getrouw beeld van de onderneming en dat de daarin opgenomen boekingen de gezamenlijke verrichtingen en feiten uitdrukken die in de boekhouding moeten worden opgenomen en overeenstemmen met de werkelijkheid van de verrichtingen die zij weergeven. Conform het voorzichtigheidsprincipe in het Belgische boekhoudkundig referentiestelsel moet er rekening worden gehouden met alle kosten en opbrengsten die betrekking hebben op het boekjaar of op voorgaande boekjaren, ongeacht de dag waarop deze kosten en opbrengsten worden betaald of geïnd, behalve indien de effectieve inning van deze opbrengsten onzeker is.
2. De waarderingsregels Het bestuursorgaan van de onderneming bepaalt de regels die gelden voor de waardering van de inventaris rekening houdende met haar eigen kenmerken en bij de vaststelling en toepassing van deze
waarderingsregels wordt ervan uitgegaan dat zij haar bedrijf zal voortzetten. De vastgelegde waarderingsregels moeten van het ene boekjaar op het andere identiek blijven en stelselmatig worden toegepast. Er bestaan drie mogelijke/verplichte uitzonderingen op deze regel: • Indien de onderneming al dan niet ingevolge een beslissing tot invereffeningstelling, besluit haar bedrijf stop te zetten of indien er niet meer kan van worden uitgegaan dat zij haar bedrijf zal voortzetten, worden de waarderingsregels dienovereenkomstig aangepast (zie alinea 4 hierna). • Indien in éénmalige uitzonderingsgevallen blijkt dat de toepassing van de wettelijke waarderingsregel niet leidt tot nakoming van het getrouw beeld van de jaarrekening, dan moet daarvan worden afgeweken ten einde te voldoen aan dit getrouw beeld. • De eerder vastgelegde waarderingsregels worden gewijzigd uit hoofde van belangrijke veranderingen in de activiteiten van de onderneming, in de structuur van haar vermogen of in de economische dan wel technologische omstandigheden, wanneer de vroeger gevolgde waarderingsregels niet langer aan het voorschrift van het getrouw beeld beantwoorden. Bovenstaande afwijkingen worden bij de waarderingsregels in de toelichting vermeld en verantwoord. De geraamde invloed ervan op het vermogen, de financiële positie en het
Maandelijks tijdschrift van het ITAA | Nr. 7 | November 2020
