Kans 2-2014

Hij knipte Ron Brandsteder. Maar toen Gerth (66) door spierreuma zijn handen niet meer kon bewegen, moest hij zijn goedlopende kapperszaak verkopen. De opbrengst joeg hij er in anderhalf jaar doorheen, aan drank en coke.

‘Mijn kapperszaak in Bussum floreerde. Ik had vijf kapsters aan het werk, het geld stroomde binnen. Ik huurde een luxe villa, met een Porsche, een Corvette en nog vier klassiekers op het erf. Ik genoot van het vrije leven.’ Het noodlot slaat toe als zijn handen verkrampen: spierreuma, de pijn is ondraaglijk. Letterlijk en figuurlijk. ‘Ik kon niets meer. Dat is vreselijk, net als het idee dat ik nooit meer mijn werk kon doen. Daarom sloeg ik los op Ibiza.’

Toptijd

Het warme Middellandse Zeewater doet wonderen voor zijn spieren. Maar Ibiza kent meer verleidingen. De drank, de coke, de feestjes; hij raakt er als overtuigd geheelonthouder in verzeild en geniet. ‘Het weekend begon donderdag en overal gingen spiegels met coke rond. Ik was achtendertig, alleen, met veel geld en zonder doel in het leven. Een toptijd.’ Dan wordt zijn moeder ziek. Gerth keert terug naar Nederland, berooid. En zijn nieuwe vriendin is verslaafd. ‘Dus Gerth ook aan de coke. Op het hoogtepunt snoof ik tien

KANS NR.2

juni 2014

4

Oud en eenzaam in de zomer. ‘Niets zo erg als alleen binnen zitten als de zon schijnt.’

10

lijntjes per dag. Maar ik heb nooit iets gestolen, ik had altijd baantjes om mijn verslaving te bekostigen. In de horeca, in de zorg, als freelance-kapper. Maar alles wat ik verdiende ging op. Ik gebruikte alleen goed, onversneden spul. Dure hobby.’ Een nieuwe vriendin en een kwaadaardige darmpoliep zijn na twaalf jaar verslaving de ommekeer. Met dertien centimeter dikke darm verdwijnt, na een afkickperiode van vijf jaar, ook zijn verslaving. ‘Ik ben ontsnapt aan de dood.’

Schrikbeeld

Als zijn vader overlijdt en zijn moeder naar een verzorgingshuis gaat, dreigt Gerth op straat te komen. Een flatje drie hoog achter, dat is zijn schrikbeeld. Hij is bang te vereenzamen; contact met vrienden van vroeger heeft hij amper. ‘Die gingen de gebruikelijke weg. Ik ben 66 en ik zit in een sociaal pension van het Leger des Heils. Maar ik ben gelukkig; blij met de mensen om me heen. Ik heb een mooi leven geleefd.’

Voor nop de hort op! Zomertips voor krappe beurzen.

12

Het Leger helpt ook de Syrische vluchtelingen.

14

Kans-redacteur Ellen Weber sliep een nachtje in het bijzondere 50|50 Hotel Belmont.

18

Ex-dakloze Peter ’t Hoen vindt zichzelf op het toneel. ‘Ik zoek

18

Verder:

ogen die van me houden.’

Collecteren eng of moeilijk? Niet na deze spoedcursus!

P22 Nieuwe bestemming voor “Strawberry Field” P23 Gratis naar de 50PlusBeurs P24 Anna: ‘Ik wil mensen de liefde geven die ik mijn moeder niet kon geven.’

‘Een vrouw, kinderen, Opel Kadett op de oprit; niets voor mij.’

FOTOGRAFIE COVER LINELLE DEUNK TEKST STEFAN KLEIN KOERKAMP

COVER Gerth Wormgoor

SCHETSBOEK VAN ELLEN WEBER

Bekijk het filmpje van Gerth op donateursportal.legerdesheils.nl/kans

Mevrouw Beekman (79) wil in de zomer graag vaak naar buiten, maar kan door pijn in haar been zelf nergens heen. Ze woont in een verzorgingstehuis in Leiden en krijgt nauwelijks bezoek. Alleen af en toe van haar kleinzoon. Ze is ongelukkig in het verzorgingstehuis. Van veel mensen om zich heen wordt ze zenuwachtig. ‘Ik wil niet praten, heb niets te maken met de mensen hier.’ Het liefst eet ze daarom ’s avonds op haar kamer. Daarna kijkt ze naar Goede Tijden, Slechte Tijden.

zomer staat het leven stil’

In Nederland zegt zo’n één miljoen ouderen zich regelmatig eenzaam te voelen. Je zou het misschien niet denken, maar naast de feestdagen blijkt vooral de zomer een moeilijke tijd. Kinderen en kleinkinderen zijn op vakantie, activiteiten vallen stil. ‘Niets zo erg als alleen binnen zitten als buiten de zon schijnt.’

‘Wie wil een puzzelboekje ruilen tegen dit plantje? Of deze mooie pantoffels? Nog nooit gedragen hoor ik net.

Wat zegt u? U hoeft er niets voor terug? Een buitenkansje mensen!’ Vandaag staat de seniorenclub van het Leger des Heils in Amsterdam Oost in het teken van het ruilen van spulletjes.

Maar het geroezemoes op de achtergrond doet vermoeden dat de meeste ouderen vooral gekomen zijn voor een gezellig praatje. Op de verschillende tafeltjes in de grote ruimte liggen de boekjes met songteksten voor de liederen die ze straks samen gaan zingen. Mevrouw Van Donge (85) vindt het zingen het leukst. ‘Ik ken de meeste liedjes uit m’n hoofd.’ Ze kijkt iedere week weer uit naar de club. ‘Meestal is het de enige dag van de week dat ik buiten kom.’

Ze vindt het heel erg dat de seniorenclub in de zomer zes weken haar deuren sluit. ‘Ik snap

het wel, de majoor heeft ook recht op vakantie, maar voor mij is het vreselijk. De seniorenclub brengt een beetje vrolijkheid in m’n leven.’ Tijdens die lange weken in de zomer zijn de medewerkers van de thuiszorg de enige mensen die mevrouw Van Donge nog ziet.

Stilte in de zomer

Ze is niet de enige die opziet tegen de zomer. In Nederland zijn ongeveer een miljoen ouderen eenzaam, waarvan zo’n 200.000 zelfs extreem eenzaam, blijkt uit onderzoek van het Ouderenfonds. In de zomer worden veel ouderen extra geconfronteerd met die eenzaamheid weet Anja Machielse, als sociaal wetenschapper aan de Universiteit van Humanistiek in Utrecht gespecialiseerd in eenzaamheid. ‘De nadruk ligt vaak op feestdagen zoals kerst, maar eenzaamheid is voor ouderen vaak zeker zo erg in de zomer.’

Verenigingen en instellingen met activiteiten die zorgen voor een welkome afleiding, zijn vaak

TEKST FIEKE WALGREEN FOTOGRAFIE ROBIN DE PUY

‘In de

'Ik heb niets te maken met de mensen hier'

'Ik eet elke week met dames die ook alleen wonen'

juist dán dicht. De kinderen en kleinkinderen zijn op vakantie. ‘Veel ouderen vertellen me dat ze de rest van het jaar genieten van de bedrijvigheid om zich heen en het begroeten van mensen die langslopen, maar dat in de zomer de wereld stil lijkt te staan. Niet alleen de familie is op vakantie, ook de vertrouwde verzorgers en de buurvrouw die elke dag zwaait.’

Het is een probleem voor veel ouderen: het sociale netwerk wordt kleiner, door overlijden van familieleden, vrienden of partner. Machielse: ‘En vaak gaat ook de gezondheid achteruit, waardoor veel ouderen minder zelfstandig zijn en zonder hulp nergens heen kunnen. Ook vrienden zijn minder mobiel, wat afspreken moeilijker maakt.’ Daarnaast is eenzaamheid een zelfversterkend proces. ‘Jarenlang eenzaam zijn is funest voor je eigenwaarde. Mensen kunnen de overtuiging ontwikkelen dat ze geen aantrekkelijk gezelschap zijn en trekken zichzelf terug.’

Breien en een plantje

Vroeger was mevrouw Van Donge in de zomer nooit thuis. ‘Als er iets te doen was, was ik erbij. Ik deed mee met de avondvierdaagse, zat bij de padvinders, ging kamperen.’ En samen met twee vriendinnen en mede-heilssoldates, ging ze ieder jaar met het Leger des Heils op vakantie naar Lunteren. Nu gaat dat niet meer. ‘Ik heb te veel verzorging nodig en wil anderen niet tot last zijn.’ En de vriendinnen waarmee ze vaak uitstapjes maakte, zijn drie en vier jaar geleden overleden. ‘We hadden afgesproken dat we tegelijk zouden gaan, maar ze hielden zich niet aan de afspraak. Nu ben ik alleen over, vreselijk.’

Ook mevrouw Cornelisse (90) weet wat eenzaamheid is. Twintig jaar geleden overleed haar man, ze waren dertig jaar samen. ‘Echte eenzaamheid is het ergste dat er is. Dan ben je bijna niet te troosten; mensen die dat nooit hebben meegemaakt, kunnen dat niet begrijpen.’ Tegenwoordig voelt ze zich nog wel eens alleen, maar gelukkig nooit meer echt eenzaam. Al blijft de zomer een lastige periode, als de activiteiten waar ze graag heengaat tijdelijk stoppen. Want normaal eet ze elke middag bij het Leger des Heils. Het geeft haar dag een doel zonder dat ze daar veel voor hoeft te doen. Gelukkig lukt het haar ook in de zomer aardig om haar dagen te vullen. ‘Vaak ga ik breien of koop ik een plantje. Daar kan ik de hele dag naar kijken. En in de lift knoop ik altijd een praatje met

MAATSCHAPPELIJK PROBLEEM

Volgens Anja Machielse, gespecialiseerd in onderzoek naar sociaal isolement, is eenzaamheid onder ouderen niet alleen een probleem van ouderen zelf, maar ook van de maatschappij. ‘De sociale netwerken van mensen zijn in deze tijd minder stabiel en vanzelfsprekend.’

‘Eenzaamheid is van alle tijden, maar de manier waarop we tegenwoordig leven, speelt wel een rol. De gezinnen zijn kleiner dan vroeger en familieleden wonen vaak ook nog eens verder van elkaar af. Ook komen gebroken gezinnen vaker voor en zien ouderen hun kleinkinderen

minder. Daarnaast leven we meer op onszelf. Contact met de buren is niet vanzelfsprekend, zeker niet in de stad. Het probleem gaat ons allemaal aan. Ik vind dat iedereen zich bewust moet zijn van het feit dat veel mensen in onze samenleving eenzaam zijn. Langdurige gevoelens van

eenzaamheid zijn slecht voor de gezondheid en als mensen zich terugtrekken uit de samenleving, beginnen de problemen vaak pas echt. Financiële problemen, psychische problemen: als iemand in een neerwaartse spiraal belandt, worden de kosten voor de maatschappij alleen maar hoger.’

Mevrouw Veerkamp (95 jaar) woont in verzorgingstehuis Het Flevohuis in Amsterdam en voelt zich helemaal niet eenzaam. Haar remedie: ‘Elke dag lees ik uitgebreid de krant, ’s middags doe ik een dutje en ik lees ontzettend veel boeken. Daarnaast eet ik elke week samen met de dames die ook alleen in het verzorgingstehuis wonen.’

‘Echte eenzaamheid is het ergste dat er is. Dan ben je bijna niet te troosten’

iemand aan. Veel mensen fleuren ervan op.’ Want mevrouw Cornelisse ziet veel eenzaamheid om zich heen in verpleeghuis Flevoland in Amsterdam waar ze woont. Maar erover praten, gebeurt meestal niet. ‘Mensen gaan het uit de weg: het is zo’n groot onderwerp, moeilijk om erover te beginnen. Een ander kan zich ongemakkelijk voelen. Terwijl het juist fijn is als mensen van elkaar weten dat ze niet de enigen zijn. Ik vind dat mensen erover moeten praten.’

Machielse ziet dat ook. ‘Veel ouderen schamen zich ervoor en dat maakt het ingewikkeld voor de omgeving om iets te doen. Een gesprek erover wordt snel beladen.’ Een tip voor de omgeving is dan ook: ‘Maak gewoon eens een praatje met iemand. Niet over zijn of haar eenzaamheid, maar over het weer bijvoorbeeld. Klein menselijk contact is de eerste stap, je hoeft het eenzaamheidsprobleem niet op te lossen.’ Mensen willen vaak alleen maar gezien worden en zich gekend weten.

‘Ik hoor vaak: “Als iemand maar eens zwaaide, dan weet ik dat ik door iemand ben gezien.”

Voor veel mensen is dat normaal, maar voor iemand die eenzaam is, van grote waarde. Elk contact is winst.’

Gebrek aan zelfstandigheid

Vooral het gebrek aan zelfstandigheid omdat het lichaam niet meer doet wat de geest wil, valt mevrouw Van Donge zwaar. ‘Mensen vragen soms of ik het red en dan zeg ik dat het allemaal wel gaat, omdat ik mensen niet tot last wil zijn.’

In haar huiskamer doen vier gekleurde mannetjes op televisie een raar dansje. Mevrouw Van Donge lacht erom. ‘Ik kijk het liefst naar

Het leven van mevrouw Van Donge (85) speelt zich vooral af in de leunstoel in de hoek van haar Amsterdamse bovenwoning. Ze is slecht ter been en wil ze naar buiten dan is ze afhankelijk van de hulp van anderen. Ze slijt haar dagen vooral voor de televisie. Het puzzelboekje, telefoon, tv-gids en afstandsbediening liggen binnen handbereik. 'Soms wil ik gillen van frustratie, omdat ik alleen maar in die stoel zit.’

Geef de ontwikkeling van vriendschappen de tijd. Vriendschap ontstaat niet van de één op andere dag.

ACTIVITEITEN VAN HET LEGER DIE WÉL DOORGAAN IN DE ZOMER

Voor het Leger des Heils is de bestrijding van eenzaamheid een belangrijk thema. En gelukkig zijn er ook activiteiten die niet stilliggen in de zomermaanden. Een paar voorbeelden:

• De "Come-Inn" van het korps Waterweg Centraal in Vlaardingen blijft de hele zomerperiode open. De huiskamer van de buurt, waar je een praatje kunt maken, de krant kunt lezen of spelletjes kunt doen. En niet te vergeten de gezamenlijke lunch. Elke maandag open van 11.00 tot 15.30, u kunt elk moment binnen komen lopen.

• Ook de kledingwinkel en koffie-inloop van het korps Winschoten/Pekela is gewoon open in vakantietijd. Maandag tot en met vrijdag van 13.30 tot 15.30 uur en donderdagochtend van 9.00 tot 11.30 uur.

• En zo zijn er gelukkig nog meer: ook het Korps Amsterdam West blijft actief in de zomermaanden, met een seniorenclub en drie keer per week open huis.

Bel even naar een korps bij u in de buurt om te vragen of ze open zijn.

kinderprogramma’s zoals de Teletubbies. En ’s avonds spelletjes: Lingo en Per Seconde Wijzer. Liever geen zielige programma’s. Dan zit ik meteen te janken. Ik voel me vaak al ellendig genoeg, daar heb ik geen televisie voor nodig.’

TIPS TEGEN EENZAAMHEID

Verbeter bestaande contacten, zoek bijvoorbeeld naar gemeenschappelijke interesses.

Maak eenzaamheid bespreekbaar, durf hulp te vragen. Mensen willen vaak graag helpen.

Neem een huisdier, uit onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld een hond of kat eenzaamheid helpt verminderen.

Kijk voor meer tips en activiteiten eens op www. eenzaamheid.nl.

'Soms wil ik gillen van frustratie'

Neem de wijk

Geen stadswijk zonder speelvoorzieningen. Soms staat er één afgeleefde wipkip, soms stuit je op een heus speelparadijs waar (klein)kinderen urenlang klimmen en klauteren, met enthousiaste vrijwilligers en goede (sanitaire) voorzieningen.

Vroaarrr!

Twee aanraders:

• De Bosspeeltuin (Leidsche Rijn/Vleuten, Máximapark) www.debosspeeltuin.nl

• Fort Drakensteijn (Schiedam, Beatrixpark) www.fortdrakensteijn.nl

In het zicht van de haven Mooi(zuid):stadje Thorn

Duikers, sleepboten, mariniers, de Holland-Amerika Lijn; op 6, 7 en 8 september zijn de Wereldhavendagen in Rotterdam. Op de Kop van Zuid trekt de havenstad alles uit de kast. Het evenemententerrein is gratis toegankelijk. Tip: pak de waterbus! Met de Aqualiner maak je voor een paar euro een onvergetelijke reis. www.wereldhavendagen.nl

Een parel, dit Limburgse dorp met zijn witgekalkte huizen. In “het witte stadje” wemelt het van galerietjes en floreert het culturele leven. Twee rivaliserende harmonieorkesten, beide landelijk vermaard, stonden centraal in de documentaire “Bokken en geiten”. Tip: maak de wandeling naar de prachtige kapel Onder de Linden (1,5 km buiten het dorp). www.vvvmiddenlimburg.nl

Oké, oké, het is misschien beter om ze om te smeden tot ploegscharen, maar zolang we zwaarden hebben, kun je net zo goed gaan bekijken. Voor nop, want de krijgsmacht zoekt rekruten én laat zich graag zien. Deze zomer adviseren wij de Luchtmachtdagen. Op 20 en 21 juni op vliegbasis Gilze-Rijen. Stormbanen, vliegshows en - actueel! - onze basis in Mali wordt nagebouwd. www.defensie.nl/onderwerpen/luchtmachtdagen

Betoverend park

Lekker slenteren door stadjes en dorpjes vol rijksmonumenten kost niks. We noemen in elke windstreek één gratis “openluchtmuseum”. In het noorden gaan we voor de puntgave vesting van Bourtange. Je waant je hier in de Middeleeuwen. Elke zondagmiddag om drie uur vuurt een historisch geklede theatercompagnie een kanon af. www.bourtange.nl

Mooi(west):dorp

Marken

Ja ja, dat Volendam kennen we nu wel. Maar gebruik het palingdorp eens als opstapplaats naar Marken. Met zijn smalle steegjes en groene houten huisjes, gebouwd op terpen. De prijs voor de overvaart is schappelijk, en het vlaggenschip van de reder heet - we houden u niet voor de gek - de “Jan Smit”. Wandel zeker even naar de meest fotogenieke vuurtoren van het land: het Paard van Marken. www.rondmarken.nl

Mooi dorp (noord): Bourtange I woke up this morning…

...en ik ging naar Raalte, Overijssel. Waar met Pinksteren barbecues roken en blues-artiesten ronken. Dit jaar komen Jools Holland, The Boom Band en Lee Fields. Voor de kids wordt een tof speeldorp opgetrokken. Voor de ribs moet je betalen, voor de rest niet. www.ribsenblues.nl

Die Uitmarkt, die vindt u wel hè? Maar óók in Amsterdam (en stiekem veel leuker) zijn de gratis voorstellingen in het openluchttheater van het Vondelpark. De sfeer doet niet onder voor die in Central Park (New York) of Hyde Park (Londen). En er treden alléén maar topartiesten op! Gratis, maar ‘t is wel zo aardig om een euro (of twee) te storten in de “fooienpot”. www.openluchttheater.nl

TEKST BART DE HAAN ILLUSTRATIE MARJOLEIN SCHALK

OOK DE VLUCHTELINGEN UIT SYRIË

Het Leger des Heils helpt ook bij natuurrampen en in conflictgebieden. We dragen bij aan de wederopbouw en bieden noodhulp. Zoals aan Syrische vluchtelingen in Jordanië.

Met meer dan negen miljoen vluchtelingen is de burgeroorlog in Syrië volgens de Verenigde Naties momenteel het grootste vluchtelingendrama ter wereld. Meer dan 2,5 miljoen Syriërs hebben als gevolg

van het geweld hun heil gezocht in het buitenland. De helft daarvan zijn kinderen. Het Leger des Heils helpt de Syrische vluchtelingen waar mogelijk, zoals afgelopen winter met kleding, dekens en gaskachels.

HULP SYRISCHE GEZINNEN

Een deel van de Syrische vluchtelingen woont in vluchtelingenkampen in Libanon en Jordanië. Maar het grootste deel zoekt zijn eigen heil elders in Jordanië, bij gastgezinnen, in provisorische onderkomens of soms simpelweg op straat. Het Leger des Heils stond afgelopen winter zo’n duizend gezinnen bij, zowel in het grote vluchtelingenkamp Zaatari in Noord-Jordanië als elders in Jordanië.

KOUDE WINTER

Het leger richt zich met name op de meest kwetsbare groepen, zoals alleenstaande moeders met kinderen en families met gehandicapte gezinsleden. Het was een relatief koude winter in Jordanië. Daarom deelde het Leger des Heils gaskachels, dekens en warme kleding uit. En veel tapijten, omdat vluchtelingen vaak in (tijdelijke) onderkomens verblijven, met ijskoude betonnen vloeren.

ONDERSTEUNING VAN SCHOLEN

De noodhulp van het Leger des Heils wordt georganiseerd door de afdeling International Emergency Services (IES) op het internationale hoofdkantoor in Londen. Vanuit Nederland steunen we het werk van de IES financieel en met de uitzending van Nederlandse experts naar de noodhulpgebieden. Naast noodhulp ondersteunt het Leger des Heils ook een aantal scholen in Jordanië waar veel Syrische kinderen onderwijs krijgen.

VERBIJSTERENDE VERHALEN

Henk van Hattem was één van de noodhulpverleners van het Leger des Heils in Jordanië. “De verhalen die de vluchtelingen vertellen over wat ze hebben gezien en meegemaakt, zijn verbijsterend. Het Leger blijft er zolang het nodig is en we iets kunnen betekenen voor de mensen.”

Nayada (7) uit Syrië vluchtte met haar ouders per taxi naar Libanon.

p weg naar kamer 212 kom ik Marga (42) tegen, achter een wagen vol witte handdoeken. Vandaag moet ze 35 badkamers schoonmaken. ‘Veel?

Nee hoor, gisteren waren het er vijftig. Een groep vrouwen uit Amsterdam — cliënten van het Leger des Heils — vertrok naar huis na een gezellige vakantieweek. De een nam afscheid van me met een knuffel, de ander gaf me een zoen.’ Marga, alleenstaande moeder van een puberdochter,

heeft het naar haar zin in de housekeeping. ‘Het is dankbaar werk en ik heb leuke collega’s. Soms dansen we op de gang. Het ging niet zo goed met me, ik heb twee jaar thuis gezeten met een uitkering. Hier voel ik me weer echt mens.’

Geen gewoon hotel

50|50 Hotel Belmont lijkt in eerste instantie een gewoon viersterrenhotel, op een mooie locatie, pal aan de rand van de Veluwe. Met vijftig ka-

mers, twaalf vergaderzalen, een grote congreszaal en een restaurant, richt het hotel zich zowel op zakelijke klanten als op toeristen die vanuit hier Park De Hoge Veluwe verkennen. Maar naast zakelijke intenties heeft Belmont ook ideële doelstellingen. Zo is het hotel ook een re-integratiebedrijf voor langdurig werklozen en mensen die zijn afgekickt van hun alcohol- of drugsverslaving in een kliniek van het Leger des Heils. Hier kunnen ze in de keuken, bediening, housekeeping of technische dienst weer wennen aan een arbeidsritme. Hotelmanager Frans Maandag: ‘Veel van hen wonen eenzaam ergens op een kamertje. Dat ze onder de mensen iets nuttigs kunnen doen, helpt hen om het leven weer op de rit te krijgen.’ Gemiddeld werken ze zes à negen maanden bij Belmont, waarna ze doorstromen naar een reguliere baan.

Hoge klantwaardering

‘Eén kilometer door het bos fietsen en je staat precies op het middelpunt van Nederland’, vertelt de receptiemedewerker. Vriendelijk overhandigt ze de kamersleutel en een turflijst voor de minibar. Naast de schaal met pepermuntjes staat een lijstje: op de bekende hotelsite Booking.com krijgt 50|50 Hotel Belmont een 8,5. Frans Maandag is trots op die hoge klantwaardering. Jarenlang gebruikte het Leger des Heils de centraal gelegen accommodatie vooral voor interne congressen en opleidingen. Drie jaar geleden werd Maandag gevraagd het hotel commercieel rendabel te maken, zodat het Leger des Heils de maatschappelijke activiteiten van Belmont kan blijven bekostigen. Zo organiseert

het hotel twintig vakantiewe ken per jaar voor mensen die er nooit tussenuit kunnen, zoals bijstandsmoeders met kinderen en eenzame ouderen.

Maandag laat chocoladelolly’s zien. ‘Kijk, we maken nu ook zelf chocolade. En heb je de moestuin al gezien?’ Sinds het hotel de kans kreeg om negen hectare grond te kopen van een boer die met pensioen ging, kunnen de re-integrerende werknemers ook aan de slag tussen de aardbeien. ‘Pesticiden gebruiken we niet en alles wat we verbouwen, gebruiken we in de eigen keuken of leveren we aan La Place. Loop anders even mee met de bioloog!’

Vergeten groenten

De ogen van Marc Ravesloot, bioloog bij Wageningen Universiteit & Research, glinsteren als hij de moestuin instapt. ‘De boer van wie we deze grond kochten, teelde mais en had een boomkwekerij. Dat vond ik niet bij het Leger des Heils passen. Zelf associeer ik het Leger met soep, daarom wilde ik iets eetbaars verbouwen.’ Ravesloot koos voor makkelijk te telen groenten en fruit, zoals sla, noten en bessen. De bioloog ontwierp zelf de bijzondere “moestuin” en geeft les aan de re-integrerende medewerkers en hun begeleiders.

Hij opent het hek van een teeltkamer, een stuk grond, afgezet met houten hekken om reeën en wilde zwijnen buiten te houden. Met een omvang van negentien bij negentien meter is de teeltkamer geborgen en overzichtelijk. ‘Vraagt een collega of je komt koffiedrinken, dan kun je eerst nog even je rijtje afmaken.’ Ook demonstreert hij het irrigatiesysteem.

50|50 Hotel Belmont heeft vijftig comfortabele hotelkamers, waarvan er tien geschikt zijn voor mindervaliden. Omdat veel medewerkers een verslavingsprobleem hadden en een re-integratietraject volgen, schenkt het hotel geen alcohol. Met twaalf vergaderzalen en een congreszaal voor vierhonderd mensen is Belmont geschikt als congres- en vergadercentrum. In het restaurant is plek voor grote groepen mensen, maar er is ook een brasserie. Buiten zijn er verschillende terrassen. Ook organiseert het hotel workshops, zoals een workshop wokken en een workshop waarmee je zelf bonbons leert maken.

Van bed tot bonbon

BEELD, ILLUSTRATIE EN TEKST ELLEN WEBER

Buizen met gaatjes, die de gewassen ondergronds bewateren. ‘Afgekeken van de kibboets.’ Roze stengels rabarber piepen boven de grond uit. ‘Senioren maken we blij met vergeten groenten. Op hun beurt weten zij onze koks weer te inspireren met leuke recepten.’

Trillende handen

Michael de Wilde (25) vindt schoffelen maar geestdodend. Hij maakt liever compote. In de keuken roert hij in een pan pruttelend fruit. Voordat Michael aan zijn koksopleiding begon, zat hij thuis met een Wajong-uitkering. ‘Kijk, mijn handen trillen. Met een koksmes in mijn handen heb ik daar geen last van. Maar gasten bedienen, dat doe ik niet meer. Laatst was André Rouvoet hier met een delegatie. Er was zo gauw niemand die wat te drinken kon brengen. Of ik dat even wilde doen. Hop, het hele dienblad over een aantal collega’s van Rouvoet heen. Dat was de laatste keer.’ Michael legt de laatste hand aan de compote, de eerste dinergasten komen eraan. De twintiger is vastbesloten: hij wil zijn diploma halen. ‘Uiteindelijk wil ik voor mezelf beginnen. Ik droom van een lunchroom op een goede locatie.’

Geen alcohol

Hongerig neem ik plaats in de brasserie. ‘Wacht, ik steek een kaarsje voor je aan’, zegt de serveerster. Opvallend hoe gastvrij het hotelpersoneel is. Het dagmenu van bospaddenstoelensoep en biefstuk laat ik aan me voorbij gaan; ik kies zalm uit de oven. Het bord is mooi opgemaakt met gegrilde groenten, zalmfilet en aardappelgratin. De compote van Michael is erg goed gelukt. Op de beige bank neemt nog een gast

plaats: Marjolein Kampkuiper uit Apeldoorn. ‘Op mijn hotelkamer vond ik mondjes van chocolade, daardoor voelde ik me echt welkom. En de kamers zijn superschoon hè’, zegt ze opgewerkt. Kampkuiper volgt een conferentie in Ede. ‘Ik woon niet ver

weg, maar ik wilde de boel even de boel laten.’ Op internet vond ze dit hotel. Dat er geen alcohol wordt geschonken, vindt ze eigenlijk wel een voordeel. ‘Ik ben voor het eerst als vrouw alleen een nachtje weg. Ik vind het een geruststellend idee dat er geen bar is met lallende mannen.’

Discolampjes

Als ik het raam van mijn hotelkamer open, ruik ik de boslucht. De midgetgolfbaan is uitgestorven, breiwerkjes sieren een boom. De minibar biedt de keuze uit twee soorten alcoholvrij bier. Ook liggen er twee bijbels. Het enige geluid komt van fluitende vogels; dit is geen plek voor gestold testosteron op scooters, bonkende housebeats of discotheken. Hoewel: als ik onder de douche sta, zie ik iets vreemds: discolampjes in de douchekop.

Kinderen spelen op het springkussen, de eerste medewerkers lopen met kruiwagens richting moestuin. Stefan Lentjes (29) legt kussens op de stoelen van de theetuin. Stefan is eigenlijk een techneut, maar mede door een heftige scheiding van zijn ouders lukte het hem nooit een studie af te maken. ‘Thuis was er weinig structuur, je kent het wel.’ Allerlei losse baantjes met onregelmatige tijden; het werkte niet echt voor Stefan, die ADD bleek te hebben. Inmiddels werkt hij alweer negen maanden bij 50|50 Hotel Belmont. ‘Hier word ik behandeld als een mens, niet als een nummer.’

Een vader die zijn zoons op het springkussen in het Engels toespreekt, bestelt koffie. Stefan maakt een praatje. De Nederlander is naar Australië geëmigreerd. Daar wil Stefan ooit nog eens naartoe. Het Australische jochie kijkt Stefan vragend aan. Hebben ze ook hot chocolate soy bean milk? Stefan lacht. ‘Kinderen zijn onschuldig.’ Op dit moment heeft hij eigenlijk maar één wens: nog even bij Belmont blijven. ‘Sinds ik hier werk, gaat alles tienduizend keer beter.’

Vakanties voor speciale groepen

50|50 Hotel Belmont biedt vakantie-arrangementen voor specifieke doelgroepen. Zoals vakanties voor senioren, ook toegankelijk voor mindervaliden en mensen die gebruikmaken van thuiszorg. Daarnaast organiseert Belmont vakanties voor mensen die zich dat financieel eigenlijk niet kunnen veroorloven. We bieden vakanties voor ouders met kinderen, jeugdvakanties, vrouwenvakanties en seniorenvakanties. Aanmelden kan via een contactpersoon bij een van de korpsen of andere afdelingen van het Leger des Heils.

Alle sociale vakanties van dit jaar zijn al volgeboekt. Maar als u in 2015 met het Leger op vakantie wilt, vraag dan aanvullende informatie aan met de antwoordkaart in het hart van deze Kans.

Ook op vakantie naar 50|50 Hotel Belmont?

Boek nu een Kans-weekend voor €125,- Ga naar de website donateursportal.legerdesheils.nl/ kans of stuur de antwoordkaart in.

Ook op verhaal komen achter de mok? U kunt ‘m bestellen, zie de antwoordkaart in het midden van dit blad.

Zijn jeugd bracht Peter ’t Hoen (57) door in kindertehuizen, tijdens zijn volwassen jaren “woonde” hij geregeld op straat. Nu krijgt hij woonbegeleiding bij het Leger des Heils en staat hij op de planken. Om in het theater zijn verhaal als ex­dakloze te vertellen. ‘Op de vloer geniet ik van mezelf.’

e dag dat de voogd voorreed om Peter op te halen voor het kindertehuis in Boxtel, hangt allang niet meer in zijn geheugen. Het was geen noemenswaardig moment. Vijf van zijn broers en zussen waren al uit huis geplaatst, Peter was gewoon de volgende. ‘Mijn oudste zus kreeg een kind van mijn vader. Dan snap je het wel.’ Leven in een kindertehuis was vooral spelen met vriendjes. En heimwee naar zijn broer en zus met wie hij tijdens vakanties op straat te vinden was. ‘We deden wat niet mocht maar wel spannend was. Een Ciske de Rat, zo zag ik mezelf. Vader in de gevangenis, moeder die ons nariep: “Ik zal blij zijn als je weer oprot, ik gooi je het heilige kruis na”.’

Bekende Nederlander

Toch zijn Peters ouders tegenwoordig zijn inspiratiebron. Hij werkte in een kaarsenmakerij in Amsterdam toen op een middag iemand naast hem kwam staan die zich voorstelde als regisseur van de Joseph Wresinski

Cultuur Stichting (zie kader). Ze waren op zoek naar verhalen van daklozen om daarover een realistisch theaterstuk te maken. Of hij wilde meedoen. Niet lang daarna speelde

hij de hoofdrol in het stuk Lazarus, over het contact tussen een dakloze en een vluchteling. Inmiddels heeft

Peter meer voorstellingen op zijn naam staan. ‘Zo start dus de carrière van een bekende Nederlander.’

Zwervend bestaan

Na de kindertehuizen woonde Peter korte tijd op kamers, maar dat ging mis. Net als de tijd erna toen hij bij zijn moeder verbleef. ‘Ze begon te schelden, ik trok de deur achter me dicht en toen stond ik op straat.’ Eigenlijk was het zwervende bestaan best vrolijk, vond Peter. Hij waste zich bij fonteintjes en bracht de dag door in de buurt van verslaafden in een parkje. ‘Ik schreef me in bij relatiebureaus. Zo kwam ik aan mijn logeeradresjes.’ In Amsterdam kwam

hij in contact met zijn vader, een man in een aanleunwoning en met zuurstofslangetjes in de neus. ‘Die kan me niks meer aandoen, dacht ik toen ik hem zag. Maar goed ook, als hij één vinger naar me had uitgestoken, had hij het niet overleefd. Vergeven kun je leren. Vergeten kan alleen als onthouden niet meer lukt.’

Peter deed de was, kookte, zorgde voor het fruit op tafel. Totdat zijn vader overleed. ‘Het deed me meer dan ik dacht. Ik betaalde geen huur meer, werd onverschillig en opvliegend.’ Een kennis bracht hem naar het Leger des Heils. Daar begon zijn terugtocht.

Overgave

De Joseph Wresinski Cultuur Stichting produceert theaterproducties over armoede en het leven aan de zelfkant van de maatschappij. De spelers zijn ervaringsdeskundigen die samen met professionele theatermakers de stukken vormgeven. De stichting geeft voorstellingen door heel het land. Kijk op www.wresinskicultuur.nl voor een actuele speellijst.

Theaterspelen is overgave, op de planken kan Peter zichzelf zijn. Hij bewaart de teksten voor als hij zelf nog eens kinderen krijgt. ‘Om iets te laten zien waarop ze trots kunnen zijn.’ Sommige scènes raken hem. Zinnen als “Je bent een man van twaalf ambachten en dertien ongelukken” voelt hij trillen tussen zijn ribben. ‘Dan denk ik: wat heb ik nou eigenlijk betekend in het leven? Op zo’n moment mis ik liefhebbende ouders. Dan kijk ik de zaal in, op zoek naar ogen die van me houden.’

TEKST GALIËNE GERRITSEN BEELD MILAN VERMEULEN

We kunnen nog steeds extra collectanten gebruiken!

Het Leger des Heils kan nog altijd extra collectanten gebruiken voor de landelijke collecte dit najaar. Leuk is het sowieso, en bijster ingewikkeld is het zeker niet. Maar toch, voor de verlegen en onhandige geldinzamelaars onder ons: een handleiding collecteren voor dummies.

Dit kun jij beter!!

Word collectant.

Meld je aan via de website legerdesheils.nl/collecte of vul de antwoordkaart in

1. Kleed je een beetje netjes. En zorg ervoor dat de knoflook van gisteren niet meer te ruiken is.

2. Maak oogcontact. En ook slim: kijk voordat je aanbelt eerst even op het naambordje hoe je straatgenoot ook alweer heet. Met een enthousiast ‘Goedenavond mevrouw Dijkstra’

breek je het ijs net wat makkelijker.

3. Behoeft geen nadere toelichting. En oh ja: soms vragen mensen hoeveel ze moeten geven. Noem dan geen bedrag, maar zeg gewoon: ‘Wat u kunt missen.’ En dank voor elke gift.

4. Sta niet te vroeg of te laat voor de deur. Geloof me, je buurman uit bed bellen — ook als-ie uitslaapt — is niet echt bevorderlijk voor de opbrengst. En sowieso is huisaan-huis collecteren slechts toegestaan tussen 08.00 en 21.00. Het beste tijdstip is tussen 17.30 en 21.00.

5. Draag geen kleding die als provocerend kan worden ervaren. En je pet of hoed kun je beter thuislaten, anders lijkt je silhouet wellicht net wat teveel op dat van oom agent. En dan doen sommige mensen de deur niet open.

FOTOGRAFIE ERIK VAN DER BURGT MODEL MARCEL KOOPMAN

6. Tsja...

BEROERDE OPENINGSZIN A

BEROERDE OPENINGSZIN B

COLOFON

Kans is een uitgave van Stichting Leger des Heils Fondsenwerving, bestemd voor donateurs en andere betrokken gevers. Onze activiteiten worden voor circa 90 procent bekostigd via overheidsregelingen. De gelden kunnen alleen worden besteed aan doelen die de overheid aanwijst. Verder betaalt een aantal cliënten een eigen bijdrage. Er zijn echter nog steeds mensen die buiten de boot vallen. Het Leger des Heils blijft daarom zoeken naar nieuwe vormen van hulpverlening, in aanvulling op het Nederlandse zorgstelsel. Omdat deze projecten (nog) niet binnen de subsidieregels vallen, zijn wij afhankelijk van donaties, giften en nalatenschappen.

Dit magazine geeft donateurs en relaties die de organisatie steunen een gevarieerd, maatschappelijk relevant, hedendaags en zinvol beeld van het Leger des Heils. Het blad wil een relevante kennisbron zijn over maatschappelijke issues waarmee het Leger zich bezig houdt. Het laat ook zien dat het Leger zijn beloften inlost: er onvoorwaardelijk zijn voor mensen zonder vangnet, geïnspireerd door het christelijk geloof.

TERRITORIAAL

COMMANDANT

Hans van Vliet

HOOFDREDACTIE

Will van Heugten

COÖRDINATIE /EINDREDACTIE

Irene Belkum

REDACTIE

John den Hollander, Margreet Kramer-Schutte, Chantal Maas, Harm van Teijlingen

CONCEPT/EINDREDACTIE

Maters & Hermsen, Galiëne Gerritsen, Stan van Herpen, Jelle Hoogendam, Kaisa Pohjola

TEKST/VORMGEVING

Maters & Hermsen Journalistiek en Vormgeving

LITHOGRAFIE/DRUK

Mark Boon, Senefelder Misset Doetinchem REAGEREN?

Leger des Heils, t.a.v. redactie Kans postbus 3006, 1300 EH, Almere. kans@legerdesheils.nl www.legerdesheils.nl

GEEF OOK!

Wilt u ons helpen?

Stort uw gift op bankrekening 70.70.70.171 of word donateur. Kijk daarvoor op www.legerdesheils.nl onder het kopje ik wil helpen. Of bel: 036 53 98 134

3 x KORT

Nieuw korpsgebouw Den Haag

Het Leger des Heils Den Haag krijgt een nieuw korpsgebouw. De kerkelijke gemeente verhuist in het voorjaar van 2015 naar een nieuw pand in het stadsdeel Escamp. In het gebouw komen kerkdiensten, activiteiten voor de buurt en een tweedehands kledingwinkel.

Uitgelicht

Nieuwe bestemming voor “Strawberry Field

Strawberry Field, het kindertehuis van het Leger des Heils in Liverpool, bezongen door John Lennon in Strawberry Fields Forever, heropent de deuren. In het voormalig kinderhuis komt o.a. een trainingscentrum voor mensen met leerproblemen en een museum over de historie van de zorg voor kinderen door het Leger des Heils.

Aspergelunch voor bewoners Zuiderburgh

Vijf chef-koks van Amsterdamse toprestaurants serveerden op 23 april een “aspergelunch” voor de dak- en thuislozen van het Leger-pension Zuiderburgh in Amsterdam Oud-Zuid.

De lunch werd georganiseerd door de Nationale Aspergepartij, een jaarlijkse bijeenkomst waarmee de start van het nieuwe aspergeseizoen wordt gevierd. De deelnemende restaurants waren Ron Gastrobar, Le Garage, La Rive, Vinkeles en De Kersentuin. De bediening was deels in handen van 50|50 Food, het arbeidsre-integratie-project van het Leger des Heils. Een aantal deelnemers van 50|50 Food loopt ook twee dagen stage bij de chef-koks van de deelnemende restaurants. Vorig jaar kreeg één van de deelnemers na de stage een vaste functie bij het fameuze Amsterdamse Amstel Hotel.

Nieuwe ReShare Store in Groningen

Commissioner Hans van Vliet opende op 12 april het eerste filiaal van de Leger des Heils ReShare Store in Groningen. De ReShare Store verkoopt tweedehands kleding voor mensen met een smalle beurs. Het is een eigentijdse winkel, met sociale prijzen en een luisterend oor. Bovendien biedt de winkel werkplekken aan vrijwilligers en aan men-

Sportweek Gorinchem

Ook deze zomer organiseert het Leger des Heils in de Haarwijk in Gorinchem weer de vijfdaagse sportweek Athletes in Action voor kinderen en tieners. Van 28 juli t/m 1 augustus. Meer info: www.facebook.com/ AiAHaarwijk.

Gratis naar de 50PlusBeurs

De 50PlusBeurs, dit jaar van 16 t/m 20 september (in de Jaarbeurs Utrecht), is ’s werelds grootste evenement voor actieve 50-plussers. Als donateur van het Leger des Heils ontvangt u

sen met een afstand tot de arbeidsmarkt. En het milieu profiteert ook van tweedehands kleding, want minder nieuwe kleding betekent minder productie.

De winkel zit aan de Westerkade, nr 8. Tijdens openingstijden kunt u ook kleding doneren in de winkel. Openingstijden: di/woe/vrij: 10u-18u, do: 10u-21u, za: 10u-17u.

een gratis entreekaart en ontmoet u ons ook dit jaar bij de speciale stand. Daarnaast kunt u profiteren van een hoge korting voor Musicalsterren in Concert met Tony Neef en Mariska van Kolck.

Anna werkt wekelijks in de winkel met tweedehands kleding van Bij Bosshardt in Nijmegen. Eén keer per kwartaal kookt ze voor de Domus, een huis van het Leger des Heils waar verslaafde daklozen onderdak krijgen. ‘Financieel kan ik niet zoveel geven, maar huiselijkheid en aandacht geef ik wel. Als ze roepen: “Anna, wat smaakt het toch lekker”, antwoord ik: je proeft mijn hart.’

Felle klank

Of haar ouders nog leven, weet ze niet. Over de reden van haar vlucht en het feit dat ze nooit meer contact zocht, praat ze niet. ‘Ik wil niet dat mensen me daarop beoordelen. Ik doe het goede voor anderen omdat ik van mensen houd. En om de liefde die ik niet aan mijn moeder heb kunnen geven, wel aan anderen uit te kunnen delen.’ Dat valt niet altijd mee, vindt ze zelf. Ze praat kordaat en kan een felle klank niet altijd onderdrukken. ‘Soms mis ik het geduld en de tact om bezoekers te woord te staan. Dan stoot ik m’n coördinator aan. “Ben ik te snel? Te hard? Je moet me even helpen hoor!”’

Kleinzoon

Bestellen kan via: www.plusticket.nl, klik op het logo van het Leger des Heils. Of bestel telefonisch via 026 3779736 o.v.v. Leger des Heils actie. De aanbieding is geldig tot 30 juni 2014.

In haar eentje voedde ze een meisje op met een ontwikkelingsachterstand, dat ze tegenkwam in het asielzoekerscentrum. Ze noemt haar “mijn dochter”, en het kindje dat ze kreeg “de kleinzoon”. Inmiddels woont ze weer alleen. ‘Maar ik bén niet alleen, ik heb Bij Bosshardt. Ik ben nuttig door de dagen van anderen betekenisvol te maken.’

Rectificatie

Mevr. Schrooten is in Kans #1 van dit jaar naar eigen zeggen verkeerd geciteerd. Ze typeert zichzelf als een actief persoon, niet als een 'fel ding'.

DenKorpsgebouw Haag

Twintig jaar geleden vluchtte ze uit Kosovo, weggedoken in een vrachtwagen. ‘Ga vooruit, niet achterom kijken’, waren de laatste woorden die haar moeder tot haar sprak. Nu doet Anna (49) vrijwilligerswerk bij buurtsteunpunt Bij Bosshardt in Nijmegen. ‘Ik wil iets betekenen voor anderen, ze de liefde geven die ik mijn moeder niet kon geven.’

Met korte, stevige bewegingen maait Anna het stof van tafel en zet de trommel met koekjes open. Thee, chocoladesnoepjes, water; van de honger of dorst zul je hier niet omkomen. ‘Contact maak je met liefde, liefde maak je door warmte te geven.’