15
Fiscale stimuli uit intellectuele eigendom Innovatie is belangrijker dan ooit tevoren en is in al haar verscheidenheid een belangrijke factor voor een duurzame economische ontwikkeling. Het is de ambitie van de Europese Unie om zich tot kenniscentrum van de wereld te ontpoppen en de EU had zich bijgevolg via de Europa 2020-strategie als doel gesteld om tegen 2020, 3% van het bruto binnenlands product aan onderzoek en ontwikkeling te besteden. België heeft deze doelstelling overgenomen en zet gretig in op een duurzame transitie van een maakindustrie in de 20ste eeuw naar een kennisindustrie in de 21ste eeuw. Verschillende factoren zorgen er echter voor dat investeringen in creativiteit en O&O door ondernemingen onvoldoende plaatsvinden, waardoor bepaalde stimuli ingegeven door de overheden van cruciaal belang zijn. Op de intellectuele eigendomsrechten die voortvloeien uit deze creativiteit en O&O, kunnen de aangereikte fiscale stimuli direct of indirect worden toegepast.
1. Intellectuele eigendom Intellectuele eigendom (hierna ‘IE’), zoals bepaald in het Wetboek Economisch Recht (hierna ‘WER’), verwijst naar creaties van de geest: uitvindingen, literaire en artistieke werken, en symbolen, namen, beelden en modellen die in de handel worden gebruikt. De rechten op intellectuele eigendom (hierna ‘IER’) zijn de rechten die aan personen worden verleend op de voortbrengselen van hun geest (toepassing van intellectuele eigendom). Gewoonlijk geven zij de maker/bedenker het exclusieve recht op het gebruik van zijn schepping gedurende een bepaalde periode. De IER worden doorgaans in twee takken onderverdeeld: 1. industriële eigendomsrechten: octrooi, handelsmerk, (industrieel) ontwerp/design, aanvullende beschermingscertificaten, handelsgeheim/beroepsgeheim, domeinnamen, … . 2. auteursrecht en naburige rechten: auteursrecht (originele literaire werken, computerprogramma’s, databanken, …). De aanvraag van IER kan zowel op regionaal, nationaal, of internationaal niveau plaatsvinden en vormt een gebruiksrecht of recht van voorrang. De verlening van IER is aldus in principe een territoriaal verankerd recht, beperkt in de tijd. Bij de opmaak en indiening van het aanvraagdossier tot het bekomen van IER wordt vaak een beroep gedaan op de assistentie van een gespecialiseerd IE-bureau. Vanuit zowel economisch als fiscaal oogpunt biedt hoofdzakelijk het octrooieren van het innovatieve product of de innovatieve technologie als IER vele voordelen (zie infra). Een octrooi kan beschreven worden als een contract tussen de uitvinder/aanvrager en de bevoegde territoriale instantie,
dat de uitvinder het recht verleent derden uit te sluiten van het gebruik van deze uitvinding, in ruil voor openbaarmaking van de uitvinding. Om voor octrooieerbaarheid in aanmerking te komen, moet een uitvinding aan drie formele voorwaarden voldoen (art. XI.3 WER): • Nieuwheid. Een uitvinding wordt als nieuw beschouwd indien zij geen deel uitmaakt van een bestaande techniek/procedé/ … . Heeft op wereldschaal een innovatief karakter; • Ze moet op een uitvinderswerkzaamheid berusten. Een uitvinding wordt geacht op uitvinderswerkzaamheid te berusten indien zij een technische oplossing voor een technisch probleem inhoudt, gelet op de huidige technieken, die voor een deskundige niet voor de hand liggend zijn; • De uitvinding moet vatbaar zijn voor toepassing op het gebied van nijverheid. De (niet-fiscale) voordelen van een octrooi zijn onder meer de volgende: • Exclusiviteit maakt investeringen en een hoger rendement op investeringen mogelijk. • Het octrooi vormt als intellectueel eigendomsrecht een sterk, afdwingbaar wettelijk recht. • Het maakt het mogelijk om de uitvinding te commercialiseren (bijvoorbeeld via licenties). • … .
2. Wat is onderzoek & ontwikkeling? Het voeren van O&O-activiteiten kan uiteindelijk leiden tot het bezitten van bepaalde types van IER. Het bekomen van
Maandelijks tijdschrift van het ITAA | Nr. 7 | September 2021
