3. Las... PO PROSTU | O leśnych zwierzętach
O leśnych zwierzętach Zwierzęta w lesie – to kolejny obszerny temat. Gatunki roślinożerne żywią się nie tylko szybko odrastającą trawą, lecz także gałęziami krzewów i drzew. Z jednej strony, powodują przez to szkody – np. łosie zjadają małe drzewka i potrafią zniszczyć cały młodnik. Z drugiej strony jednak, krzewy bez „przycinania” przez zwierzęta rozrastałyby się, nie dopuszczając do rozwoju innych roślin – w gęstym maliniaku nie zakwitną przylaszczki ani nie nazbieramy tam grzybów. Regulacja ograniczająca nadmierny wzrost roślinności jest konieczna. Rzecz w proporcjach, w zachowaniu równowagi. W odpowiedniej liczbie zwierząt w stosunku do zasobności pokarmowej lasu. Liczebność zwierząt roślinożernych w naturalnych warunkach regulują drapieżniki 11 . Te drobne ograniczają populację gryzoni, większe – zwierzyny płowej: saren i jeleni, a także dzików. Ich ofiarami najczęściej padają słabe sztuki. Stare przysłowie powiada: „Dla chorego jelenia najlepszym lekarzem jest wilk”. Populacja zwierząt drapieżnych i roślinożernych jest więc w równowadze – brak pożywienia ogranicza rozwój, obfitość – rozwojowi sprzyja. I choć to się może wydawać dziwne, liczba drapieżników w głównej mierze zależy od liczby ich ofiar. Równowaga między populacją zajęcy i lisów to znany podręcznikowy przykład. Innym są wilki, które żyją i polują całymi rodzinami. Jeżeli opanowane przez wilczą rodzinę terytorium jest rozległe i zasobne w pokarm, młode usamodzielniają się po osiągnięciu dojrzałości i zakładają rodziny. Można rzec, „idą na swoje”. Natomiast w odwrotnej sytuacji, gdy zasobność pokarmowa siedliska jest ograniczona, dorosłe młode 11
124
