Voor vertrek
Nooit is het verhaal over de wildernis van de Amazone verteld door de wegen te volgen die erdoorheen leiden. Vroeger waren dat modderpaden waarover je, met veel geduld en uithoudingsvermogen, langzaam voor uitkwam. Maar de nieuwe wegen zijn breed en verhard en dringen vele honderden kilometers, soms meer dan duizend, het woud in. Dit is geen reisverhaal, ik heb de wegen verkend om te kunnen achterhalen wat daar gaande is. Het is een relaas over de zoektocht naar de drijvende krachten achter de openlegging van de grootste wildernis op aarde. Ik wil ontdekken wat de rol is van overheden, banken en grote bedrijven. Vooral wil ik blootleggen wat wegen doen met het bos en zijn bewoners en welke ontwikkelingen er in gang worden gezet. Is het wel mogelijk om de gevolgen van wegaanleg en alle ontwikkelingen die daardoor worden gestimuleerd van tevoren te doorgronden en te beheersen? Wat zijn de opvattingen en keuzes van de bewoners van het bos of tellen die niet eens mee? En dan zijn er nog de intriges, de corruptie en de goede bedoelingen waarmee grote projecten altijd gepaard gaan. Aan het eind wacht geen simpel antwoord, wel inzicht en vooral de noodzaak van een weloverwogen keuze. De Amazone is door de eeuwen heen onderwerp geweest van ontelbare verhalen die in vele talen en op vele manieren zijn opgetekend. Schoon heid, spanning, erotiek, exotisme, geweld en de dood vormen er de ingrediënten van. Verbaasd kijk ik naar de lange rij titels van boeken die over deze wildernis zijn verschenen. Voor mij is de Amazone geen paradijs, groene kathedraal of groene hel, woorden die prijken op de ruggen in mijn boekenkast. De meest intrigerende titel is Heimwee naar de jungle van de Cubaanse schrijver Alejo Carpentier, over de zoektocht naar evenwicht tussen mens en natuur.
7
