Prawa autorskie do grafiki; Sergey Shahidganyan/Laski Diffusion/East News
22
TEKST; RECENZJA;
R
epublika Białorusi jest państwem pod wieloma względami wyjątkowym. Autorytarny reżim polityczny stworzony przez Alaksandra Łukaszenkę po ponad 25 latach swego istnienia wciąż potrafi zaskoczyć społeczność międzynarodową. Potwierdzeniem tego może być wywołany przez reżim Łukaszenki kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej i litewsko-białoruskiej. Te napięcia na granicy powinny po raz kolejny skupić uwagę Europy na sytuacji politycznej w tym kraju oraz wymusić na Unii Europejskiej (UE) zastanowienie się nad efektywnością jej dotychczasowej polityki wobec Mińska. Wydarzenia zachodzące na Białorusi w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy stwarzają potrzebę ponownej refleksji nad tematem genezy reżimu autorytarnego, etapów jego umacniania się, a także charakteru i stylu prowadzonej przezeń polityki zagranicznej (szczególnie względem UE). Celem niniejszego artykułu jest właśnie dokonanie tego rodzaju przedsięwzięcia. Autor ma zamiar przybliżyć zagadnienia z zakresu sytuacji wewnętrznej i polityki zagranicznej Białorusi szerszemu gronu czytelników interesujących się tematyką stosunków międzynarodowych.
Yevhenii Portnyi dr hab. Jerzy Gordziejew W artykule zastosowano przede wszystkim metodę analizy treści. Bibliografia z kolei składa się z monografii i artykułów naukowych oraz analiz politologicznych.
Dojście Alaksandra Łukaszenki do władzy Cała historia niepodległego państwa białoruskiego jest w zasadzie utożsamiana z władzą A. Łukaszenki, który rządzi nieprzerwanie od lipca 1994 r. Udało mu się w ciągu kilku lat zbudować – a następnie wzmocnić – jeden z najbardziej stabilnych i skonsolidowanych reżimów autorytarnych na obszarze poradzieckim1. Na samym początku musimy odpowiedzieć sobie na pytanie: co umożliwiło Łukaszence uzyskanie tak szerokiego poparcia społecznego w połowie lat 90. (w 1994 r. w drugiej turze wyborów otrzymał on aż 80% głosów)2? Przede wszystkim musimy zdawać sobie sprawę ze stopnia, w jakim społeczeństwo białoruskie było rozczarowane pierwszymi latami niepodległości. Zamiast oczekiwanego rozwiązania problemów, które się nagromadziły w ostatnich latach istnienia ZSRR, ludzie napotkali surową rzeczywistość (brak namacalnych postępów w zakresie reform gospodarczych, pogłębiające się zubożenie kraju, rozpowszechnienie
Magazyn ARENA Sprawy międzynarodowe
